Sự cần thiết của đề tài
Chi ngân sách Nhà nước là công cụ quan trọng trong chính sách tài chính quốc gia, ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế Chi ngân sách bao gồm chi cho đầu tư phát triển, chi thường xuyên và chi trả nợ Chính phủ Trong đó, chi thường xuyên là yếu tố then chốt giúp duy trì hoạt động xã hội Thời gian qua, công tác kiểm soát chi thường xuyên qua Kho bạc Nhà nước (KBNN) đã có nhiều tiến bộ, với cơ chế kiểm soát ngày càng hiệu quả, chặt chẽ và đúng mục đích Kết quả của việc thực hiện cơ chế này đã góp phần quan trọng vào việc sử dụng ngân sách Nhà nước một cách hiệu quả hơn.
Chi thường xuyên trong ngân sách nhà nước (NSNN) đang phải đối mặt với nhiều áp lực do mọi ngành, lĩnh vực đều cần nguồn ngân sách kịp thời để thực hiện nhiệm vụ Tuy nhiên, việc sử dụng NSNN chưa hiệu quả, với tình trạng tham nhũng, lãng phí và chi sai chế độ vẫn còn phổ biến Dự toán ngân sách thường xuyên bị điều chỉnh bổ sung, mang tính xin cho Công tác kiểm soát chi của Kho bạc còn gặp khó khăn do trình độ chuyên môn hạn chế và công cụ kiểm soát chưa đồng bộ Quản lý chi thường xuyên NSNN một cách công bằng và đúng đối tượng là yêu cầu cấp thiết, đồng thời cũng là động lực quan trọng để hệ thống chính trị và các cơ quan chuyên môn hoạt động hiệu quả, góp phần vào quản lý xã hội và phát triển kinh tế - xã hội theo kế hoạch đã đề ra.
Nhận thức được tầm quan trọng của việc quản lý ngân sách, tác giả quyết định nghiên cứu đề tài “Kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An” cho luận văn Thạc sỹ kinh tế.
Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu chung
Nghiên cứu thực trạng kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành, Tỉnh Long An nhằm phân tích và đánh giá những ưu điểm và hạn chế hiện tại Từ đó, đề xuất các giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát chi thường xuyên tại địa phương này.
Mục tiêu cụ thể
Kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước (NSNN) qua Kho bạc Nhà nước (KBNN) là một vấn đề quan trọng trong quản lý tài chính công Bài viết tổng hợp các cơ sở lý luận liên quan đến kiểm soát chi thường xuyên, đồng thời phân tích thực trạng tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành, Tỉnh Long An trong giai đoạn 2015-2018 Qua đó, đánh giá những kết quả đạt được, đồng thời chỉ ra những hạn chế và nguyên nhân gây ra những hạn chế này.
- Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An thời gian tới.
Câu hỏi nghiên cứu
Thực trạng kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An thời gian qua như thế nào?
Để nâng cao hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành, Tỉnh Long An đến năm 2020, cần triển khai các giải pháp đồng bộ như cải tiến quy trình kiểm soát, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đào tạo nâng cao năng lực cho cán bộ, và tăng cường công tác thanh tra, giám sát Việc này sẽ đảm bảo tính minh bạch, hiệu quả trong quản lý ngân sách và đáp ứng kịp thời nhu cầu chi tiêu của địa phương.
Những đóng góp mới của luận văn
Đóng góp trên phương diện khoa học
Hệ thống hóa lý luận về kiểm soát chi thường xuyên và nâng cao hiệu quả chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước là rất quan trọng Việc này không chỉ giúp hình thành khung lý thuyết vững chắc mà còn là cơ sở để phân tích thực trạng và đề xuất các giải pháp hiệu quả.
Đóng góp trên phương diện thực tiễn
Luận văn là tài liệu tham khảo quan trọng cho những ai quan tâm đến nghiên cứu và ứng dụng, đặc biệt là cho KBNN Huyện Châu Thành Tỉnh Long An, học viên và sinh viên thuộc khối ngành kinh tế.
Phương pháp nghiên cứu
định tính cụ thể gồm các phương pháp sau:
Phương pháp tổng hợp, diễn dịch và quy nạp được áp dụng để hệ thống hóa lý luận kiểm soát chi thường xuyên, nhằm nâng cao hiệu quả chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Qua đó, hình thành khung lý thuyết làm nền tảng cho việc phân tích thực trạng và đề xuất các giải pháp cải tiến.
Phương pháp thống kê và phân tích được áp dụng dựa trên số liệu từ báo cáo tổng kết hoạt động kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu, Tỉnh Long An Qua việc lập bảng thống kê và biểu đồ phân tích, chúng tôi đánh giá những thành tựu đạt được cũng như những hạn chế và nguyên nhân của chúng, từ đó đề xuất các giải pháp cải thiện hiệu quả quản lý ngân sách.
Phương pháp khảo sát và điều tra khách hàng được áp dụng nhằm làm rõ và đánh giá khách quan các hạn chế cũng như nguyên nhân của những hạn chế trong việc kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước, đặc biệt qua KBNN Huyện Châu Thành, Tỉnh Long An.
Tổng quan các công trình nghiên cứu trước
Trong những năm gần đây, nhiều nghiên cứu và đề tài đã được thực hiện nhằm phân tích và nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả và hiệu quả quản lý chi ngân sách nhà nước (NSNN) Các tác giả cũng đã đề xuất nhiều giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý chi NSNN.
Để tránh trùng lặp, tác giả đã thu thập các công trình khoa học đã công bố trong nước liên quan, nhằm chỉ ra sự khác biệt, tầm quan trọng của đề tài nghiên cứu và những nội dung kế thừa cần thiết.
Luận văn thạc sĩ của Đỗ Thị Thu Trang, mang tên “Hoàn thiện hoạt động kiểm soát chi thường xuyên tại KBNN Khánh Hòa” (2012), được thực hiện tại Đại học Đà Nẵng Tác phẩm này tập trung nghiên cứu kiểm soát chi ngân sách nhà nước tại KBNN Khánh Hòa, với mục tiêu cải cách tài chính công Luận văn đã đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động kiểm soát chi ngân sách nhà nước, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính trong quản lý ngân sách.
Luận văn thạc sĩ "Một số giải pháp hoàn thiện hoạt động kiểm soát chi thường xuyên của ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Tỉnh Bến Tre" đề xuất các phương pháp cải tiến nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi tiêu ngân sách Nhà nước tại Bến Tre Nghiên cứu tập trung vào việc phân tích quy trình kiểm soát chi và đưa ra các giải pháp cụ thể để tối ưu hóa hoạt động này, góp phần đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong sử dụng ngân sách.
Luận văn của Võ Thị Thu Thuỷ (2012) tại Học viện Tài chính Hà Nội đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước (NSNN) và phân tích thực trạng tại KBNN Tỉnh Bến Tre, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình này.
Luận án tiến sĩ của Nghiên cứu sinh Nguyễn Quang Hưng, “Đổi mới kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước của chính quyền địa phương các cấp tại Kho bạc Nhà nước” (2015), đã hệ thống hóa và làm rõ lý luận về chi thường xuyên ngân sách nhà nước của chính quyền địa phương Nghiên cứu đã phân tích sâu sắc các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động kiểm soát chi thường xuyên và đề xuất một số giải pháp, kiến nghị dựa trên số liệu phân tích từ năm 2004 đến 2013.
Các công trình khoa học đã công bố là tài liệu tham khảo quý giá cho tác giả nghiên cứu đề tài Theo thời gian, chức năng và nhiệm vụ của ngành Kho bạc đã được hoàn thiện, dẫn đến sự thay đổi trong hoạt động kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại KBNN Nhiều văn bản và chế độ mới đã được ban hành để hướng dẫn hoạt động này, do đó, cần cập nhật cơ sở lý luận và thực trạng, đồng thời đề ra các giải pháp phù hợp với tình hình mới.
Các công trình khoa học đã được công bố cho thấy tác giả đã thu thập thông tin liên quan đến đề tài nghiên cứu mà không có sự trùng lặp về không gian và thời gian Tác giả có thể kế thừa khung lý thuyết từ các nghiên cứu trước đó và học hỏi từ kinh nghiệm kiểm soát chi ngân sách nhà nước tại các địa phương khác ở Việt Nam Điều này chứng tỏ rằng đề tài nghiên cứu của tác giả là cần thiết và có tính ứng dụng cao.
Chương 1: Cơ sở lý luận về kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước
Chương 2: Thực trạng hoạt động kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An
Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN
SÁCH NHÀ NƯỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC 1.1 Lý luận cơ bản về chi thường xuyên Kho bạc Nhà nước
1.1.1 Khái quát về ngân sách Nhà nước
Theo khoản 4, điều 4 của Luật Ngân sách Nhà nước 2015 (số 83/2015/QH13), ngân sách Nhà nước được định nghĩa là tổng hợp các khoản thu và chi của Nhà nước, được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định, nhằm đảm bảo thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước.
1.1.1.2 Nguyên tắc quản lý ngân sách Nhà nước
Tại điều 8, Luật NSNN 2015 (số 83/2015/QH13 do Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua ngày 25/6/2015):
Ngân sách Nhà nước được quản lý một cách thống nhất và tập trung, đảm bảo tính dân chủ, hiệu quả, tiết kiệm, công khai, minh bạch và công bằng Việc quản lý ngân sách được phân công và phân cấp rõ ràng, đồng thời gắn liền quyền hạn với trách nhiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước ở mọi cấp.
Toàn bộ các khoản thu, chi ngân sách phải được dự toán, tổng hợp đầy đủ vào ngân sách Nhà nước
Các khoản thu ngân sách thực hiện theo quy định của các luật thuế và chế độ thu theo quy định của pháp luật
Các khoản chi ngân sách chỉ được phép thực hiện khi có dự toán được cấp có thẩm quyền phê duyệt và phải tuân thủ chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi theo quy định của cơ quan Nhà nước Các cấp ngân sách, đơn vị dự toán và đơn vị sử dụng ngân sách không được thực hiện nhiệm vụ chi nếu chưa có nguồn tài chính.
1.1.1.3 Hệ thống Ngân sách Nhà nước
Hệ thống ngân sách Nhà nước có mối liên hệ chặt chẽ với tổ chức bộ máy Nhà nước và vai trò của nó trong phát triển kinh tế - xã hội Hệ thống này bao gồm ngân sách trung ương và ngân sách địa phương.
Ngân sách địa phương là ngân sách của các đơn vị hành chính có Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân, phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền Nhà nước hiện nay Nó bao gồm các nguồn thu và chi tiêu của các cấp chính quyền địa phương.
- Ngân sách cấp Tỉnh, Thành phố trực thuộc trung ương (gọi chung là ngân sách cấp Tỉnh)
- Ngân sách cấp Huyện, Quận, Thị xã, Thành phố (gọi chung là ngân sách cấp Huyện)
- Ngân sách cấp Xã, Phường (gọi chung là ngân sách cấp Xã)
1.1.2 Chi ngân sách Nhà nước
Chi NSNN là quá trình phân phối và sử dụng quỹ ngân sách nhà nước để trang trải chi phí cho bộ máy Nhà nước và đạt được các mục tiêu kinh tế, chính trị, xã hội, an ninh và quốc phòng Theo các chuyên gia tài chính, chi NSNN đảm bảo thực hiện các chức năng của Nhà nước theo những nguyên tắc nhất định.
Theo Luật NSNN 2015, chi ngân sách nhà nước (NSNN) là các khoản chi tiêu do Chính phủ hoặc cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định và thực hiện trong năm Chi NSNN phản ánh các quan hệ tiền tệ trong quá trình phân phối và sử dụng quỹ NSNN, nhằm trang trải cho các chi phí của bộ máy Nhà nước và thực hiện các chức năng chính trị, kinh tế, xã hội của Nhà nước.
1.1.2.2 Phân loại chi ngân sách Nhà nước theo nội dung :