GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI BỊ THU HỒI ĐẤT TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NHƠN TRẠCH TỈNH ĐỒNG NAI (Luận văn thạc sĩ)GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI BỊ THU HỒI ĐẤT TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NHƠN TRẠCH TỈNH ĐỒNG NAI (Luận văn thạc sĩ)GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI BỊ THU HỒI ĐẤT TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NHƠN TRẠCH TỈNH ĐỒNG NAI (Luận văn thạc sĩ)GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI BỊ THU HỒI ĐẤT TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NHƠN TRẠCH TỈNH ĐỒNG NAI (Luận văn thạc sĩ)GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI BỊ THU HỒI ĐẤT TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NHƠN TRẠCH TỈNH ĐỒNG NAI (Luận văn thạc sĩ)GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI BỊ THU HỒI ĐẤT TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NHƠN TRẠCH TỈNH ĐỒNG NAI (Luận văn thạc sĩ)GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI BỊ THU HỒI ĐẤT TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NHƠN TRẠCH TỈNH ĐỒNG NAI (Luận văn thạc sĩ)GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI BỊ THU HỒI ĐẤT TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NHƠN TRẠCH TỈNH ĐỒNG NAI (Luận văn thạc sĩ)GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI BỊ THU HỒI ĐẤT TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NHƠN TRẠCH TỈNH ĐỒNG NAI (Luận văn thạc sĩ)GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI BỊ THU HỒI ĐẤT TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NHƠN TRẠCH TỈNH ĐỒNG NAI (Luận văn thạc sĩ)GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI BỊ THU HỒI ĐẤT TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NHƠN TRẠCH TỈNH ĐỒNG NAI (Luận văn thạc sĩ)GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI BỊ THU HỒI ĐẤT TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NHƠN TRẠCH TỈNH ĐỒNG NAI (Luận văn thạc sĩ)GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI BỊ THU HỒI ĐẤT TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NHƠN TRẠCH TỈNH ĐỒNG NAI (Luận văn thạc sĩ)GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI BỊ THU HỒI ĐẤT TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NHƠN TRẠCH TỈNH ĐỒNG NAI (Luận văn thạc sĩ)GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI BỊ THU HỒI ĐẤT TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NHƠN TRẠCH TỈNH ĐỒNG NAI (Luận văn thạc sĩ)GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI BỊ THU HỒI ĐẤT TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NHƠN TRẠCH TỈNH ĐỒNG NAI (Luận văn thạc sĩ)
Tính cấp thiết của đề tài
Quá trình đô thị hóa tại Nhơn Trạch đang diễn ra mạnh mẽ, phản ánh sự chuyển mình của công nghiệp hóa và hiện đại hóa Với vị trí địa lý thuận lợi, nhiều diện tích đất nông nghiệp đã được chuyển đổi sang mục đích công nghiệp và xây dựng đô thị Tuy nhiên, việc chuyển đổi này cũng dẫn đến tình trạng thu hồi đất, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh kế của nhiều hộ dân, khiến không ít người gặp khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm.
Nhơn Trạch đang trải qua tốc độ đô thị hóa nhanh chóng, dẫn đến việc gia tăng diện tích đất bị thu hồi cho các mục tiêu kinh tế và xã hội Sự gia tăng này đã tạo ra áp lực lớn cho địa phương trong việc tìm kiếm giải pháp việc làm cho những người bị ảnh hưởng bởi việc thu hồi đất.
Tác giả có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực đất đai và hiện đang làm việc tại địa phương, nên hiểu rõ về những thành công và hạn chế trong việc giải quyết việc làm cho những người bị thu hồi đất trong quá trình đô thị hóa tại Nhơn Trạch Vì lý do đó, tác giả đã chọn đề tài: “Giải quyết việc làm cho người bị thu hồi đất trong quá trình đô thị hóa tại huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai” cho luận văn tốt nghiệp thạc sĩ của mình.
Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Bài viết của tác giả Lương Thị Quyên (2020) trên tạp chí Quản lý nhà nước đã phân tích thực trạng việc làm của nông dân bị thu hồi đất ở tỉnh Hải Dương Tác giả đề xuất các giải pháp nhằm giải quyết vấn đề này, trong đó có việc gắn quy hoạch phát triển với nhu cầu việc làm của nông dân, nhằm tạo ra cơ hội việc làm bền vững cho họ.
Tỉnh cần tập trung vào phát triển kinh tế – xã hội thông qua việc mở rộng các khu công nghiệp và khu đô thị, đồng thời quy hoạch sử dụng đất hợp lý để tạo ra nhiều việc làm mới và nâng cao chất lượng đào tạo nghề Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đặc biệt trong lĩnh vực công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp, sẽ là yếu tố then chốt giúp tỉnh đạt được mục tiêu phát triển bền vững và giải quyết vấn đề việc làm hiệu quả.
Bài viết của Trần Hằng (2019) trên Tạp chí Giáo dục điện tử đã chỉ ra rằng người lao động bị thu hồi đất thường có trình độ và kỹ năng hạn chế, dẫn đến khó khăn trong việc chuyển đổi nghề nghiệp, do đó cần sự hỗ trợ đặc biệt từ chính quyền Tác giả đã đề xuất 6 nhóm giải pháp nhằm giải quyết vấn đề việc làm cho nhóm lao động này, tuy nhiên, các giải pháp vẫn chưa được căn cứ vào bối cảnh cụ thể của từng địa phương, khiến cho chúng còn mang tính chất chung chung.
Luận án tiến sĩ của Triệu Đức Hạnh (2014) mang tên “Nghiên cứu các giải pháp tạo việc làm bền vững cho lao động nông thôn tỉnh Thái Nguyên” đã xây dựng cơ sở lý luận về việc làm và việc làm bền vững cho lao động nông thôn Nghiên cứu này không chỉ đánh giá thực trạng tạo việc làm bền vững tại tỉnh Thái Nguyên mà còn đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện tình hình việc làm cho lao động nông thôn trong khu vực.
Bài viết của tác giả Nguyễn Đức Hoàn (2014) về “Chính sách tạo việc làm cho người lao động trong quá trình đô thị hóa tại Quận Bắc Từ Liêm” đã hệ thống hóa lý luận về việc làm cho người lao động trong bối cảnh đô thị hóa Nghiên cứu này cung cấp cơ sở để phân tích thực trạng đô thị hóa và thu hồi đất tại Quận Bắc Từ Liêm, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải quyết việc làm cho những người bị thu hồi đất nhằm ổn định đời sống và tình hình kinh tế - xã hội tại địa phương Hơn nữa, việc triển khai các chính sách của Nhà nước cần được tuyên truyền ngay từ giai đoạn đầu của quá trình thu hồi đất.
Nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thị Diễn (2013) về "Ảnh hưởng việc thu hồi đất nông nghiệp cho công nghiệp hóa đến sinh kế hộ nông dân tỉnh Hưng Yên" đã chỉ ra rằng việc thu hồi đất nông nghiệp để phát triển khu, cụm công nghiệp đã mang lại nhiều tác động tích cực như tăng ngân sách địa phương, cải thiện hạ tầng nông thôn và tăng thu nhập bình quân đầu người Tuy nhiên, nó cũng gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến việc làm của hộ dân địa phương Những nghiên cứu này cung cấp nguồn tài liệu quý giá cho việc tham khảo và áp dụng trong việc giải quyết việc làm cho người bị thu hồi đất trong quá trình đô thị hóa tại Nhơn Trạch.
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
Nghiên cứu cơ sở lý luận về giải quyết việc làm cho người bị thu hồi đất là cần thiết để phân tích và đánh giá thực trạng tại huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai Bài viết sẽ đề xuất các giải pháp hiệu quả nhằm hỗ trợ người dân trong quá trình đô thị hóa.
3.2 Mục tiêu cụ thể: Đề tài cần thiết phải thực hiện được các yêu cầu sau:
Nghiên cứu lý luận về đô thị hóa, thu hồi đất và giải quyết việc làm cho người bị thu hồi đất nhằm rút ra cơ sở lý luận áp dụng vào phân tích và đánh giá thực trạng thu hồi đất tại Huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai.
Trong quá trình đô thị hóa tại Nhơn Trạch, việc làm của người bị thu hồi đất đang gặp nhiều khó khăn, cần phân tích và đánh giá thực trạng để làm rõ Công tác giải quyết việc làm cho đối tượng này hiện nay còn nhiều hạn chế, từ đó rút ra các nguyên nhân chính ảnh hưởng đến tình hình việc làm của họ.
4 việc đề xuất các giải pháp nhằm giải quyết việc làm cho các hộ bị thu hồi đất trên địa bàn Huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai
Để giải quyết vấn đề người bị thu hồi đất trong quá trình đô thị hóa tại huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai, cần đề xuất các giải pháp phù hợp dựa trên các phân tích hiện trạng Những giải pháp này nên tập trung vào việc đảm bảo quyền lợi cho người dân, hỗ trợ tái định cư hợp lý, và cải thiện cơ sở hạ tầng để tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển bền vững của khu vực.
Phương pháp nghiên cứu
Luận văn dùng cách tiếp cận định tính với các phương pháp cụ thể:
- Nghiên cứu tại bàn: tổng hợp, phân tích được sử dụng để nghiên cứu và tổng hợp cho sở lý luận trong chương 1 của đề tài
Trong chương 2, chúng tôi sẽ thu thập số liệu thứ cấp từ các báo cáo và thống kê tại huyện và tỉnh để phục vụ cho việc phân tích và đánh giá Bên cạnh đó, đề tài cũng sẽ tiến hành thu thập số liệu sơ cấp thông qua việc phỏng vấn các hộ dân bị ảnh hưởng.
5 hồi đất về việc làm và giải quyết việc làm để bổ sung cho các phân tích và đánh giá thực trạng của đề tài trong chương 2
Đề tài đã tiến hành khảo sát 280 người dân bị thu hồi đất tại huyện Nhơn Trạch từ tháng 10 đến tháng 12 năm 2020, thu được 250 phiếu hợp lệ Kết quả khảo sát cung cấp dữ liệu quan trọng về nhu cầu và mong muốn của người dân trong việc giải quyết việc làm cho bản thân và gia đình sau khi bị thu hồi đất.
Dựa trên quan điểm phát triển của các cơ quan nhà nước và chính quyền địa phương, cùng với việc kế thừa các nghiên cứu trước đây, tác giả đề xuất các giải pháp và kiến nghị với các cơ quan cấp trên nhằm giải quyết việc làm cho các hộ dân bị thu hồi đất tại huyện Nhơn Trạch Phương pháp nghiên cứu này được áp dụng trong chương 3 của đề tài, gắn liền với thực tiễn tại địa phương.
Đóng góp của đề tài
Luận văn có những đóng góp sau:
Luận văn đã tổng hợp lý luận về giải quyết việc làm cho người bị thu hồi đất trong quá trình đô thị hóa, nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc làm đối với sự phát triển kinh tế - xã hội Nó cũng phân tích mối quan hệ giữa đô thị hóa, thu hồi đất và nhu cầu giải quyết việc làm Bên cạnh đó, luận văn nêu rõ đặc điểm của những người lao động bị thu hồi đất, từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp nhằm hỗ trợ họ trong quá trình chuyển đổi nghề nghiệp.
Luận văn đã phân tích thực trạng thu hồi đất và tình hình giải quyết việc làm cho người bị thu hồi đất tại Nhơn Trạch trong những năm qua, làm rõ những thành công và hạn chế trong công tác này, đồng thời chỉ ra nguyên nhân của các hạn chế.
Luận văn đề xuất hệ thống giải pháp nhằm giải quyết việc làm cho người bị thu hồi đất ở Nhơn Trạch Bên cạnh đó, bài viết cũng đưa ra một số vấn đề về chính sách và cách thực hiện chính sách với các cấp trên, nhằm đảm bảo công tác giải quyết việc làm cho người dân tại Nhơn Trạch diễn ra hiệu quả.
7 Kết cấu của luận văn
Luận văn được kết cấu bao gồm 3 chương, ngoài phần mở đầu và kết luận, cụ thể như sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận về giải quyết việc làm cho người bị thu hồi đất trong quá trình đô thị hóa
Chương 2: Thực trạng giải quyết việc làm cho người bị thu hồi đất trong quá trình đô thị hóa tại huyện Nhơn Trạch tỉnh Đồng Nai
Chương 3: Một số giải pháp giải quyết việc làm cho người bị thu hồi đất trong quá trình đô thị hóa tại huyện Nhơn Trạch tỉnh Đồng Nai
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI BỊ THU HỒI ĐẤT TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA
1.1 Những vấn đề cơ bản về giải quyết việc làm và quá trình đô thị hóa
1.1.1 Việc làm, giải quyết việc làm và vai trò của giải quyết việc làm
1.1.1.1 Khái quát về việc làm và giải quyết việc làm
(I.) Khái quát về việc làm:
Theo Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), việc làm được định nghĩa là các hoạt động lao động có trả công bằng tiền hoặc hiện vật Điều 33 của Bộ luật Lao động Việt Nam cũng xác định việc làm là những hoạt động hữu ích, không bị pháp luật cấm, và mang lại thu nhập cho người lao động Việc làm không chỉ là nhu cầu và quyền lợi mà còn là nghĩa vụ và trách nhiệm của mỗi cá nhân.
- Làm những công việc mà người lao động khi thực hiện nhận được tiền lương, tiền công bằng tiền mặt hoặc bằng hiện vật cho công việc đó
Người lao động có quyền thực hiện các công việc nhằm thu lợi nhuận cho bản thân, bao gồm việc sử dụng, quản lý hoặc sở hữu tư liệu sản xuất và sức lao động của mình để tạo ra sản phẩm.
Trong quan niệm toàn cầu về việc làm, những công việc cho hộ gia đình không được trả thù lao bằng tiền công hoặc tiền lương, như trường hợp của chủ gia đình hay chủ sản xuất, thường không được công nhận là việc làm chính thức Người lao động được coi là có việc làm khi họ thực hiện các hoạt động được trả công, lợi nhuận, hoặc thanh toán bằng hiện vật Ngoài ra, những người tham gia vào các hoạt động tự tạo việc làm vì lợi ích gia đình mà không nhận tiền công cũng không được xem là người có việc làm theo tiêu chuẩn quốc tế.
Khi áp dụng vào điều kiện và hoàn cảnh của Việt Nam, khái niệm về việc làm đã có sự thay đổi đáng kể và được nhiều người đồng thuận Cụ thể, người có việc không chỉ đơn thuần là người có công việc ổn định mà còn bao gồm những người tham gia vào các hoạt động tạo ra thu nhập, dù là chính thức hay không chính thức.
Người làm việc trong các lĩnh vực hợp pháp và có ích cho xã hội không chỉ tạo ra thu nhập cho bản thân và gia đình mà còn góp phần vào sự phát triển chung của cộng đồng.
(II.) Phân loại việc làm
Theo mức độ sử dụng lao động, việc làm được phân chia thành các loại khác nhau: việc làm chính là công việc mà người lao động dành nhiều thời gian và có thu nhập cao nhất; việc làm phụ là những công việc thứ hai mà họ dành thời gian cho sau việc chính; việc làm hợp lý là những công việc hợp pháp, phù hợp với năng lực của người lao động; và việc làm hiệu quả là những công việc đạt năng suất và chất lượng cao Từ góc độ vĩ mô, việc làm hiệu quả còn liên quan đến việc sử dụng hợp lý nguồn lao động, bao gồm tiết kiệm chi phí lao động, tăng năng suất, đảm bảo chất lượng sản phẩm, và tạo ra nhiều cơ hội việc làm để khai thác tối đa nguồn nhân lực.
Theo thời gian làm việc của người lao động, việc làm tạm thời là công việc mà người lao động thực hiện trong quá trình tìm kiếm một công việc phù hợp với chuyên môn của họ Ngược lại, việc làm đầy đủ đáp ứng nhu cầu việc làm cho tất cả những ai có khả năng lao động trong nền kinh tế quốc dân, dựa trên mức độ sử dụng thời gian lao động, năng suất và thu nhập Để đạt được việc làm đầy đủ, người lao động cần làm việc theo chế độ luật định, với thời gian làm việc hiện tại ở Việt Nam là 8 giờ mỗi ngày và không có nhu cầu làm thêm.
Thiếu việc làm là trạng thái giữa việc làm đầy đủ và thất nghiệp, khi người lao động có việc nhưng không đủ thời gian làm việc theo quy định hoặc phải đảm nhận công việc có thu nhập thấp Tình trạng này thường xảy ra do các nguyên nhân khách quan, khiến họ cần tìm thêm việc làm bổ sung để cải thiện thu nhập Theo Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), thiếu việc làm là một vấn đề đáng lưu ý trong thị trường lao động.
Thiếu việc làm hữu hình ở Việt Nam thể hiện qua hai hình thức: (a) Người lao động làm việc ít hơn thời gian quy định, cụ thể là dưới 40 giờ mỗi tuần hoặc dưới 22 ngày mỗi tháng, cho thấy họ không đủ việc làm và đang tìm kiếm cơ hội lao động thêm.
Thiếu việc làm vô hình là mức thu nhập thực tế thấp hơn Mức lương tối thiểu hiện hành [3]
(III.) Khái niệm giải quyết việc làm
Giải quyết việc làm không chỉ đơn thuần là tạo ra công việc mới mà còn là nâng cao chất lượng việc làm để thu hút người lao động vào nền kinh tế Mặc dù việc tạo thêm việc làm thường được chú trọng hơn, nhưng việc nâng cao chất lượng công việc cũng là một yếu tố quan trọng cần được quan tâm trong quá trình giải quyết vấn đề việc làm.
Tạo việc làm là quá trình thiết lập cơ hội cho người lao động có công việc hợp pháp, từ đó mang lại thu nhập Các nguồn tạo ra việc làm có thể đến từ Chính phủ thông qua các chính sách hỗ trợ, các tổ chức kinh tế như công ty và doanh nghiệp, cũng như từ cá nhân thông qua việc thuê mướn nhân công.
Quá trình tạo việc làm bao gồm việc sản xuất ra của cải vật chất với số lượng và chất lượng tư liệu sản xuất, đồng thời cũng liên quan đến sức lao động với số lượng và chất lượng phù hợp, cùng với các điều kiện kinh tế - xã hội khác.
1.1.1.2 Một số lý thuyết cơ bản về giải quyết việc làm: