Cơ sở lý luận và thực tiễn
Cơ sở lý luận
2.1.1.1 Khái niệm bảo hiểm xe cơ giới a Khái niệm xe cơ giới
Theo Luật giao thông đường bộ, xe cơ giới bao gồm nhiều loại phương tiện như ô tô, máy kéo, xe máy thi công, xe máy nông nghiệp, lâm nghiệp, và các xe đặc chủng phục vụ an ninh, quốc phòng Ngoài ra, còn có xe mô tô 2 bánh, mô tô 3 bánh, xe gắn máy, cùng các loại xe cơ giới tương tự, bao gồm cả xe dành cho người tàn tật, tất cả đều tham gia giao thông.
Xe cơ giới là phương tiện di chuyển trên đường bộ, sử dụng động cơ tự vận hành và có tối thiểu một chỗ ngồi Các loại xe cơ giới bao gồm xe mô tô hai bánh, xe ba bánh, ô tô chở người, ô tô chở hàng và xe chuyên dụng Xe cơ giới được cấu thành từ nhiều bộ phận quan trọng như động cơ, hệ thống nhiên liệu, hệ thống điện, hệ thống truyền lực, hệ thống lái, hệ thống phanh, hộp số và thân vỏ.
Bảo hiểm xe cơ giới là thuật ngữ chung cho các gói bảo hiểm dành cho nhiều loại phương tiện, bao gồm xe con, xe khách, xe tải, xe ô tô chuyên dụng như xe bảo ôn, xe trộn bê tông, xe ô tô cẩu, xe chở xăng dầu, xe taxi, xe đầu kéo rơ mooc, xe buýt và cả các loại xe máy chuyên dùng trong công trình và bến cảng.
Bảo hiểm vật chất xe cơ giới là hình thức bảo hiểm tự nguyện nhằm bồi thường thiệt hại vật chất cho xe do các rủi ro trong phạm vi bảo hiểm Để được bảo hiểm, xe cơ giới cần đáp ứng các điều kiện kỹ thuật và pháp lý, bao gồm giấy đăng ký, biển kiểm soát, giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và môi trường, cùng giấy phép lưu hành.
Nhiều doanh nghiệp bảo hiểm thường tập trung vào khai thác bảo hiểm ô tô và hạn chế cung cấp bảo hiểm cho xe mô tô do nhiều lý do khác nhau.
Xét về khía cạnh kỹ thuật bảo hiểm, người tham gia có thể lựa chọn bảo hiểm toàn bộ vật chất của xe hoặc chỉ bảo hiểm từng bộ phận cụ thể của xe.
Bảo hiểm xe cơ giới là hình thức bảo hiểm tự nguyện, giúp chủ xe được bồi thường cho những tổn thất nằm trong phạm vi bảo hiểm Loại hình bảo hiểm này có nhiều phân loại khác nhau, đáp ứng nhu cầu bảo vệ tài sản của chủ sở hữu.
- Phân loại theo đối tượng bảo hiểm
Bảo hiểm vật chất xe cơ giới bảo hiểm cho xe ô tô, xe mô tô (xe máy) cả 2 bánh và 3 bánh.
- Phân loại theo bộ phận trên xe
Bảo hiểm vật chất toàn bộ xe là loại bảo hiểm bảo vệ thiệt hại vật chất cho toàn bộ cấu trúc của xe cơ giới, bao gồm cả các thiết bị bổ sung so với phiên bản gốc sau khi xuất xưởng.
Bảo hiểm vật chất thân vỏ xe là loại bảo hiểm bảo vệ các thiệt hại liên quan đến các bộ phận cấu thành thân vỏ của xe cơ giới, giúp người sở hữu yên tâm hơn khi sử dụng phương tiện.
Vai trò của bảo hiểm xe cơ giới
Bảo hiểm giao thông vận tải đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định kinh doanh và cuộc sống cho các chủ phương tiện Khi tham gia bảo hiểm, chủ phương tiện sẽ nộp phí bảo hiểm để hình thành quỹ tiền tệ tập trung Khi xảy ra tổn thất thuộc phạm vi bảo hiểm, công ty bảo hiểm sẽ nhanh chóng bồi thường, giúp chủ xe khắc phục hậu quả tai nạn và giảm bớt gánh nặng tài chính từ các chi phí bất thường như cẩu kéo, sửa chữa, thay thế Nhờ đó, các chủ phương tiện có thể vượt qua khó khăn tài chính, ổn định cuộc sống và duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh Đây chính là tác dụng đặc trưng của bảo hiểm.
- Góp phần ngăn ngừa và đề phòng hạn chế tổn thất
Sản phẩm bảo hiểm là dịch vụ vô hình, chỉ mang lại giá trị khi khách hàng gặp rủi ro dẫn đến tổn thất Khi xảy ra tổn thất thuộc phạm vi bảo hiểm, nhà bảo hiểm sẽ bồi thường cho khách hàng Mục tiêu chính của các doanh nghiệp bảo hiểm là tạo ra lợi nhuận, vì vậy họ cần giảm chi phí, trong đó chi phí bồi thường là lớn nhất Để đạt được điều này, các doanh nghiệp đã triển khai nhiều biện pháp giúp khách hàng phòng ngừa và hạn chế tổn thất Họ phối hợp với các cơ quan chức năng để nâng cao ý thức chấp hành luật lệ giao thông và phổ biến kiến thức pháp luật về an toàn giao thông Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng sử dụng quỹ nhàn rỗi để xây dựng và cải tạo hệ thống đường xá, lắp đặt đèn tín hiệu và dải phân cách nhằm giảm thiểu tai nạn giao thông.
- Góp phần tăng thu cho ngân sách Nhà nước và tạo thêm việc làm cho người lao động
Người tham gia bảo hiểm đóng phí tạo ra quỹ bảo hiểm lớn, không chỉ để chi trả mà còn cung cấp nguồn vốn đầu tư cho phát triển kinh tế Tại các nước phát triển như Mỹ, doanh nghiệp bảo hiểm đầu tư vào nền kinh tế chiếm tỷ lệ cao, đứng sau ngân hàng thương mại, đóng góp khoảng 10% tổng quỹ đầu tư thị trường tiền tệ và vốn Điều này giúp tăng thu ngân sách Nhà nước, tạo ra nhiều việc làm và giảm tỷ lệ thất nghiệp trong xã hội.
- Góp phần huy động vốn để đầu tư phát triển kinh tế xã hội
Khi mà khách hàng đóng một khoản phí cho các doanh nghiệp bảo hiểm lập thành một quỹ chung Trong khi đó, số tiền này tạm thời nhàn rỗi vì tạm thời chưa phải chi trả cho các tổn thất xảy ra Cùng với đó, thị trường tiền tệ thì luôn biến động, lạm phát xảy ra cao Vì vậy, số tiền này sẽ được đem đi đầu tư vào các lĩnh vực mà pháp luật quy định cho các doanh nghiệp bảo hiểm Nhờ vậy, xã hội có nguồn vốn để đầu tư phát triển kinh tế, tạo thêm nhiều việc làm cho người lao động (Nguyễn Văn Định, 2007). e Đối tượng và phạm vi bảo hiểm
* Đối tượng bảo hiểm Đối tượng của bảo hiểm xe cơ giới là toàn bộ các loại xe cơ giới có giá trị, có đủ điều kiện về kỹ thuật và pháp lý cho việc lưu hành xe, có giấy phép lưu hành xe do cơ quan có thẩm quyền cấp và hoạt động trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Người chủ xe phải được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy đăng ký xe, biểm kiểm soát, giấy chứng nhận kiểm định về an toàn kỹ thuật và môi trường (Nguyễn Văn Định, 2007).
Phạm vi bảo hiểm xác định các rủi ro mà nhà bảo hiểm sẽ bồi thường cho chủ phương tiện khi những rủi ro này xảy ra, theo thỏa thuận đã ký kết.
Rủi ro được bảo hiểm