ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM KHOA HÓA - - KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP NGHIÊN CỨU CHI T T CH VÀ C Đ NH THÀNH PHẦN H HỌC C O HE NE TỪ TỔNG CAO ETHANOL CỦA CÂY XẠ ĐEN Giáo viên hƣớng dẫn : TS Trần Mạnh Lục Sinh viên thực : Lê Thị Thu Thà Lớp : 13SHH Đà Nẵng - 05/2017 LỜI CẢM ƠN Em xin chân thành cảm ơn thầy giáo TS Trần Mạnh Lục tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ cho em suốt thời gian nghiên cứu hồn thành tốt khóa luận tốt nghiệp Em xin chân thành cảm ơn thầy cô giáo mơn thầy phụ trách phịng thí nghiệm khoa Hóa trƣờng Đại học Sƣ phạm – Đại học Đà Nẵng nhiệt tình giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho chúng em thời gian vừa qua Bƣớc đầu làm quen với việc nghiên cứu nên báo cáo khơng tránh khỏi thiếu sót, em mong nhận đƣợc ý kiến đóng góp, bổ sung thầy để em thu nhận thêm nhiều kiến thức kinh nghiệm cho thân sau Cuối cùng, em xin chúc quý thầy cô sức khỏe, hạnh phúc thành công sống nhƣ nghiệp giảng dạy Em xin chân thành cảm ơn Đà Nẵng, tháng 05 năm 2017 Sinh viên MỤC LỤC MỞ ĐẦU 1 Lý chọn đề tài Đối tƣợng mục đích nghiên cứu Nội dung nghiên cứu Ý nghĩa khoa học thực tiễn đề tài .2 Bố cục đề tài CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN 1.1 GIỚI THIỆU VỀ CHI DÂY GỐI (CELASTRUS) 1.2 GIỚI THIỆU VỀ CÂY XẠ ĐEN 1.2.1 Phân loại khoa học 1.2.2 Phân bố 1.2.3 Đặc điểm thực vật 1.2.4 Kỹ thuật trồng xạ đen 1.3 THÀNH PHẦN HÓA HỌC 1.4 CÔNG DỤNG VÀ CÁCH SỬ DỤNG CÂY XẠ ĐEN 1.4.1 Theo Đông y 1.4.2 Theo Tây y .8 1.4.3 Một số thuốc dân gian .9 1.4.4 Một số sản phẩm từ xạ đen bán thị trƣờng 10 CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PH P NGHIÊN CỨU VÀ THỰC NGHIỆM 11 2.1 NGUYÊN LIỆU, HÓA CHẤT VÀ THIẾT BỊ NGHIÊN CỨU 11 2.1.1 Nguyên liệu 11 2.1.2 Xử lý nguyên liệu 11 2.1.3 Thiết bị, dụng cụ, hóa chất 11 2.1.4 Sơ đồ nghiên cứu 12 2.2 XÁC ĐỊNH ĐỘ ẨM 12 2.2.1 Nguyên tắc 12 2.2.2 Dụng cụ thiết bị .12 2.2.3 Cách tiến hành 13 2.3 PHƢƠNG PHÁP NGÂM DẦM TẠO TỔNG CAO ETHANOL TỪ BỘT THÂN, LÁ CÂY XẠ ĐEN .13 2.2.1 Nguyên tắc 13 2.2.2 Cách tiến hành 14 2.4 PHƢƠNG PHÁP CHIẾT PHÂN BỐ LỎNG – LỎNG TỪ TỔNG CAO ETHANOL 14 2.4.1 Nguyên tắc 14 2.4.2 Cách tiến hành 15 2.5 PHÂN LẬP PHÂN ĐOẠN BẰNG SẮC KÝ CỘT VÀ SẮC KÝ BẢN MỎNG 15 2.5.1 Sắc ký cột .15 2.5.2 Sắc ký mỏng 17 2.6 XÁC ĐỊNH THÀNH PHẦN HÓA HỌC BẰNG PHƢƠNG PHÁP GC/MS 21 2.6.1 Nguyên tắc 21 2.6.2 Cấu tạo thiết bị .21 2.6.3 Chƣơng trình chạy GC/MS 22 CHƢƠNG 3: K T QUẢ VÀ THẢO LUẬN 24 3.1 KẾT QUẢ XÁC ĐỊNH ĐỘ ẨM THÂN, LÁ CÂY XẠ ĐEN 24 3.2 KẾT QUẢ ĐO PHỔ HẤP THỤ PHÂN TỬ UV-VIS .24 3.2.1 Thân, xạ đen chiết với ethanol 24 3.2.2 Chiết với hexane 25 3.2.3 Chiết với ethyl acetate 26 3.3 KẾT QUẢ CHIẾT TÁCH VÀ XÁC ĐỊNH THÀNH PHẦN HÓA HỌC TỪ TỔNG CAO ETHANOL CỦA THÂN, LÁ CÂY XẠ ĐEN 26 3.3.1 Kết điều chế tổng cao ethanol phƣơng pháp ngâm dầm .26 3.3.2 Kết chiết phân bố lỏng – lỏng tổng cao ethanol 27 3.4 KẾT QUẢ XÁC ĐỊNH THÀNH PHẦN HÓA HỌC TỪ TỔNG CAO ETHANOL CỦA THÂN, LÁ CÂY XẠ ĐEN 28 3.4.1 Kết xác định thành phần hóa học dịch chiết hexane từ tổng cao ethanol thân, xạ đen 28 3.4.2 Kết xác định thành phần hóa học dịch ethyl acetate từ tổng cao ethanol thân, xạ đen 30 3.4.3 Kết xác định thành phần hóa học dịch chiết ethanol lại từ tổng cao ethanol thân, xạ đen .32 3.5 KẾT QUẢ PHÂN LẬP PHÂN ĐOẠN CAO HEXANE TỪ TỔNG CAO ETHANOL CỦA THÂN, LÁ CÂY XẠ ĐEN 38 3.5.1 Kết chạy sắc ký cột cao hexane (18,008 g) tách từ tổng cao ethanol 38 3.5.2 Kết chạy sắc ký cột phân đoạn XĐ.HI (LI.1-LI.10) (5g) 41 3.5.3 Định danh thành phần hóa học phân đoạn 43 K T LUẬN VÀ KI N NGH 51 D NH MỤC TÀI LIỆU TH M KHẢO .52 DANH MỤC CÁC CHỮ VI T TẮT GC : Gas Chromatography MS : Mass Spectrometry STT : Số thứ tự TCCS : Tiêu chuẩn sở DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu Tên bảng Trang 2.1 Tên hóa chất sử dụng 11 3.1 Kết xác định độ ẩm thân, xạ đen 24 3.2 Khối lƣợng cao thu đƣợc sau cô quay chân không dịch chiết 27 3.3 Kết định danh thành phần hóa học dịch chiết hexane từ thân, xạ đen 28 3.4 Kết định danh thành phần hóa học dịch chiết ethyl acetate từ thân, xạ đen 30 3.5 Kết định danh thành phần hóa học dịch chiết ethanol lại từ thân, xạ đen 33 3.6 Tổng hợp thành phần hóa học dịch chiết thu đƣợc từ thân, xạ đen 35 3.7 Thành phần hóa học phân đoạn XĐ.HI 44 3.8 Thành phần hóa học phân đoạn XĐ.HI2 46 3.9 Thành phần hóa học phân đoạn XĐ.HI3 49 DANH MỤC CÁC HÌNH Số hiệu Tên hình Trang 1.1 Cây xạ đen 1.2 Thân, xạ đen 1.3 Hoa xạ đen 1.4 Quả xạ đen 1.5 Thân, xạ đen thuốc dân gian 1.6 Một số sản phẩm từ xạ đen bán thị trƣờng 10 2.1 Thân, xạ đen trƣớc sau xử lí sơ 11 2.2 Sơ đồ nghiên cứu 12 2.3 Hộp mỏng có kích thƣớc × 10 cm 19 2.4 Các bình triển khai cho sắc ký lớp mỏng 19 2.5 Sơ đồ thiết bị sắc ký khí ghép khối phổ 22 2.6 Chƣơng trình nhiệt độ lò cột 23 3.1 Dịch chiết ethanol thân, xạ đen qua lần chiết 24 3.2 Biểu đồ biểu diễn thay đổi nồng độ qua lần chiết ethanol 25 3.3 Dịch chiết hexane thân, xạ đen qua lần chiết 25 3.4 Biểu đồ biểu diễn thay đổi nồng độ qua lần chiết hexane 25 3.5 Dịch chiết lần với ethyl acetate 26 3.6 Biểu đồ biểu diễn thay đổi nồng độ qua lần chiết ethyl acetate Bột thân, xạ đen ngâm ethanol 96° (a) tổng cao ethanol (b) Các dịch chiết phân bố lỏng- lỏng hexane, ethyl acetate từ tổng cao ethanol: (a) – Dịch chiết hexane lần 26 3.7 3.8 27 27 chiết; (b) – Dịch chiết ethyl acetate lần chiết 3.9 Khối lƣợng cao thu đƣợc 27 3.10 Sắc ký đồ GC dịch chiết hexane từ thân, xạ đen 28 3.11 Sắc ký đồ GC dịch chiết ethyl acetate từ thân, xạ đen 30 3.12 Sắc ký đồ GC dịch chiết ethanol lại từ thân, xạ đen 32 3.13 Kết chạy sắc ký mỏng với dung môi đơn hexane, dichloromethane, ethyl acetate (từ trái qua phải) 38 3.14 Kết chạy sắc ký mỏng với hệ dung môi hexane : etylaxetat = : 1, : 2, : 3, : 4, : (từ trái qua phải) 39 3.15 Cột sắc ký (d = 3,5 cm, h= 50 cm) lọ dung dịch hứng (15 ml) 39 3.16 Các vết chấm mỏng lọ LI.1 đến lọ LI.10 40 3.17 Các vết chấm mỏng lọ LI.11 đến lọ LI.128 40 3.18 Các vết chấm mỏng lọ LI.129 đến lọ LI.201 40 3.19 Cột sắc ký (d = cm, h = 70 cm) 41 3.20 Các vết chấm mỏng lọ LII.1 đến LII.9 41 3.21 Các vết chấm mỏng lọ từ LII.10 đến LII.33 42 3.22 Các vết chấm mỏng lọ từ LII.34 đến LII.50 42 3.23 Sơ đồ phân lập phân đoạn cao hexane 43 3.24 Sắc ký đồ GC phân đoạn XĐ.HI 44 3.25 Sắc ký đồ GC phân đoạn XĐ.HI2 46 3.26 Sắc ký đồ GC phân đoạn XĐ.HI3 48 38 phytosterol ức chế hấp thụ cholesterol, làm giảm nồng độ cholesterol máu giảm nguy bệnh tim mạch β-sitosterol đƣợc dùng để thúc đẩy hệ thống miễn dịch ngăn ngừa ung thƣ ruột già, nhƣ sỏi mật, HIV/AIDS, viêm khớp dạng thấp, bệnh lao, bệnh vẩy nến, dị ứng, ung thƣ cổ tử cung, đau xơ cơ, hen suyễn, rụng tóc, viêm phế quản, chứng đau nửa đầu đau đầu, hội chứng mệt mỏi mãn tính Một số đàn ông sử dụng β-sitosterol cho tuyến tiền liệt mở rộng (tăng sản tuyến tiền liệt lành tính) Một số phụ nữ sử dụng cho triệu chứng thời kỳ mãn kinh Ngoài ra, số ngƣời dùng β-sitosterol để điều trị vết thƣơng vết bỏng [9]  Saponin triterpenoid: có thân, xạ đen gồm: β-Amyrin; α-Amyrin D:C-Friedours-7-en-3-ol(3.β) Là hoạt chất có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm Các nhà khoa học Nhật Bản, Hàn Quốc chứng minh đƣợc sapponin có tác dụng kiềm chế phát triển tế bào ung thƣ, tái tạo tế bào ung thƣ hóa, đồng thời cịn có khả phịng chống xâm lấn di tế bào ung thƣ ác tính [15] 3.5 K T QUẢ PHÂN LẬP PHÂN ĐOẠN CAO HEXANE TỪ TỔNG CAO ETHANOL CỦA THÂN, LÁ CÂY XẠ ĐEN 3.5.1 Kết chạy sắc ký cột cao hexane (18,008 g) tách từ tổng cao ethanol Sử dụng cột sắc ký (USA) có đƣờng kính ngồi 3,5 cm chiều cao làm việc cột 50 cm, lƣợng silica gel cho vào cột 140 g, dung môi ổn định cột hexane Cho mỏng chạy dung mơi đơn có độ phân cực tăng dần là: hexane, dichloromethane, ethyl acetate Kết chạy sắc ký mỏng dung môi đơn đƣợc đƣa hình 3.13 Hình 3.13 Kết chạy sắc ký mỏng với dung môi đơn hexane, dichloromethane, ethyl acetate (từ trái qua phải) 39 Nhận xét: - Với dung môi hexane cấu tử đƣợc tách - Với dung mơi dicloromethane cấu tử đƣợc tách khơng rõ, có tƣợng kéo vết - Với dung môi ethyl acetate cấu tử đƣợc tách rõ, nhƣng có tƣợng kéo vết Trên sở hệ dung môi đơn đó, tổng hợp chọn tỉ lệ hệ dung mơi hexane : etyl acetate đƣợc trình bày dựa kết sắc ký mỏng Kết sắc ký mỏng với hệ dung môi hexane : etyl acetate theo tỉ lệ : 1, : 2, : 3, : 4, : (từ trái qua phải) đƣợc đƣa hình 3.14 Hình 3.14 Kết chạy sắc ký mỏng với hệ dung môi hexane : etyl acetate = : 1, : 2, : 3, : 4, : (từ trái qua phải) Từ kết mỏng ta thấy tỉ lệ dung môi khác tách đƣợc cấu tử có chấm đậm nhƣng tỉ lệ dung môi hexane : etyl acetate = : lại nhanh, rõ Nên tơi định chọn hệ dung môi rửa giải hexane : etyl acetate = : (hệ dung môi A), tiếp sau hệ hexane : etyl acetate = : (hệ dung môi B) Kết giải ly hệ dung môi A Khi giải ly hệ dung môi hexane : etyl acetate = : ta thu đƣợc 128 lọ kí hiệu từ LI.1 đến LI.128 Kết sắc ký mỏng dung dịch giải ly lọ đƣợc thể hình 3.16, 3.17 40 Hình 3.15 Cột sắc ký (d=3,5 cm, h=50 cm) lọ dung dịch hứng (15ml) Hình 3.16 Các vết chấm mỏng lọ LI.1 đến lọ LI.10 Hình 3.17 Các vết chấm mỏng lọ LI.11 đến lọ LI.128 Dựa theo kết thu đƣợc từ sắc ký mỏng ta gộp lại thành phân đoạn kí hiệu XĐ.HI (LI.1 – LI.10) XĐ.HII (LI.11 – LI.128), gộp lọ phân đoạn lại với nhau, cho bay tự nhiên thu đƣợc cao phân đoạn - Phân đoạn XĐ.HI (LI.1 – LI.10): 8,080g - Phân đoạn XĐ.HII (LI.11 – LI.128): 1,973g Kết giải ly hệ dung môi B Lọ 128 mỏng có vết mờ nên ta tăng độ phân cực hệ dung môi hexane : etyl acetate từ : (hệ dung môi A) lên : (hệ dung môi B) Chạy hệ dung môi thu đƣợc 72 lọ Kết sắc ký mỏng dung dịch giải ly lọ đƣợc thể hình 3.18 41 Hình 3.18 Các vết chấm mỏng lọ LI.129 đến lọ LI.201 Theo kết sắc ký mỏng ta thu đƣợc phân đoạn XĐ.HIII (LI.129–LI.201) Cho phân đoạn bay tự nhiên thu đƣợc cao có khối lƣợng 0,980g Chạy sắc ký mỏng cho phân đoạn ta thấy phân đoạn XĐ.HI có khối lƣợng cao nhiều nên chọn phân đoạn để chạy sắc ký tiếp tục 3.5.2 Kết chạy sắc ký cột phân đoạn Đ.HI (LI.1-LI.10) (5g) Sử dụng cột sắc ký có d = cm h = 70 cm cho lƣợng silica gel vào cột 45 g, triển khai chạy cột với dung môi dichlomethane Cao phân đoạn XĐ.HI (LI.1 – LI.10) trộn với g silica gel nghiền mịn, cho chạy cột với tốc độ hứng – giọt/ phút, thu đƣợc 50 lọ kí hiệu từ LII.1 đến LII.50 Kết sắc ký mỏng dung dịch giải ly lọ đƣợc thể hình 3.20 Hình 3.19 Cột sắc ký (d=2 cm, h=70 cm) 42 Hình 3.20 Các vết chấm mỏng lọ LII.1 đến LII.9 Hình 3.21 Các vết chấm mỏng lọ từ LII.10 đến LII.33 Hình 3.22 Các vết chấm mỏng lọ từ LII.34 đến LII.50 43 Theo kết sắc ký mỏng, ta thu đƣợc phân đoạn XĐ.HI1 (LII.1-LII.9): 1,074g; XĐ.HI2 (LII.10-LII.33): 0,278g XĐ.HI3 (LII.34-LII.50): 0,265g Phân đoạn XĐ.HI2 XĐ.HI3 có chấm sáng rõ nên tiến hành đo GC/MS để xác định chất có phân đoạn đƣợc làm giàu Kết trình phân lập phân đoạn cao hexane từ tổng cao ethanol thân, xạ đen đƣợc tóm tắt thể sơ đồ hình 3.23 Cao hexane (18,008g) H:E=6:4 Chạy sắc ký cột lần XĐ.HI XĐ.HII (LI.1-LI.10) (LI.11-LI.128) (8,080g) (1,973g) H:E=4:6 XĐ.HIII (LI.129-LI.201) (0,980g) Đo GC-MS Chạy cột sắc ký lần Dichloromethane XĐ.HI1 XĐ.HI2 XĐ.HI3 (LII.1-LII.19) (LII.10-LII.33) (LII.34-LII.50) (1,074g) (0,278g) (0,265g) Đo GCMS Hình 3.23 Sơ đồ phân lập phân đoạn cao hexane 3.5.3 Định danh thành phần hóa học phân đoạn a Định danh thành phần hóa học phân đoạn Đ.HI 44 Sắc ký đồ GC phân đoạn XĐ.HI đƣợc thể hình 3.24 Kết định danh thành phần hóa học đƣợc đƣa bảng 3.7 Hình 3.24 Sắc ký đồ GC phân đoạn XĐ.HI Bảng 3.7 Thành phần hóa học phân đoạn XĐ.HI STT Thời gian lƣu (phút) Diện tích peak (%) Tên gọi 3,7,11,15-Tetramethyl2-hexadecen-1-ol (C20H40O) 13,79 0,18 16,14 1,63 16,65 2,08 19,36 0,88 19,5 1,96 19,84 0,91 19,97 1,36 n-Hexadecanoic acid (C16H32O2) Hexadecanoic acid,ethyl ester (C18H36O2) 11,14-Eicosadienoic acid,methyl ester (C21H38O2) Cis-Vaccenic acid (11-Octadecenoic acid) (C18H34O2) 9,12-Octadecadienoic acid,ethyl ester (C20H36O2) (E)-9-Octadecenoic acid ethyl ester (C20H38O2) Công thức cấu tạo 45 20,54 0,55 Eicosanoic acid,ethyl ester (C22H44O2) 40,94 0,66 Stigmasterol (C29H48O) 10 41,74 7,33 γ-Sitosterol (C29H50O) 11 41,95 27,26 β-Amyrin (C30H50O) 12 42,52 31,06 α-Amyrin (C30H50O) 13 43,04 4,60 Longifolenaldehyde (C15H24O) 14 43,41 18,27 11-Oxatricyclo (9,2,1,0(1,10)tetradeca ne,2,6,6,10,11pentamethyl(C18H30O) 15 43.53 1.26 Lupeol (C30H50O) 46 Nhận xét: Từ bảng ta thấy phƣơng pháp GC/MS định danh đƣợc 15 cấu tử lần tinh chế cột sắt ký lần thứ Trong phân đoạn xuất cấu tử mới: 11,14-Eicosadienoic acid,methyl ester; 9,12-Octadecadienoic acid,ethyl ester; (E)-9-Octadecenoic acid ethyl ester; Lupeol; Stigmasterol; γSitosterol Đặc biệt Stigmasterol γ-Sitosterol có hoạt tính sinh học cao Các cấu tử có hàm lƣợng lớn nhƣ là: α-Amyrin (chiếm 31,06%); β-Amyrin (chiếm 27,26%); 11-Oxatricyclo (9,2,1,0(1,10)tetradecane,2,6,6,10,11-pentamethyl- (chiếm 18,27%); γ-Sitosterol (chiếm 7,33%) b Định danh thành phần hóa học phân đoạn Đ.HI2 Sắc ký đồ GC phân đoạn XĐ.HI2 đƣợc thể hình 3.25 Kết xác định thành phần hóa học phân đoạn XĐ.HI2 đƣợc tổng hợp bảng 3.8 Hình 3.25 Sắc ký đồ GC phân đoạn XĐ.HI2 Bảng 3.8 Thành phần hóa học phân đoạn XĐ.HI2 STT Thời gian lƣu (phút) Diện tích peak (%) Tên gọi 16,29 8,97 n-Hexadecanoic acid (C16H32O2) Công thức cấu tạo 47 19,47 3,80 11,14-Eicosadienoic acid, methyl ester (C21H38O2) 19,61 4,38 cis-Vaccenic acid (C18H34O2) 40,50 5,60 Campesterol (C28H48O) 41,05 19,96 Stigmasterol (C29H48O) 41,95 57,29 γ-Sitosterol (C29H50O) Nhận xét: Từ bảng ta thấy phƣơng pháp GC/MS định danh đƣợc cấu tử Trong xuất cấu tử có hoạt tính sinh học cao cần đƣợc ý là: Campesterol (chiếm 5,6%) Các cấu tử có hàm lƣợng lớn là: γ-Sitosterol (chiếm 57,29%), Stigmasterol (chiếm 19,96%), n-Hexadecanoic acid (chiếm 8,97%) Sau sắc ký cột thứ hàm lƣợng n-Hexanoic acid, γ-Sitosterol, Stigmasterol tăng lên so với sắc ký cột lần n-Hexadecanoic acid (tăng từ 1,63% đến 8,97%), γ-Sitosterol (tăng từ 7,33% lên 57,29%), Stigmasterol (tăng từ 0,66% lên 19,96%) Stigmasterol hữu ích cho việc ngăn ngừa số bệnh ung thƣ, bao gồm 48 buồng trứng, tuyến tiền liệt, vú ung thƣ ruột kết Stigmasterol đƣợc chứng minh ức chế suy thoái viêm xƣơng khớp thối hóa sụn chất chống oxy hóa mạnh - Ngồi ra, đƣợc sử dụng nhƣ nguyên liệu đầu sản xuất tổng hợp progesterone, hormone giới tính nữ đóng vai trị sinh lý quan trọng vào việc thay đổi thể gây Estrogen nhƣ giai đoạn đầu chu kì kinh nguyệt Bên cạnh đó, Progesterone đƣợc sử dụng nhƣ trung gian trình sinh tổng hợp nội tiết tố Androgen, Estrogen Corticoid; hợp chất tổng hợp với Progesteron đƣợc sử dụng cơng tác phịng ngừa sẩy thai, điều trị rối loạn kinh nguyệt Campesterol: loại Phytosterol, có tác dụng ức chế hấp thu Cholesterol ruột, chống viêm c Định danh thành phần hóa học phân đoạn Đ.HI3 Sắc ký đồ GC phân đoạn XĐ.HI3 đƣợc thể hình 3.26 Kết xác định thành phần hóa học phân đoạn XĐ.HI3 đƣợc tổng hợp bảng 3.9 Hình 3.26 Sắc ký đồ GC phân đoạn XĐ.HI3 49 Bảng 3.9 Thành phần hóa học phân đoạn XĐ.HI3 Thời gian STT lƣu (phút) Diện tích peak (%) 16,15 11,05 44,91 7,18 45,42 52,17 56,74 57,17 Tên gọi n-Hexadecanoic acid (C16H32O2) 1,1,6-trimethyl-3methylene-2(3,6,9,13tetramethyl-6ethenye-10,14dimethylenepentadec-4enyl)cyclohexane (C33H56) 12,64 (14α)12,13Epoxyolean-3ol,acetate (C32H52O3) 47,98 9-Octadecenoic acid(Z)-,2hydroxy-1(hydroxymethyl)ethyl ester (C21H40O4) 15,50 9-Octadecenoic acid,1,2,3propanetriyl,(E,E,E)(C57H104O6) 5,66 Z-(13,14Epoxy)tetradec-11en-1-ol acetate (C16H28O3) Công thức cấu tạo 50 Nhận xét: Từ bảng ta thấy phƣơng pháp GC-MS định danh đƣợc cấu tử Các cấu tử xuất có hàm lƣợng cao nhƣ: 9-Octadecenoic acid(Z),2hydroxy-1-(hydroxymethyl)ethyl acid,1,2,3-propanetriyl,(E,E,E)- ester (chiếm (chiếm 15,5%); 47,98%); 9-Octadecenoic (14α)12,13-Epoxyolean-3- ol,acetate (chiếm 12,64%), n-Hexadecanoic acid (chiếm 11,055) Nhận xét chung: Kết phân lập phân đoạn cao hexane (từ tổng cao ethanol) sắc ký cột sắc ký mỏng cho thấy: - Xuất nhiều cấu tử phân đoạn phân lập cao hexane mà dịch chiết lỏng – lỏng với dung môi hexane chƣa xuất - Hàm lƣợng cấu tử đƣợc làm giàu lên nhiều so với ban đầu, nhiên chƣa đủ độ tinh khiết phép xác định cấu trúc hóa học 51 K T LUẬN VÀ KI N NGH Kết luận Sau thời gian tiến hành đề tài: “Nghiên cứu chiết tách xác định thành phần hóa học cao hexane từ tổng cao ethanol xạ đen”, thu đƣợc số kết sau đây: Độ ẩm trung bình thân, xạ đen 9,98% Tìm đƣợc số lần chiết tối ƣu cho trình chiết tách số hợp chất từ thân, xạ đen phƣơng pháp chiết nối tiếp với lần lƣợt dung môi: ethanol (4 lần chiết), hexane (3 lần chiết), ethyl acetate (3 lần chiết) Dùng phƣơng pháp chiết ngâm dầm chiết tách đƣợc tổng cao ethanol từ thân xạ đen Hịa Bình 5,86% Dùng phƣơng pháp chiết phân bố lỏng – lỏng định danh GC/MS xác định đƣợc tổng cao ethanol thân, xạ đen Hịa Bình có 30 cấu tử đƣợc định danh dịch chiết; dịch chiết hexane đƣợc 11 cấu tử; dịch chiết ethyl acetate đƣợc 10 cấu tử dịch chiết ethanol lại đƣợc 11 cấu tử Cấu tử β-Amyrin xuất dịch chiết hexane ethyl acetate (trong hexane chiếm tỉ lệ phần trăm cao hơn) Cấu tử Octadecanoic acid xuất dịch chiết ethyl acetate dịch chiết ethanol lạị Đã tiến hành phân lập phân đoạn cao hexane từ tổng cao ethanol thân, xạ đen Hịa Bình sắc ký cột sắc ký mỏng, kết thu đƣợc phân đoạn làm giàu chứa cấu tử có hàm lƣợng cấu tử cao Trong số đó, cấu tử có hoạt tính sinh học cao đƣợc làm giàu đến hàm lƣợng lớn là: n-Hexadecanoic acid (tăng từ 1,63% đến 8,97%), γ-Sitosterol (tăng từ 7,33% lên 57,29%), Stigmasterol (tăng từ 0,66% lên 19,96%) Kiến nghị Tiếp tục nghiên cứu chiết tách xác định thành phần hóa học thân, xạ đen từ dịch chiết khác Tiếp tục phân lập, tinh chế chất có thân ,lá xạ đen Sau thử hoạt tính sinh học chất để nhận định cách toàn diện tác dụng điều trị bệnh từ thân, xạ đen 52 D NH MỤC TÀI LIỆU TH M KHẢO [1] Bộ Y tế (1998), Quyết định số 867/1998/QĐ-BYT việc ban hành Danh mục Tiêu chuẩn vệ sinh lương thực, thực phẩm, Hà Nội [2] Nguyễn Kim Phi Phụng (2007), Các phương pháp cô lập hợp chất tự nhiên, NXB Đại học Quốc gia TP HCM [3] Viện dƣợc liệu (2004), “Cây thuốc động vật làm thuốc Việt Nam”, tập I, II, Nhà xuất khoa hoc kỹ thuật [4] Luận án tiến sĩ: Nghiên cứu thành phần hố học thăm dị hoạt tính sinh học Xạ đen (Celastrus hindsii benth & hook ) Cùm rụm (Ehretia dentata courch.) năm 2008 ( Nguyễn Quang Đạt, Phạm Trƣơng Thị Thọ, Phạm Quốc Long) [5] Các tác giả Nguyễn Huy Cƣờng, Phạm Thị Ninh, Trần Văn Sung, Trịnh Thị Thủy Viện Hóa Học, Viện Khoa Học Công Nghệ Việt Nam với đề tài: “Phân lập xác định cấu trúc hợp chất Tritecpen từ xạ đen” đăng Tạp chí Hóa học T.46(4) [6] Xạ Đen – Wikipedia tiếng Việt [7] Chi Dây Gôi – Wikipedia tiếng Việt [8] http://vietq.vn/ky-thuat-trong-cay-va-cham-soc-xa-den-cho-hieu-qua- kinh-te-cao-d55572.html [9] http://en.wikipedia.org/wiki/Phytosterol [10] http://en.wikipedia.org/wiki/Stigmasterol [11] http://123doc.org//document/2699012-nhom-hop-chat-flavonoid-tong-quan- hoat-tinh-sinh-hoc-cac-phuong-phap-chiet-suat-va-ung-dung.htm [12] http://www.vusta.vn/vi/news/Thong-tin-Su-kien-Thanh-tuu-KH-CN/Tim- hieu-cay-Xa-den-o-Hoa-Binh-29304.html [13] http://tuaf.edu.vn/khoacnsh/bai-viet/nghien-cuu-ky-thuat-nhan-giong-in- vitro-cay-xa-den-ehretia-asperula-zoll-mor-13525.html [14] Các axit béo – Thƣ viện học liệu mở Việt Nam [15] Saponin triterpenoid – Wikipedia tiếng Việt ... thành phần hóa học lồi xạ đen, chọn đề tài: ? ?Nghiên cứu chiết tách xác định thành phần hóa học cao hexane từ tổng cao ethanol xạ đen? ?? làm đề tài khóa luận tốt nghiệp Đối tƣợng mục đích nghiên cứu. .. LÁ CÂY XẠ ĐEN 3.4.1 Kết xác định thành phần hóa học dịch chiết hexane từ tổng cao ethanol thân, xạ đen Sắc ký đồ GC dịch chiết hexane từ tổng cao ethanol thân, xạ đen đƣợc thể hình 3.10 Kết định. .. Kết chiết phân bố lỏng – lỏng tổng cao ethanol 27 3.4 KẾT QUẢ XÁC ĐỊNH THÀNH PHẦN HÓA HỌC TỪ TỔNG CAO ETHANOL CỦA THÂN, LÁ CÂY XẠ ĐEN 28 3.4.1 Kết xác định thành phần hóa học dịch chiết