Chất lượng cho vay đối với DNNVV tại Chi nhánh Bình Định còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế cũng như chưa có sự quan tâm đúng mức cải thiện chất lượng đối với nhóm khách hàng này. Đứng trước tình hình trên, vấn đề “Nâng cao chất lượng cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng TMCP Đầu tư & Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Bình Định” chính là mong muốn góp phần gia tăng khả năng cạnh tranh của BIDV Bình Định trước sức ép của quá trình hội nhập quốc tế, và đặc biệt là thực hiện mục tiêu chung của BIDV đang hướng đến.
GIỚI THIỆU VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
Lý do chọn đề tài
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế xã hội tại Việt Nam Sự phát triển mạnh mẽ của DNNVV không chỉ giúp tăng tỷ trọng doanh nghiệp trong tổng số đăng ký mà còn góp phần giảm tỷ lệ thất nghiệp, ổn định kinh tế và an sinh xã hội Đồng thời, DNNVV cũng nâng cao thu nhập cho người lao động và tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước.
Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đang gặp khó khăn trong việc huy động nguồn lực tài chính, sử dụng công nghệ sản xuất lạc hậu và có trình độ quản lý yếu kém Bên cạnh đó, lực lượng lao động chưa được đào tạo bài bản cũng góp phần vào những thách thức này Những yếu tố này được xem là nguyên nhân chính cản trở sự phát triển của DNNVV.
Tại tỉnh Bình Định, các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đã đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế địa phương Tuy nhiên, sự phát triển này vẫn còn hạn chế và chưa tương xứng với tiềm năng sẵn có Nhiều DNNVV hoạt động chủ yếu trong phạm vi hẹp, với năng lực cạnh tranh yếu kém và gặp khó khăn trong việc huy động vốn để mở rộng sản xuất, đổi mới công nghệ và nâng cao nguồn vốn lưu động Nhu cầu vốn của một lượng lớn DNNVV mới thành lập hàng năm đã trở thành mục tiêu quan trọng cho các ngân hàng thương mại, do đó, nghiên cứu các giải pháp nâng cao chất lượng cho vay cho DNNVV là vô cùng cần thiết.
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
Mục tiêu tổng quát là đánh giá toàn diện chất lượng hoạt động cho vay của DNNVV tại BIDV Bình Định, nhằm góp phần thực hiện các mục tiêu trong chiến lược phát triển của chi nhánh.
Mục tiêu của bài viết là xây dựng một khung lý thuyết về chất lượng cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) tại ngân hàng thương mại (NHTM) Bài viết cũng áp dụng thực tiễn để đánh giá thực trạng chất lượng cho vay DNNVV, từ đó đưa ra những nhận định và giải pháp cải thiện hiệu quả cho vay tại các NHTM.
BIDV Bình Định đã tiến hành đánh giá để xác định những hạn chế trong chất lượng cho vay Dựa trên đó, ngân hàng đã đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Bình Định.
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu này tập trung vào chất lượng cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chi nhánh Bình Định Phạm vi nghiên cứu được xác định từ năm 2013 đến 2016, nhằm đánh giá hiệu quả và các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng cho vay DNNVV trong giai đoạn này.
Luận văn này phân tích thực trạng hoạt động kinh doanh tại BIDV Bình Định, đánh giá tình hình triển khai cho vay cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) Bên cạnh đó, nghiên cứu còn kết hợp kết quả khảo sát mức độ hài lòng của khách hàng về chất lượng sản phẩm và dịch vụ của BIDV Bình Định Từ những dữ liệu này, bài viết đưa ra định hướng phát triển dịch vụ cho vay dành cho khách hàng DNNVV tại BIDV Bình Định trong thời gian tới.
Bài luận văn này thực hiện việc thống kê, so sánh và phân tích các số liệu từ báo cáo, kết hợp lý luận học được với thực tiễn và các quy định pháp luật trong nước, nhằm đề xuất các giải pháp cần thiết để nâng cao chất lượng cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNNV) tại BIDV Bình Định.
Luận văn sử dụng nguồn số liệu từ báo cáo của Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước Bình Định, cùng với các giáo trình kinh tế, tài liệu từ các cơ quan thông tin chính thức của Nhà nước và một số tài liệu quốc tế.
1.5 Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu
Chất lượng cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) tại Chi nhánh Bình Định đang gặp nhiều khó khăn và hạn chế, chưa được quan tâm đúng mức để cải thiện Trước tình hình này, việc nâng cao chất lượng cho vay cho DNNVV tại Ngân hàng TMCP Đầu tư & Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Bình Định là cần thiết nhằm tăng cường khả năng cạnh tranh của BIDV Bình Định trong bối cảnh hội nhập quốc tế, đồng thời hỗ trợ thực hiện các mục tiêu chung của BIDV.
Ngoài phần tóm tắc đề tài, danh mục tài liệu tham khảo và danh mục bảng, biểu đồ, luận văn được kết cấu thành 5 chương:
Chương 1: Giới thiệu vấn đề nghiên cứu
Chương 2: Giới thiệu sơ lược về Ngân hàng TMCP Đầu tư & Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bình Định và Vấn đề chất lượng cho vay DNNVV tại Ngân hàng TMCP Đầu tư & Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Bình Định
Chương 3: Thực trạng chất lượng cho vay DNNVV tại Ngân hảng TMCP Đầu tư & Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Bình Định
Chương 4: Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay DNNVV tại Ngân hàng TMCP Đầu tư & Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Bình Định
Chương 5: Khuyến nghị và kết luận
Kết cấu luận văn
Ngoài phần tóm tắc đề tài, danh mục tài liệu tham khảo và danh mục bảng, biểu đồ, luận văn được kết cấu thành 5 chương:
Chương 1: Giới thiệu vấn đề nghiên cứu
Chương 2: Giới thiệu sơ lược về Ngân hàng TMCP Đầu tư & Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bình Định và Vấn đề chất lượng cho vay DNNVV tại Ngân hàng TMCP Đầu tư & Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Bình Định
Chương 3: Thực trạng chất lượng cho vay DNNVV tại Ngân hảng TMCP Đầu tư & Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Bình Định
Chương 4: Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay DNNVV tại Ngân hàng TMCP Đầu tư & Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Bình Định
Chương 5: Khuyến nghị và kết luận
GIỚI THIỆU VỀ NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH BÌNH ĐỊNH VÀ VẤN ĐỀ CHẤT LƯỢNG CHO VAY DNNVV TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH BÌNH ĐỊNH
Tổng quan về Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi
2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển
Ngân hàng BIDV, được thành lập vào ngày 26/04/1957 với tên gọi Ngân hàng Kiến Thiết Việt Nam, đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển và đổi tên, bao gồm Ngân hàng Đầu tư và Xây dựng Việt Nam (1981) và Ngân hàng Đầu tư & Phát triển Việt Nam (1990) Vào ngày 26/11/1990, Chi nhánh Bình Định của BIDV được thành lập theo quyết định 105/NH-QĐ, nhằm phát triển hệ thống ngân hàng tại các khu vực và công trình trọng điểm BIDV Bình Định khởi đầu với 44 biên chế và đã được nâng cấp thành chi nhánh cấp 1 trực thuộc BIDV Việt Nam vào cuối năm 2006 theo quyết định số 888/2005/QĐ-NHNN.
Hiện tại, chi nhánh có 169 cán bộ nhân viên và thực hiện hầu hết các nhiệm vụ kinh doanh của hệ thống Ngân hàng TMCP Đầu tư.
& Phát triển Việt Nam bao gồm các sản phẩm huy động vốn, tín dụng và các dịch vụ của ngân hàng
Mô hình tổ chức của Chi nhánh Ngân hàng TMCP Đầu tư & Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bình Định gồm các khối theo phụ lục 01
2.1.2 Những hoạt động kinh doanh chủ yếu
- Nhận tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi có kỳ hạn, tiền gửi tiết kiệm và các loại tiền gửi khác với lãi suất hấp dẫn
- Cấp tín dụng (cho vay, bảo lãnh ngân hàng, chiết khấu, phát hành thẻ tín dụng…) đối với mọi tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước
Chúng tôi cung cấp đa dạng các phương tiện và dịch vụ thanh toán, bao gồm dịch vụ thanh toán trong nước như séc, lệnh chi, ủy nhiệm chi, nhờ thu và ủy nhiệm thu Ngoài ra, chúng tôi cũng cung cấp dịch vụ thanh toán quốc tế và các dịch vụ khác theo sự chấp thuận của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các quy định pháp luật hiện hành.
Kinh doanh và cung cấp dịch vụ ngoại hối cùng các sản phẩm phái sinh liên quan đến tỷ giá, lãi suất, ngoại hối, tiền tệ và các tài sản tài chính khác được thực hiện theo văn bản chấp thuận của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các quy định pháp luật hiện hành.
- Mở tài khoản thanh toán cho tất cả các khách hàng bao gồm cả các định chế tài chính
- Tư vấn và cung ứng cho khách hàng sử dụng các sản phẩm dịch vụ ngân hàng về các hoạt động cho vay, tiền gửi, dịch vụ thanh toán…
- Cung cấp cho khách hàng các dịch vụ về hoạt động chứng khoán, lưu ký chứng khoán
2.1.3 Hoạt động cho vay DNNVV tại BIDV Bình Định
DNNVV được coi là động lực quan trọng trong phát triển kinh tế, đặc biệt trong bối cảnh chính sách hỗ trợ đang được chú trọng Ngân hàng Đầu tư & Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Bình Định đã xác định nhóm khách hàng DNNVV là ưu tiên hàng đầu trong chiến lược cho vay và mở rộng dịch vụ ngân hàng, nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững của lĩnh vực này.
Tốc độ tăng trưởng tín dụng tại Ngân hàng Đầu tư & Phát triển Việt Nam đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đã có sự cải thiện đáng kể, từ 2,44% vào năm 2013 lên 6,1% năm 2014, 7,56% năm 2015, 15% năm 2016 và 7,49% trong các năm tiếp theo.
Trong 8 tháng đầu năm 2017, tốc độ tăng trưởng tín dụng dành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) không đạt kỳ vọng, thường xuyên thấp hơn so với tốc độ tăng trưởng tín dụng chung của nền kinh tế Hệ quả là tỷ trọng dư nợ cho vay đối với DNNVV trong tổng dư nợ tín dụng có xu hướng giảm.
Việc tiếp cận vốn vay ngân hàng vẫn là một thách thức lớn đối với nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) Mặc dù hệ thống ngân hàng đã thực hiện nhiều cải cách và biện pháp hỗ trợ, chỉ khoảng 1/3 số DNNVV có khả năng tiếp cận tín dụng ngân hàng.
Để cải thiện khả năng tiếp cận tín dụng ngân hàng, cần giải quyết ba vấn đề mấu chốt: nâng cao năng lực thẩm định tín dụng và thiết kế sản phẩm phù hợp cho DNNVV; phát triển hệ thống thông tin doanh nghiệp và hỗ trợ TCTD tiếp cận nguồn thông tin để nâng cao khả năng đánh giá khách hàng vay vốn; và nâng cao kiến thức quản trị tài chính cho DNNVV nhằm xây dựng kế hoạch tài chính hiệu quả, quản lý dòng tiền và kiểm soát rủi ro trong quá trình sử dụng vốn vay.
BIDV đang chuyển dịch khách hàng từ các doanh nghiệp lớn sang đối tượng doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), phù hợp với chính sách của nhà nước Để thực hiện điều này, BIDV và BIDV Bình Định cam kết nâng cao chất lượng dịch vụ cho DNNVV, nhằm khẳng định vị thế của mình trên thị trường.
2.1.4 Vấn đề tồn tại cần giải quyết của chất lượng cho vay DNNVV tại BIDV Bình Định
Trong bối cảnh hiện nay, việc phát triển doanh nghiệp lớn gặp nhiều khó khăn do thị trường đã dần bão hòa Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) có những ưu điểm nổi bật như tính linh hoạt và khả năng thích ứng cao Tuy nhiên, thực tế cho thấy DNNVV tại Việt Nam thường thiếu vốn, dẫn đến việc họ chủ yếu tập trung vào các ngành hàng gần gũi với người tiêu dùng, thay vì đầu tư vào các ngành công nghiệp nặng cần nhiều vốn.
Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) chiếm hơn 95% tổng số doanh nghiệp tại Bình Định, thu hút hơn 50% lực lượng lao động và đóng góp khoảng 40% GDP, cùng với 17% tổng thu ngân sách nhà nước Việc tăng cường cho vay cho DNNVV là rất cần thiết, giúp họ duy trì và phát triển sản xuất, mở rộng quy mô hoạt động, gia tăng lợi nhuận, tạo thêm việc làm cho lao động địa phương và dễ dàng trả nợ ngân hàng.
BIDV Bình Định ghi nhận sự tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ với tốc độ trung bình hàng năm đạt 25%, trong đó dư nợ tín dụng doanh nghiệp chiếm 48% tổng dư nợ Mặc dù chất lượng tín dụng đối với khách hàng lớn được đánh giá cao, nhưng tín dụng đối với khách hàng doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn chưa đạt hiệu quả như mong đợi.
BIDV Bình Định đã tích lũy nhiều kinh nghiệm trong việc xây dựng mối quan hệ với khách hàng, do đó việc nâng cao chất lượng dịch vụ để phục vụ hơn 95% doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đang hoạt động tại địa phương là điều cấp bách và cần thiết, quyết định đến sự tồn tại và phát triển bền vững của ngân hàng.
Chất lượng tín dụng của doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đã tác động đến số lượng DNNVV có quan hệ tín dụng với ngân hàng, dẫn đến sự chênh lệch rõ rệt trong tương quan dư nợ Trong khi đó, khách hàng doanh nghiệp lớn vẫn chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng dư nợ tín dụng của ngân hàng, như thể hiện qua hình 2.1.
Hình 2 1 Tương quan dư nợ tại BIDV Bình Định
THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG CHO VAY DNNVV TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH BÌNH ĐỊNH
Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng cho vay DNNVV
Theo nghiên cứu của Trần Trọng Huy (2013) những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng cho vay DNNVV đứng trên góc độ ngân hàng bao gồm:
Quy trình cho vay là tập hợp các hướng dẫn kỹ thuật về cách thức thực hiện nghiệp vụ cho vay của ngân hàng, từ khi khoản vay được phát sinh cho đến khi kết thúc Quá trình này bao gồm nhiều giai đoạn liên hoàn và có mối quan hệ chặt chẽ với nhau Dựa vào quy trình này, ngân hàng thiết lập các thủ tục cần thiết theo quy định pháp luật, đảm bảo an toàn trong kinh doanh, đồng thời tiết kiệm thời gian cho cả ngân hàng và khách hàng mà không gây phiền hà.
Quy trình cho vay hiệu quả không chỉ xây dựng lòng tin với khách hàng mà còn giúp ngân hàng thu hút khách hàng tiềm năng, từ đó nâng cao chất lượng tín dụng và khả năng cạnh tranh trong lĩnh vực cấp tín dụng.
Chính sách cho vay không chỉ ảnh hưởng đến quy mô mà còn tác động mạnh mẽ đến chất lượng tín dụng của ngân hàng Điều này bao gồm các quy định về điều kiện và tiêu chuẩn tín dụng đối với khách hàng, lĩnh vực tài trợ, biện pháp đảm bảo tiền vay, quy trình quản lý tín dụng và lãi suất.
Mỗi ngân hàng đều có chính sách cho vay riêng, đánh giá khả năng hoàn trả các khoản tín dụng Chính sách này cần được xây dựng và thực hiện một cách khoa học, kết hợp hài hòa lợi ích của ngân hàng, khách hàng và xã hội để đảm bảo chất lượng tín dụng tốt.
Lãi suất và quản lý rủi ro lãi suất đóng vai trò quan trọng trong việc ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng của ngân hàng thương mại (NHTM) Những thay đổi về lãi suất, cùng với việc điều chỉnh lãi suất cho vay và huy động, đặt NHTM vào tình thế khó khăn, buộc họ phải điều chỉnh cấu trúc tài sản và nguồn vốn để tối ưu hóa lợi nhuận Việc này nhằm hạn chế những tác động tiêu cực của lãi suất, có thể làm tăng chi phí nguồn vốn và giảm lợi nhuận của NHTM.
Cơ sở hạ tầng, kỹ thuật và công nghệ của ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ấn tượng tích cực với khách hàng Một cơ sở vật chất hiện đại không chỉ thu hút khách hàng mà còn xây dựng lòng tin, từ đó giúp ngân hàng giữ chân khách hàng truyền thống và thu hút thêm khách hàng mới.
Công nghệ và kỹ thuật là yếu tố then chốt trong hoạt động ngân hàng, vì mọi quy trình đều dựa trên nền tảng công nghệ thông tin Sự phát triển của công nghệ quyết định chất lượng hoạt động tín dụng của ngân hàng, giúp nâng cao hiệu quả và độ tin cậy trong dịch vụ tài chính.
Trình độ và năng lực của cán bộ tín dụng đóng vai trò quan trọng trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng, bên cạnh các thiết bị hiện đại Cán bộ tín dụng cần có kiến thức tổng quát và khả năng phân tích vấn đề một cách tinh tế, giúp họ thẩm định chính xác dự án và phương án vay Việc sàng lọc khách hàng và nâng cao chất lượng tín dụng phụ thuộc nhiều vào trình độ chuyên môn của họ Hơn nữa, đạo đức và tâm huyết với nghề sẽ tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp với khách hàng, khuyến khích họ duy trì và mở rộng hoạt động vay mượn, từ đó góp phần nâng cao chất lượng tín dụng của ngân hàng thương mại.
Thông tin tín dụng là yếu tố thiết yếu trong quản lý tín dụng, giúp ngân hàng phân tích chính xác và đưa ra quyết định đúng đắn Để đạt được điều này, ngân hàng cần nắm bắt thông tin về khách hàng, kế hoạch kinh doanh của họ, cũng như các dữ liệu thị trường chính thức và không chính thức liên quan Sự phong phú và độ chính xác của thông tin sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho quy trình tín dụng, giám sát vốn vay, và xử lý các tình huống phát sinh Hơn nữa, thông tin đầy đủ và kịp thời còn hỗ trợ ngân hàng trong việc điều chỉnh kế hoạch kinh doanh và chính sách tín dụng, từ đó nâng cao chất lượng tín dụng.
Kiểm tra và giám sát nội bộ là hoạt động thiết yếu và thường xuyên đối với mọi ngân hàng Việc thực hiện kiểm tra và giám sát chặt chẽ sẽ giúp định hướng hoạt động tín dụng một cách hiệu quả hơn Đây là biện pháp phòng ngừa nhằm hạn chế sai sót của cán bộ tín dụng, từ đó nâng cao chất lượng và hiệu quả của hoạt động tín dụng.
Cơ chế bảo đảm tiền vay là các biện pháp mà tổ chức tín dụng áp dụng nhằm phòng ngừa rủi ro và tạo cơ sở pháp lý để thu hồi nợ từ khách hàng Điều này bao gồm việc ngân hàng sử dụng tài sản hoặc uy tín của khách hàng và bên thứ ba để đảm bảo nghĩa vụ hoàn trả nợ Một cơ chế bảo đảm tiền vay hợp lý và thông thoáng không chỉ bảo vệ lợi ích của ngân hàng mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng, từ đó nâng cao chất lượng tín dụng của ngân hàng.
Thực trạng chất lượng cho vay DNNVV tại BIDV– Chi nhánh Bình Định 18
3.2.1 Đánh giá chất lượng cho vay DNNVV tại BIDV – Chi nhánh Bình Định Đối với các NHTM, hoạt động tín dụng vẫn là yếu tố quyết định đến kết quả kinh doanh của ngân hàng Song song với việc tăng trưởng quy mô tín dụng DNNVV thì BIDV Bình Định cũng phải quan tâm đến các chỉ tiêu đánh giá chất lượng cho vay đối với DNNVV để từ đó có các biện pháp thích hợp giảm thiểu rủi ro Nợ quá hạn, nợ xấu là chỉ tiêu được quan tâm hàng đầu khi đánh giá chất lượng cho vay DNNV như thế nào
Cơ cấu dư nợ theo thời hạn và theo ngành kinh tế được tác giả thu thập số liệu cụ thể như sau:
Bảng 3 3 Dư nợ DNNVV theo thời hạn và ngành tại BIDV Bình Định Đơn vị tính: Tỷ đồng, %
(Nguồn: Báo cáo tổng kết BIDV Bình Định giai đoạn 2013-2016)
Qua phân tích dư nợ ngắn hạn cho vay DNNVV tại BIDV Bình Định giai đoạn 2013-2016 tăng liên tục từ mức 573 tỷ năm 2013 tăng lên 871 tỷ năm 2016
Tỷ trọng dư nợ ngắn hạn trong tổng dư nợ của doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) cao, trong khi dư nợ trung và dài hạn chỉ chiếm khoảng 20% tổng dư nợ, với sự biến động không đáng kể qua các năm Đặc biệt, năm 2016, dư nợ trung và dài hạn giảm 80 tỷ đồng so với năm 2015.
Theo ngành, thương mại – dịch vụ chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng dư nợ cho vay DNNVV, với hơn 45% và có xu hướng tăng nhanh từ năm 2013 đến 2016 Ngược lại, ngành nông – lâm – thủy sản có tỷ trọng thấp và giảm dần từ 121 tỷ đồng năm 2013 xuống 96 tỷ đồng năm 2016 Đồng thời, ngành xây dựng và công nghiệp cũng ghi nhận sự giảm sút trong tổng dư nợ DNNVV trong cùng giai đoạn này.
Như vậy, dư nợ cho vay DNNVV tại BIDV Bình Định chủ yếu tập trung ở kỳ hạn ngắn và tập trung ở ngành thương mại – dịch vụ
Dư nợ cho vay DNNVV theo TSĐB tại BIDV Bình Định
Bảng 3 4 Dư nợ DNNVV theo TSĐB tại BIDV Bình Định Đơn vị : tỷ đồng,%
Dư nợ DNNVV có TSĐB 671 692 803 770
Dư nợ DNNVV không có TSĐB 83 97 84 101
Tỷ trọng không có TSĐB 12,37 14,02 10,46 13,12
(Nguồn: Phòng Tổng hợp BIDV Bình Định)
BIDV Bình Định thường hạn chế cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) khi không có tài sản đảm bảo (TSĐB), với tỷ trọng cho vay có TSĐB chiếm ưu thế trong quy trình cấp tín dụng Mặc dù ngân hàng lý thuyết sẵn sàng cho vay nếu có TSĐB hoặc phương án kinh doanh khả thi, nhưng nhiều DNNVV gặp khó khăn trong việc chứng minh tính khả thi của dự án, dẫn đến ngân hàng thiếu tin tưởng và từ chối cho vay để giảm thiểu rủi ro Do đó, yêu cầu về TSĐB hợp pháp trở thành rào cản lớn đối với việc vay vốn của DNNVV, khi mà nhiều doanh nghiệp đang cần vốn nhưng lại không có TSĐB.
Dư nợ cho vay DNNVV theo phương thức cho vay tại BIDV Bình Định
Bảng 3 5 Dư nợ DNNVV theo phương thức cho vay tại BIDV Bình Định Đơn vị: Tỷ đồng
(Nguồn: Báo cáo tổng kết BIDV Bình Định giai đoạn 2013-2016)
Theo số liệu thực tế, cơ cấu dư nợ của doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) chủ yếu dựa vào hai phương thức cho vay: cho vay từng lần và cho vay hạn mức tín dụng, trong đó cho vay theo hạn mức tín dụng chiếm tỷ trọng lớn Từ năm 2013 đến 2016, dư nợ cho vay theo hạn mức tín dụng đã tăng đáng kể, chủ yếu phục vụ nhu cầu vốn lưu động và sản xuất kinh doanh ngắn hạn cho các doanh nghiệp có dòng tiền ổn định Mỗi doanh nghiệp chỉ được cấp một hạn mức tín dụng trong vòng 12 tháng.
BIDV Bình Định cung cấp hình thức cho vay từng lần với tỷ trọng khoảng 30% tổng dư nợ của doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), nhằm đáp ứng nhu cầu vốn ngắn hạn cho việc mua đơn hàng Bên cạnh đó, ngân hàng cũng hỗ trợ cho vay từng lần đối với các doanh nghiệp thi công xây dựng, với thời hạn cho vay linh hoạt tùy thuộc vào hợp đồng đã ký kết với chủ đầu tư.
BIDV Bình Định không tập trung vào việc cho vay các dự án đầu tư của doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), mà chỉ hỗ trợ một số dự án đầu tư nhỏ như mua sắm ô tô cho doanh nghiệp vận tải Khoản vay này có quy mô rất nhỏ so với tổng thể doanh nghiệp và chủ yếu dành cho những khách hàng đã có hoạt động kinh doanh ổn định và mối quan hệ lâu dài với chi nhánh.
Nợ xấu đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng trong hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM), khi nhiều ngân hàng chạy theo lợi nhuận đã lỏng lẻo trong quy trình cho vay và chấp nhận tài sản thế chấp chồng chéo, dẫn đến sự gia tăng nợ xấu Điều này gây bất lợi cho những NHTM uy tín như BIDV Bình Định, nơi luôn chú trọng đến doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) Tình hình nợ xấu trong nhóm khách hàng này của BIDV Bình Định vẫn duy trì ở mức thấp, tạo ra tín hiệu tích cực và niềm tin khi mở rộng quan hệ tín dụng với DNNVV.
Cơ cấu dư nợ tín dụng tại BIDV cho thấy nợ xấu của doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) chủ yếu tập trung ở nợ ngắn hạn, đặc biệt là ở nhóm nợ 4 và 5 Nợ xấu này chủ yếu là các khoản vay ngắn hạn, với thời gian quá hạn chủ yếu trên 180 ngày.
Việc chậm xử lý các khoản nợ xấu tại BIDV Bình Định xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân chính là do các khách hàng này từng là doanh nghiệp có quan hệ tín dụng với ngân hàng, nên được ưu tiên hỗ trợ nhằm vượt qua giai đoạn khó khăn.
Bảng 3 6 Cơ cấu dư nợ tín dụng tại BIDV Bình Định Đơn vị tính: tỷ đồng
Nợ xấu DNNVV phân theo nhóm 3,4 5,6 10,1 15,7
Tỷ lệ nợ xấu DNNVV 0,18% 0,45% 1,75% 1,84%
(Nguồn: Báo cáo tổng kết BIDV Bình Định giai đoạn 2013-2016)
Tỷ lệ nợ xấu đã tăng mạnh từ 0,18% lên 1,84% trong giai đoạn 2013-2016, chủ yếu do địa phương thu hút nhiều dự án đầu tư như tổ hợp lọc hóa dầu Khu kinh tế Nhơn Hội Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” đã thúc đẩy hoạt động thương mại và dịch vụ, cùng với các chính sách phát triển kinh tế được thực hiện hiệu quả, đạt mức tăng ấn tượng 10% trong năm 2015, chủ yếu từ các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) Tuy nhiên, nhu cầu vốn cao đã dẫn đến sự gia tăng đột biến tỷ lệ nợ xấu trong năm 2015 và 2016.
Biểu đồ 3 1 Tỷ lệ nợ xấu DNNVV
Tỷ lệ nợ xấu của BIDV tăng nhưng vẫn thấp so với toàn ngành, chủ yếu do nỗ lực phát triển khách hàng DNNVV Để kiểm soát chất lượng tín dụng và ngăn chặn nợ xấu phát sinh, BIDV Bình Định cam kết duy trì tỷ lệ nợ xấu ở mức thấp, nhằm đảm bảo lợi nhuận tăng trưởng ổn định qua các năm.
Nợ xấu tại BIDV Bình Định đã tăng nhưng mức tăng không đáng kể, cho thấy tiềm năng phát triển lớn cho mảng khách hàng DNNVV Tỷ lệ nợ xấu từ nhóm đối tượng này thấp, cho thấy chất lượng khách hàng DNNVV tại BIDV Bình Định là tốt và ít ảnh hưởng đến nợ xấu toàn chi nhánh Do đó, BIDV Bình Định cần chú trọng phát triển nhóm khách hàng này hơn nữa để tăng cường đóng góp vào thu nhập toàn hệ thống.
Số lượng DNNVV tham gia vay vốn tại BIDV Bình Định
Chỉ tiêu đánh giá chất lượng cho vay đối với DNNVV tại BIDV Bình Định dựa vào tỷ lệ nợ xấu, cho thấy số lượng DNNVV có thể phản ánh thực trạng chất lượng cho vay Các số liệu tại BIDV Bình Định sẽ làm rõ hơn về hiệu quả cho vay này.
Bảng 3 7 Số lượng DNNVV vay vốn tại BIDV Bình Định Đơn vị tính: Khách hàng,%
Tổng số khách hàng DNNVV 1.987 2.170 2.379 2.600
DNNVV có quan hệ tín dụng 166 151 143 123
(Nguồn: Báo cáo tổng kết BIDV Bình Định giai đoạn 2013-2016)
Số lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) vay vốn tại BIDV Bình Định chiếm tỷ trọng rất nhỏ so với tổng số DNNVV tại thành phố Quy Nhơn, giảm từ 166 khách hàng năm 2013 xuống còn 123 khách hàng vào năm 2016, trong khi tổng số DNNVV là 2.600 Sự giảm sút này diễn ra liên tục, với mức giảm lần lượt là 15 khách hàng vào năm 2014, 8 khách hàng vào năm 2015 và 20 khách hàng vào năm 2016.
Đánh giá thực trạng chất lượng cho vay DNNVV tại BIDV Bình Định
3.3 Những mặt còn tồn tại
Quy trình cho vay tại BIDV Bình Định rất chặt chẽ nhằm giảm thiểu rủi ro cho ngân hàng, nhưng lại phức tạp với nhiều biểu mẫu và thường xuyên thay đổi, gây khó khăn cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) trong việc tiếp cận nguồn vốn Hơn nữa, không phải tất cả DNNVV đều nắm rõ các thủ tục vay vốn như các doanh nghiệp lớn, điều này trở thành rào cản cho BIDV Bình Định trong việc nâng cao chất lượng cho vay đối với DNNVV.
Chính sách cho vay của BIDV chưa thu hút được nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), mặc dù ngân hàng này đã gắn bó với nhiều dự án lớn tại Bình Định BIDV Bình Định nổi bật với các dự án như quần thể sân golf, biệt thự nghỉ dưỡng và giải trí cao cấp FLC Nhơn Lý, cũng như tổ hợp khách sạn 5 sao tiêu chuẩn quốc tế và trung tâm thương mại FLC Complex.
BIDV Bình Định ưu tiên phục vụ khách hàng doanh nghiệp lớn nhưng cần chú trọng hơn đến phân khúc DNNVV Mặc dù ngân hàng đã có kế hoạch và chính sách cho vay cụ thể để thu hút khách hàng, việc áp dụng vẫn chưa đồng bộ do cán bộ tín dụng còn ngại rủi ro và ít tiếp xúc với DNNVV Để phát triển bền vững, BIDV Bình Định cần có hướng dẫn riêng cho chi nhánh, từ đó nâng cao thương hiệu và tạo dựng niềm tin vững chắc cho doanh nghiệp và người tiêu dùng trong khu vực.
Lãi suất cho vay của BIDV Bình Định dành cho DNNVV được đánh giá là cao hơn so với nhiều ngân hàng khác trong khu vực Điều này dẫn đến việc chi phí vốn tăng, khiến các DNNVV có xu hướng thu hẹp quy mô hoặc tìm kiếm nguồn vốn thay thế Kết quả là BIDV Bình Định gặp khó khăn trong việc nâng cao chất lượng cho vay cho DNNVV, khi nhiều khách hàng không hài lòng với lãi suất hiện tại và từ chối lựa chọn BIDV làm đối tác tài chính.
Trình độ của cán bộ cho vay tại BIDV Bình Định chủ yếu là những người trẻ, chưa nắm bắt được tình hình thực tế và còn e ngại trong việc quan hệ tín dụng với doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) Đồng thời, cán bộ tín dụng thường xuyên làm việc với các khách hàng lớn và các dự án trọng điểm, dẫn đến tâm lý nghi ngờ khi tiếp xúc với hồ sơ vay vốn của DNNVV, do số liệu trong báo cáo tài chính mà doanh nghiệp cung cấp thường thiếu tính khoa học và độ chính xác cao.
Bộ phận Khách hàng Doanh nghiệp (KHDN) chủ yếu gồm cán bộ tín dụng trẻ, dẫn đến thiếu kinh nghiệm trong việc đánh giá hiệu quả thực tế và các phương án vay vốn của doanh nghiệp Họ chưa chú trọng đến việc tư vấn cho doanh nghiệp, mà chỉ tập trung vào việc yêu cầu cung cấp thủ tục một cách máy móc.
Nhiều cán bộ tín dụng thường xử lý công việc dựa trên cảm tính và mối quan hệ thân quen, dẫn đến việc coi nhẹ quy trình tín dụng Họ không giám sát chặt chẽ và dễ dãi trong việc thẩm định cho vay.
Tâm lý coi doanh nghiệp vay vốn như sự nhờ cậy vẫn còn tồn tại ở một số cán bộ tín dụng, điều này tạo ra sự khó khăn và khó chịu cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) khi tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng.
Về tài sản đảm bảo theo quy định của BIDV cho phép cho vay không
TSĐB đối với các DNNVV đáp ứng đủ điều kiện đề ra, tuy nhiên rất ít DNNVV đáp ứng các điều kiện này
Khi gặp khó khăn trong kinh doanh và cần thanh lý tài sản đảm bảo (TSĐB), ngân hàng thường phải đối mặt với nhiều thách thức, như việc người vay không hợp tác trong việc bàn giao và xử lý tài sản Thêm vào đó, các thủ tục liên quan đến tòa án và thi hành án kéo dài không chỉ gây tốn kém chi phí mà còn làm giảm giá trị của tài sản Chính vì vậy, ngân hàng thường rất thận trọng khi nhận TSĐB.
3.3 Nguyên nhân của hạn chế
Nguyên nhân từ phía ngân hàng
Quy trình cho vay tại BIDV Bình Định hiện còn phức tạp, yêu cầu khách hàng cung cấp nhiều giấy tờ pháp lý và hoàn thành nhiều biểu mẫu Điều này khiến các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn vay do thiếu hiểu biết về thủ tục ngân hàng.
Ngân hàng BIDV Bình Định thể hiện sự quan tâm đối với hoạt động cho vay cho khách hàng là doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) Tuy nhiên, ngân hàng vẫn chưa xây dựng chính sách, quy trình, và các gói sản phẩm đặc thù phù hợp cho DNNVV Điều này đã ảnh hưởng đến chất lượng cho vay, khiến khách hàng chưa đánh giá cao dịch vụ của ngân hàng trong lĩnh vực này.
Mặc dù BIDV đã triển khai nhiều hình thức cho vay, nhưng phần lớn doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) vẫn cần tài sản đảm bảo (TSĐB) để vay vốn ngân hàng Hình thức vay này thường dẫn đến tình trạng nợ xấu do TSĐB không đủ thuyết phục, gây khó khăn cho DNNVV trong việc tiếp cận nguồn vốn vay.
Cán bộ tín dụng chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của việc phát triển quan hệ tín dụng với doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), dẫn đến thiếu kỹ năng trong việc tiếp cận và tư vấn cho doanh nghiệp Trình độ chuyên môn còn hạn chế và ý thức đạo đức nghề nghiệp của một số cán bộ ngân hàng chưa cao, ảnh hưởng đến công tác thẩm định điều kiện cho vay DNNVV cũng như giám sát quá trình thực hiện các cam kết trong hợp đồng tín dụng.
Nguyên nhân từ phía khách hàng DNNVV
Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) hiện đang gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng do trình độ quản trị doanh nghiệp còn yếu kém, báo cáo tài chính thiếu độ tin cậy cao, và thiếu hoặc không có tài sản đảm bảo Những yếu tố này đã trở thành rào cản lớn đối với DNNVV trong việc nâng cao khả năng vay vốn.
Trình độ quản trị của các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) thường hạn chế, do phần lớn chủ doanh nghiệp xuất phát từ hộ kinh doanh cá nhân hoặc hộ gia đình, chỉ tập trung vào việc kinh doanh và kiếm lời mà thiếu kiến thức về quản trị, dự báo và đánh giá xu hướng thị trường Kết quả là, DNNVV thường thiếu chiến lược kinh doanh rõ ràng, các phương án kinh doanh không khả thi và không nắm bắt được cơ chế, chính sách, cũng như các gói tín dụng từ các định chế tài chính, chương trình bảo lãnh và hỗ trợ từ Chính phủ, hiệp hội.
GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO VAY DNNVV TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM – CHI NHÁNH BÌNH ĐỊNH
Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay DNNVV tại BIDV Bình Định
Để nâng cao chất lượng cho vay cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tại BIDV Bình Định trong giai đoạn 2018-2020, tác giả đã đề xuất một số giải pháp cụ thể nhằm đạt được mục tiêu này.
4.1.1 Đơn giản hóa thủ tục vay vốn tạo điều kiện rút ngắn thời gian tiếp cận vốn cho DNNVV
Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) ngại tiếp cận nguồn vốn từ ngân hàng thương mại (NHTM) do thủ tục vay vốn phức tạp và thường xuyên thay đổi Thời gian giải quyết hồ sơ lâu và sự biến động trong biểu mẫu khiến DNNVV gặp khó khăn trong việc vay vốn Trong khi đó, nhu cầu vốn để kịp thời xoay vòng và nắm bắt xu hướng kinh doanh là rất cấp bách.
BIDV Bình Định cần chuẩn hóa thủ tục vay vốn cho DNNVV bằng cách đơn giản hóa và giảm thiểu giấy tờ cần thiết Khoản vay của DNNVV nên được xem như tín dụng bán lẻ tại NTHM để dễ dàng cung cấp sản phẩm vay, rút ngắn thời gian xét duyệt và xử lý hồ sơ giải ngân Giá trị khoản vay của DNNVV thường thấp hơn so với doanh nghiệp lớn, trong khi nhu cầu vốn của họ thường ngắn hạn, phục vụ cho vụ mùa và xu hướng kinh doanh, từ đó giúp ngân hàng thu hồi vốn nhanh chóng và giảm rủi ro.
4.1.2 Nâng cao chất lượng nhân sự phục vụ cho vay DNNVV
Trong nghiệp vụ tín dụng, yếu tố con người là quan trọng nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dịch vụ ngân hàng BIDV Bình Định nhận thức rằng để nâng cao chất lượng cho vay DNNVV, cần củng cố trình độ chuyên môn của cán bộ tín dụng Cán bộ trực tiếp giao tiếp với khách hàng và thẩm định dự án đóng vai trò then chốt, vì quyết định của lãnh đạo phụ thuộc vào đội ngũ này Họ cần trung thực, khách quan, và có kiến thức sâu về kinh tế thị trường, pháp luật, cùng khả năng phát hiện hành vi gian lận Đối với DNNVV, nhu cầu vay cao nhưng số lượng đủ tiêu chuẩn lại hạn chế, do đó cán bộ tín dụng cần nhiệt tình, kiên trì giúp đỡ và tư vấn để khách hàng đáp ứng đủ điều kiện vay vốn một cách nhanh chóng và hợp lý.
4.1.3 Giải quyết khéo léo vấn đề thiếu TSĐB cho vay DNNVV
TSĐB đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định mức vay vốn của DNNVV, vì ngân hàng luôn ưu tiên cho vay an toàn, đảm bảo có thể thu hồi nợ từ nguồn thanh lý tài sản Doanh nghiệp lại mong muốn vay nhiều để linh hoạt tài chính trong kinh doanh Tuy nhiên, các NHTM lớn thường áp dụng quy định khắt khe trong việc định giá TSĐB, gây khó khăn cho DNNVV Do đó, việc trao đổi và minh bạch trong quy trình định giá là cần thiết, giúp cả doanh nghiệp và ngân hàng cảm thấy yên tâm khi thực hiện thế chấp và nhận tài sản.
BIDV Bình Định cần tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) bằng cách mạnh dạn cho vay tín chấp đối với những DNNVV đáp ứng đủ điều kiện tín dụng mà không có tài sản đảm bảo Đối với các doanh nghiệp này, chi nhánh nên yêu cầu quản lý dòng tiền chặt chẽ, tập trung vào việc thanh toán và sử dụng các sản phẩm dịch vụ tại BIDV Bình Định, nhằm theo dõi và kiểm soát hiệu quả tình hình sản xuất kinh doanh của DNNVV.
BIDV Bình Định nên xem xét tình hình thực tế của khách hàng để có thể thỏa thuận về việc thế chấp thêm hàng hóa luân chuyển hoặc các khoản phải thu Điều này đặc biệt quan trọng khi khách hàng cần tăng cường tín dụng nhằm trữ hàng theo mùa vụ hoặc mở rộng hoạt động kinh doanh.
Kế hoạch hành động các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cho vay
Trong giai đoạn 2017-2020, BIDV Bình Định tập trung hoàn thiện công tác cho vay nhằm nâng cao vị thế là ngân hàng hàng đầu tại Quy Nhơn Để đạt được mục tiêu này, ngân hàng cần xây dựng kế hoạch cụ thể hóa các giải pháp thành hành động thiết thực, từ đó nâng cao chất lượng cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV).
4.2.1 Kế hoạch đơn giản, hoàn thiện thủ tục cho vay đối với khách hàng DNNVV tại BIDV Bình Định
DNNVV ở Bình Định chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực thương mại và dịch vụ, dẫn đến nhu cầu vốn ngắn hạn rất cao Để không bỏ lỡ cơ hội kinh doanh, ngân hàng cần tiến hành thẩm định và ra quyết định cho vay nhanh chóng, tránh để thủ tục kéo dài Việc rút ngắn thời gian thẩm định cho vay có thể thực hiện thông qua một số biện pháp cụ thể.
Thông qua truyền thông và internet, doanh nghiệp có thể gửi hồ sơ sơ bộ trực tuyến, giúp rút ngắn thời gian xử lý và đi lại Cán bộ khách hàng sẽ kiểm tra và thẩm định hồ sơ, thông báo kết quả cho doanh nghiệp Nếu hồ sơ đủ điều kiện, sẽ tiến hành thẩm định thực tế; nếu không, doanh nghiệp sẽ được thông báo để tìm nguồn vốn khác Chi nhánh cần công bố thời gian xử lý hồ sơ theo quy định để khách hàng theo dõi và đảm bảo dịch vụ đáp ứng yêu cầu quản lý chất lượng.
VSTAR cần chú trọng đến việc sử dụng phần mềm chấm điểm và xếp hạng tín dụng doanh nghiệp, yêu cầu cán bộ thu thập thông tin chính xác từ nhiều nguồn khác nhau như CIC và đối thủ cạnh tranh, không chỉ dựa vào thông tin từ khách hàng Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) có những đặc điểm riêng biệt, quá lớn để áp dụng tiêu chí của tổ chức vi mô nhưng lại quá nhỏ để đánh giá theo tiêu chuẩn của khách hàng lớn Vì vậy, việc xây dựng hệ thống xếp hạng nội bộ riêng cho DNNVV là cần thiết, giúp đánh giá đúng đắn và kịp thời đưa ra các chính sách phù hợp, tránh chậm trễ trong quyết định có thể dẫn đến mất khách hàng.
Xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với các hiệp hội doanh nghiệp và hiệp hội làng nghề giúp nắm bắt thông tin sản xuất kinh doanh của hội viên, từ đó rút ngắn thời gian ra quyết định tín dụng cho khách hàng LĐP cần kiểm tra tính trung thực và khách quan của thông tin do cán bộ nhập vào hệ thống, nâng cao vai trò kiểm tra và kiểm soát để cán bộ thực hiện tốt quy trình này Việc thực hiện tốt bước này sẽ giúp đánh giá chính xác khách hàng và tiến hành các bước tiếp theo một cách thuận lợi và chuẩn xác.
4.2.2 Kế hoạch nâng cao chất lượng nhân sự phục vụ cho vay
DNNVV tại BIDV Bình Định
Công tác tuyển dụng và sắp xếp nhân sự là một thách thức lớn, vì nguồn nhân lực chất lượng và ổn định luôn cần được duy trì Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của khách hàng, doanh nghiệp cần chú trọng vào việc giữ chân nhân tài, đồng thời tuyển dụng và đào tạo nhân viên mới.
Để nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng trong quá trình cho vay, việc tuyển dụng cán bộ tại vị trí quan hệ khách hàng DNNVV cần được thực hiện theo kế hoạch và thông báo đúng thời điểm, nhằm tạo ra nhiều lựa chọn cho các vị trí Các tiêu chí tuyển dụng phải khắt khe, yêu cầu kiến thức và kỹ năng chuyên sâu về tài chính doanh nghiệp.
Chi nhánh cần tiến hành rà soát và đánh giá cán bộ để lựa chọn những người hoàn thành tốt nhiệm vụ, đáp ứng yêu cầu phục vụ khách hàng DNNVV cho phòng KHDN Những cán bộ không đạt yêu cầu cần được đào tạo thêm hoặc chuyển sang vị trí phù hợp hơn Đồng thời, cán bộ cũng nên tự đánh giá và đề xuất các khóa đào tạo nhằm bổ sung kiến thức còn thiếu để phục vụ hiệu quả cho công việc.
BIDV Bình Định cần chú trọng công tác đào tạo đội ngũ cán bộ, đặc biệt là cán bộ phục vụ khách hàng doanh nghiệp Việc đào tạo không chỉ bao gồm kiến thức cơ bản và các văn bản chỉ đạo của ngành ngân hàng, mà còn cần mở rộng sang các lĩnh vực như pháp luật, kỹ năng bán hàng, quản lý, giao tiếp và thẩm định.
Đào tạo nhân lực có thể thực hiện qua nhiều kênh khác nhau, bao gồm việc cán bộ có kinh nghiệm hoặc lãnh đạo phòng trực tiếp kèm cặp cán bộ mới, hoặc thuê chuyên gia từ bên ngoài Ngoài ra, cán bộ cũng được khuyến khích tham gia các khóa đào tạo phù hợp với nhu cầu thực tế và tự học qua các lớp học cần thiết cho công việc của mình Lãnh đạo phòng cần sát sao trong việc kèm cặp cấp dưới và đề xuất bố trí công việc hợp lý để nâng cao hiệu quả làm việc.
Tổ chức các cuộc thi nghiệp vụ hàng năm giúp cán bộ cập nhật quy trình, quy định và sản phẩm mới, từ đó nâng cao kiến thức và kỹ năng phục vụ khách hàng Đây là phương pháp hiệu quả để cải thiện trình độ nghiệp vụ của cán bộ một cách gián tiếp.
Để giữ chân nhân tài cho chi nhánh, Ban giám đốc cần xây dựng môi trường làm việc công bằng và văn minh, nơi cán bộ có thể cống hiến và sáng tạo Kết quả làm việc của cán bộ cần được ghi nhận kịp thời, và những cán bộ xuất sắc phải được tôn vinh, khen thưởng Phòng TCHC cũng cần đề xuất mức lương phù hợp với năng lực và khối lượng công việc của từng cán bộ Việc thực hiện đầy đủ và công bằng các chính sách phúc lợi sẽ giúp cán bộ tín dụng cảm thấy giá trị của mình trong môi trường làm việc chuyên nghiệp, từ đó tạo động lực gắn bó lâu dài với tổ chức và mở ra cơ hội thăng tiến trong tương lai.
4.2.3 Kế hoạch thực hiện giải quyết khó khăn do thiếu TSĐB trong cho vay DNNVV tại BIDV Bình Định
DNNVV thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn vay ngân hàng do thiếu tài sản bảo đảm, khả năng lập phương án vay hạn chế và thông tin tài chính không minh bạch Để cải thiện tình trạng này, cần thực hiện một số biện pháp như tăng cường tính thuyết phục trong hồ sơ vay và cung cấp thông tin tài chính rõ ràng hơn.
Tài sản đảm bảo thường chỉ được sử dụng như một giải pháp cuối cùng khi khách hàng không đủ khả năng thanh toán nợ do doanh thu từ sản xuất kinh doanh Tuy nhiên, việc phát mãi tài sản đảm bảo để thu hồi nợ thường gặp nhiều khó khăn, gây tốn kém thời gian và chi phí Để cải thiện tình hình, BIDV Bình Định cần xây dựng một cơ sở định giá tài sản đảm bảo minh bạch và phù hợp với giá thị trường thực tế Chi nhánh có thể hợp tác với các phòng công chứng địa phương và thu thập thông tin giá cả từ các trang web để tạo tài liệu hỗ trợ cho cán bộ tín dụng trong việc định giá tài sản hiệu quả hơn.
Để đảm bảo tính chính xác và khách quan trong việc định giá tài sản, cần có phương án định giá rõ ràng cho từng tài sản đảm bảo Đối với những tài sản có giá trị nhỏ và đơn giản, chi nhánh có thể áp dụng khung định giá không vượt quá một số lần nhất định so với giá ủy ban Tuy nhiên, đối với những tài sản có giá trị lớn hoặc phức tạp như nhà xưởng và máy móc thiết bị, việc định giá phải được thực hiện thông qua một công ty thẩm định giá độc lập.