DANH NHÂN Y HỌC Danh sách mang tính tham khảo, cập nhật TÀI LIỆU SƯU TẦM – TỔNG HỢP Giới thiệu Information Mục lục Biên soạn ebook : Lê Đình Sáng ĐẠI HỌC Y KHOA HÀ NỘI Trang web : www.ykhoaviet.tk Email : Lesangmd@gmail.com, bachkhoayhoc@gmail.com Điện thoại : 0973.910.357 THÔNG TIN THÔNG BÁO VỀ VIỆC XUẤT BẢN BÁCH KHOA Y HỌC 2010 : Theo yêu cầu nguyện vọng nhiều bạn đọc, khác với Bách Khoa Y Học phiên trước, bên cạnh việc cập nhật viết chuyên khoa mới,cũng thay đổi cách thức trình bày, Bách Khoa Y Học 2010 chia làm nhiều nhỏ, bao gồm chủ đề Y Học, giúp bạn đọc tiết kiệm thời gian tra cứu thông tin cần Tác giả xin chân thành cám ơn tất ý kiến đóng góp phê bình qu{ độc giả thời gian qua Tất sách sách Bách Khoa Y Học 2010 bạn đọc tìm thấy tải từ trang web www.ykhoaviet.tk Lê Đình Sáng xây dựng phát triển ỦNG HỘ : Tác giả xin chân thành cám ơn ủng hộ mặt tài để giúp cho Bách Khoa Y Học phát triển tốt ngày hữu ích Mọi lòng ủng hộ cho việc xây dựng website dành cho việc phổ biến tài liệu học tập giảng dạy Y Khoa cá nhân Doanh nghiệp xin gửi : Tên ngân hàng : NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM Tên tài khoản ngân hàng : Lê Đình Sáng Số tài khoản : 5111-00000-84877 CẢNH BÁO : TÀI LIỆU NÀY CHỈ MANG TÍNH CHẤT THAM KHẢO nhằm mục đích nâng cao hiểu biết Y khoa Tuyệt đối không tự ý áp dụng thông tin ebook để chẩn đoán tự điều trị bệnh, với người không thuộc nghành Y Tác giả ebook khơng chịu trách nhiệm liên quan đến việc sử dụng thông tin sách để áp dụng vào thực tiễn bạn đọc Đây tài liệu sưu tầm từ nhiều tác giả khác nhau, nhiều sách khác nhau, chưa kiểm chứng , thơng tin sách mang tính chất tương đối Cuốn sách phân phát miễn phí với mục đích sử dụng phi thương mại, hành vi liên quan đến việc mua bán, trao đổi, chỉnh sửa, in ấn sách vào thời điểm bất hợp lệ Nội dung ebook thay đổi bổ sung lúc mà không cần thông báo trước GIỚI THIỆU Bộ sách Lê Sáng sưu tầm , biên dịch tổng hợp với mục đích cung cấp nguồn tài liệu tham khảo hữu ích cho bạn sinh viên y khoa, tất có nhu cầu tìm hiểu, nghiên cứu, tra cứu , tham khảo thơng tin y học Với tiêu chí sách mở , xây dựng dựa nguồn tài liệu cộng đồng , không mang mục đích vụ lợi, khơng gắn với mục đích thương mại hóa bất kz hình thức , nên trước sử dụng sách bạn phải đồng ý với điều kiện sau Nếu không đồng ý , bạn không nên tiếp tục sử dụng sách : Bộ sách cung cấp đến tay bạn , hoàn toàn dựa tinh thần tự nguyện bạn Khơng có bất kz thương lượng, mua chuộc, mời gọi hay liên kết bạn tác giả sách Mục đích sách để phục vụ công tác học tập cho bạn sinh viên Y khoa chính, ngồi bạn đối tượng làm việc nghành Y sử dụng sách tài liệu tham khảo thêm Mọi thông tin sách có tính xác tương đối, thơng tin chưa kiểm chứng bới quan Pháp luật, Nhà xuất hay quan có trách nhiệm liên quan Vì vậy, ln cẩn trọng trước bạn chấp nhận thông tin cung cấp sách Tất thông tin sách sưu tầm, tuyển chọn, phiên dịch xếp theo trình tự định Mỗi viết dù ngắn hay dài, dù hay dù dở công sức tác giả viết Lê Đình Sáng người sưu tầm phiên dịch, nói cách khác, người giúp chuyển tải thông tin mà tác giả viết cung cấp, đến tay bạn Bộ sách tài liệu sưu tầm dịch sinh viên Y khoa giáo sư – tiến sĩ hay chuyên gia Y học dày dạn kinh nghiệm,do có nhiều lỗi khiếm khuyết khơng lường trước , chủ quan hay khách quan, tài liệu bố trí chưa hợp lý , nên bên cạnh việc thận trọng trước thu nhận thông tin , bạn cần đọc kỹ phần mục lục sách phần hướng dẫn sử dụng sách để sử dụng sách cách thuận tiện Tác giả sách điện tử không chịu trách nhiệm liên quan đến việc sử dụng sai mục đích , gây hậu khơng tốt sức khỏe, vật chất, uy tín …của bạn bệnh nhân bạn Khơng có chun mơn , khơng phải nhân viên y tế , bạn không ph p tự sử dụng thơng tin có sách để chẩn đoán điều trị Từ trước tới này, thầy thuốc ĐIỀU TRỊ BỆNH NHÂN ĐIỀU TRỊ BỆNH Mỗi người bệnh thực thể độc lập hoàn toàn khác nhau, việc bê ngun xi tất thơng tin sách vào thực tiễn sai lầm lớn Tác giả không chịu trách nhiệm bất cẩn gây Vì sách cộng đồng, tạo mục đích cộng đồng, cộng đồng , sách có phát triển hay khơng phần lớn, không dựa vào sức lực, kiên trì người tạo sách , đóng góp, xây dựng, góp ý, bổ sung, hiệu chỉnh người đọc động lực to lớn để sách phát triển Vì mục tiêu trở thành sách tham khảo y khoa tổng hợp phù hợp với nhu cầu tình hình thực tiễn lĩnh vực y tế nói riêng sống nói chung Tác giả sách mong mỏi bạn đọc lời đóng góp chân thành mang tính xây dựng, tài liệu quý mà bạn muốn san sẻ cho cộng đồng , tương lai tốt đẹp Đó tất niềm mong mỏi mà bắt đầu xây dựng sách , tơi kiên trì theo đuổi Nội dung sách này, thời điểm định khứ tương lai gần Trong thời đại cách mạng khoa học công nghệ tiến nhanh vũ bão nay, trước liệu kiến thức mà bạn có áp dụng vào tương lai hay không Để trả lời câu hỏi này, có thân bạn , phải ln ln khơng ngừng-TỰ MÌNH-cập nhật thơng tin lĩnh vực đời sống, có lĩnh vực y khoa Khơng có thể, tất nhiên sách khơng thể, làm điều thay bạn Nghiêm cấm sử dụng sách bất kz mục đích xấu nào, khơng ph p thương mại hóa sản phẩm danh nghĩa Tác giả sách tác giả viết sách , nhiều công sức, thời gian, tiền bạc để tạo nó, lợi ích chung cộng đồng Bạn phải chịu hoàn toàn trách nhiệm với bất kz việc sử dụng sai mục đích khơng tn thủ nội dung sách nêu Mọi lý thuyết màu xám, sách hay vạn sách lý thuyết, có thực tế sống sách hoàn hảo nhất, bạn khơng phải độc giả mà diễn viên Và Bách Khoa Y Học hạt thóc nhỏ, việc sử dụng để xào nấu hay nhân giống hoàn toàn tùy thuộc vào bạn đọc Và người tạo hạt thóc vui mừng truyền thêm động lực để tiếp tục cố gắng biết nhờ bạn mà người khơng cịn phải xếp hàng để chờ cứu trợ Mọi đóng góp liên quan đến sách xin gửi cho tác giả theo địa Rất mong nhận phản hồi từ bạn độc giả để phiên sau tốt Kính chúc bạn đọc, gia quyến toàn thể người Việt Nam sống khỏe mạnh, sống ngày ấm no hạnh phúc Đô Lương, Nghệ An Tháng 8/2010 ABOUT ebook editor: Le Dinh Sang Hanoi Medical University Website: www.ykhoaviet.tk Email: Lesangmd@gmail.com, bachkhoayhoc@gmail.com Tel: 0973.910.357 NOTICE OF MEDICAL ENCYCLOPEDIA PUBLICATION 2010: As the request and desire of many readers, in addition to updating the new articles and new specialties, as well as changes in presentation, Medical Encyclopedia 2010 is divided into many small ebooks, each ebook includes a subject of medicine, as this may help readers save time looking up informations as needed The author would like to thank all the critical comments of you all in the recent past All the books of the Medical Encyclopedia 2010 can be found and downloaded from the site www.ykhoaviet.tk ,by Le Dinh Sang construction and development DONATE The author would like to thank all the financially support to help the Medical Encyclopedia are developing better and more-and-more useful All broken hearted support for building a website for the dissemination of learning materials and teaching Medicine of individuals and enterprises should be sent to: Bank name: BANK FOR INVESTMENT AND DEVELOPMENT OF VIETNAM Bank Account Name: Le Dinh Sang Account Number: 5111-00000-84877 DISCLAMER : The information provided on My ebooks is intended for your general knowledge only It is not a substitute for professional medical advice or treatment for specific medical conditions You should not use this information to diagnose or treat a health problem or disease without consulting with a qualified health professional Please contact your health care provider with any questions or concerns you may have regarding your condition Medical Encyclopedia 2010 and any support from Lê Đình Sáng are provided 'AS IS' and without warranty, express or implied Lê Sáng specifically disclaims any implied warranties of merchantability and fitness for a particular purpose In no event will be liable for any damages, including but not limited to any lost or any damages, whether resulting from impaired or lost money, health or honnour or any other cause, or for any other claim by the reader Use it at Your risks ! FOR NON-COMMERCIAL USER ONLY YOU ARE RESTRICTED TO adapt, reproduce, modify, translate, publish, create derivative works from, distribute, and display such materials throughout the world in any media now known or hereafter developed with or without acknowledgment to you in Author’s ebooks FOREWORD These ebooks are Le Dinh Sang’s collection, compilation and synthesis with the aim of providing a useful source of reference-material to medical students, and all who wish to learn, research, investigate to medical information Just a set of open-knowledge, based on community resources, non-profit purposes, not associated with commercial purposes under any kind, so before you use this books you must agree to the following conditions If you disagree, you should not continue to use the book: This book is to provide to you, completely based on your volunteer spirit Without any negotiation, bribery, invite or link between you and the author of this book The main purpose of these books are support for studying for medical students, in addition to others if you are working in health sector can also use the book as a reference All information in the book are only relative accuracy, the information is not verified by any law agency, publisher or any other agency concerned So always be careful before you accept a certain information be provided in these books All information in this book are collected, selected, translated and arranged in a certain order Each artical whether short or long, or whether or unfinished work are also the author of that article Lê Đình Sáng was only a collectors in other words, a person to help convey the information that the authors have provided, to your hand Remember the author of the articles, if as in this book is clearly the release of this information you must specify the author of articles or units that publish articles This book is the material collected and translated by a medical student rather than a professor – Doctor experienced, so there may be many errors and defects unpredictable, subjective or not offices, documents can be arranged not reasonable, so besides carefull before reading information, you should also read carefully the contents of the material and the policy, manual for use of this book The author of this e-book does not bear any responsibility regarding the use of improper purposes, get bad results in health, wealth, prestige of you and your patients Not a professional, not a health worker, you are not allowed to use the information contained in this book for diagnosis and treatment Ever, the physician treating patients rather than treatment Each person is an independent entity and completely different, so applying all information in this book into practice will be a big mistake The author will not bear any responsibility to this negligence caused As is the community material, these books could be developed or not are not only based on their strength and perseverance of the author of this book , the contribution, suggestions, additional adjustment of the reader is great motivation for this book keep developed Because a goal of becoming a medical reference books in accordance with general requirements and the practical situation in the health sector in particular and life The contents of this book, may only correct in a certain time in the past and the present or in the near future In this era of scientific and technological revolution as sweeping as fast now, no one knew before is whether the knowledge that you have obtained can be applied in future or not To answer this question, only yourself, have to always update-YOURSELF-for latest information in all areas of life, including the medical field No one can, of course this book can not, it for you 10 Strictly forbidden to use this book in any bad purpose, not be allowed to commercialize this product under any mean and any time by any media The author of this book is not the “inventor” of the book-articles, but has made a lot of effort, time, and money to create it, for the advanced of the community You must take full responsibility for any misuse purposes and does not comply with the contents of this book yet 11 All theories are just gray, a thousand books or a book are only theory, the only facts of life are the most perfect book, in which you are not an audience but are the main actor This Book just a small grain, using it to cook or fry breeding is completely depend on you And the person who created this grain will begin more excited and motivated to keep trying if you know that thanks that so many people no longer have to queue to wait for relief 12 All comments related to the books should be sent to the me at the address above We hope to receive feedbacks from you to make the later version better 13 We wish you, your family and Vietnamese people has always been healthy, happy and have a prosperous life MỤC LỤC LOUIS PASTEUR Hippocrates Alexander Fleming Alexandre Yersin Trần Duy Hưng Nguyễn Quang Quyền Nguyễn Khắc Viện Hồng Tích Trý HỒNG ĐÌNH CẦU Hải Thượng Lãn Ơng Hồ Đắc Di Phạm Ngọc Thạch Tuệ Tĩnh Tôn Thất Bách Tôn Thất Tùng Đặng Văn Ngữ Đỗ Xuân Hợp Albert Sabin Biển Thước Hoa Đà LOUIS PASTEUR Louis Pasteur sinh ngày 27/12/1822, ngày 28/9/1895 nhà khoa học tiếng người Pháp, người tiên phong lĩnh vực vi sinh vật học Ông sinh Dole, vùng Jura bắt đầu học Arbois Là học sinh đầy tài Louis Pasteur muốn vào học Trường Sư phạm Paris (École normale sup rieure) Để thực mong muốn này, vào tháng 10 năm 1838 ông chuyển đến Paris Tuy nhiên thất vọng với sống đây, ông bỏ { định vào học Trường Sư phạm rời Paris để đến học Trng Trung hc Hong gia ti Besanỗon Vo nm 1840 năm 1842, ông thi lấy Tú tài Văn chương Tú tài Toán Với kết học tập đáng kích lệ này, lần Louis Pasteur lại chuyển đến Paris cuối vào năm 1843 ông xếp hạng tư kz thi vào Trường Sư phạm Paris nhận vào học trường danh tiếng Tại Louis Pasteur theo học hóa học vật lý tinh thể học (cristallographie) Vào buổi chiều chủ nhật, Louis Pasteur thường làm việc phịng thí nghiệm nhà hóa học tiếng JeanBaptiste Dumas nhờ mà ơng tích lũy kiến thức kỹ qu{ báu cho công việc nghiên cứu độc lập tương lai Tinh thể học Louis Pasteur bảo vệ hai luận án hóa học vật l{ vào năm 1847 Trong ngành tinh thể học, ơng có phát minh liên quan đến phân cực ánh sáng Năm 1848, Pasteur trình bày trước Viện Hàn lâm Khoa học Pháp cơng trình nghiên cứu ông lĩnh vực tinh thể học Pasteur phát cấu trúc phân tử tinh thể có ảnh hưởng đến khúc xạ ánh sáng nghiên cứu dạng tinh thể tartrate paratartrate Sau Pasteur nhanh chóng đến kết luận sản phẩm vật chất sống không đối xứng có hoạt tính ánh sáng phân cực Pasteur phát biểu "Sự sống hàm tính đối xứng vũ trụ" Quá trình lên men Sau dạy Dijon Strasbourg (tại năm 1849, ông cưới Marie Laurent, gái hiệu trưởng, hai người có với người con), vào năm 1854 Louis Pasteur phong giáo sư Khoa Khoa học Lille trưởng khoa khoa Ông thiết lập mối quan hệ chặt chẽ công việc nghiên cứu khoa học với cơng nghiệp lúc có phát vơ quan trọng Ông phát nấm men tác nhân gây nên q trình lên men Năm 1857 (có tài liệu cho 1856), Louis Pasteur trở thành giám đốc nghiên cứu khoa học Trường Sư phạm Ông yêu cầu có nhà kho trường để thành lập phịng thí nghiệm riêng Tại ông tiếp tục công nghiên cứu trình lên men ba năm viết khảo luận khoa học nguyên nhân trình lên men rượu butyric Nhưng từ năm 1858 ông người chống đối thuyết tự sinh đặc biệt F lix Archimède Pouchet Pouchet báo cáo với Viện Hàn lâm Khoa học vào tháng 12 năm 1858 tiền sinh vật sinh tự nhiên khơng khí Ngay lúc Louis Pasteur cho nhà khoa học sai lầm Trong sáu năm trời ròng rã, hai nhà khoa học liên tiếp cho báo báo cáo hội nghị nhằm chứng minh đối phương sai lầm Đến ngày tháng năm 1864, Pasteur tổ chức hội nghị Sorbonne Tại kết thí nghiệm Pasteur chinh phục cử tọa, hội đồng chuyên gia giới truyền thơng Pouchet phải chấp nhận lầm từ thuyết tự sinh khơng tồn đời sống khoa học Tuệ Tĩnh khơng dừng lại vị trí thầy thuốc chữa bệnh, ơng cịn tự truyền bá phương pháp vệ sinh, tổ chức sở chữa bệnh nhà chùa làng xóm Có tài liệu cho biết, 30 năm hoạt động nông thôn, Tuệ Tĩnh xây dựng 24 chùa, biến chùa thành y xá chữa bệnh Ông tập hợp nhiều y án: 182 chứng bệnh chữa 3.873 phương thuốc Ơng ln ln nhắc nhở người ý ngun nhân gây bệnh, tìm biện pháp phịng bệnh tích cực Tuệ Tĩnh nhấn mạnh tác dụng việc rèn luyện thân thể sinh hoạt điều độ Ông nêu phương pháp dưỡng sinh tóm tắt 14 chữ: Bế tinh, dưỡng khí, tồn thần Thanh tâm, dục, thủ chân, luyện hình Tuệ Tĩnh cịn tập hợp thuốc chữa bệnh cho gia súc Có thể nói, ông góp phần đặt sở cho ngành thú y dân tộc Việt Nam Tôn Thất Bách Tôn Thất Bách (1946-2004) Cố Phó Giáo sư Y học, Viện sỹ Viện hàn lâm ngoại khoa Pháp, Viện sỹ Viện hàn lâm khoa học New York, Tiến sĩ danh dự Trường Đại học Lille - Pháp, Tiến sĩ danh dự trường Đại học Odessa - Ukraina, nhà giáo nhân dân, thành viên Hội ngoại khoa quốc tế, nguyên Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt - Đức, nguyên Hiệu trưởng trường Đại học Y Hà Nội, đại biểu Quốc hội Việt Nam khố IX, X XI, Phó Chủ nhiệm Ủy ban vấn đề xã hội Quốc hội Việt Nam khoá XI Chuyên gia đầu ngành tim mạch Việt Nam Ông trai cố Giáo sư Tôn Thất Tùng, ông người vinh dự Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt tên Tiểu sử q trình cơng tác Phó Giáo sư - Viện sĩ, Anh hùng lao động, Nhà giáo nhân dân Tôn Thất Bách sinh ngày 25 tháng năm 1946 Hà Nội Ông quê gốc xã Dương Xuân Thượng, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế thuộc dịng dõi hồng tộc Triều đình nhà Nguyễn Năm 1962 đến năm 1969: Ông học tập trường Đại học Y Hà Nội Từ năm 1969: Sau tốt nghiệp ông giữ lại tham gia công tác giảng dạy trường đồng thời công tác Bệnh viện Việt - Đức Năm 1973: Ông thực thành công ca phẫu thuật cắt gan phải bị ung thư vỡ Ca mổ gây tiếng vang lớn giới Y học Việt Nam Năm 1978: Ơng thực thành cơng ca phẫu thuật thay van tim tạo tiếng vang lớn cho Y học Việt Nam với giới Năm 1993: Ông giữ chức Hiệu trưởng trường Đại học Y Hà Nội Năm 2002: Ơng bầu giữ chức Phó Chủ nhiệm Ủy ban vấn đề xã hội Quốc hội Việt Nam khố XI Năm 2003: Ơng giữ chức Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt - Đức Đêm ngày 26 tháng 03 năm 2004: Trong chuyến công tác tài y tế cho người nghèo đồn đại biểu Ủy ban vấn đề xã hội Quốc hội tỉnh miền núi phía bắc Việt Nam, ông đột ngột từ trần nhà khách tỉnh uỷ Lào Cai bị nhồi máu tim Trước vào năm 1982, cha ơng cố Giáo sư, Viện sỹ Tôn Thất Tùng đột ngột qua đời nhồi máu tim Ơng cha ơng hai chuyên gia tim mạch đầu ngành Việt Nam xuất sắc giới Thi hài ông an táng Nghĩa trang Mai Dịch - Hà Nội [1] Đóng góp cho ngành Y Việt Nam Phó Giáo sư - Viện sĩ Tơn Thất Bách kế thừa phát triển xuất sắc thành tựu phẫu thuật gan, mật tim mà người thầy người cha ông cố Giáo sư - Viện sĩ Tôn Thất Tùng để lại Bằng " đơi tay vàng " ơng cứu sống nhiều bệnh nhân, đúc rút nhiều kinh nghiệm phẫu thuật để phát triển lớn mạnh ngành phẫu thuật gan, mật phẫu thuật tim Việt Nam Ông góp phần xây dựng lớn mạnh trường Đại học Y Hà Nội, trở thành trung tâm đầu ngành đào tạo bác sĩ trình độ cao Việt Nam Khi ông hiệu trưởng nhà trường, ông có đóng góp lớn giai đoạn trường khởi sắc phát triển nhiều mặt như: hoàn thiện thêm điều kiện đào tạo bác sĩ cộng đồng (xây dựng thực địa), triển khai bước đầu phương pháp Dạy-Học tích cực, hồn chỉnh cụ thể hố thêm mục tiêu đào tạo đại học (ra “sách xanh”), đưa quy mô đào tạo sau đại học lên ngang quy mô đào tạo đại học để tiếp tục phát huy vai trị trường trọng điểm, xây dựng thành cơng phịng thí nghiệm trung tâm, đồng thời mở rộng quan hệ hợp tác đối ngoại lên cấp độ mới, thành lập nhiều đơn vị (khoa, môn, trung tâm ) Xây dựng với quy mô tiến độ cao Người dân Việt Nam biết tới ông khơng ngồi danh tiếng tài mà cịn tưởng nhớ ông gương sáng y đức *2+ Năm 1994, Bộ trưởng Bộ Y tế ơng Nguyễn Trọng Nhân cảm thấy khơng đủ sức khoẻ để tiếp túc công tác ông ngỏ ý giới thiệu Phó Giáo sư - Viện sĩ Tơn Thất Bách lên thay ơng,nhưng Phó Giáo sư từ chối với lý ông muốn dành thời gian cho người bệnh *3+ Khi làm Giám đốc Bệnh viện Việt - Đức, ông trăn trở với người bệnh nghèo tìm cách giúp đỡ họ vượt qua khó khăn bệnh tật Sự nhân hậu, hết lịng người bệnh ơng thơi thúc ơng đấu tranh cho quyền lợi dân nghèo ông đại biểu Quốc hội Việt Nam Đóng góp cho xã hội Phó Giáo sư - Viện sĩ Tơn Thất Bách đại biểu Quốc hội Việt Nam khoá IX, X XI, Phó chủ nhiệm Ủy ban vấn đề xã Quốc hội khố XI Ơng tiếng “ơng nghị hay có ý kiến”, ơng có ý kiến tất vấn đề xúc, nóng bỏng với đời sống người dân, người nghèo Ơng ln thường trực suy nghĩ: “Nông dân chiếm 80% dân số VN, họ lại chẳng hưởng gì: khơng có bảo hiểm y tế, khơng có chế độ hưu trí, phải đóng viện phí” *4+ Ơng qua đời chuyến cơng tác nhằm nâng cao dịch vụ chăm sóc y tế cho người nghèo vùng núi phía bắc Việt Nam nghèo phát triển Chú thích ^ X.H., “Vĩnh biệt phó giáo sư Tôn Thất Bách”, VnExpress.net, Thứ tư, 31/3/2004, 05:17 GMT+7 Truy cập 31/5/2010 Bản lưu trữ ngày Thứ tư, 31/3/2004, 05:17 GMT+7 (Viết tiếng Việt.) ^ 'Thày Bách dạy chúng tơi biết làm người' ^ Vì PGS.VS Tôn Thất Bách chưa phải đảng viên? ^ GS Tôn Thất Bách - ông nghị người nghèo Tôn Thất Tùng Giáo sư Bác sĩ Tôn Thất Tùng (1912-1982) bác sĩ tiếng Việt Nam giới lĩnh vực gan giải phẫu gan Ông phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động, Viện sĩ Viện Hàn lâm Y học Liên Xơ Ơng cịn giáo sư, đào tạo nhiều hệ bác sĩ tài Trường Đại học Y Hà Nội Con ông, bác sĩ Tôn Thất Bách, bác sĩ tiếng Thời niên Ông sinh ngày 10 tháng năm 1912 Thanh Hóa lớn lên Huế Xuất thân từ gia đình q tộc nhà Nguyễn (thân sinh ơng cụ Tơn Thất Niên, Tổng đốc Thanh Hóa), ông không theo nghiệp học làm quan, vào năm 1931, ông Hà Nội theo học trường Trung học Bảo Hộ (tức trường Bưởi - trường Chu Văn An ngày nay) Năm 1935, ông học Trường Y khoa Hà Nội, trường thành viên Viện Đại học Đông Dương, với quan niệm nghề y nghề "tự do", không phân biệt giai cấp Lúc giờ, Trường Y Hà Nội trường y Đơng Dương trước 1945, có lệ sinh viên y khoa xứ thực tập ngoại trú, không dự kz thi "nội trú", quyền thuộc địa khơng muốn có bác sĩ xứ có trình độ chun mơn cao cạnh tranh với bác sĩ quốc Trong thời gian làm việc ngoại trú Bệnh viện Phủ Dỗn, ơng bất bình với việc đấu tranh địi quyền thực dân phải tổ chức thi nội trú cho bệnh viện Hà Nội vào năm 1938 Ông người trúng tuyển cách xuất sắc kz thi khóa nội trú trường mở đầu tiền lệ cho bác sĩ nội trú người xứ Cũng giai đoạn này, lần phát gan người bệnh có giun chui đường mật, ông nảy { tưởng dùng gan bị nhiễm giun để phẫu tích cấu gan Trong suốt thời gian từ năm 1935 đến năm 1939, dao nạo thơ sơ, ơng phẫu tích 200 gan tử thi để nghiên cứu mạch máu vẽ lại thành sơ đồ đối chiếu Trên sở đó, ơng viết bảo vệ thành công luận án tốt nghiệp bác sĩ y khoa với nhan đề "Cách phân chia mạch máu gan" Với luận án này, ông tặng Huy chương Bạc Trường Đại học Tổng hợp Paris (mà Trường Đại học Y - Dược Hà Nội lúc phận) Bản luận án đánh giá cao trở thành tiền đề cho cơng trình khoa học tiếng ơng [1] Xây dựng y học Việt Nam đại Sau Cách mạng tháng Tám 1945 thành công, ông Việt Minh giao nhiệm vụ chữa bệnh cho Hồ Chí Minh Trong thời gian đó, ơng viết sách tóm tắt kinh nghiệm nghiên cứu giun với vấn đề "Viêm tụy cấp tính phẫu thuật" Đây sách khoa học thuộc ngành Y xuất nước Việt Nam Dân chủ Cộng hịa Một thời gian sau, ơng cử làm Giám đốc bệnh viện Phủ Doãn với giáo sư Hồ Đắc Di, ông bắt tay xây dựng Trường Đại học Y Hà Nội Sau Pháp nổ súng tái xâm lược Đông Dương, ông tham gia tổ chức cứu chữa thương bệnh binh, xây dựng tuyến mổ xẻ mặt trận Tây Nam Hà Nội bác sĩ Nguyễn Hữu Trí, Hồng Đình Cầu Trong thời kz chiến tranh ác liệt, ông tham gia tổ chức điều trị, phát triển ngành y tế, đồng thời với nghiên cứu khoa học, với đào tạo sinh viên, xây dựng tảng trường Y khoa Việt Nam, dù phải di chuyển nhiều lần, nhiều địa bàn Vân Đình, Hà Đơng (1946), Lăng Qn, Tun Quang (1947), Phù Ninh, Phú Thọ (1948), Đại Lục, Phú Thọ (1949), Chiêm Hóa, Tun Quang (1950) Ơng cử làm làm cố vấn phẫu thuật ngành quân y Bộ Quốc Phòng Cũng thời gian này, với Giáo sư Đặng Văn Ngữ, ơng góp phần sản xuất penicillin phục vụ thương bệnh binh điều kiện dã chiến Năm 1947, ông cử giữ chức Thứ trưởng Bộ Y tế giữ chức vụ năm 1961 Từ năm 1954, ông làm Giám đốc bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, giữ cương vị Chủ nhiệm Bộ môn Ngoại Đại học Y Dược Hà Nội Ông đề cao việc tiếp thụ y học phương Tây để xây dựng phát triển y học Việt Nam, nghiên cứu bệnh tật chữa trị cho người Việt Nam, đầu việc áp dụng kỹ thuật phát triển ngành ngoại khoa Việt Nam Ông người mổ tim Việt Nam nǎm 1958 Trong năm 1960, ông nghiên cứu thành cơng phương pháp "cắt gan có kế hoạch", thường gọi "phương pháp mổ gan khô" hay "phương pháp Tơn Thất Tùng" Ơng người đặt móng cho việc nghiên cứu tác hại chất độc hóa học điơxin đến người mơi trường Việt Nam, phương pháp điều trị vết thương bom bi, phương pháp điều trị ung thư gan phẫu thuật kết hợp dùng miễn dịch nhiều cơng trình khoa học khác Ơng ngày tháng năm 1982 Hà Nội, thọ 70 tuổi; An táng Nghĩa trang Mai Dịch - Hà Nội [2] Những thành tựu, cống hiến Giáo sư Tôn Thất Tùng bệnh nhân Giáo sư Bác sĩ Tôn Thất Tùng người say mê nghiên cứu khoa học y học, với mong muốn đưa y học Việt Nam sánh ngang với nước giới Ngồi cơng trình cách phân chia mạch máu gan gửi Viện hàn lâm Pháp, dược tặng Huy chương Bạc Trường Đại học Tổng hợp Paris, ông cịn để lại 123 cơng trình khoa học, đặc biệt nhà khoa học xây dựng phương pháp mổ gan mang tên ông Một số danh hiệu giải thưởng ông: Anh hùng Lao động (1962) Viện sĩ viện Hàn lâm Y học Liên Xô Hội viên Hội quốc gia nhà phẫu thuật Cộng hòa Dân chủ Đức Thành viên Viện Hàn lâm phẫu thuật Paris Hội viên Hội Những nhà phẫu thuật Lyon (Pháp) Thành viên Hội Quốc gia Những nhà phẫu thuật Algeri Huy chương phẫu thuật quốc tế Lannelongue (1977) Huân chương Hồ Chí Minh (1992) Huân chương Lao động hạng Nhất Huân chương Chiến sĩ hạng Nhất Huân chương Kháng chiến hạng Ba Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I (1996) [3] Từ năm 2000, Nhà nước Việt Nam đặt giải thưởng Y học mang tên ông: Giải thưởng Tôn Thất Tùng Ông đại biểu Quốc hội liên tục từ khóa II đến khóa VII giữ chức vụ Ủy viên Đoàn Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Gia đình Năm 1944, ơng kết hôn bà Vi Thị Nguyệt Hồ Bà xem hoa khôi Hà Thành cháu nội Tổng đốc Hà Đông Vi Văn Định Ông bà có với người con, theo ngành y, tiếng Phó Giáo sư - Viện sĩ, Bác sĩ Tôn Thất Bách, nguyên Hiệu trưởng Đại học Y Hà Nội Những nhận định ông Giáo sư Malêghi, Pháp (báo Lyon Phẫu thuật - 1964): "Trường Đại học Y khoa Hà Nội tự hào có hai thành tựu lịch sử mình, nghiên cứu lần cấu mạch gan, hai lần thành công việc cắt gan có kế hoạch" Đặng Hồi Xuân, cố Bộ trưởng Bộ Y tế nhận xét: "Cuộc đời GS Tôn Thất Tùng học sống động phong phú, gương sáng người sống, người làm công tác khoa học niên" Chú thích ^ HÀM CHÂU, “Chàng rể Tôn Thất Tùng”, Tuổi trẻ Online, Thứ Tư, 24/08/2005, 00:54 (GMT+7) Truy cập 30/5/2010 Bản lưu trữ ngày Thứ Tư, 24/08/2005, 00:54 (GMT+7) (Viết tiếng Việt.) “Cách mạng ba chàng rể nhà họ Vi” ^ Danh nhân Y học, “Tôn Thất Tùng”, Sức Khỏe Cộng Đồng, Chủ nhật, 05 Tháng 2005 13:11 Truy cập 30/5/2010 Bản lưu trữ ngày Chủ nhật, 05 Tháng 2005 13:11 (Viết tiếng Việt.) “Danh nhân Y học” ^ Vũ Oanh, “GS.Tôn Thất Tùng - người cống hiến trọn đời cho y học Việt Nam”, Đại học Quốc gia Hà Nội Truy cập 30/5/2010 (Viết tiếng Việt.) “*100 Years-VietNam National University,HaNoi+” Đặng Văn Ngữ Bác sĩ Đặng Văn Ngữ (1910-1967), bác sĩ y khoa tiếng y học đại Việt Nam Ông bác sĩ đầu ngành nghiên cứu ký sinh trùng Việt Nam Ông học Đại học Y khoa Đông Dương với bác sĩ tiếng khác Việt Nam như: Tôn Thất Tùng, Trần Duy Hưng Tiểu sử Đặng Văn Ngữ quê làng An Cự ngoại thành cố đô Huế tỉnh Thừa Thiên - Huế Ông sinh ngày tháng năm 1910 Ông tốt nghiệp bác sĩ y khoa năm 1937, trường Đại học Y khoa Hà Nội Sau đó, ơng làm trợ l{ cho giáo sư bác sĩ người Pháp Henry Galliard chủ nhiệm Bộ môn K{ sinh trùng trường Đại học Y khoa Đông Dương (tiền thân trường Đại học Y Hà Nội) Năm 1942 ơng trưởng Labo (phịng thí nghiệm) K{ sinh trùng ơng hồn thành 19 cơng trình nghiên cứu khoa học tiếng Năm 1943 ông du học Nhật Bản Năm 1945, ông hội trưởng hội Việt kiều yêu nước Nhật Bản Năm 1949, ông nước tham gia kháng chiến chống Pháp, trở thành giảng viên Chủ nhiệm Bộ môn K{ sinh trùng trường Đại học Y khoa Chiên Hóa Trong thời gian tham gia kháng chiến chống Pháp chiến khu Việt Bắc, ông nghiên cứu thành công cách sản xuất thuốc nước Penicillin, loại thuốc kháng sinh góp phần lớn điều trị chống nhiễm khuẩn cho thương binh nhân dân kháng chiến chống Pháp chống Mỹ sau Năm 1955 ông sáng lập Viện Sốt rét - Ký sinh trùng côn trùng Việt Nam, làm Viện trưởng viện Trong kháng chiến chồng Mỹ, ông tập trung nghiên cứu phòng chống điều trị bệnh sốt rét Việt Nam Năm ngày tháng năm 1967, ông trận Mỹ ném bom B52, địa điểm dãy Trường Sơn thuộc địa bàn tỉnh Thừa Thiên - Huế, nghiên cứu bệnh sốt rét Ông truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt lĩnh vực Y học Tên ơng cịn đặt cho tuyến phố thuộc phường Trung Tự, Hà Nội.Ngoài tên ơng cịn đặt tên cho trường cấp phường phú bình, Huế Gia đình Con trai ông Đặng Nhật Minh, đạo diễn điện ảnh tiếng, Nghệ sĩ Nhân dân Đỗ Xuân Hợp Đỗ Xuân Hợp (1906 – 1985) thầy thuốc tiếng tướng lĩnh Quân đội Nhân dân Việt Nam, hàm thiếu tướng; nguyên Ủy viên Thường vụ Quốc hội Việt Nam khóa IV Ơng q quận Hoàn Kiếm, Hà Nội; nhập ngũ năm 1946; thụ phong quân hàm Thiếu tướng học hàm Giáo sư năm 1955; thụ phong danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân năm 1985 Năm 1929, ông tốt nghiệp Trường Cao đẳng Y dược trở thành bác sĩ y khoa từ năm 1944 1932-1945, ông giảng viên Trường Y dược Đông Dương Đại học Y khoa Việt Bắc (19491954) 1950-1960, ông Viện trưởng Viện Quân y Khu 10; Hiệu trưởng kiêm Chủ nhiệm Bộ môn giải phẫu Trường Quân y sĩ Việt Bắc, Trường Sĩ quan quân y; Chủ nhiệm Bộ môn giải phẫu Đại học Y khoa Hà Nội (1954-1985) 1960-1978, ông Giám đốc Học viện Qn y Ơng Phó Chủ tịch Tổng Hội Y học Việt Nam từ thành lập; sáng lập viên Chủ tịch Hội Hình thái học Việt Nam (1965-1985); sáng lập viên Hội Nhân chủng học, chuyên viên đầu ngành giải phẫu học Việt Nam Từ năm 1934 đến năm 1985, ông đào tạo 15.000 cán y tế Qn đội, tác giả 125 cơng trình Nhân trắc học Hình thái học người Việt Nam Ơng Đại biểu Quốc hội từ khóa II đến khóa VII, Ủy viên Thường vụ Quốc hội khóa IV, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Y tế - Xã hội Quốc hội khóa VI, Ủy viên Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam khóa III, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội khóa IV Ơng Nhà nước Việt Nam tặng thưởng: Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Quân cơng hạng nhiều hn, huy chương khác Ơng nhận Giải thưởng Textut Viện Hàn lâm Y học Pháp năm 1949, Giải thưởng Hồ Chí Minh năm 1996 Albert Sabin Bác sĩ Albert Bruce Sabin (26 tháng năm 1906 – tháng năm 1993) nhà nghiên cứu y học người Mỹ gốc Ba Lan, ông tiếng sáng chế vắc-xin bại liệt đường uống thành cơng Tiểu sử Ơng sinh ngày 26 tháng năm 1906 Białystok, Nga (nay thuộc Ba Lan), qua Mỹ với gia đình năm 1921 Năm 1930, ông nhập quốc tịch Mỹ Sabin lấy bắc sĩ y khoa từ Đại học New York vào năm 1931 Ông tập nội khoa, bệnh học, ngoại khoa Bệnh viện Bellevue Thành phố New York từ 1931 đến 1933 Năm 1934, ông làm nghiên cứu Học viện Y học Dự phòng Lister (Lister Institute of Preventive Medicine) Anh, sau gia nhập Học viện Nghiên cứu Y khoa Rockefeller (Rockefeller Institute for Medical Research), Đại học Rockefeller Trong thời ông bắt đầu ý nghiên cứu y khoa, bệnh nhiễm trùng Năm 1939, ông qua Bệnh viện Trẻ em Cincinnati (Cincinnati Children's Hospital) Cincinnati, Ohio Trong thời Đệ nhị chiến, ông trung tá Bộ Quân y Hoa Kz giúp phát triển vắc-xin chống sốt xuất huyết Dengue viêm não Nhật Bản Vào năm 1946, để giữ liên hiệp với Bệnh viện Trẻ em, ông trở thành giám đốc Nguyên cứu Nhi khoa Đại học Cincinnati Trong bệnh viêm tủy xám nguy hiểm, ông nhà nguyên cứu khác, Jonas Salk Pittsburgh, tìm vắc-xin để tránh hay giảm bớt bệnh Cái gọi vắc-xin "chết" Salk thử phát hành cho công cộng vào năm 1955 Nó có hiệu lực tránh phần nhiều triệu chứng bệnh này, không ngăn ngừa nhiễm trùng ruột Vắc-xin Sabin dùng virus "sống" thử khắp giới Tổ chức Y tế Thế giới, vào năm 1957 nhiều trẻ em Nga, Hà Lan, Mexico, Chile, Thụy Điển, Nhật Bản chúng Dịch vụ Y tế Công cộng Hoa Kz (United States Public Health Service) ủng hộ vắc-xin "sống" năm 1961 Sản phẩm pha chế dùng cấy chứa virus bệnh viên tủy xám bị làm yếu, uống, ngăn ngừa mắc bệnh Đây sáng kiến mà loại trừ bệnh viêm tủy xam khỏi nước Mỹ Huy chương Huy chương Khoa học Quốc gia (National Medal of Science, 1970) Huy chương Tự Tổng thống (Presidential Medal of Freedom, 1986) Biển Thước Biển Thước tên thật Tần Hoãn tự Việt Nhân, vốn người châu Mạc, Bột Hải (nay huyện Nhiệm Khâu, tỉnh Hà Bắc - thời Chiến quốc thuộc nước Triệu) Ông sinh khoảng năm 401 trước Công Nguyên, năm 310 trước Công nguyên, thọ 90 tuổi Cuộc đời Cơ duyên với nghề thầy thuốc Thời trai trẻ, Tần Việt Nhân vốn chủ quán trọ, sống nghề Lúc có lương y biệt danh Trường Tang Quân thường trọ quán Việt Nhân Việt Nhân kính trọng vị lương y này, nên phục vụ chu đáo không lấy tiền Để đáp lại, Trường Tang Quân nhận Việt Nhân làm học trò truyền hết sở học cho ông.Khi tay nghề thành thạo, Việt Nhân chuyển hẳn sang nghề thầy thuốc này, trở nên tiếng, dân chúng nước Triệu tặng cho biệt hiệu "Biển Thước tiên sinh" (tương truyền Biển Thước "lang băm" sống vào thời thượng cổ Trung Quốc) Hành nghề cứu người Lúc Trung Quốc, thuật đồng bóng lan tràn, nghề y bị lạnh nhạt; nhiều người mắc bệnh khơng chịu uống thuốc mà rước đồng bóng để "đuổi quỉ, trừ tà" Thậm chí nhiều nước chư hầu đặt chức quan "đại chức", "tư vu" để chuyên lo việc Biển Thước ghét thói mê tín ấy, thường xun đấu tranh chống lại cách kiên trì, thơng qua hoạt động chữa bệnh có hiệu để vạch trần trị mê tín đồng bóng Căn vào kinh nghiệm dân gian kinh nghiệm nhiều năm làm nghề mình, Biển Thước đúc kết thành "tứ chẩn" ph p khám điều trị nhìn, nghe, hỏi bắt mạch Ngoài việc vận dụng thành thạo "tứ chẩn" để đoán bệnh, Biển Thước sử dụng nhiều biện pháp trị liệu châm kim đá, châm cứu, xoa nóng, xoa bóp, mổ xẻ, cho uống thuốc v.v Theo "Hán thư ngoại truyện", có lần Biển Thước dẫn năm người học trò đến nước Quắc (nay thuộc tỉnh Thiểm Tây) để làm thuốc, nghe nói tử nước Quắc bị bệnh qua đời đột ngột, ông cảm thấy đáng ngờ, xin vào xem Quan sát hồi, thấy cánh mũi "người chết" động đậy, hai chân cịn ấm, Biển Thước chẩn đốn kỹ kết luận: tử mắc chứng "thi quyết" (chết giả), cứu sống Ơng châm kim huyệt chủ yếu, sai học trò Tử Minh làm ngải cứu, Cốc Tử đổ thuốc, Tử Dung xoa bóp khơng ngừng tay Hồi lâu, nhiên "người chết "dần dần tỉnh lại Biển Thước lại dùng thuốc dán hai nách, bệnh nhân ngồi dậy Vua nước Quắc vui mừng, không tiếc lời khen ngợi Người xem Biển Thước thần tiên, cho ơng có thuật "cải tử hồn sinh " Biển Thước khiêm tốn giải thích: "Khơng phải tơi cứu sống người chết, mà người bệnh vốn chưa chết, cứu người bệnh khỏi hấp hối mà thôi" Về tài dùng mắt đốn bệnh, có giai thoại Biển Thước sau sử gia Tư Mã Thiên ghi lại "Sử K{ "và người đời sau nhắc lại lần truyện Đông Chu Liệt Quốc (ở hồi thứ 32) Chuyện sau: Một hôm Biển Thước sang nước Tề gặp Tề Hồn Cơng, thấy khí sắc vua Tề khơng tốt, tâu: "Quân hầu, da chân lông ngài có gốc bệnh, khơng kịp thời chữa trị, bệnh nặng thêm " Tề Hồn Cơng thờ đáp: "Ta cảm thấy người khỏe, chẳng có bệnh tật " Biển Thước lui ra, sau năm ngày lại vào yết kiến, nhìn sắc diện khẳng định lần với vua Tề: "Bệnh ngài vào đến nội tạng rồi, phải chữa đi" Hồn Cơng khó chịu, khơng trả lời Sau Biển Thước khỏi, ông bảo với người: "Thầy thuốc khéo vẽ vời, hù dọa người ta Ta chẳng có bệnh mà ơng ta dám bảo bệnh nặng Thật vớ vẩn! " Năm ngày sau nữa, Biển Thước lại vào yết kiến, nhìn mặt vua Tề, quay bước, bỏ thẳng Hồn Cơng sai người chạy theo hỏi, Biển Thước nói:"Bệnh da, thịt cịn xoa thuốc được, bệnh huyết mạch cịn tiêm thuốc được, bệnh vào đến xương tủy trời khơng cứu nữa, bỏ " Mấy ngày sau nhiên Hồn Cơng phát bệnh Ơng vội cho người tìm Biển Thước, vị "thần y"đã sang nước Tần Bệnh Hồn Cơng ngày trở nặng, chẳng vị bá chủ chư hầu tạ Về phương pháp bắt mạch Biển Thước, lưu truyền dân gian giai thoại sau: có lần Biển Thước đến nước Tấn, gặp lúc Triệu Giản Tử, người nắm quyền trị nước lâm bệnh, hôn mê năm ngày Biển Thước bắt mạch, thấy tim mạch bệnh nhân đập yếu ớt, lại biết tình hình trị nước Tấn lúc vơ rối ren, đốn định họ Triệu lao tâm mức, mắc chứng bệnh mạch máu (máu tuần hồn khơng bình thường) dẫn đến mê Ông cho uống thuốc, hai ngày sau Triệu Giản Tử tỉnh lại bệnh dần thuyên giảm Lại có giai thoại khác vị"thần y": Một hôm có phụ nữ đẹp đến gặp Biển Thước, xin toa thuốc độc, giết người mà không để lại dấu vết Đối tượng mà người phụ nữ định đầu độc chồng chị ta, chị vốn có tình { với người đàn ơng khác Biển Thước sợ từ chối, có người khác giúp chị đàn bà hồn thành tâm nguyện, nên giả vờ nhận lời Ông dặn: mua khoai mài (hoài sơn) gọt vỏ nấu với lươn cho chồng ăn, ngày lần, lâu chết Người đàn bà hớn hở làm lời hướng dẫn Khoảng tháng sau, chị mang lễ vật đến tạ ơn Biển Thước, báo tin chồng chết Ông đỗi ngạc nhiên, chẳng hiểu khoai mài nấu cháo lươn bổ dưỡng mà ăn vào lại chết Biển Thước cảm thấy lương tâm cắn rứt, lại hoài nghi kiến thức y học mình, nên thề giải nghệ, khơng chữa cho bất kz Ơng cịn lấy chìa khóa tủ sách thuốc nhà vứt xuống sơng cạnh nhà Sau lâu, hơm vừa thức dậy, Biển Thước thấy chàng trai trẻ làm nghề đánh cá đến van xin ông làm phước cứu vợ bị sanh khó Biển Thước nhớ lại lời thề dạo trước nên không thèm trả lời chàng trai, lớn tiếng bảo người nhà: "lấy nước rửa mặt" (cho ông)! Chàng ngư phủ lại ngỡ lời vị danh y mách bảo cho mình, ba chân bốn cẳng chạy nhà làm Quả nhiên vừa rửa mặt xong vợ đẻ Vài hôm sau, chàng trai đánh bắt cá lớn, nhớ ơn thầy thuốc cứu vợ mình, kính cẩn đem cá đến biếu Một lần nữa, Biển Thước ngạc nhiên, hỏi: "Tơi có ơn huệ với anh đâu, mà anh đem cá tạ ơn?" Chàng trai đáp: "Nhờ ơn thầy dạy, tơi lấy nước rửa mặt cho vợ tơi vợ sinh thằng trai cứng cáp, dễ thương, nên có chút quà này, mong thầy nhận cho" Biển Thước không lý giải hai trường hợp hy hữu trên, cho thời vận hên xui, nên cảm hứng lên hai câu thơ: Vận khứ, hồi sơn trí tử Thời lai, thủy khả sinh (nghĩa là: Hết thời, khoai mài làm chết người; cịn thời, nước lã cứu sống người) Sau chàng đánh cá về, người nhà đem cá mổ làm nhắm cho nhà danh y uống rượu Lại không ngờ thứ ba xảy đến: mổ bụng cá, thấy chùm chìa khóa, lại chìa khóa tủ sách thuốc mà Biển Thước n m xuống sông lúc trước Ông tự nghiệm rằng: "Thiên mệnh" đặt cho nghề làm thuốc để cứu người, khơng thể chối bỏ (Từ ơng sức nghiên cứu sâu thêm y thuật, cứu nhiều bệnh hiểm nghèo Tuy nhiên ơng chưa hiểu đâu có tác dụng ngược lại củ mài nước lạnh Một hơm có người đem lươn lại bán Một { nghĩ nảy đầu Biển Thước bảo người bán lươn đổ giỏ lươn xuống đất, thấy đám lươn có ngóc đầu lên cao, cịn lại đầu rạp sát đất Biển Thước mua lươn ngóc đầu đem làm thịt nấu cho chó ăn chó chết Bấy Biển Thước hiểu chết oan uổng chàng trai có vợ lăng lồn ăn phải thứ lươn ngóc đầu lên khơng phải khoai mài Cịn nước lã giúp vợ chàng đánh cá đẻ mau, chị mệt, khơng cịn sức rặn Khi đem nước lạnh rửa mặt, sản phụ cảm thấy sảng khoái, sức mạnh tăng thêm nên sinh dễ dàng khơng có bí hiểm Bắt mạch, chẩn đốn xác bệnh tình cống hiến lớn Biển Thước y học Trung Quốc nói riêng, ngành Đơng y nói chung Trong "Sử k{", Tư Mã Thiên tán tụng:"Đến thiên hạ nói đến mạch Biển Thước " Thật nói có phần phóng đại, Biển Thước tinh thông phép bắt mạch, chẩn đốn bệnh xác trị bệnh giỏi thần Chính nên dân gian có nhiều giai thoại truyền tụng Biển Thước mà vài ví dụ Nhưng giai thoại tính xác hạn chế, chẳng hạn giai thoại việc Biển Thước định bệnh cho Tề Hồn Cơng Thật ra, gán ghép, Tề Hồn Cơng năm 643 trước Công Nguyên, 200 năm sau Biển Thước đời Cũng giai thoại "khoai mài, nước lã"; có người cho danh y Việt Nam Biển Thước v.v (tùy độc giả suy luận) Duy có tích sau thật Đó lần Biển Thước diện kiến Tần Vũ Vương Sau nghe vua Tần kể bệnh Biển Thước xin điều trị Một số người can ngăn vua Tần: "Đại vương đau phía trước tai, phía mắt Trị chưa hết, khơng khéo tai lại hóa điếc, mắt hóa mờ mất" Tần Vũ Vương vốn nhát, nghe thôi, không cho Biển Thước trị bệnh Biển Thước giận dữ, liệng cục đá đồ nghề xuống đất, mắng vua Tần:"Đại vương vấn kế bậc trí giả mà lại nghe lời kẻ ngu để hỏng việc Điều cho tơi thấy trị nước Tần nào: nước Tần đại vương đấy" (Đoạn ghi "Chiến quốc sách, chương "Tần sách") Đến cuối đời, danh tiếng Biển Thước ngày lớn, khiến cho nhiều người ganh ghét, có viên quan thái y nước Tần tên Ủy Hề Hắn vốn kẻ bất tài, thấy y thuật Biển Thước người, sợ ngày thay vị trí Vì năm 310 trước Cơng Ngun, Biển Thước đến hành nghề nước Tần, sai người l n đâm chết ông Nhân dân nhiều địa phương thương tiếc, cho dựng mộ, bia thờ Biển Thước Thiểm Tây, Sơn Đông, Hà Bắc, Hà Nam v.v Theo sách sử ghi chép, Biển Thước cịn sống có sách "Biển Thước nội kinh", "Biển Thước ngoại kinh", đáng tiếc Hiện cịn "Nạn kinh", có giá trị tham khảo cao kinh mạch, có người cho sách người đời sau làm, lấy tên Biển Thước Sử gia Tư Mã Thiên đánh giá Biển Thước cao: "Biển Thước hành nghề y làm kẻ đứng đắn tôn trọng, giữ mực thước tinh tế sáng, đời sau học theo dễ" Thiết tưởng đánh giá Tư Mã Thiên "thần y" Biển Thước khơng có q đáng Hoa Đà Hoa Đà (chữ Hán: 華佗), tự Nguyên Hóa (元化) (145-?) vị lương y tiếng thời Đông Hán lịch sử Trung Hoa, xem thần y Ơng xem ơng tổ Đơng Y Ngồi đời Hoa Đà người huyện Tiêu, nước Bái thuộc Dự châu, đồng hương Tào Tháo Hoa Đà tiếng thầy thuốc giỏi đương thời Tào Tháo mắc bệnh đau đầu nhiều năm*1+, sai người triệu ông đến chữa trị Do thuốc Hoa Đà hiệu nghiệm, ông giữ lại quân Tào Tháo thời gian Những lúc bị đau, Tào Tháo nhờ Hoa Đà châm cứu cho vài mũi kim bệnh tình đỡ nhiều Sau Tào Tháo có người nhà mắc bệnh, lại gọi Hoa Đà tới chữa Được thời gian chưa xong, Hoa Đà xin nhà thăm vợ có bệnh, lại xin nghỉ thêm lâu Tào Tháo nghi ngờ, sai người đến dị xét thấy vợ Hoa Đà khơng có bệnh gì, hạ lệnh bắt Hoa Đà vào ngục hỏi tội Bị ngục lại tra tấn, Hoa Đà chết ngục Năm 219, Tào Tháo lại tái phát bệnh đau đầu Bị bệnh đau đầu hành hạ khơng có chữa được, Tào Tháo ân hận giết Hoa Đà*2+ Tháng giêng năm 220, Tào Tháo qua đời Trong Tam Quốc diễn nghĩa Theo tiểu thuyết Tam Quốc Diễn Nghĩa La Quán Trung Hoa Đà chữa bệnh cho Quan Vũ cách mổ vai để nạo chất độc mũi tên đâm vào lúc Quan Vũ bình thản đánh cờ vây Hoa Đà cho biết áp dụng kỹ thuật gây mê hỗn hợp rượu thảo dược gọi ma phí tán (麻沸散), 1600 năm trước người phương Tây biết áp dụng kỹ thuật phẫu thuật Cũng theo tiểu thuyết này, Tào Tháo Hoa Đà khuyên nên mổ sọ để cạo chất độc nghi Hoa Đà muốn giết nên tống ơng vào ngục giết chết Hoa Đà Theo Tam Quốc Diễn Nghĩa, Hoa Đà cảm kích người gác ngục chăm sóc ngục nên truyền sách cho người lính Tuy nhiên, vợ người lính sợ chồng theo nghề y có kết cục bi thảm Hoa Đà nên đốt mất, tất sách Hoa Đà nghề y thất truyền Hoa Đà cho người sáng tác Ngũ Cầm Hí (五禽戲), tập luyện dựa theo động tác năm loài vật: hổ, hươu, gấu, khỉ chim ... tay bạn Bộ sách tài liệu sưu tầm dịch sinh viên Y khoa giáo sư – tiến sĩ hay chuyên gia Y học d? ?y dạn kinh nghiệm,do có nhiều lỗi khiếm khuyết khơng lường trước , chủ quan hay khách quan, tài. .. coi th? ?y anh em ruột thịt tôi, họ muốn học nghề y tơi d? ?y cho họ khơng l? ?y tiền công mà không giấu nghề Tôi truyền đạt cho họ nguyên lý, học truyền miệng tất vốn hiểu biết cho tôi, th? ?y d? ?y cho... Hippocrates khắp Hy Lạp để hành nghề y, sau quay đảo Cos thành lập trường y bắt đầu giảng d? ?y tư tưởng y khoa Một số tài liệu cho ông tiếp cận với y học phương Đông Các tư tưởng giảng y khoa ông tập