MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ VÀ KIỂM SOÁT CHI NGÂN SÁCH
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ VÀ KIỂM SOÁT CHI NGÂN SÁCH
1.1.1 Khái niệm Hệ thống kiểm soát nội bộ:
Hệ thống kiểm soát nội bộ, theo tài liệu Hướng dẫn của INTOSAI năm 1992, được định nghĩa là cơ cấu của một tổ chức bao gồm nhận thức, phương pháp, quy trình và các biện pháp của lãnh đạo, nhằm đảm bảo tính hợp lý trong việc đạt được các mục tiêu của tổ chức.
Trong đó, mục tiêu của tổ chức bao gồm:
Để nâng cao hiệu quả hoạt động của đơn vị, cần thúc đẩy các quy trình diễn ra một cách có trình tự và hợp lý, từ đó đảm bảo cung cấp dịch vụ chất lượng cao phù hợp với nhiệm vụ được giao.
• Bảo vệ và quản lý nguồn tài nguyên tránh thất thoát, lãng phí, tham ô và sử dụng sai mục đích;
• Tôn trọng pháp luật và các quy định có liên quan;
• Thiết lập và báo cáo các thông tin quản lý và thông tin tài chính đáng tin cậy và đảm bảo tính kịp thời
Hệ thống kiểm soát nội bộ, theo định nghĩa của INTOSAI năm 2001, là một quá trình được quản lý bởi các nhà lãnh đạo và nhân viên trong tổ chức Hệ thống này được thiết lập nhằm đối phó với các rủi ro và cung cấp sự đảm bảo hợp lý để đạt được các mục tiêu chung của tổ chức.
Cần làm rõ năm khái niệm quan trọng trong định nghĩa trên, đó là:
Hệ thống kiểm soát nội bộ là một quá trình liên kết các hoạt động kiểm soát tại mọi bộ phận trong đơn vị, tạo thành một thể thống nhất Quá trình này đóng vai trò quan trọng trong việc giúp đơn vị đạt được các mục tiêu đề ra.
Hệ thống kiểm soát nội bộ được thiết kế và vận hành bởi con người, từ lãnh đạo đến các cán bộ, công chức, viên chức, với mục tiêu rõ ràng và cơ chế kiểm soát chặt chẽ Để hệ thống này hoạt động hiệu quả, từng thành viên trong tổ chức cần hiểu rõ trách nhiệm và quyền hạn của mình, đồng thời hướng các hoạt động của họ đến mục tiêu chung của tổ chức.
Hệ thống kiểm soát nội bộ được thiết lập nhằm đối phó với các rủi ro mà tổ chức có thể gặp phải trong quá trình thực hiện sứ mạng Việc này giúp tổ chức nhận diện và quản lý rủi ro hiệu quả, từ đó tối đa hóa khả năng đạt được các mục tiêu đề ra.
Hệ thống kiểm soát nội bộ cung cấp sự đảm bảo hợp lý cho các nhà quản lý trong việc đạt được mục tiêu của đơn vị, nhưng không thể đảm bảo tuyệt đối Dù hệ thống này có chặt chẽ đến đâu, vẫn tồn tại những hạn chế tiềm tàng như sự thông đồng của cá nhân hoặc lạm quyền của nhà quản lý Kiểm soát nội bộ có khả năng ngăn chặn và phát hiện sai phạm, nhưng không thể đảm bảo rằng những sai phạm đó sẽ không xảy ra.
Hệ thống kiểm soát nội bộ của tổ chức đóng vai trò quan trọng trong việc đạt được các mục tiêu đã đề ra, góp phần vào sự tồn tại và phát triển bền vững Đặc biệt, trong khu vực công, các mục tiêu thường gắn liền với việc cung cấp dịch vụ công cộng và mang lại lợi ích cho cộng đồng.
Mục tiêu hoạt động: mục tiêu này liên quan đến tính hữu hiệu và hiệu quả trong hoạt động của đơn vị
Mục tiêu của báo cáo là cung cấp thông tin tài chính và phi tài chính một cách phù hợp và kịp thời cho các đối tượng bên trong và bên ngoài đơn vị.
Mục tiêu tuân thủ: liên quan đến việc tuân thủ pháp luật, các điều ƣớc quốc tế và các quy định có liên quan
Mục tiêu quản lý nguồn lực nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng hợp lý ngân sách trong khu vực công, nhằm tránh lạm dụng và lãng phí nguồn lực quốc gia INTOSAI khuyến khích các đơn vị chi tiết hóa mục tiêu hoạt động để tối ưu hóa hiệu quả sử dụng nguồn lực.
1.1.2 Các bộ phận cấu thành hệ thống kiểm soát nội bộ theo INTOSAI
Dựa trên nền tảng báo cáo COSO, Hướng dẫn về kiểm soát nội bộ của
INTOSAI cũng đƣa ra năm yếu tố của Hệ thống kiểm soát nội bộ:
Môi trường kiểm soát là yếu tố quan trọng phản ánh sắc thái chung của một đơn vị, ảnh hưởng đến ý thức kiểm soát của tất cả các thành viên và đóng vai trò nền tảng cho các bộ phận khác trong hệ thống kiểm soát nội bộ.
Các nhân tố chính thuộc về môi trường kiểm soát bao gồm:
• Sự trung thực và các giá trị đạo đức;
• Tƣ duy quản lý và phong cách điều hành của các cấp lãnh đạo;
• Năng lực của đội ngũ nhân viên trong tổ chức;
• Cơ cấu tổ chức và quyền hạn, trách nhiệm của các bộ phận trong cơ cấu đó;
• Chính sách nguồn nhân lực
1.1.2.1.1 Tính chính trực và các giá trị đạo đức
Tính chính trực và các giá trị đạo đức đóng vai trò quan trọng trong môi trường kiểm soát, ảnh hưởng đến thiết kế, thực hiện và giám sát các yếu tố kiểm soát nội bộ Đây là nền tảng văn hóa của tổ chức, phản ánh quy tắc ứng xử và hành vi gian lận, thiếu đạo đức có thể gây hại cho tổ chức Để xây dựng môi trường này, cấp quản lý cần làm gương cho nhân viên trong việc tuân thủ quy định và phổ biến các quy tắc ứng xử đến toàn bộ thành viên bằng các phương thức phù hợp.
Các đơn vị trong khu vực công cần thể hiện tinh thần nhân văn và giá trị đạo đức trong nhiệm vụ và sứ mệnh của mình để công chúng nhận thấy.
1.1.2.1.2 Tư duy quản lý và phong cách điều hành của cấp lãnh đạo
Triết lý quản lý và phong cách điều hành của cấp quản lý ảnh hưởng mạnh mẽ đến môi trường kiểm soát và khả năng đạt được mục tiêu của đơn vị Khi lãnh đạo nhận thức rõ tầm quan trọng của hệ thống kiểm soát nội bộ, các thành viên sẽ cảm nhận được điều này qua hành động và thái độ của họ, từ đó tích cực tham gia vào việc xây dựng hệ thống kiểm soát Ngược lại, nếu nhân viên cảm thấy kiểm soát nội bộ không phải là ưu tiên hàng đầu của lãnh đạo, điều này có thể dẫn đến việc không đạt được mục tiêu kiểm soát một cách hiệu quả.
Năng lực đội ngũ nhân viên trong tổ chức là yếu tố then chốt để đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ hiệu quả Cấp quản lý cần xác định rõ yêu cầu về năng lực cho từng công việc, cụ thể hóa thành các tiêu chí về kiến thức và kỹ năng cần thiết Đồng thời, quản lý cũng nên nâng cao nhận thức cho nhân viên về tầm quan trọng của họ trong hệ thống kiểm soát nội bộ, từ đó xây dựng kế hoạch phát triển kỹ năng để ứng phó với các tình huống phát sinh.
1.1.2.1.4 Cơ cấu tổ chức và quyền hạn, trách nhiệm của các bộ phận trong cơ cấu đó
Nội dung chi ngân sách và yêu cầu kiểm soát chi ngân sách
1.2.1 Nội dung chi ngân sách
1.2.1.1 Khái niệm Ngân sách nhà nước
Ngân sách nhà nước, hay ngân sách chính phủ, là một phần quan trọng trong hệ thống tài chính của mỗi quốc gia Mặc dù thuật ngữ này được sử dụng phổ biến, quan niệm về ngân sách nhà nước vẫn chưa được thống nhất, dẫn đến nhiều định nghĩa khác nhau Theo các nhà nghiên cứu Nga, ngân sách nhà nước được hiểu là bảng liệt kê các khoản thu và chi bằng tiền trong một thời kỳ nhất định Theo Luật Ngân sách nhà nước năm 1996, ngân sách nhà nước bao gồm toàn bộ các khoản thu, chi của quốc gia trong phạm vi dự toán đã được cơ quan chính phủ có thẩm quyền quyết định, nhằm đảm bảo thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của chính phủ trong vòng một năm.
Luật Ngân sách nhà nước năm 2002 xác định ngân sách nhà nước là tổng thể các khoản thu và chi của nhà nước được quyết định bởi cơ quan có thẩm quyền trong dự toán hàng năm, nhằm đảm bảo thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của nhà nước.
1.2.1.2 Chi ngân sách nhà nước
Chi ngân sách nhà nước là quá trình mà nhà nước phân bổ và sử dụng các nguồn lực tài chính để thực hiện các chức năng và nhiệm vụ kinh tế, chính trị, xã hội Hoạt động này có quy mô rộng lớn, bao trùm nhiều lĩnh vực, địa phương và các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp của nhà nước.
- Phân loại chi ngân sách nhà nước: Có nhiều tiêu thức để phân loại:
• Theo chức năng nhiệm vụ: chi ngân sách nhà nước gồm:
* Chi đầu tƣ phát triển kinh tế và kết cấu hạ tầng, trong đó phần lớn là xây dựng cơ bản, khấu hao tài sản xã hội
* Chi đảm bảo xã hội: giáo dục, y tế, công tác dân số, khoa học và công nghệ, văn hóa, thông tin truyền thông,
• Theo đối tượng: chi ngân sách nhà nước được chia thành: chi đầu tư phát triển, chi thường xuyên và chi khác
• Theo mục đích kinh tế: chi ngân sách nhà nước được chia thành: chi tiêu dùng và chi đầu tƣ phát triển
- Đặc điểm chi ngân sách nhà nước:
• Chi ngân sách nhà nước gắn liền với các hoạt động của bộ máy nhà nước và những nhiệm vụ kinh tế, chính trị, xã hội của nhà nước
• Các khoản chi ngân sách nhà nước mang tính không hoàn trả trực tiếp
Các khoản chi ngân sách nhà nước được đánh giá hiệu quả ở cấp độ vĩ mô, tức là xem xét toàn diện dựa trên mức độ hoàn thành của các khoản chi này theo các chỉ tiêu kinh tế và xã hội mà Nhà nước đã đề ra trong từng giai đoạn.
• Các khoản chi ngân sách nhà nước có ảnh hưởng chặt chẽ tới mọi mặt xã hội, như tiền lương, giá cả, tỷ giá…
Quản lý chi ngân sách nhà nước là quá trình mà Nhà nước áp dụng các quy luật khách quan và phương pháp để tối ưu hóa hoạt động chi tiêu ngân sách, nhằm đạt hiệu quả cao nhất trong việc thực hiện các nhiệm vụ và chức năng của mình Đối tượng quản lý chi ngân sách bao gồm toàn bộ các khoản chi được phân bổ để phục vụ cho việc thực hiện các nhiệm vụ của Nhà nước trong từng giai đoạn cụ thể.
Quản lý chi ngân sách nhà nước có tác động tổng hợp và hệ thống, thể hiện qua nhiều cơ chế quản lý khác nhau.
Cơ sở của quản lý chi ngân sách nhà nước là sự vận dụng các quy luật kinh tế - xã hội phù hợp với thực tiễn khách quan
Mục tiêu của quản lý chi ngân sách nhà nước là tối ưu hóa hiệu quả kinh tế và xã hội từ nguồn tiền nhất định, đồng thời đảm bảo sự hài hòa giữa lợi ích của Nhà nước và các chủ thể trong xã hội Quản lý chi ngân sách nhà nước có những đặc điểm riêng biệt, phản ánh sự phức tạp trong việc cân bằng lợi ích và phát triển bền vững.
Chi ngân sách nhà nước được quản lý theo luật pháp và dự toán, điều này rất quan trọng để các cơ quan chức năng có thể thực hiện quản lý và điều hành một cách hợp pháp, hiệu quả, công khai và minh bạch.
Quản lý chi ngân sách nhà nước tại Việt Nam chủ yếu dựa vào biện pháp quản lý hành chính, có tác động mạnh mẽ đến các đối tượng liên quan Chủ thể quản lý không chỉ ban hành các văn bản quy phạm pháp luật quy định về mục tiêu, quy mô, và cơ cấu tổ chức mà còn đưa ra các quyết định bắt buộc đối với cấp dưới Phương pháp quản lý hành chính đặc trưng bởi tính cưỡng chế đơn phương, thể hiện rõ trong việc quản lý ngân sách nhà nước, vốn là hệ thống thống nhất từ trung ương đến địa phương Trung ương đảm nhiệm việc xây dựng cơ chế và chính sách quản lý, bao gồm lập dự toán, chấp hành và quyết toán các khoản chi ngân sách.
Hiệu quả và chất lượng của công tác quản lý chi ngân sách nhà nước (NSNN) không thể chỉ đo lường bằng các chỉ tiêu định lượng Điều này có nghĩa là hiệu quả trong quản lý chi không đồng nghĩa với hiệu quả chi ngân sách Để đánh giá hiệu quả công tác quản lý chi NSNN, cần so sánh kết quả đạt được với chi phí mà Nhà nước đã đầu tư cho công tác này.
Quản lý chi ngân sách nhà nước (NSNN) cần tuân thủ các nguyên tắc trong toàn bộ chu trình, bao gồm lập dự toán, thực hiện dự toán chi, và quyết toán chi.
Dự toán chi ngân sách nhà nước (NSNN) cần được lập dựa trên chiến lược, kế hoạch và mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của Nhà nước, cùng với các chính sách, chế độ, tiêu chuẩn và định mức chi hiện hành Việc phân tích kết quả chấp hành dự toán chi của các năm trước cũng là yếu tố quan trọng Hơn nữa, dự toán cần chi tiết theo mục lục ngân sách hiện hành và phải phù hợp với nhu cầu thực tế của các đơn vị thụ hưởng ngân sách.
Để đảm bảo chấp hành dự toán chi ngân sách nhà nước (NSNN), cần đáp ứng đầy đủ và kịp thời nhu cầu chi tiêu của các đơn vị thụ hưởng theo dự toán đã được phê duyệt Tất cả các khoản chi NSNN phải được thực hiện qua Kho bạc Nhà nước (KBNN) cho các cơ quan, đơn vị thụ hưởng và nhà cung cấp hàng hóa, dịch vụ cho Nhà nước Mỗi khoản chi đều phải được KBNN kiểm soát trước khi thanh toán, đồng thời cần phân định rõ quyền hạn giữa người chuẩn chi – thủ trưởng các cơ quan, đơn vị và KBNN – kế toán của Nhà nước.
Đối với quyết toán ngân sách nhà nước, cần phản ánh đầy đủ, trung thực và chính xác mọi khoản chi theo mục lục ngân sách nhà nước theo quy định của Luật ngân sách nhà nước Quy trình này phải tuân thủ đúng trình tự, thủ tục và thời gian luật định, đồng thời phải được kiểm soát trước khi Quốc hội phê chuẩn.
1.2.2.1 Khái kiệm kiểm soát chi NSNN
Kiểm soát chi ngân sách nhà nước (NSNN) là quá trình mà các cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện việc thẩm định, kiểm tra và kiểm soát các khoản chi NSNN Quá trình này dựa trên các chính sách, chế độ, tiêu chuẩn và định mức chi tiêu do Nhà nước quy định, đồng thời áp dụng các nguyên tắc, hình thức và phương pháp quản lý tài chính phù hợp với từng thời kỳ.
1.2.2.2 Sự cần thiết phải kiểm soát chi NSNN
Mối quan hệ giữa hệ thống kiểm soát nội bộ và kiểm soát chi ngân sách…
Hệ thống kiểm soát nội bộ bao gồm các phương pháp và chính sách nhằm ngăn chặn gian lận, giảm thiểu sai sót và nâng cao hiệu quả hoạt động, đồng thời đảm bảo tuân thủ các quy trình đã thiết lập Vai trò của hệ thống này là hỗ trợ tổ chức đạt được mục tiêu chung một cách hợp lý Để bảo vệ hiệu quả và mục tiêu của tổ chức, các rủi ro cần được nhận dạng, đo lường và đánh giá thường xuyên, từ đó phát hiện và ngăn ngừa kịp thời, cũng như thực hiện các biện pháp quản lý rủi ro thích hợp Hệ thống kiểm soát nội bộ là một phần thiết yếu trong mọi hoạt động của tổ chức.
Sở Tài chính đặt mục tiêu kiểm soát chi ngân sách để đảm bảo kinh phí và tài sản nhà nước được sử dụng hiệu quả và tiết kiệm Hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả là điều kiện cần thiết để đạt được mục tiêu này, đồng thời kiểm soát chi ngân sách không chỉ là trách nhiệm của Sở Tài chính mà còn của nhiều cơ quan quản lý khác Hoạt động kiểm soát nội bộ được thiết lập nhằm đối phó với rủi ro và đảm bảo các mục tiêu chung, bao gồm kiểm soát chi ngân sách Công tác này bao gồm thẩm định, kiểm tra và kiểm soát các khoản chi ngân sách theo quy định của Nhà nước, nhằm đảm bảo chi tiêu hiệu quả và đúng mục đích Hệ thống kiểm soát nội bộ sẽ thiết lập các hoạt động kiểm soát dựa trên môi trường kiểm soát, đánh giá rủi ro và giám sát, đồng thời cần điều chỉnh theo các yếu tố bên ngoài như chính sách và quy định tài chính để ngăn chặn gian lận và giảm thiểu sai sót.
Hệ thống kiểm soát nội bộ đóng vai trò quan trọng trong việc đạt được mục tiêu chung của đơn vị, trong khi kiểm soát chi ngân sách là một nhiệm vụ thiết yếu trong quy trình này.
Sở Tài chính có mối quan hệ tương hỗ với các yếu tố khác, ảnh hưởng lẫn nhau, trong đó điều kiện của yếu tố này quyết định kết quả của yếu tố kia và ngược lại.
Trong chương 1, tác giả đã giới thiệu cơ sở lý luận về Hệ thống kiểm soát nội bộ theo Hướng dẫn của INTOSAI năm 1992, được cập nhật năm 2001 Các yếu tố chính của kiểm soát nội bộ bao gồm môi trường kiểm soát, đánh giá rủi ro, hoạt động kiểm soát, thông tin truyền thông và giám sát Ngoài ra, tác giả cũng đề cập đến nội dung chi ngân sách và kiểm soát chi ngân sách, phân tích mối quan hệ giữa kiểm soát nội bộ và kiểm soát chi ngân sách, tạo nền tảng lý luận cho các nội dung trong chương 2 và 3.
THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ ĐỐI VỚI CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI NGÂN SÁCH TẠI SỞ TÀI CHÍNH PHÚ YÊN 2.1 GIỚI THIỆU TỔNG QUÁT SỞ TÀI CHÍNH PHÚ YÊN
Giới thiệu chung
Sở Tài chính Phú Yên, được thành lập theo Quyết định số 103/QĐ-UB ngày 12/7/1989, là cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Phú Yên Sở có nhiệm vụ tham mưu và hỗ trợ UBND tỉnh trong việc quản lý nhà nước về các lĩnh vực tài chính, ngân sách nhà nước, thuế, phí, lệ phí, tài sản nhà nước, quỹ tài chính nhà nước, đầu tư tài chính, tài chính doanh nghiệp, kế toán, kiểm toán độc lập, giá cả và các dịch vụ tài chính theo quy định pháp luật.
Sở Tài chính Phú Yên hoạt động dưới sự chỉ đạo và quản lý của UBND tỉnh, đồng thời tuân thủ hướng dẫn và kiểm tra chuyên môn từ Bộ Tài chính.
Nhiệm vụ và quyền hạn của Sở Tài chính Phú Yên:
- Trình UBND tỉnh Phú Yên:
Dự thảo quyết định, chỉ thị và các văn bản khác thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh về lĩnh vực tài chính
Dự thảo chương trình và kế hoạch tài chính dài hạn, 5 năm và hàng năm cần được xây dựng theo quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Dự thảo phân cấp nguồn thu và nhiệm vụ chi ngân sách địa phương sẽ được trình HĐND tỉnh quyết định Điều này bao gồm định mức phân bổ dự toán chi ngân sách và chế độ thu phí cùng các khoản đóng góp của nhân dân theo quy định pháp luật.
Dự toán điều chỉnh ngân sách địa phương và các phương án cân đối ngân sách là cần thiết để đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ thu, chi ngân sách đã được giao Các biện pháp này sẽ được trình HĐND tỉnh để quyết định theo thẩm quyền.
Phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước thuộc phạm vi quản lý của địa phương
Chủ tịch UBND tỉnh cần chỉ đạo và hướng dẫn việc kiểm tra, thông tin, tuyên truyền, và phổ biến giáo dục pháp luật trong lĩnh vực tài chính Đồng thời, tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật, chính sách, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án, đề án và phương án thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Sở sau khi được cấp có thẩm quyền ban hành hoặc phê duyệt.
- Quản lý ngân sách nhà nước, thuế, phí, lệ phí và thu khác ngân sách:
Hướng dẫn và kiểm tra dự toán ngân sách nhà nước của các cơ quan, đơn vị cùng cấp và cấp dưới; lập dự toán thu ngân sách địa phương và phương án phân bổ ngân sách cấp tỉnh để báo cáo UBND tỉnh trình HĐND tỉnh quyết định.
Hướng dẫn và kiểm tra việc thực hiện chính sách liên quan đến đơn giá thu và mức thu tiền sử dụng đất, tiền cho thuê đất, thuê mặt nước, cũng như việc góp vốn liên doanh bằng giá trị quyền sử dụng đất, tiền cho thuê và tiền bán nhà thuộc sở hữu nhà nước.
Kiểm tra và giám sát quản lý ngân sách tại các cơ quan, đơn vị sử dụng ngân sách là rất quan trọng Khi phát hiện chi vượt dự toán, chi sai chính sách hoặc không tuân thủ chế độ báo cáo của nhà nước, KBNN có quyền yêu cầu tạm dừng thanh toán.
Thẩm định quyết toán thu ngân sách nhà nước tại huyện bao gồm quyết toán thu chi ngân sách huyện và thông báo quyết toán cho các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp, cùng các tổ chức sử dụng ngân sách tỉnh Ngoài ra, việc phê duyệt quyết toán kinh phí ủy quyền từ ngân sách Trung ương do địa phương thực hiện cũng được thực hiện.
Tổng hợp tình hình thu, chi ngân sách nhà nước hàng năm của địa phương nhằm lập tổng quyết toán, sau đó trình UBND tỉnh để báo cáo HĐND tỉnh phê duyệt và gửi Bộ Tài chính.
Hướng dẫn và tổ chức thực hiện chế độ công khai tài chính ngân sách của nhà nước
Quản lý vốn đầu tư phát triển bao gồm việc tham gia vào chủ trương đầu tư và thẩm tra, thẩm định các dự án do tỉnh quản lý Cần kiểm tra tình hình thực hiện kế hoạch vốn đầu tư, quản lý và sử dụng vốn, cũng như quyết toán vốn đầu tư Ngoài ra, tổ chức thẩm tra quyết toán vốn đầu tư cho các dự án đã hoàn thành là rất quan trọng Cuối cùng, việc tổng hợp và phân tích tình hình huy động và sử dụng vốn đầu tư cũng cần được thực hiện để đảm bảo hiệu quả.
Quản lý tài sản nhà nước tại địa phương bao gồm việc quyết định mua sắm, cho thuê, thu hồi, điều chuyển, thanh lý, bán và tiêu hủy tài sản theo thẩm quyền hoặc trình UBND tỉnh xem xét Các tổ chức có trách nhiệm tiếp nhận và quản lý tài sản không xác định được chủ sở hữu, tài sản bị chôn dấu hoặc chìm đắm được tìm thấy, cũng như tài sản tịch thu sung quỹ nhà nước và tài sản từ các dự án sử dụng vốn nhà nước, bao gồm cả vốn ODA, khi dự án kết thúc Ngoài ra, cần quản lý cơ sở dữ liệu tài sản nhà nước thuộc phạm vi quản lý của địa phương.
Quản lý các quỹ tài chính nhà nước bao gồm việc xây dựng đề án và thẩm định các văn bản liên quan đến việc thành lập và hoạt động của các quỹ, sau đó báo cáo UBND tỉnh để phê duyệt Cơ quan có trách nhiệm theo dõi, kiểm tra và giám sát hoạt động của các quỹ, đồng thời đảm bảo việc chấp hành chế độ quản lý tài chính và thực hiện các nhiệm vụ khác theo phân công của UBND tỉnh.
Quản lý tài chính doanh nghiệp là việc giám sát và quản lý vốn cũng như tài sản thuộc sở hữu nhà nước tại các doanh nghiệp và tổ chức kinh tế do địa phương thành lập Điều này bao gồm kiểm tra và giám sát việc sử dụng vốn, phân phối thu nhập, cũng như quản lý các quỹ của công ty nhà nước Ngoài ra, việc đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước và tổng hợp tình hình chuyển đổi sở hữu, sắp xếp lại doanh nghiệp nhà nước cũng là những nhiệm vụ quan trọng trong quản lý tài chính doanh nghiệp.
Cơ cấu tổ chức quản lý
Sở Tài chính Phú Yên có Giám đốc và 02 Phó Giám đốc
Sở Tài chính Phú Yên có 08 tổ chức, phòng ban chuyên môn trực thuộc:
- Phòng Quản lý Ngân sách;
- Phòng Tài chính – Hành chính sự nghiệp;
- Phòng Tài chính doanh nghiệp;
- Phòng Quản lý Công sản – Vật giá;
- Phòng Tin học – Thống kê
Văn phòng Sở có trách nhiệm tham mưu và hỗ trợ Giám đốc Sở trong việc tổ chức cán bộ và bảo vệ nội bộ Đồng thời, văn phòng quản lý cán bộ, công chức, biên chế quỹ tiền lương và thực hiện các chế độ chính sách theo quy định Ngoài ra, văn phòng còn tổng hợp, thống kê, lập kế hoạch, cung cấp thông tin và báo cáo; theo dõi công tác thi đua, khen thưởng; quản lý văn thư lưu trữ và công tác quản trị văn phòng.
Thanh tra có nhiệm vụ tham mưu và hỗ trợ Giám đốc Sở trong việc thực hiện thanh tra chuyên ngành tài chính theo phạm vi và quyền hạn được giao Để thực hiện chức năng này, Thanh tra được cấp con dấu riêng phục vụ cho các hoạt động của mình.
Phòng Quản lý ngân sách: Tham mưu, giúp Giám đốc Sở thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về lĩnh vực tài chính ngân sách
Phòng Tài chính – Hành chính sự nghiệp hỗ trợ Giám đốc Sở trong việc quản lý và cấp phát kinh phí, đồng thời thẩm định quyết toán tài chính cho các đơn vị quản lý hành chính và sự nghiệp trong tỉnh.
Phòng Đầu tư có nhiệm vụ tham mưu và hỗ trợ Giám đốc Sở trong việc quản lý, cấp phát và quyết toán vốn đầu tư cho xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước.
Phòng Tài chính doanh nghiệp: Tham mưu, giúp Giám đốc Sở thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về tài chính doanh nghiệp
Phòng Quản lý Công sản – Vật giá có nhiệm vụ tham mưu và hỗ trợ Giám đốc Sở trong việc quản lý và sử dụng tài sản nhà nước, đồng thời thực hiện phân cấp quản lý nhà nước về tài sản nhà nước và quản lý giá trong phạm vi tỉnh.
Phòng Tin học và Thống kê có nhiệm vụ tư vấn và hỗ trợ Giám đốc Sở trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào lĩnh vực tài chính, đồng thời đảm nhiệm công tác thống kê.
Đặc điểm hoạt động
Sở Tài chính Phú Yên là cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực tài chính, trực thuộc UBND tỉnh Phú Yên Nguồn kinh phí hoạt động của Sở do ngân sách tỉnh cấp, thực hiện chế độ tự chủ theo Nghị định 130/2005/NĐ-CP Kinh phí được xác định hàng năm dựa trên biên chế do UBND tỉnh giao, bao gồm cả biên chế dự bị và định mức phân bổ ngân sách nhà nước Ngoài ra, Sở còn nhận kinh phí từ ngân sách để thực hiện các nhiệm vụ như xây dựng dự toán ngân sách, quyết toán ngân sách, xác định giá đất và quản lý quỹ nhà thuộc sở hữu nhà nước Sở cũng có nguồn thu từ phí thẩm định quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành.
Bộ phận kế toán Sở Tài chính Phú Yên bao gồm 01 kế toán và 01 thủ quỹ, thực hiện công tác kế toán cho đơn vị hành chính nhà nước Đơn vị này tuân thủ các quy định về lập, thực hiện và quyết toán ngân sách Là một đơn vị sử dụng ngân sách, Sở được Phòng Tài chính – Hành chính sự nghiệp quản lý về tài chính và kế toán.
Sở Tài chính tỉnh Phú Yên đã mở tài khoản tại KBNN để thực hiện thu, chi các nguồn kinh phí hoạt động, đồng thời chịu sự kiểm tra, kiểm soát của KBNN Tất cả các khoản chi từ ngân sách nhà nước (NSNN) phải được ghi trong dự toán NSNN do HĐND tỉnh phê duyệt, đảm bảo đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi do cơ quan có thẩm quyền quy định hoặc theo quy chế chi tiêu nội bộ Các khoản chi NSNN sẽ được hạch toán bằng đồng Việt Nam, theo niên độ ngân sách và mục lục NSNN.
Kể từ khi Nghị định 130/2005/NĐ-CP được thực hiện, Sở Tài chính Phú Yên vẫn chưa tiết kiệm được kinh phí quản lý hành chính Kinh phí giao khoán hàng năm không đủ để duy trì hoạt động, dẫn đến việc phải bổ sung dự toán để đảm bảo hoạt động liên tục.
Sở Tài chính Phú Yên là cơ quan quản lý tài chính của tỉnh, có nhiệm vụ quản lý kinh phí hoạt động phục vụ cho các phòng nghiệp vụ và đảm bảo điều hành ngân sách Sở chịu trách nhiệm đảm bảo nguồn tài chính và quản lý tài chính cho các đơn vị sử dụng ngân sách, hiện đang quản lý 45 sở, ban, ngành, 05 doanh nghiệp trách nhiệm hữu hạn một thành viên, 09 đơn vị hành chính cấp huyện cùng với vốn đầu tư cho các công trình, dự án thuộc cấp tỉnh.
2.2 NỘI DUNG CHI NGÂN SÁCH VÀ TÌNH HÌNH KIỂM SOÁT CHI NGÂN SÁCH TẠI SỞ TÀI CHÍNH PHÚ YÊN
Nội dung chi ngân sách
Xuất phát từ chức năng, nhiệm vụ đƣợc giao, nội dung chi ngân sách mà Sở Tài chính Phú Yên quản lý bao gồm:
Đầu tư phát triển tập trung vào việc xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, tuy nhiên, những dự án này không có khả năng thu hồi vốn và được quản lý bởi địa phương Đồng thời, việc đầu tư và hỗ trợ vốn cũng được thực hiện cho các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế và tổ chức tài chính nhà nước theo quy định pháp luật.
Phần chi đầu tư phát triển trong các chương trình mục tiêu quốc gia do các cơ quan địa phương thực hiện
Các khoản chi đầu tƣ phát triển khác theo luật định
Sự nghiệp giáo dục, đào tạo, dạy nghề và y tế, cùng với các lĩnh vực xã hội, văn hóa thông tin, văn học nghệ thuật, thể dục thể thao, khoa học công nghệ, môi trường và những sự nghiệp khác, đều được quản lý bởi các cơ quan địa phương.
Sự nghiệp kinh tế bao gồm các lĩnh vực như giao thông, nông nghiệp, thủy lợi, ngư nghiệp và lâm nghiệp Ngoài ra, còn có sự nghiệp thị chính, đo đạc, lập bản đồ, lưu trữ hồ sơ địa chính cùng với các hoạt động địa chính khác Các hoạt động điều tra cơ bản và các sự nghiệp về môi trường cũng là một phần quan trọng trong sự nghiệp kinh tế.
An ninh, quốc phòng và trật tự an toàn xã hội được đảm bảo bởi ngân sách địa phương theo quy định của Chính phủ và các văn bản hướng dẫn thực hiện.
Hoạt động của các cơ quan nhà nước, cơ quan Đảng Cộng sản Việt Nam ở địa phương
Hoạt động của các tổ chức chính trị - xã hội ở địa phương
Hỗ trợ cho các tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp ở địa phương
Thực hiện các chính sách xã hội đối với các đối tượng do địa phương quản lý
Chi thường xuyên trong các chương trình mục tiêu quốc gia do các cơ quan, địa phương thực hiện
Trợ giá theo chính sách của Nhà nước
Các khoản chi thường xuyên khác theo quy định của pháp luật
- Chi trả nợ gốc, lãi tiền huy động cho đầu tƣ theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước
- Chi bổ sung Quỹ dự trữ tài chính của cấp tỉnh
- Chi bổ sung cho ngân sách cấp dưới
- Chi chuyển nguồn từ ngân sách địa phương năm trước sang ngân sách địa phương năm sau.
Tình hình kiểm soát chi ngân sách
2.2.2.1 Tình hình tổ chức hoạt động kiểm soát chi ngân sách
Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức và đặc điểm hoạt động của
Sở Tài chính Phú Yên, việc phân công thực hiện nhiệm vụ kiểm soát chi ngân sách tại Sở nhƣ sau:
Phòng Quản lý Ngân sách có nhiệm vụ theo dõi và quản lý các nguồn ngân sách cấp tỉnh, bao gồm cả các tài khoản tiền gửi Phòng phối hợp với các đơn vị liên quan để kiểm soát quy trình xây dựng, sử dụng và quyết toán ngân sách Đồng thời, phòng thẩm định quyết toán thu ngân sách nhà nước và tổng hợp tình hình thu, chi ngân sách hàng năm của tỉnh Ngoài ra, phòng kiểm tra việc sử dụng vốn ngân sách địa phương ủy thác, hướng dẫn thực hiện công khai tài chính ngân sách theo quy định và báo cáo kết quả thực hiện kiến nghị của thanh tra, kiểm toán cho UBND tỉnh.
Phòng Tài chính – Hành chính sự nghiệp chịu trách nhiệm hướng dẫn và kiểm tra dự toán ngân sách, giám sát việc quản lý và sử dụng ngân sách Ngoài ra, phòng cũng thẩm định và thông báo quyết toán cho các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp và tổ chức khác sử dụng ngân sách tỉnh cùng kinh phí ủy quyền của Trung ương Bên cạnh đó, phòng hướng dẫn và kiểm tra việc thực hiện cơ chế tự chủ tài chính của các đơn vị sự nghiệp công lập và chế độ tự chủ, tự chịu trách nhiệm về kinh phí quản lý hành chính đối với các cơ quan nhà nước.
Phòng Đầu tư phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư để xây dựng dự toán và phương án phân bổ chi đầu tư phát triển hàng năm, đồng thời trình UBND tỉnh các nguồn vốn đầu tư Phòng cũng chịu trách nhiệm phân bổ vốn đầu tư, danh mục đầu tư sử dụng vốn ngân sách, và điều chỉnh phân bổ vốn khi cần thiết Ngoài ra, phòng xây dựng kế hoạch điều chỉnh và kiểm tra tình hình thực hiện kế hoạch vốn đầu tư cũng như quản lý và sử dụng vốn đầu tư từ ngân sách địa phương Công tác kiểm soát thanh toán vốn đầu tư của KBNN tỉnh và huyện cũng được tổ chức chặt chẽ Cuối cùng, phòng thực hiện thẩm tra quyết toán vốn đầu tư cho các dự án hoàn thành và đánh giá hiệu quả quản lý, sử dụng vốn đầu tư.
Phòng Quản lý Công sản - Vật giá hướng dẫn quản lý và sử dụng tài sản nhà nước, phân cấp quản lý tài sản thuộc địa phương, và trình UBND tỉnh quyết định về mua sắm, cho thuê, thu hồi, điều chuyển, thanh lý, bán, tiêu hủy tài sản nhà nước Phòng cũng xử lý tài sản không xác định chủ sở hữu, tài sản bị chôn dấu, chìm đắm, tài sản tịch thu sung quỹ nhà nước, và tài sản từ các dự án sử dụng vốn nhà nước Họ phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường để hướng dẫn và kiểm tra việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất Ngoài ra, Phòng xây dựng phương án giá tài sản, kiểm soát yếu tố hình thành giá hàng hóa, thẩm định giá dịch vụ công ích, và công bố danh mục hàng hóa, dịch vụ thực hiện bình ổn giá tại địa phương.
Phòng Tài chính doanh nghiệp chịu trách nhiệm quản lý vốn và tài sản nhà nước tại các doanh nghiệp và tổ chức kinh tế hợp tác Đơn vị này thực hiện quyền và nghĩa vụ đại diện chủ sở hữu phần vốn nhà nước theo phân công của UBND tỉnh Ngoài ra, phòng còn tiến hành kiểm tra, giám sát việc quản lý và sử dụng vốn, phân phối, trích lập và sử dụng các quỹ của doanh nghiệp nhà nước, đồng thời đánh giá hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp này.
Thanh tra thực hiện thanh tra chuyên ngành tài chính đối với các đơn vị sử dụng ngân sách địa phương theo kế hoạch đã được phê duyệt hàng năm hoặc đột xuất Ngoài ra, thanh tra còn tiến hành kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý theo thẩm quyền, đồng thời kiến nghị với cấp có thẩm quyền về các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực quản lý nhà nước Bên cạnh đó, công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong việc sử dụng tài sản và kinh phí được giao cũng được thực hiện theo quy định của pháp luật.
2.2.2.2 Nội dung kiểm soát và phương pháp kiểm soát chi ngân sách
2.2.2.2.1 Nội dung kiểm soát và phương pháp kiểm soát việc xây dựng dự toán ngân sách
Căn cứ pháp lý cho việc xây dựng dự toán
Luật NSNN, Luật Đầu tƣ, các Luật có liên quan đến các lĩnh vực đời sống xã hội (Luật Người cao tuổi, Luật Dân quân tự vệ…)
Nghị định 60/2003/NĐ-CP ngày 06/6/2003 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật NSNN
Thông tƣ số 59/2003/TT-BTC ngày 23/6/2003,Thông tƣ số 01/2007/TT-BTC ngày 02/01/2007, Thông tƣ số 108/2008/TT-BTC ngày 18/11/2008, Thông tƣ số 210/2010/TT-BTC ngày 20/12/2010
Các Chỉ thị của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về công tác chỉ đạo điều hành ngân sách; công tác xây dựng dự toán NSNN hàng năm
Các thông tư của Bộ Tài chính cùng các bộ, ngành trung ương quy định rõ nội dung chi, tiêu chuẩn, định mức và chế độ chi ngân sách cho từng lĩnh vực cụ thể.
Các Nghị quyết của HĐND tỉnh quy định về định mức phân bổ ngân sách
Kiểm soát việc xây dựng dự toán ngân sách
* Đối với dự toán chi thường xuyên cấp tỉnh
Các đơn vị sử dụng ngân sách cần lập dự toán chi thường xuyên và nguồn thu sự nghiệp (nếu có) để gửi cho đơn vị dự toán cấp 1 Sau đó, các đơn vị này sẽ gửi cho Sở Tài chính để xem xét, tổng hợp và xây dựng dự toán chi thường xuyên ngân sách cấp tỉnh.
Sở Tài chính kiểm tra tính xác thực dự toán của các đơn vị dựa trên các căn cứ:
Kinh phí hoạt động thường xuyên của đơn vị được phân bổ dựa trên định mức, với cơ sở tính toán bao gồm số lượng đối tượng như biên chế của các đơn vị hành chính sự nghiệp, quỹ lương cán bộ viên chức trong giáo dục công lập, số sinh viên tại các cơ sở đào tạo công lập, và số giường bệnh tại các cơ sở khám chữa bệnh công lập Định mức phân bổ này tương ứng với từng lĩnh vực cụ thể.
Đối với các nhiệm vụ từ nguồn ngân sách nhà nước bổ sung có mục tiêu, cần xem xét các yếu tố như nội dung mục tiêu, nhiệm vụ được quy định và hướng dẫn bởi trung ương, sự phân công của cơ quan có thẩm quyền cho các đơn vị tham gia thực hiện chung mục tiêu, cùng với quy mô, tiêu chuẩn và định mức chi ngân sách cho từng nhiệm vụ cụ thể.
Các nhiệm vụ bổ sung không thường xuyên được ngân sách địa phương đảm bảo sẽ được xem xét dựa trên chủ trương thực hiện nhiệm vụ, bao gồm văn bản cho phép và quy định thực hiện, cùng với quy mô, tiêu chuẩn, chế độ và định mức chi ngân sách cho từng nhiệm vụ cụ thể.
Sở Tài chính tổng hợp dự toán chi sau khi kiểm tra và cân đối với nguồn thu ngân sách, đảm bảo phân bổ theo nguyên tắc: các hoạt động thường xuyên của đơn vị phải được bố trí đủ theo định mức; các nhiệm vụ thực hiện bằng nguồn vốn ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu sẽ được phân bổ cho các đơn vị liên quan, đảm bảo tổng mức vốn đã giao; không sử dụng vốn của mục tiêu này cho các nội dung khác; đối với nhiệm vụ bổ sung do ngân sách địa phương đảm bảo, ưu tiên cho các nhiệm vụ quan trọng và bức xúc, số còn lại sẽ được xem xét bố trí theo tính chất cần thiết, phù hợp với khả năng cân đối ngân sách, báo cáo UBND tỉnh để trình HĐND tỉnh thông qua.
* Đối với dự toán chi đầu tư phát triển cấp tỉnh
Các cơ quan và đơn vị cần thực hiện thủ tục đầu tư cho các công trình, dự án xây dựng cơ bản (XDCB) theo quy định Văn bản đề nghị bố trí vốn phải được gửi đến Sở Kế hoạch và Đầu tư để tổng hợp.
Sở Kế hoạch và Đầu tư thực hiện việc kiểm tra các thủ tục đầu tư từ các cơ quan, đơn vị, đảm bảo tuân thủ các quy định hiện hành về quản lý đầu tư xây dựng cơ bản.
Sở Kế hoạch và Đầu tư sẽ phối hợp với Sở Tài chính để tổng hợp danh mục các công trình, dự án đã hoàn thành nhưng chưa được bố trí đủ vốn thanh toán, các công trình, dự án XDCB chuyển tiếp, và các dự án khởi công mới Dựa trên từng nguồn vốn cân đối ngân sách, dự kiến mức vốn sẽ được bố trí cho từng công trình, dự án sẽ được báo cáo UBND tỉnh để xin ý kiến và trình HĐND tỉnh thông qua.
* Đối với dự toán chi bổ sung ngân sách cấp dưới
Các huyện xây dựng dự toán ngân sách của địa phương gửi Sở Tài chính, Sở
Kế hoạch và Đầu tƣ
KHẢO SÁT HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ ĐỐI VỚI CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI NGÂN SÁCH TẠI SỞ TÀI CHÍNH PHÚ YÊN 1 Khái quát về quá trình khảo sát
2.3.1 Khái quát về quá trình khảo sát
Mục đích của khảo sát là phân tích và đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ trong công tác kiểm soát chi ngân sách tại Sở Tài chính Phú Yên, dựa trên Hướng dẫn về kiểm soát nội bộ của INTOSAI năm 1992 và bản cập nhật năm 2001 Qua đó, khảo sát nhằm đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ của đơn vị.
Khảo sát được tiến hành tại Sở Tài chính Phú Yên nhằm thu thập ý kiến từ các cán bộ công chức (CBCC) như lãnh đạo phòng và chuyên viên thuộc các phòng ban liên quan đến kiểm soát chi ngân sách Các phòng ban được khảo sát bao gồm Phòng Quản lý Ngân sách, Phòng Tài chính – Hành chính sự nghiệp, Phòng Đầu tư, Phòng Tài chính doanh nghiệp, Văn phòng Sở và Thanh tra Sở.
Khảo sát được tiến hành thông qua bảng câu hỏi được thiết kế lại từ các câu hỏi của INTOSAI, nhằm đánh giá 5 bộ phận cấu thành hệ thống kiểm soát nội bộ Bảng câu hỏi đã được gửi đến 18 cán bộ công chức thuộc 6 phòng ban của Sở, và thu về 18 phiếu hợp lệ.
2.3.2 Thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ công tác kiểm soát chi ngân sách tại Sở Tài chính Phú Yên
Khảo sát về "Tính chính trị và giá trị đạo đức" cho thấy Sở hành chính luôn đặt vấn đề đạo đức lên hàng đầu trong công tác quản lý tài chính Sở chú trọng đến các giá trị đạo đức nghề nghiệp và nguyên tắc ứng xử, khuyến khích cán bộ công chức có thái độ cư xử văn hóa, văn minh, không có hành vi hách dịch hay vòi vĩnh Việc đảm bảo giờ giấc làm việc và nghiêm cấm sử dụng rượu, bia vào buổi trưa được thực hiện chặt chẽ, đặc biệt sau khi Chỉ thị 23-CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Phú Yên được ban hành nhằm nâng cao phẩm chất đạo đức và lề lối làm việc của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức.
Ban Giám đốc và toàn thể CBCC thể hiện lối sống lành mạnh, trong sáng và tinh thần tương thân tương ái qua các hoạt động cộng đồng như tham gia phong trào văn nghệ, hiến máu tình nguyện, và đóng góp cho chương trình “Góp đá xây Trường Sa” Họ cũng tích cực tham gia xây dựng Nghĩa trang Trường Sơn theo vận động của Bộ Tài chính và đóng góp cho các quỹ xã hội như Xóa đói giảm nghèo, Đền ơn đáp nghĩa, hỗ trợ nạn nhân chất độc màu da cam, trẻ em khuyết tật, khuyến học, xây nhà tình thương cho đối tượng chính sách, và chăm sóc Bà mẹ Việt Nam anh hùng.
Tại Sở, các quy định về tính chính trực và giá trị đạo đức được thực hiện theo Luật Cán bộ công chức và chỉ thị của Đảng, UBND tỉnh, nhưng vẫn còn chung chung và chưa được cụ thể hóa thành nội quy hay quy định rõ ràng cho toàn thể cán bộ công chức Điều này dẫn đến việc đánh giá về tính chính trị và giá trị đạo đức chủ yếu mang tính định tính.
Ban Giám đốc nhận thức rõ vai trò quan trọng của kiểm soát nội bộ trong việc giám sát hoạt động và kiểm soát chi ngân sách Cơ quan áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2008, tuy nhiên một số công việc đặc thù vẫn chưa có quy trình cụ thể Ban Giám đốc thường xuyên tổ chức các cuộc họp giao ban với lãnh đạo các phòng, ban, và nội dung cuộc họp được thông báo bằng văn bản đến tất cả các phòng, ban cũng như trên trang thông tin điện tử của Sở Ngoài ra, Ban Giám đốc còn tổ chức các cuộc họp hội ý khi cần thiết để giải quyết các vấn đề cụ thể.
Ban Giám đốc luôn lắng nghe và tôn trọng ý kiến của các phòng ban, tạo mối quan hệ tốt đẹp với toàn thể cán bộ công chức trong Sở, góp phần xây dựng môi trường làm việc dân chủ, thoải mái và tích cực Các hoạt động của cơ quan đều có sự tham gia và chỉ đạo từ Ban Giám đốc Tuy nhiên, áp lực công việc và yêu cầu từ cấp trên đôi khi dẫn đến việc xử lý công việc không theo quy trình, làm giảm hiệu quả của kiểm soát nội bộ.
Ban Giám đốc thường xuyên có sự thay đổi nhân sự là một khó khăn lớn của
Theo Quyết định 1594/QĐ-UBND của UBND tỉnh Phú Yên, Sở Tài chính có Giám đốc và tối đa 03 Phó giám đốc Tuy nhiên, trong giai đoạn từ tháng 08/2012 đến 08/2013, Sở chỉ có 01 Phó giám đốc, và sự thay đổi liên tục trong Ban Giám đốc cùng với việc điều động, luân chuyển các thành viên không diễn ra đồng thời đã dẫn đến phong cách lãnh đạo thiếu ổn định.
Sở Tài chính Phú Yên hiện có 60 cán bộ công chức (CBCC) và 04 biên chế hợp đồng theo Nghị định 68/2000/NĐ-CP Tất cả 100% CBCC làm công tác chuyên môn đều có trình độ đại học, trong đó có 02 CBCC đang theo học cao học.
Do yếu tố lịch sử, 60% cán bộ công chức (CBCC) của Sở đã được tạo điều kiện nâng cao trình độ từ trung cấp lên đại học từ năm 1996 đến 2002 Từ năm 2000, yêu cầu tuyển dụng chuyên môn là cử nhân kinh tế hệ chính quy, không phân biệt chuyên ngành, dẫn đến khó khăn cho nhiều CBCC tốt nghiệp các chuyên ngành khác trong việc thực hiện các công tác như kế toán tổng hợp ngân sách và quản lý tài sản công Việc thiếu nhân sự kế thừa cho các vị trí quan trọng như kế toán tổng hợp ngân sách khiến công việc ngày càng khó khăn hơn, trong khi biên chế được giao không đủ để tạo nguồn lực dự bị Mặc dù nhiều CBCC có năng lực và thời gian công tác lâu, nhưng vấn đề lịch sử đã cản trở sự phát triển của họ Từ năm 2014 đến 2018, khi nhiều CBCC quản lý cấp trưởng phòng về hưu, lực lượng cán bộ thay thế đã được quy hoạch, nhưng đội ngũ chuyên viên chưa thực sự vững vàng để đảm nhận công việc.
Để quản lý tài chính hiệu quả trong bối cảnh kinh tế khó khăn, đội ngũ công chức của Sở cần được đào tạo chuyên sâu, nhưng chất lượng hiện tại đang là một thách thức lớn Nhận thức được vấn đề này, Ban Giám đốc đã quy định tiêu chuẩn đào tạo cụ thể cho việc tuyển dụng công chức vào năm 2013, tuy nhiên, chỉ có 02 công chức được tuyển và số biên chế sẽ giữ ổn định trong các năm tiếp theo.
Vì vậy, công tác bồi dƣỡng nghiệp vụ kiểm soát chi phải đƣợc Sở quan tâm đầu tƣ
Việc nâng cao trình độ của cán bộ công chức (CBCC) gặp nhiều khó khăn do quy định của UBND tỉnh yêu cầu CBCC phải có ít nhất 5 năm công tác và đạt danh hiệu chiến sỹ thi đua cấp tỉnh Để trở thành chiến sỹ thi đua cấp tỉnh, CBCC thường phải có thời gian công tác trên 10 năm, điều này gây cản trở cho việc học tập, đặc biệt là ngoại ngữ, do thiếu điều kiện tại cơ quan Hơn nữa, thu nhập chủ yếu từ lương khiến rất ít CBCC có khả năng tự học Hiện tại, chỉ có 02 CBCC đang theo học sau đại học, trong đó một người được cơ quan hỗ trợ về thời gian và chi phí học tập tại Đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh, còn người kia tự học tại Đại học Nha Trang.
Sở đang ở giai đoạn chuyển tiếp, đội ngũ CBCC những ngày đầu thành lập
Sở đang trong giai đoạn chuyển giao thế hệ khi lực lượng cán bộ công chức (CBCC) trẻ, nhiệt huyết tiếp tục đảm nhận vai trò quản lý Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong công tác quản lý ngân sách, cán bộ quản lý cần hoàn thiện kỹ năng và nắm bắt những phát sinh mới Nếu không, việc buông lỏng quản lý có thể dẫn đến những hậu quả khó lường Do đó, Sở cần tập trung vào việc nâng cao năng lực cho đội ngũ CBCC để đảm bảo hiệu quả công việc.
Bộ máy tổ chức quản lý của Sở được xây dựng theo mô hình trực tuyến chức năng, phù hợp với đặc điểm hoạt động của đơn vị nhờ vào sự chuyên môn hóa cao trong công tác quản lý Mô hình này quy định rõ ràng việc báo cáo giữa các phòng, ban với Ban Giám đốc Giám đốc, người đứng đầu, chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh và pháp luật về toàn bộ hoạt động của Sở, đồng thời phụ trách phòng Quản lý Ngân sách, Đầu tư và công tác cán bộ.
01 Phó Giám đốc phụ trách phòng Tài chính – hành chính sự nghiệp, tài chính doanh nghiệp, Thanh tra
01 Phó Giám đốc phụ trách phòng Quản lý Công sản – Vật giá, Tin học – Thống kê, Văn phòng
