TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI
Tính cấp thiết của đề tài
Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, việc học và sử dụng tiếng Anh để giao tiếp là nhu cầu thiết yếu, đặc biệt đối với sinh viên Hiệu quả giao tiếp phụ thuộc lớn vào phát âm chuẩn xác, vì mục tiêu cuối cùng của việc dạy và học tiếng Anh là giúp người học sử dụng ngôn ngữ này như một phương tiện giao tiếp hiệu quả Phát âm chính xác không chỉ giúp người khác hiểu rõ ý nghĩa mà còn hỗ trợ phát triển các kỹ năng ngôn ngữ Theo Tench (1981), sự thiếu chính xác trong phát âm có thể dẫn đến hiểu nhầm trong giao tiếp hàng ngày, vì vậy việc chú trọng vào phát âm chuẩn và các cách phát âm chính xác ngày càng trở nên quan trọng trong quá trình học tiếng Anh.
Phát âm là một thách thức lớn đối với người Việt học tiếng Anh ở mọi cấp độ, đặc biệt là đối với học sinh phổ thông Do chú trọng nhiều vào kỹ năng đọc và viết, kỹ năng nghe và nói của các em vẫn còn yếu, và thiếu phương pháp để phát âm chuẩn Khi lên đại học, sinh viên gặp khó khăn trong các giờ học có phần nghe nói, do không nắm rõ đặc điểm cấu âm và sự khác biệt giữa tiếng Anh và tiếng Việt Điều này dẫn đến việc tiếng mẹ đẻ ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng phát âm và giao tiếp bằng tiếng Anh của các em.
Hiện nay, sinh viên khi ra trường thường phải tham gia phỏng vấn bằng tiếng Anh, đặc biệt là đối với những vị trí có mức lương cao tại các công ty quốc tế Do đó, khả năng giao tiếp tiếng Anh trở thành yếu tố quan trọng trong tuyển dụng Việc dạy nghe nói tiếng Anh tại các trường đại học đang được chú trọng, trong đó việc phát hiện và khắc phục lỗi phát âm của sinh viên là cần thiết và cấp bách để nâng cao kỹ năng ngôn ngữ của họ.
Phát âm tiếng Anh là một vấn đề quan trọng đối với người học tiếng Anh như ngoại ngữ, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng giao tiếp và nói trôi chảy Tại Việt Nam, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra những khó khăn trong phát âm tiếng Anh của học viên, như nghiên cứu của Hà Cẩm Tâm và khảo sát của Võ Thị Thao Ly cùng Nguyễn Thị An tại trường cao đẳng Công nghiệp Tuy Hòa Tuy nhiên, việc cải thiện phát âm và dạy phát âm cho học sinh vẫn chưa được chú trọng, đặc biệt ở vùng nông thôn, nơi nhiều giáo viên chưa phát âm chuẩn Các khóa học nâng cao phát âm cho giáo viên ở một số trường phổ thông cũng còn hạn chế Nghiên cứu về lỗi phát âm của sinh viên không chuyên tại các trường Kinh tế vẫn chưa được triển khai nhiều, và chưa có nghiên cứu nào về lỗi phát âm của sinh viên năm nhất tại Trường Đại học Thương Mại Vì vậy, tác giả đề xuất nghiên cứu để xác định những lỗi phát âm phổ biến của sinh viên năm nhất và đưa ra nguyên nhân cùng các giải pháp khắc phục.
Đối tượng nghiên cứu
Đề tài khảo sát lỗi phát âm tiếng Anh của sinh viên năm nhất không chuyên tại Đại học Thương mại nhằm nghiên cứu các lỗi phát âm phổ biến trong tiếng Anh của sinh viên Nghiên cứu này giúp xác định những khó khăn mà sinh viên gặp phải trong việc phát âm, từ đó đề xuất các giải pháp cải thiện khả năng phát âm tiếng Anh cho sinh viên.
Mục tiêu nghiên cứu
Thực hiện nghiên cứu đề tài này tác giả mong muốn sẽ thực hiện được một số mục tiêu sau đây:
- Tìm ra các lỗi phát âm mà sinh viên năm thứ nhất không chuyên Trường Đại học Thương mại hay mắc phải
- Xác định nguyên nhân gây ra những lỗi đó
Để nâng cao khả năng phát âm chuẩn và chính xác cho sinh viên năm thứ nhất tại Đại học Thương mại, cần tìm ra những giải pháp hiệu quả giúp giáo viên và sinh viên hạn chế các lỗi phát âm Việc này không chỉ cải thiện kỹ năng phát âm của sinh viên mà còn nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập trong các giờ học tiếng Anh.
CƠ SỞ LÝ LUẬN
Một số khái niệm cơ bản
Âm tiết là đơn vị phát âm nhỏ nhất trong ngôn ngữ, mang những yếu tố như thanh điệu và trọng âm, do đó nó còn được gọi là điệu vị.
Thanh điệu là sự biến đổi cao độ của giọng nói, thể hiện tần số âm cơ bản trong một âm tiết, giúp phân biệt các từ có nghĩa khác nhau.
- Thanh điệu gồm hai loại: Thanh điệu âm vực và thanh điệu hình tuyến
Thanh điệu âm vực là một loại ngôn ngữ trong đó các thanh được phân biệt thông qua các mức độ cao thấp trên thang âm, có thể được hình dung như những điểm khác nhau Chẳng hạn, tiếng Yoruba, một ngôn ngữ được sử dụng ở Nigeria, là một ví dụ điển hình cho loại hình này.
Thanh điệu hình tuyến là loại thanh điệu được phân biệt qua sự thay đổi cao độ, từ thấp lên cao hoặc từ cao xuống thấp, và được biểu diễn bằng các đường cong thay vì chỉ là những điểm đơn giản Ví dụ về thanh điệu hình tuyến có thể thấy trong tiếng Việt, tiếng Hán và tiếng Thái.
* Trọng âm: là một biện pháp âm thanh làm nổi bật một đơn vị ngôn ngữ học lớn hơn âm tố
(âm tiết, từ, ngữ đoạn, câu) để phân biệt với những đơn vị ngôn ngữ học khác cùng cấp độ
* Ngữ điệu: là sự biến đổi cao độ của giọng nói diễn ra trong một chuỗi âm thanh lớn hơn âm tiết hay một từ.
Những đặc điểm của hệ thống âm tiếng Anh
Peter Roach (1998) cho rằng tiếng Anh là một ngôn ngữ có những đặc trưng cơ bản sau:
- Tiếng Anh có trọng âm từ và trọng âm câu
- Là ngôn ngữ có ngữ điệu, lên xuống giọng tùy thuộc vào chức năng giao tiếp của câu
- Có dạng yếu và dạng mạnh trong phát âm một số từ chức năng
- Có hiện tượng nối âm trong chuỗi lời nói
- Có cách phát âm các phụ âm cuối của từ rất đặc trưng.
Sự khác biệt giữa hệ thống âm tiếng Anh và hệ thống âm tiếng Việt
Tiếng Việt là ngôn ngữ đơn âm tiết với thanh điệu, trong khi tiếng Anh lại là ngôn ngữ đa âm tiết có trọng âm và ngữ điệu phức tạp Sự khác biệt này gây khó khăn cho người Việt trong việc phát âm tiếng Anh, đặc biệt là vấn đề trọng âm.
Tiếng Việt có đặc điểm mỗi từ được phát âm thành một âm tiết, với tất cả các từ có độ dài, độ cao và độ mạnh giống nhau Ngược lại, trong tiếng Anh, các từ có hai âm tiết trở lên thường có một âm tiết được nhấn mạnh khác biệt về độ dài, độ lớn và độ cao, như trong các ví dụ polysemy, invent và expensive.
Một số từ có thể có hai trọng âm, trọng âm chính và trọng âm phụ Examplify /ig’zempli,fai/
Trong tiếng Anh, bên cạnh trọng âm từ, còn có trọng âm câu, trong đó một số từ được phát âm mạnh hơn những từ khác Những từ thường được nhấn mạnh bao gồm danh từ (như shirt, flower, people), động từ chính (do, eat, read, travel), trạng từ (rapidly, fluently, correctly), tính từ (lovely, nice, beautiful), và từ để hỏi (what, why, who) Ngược lại, các từ không được nhấn mạnh thường là từ chức năng như giới từ (in, on, at), mạo từ (a, an, the), trợ động từ (must, can, have), đại từ (he, she, it), từ nối (and, but, or), và đại từ quan hệ (which, what, when).
Người Việt thường gặp khó khăn trong việc nhớ các từ dài có nhiều âm tiết do thói quen sử dụng ngôn ngữ đơn âm tiết, dẫn đến việc không có trọng âm trong tiếng Việt Điều này làm cho việc đọc đúng trọng âm trong tiếng Anh trở nên thách thức, vì không có dấu hiệu chính tả cụ thể để nhận biết trọng âm Sai sót trong việc phát âm trọng âm hoặc không có trọng âm là lỗi phổ biến của người Việt khi học tiếng Anh Họ cần hiểu rõ khái niệm trọng âm từ, khác với thanh điệu trong tiếng Việt, vì thanh điệu thuộc về âm vị trong khi trọng âm không nhất thiết như vậy trong tiếng Anh Sự khác biệt này, cùng với việc trọng âm có thể thay đổi khi thêm tiền tố, hậu tố, tạo ra khó khăn lớn cho người Việt, đặc biệt là sinh viên năm nhất không chuyên tại các trường đại học Thương mại.
Ngữ điệu (Intonation) trong tiếng Anh được định nghĩa là sự lên và xuống của giọng nói, bao gồm hai loại chính: ngữ điệu lên (rising tune) và ngữ điệu xuống (falling tune) Ngoài ra, có thể kết hợp cả hai loại này, tạo thành ngữ điệu kết hợp lên xuống (rising-falling / falling-rising tune).
Tiếng Việt có ngữ điệu nhưng vai trò của nó không rõ ràng như trong tiếng Anh và một số ngôn ngữ khác, khiến người Việt thường ít chú ý đến ngữ điệu Nhà Việt ngữ học Đoàn Thiện Thuật cho rằng nguyên nhân là do tiếng Việt sử dụng thanh điệu, dẫn đến giới hạn về ngữ điệu Thay vào đó, người Việt thường sử dụng các từ như hả, hử, á, ạ để tạo câu hỏi, hoặc ôi, ối, á, quá, thật, làm sao để tạo câu cảm thán, cho thấy họ thay đổi tình thái câu bằng yếu tố từ vựng hơn là ngữ điệu Tuy nhiên, những từ này thường được phát âm mạnh và cao hơn, cho thấy ngữ điệu vẫn có vai trò nhỏ trong việc phân loại câu Ngược lại, trong tiếng Anh, ngữ điệu rất quan trọng trong việc thay đổi nghĩa của câu, với ngữ điệu khác nhau có thể làm thay đổi nghĩa của cùng một phát ngôn.
B: -Yes (ngữ điệu xuống – không nhiệt tình giúp , có thể đang bận )
- Yes ( ngữ điệu lên – Nhiệt tình, sẵn sang giúp đỡ = How can I help you?)
Sinh viên Việt Nam thường gặp khó khăn trong việc hiểu thông tin khi giao tiếp bằng tiếng Anh do đặc điểm ngữ điệu của ngôn ngữ này.
Ngữ điệu tiếng Anh thường bị xem nhẹ bởi nhiều sinh viên Việt Nam, dẫn đến việc họ không chú trọng hoặc chỉ chú trọng ít đến yếu tố này khi giao tiếp Hệ quả là, khi nói tiếng Anh, họ thường mắc lỗi về ngữ điệu, điều này tạo ra một thách thức lớn trong quá trình học tập và sử dụng ngôn ngữ.
2.3.3 Về cách nối các từ trong chuỗi lời nói
Trong tiếng Anh, hiện tượng nối từ trong chuỗi lời nói rất phổ biến Hiện tượng nối từ có thể được xem xét ở các khía cạnh sau:
Khi một chuỗi lời nói xuất hiện, nếu từ kết thúc bằng phụ âm và từ tiếp theo bắt đầu bằng nguyên âm, phụ âm cuối của từ trước sẽ được nối liền với từ sau.
Khi một từ kết thúc bằng các phụ âm như /p/, /b/, /t/, /d/, /k/, hoặc /g/ và từ tiếp theo bắt đầu bằng một phụ âm, âm cuối của từ trước sẽ không được phát âm.
Bad- judge stop- trying keep- speaking
Các âm /d/, /p/ trong các ví dụ trên sẽ bị nuốt đi (không được phát âm)
+ Nối các âm giống nhau
Khi các phụ âm ở cuối từ trước chính là phụ âm ở đầu từ sau ta có xu hướng phát âm những âm này thành một phụ âm kéo dài
Top- position black- cat big- girl
Các âm /p/, /k/, /g/ chỉ được phát âm một lần nhưng kéo dài
Trong tiếng Anh, âm tiết và từ được kết nối chặt chẽ, với sự cấu âm mạnh hơn ở cuối từ và âm tiết, đòi hỏi người nói phải sử dụng hơi mạnh hơn so với tiếng Việt Ngược lại, tiếng Việt thường có luồng hơi nhẹ hơn ở cuối từ và có sự tách rời rõ ràng giữa các từ Sự khác biệt này dẫn đến việc sinh viên Việt Nam thường mắc lỗi phát âm tiếng Anh, gặp khó khăn trong việc nối âm tiết trong từ đa âm tiết và thường nói các từ một cách rời rạc Điều này gây khó khăn cho họ khi nghe người bản xứ nói, vì người bản xứ thường nối phụ âm cuối của từ với từ bắt đầu bằng nguyên âm Việc nối từ là một thách thức lớn đối với sinh viên Việt Nam do tiếng mẹ đẻ của họ không có đặc điểm này.
2.3.4 Về cách phát âm các cụm phụ âm
So với tiếng Anh, tiếng Việt có cấu trúc âm tiết đơn giản hơn, với mỗi từ thường chỉ có ba âm vị hoặc ít hơn Đoàn Thiện Thuật chỉ ra rằng tiếng Việt không có các cụm phụ âm, điều này khác biệt với tiếng Anh, nơi các cụm phụ âm xuất hiện phổ biến ở đầu và cuối từ Ví dụ, trong tiếng Anh, từ có thể bắt đầu bằng một, hai hoặc ba phụ âm và kết thúc bằng nhiều phụ âm khác nhau Sự khác biệt này tạo ra khó khăn cho người học tiếng Anh tại Việt Nam, đặc biệt là trong việc phát âm các cụm phụ âm ở cuối từ, khi họ thường bỏ qua một hoặc hai phụ âm cuối.
2.3.5 Về phát âm dạng mạnh (strong form) và dạng yếu (weak form)
Một số từ chức năng trong tiếng Anh, như trợ động từ, giới từ và liên từ, có thể được phát âm theo hai dạng: mạnh và yếu Dạng phát âm yếu là cách phát âm thông thường của những từ này, trong khi dạng phát âm mạnh chỉ được sử dụng trong một số trường hợp nhất định.
- Khi từ đó xuất hiện ở cuối câu nói
I’m looking for a book Which book are you looking for?
- Khi từ đó được đặt trong tình huống đối lập
- Khi từ đó được nhấn mạnh vì mục đích của người nói
I can speak Japanese so let me talk with him /kổn/ dạng mạnh
I can drive./ kən / dạng yếu
Người Việt thường phát âm tất cả các âm giống nhau mà không chú ý đến sự khác biệt giữa dạng mạnh và dạng yếu Họ không quen với việc phát âm các nguyên âm yếu trong các âm tiết không có trọng âm, dẫn đến việc âm tiết mang trọng âm được đọc mạnh mẽ hơn, trong khi âm tiết không mang trọng âm bị phát âm nhẹ hơn Tiếng Việt không có đặc điểm này, do đó người Việt thường phát âm tiếng Anh một cách đều đều và gặp khó khăn trong việc nhớ rằng các nguyên âm trong âm tiết không có trọng âm cần được phát âm ở dạng yếu.
Tiếng Anh và tiếng Việt có sự khác biệt lớn về hệ thống phát âm, với tiếng Anh bao gồm 24 âm phụ âm và 20 âm nguyên âm (12 nguyên âm đơn và 8 nguyên âm đôi), trong khi tiếng Việt chỉ có 23 âm phụ âm, 13 âm nguyên âm và 3 nguyên âm đôi Nhiều âm thanh trong tiếng Anh không tồn tại trong tiếng Việt và ngược lại, điều này tạo ra khó khăn cho người Việt khi tiếp nhận hệ thống âm thanh của tiếng Anh.
PHÂN TÍCH KẾT QUẢ ĐIỀU TRA
Đối tượng điều tra
Sinh viên năm thứ nhất k 52 chính quy và sinh viên năm thứ nhất hệ cử nhân thực hành khoa Đào tạo Quốc tế, trường ĐHTM.
Câu hỏi điều tra
Sinh viên năm thứ nhất không chuyên Anh tại Trường Đại học Thương mại thường gặp phải nhiều lỗi phát âm, chủ yếu do thiếu nền tảng ngữ âm và thói quen phát âm không chính xác Nguyên nhân dẫn đến các lỗi này bao gồm sự ảnh hưởng của tiếng mẹ đẻ, thiếu sự luyện tập và sự thiếu chú ý trong quá trình học Để nâng cao khả năng phát âm của sinh viên, cần áp dụng các biện pháp như tổ chức các buổi học thực hành phát âm, sử dụng công nghệ hỗ trợ học tập, và cải thiện chất lượng giảng dạy các học phần tiếng Anh thông qua việc tăng cường đào tạo cho giảng viên.
Công cụ điều tra
Phiếu điều tra được thực hiện với 50 sinh viên K51 đang học phần tiếng Anh 1 và 50 sinh viên năm nhất của Khoa Đào tạo Quốc tế Đồng thời, một bảng câu hỏi phỏng vấn đã được thiết kế cho 5 giáo viên giảng dạy sinh viên năm nhất thuộc Bộ môn Lý Thuyết Tiếng Anh, Khoa tiếng Anh, trường Đại học Thương mại Ngoài ra, việc thu âm cách phát âm một số từ và câu cùng phần thuyết trình trong giờ thảo luận của 20 sinh viên năm nhất cũng đã được thực hiện.
Phân tích đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu đã tiến hành khảo sát 100 sinh viên năm nhất tại trường Đại học Thương mại, bao gồm 50 sinh viên thuộc khối K52 và 50 sinh viên từ khoa Đào Tạo Quốc tế, với độ tuổi từ 19-21 Trong số này, 27% sinh viên học tiếng Anh dưới 10 năm, trong khi 73% đã học từ 10 năm trở lên, bao gồm cả những sinh viên học hơn 12 năm Đặc biệt, nhiều sinh viên đã thi đại học môn tiếng Anh, thể hiện sự nghiêm túc trong việc học Kết quả khảo sát cho thấy 56% sinh viên thích học tiếng Anh và 24% rất thích, trong khi chỉ 20% có thái độ bình thường Tất cả sinh viên đều nhận thức được tầm quan trọng của tiếng Anh, với 72% cho rằng việc học phát âm rất quan trọng Tuy nhiên, khi tự đánh giá khả năng phát âm, không có sinh viên nào cho rằng mình phát âm rất tốt, 12% cho rằng phát âm tốt, 76% đánh giá bình thường và 12% còn lại tự nhận phát âm kém Về độ khó trong việc học phát âm, 58% sinh viên cảm thấy khó khăn, 30% thấy vừa phải, 10% cho rằng rất khó, và chỉ 2% không thấy khó Kết quả cho thấy khả năng phát âm của sinh viên còn hạn chế và việc học phát âm không dễ dàng, dẫn đến việc 100% sinh viên mắc lỗi phát âm.
Biểu đồ 1: Sở thích của sinh viên đối với tiếng Anh Biểu đồ 2: Nhận thức của sinh viên về tầm quan trọng của việc học phát âm
Sinh viên đã đánh giá khả năng phát âm của bản thân qua Biểu đồ 3, cho thấy sự tự tin và nhận thức về kỹ năng này Đồng thời, Biểu đồ 4 phản ánh mức độ khó khăn mà sinh viên gặp phải khi học phát âm, chỉ ra những thách thức trong quá trình rèn luyện kỹ năng này.
Phân tích lỗi phát âm
Để đánh giá thực trạng phát âm nguyên âm tiếng Anh của sinh viên năm nhất không chuyên tại trường ĐHTM, tác giả đã áp dụng ba phương pháp thu thập dữ liệu: ghi âm, phát phiếu điều tra và phỏng vấn giáo viên Kết quả cho thấy sinh viên gặp phải lỗi phát âm ở cả bốn khía cạnh chính.
Thích Bình thường Không thích
Khó Bình thường Không khó chút nào
Rất quan trọngQuan trọngBình thườngKhông quan trọng chút nào
3.5.1 Phát âm sai nguyên âm
Tác giả đã tiến hành khảo sát 100 sinh viên năm nhất không chuyên hệ chính quy và sinh viên năm nhất khoa Đào tạo quốc tế, bao gồm cả những sinh viên thi và không thi môn tiếng Anh Kết quả khảo sát cho thấy các lỗi sai liên quan đến nguyên âm dài và nguyên âm ngắn, được trình bày chi tiết trong bảng dưới đây.
Biểu đồ 5: Tỷ lệ mắc lỗi phát âm nguyên âm
Khoảng 30% sinh viên năm thứ nhất không chuyên Anh gặp khó khăn với các nguyên âm tiếng Anh, tuy nhiên, tỷ lệ lỗi phát âm giảm đối với sinh viên đã thi đại học môn tiếng Anh Cụ thể, chỉ 20% sinh viên năm 1 thi Tiếng Anh mắc lỗi phát âm, so với 40% ở sinh viên không thi Điều này cho thấy việc chú trọng đào tạo tiếng Anh và đưa môn này thành môn thi tốt nghiệp bắt buộc là cần thiết để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong thời kỳ hội nhập quốc tế.
Sinh viên được khuyến nghị đánh giá khả năng phát âm của mình với 20 nguyên âm tiếng Anh, bao gồm 12 nguyên âm đơn và 8 nguyên âm đôi, nhằm xác định các lỗi thường gặp Kết quả cho thấy 17 trong số 20 nguyên âm, chiếm 85%, gây khó khăn cho sinh viên năm nhất ĐHTM Điều này cho thấy hầu hết sinh viên gặp trở ngại trong giao tiếp do không phát âm chuẩn các nguyên âm tiếng Anh Biểu đồ cũng chỉ ra tỷ lệ mắc lỗi cao ở các nguyên âm như /ɜ:/, /ổ/, /ʊ/, và /əʊ/, trong đó nguyên âm /ổ/ có tỷ lệ mắc lỗi lên tới 50% ở sinh viên không thi đại học môn tiếng Anh.
6.c Phát âm sai nguyên âm dài, nguyên âm ngắn
Tỷ lệ sinh viên thi và không thi đại học môn tiếng Anh có lỗi phát âm nguyên âm là 45%, trong đó, sinh viên thi khối D và A1 đạt 30% Nhiều nguyên âm đôi, như /əʊ/, thường bị nhầm lẫn với âm /ô/ trong tiếng Việt, dẫn đến sai sót trong phát âm Kết quả phỏng vấn giáo viên cũng cho thấy sinh viên thường gặp khó khăn với những nguyên âm này, do chúng không tồn tại trong tiếng Việt Điều này giải thích vì sao sinh viên năm nhất ĐHTM và người Việt nói chung thường mắc lỗi khi phát âm các nguyên âm khó này.
Công cụ thu thập dữ liệu thứ hai, ghi âm, cho thấy kết quả tương đồng với phiếu điều tra Tác giả đã chỉ ra một số từ mà sinh viên đã học, nhưng có sự khác biệt đáng chú ý trong cách phát âm các nguyên âm Để kiểm tra, 20 sinh viên đã được yêu cầu phát âm độc lập các từ này.
Từ Phát âm sai Phát âm đúng SV không thi T A SV thi TA
Emergency /e’mə:d ənsi/ /i’mə:d ənsi/ 5/10 4/10
Purchase /pə’tʃeis/ /’pɜ:t∫əs/ 9/10 8/10
Service /sə’vais/ /sə’vis/ 3/10 3/10
Bảng 4: Số lượng sinh viên phát âm sai nguyên âm trong các từ cho trước
Tỉ lệ phát âm sai các từ như deposit, purchase, effort, emergency, guarantee và appropriate là rất cao, không chỉ do các âm khó mà còn do nhiều yếu tố khác Những nguyên nhân này bao gồm xác định sai trọng âm, ảnh hưởng của tiếng mẹ đẻ, khái quát hoá quy tắc phát âm và thói quen phát âm cũ Các yếu tố này sẽ được phân tích kỹ hơn ở phần sau.
3.5.2 Phát âm sai phụ âm
Nghiên cứu cho thấy rằng phát âm sai phụ âm gây khó khăn cho người nghe trong việc hiểu ý nghĩa của người nói hơn so với phát âm sai nguyên âm Điều này có nghĩa là sai sót trong phát âm phụ âm nghiêm trọng hơn sai sót trong phát âm nguyên âm Trong khi tiếng Việt chỉ có 20 nguyên âm, phụ âm lại đa dạng hơn với nhiều dạng sai như phát âm sai các phụ âm không có trong tiếng Việt, sai cách đọc phụ âm trong từ gốc, sai cách đọc phụ âm cuối với hậu tố -s, -ed, ngọng n, l, và phát âm sai các cụm phụ âm.
3.5.3 Phát âm sai các phụ âm không có trong tiếng Việt
Theo kết quả từ phiếu điều tra, ghi âm và phỏng vấn giáo viên, những lỗi thường gặp chủ yếu liên quan đến các phụ âm mà tiếng Việt không có Biểu đồ dưới đây thể hiện thống kê các lỗi này.
Biểu đồ 6: Tỷ lệ mắc lỗi phát âm phụ âm độc lập
Kết quả nghiên cứu cho thấy sinh viên năm nhất không thi tiếng Anh (TA) mắc nhiều lỗi phát âm hơn so với sinh viên thi TA Cả hai nhóm sinh viên đều gặp khó khăn với các âm không có trong tiếng Việt như /θ/, /ð/, / / và /d / Sinh viên không thi đại học mắc lỗi nhiều nhất ở âm /ð/ (42%), /d/ (50%) và /θ/ (35%), trong khi sinh viên thi khối D, A1 gặp khó khăn chủ yếu ở âm /θ/ (30%) và /ð/ (30%) Các âm này thường bị đọc sai, ví dụ như /θ/ thành /t’/, /ð/ thành /d/, / / thành /z/, và /d/ thành /j/ hoặc /z/ Đặc biệt, sinh viên không thi đại học có tỷ lệ mắc lỗi ở âm /ŋ/ và /z/ cao hơn (12%) so với sinh viên thi khối D, A1 (5%).
3.5.4 Phát âm sai phụ âm trong từ gốc và không đọc phụ âm cuối
Người Việt thường không phát âm phụ âm cuối do ảnh hưởng từ tiếng Việt và thường phát âm sai các phụ âm trong từ do sử dụng cảm tính để xác định âm Để nghiên cứu vấn đề này, tác giả đã yêu cầu 20 sinh viên, bao gồm cả những người thi đại học tiếng Anh và không thi, đọc một số từ được cho trước và ghi nhận lại các lỗi phát âm sai.
Từ PÂ sai PÂ đúng SV khối A SV khối D invent /in’ven/ /in’vent/ 4/10 6/10 conduct /kodʌk/ /kodʌkt/ 4/10 4/10
Bảng 5: Số lượng sinh viên phát âm sai phụ âm trong các từ cho trước
Hơn 50% sinh viên năm nhất không chuyên tiếng Anh phát âm sai các từ, cho thấy họ chưa chú trọng đến việc luyện tập phát âm.
Mặc dù không phải là nhóm có tỷ lệ mắc lỗi cao nhất trong phần tự đánh giá về nguyên âm, nhưng sinh viên thi khối D và A1 vẫn gặp phải tỷ lệ lỗi từ 40% - 60% Điều này cho thấy khả năng phát âm của sinh viên năm thứ nhất, dù có thi đại học tiếng Anh hay không, vẫn còn yếu kém và cần được cải thiện sớm.
Trong phiếu điều tra, câu hỏi số 5 yêu cầu người tham gia cho biết liệu họ có mắc lỗi phát âm nào không, và nếu có, đó là những lỗi gì Kết quả cho thấy nhiều người gặp khó khăn trong việc phát âm các âm cuối, dẫn đến những lỗi không chú ý trong phát âm.
Kết quả khảo sát cho thấy 46% sinh viên năm nhất thi khối D, A1 không chú ý đến phát âm âm cuối, trong khi tỷ lệ này ở các khối không thi tiếng Anh là 54% Điều này cho thấy tỷ lệ mắc lỗi phát âm rất cao, bất kể có thi đại học môn tiếng Anh hay không Nguyên nhân chính của hiện tượng này là do trong tiếng Việt, âm cuối không cần thiết phải phát âm, dẫn đến sự chuyển di tiêu cực trong việc phát âm tiếng Anh.
3.5.5 Phát âm sai phụ âm cuối dạng hậu tố -s, -ed
ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP
Về phía sinh viên
Để phát âm chuẩn và giao tiếp tiếng Anh hiệu quả, sinh viên cần chủ động trong việc học tập và tự luyện tập Đây là yếu tố quyết định cho sự thành công của sinh viên Đặc biệt, để cải thiện khả năng phát âm tiếng Anh, sinh viên năm nhất ĐHTM nên thực hiện các phương pháp học tập tích cực và thường xuyên rèn luyện kỹ năng giao tiếp.
Sinh viên cần nhận thức rõ tầm quan trọng của việc phát âm đúng trong giao tiếp tiếng Anh, vì phát âm chuẩn là yếu tố quyết định cho sự thành công trong giao tiếp Phát âm sai có thể dẫn đến hiểu lầm, khiến người nghe không hiểu được nội dung Do đó, sinh viên nên chú trọng từ khâu học từ mới, bắt đầu bằng việc tra cứu phát âm trước khi tìm hiểu nghĩa từ Hơn nữa, việc kết hợp luyện phát âm với luyện nghe qua băng đĩa và phim sẽ giúp rèn luyện kỹ năng tiếng một cách hiệu quả, đồng thời sửa chữa kịp thời những âm chưa chính xác, tiến gần hơn với cách phát âm của người bản ngữ.
* Sinh viên cần nhận biết và biết cách phát âm đúng các nguyên âm, phụ âm trong bảng/ hệ thống âm vị tiếng Anh
Sinh viên cần nắm vững cách phát âm chuẩn các âm vị trong hệ thống âm vị tiếng Anh và phân biệt rõ các âm vị khác nhau Việc này không chỉ giúp sinh viên phát âm từ và cụm từ trong từ điển dễ dàng hơn mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên và sinh viên trong việc sửa lỗi phát âm Khi cả hai bên đều nhận thức được hệ thống âm vị, quá trình dạy và học tiếng Anh, đặc biệt là các kỹ năng nghe và nói, sẽ trở nên hiệu quả hơn.
* Luyện nghe nói tiếng Anh thường xuyên
Việc thường xuyên luyện tập nghe nói thông qua các đoạn hội thoại và bài nói ngắn của người bản ngữ trên băng đĩa, truyền hình hoặc internet là rất quan trọng Sinh viên có thể bắt chước và phát âm theo từng từ, cụm từ hoặc câu để làm quen với âm và giọng điệu của người bản ngữ Nghe và nói là hai kỹ năng hỗ trợ lẫn nhau; kỹ năng nghe giúp cải thiện phát âm, trong khi kỹ năng nói cho phép sinh viên thể hiện khả năng phát âm của mình Do đó, việc kết hợp luyện tập cả hai kỹ năng này là cần thiết để nâng cao khả năng giao tiếp tiếng Anh.
* Ứng dụng một số phần mềm học tiếng hỗ trợ việc học phát âm tiếng Anh
Hiện nay, có nhiều phương pháp hiệu quả để học phát âm tiếng Anh, từ băng đĩa, sách vở đến cassette Sinh viên cần dành thời gian và công sức cho việc luyện tập Tuy nhiên, với sự phát triển của Internet, sinh viên có thêm nhiều cơ hội để cải thiện kỹ năng phát âm, nghe nói và các kỹ năng tiếng Anh khác Họ có thể truy cập vào các nguồn tài liệu trên các trang web học trực tuyến hoặc tải xuống các phần mềm học phát âm.
Cài đặt các phần mềm từ điển hỗ trợ phát âm như Longman và Lạc Việt trên máy tính sẽ giúp sinh viên tự học phát âm và cải thiện kỹ năng tiếng Anh một cách hiệu quả Những nguồn tài liệu này đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao khả năng giao tiếp và phát âm chuẩn xác.
Về phía Nhà trường và giáo viên
Để cải thiện lỗi phát âm của sinh viên năm nhất ĐHTM, nhà trường và giáo viên tiếng Anh cần triển khai các giải pháp hỗ trợ hiệu quả cho quá trình giảng dạy và học tập.
* Tăng thời lượng học tiếng Anh cho sinh viên năm thứ nhất không chuyên
Với chỉ 2 tín chỉ ngữ âm trong năm đầu đại học, sinh viên chỉ tiếp cận một lượng kiến thức hạn chế và thiếu thời gian luyện tập Việc phát âm chuẩn không được chú trọng, dẫn đến phần lớn sinh viên phải tự học mà không có sự hỗ trợ đáng kể từ giáo viên Để nâng cao sự quan tâm của sinh viên đối với phát âm chuẩn và giúp họ nhận biết lỗi phát âm, nhà trường cần tăng cường thời lượng các học phần tiếng Anh, đặc biệt là cho sinh viên năm nhất.
* Tạo điều kiện về cơ sở vật chất cho việc dạy và học tiếng Anh
Cơ sở vật chất đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dạy và học, vì vậy nhà trường cần đầu tư vào phòng học đa chức năng với trang thiết bị như máy chiếu và loa Hiện tại, một số phòng học đã có máy chiếu nhưng chất lượng còn kém, và các phòng học tiếng Anh nhà C, D thiếu hệ thống loa, dẫn đến hiệu quả của các giờ học nghe nói chưa cao Ngoài ra, nhà trường cũng nên bổ sung thư viện với các sách, băng đĩa và tài liệu hỗ trợ học nghe nói để cải thiện khả năng giao tiếp cho sinh viên.
* Giúp sinh viên phân biệt được sự khác nhau giữa hai hệ thống phụ âm, nguyên âm tiếng Anh và tiếng Việt
Nhận biết sự khác nhau giữa hệ thống âm tiếng Anh và tiếng Việt giúp sinh viên giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực của tiếng mẹ đẻ trong quá trình học tiếng Anh Việc này không chỉ khắc phục những thói quen sai lầm mà còn ngăn chặn sự chuyển di tiêu cực trong việc học ngoại ngữ Do đó, giáo viên nên giới thiệu đồng thời hai hệ thống phát âm và hướng dẫn sinh viên nhận thức rõ sự khác biệt giữa chúng.
* Giáo viên cần kết hợp các phương pháp giảng dạy khác nhau vào việc giảng dạy tiếng Anh và chú ý luyện phát âm cho sinh viên
Phương pháp giảng dạy linh hoạt của giáo viên là yếu tố then chốt trong việc khuyến khích sinh viên cải thiện khả năng tiếng Anh và phát âm Khi giáo viên áp dụng các kỹ thuật giảng dạy phù hợp, bài học trở nên hấp dẫn và dễ hiểu hơn, từ đó tạo động lực học tập cho sinh viên Đặc biệt trong các lớp học đông (40-50 sinh viên), việc này giúp giáo viên dễ dàng quản lý và hỗ trợ từng sinh viên, nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập.
* Chú trọng đến việc dạy phát âm chuẩn theo người bản ngữ
Phát âm chuẩn và chính xác là mục tiêu quan trọng trong việc dạy và học ngoại ngữ Bên cạnh đó, khả năng nói trôi chảy cũng đóng vai trò then chốt trong việc đánh giá trình độ ngôn ngữ của sinh viên Vì vậy, cần chú trọng vào việc giới thiệu và luyện tập các kỹ năng như nối từ, trọng âm, ngữ điệu và nhịp điệu, nhằm giúp sinh viên hoàn thiện khả năng phát âm tiếng Anh chuẩn như người bản ngữ.