BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ VĂN HOÁ, THỂ THAO VÀ DU LỊCH TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HOÁ HÀ NỘI - NGUYỄN THỊ THÙY YÊN XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG VĂN HĨA TRONG CƠNG NHÂN TẠI CÁC DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI Chuyên ngành: VĂN HÓA HỌC Mã số: 60 31 70 LUẬN VĂN THẠC SĨ VĂN HOÁ HỌC HÀ NỘI - 2006 MỤC LỤC CHƯƠNG 1.1- Những khái niệm 1.1.1-Khái niệm đời sống văn hóa sở 1.1.2-Khái niệm giai cấp công nhân: 11 1.1.3- Khái niệm doanh nghiệp Nhà nước 13 1.2- Tầm quan trọng việc xây dựng đời sống văn hố cơng nhân 15 1.2.1- Quan điểm Đảng Nhà nước xây dựng đời sống văn hố cơng nhân 15 1.2.2- Nội dung xây dựng đời sống văn hóa công nhân 20 1.2.3- Vai trị tổ chức Cơng đồn Việt Nam với việc xây dựng đời sống văn hố cơng nhân 25 1.2.4- Mục tiêu xây dựng đời sống văn hố cơng nhân Thủ 28 CHƯƠNG 31 2.1 – Thủ đô Hà Nội đặc điểm công nhân Thủ đô 31 2.1.1- Điều kiện tự nhiên- kinh tế- xã hội 31 2.1.2- Đặc điểm công nhân Thủ đô 34 2.2- Hoạt động xây dựng đời sống văn hố cơng nhân doanh nghiệp Nhà nước địa bàn Hà Nội giai đoạn 46 2.2.1- Hoạt động tuyên truyền giáo dục, thông tin cổ động 46 2.2.2- Hoạt động thư viện, tủ sách 51 2.2.3-Hoạt động văn nghệ quần chúng 53 2.2.4- Hoạt động Nhà văn hoá - Câu lạc 56 2.2.5- Hoạt động thể dục thể thao,vui chơi, giải trí 57 2.2.6-Hoạt động xây dựng nếp sống văn minh, gia đình văn hoá 61 2.2.7- Hoạt động xã hội từ thiện 66 2.3- Đánh giá chung việc xây dựng đời sống văn hố cơng nhân DNNN địa bàn Thủ đô 69 2.3.1- Những thành tựu đạt việc xây dựng đời sống văn hoá công nhân DNNN địa bàn Thủ đô 69 2.3.2- Chất lượng đời sống văn hoá công nhân DNNN địa bàn Thủ đô 73 2.3.3- Một số vấn đề tồn hoạt động xây dựng đời sống văn hố cơng nhân DNNN địa bàn Thủ đô 75 2.4- Một số học kinh nghiệm xây dựng đời sống văn hố cơng nhân doanh nghiệp Nhà nước 78 CHƯƠNG 80 3.1- Phương hướng 80 3.1.1- Sự phát triển kinh tế – xã hội Thủ đô năm tới 80 3.1.2- Phương hướng xây dựng đời sống văn hố cơng nhân năm tới 82 3.1.3- Những vấn đề đặt việc xây dựng đời sống văn hố cơng nhân DNNN địa bàn Thủ đô năm tới 85 3.2- Những giải pháp 90 3.2.1- Tuyên truyền, giáo dục vận động, thu hút đông đảo công nhân tham gia hoạt động văn hoá 91 3.2.2- Chú trọng đầu tư xây dựng thiết chế văn hoá nhằm đáp ứng nhu cầu sáng tạo, hưởng thụ sinh hoạt văn hố cơng nhân 93 3.2.3- Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán có đủ phẩm chất lực tổ chức hoạt động văn hoá sở 95 3.2.4-Đẩy mạnh xã hội hoá hoạt động văn hoá, thực tốt vận động toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá 96 3.2.5- Xây dựng mơ hình hoạt động phù hợp, đề xuất tiêu chí đánh giá đơn vị có đời sống văn hố tốt 102 3.3- Khuyến nghị 104 3.3.1- Đối với Đảng, Nhà nước 104 3.3.2- Đối với tổ chức Cơng đồn 106 3.3.3- Đối với sở 107 KẾT LUẬN 108 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 112 PHẦN MỞ ĐẦU 1.Tính cấp thiết đề tài Cơng đổi tồn diện Việt Nam Đảng ta khởi xướng lãnh đạo, Đại hội VI Đảng (1986 ) đạt thành tựu đáng kể tất lĩnh vực đời sống xã hội Trong giai đoạn bước vào thời kỳ mới- thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hố, đại hố đất nước, mục tiêu: “Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh” Giai cấp cơng nhân Việt Nam giữ vị trí quan trọng có ý nghĩa định nghiệp to lớn Chăm lo xây dựng phát triển đội ngũ cơng nhân mặt có đời sống văn hoá tinh thần, yêu cầu nhiệm vụ bản, có ý nghĩa chiến lược cấp bách, khơng góp phần nâng cao chất lượng lực lượng chủ lực, đầu nghiệp cơng nghiệp hố, đại hố đất nước, mà đảm bảo định hướng XHCN nghiệp đổi Đảng Cuộc đấu tranh chống lực thù địch, đặc biệt lĩnh vực tư tưởng văn hố, chống âm mưu diễn biến hồ bình địi hỏi cần nâng cao tính chiến đấu hiệu việc giáo dục tư tưởng, tình cảm, đạo đức, lối sống cho người công nhân thông qua phương tiện nội dung hoạt động văn hoá Việc chuyển đổi từ kinh tế tập trung, quan liêu bao cấp sang kinh tế thị trường định hướng XHCN làm biến đổi mạnh mẽ giai cấp công nhân nước ta quyền lợi, việc làm, cấu thành phần, phân hoá giầu nghèo, nhu cầu, hưởng thụ giá trị tinh thần Mặt khác, phải đối mặt với chế thị trường, cạnh tranh gay gắt, nhiều sở lo sản xuất kinh doanh, điều kiện quan tâm đến hoạt động văn hố chăm lo đến đời sống tinh thần cho người cơng nhân Xu tồn cầu hố, phát triển, mạnh mẽ khoa học công nghệ phương tiện truyền thông đại chúng…đang làm cho người cơng nhân trở thành người tiếp nhận văn hố cách thụ động, giảm lực tham gia hoạt động sáng tạo văn hoá Tổ chức xây dựng đời sống văn hoá sở chủ trương lớn Đảng Nhà nước ta đặt từ Đại hội V Đảng Đây chủ trương quan trọng, có ý nghĩa chiến lược nghiệp xây dựng văn hoá mới, lối sống người phù hợp với đòi hỏi đất nước thời kỳ độ lên chủ nghĩa xã hội Văn kiện Đại hội VIII Đảng khẳng định: Củng cố, tăng cường mạng lưới văn hoá sở phương hướng, nhiệm vụ xây dựng văn hoá tiên tiến, đậm đà sắc dân tộc Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX lần khẳng định: “ …Tiếp tục đưa hoạt động văn hoá thông tin sở, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc, phát động phong trào toàn dân tham gia thực nếp sống văn minh, gia đình, làng văn hố: tiến tới hồn chỉnh hệ thống thiết chế văn hoá nguồn lực Nhà nước mở rộng xã hội hoá làm cho văn hoá thấm sâu vào khu dân cư, gia đình, người…” [18, tr.296-297] Đổi nội dung phương pháp hoạt động, tìm giải pháp quản lý, hướng dẫn tổ chức phong trào nhằm đáp ứng phù hợp với tình hình đặc điểm mới…vừa địi hỏi, vừa thách thức cơng tác xây dựng đời sống văn hoá sở Cho đến công tác xây dựng đời sống văn hố sở nói chung cơng nhân nói riêng – thực tế cịn nhiều vấn đề cần nghiên cứu đòi hỏi phải quan tâm nữa, từ nhận thức đến vấn đề nội dung giải pháp thực hiện… Xây dựng đời sống văn hoá sở vấn đề nghiên cứu có tính lý luận thực tiễn Nó gắn liền với sinh hoạt văn hố xã hội địa phương, ngành nghề, gia đình cơng nhân Hà Nội trung tâm trị, kinh tế văn hoá nước, niềm tin yêu tự hào toàn dân tộc Nằm vị trí quan trọng khu vực Bắc Bộ, Hà Nội có khả to lớn để thu hút nguồn lực nước quốc tế cho phát triển Đồng thời phát triển Hà Nội động lực thúc đẩy phát triển vùng nước.Với số lượng cơng nhân, viên chức lao động tính đến năm 2003 559.402 người chiếm tỷ lệ 19,11% dân số toàn thành phố 37,48% so với tổng nguồn nhân lực, lực lượng chiếm vị trí quan trọng nghiệp CNH- HĐH đất nước Xuất phát từ tình hình đó, tác giả chọn vấn đề: “ Xây dựng đời sống văn hóa cơng nhân doanh nghiệp Nhà nước địa bàn Hà Nội” làm đề tài luận văn Thạc sỹ Văn hố học 2.Tình hình nghiên cứu Xây dựng đời sống văn hoá sở vấn đề nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu Nhưng đề tài “ Xây dưng đời sống văn hoá công nhân doanh nghiệp Nhà nước địa bàn Hà Nội” chưa có tác giả đề cập đến Vì vậy, tiếp thu kế thừa vấn đề cơng trình nghiên cứu trước tác giả sâu nghiên cứu đời sống văn hố cơng nhân doanh nghiệp Nhà nước địa bàn Hà Nội giai đoạn Giải vấn đề đặt đề tài tác giả cố gắng làm rõ ý nghĩa lý luận thực tiễn, góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng, hiệu việc xây dựng đời sống văn hố Thủ Hà Nội nói riêng nước nói chung 3.Mục đích đề tài Đánh giá thực trạng việc xây dựng đời sống văn hố cơng nhân doanh nghiệp Nhà nước địa bàn Hà Nội năm qua, từ đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu hoạt động xây dựng đời sống văn hố cơng nhân Thủ năm tới 4.Đối tượng phạm vi nghiên cứu 4.1-Đối tượng Đối tượng đề tài nghiên cứu thực trạng xây dựng đời sống văn hoá công nhân doanh nghiệp Nhà nước địa bàn Hà Nội 4.2-Phạm vi nghiên cứu - Không gian nghiên cứu: Đề tài tiến hành nghiên cứu số doanh nghiệp Nhà nước địa bàn Hà Nội - Thời gian nghiên cứu: Nghiên cứu vấn đề xây dựng đời sống văn hố cơng nhân doanh nghiệp Nhà nước địa bàn Thủ đô Hà Nội từ năm 2000 đến Phương pháp luận phương pháp nghiên cứu Luận văn dựa sở lý luận Chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh văn hố đời sống văn hoá, kết hợp với phương pháp phân tích, tổng hợp đồng thời sử dụng phương pháp so sánh, thống kê nhu cầu hưởng thụ sáng tạo văn hoá nội dung, hình thức hoạt động văn hố sở phương pháp liên ngành để thực vấn đề đặt đề tài Trong trình nghiên cứu tác giả tiến hành điều tra xã hội học phương pháp vấn với đối tượng là: Cán quản lý, cán Cơng đồn công nhân doanh nghiệp Nhà nước địa bàn Hà Nội Tổng Công ty Sông Đà, Công ty Thuốc Thăng Long, Công ty Dệt may Hà Nội,…nhằm thu thập thông tin cách khách quan vấn đề nghiên cứu 6.Ý nghĩa đề tài 6.1-Ý nghĩa khoa học Hệ thống hoá khái niệm văn hoá đời sống văn hoá sở từ xác định rõ trách nhiệm Cơng đồn sở doanh nghiệp nhà nước thuộc địa bàn Hà Nội với việc xây dựng đời sống văn hoá sở 6.2-Ý nghĩa thực tiễn Đánh giá thực trạng hoạt động xây dựng đời sống văn hố cơng nhân Thủ đơ, làm rõ mặt mạnh tồn công tác tổ chức xây dựng đời sống văn hoá sở, đồng thời đề xuất giải pháp nhằm đẩy mạnh, nâng cao hiệu hoạt động xây dựng đời sống văn hố cơng nhân 7.Kết cấu luận văn Ngồi phần mở đầu kết luận, luận văn trình bày chương: Chương 1: Cơ sở lý luận xây dựng đời sống văn hố cơng nhân Chương 2: Thực trạng xây dựng đời sống văn hố cơng nhân doanh nghiệp Nhà nước địa bàn Hà Nội Chương 3: Phương hướng giải pháp nhằm nâng cao hiệu xây dựng đời sống văn hố cơng nhân doanh nghiệp Nhà nước địa bàn Hà Nội CHƯƠNG CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XÂY DỰNG ĐỜI SỐNG VĂN HỐ TRONG CƠNG NHÂN 1.1- Những khái niệm 1.1.1-Khái niệm đời sống văn hóa sở * Khái niệm đời sống văn hố Khi nói đến đời sống văn hóa người ta thường nhấn mạnh đến lĩnh vực đặc thù đời sống xã hội trình sản xuất tái sản xuất giá trị văn hóa, tổng hịa hoạt động tinh thần xã hội hoạt động tư tưởng, khoa học, giáo dục, nghệ thuật, tơn giáo, tín ngưỡng…Như đời sống văn hóa khơng bó hẹp hoạt động thường nhật mang tính chủ quan người mà bao trùm toàn phương thức sinh hoạt văn hóa đời sống tinh thần xã hội Xây dựng đời sống văn hóa tiến hành củng cố phát huy thành tựu văn hóa tại, nâng cao giá trị văn hóa truyền thống, để từ xây dựng đời sống tiến theo định hướng XHCN mà đậm đà sắc văn hóa dân tộc Như theo cách tiếp cận Giáo Sư Hồng Vinh hiểu “đời sống văn hóa phận đời sống xã hội, mà đời sống xã hội phức thể hoạt động sống người nhằm đáp ứng nhu cầu vật chất nhu cầu tinh thần”[54, tr.262] Nhu cầu vật chất đáp ứng làm cho người tồn sinh thể, nhu cầu tinh thần giúp cho người tồn sinh thể xã hội, tức nhân cách văn hoá Hai nhu cầu xuất từ người hình thành mặt giống lồi, tức từ buổi bình minh xã hội loài người Tuy xã hội phát triển lên mức cao, đạt tới trình độ khác văn minh, đáp ứng nhu cầu đạt tới trình độ phát triển tương ứng Từ hai nhu cầu nêu hình thành nhu cầu văn hố, thể khía cạnh chất lượng trình độ đáp ứng nhu cầu Nhu cầu văn hố biểu nhu cầu tinh thần, không đồng với nhu cầu tinh thần Như vậy, có phận nhu cầu tinh thần hướng tới giá trị cao cả, đáp ứng nhu cầu góp phần phát triển người theo hướng nhân hố xem nhu cầu văn hố Nhu cầu văn hố khơng phải thành bất biến mà có tính chất động phát triển Vì thế, đáp ứng nhu cầu phải động thường xuyên đổi chất lượng Các hoạt động nhằm vào đáp ứng nhu cầu văn hố người gọi hoạt động văn hố Đời sống văn hóa phận đặc biệt bao trùm lĩnh vực đời sống người, từ việc sản xuất cải vật chất tinh thần đến việc giữ gìn, trao đổi tiêu dùng sản phẩm Từ hoạt động sáng tạo nhằm tạo giá trị tinh thần đến việc hưởng thụ giá trị tinh thần.Từ cảnh quan, mơi trường xung quanh mà người hoạt động văn hóa, lao động sáng tạo với mối quan hệ xã hội phức tạp tinh tế Khơng thế, đời sống văn hóa đời sống người đời sống văn hóa biểu mn hình, mn vẻ sinh hoạt văn hóa lao động, ứng xử giao tiếp, việc tạo dựng môi trường văn hóa xã hội lành mạnh cải thiện đời sống vật chất, tinh thần người dân * Khái niệm sở Cơ sở cộng đồng dân cư liên kết với sinh hoạt vật chất tinh thần, diễn đời sống hàng ngày Theo tinh thần Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương khố VIII đơn vị sở “nhà máy, công trường, lâm trường, đơn vị lực lượng vũ trang, công an nhân dân, quan, trường học, bệnh viện, cửa hàng, hợp tác xã, làng xã, phường ấp…” [17, tr.101] Như vậy, đơn vị sở cộng đồng người có địa bàn sinh sống ổn định có tổ chức hành chính, kinh tế – xã hội… 10 - Không ngừng nâng cao trình độ học vấn, tay nghề, chun mơn, nghiệp vụ cho người lao động - Thường xuyên làm tốt công tác tuyên truyền giáo dục, chăm lo bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp đáng người lao động - Xây dựng tác phong làm việc khoa học, văn minh 4.Tổ chức có chất lượng hiệu hoạt động phong trào - Có thiết chế văn hoá phù hợp thường xuyên tổ chức hoạt động văn hoá,văn nghệ, thể thao, vui chơi, giải trí - Có 80% số hộ gia đình cơng nhận gia đình văn hố Tích cực tham gia hoạt động xã hội từ thiện - Hưởng ứng hoạt động tình nghĩa, xã hội, từ thiện - Ngăn chặn có kết biểu tiêu cực tệ nạn xã hội Để thực tốt tiêu chuẩn cần khắc phục triệt để từ nhận thức hành động cấp, ngành, cán làm cơng tác văn hố, cần coi xây dựng đời sống văn hố sở khơng đơn hoạt động bề nổi, sai lầm không trọng đến hoạt động bề sâu nó, có tư tưởng xem nhẹ vai trị giải pháp kinh tế, trị, xã hội việc nâng cao chất lượng đời sống văn hoá Xây dựng đời sống văn hoá sở yếu tố then chốt nội dung toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hố Vì cần sử dụng thành tổng hợp nhiều ngành văn hoá, cách thức khác để hướng sở, nhằm đưa văn hoá thâm nhập vào đời sống trở thành yếu tố khăng khít đời sống xã hội Để hoạt động người lao động trở thành động lực quan trọng phát triển văn hoákinh tế- xã hội Xét đến cùng, xây dựng đời sống văn hoá sở sử dụng đồng giải pháp, sách, chương trình… nhằm xây dựng nên mơi trường văn hố sơi nổi, phong phú, văn minh, đầy tính 103 nhân văn thẩm mỹ, vừa tiên tiến, vừa đậm đà sắc văn hoá dân tộc cộng đồng dân cư khu vực 3.3- Khuyến nghị Cùng với việc nâng cao nhận thức lãnh đạo cấp uỷ Đảng, vai trò cấp quyền, kết hợp chặt chẽ hoạt động ban ngành, đoàn thể tổ chức xã hội toàn thể nhân dân để thực xây dựng đời sống văn hoá sở Các cấp uỷ Đảng người lãnh đạo, quán triệt quan điểm, xây dựng đường lối chung Đảng phù hợp với tình hình thực tiễn địa phương Trên sở cấp quyền hoạch định thành chương trình hành động cụ thể, đảm trách vai trò huy, dàn dựng tổ chức thực sở Xây dựng đời sống văn hoá sở nhiệm vụ mẻ phức tạp khơng có lãnh đạo cấp uỷ Đảng, đạo sâu sát quyền, phối hợp Cơng đồn tổ chức đồn thể khác khó thực thành công 3.3.1- Đối với Đảng, Nhà nước Ở đơn vị sở, công nhân lao động phấn khởi đón nhận Nghị Trung ương V khố VIII xây dựng phát triển văn hoá Việt Nam tiên tiến đậm đà sắc dân tộc Cùng với Nghị Trung ương II khoá VIII Nghị TW IV V khố VII nói, chưa Đảng Nhà nước ta lại đặt cơng tác giáo dục văn hố, khoa học cơng nghệ… tầm quan trọng Tuy nhiên điều mong muốn công nhân lao động Nghị quyết, Chỉ thị đắn cần nhanh chóng thể chế hố chế độ sách cụ thể để tháo gỡ cho sở, giúp cho sở có quyền tự chủ việc tổ chức xây dựng phong trào, cụ thể : + Đảng, Nhà nước cần có sách cụ thể phát triển nghiệp văn hoá : quy hoạch đầu tư xây dựng khu dân cư Thành 104 phố khu cơng nghiệp cần có quy hoạch xây dựng cơng viên, khu thể thao, nhà văn hố khu vui chơi giải trí… + Ban hành quy chế quy định doanh nghiệp tham gia xây dựng, đầu tư vào cơng tác văn hố, thể thao cho công nhân doanh nghiệp Nên quy định tỷ lệ phần trăm để đầu tư cho cơng tác giáo dục văn hố bao gồm ; Đầu tư kinh phí để nâng cao trình độ văn hố tay nghề, bảo hộ an toàn lao động, vệ sinh cơng nghiệp, giữ gìn cảnh quan mơi trường cho hoạt động văn hoá thể thao… + Nhà nước cho phép đơn vị có quyền chủ động chi cho hoạt động văn hoá thể thao sau hoàn thành nghĩa vụ nhà nước Mặt khác, khuyến khích sở sau nộp đủ ngân sách với nhà nước dành tỷ lệ thích đáng để đầu tư cho cơng trình phúc lợi để tổ chức hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể thao, tham quan du lịch… + Nhà nước cần trích phần tỷ lệ quỹ bảo hiểm xã hội giao cho cấp Cơng đồn quản lý sử dụng vào việc tổ chức nghỉ dưỡng sức nâng cao khoẻ cho người lao động + Trong doanh nghiệp cần có cán phận chuyên trách cơng tác xây dựng đời sống văn hố, chịu trách nhiệm công việc nêu Cán chịu quản lý trực tiếp doanh nghiệp + Nhà nước cần ban hành sách khuyến khích việc xã hội hố hoạt động văn hố nghệ thuật, hoạt động xã hội từ thiện Ví dụ trừ vào nghĩa vụ nộp ngân sách khoản chi sở dành cho hoạt động + Nhà nước cần quan tâm đến hệ thống Nhà văn hố lao động Cơng đồn quản lý, để hệ thống hưởng sách hỗ trợ nhà nước dành cho hệ thống nhà văn hố ngành Văn hố Thơng tin quản lý theo tinh thần quy định 321- CT Chính phủ ban hành năm 1989 105 + Khi xem xét đánh giá kết hàng năm đơn vị, cần coi tiêu tổ chức hoạt động xây dựng đời sống văn hoá tiêu quan trọng để xét duyệt danh hiệu thi đua việc xét khen thưởng huân, huy chương, anh hùng lao động danh hiệu khác 3.3.2- Đối với tổ chức Cơng đồn Với tư cách người đại diện chăm lo bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp đáng cơng nhân lao động, quần chúng mong muốn Cơng đồn làm nhiều nữa, thiết thực nữa, chủ động công tác xây dựng đời sống văn hoá sở cụ thể : - LĐLĐ Thành phố Hà Nội phối hợp với ngành Văn hố Thơng tin, Thể dục Thể thao đồng cấp thường xuyên theo dõi đạo hoạt động xây dựng đời sống văn hoá sở Hàng năm có định hướng chương trình hoạt động cụ thể cho cấp cơng đồn Có phận thường trực chung ba quan để theo dõi, tổng hợp thường xuyên, làm tham mưu cho lãnh đạo ba quan - Là người trực tiếp làm nhiệm vụ tổ chức chăm lo xây dựng đời sống văn hố sở cho cơng nhân, tổ chức Cơng đoàn cần sâu, sát phong trào, phối hợp với cơng đồn ngành, Liên đồn Lao động Thành phố cụ thể hoá tiêu chuẩn xây dựng đời sống văn hoá sở cho phù hợp với đặc điểm, đặc thù ngành nghề Định kỳ hàng năm hay năm tổ chức hội nghị sơ kết, tổng kết phong trào để rút kinh nghiệm nhân điển hình ngành, địa phương - Tổng LĐLĐ Việt Nam kiện tồn Ban đạo chương trình phối hợp hoạt động xây dựng đời sống văn hoá sở công nhân, viên chức, lao động thời kỳ cơng nghiệp hố, đại hố đất nước từ Trung ương đến sở Hàng năm phiên thường trực chủ trì đăng cai tổ chức rút kinh nghiệm đạo 106 + Có chương trình phối hợp Trung ương địa phương mở lớp bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ cho cán làm công tác đời sống văn hoá sở + Xây dựng mơ hình tốt phong trào 3.3.3- Đối với sở Tại đơn vị sở cần tăng cường lãnh đạo cấp uỷ Đảng, ban ngành, đoàn thể việc đạo xây dựng đời sống văn hoá sở + Ban lãnh đạo cần có nhìn nhận, quan tâm đắn đến việc tổ chức, triển khai công tác xây dựng đời sống văn hoá sở Các cấp uỷ Đảng, lãnh đạo đoàn thể đơn vị phải thực đoàn kết, phối hợp xây dựng phong trào Lãnh đạo cấp cần có quan điểm vị trí, vai trị, tác dụng văn hoá đời sống xã hội, nắm vững quan điểm, đường lối Đảng văn hoá nghiệp đổi mới, đồng thời lãnh đạo đơn vị phải có trí cao việc thực tốt kế hoạch sản xuất kinh doanh + Làm tốt công tác tuyên truyền giáo dục, vận động thuyết phục, đồng thời quan tâm đến việc nắm bắt tâm tư, tình cảm, hồn cảnh cơng nhân Động viên đơng đảo cơng nhân tham gia hoạt động văn hố, thể dục thể thao nhằm nâng cao đời sống tinh thần cho cơng nhân từ thúc đẩy sản xuất kinh doanh đơn vị Phát huy tiềm năng, khả năng, ham thích, ý thức tự nguyện đơng đảo cơng nhân lao động, tham gia tích cực vào hoạt động sáng tạo thưởng thức văn hoá + Cần chủ động sáng tạo, linh hoạt phương pháp hoạt động, chọn công việc trọng điểm, bố trí người, việc Tập trung tháo gỡ khó khăn xúc nảy sinh sản xuất, công tác đời sống tinh thần công nhân 107 + Cần quan tâm đến công tác đào tạo, bồi dưỡng đãi ngộ đội ngũ cán làm cơng tác văn hố quần chúng, chọn người có đủ lực, nhiệt tình, tâm huyết với phong trào xây dựng đời sống văn hoá sở + Cần xây dựng quy chế phối hợp chun mơn, Cơng đồn tổ chức đồn thể khác sở việc thực chương trình quốc gia ‘’Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá’’ KẾT LUẬN Theo tinh thần Nghị Trung ương khoá VIII, việc xây dựng phát triển văn hoá Việt Nam tiên tiến đậm đà sắc dân tộc phận quan trọng nghiệp cách mạng xã hội chủ nghĩa nước ta Điều địi hỏi phải ln có ý chí cách mạng kiên cường, có trình độ, trí tuệ tự giác cao Xây dựng đời sống văn hoá sở tảng để xây dựng văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà sắc dân tộc ; phát huy quyền làm chủ nhân lao động việc sáng tạo, phổ biến hưởng thụ giá trị văn hoá, nghệ thuật ; tạo dựng lối sống văn minh, hình thành phong tục tập quán, lễ nghi tốt đẹp vừa đậm đà sắc dân tộc vừa phù hợp với trào lưu văn hoá tiến nhân loại Giai cấp cơng nhân Việt Nam nói chung giai cấp cơng nhân Thủ nói riêng – lực lượng đầu nghiệp cơng nghiệp hố, đại hố đất nước, đồng thời lực lượng đầu việc xây dựng đời sống văn hoá sở 1- Qua phân tích diễn giải, luận văn cố gắng làm sáng tỏ vấn đề lý luận đời sống văn hoá đời sống văn hoá sở Những hệ thống quan điểm Đảng, Nhà nước Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam việc đẩy mạnh công tác xây dựng đời sống văn hoá sở 108 2- Nhằm thúc đẩy mạnh mẽ công tác xây dựng đời sống văn hố sở cơng nhân doanh nghiệp Nhà nước địa bàn Hà Nội, bước đầu luận văn hệ thống khái quát hoá số đặc điểm địa lý, điều kiện kinh tế - xã hội, truyền thống đặc điểm công nhân Thủ đô Hà Nội 3- Luận văn cố gắng nêu lên thực trạng xây dựng đời sống văn hố cho cơng nhân DNNN địa bàn Thủ Nhìn chung cơng tác xây dựng đời sống văn hoá sở DNNN có chuyển biến đáng khích lệ Đời sống việc làm công nhân ổn định, tiền lương thu nhập bình ngày nâng lên rõ rệt, cơng nhân phấn khởi hăng hái thi đua hoàn thành xuất sắc tiêu giao Đời sống tinh thần nâng lên đáng kể, năm qua doanh nghiệp đầu tư lớn cho lĩnh vực này, đơn vị có Nhà văn hoá câu lạc bộ, thư viện, tủ sách…Báo, tạp chí đặc biệt báo Lao động phát xuống tận tổ sản xuất Ở hầu hết đơn vị công tác đào tạo đào tạo lại nghề nghiệp chuyên môn quan tâm đáng kể Phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá thu hút nguồn lực xã hội cho xây dựng đời sống văn hoá DNNN Luận văn nêu mặt trái thực trạng xây dựng đời sống văn hố sở DNNN Đó cịn có lối sống thực dụng, có xuống cấp đạo đức, thoái hoá, biến chất phận công nhân lao động Một số tệ nạn ma tuý, cờ bạc, mê tín dị đoan, lưu hành văn hố phẩm thiếu lành mạnh cịn tồn số đơn vị 4- Luận văn đưa đáng giá chung thành tựu đạt vấn đề tồn việc xây dựng đời sống văn hoá cơng nhân DNNN Từ rút số học kinh nghiệm hoạt động 5- Luận văn đưa phương hướng chung phương hướng cụ thể, xác định mục tiêu chương trình hành động thơng qua hệ 109 thống giải pháp gồm vấn đề bản, tạo đà cho phát triển lâu dài công tác xây dựng đời sống văn hoá sở DNNN địa bàn Thủ đô Trong hệ thống giải pháp cần đặc biệt trọng đến giải pháp xã hội hoá hoạt động văn hoá Đây giải pháp thực thu hút công nhân tham gia vào hoạt động văn hố ngày đơng, hình thức tổ chức ngày phong phú, đa dạng 5- Để làm tốt công tác xây dựng đời sống văn hoá sở DNNN địa bàn Thủ đô Luận văn đưa số đề xuất chủ yếu : - Tập trung đầu tư sở vật chất, xây dựng thiết chế văn hóa sở mua sắm thêm trang thiết bị phục vụ cho hoạt động văn hoá sở Có kế hoạch tận dụng phát huy tối đa cơng suất thiết chế văn hố : Nhà văn hố, câu lạc bộ, sân bóng đá, sân bóng chuyền, cầu lơng…để tạo nên khơng khí hoạt động sôi khắp công nhân hoạt động VHVN,TDTT - Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán làm công tác văn hoá quần chúng đơn vị Việc bồi dưỡng nghiệp vụ phải xây dựng từ đầu năm theo lĩnh vực công tác tuyên truyền, tổ chức hoạt động văn hoá, TDTT… - Tăng cường lãnh đạo cấp uỷ Đảng, ban ngành đoàn thể việc đạo xây dựng đời sống văn hoá sở Đây vấn đề trọng tâm có vai trị quan trọng việc nâng cao hiệu xây dựng đời sống văn hoá sở DNNN địa bàn Thủ đô - Luận văn đưa tiêu chí để đánh giá đơn vị có đời sống văn hố tốt - Cơng tác đạo cần thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở Khen thưởng kịp thời nhân, tập thể có thành tích xuất sắc cơng tác xây dựng đời sống văn hoá sở Khắc phục, bổ sung, sửa chữa kịp thời mặt yếu tồn tại… 110 - Luận văn đưa số khuyến nghị Đảng, Nhà nước, Tổng LĐLĐ Việt Nam, LĐLĐ Thành phố Hà Nội đơn vị sở nhằm nâng cao hiệu hoạt động việc xây dựng đời sống văn hoá công nhân DNNN địa bàn Thủ đô Việc xây dựng đời sống văn hoá sở cơng nhân nói chung cơng nhân DNNN địa bàn Thủ nói riêng việc làm có ý nghĩa thiết thực vơ quan trọng việc thực chiến lược người thời kỳ cách mạng Đồng thời góp phần khơng nhỏ việc củng cố, xây dựng phát triển giai cấp công nhân Việt Nam không ngừng lớn mạnh để xứng đáng giai cấp tiên phong, giai cấp lãnh đạo cách mạng giai đoạn mới, tất mục tiêu ‘’Dân giàu, nước mạnh, xã hội cơng bằng, dân chủ, văn minh’’ với ‘’văn hoá tiên tiến, đậm đà sắc dân tộc’’ để ‘’mỗi sở có đời sống văn hố’’, góp phần hun đúc nên tâm hồn, khí phách, lĩnh Việt Nam, làm rạng rỡ thêm phẩm chất cách mạng giai cấp cơng nhân tổ chức Cơng đồn Việt Nam 111 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Đào Duy Anh (2002) Việt Nam văn hoá sử cương, Nxb VHTT, Hà nội Ban Tư tưởng - Văn hoá Trung ương, số văn kiện Đảng công tác tư tưởng văn hoá, Tập (1986 – 2000), Nxb CTQG, Hà Nội Ban đạo Trung ương (2002) Kỷ yếu Hội nghị sơ kết phong trào “ Tồn dân đồn kết xây dựng đời sống văn hố” tỉnh phía Bắc Bộ Chính trị(2000),Nghị số 15/NQTWngày15/12/2000 phương hướng,nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội, thời kỳ 2001 – 2010 GS TS Trần Văn Bính (Chủ biên) (2000) Giáo trình lý luận văn hoá đường lối văn hoá Đảng, Nxb CTQG, Hà Nội Đồn Văn Chúc (1997) Văn hố học, Nxb VHTT, Hà nội Cơng đồn Tổng cơng ty Sông Đà (2005) Báo cáo tổng kết năm xây dựng đời sống văn hố Cơng đồn Tổng công ty Lâm nghiệp (2005) Báo cáo tổng kết năm xây dựng đời sống văn hố Cơng đồn Công ty Dệt may Hà Nội (2005) Báo cáo tổng kết năm xây dựng đời sống văn hố 10.Cơng đồn Cơng ty Thuốc Thăng Long (2005) Báo cáo tổng kết năm xây dựng đời sống văn hoá 11.Đảng Cộng Sản Việt Nam (1976), Văn kiện Hội nghị lần thứ Ban chấp hành Trung ương khoá IV 112 12.Đảng Cộng Sản Việt Nam (1982), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ (Tập 1), Nxb Sự thật, Hà Nội 13.Đảng Cộng Sản Việt Nam (1994), Văn kiện Hội nghị đại biểu toàn quốc nhiệm kỳ khoá VII, Hà Nội 14.Đảng Cộng Sản Việt Nam (1994), Văn kiện Hội nghị lần thứ Ban chấp hành Trung ương khoá VII, Hà Nội 15.Đảng Cộng sản Việt Nam (1996), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb CTQG, Hà nội 16.Đảng Cộng sản Việt Nam (1997) Văn kiện Hội nghị lần thứ Ban chấp hành TW , Nxb CTQG, Hà nội 17.Đảng Cộng sản Việt Nam (1998) Văn kiện Hội nghị lần thứ Ban chấp hành TW khoá VIII, Nxb CTQG, Hà nội 18.Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb CTQG, Hà nội 19.Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Nghị Hội nghị lần thứ Ban chấp hành Trung ương Đảng, khoá IX, Nxb CTQG, Hà nội 20.Đường lối văn hoá, văn nghệ Đảng Cộng sản Việt Nam (1993), Nxb VHTT, Hà nội 21.Đảng Bộ Thành phố Hà Nội (2001) Văn kiện Đại hội Đại biểu lần thứ VIII, Công ty in Tiến bộ, Hà Nội 22.Đảng Bộ Thành phố Hà Nội (2005) Báo cáo chuyên đề xây dựng đội ngũ công nhân Thủ đô thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hố, đại hoá đất nước 23.Trần Độ (Chủ biên) (1984), Xây dựng đời sống văn hoá sở, Nxb Văn hoá, Hà Nội 24.Th.s Đinh Đăng Định (2002) Giá trị sắc văn hố dân tộc q trình xây dựng giai cấp công nhân Việt nam, Nxb Lao động, Hà Nội 113 25.PGS TS Đinh Xuân Dũng (Chủ biên) (2004) Xây dựng mơi trường văn hố - Một số vấn đề lý luận thực tiễn, Hà Nội 26.Hiến pháp nước cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam 27.Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh (2004) Giáo trình trung cấp lý luận trị văn hố xã hội, Nxb Lý luận Chính trị, Hà nội 28.GS.TS Phạm Minh Hạc (Chủ biên) (1998), Văn hoá giáo dục, giáo dục văn hoá, Nxb, Giáo dục,Hà Nội 29.PGS.TS- Lê Như Hoa (Chủ biên)(1996), Phát triển văn hoá Việt Nam bối cảnh CNH, HĐH, Nxb VHTT, Hà nội 30.PGS.TS- Lê Như Hoa (1996), Xã hội hoá hoạt động văn hoá, Nxb VHTT, Hà nội 31.Phạm Minh Hạc – Nguyễn Khoa Điềm (2003) phát triển văn hoá xây dựng người thời kỳ CNH, HĐH Nxb CTQG, Hà Nội 32.Nguyễn Văn Hy (1985) Mấy vấn đề xây dựng đời sống văn hoá sở nay, Nxb Văn hoá, Hà Nội 33.Phạm Việt Long (Chủ biên),(1998), Một số giá trị văn hoá truyền thống đời sống văn hố sở nơng thơn nay, NxbVHDT, Hà Nội 34.Thanh Lê (1998) Văn hoá với đời sống xã hội, Nxb KHXH, Hà Nội 35.Liên đoàn Lao động Thành phố Hà Nội (2003), Lịch sử phong trào công nhân, viên chức, lao động tổ chức Cơng đồn Hà Nội, Nxb Lao động, Hà Nội 36.Luật doanh nghiệp Nhà nước văn hướng dẫn thi hành (1996), Nxb CTQG, Hà Nội 37.Đào Duy Quát (2000), Vai trị văn hố dân tộc nhiệm vụ giữ gìn sắc văn hố dân tộc ( Báo cáo tham luận), Hà Nội 38.TS Lê Ngọc Tòng (2004), Một số nghiên cứu bước đầu kinh tế học văn hoá, Nxb CTQG, Hà Nội 114 39.PGS.TS Trần Ngọc Thêm (2004) Tìm hiểu sắc văn hố Việt Nam, Nxb, TPHCM 40.Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (1997) Cơng đồn Việt Nam lịch sử – phát triển, Nxb Lao động, Hà nội 41.Tổng LĐLĐVN (1997) Đề cương giảng nghiệp vụ cán Tư tưởng văn hố Cơng đồn Việt Nam , Hà nội 42.Tổng LĐLĐVN (1998), Những giáo dục trị công nhân lao động, Nxb Lao động, Hà nội 43.Tổng LĐLĐVN (1998), Báo cáo cấu số tình hình lao động đời sống giai cấp công nhân, Hà Nội 44.Tổng LĐLĐVN (2000) Báo cáo xây dựng đời sống văn hố sở cơng nhân, viên chức, lao động, Hà Nội 45.Tổng LĐLĐVN (2001) Xu hướng biến động giai cấp công nhân Việt Nam năm đầu kỷ XXI, Nxb Lao động, Hà nội 46.Tổng LĐLĐVN (2001) Văn kiện Hội nghị Ban chấp hành Tổng LĐLĐVN lần thứ khoá VIII, Hà nội 47.Tổng LĐLĐVN (2002) Tài liệu tập huấn công tác tư tưởng văn hố cho cán Cơng đồn, Nxb Lao động, Hà Nội 48.Tổng LĐLĐVN (2002) Một số tư liệu cần thiết cán Tư tưởng văn hố cơng đồn , Nxb Lao động , Hà nội 49.Tổng LĐLĐVN (2003) Văn kiện Đại hội Cơng đồn Việt Nam lần thứ IX, Nxb Lao động, Hà nội 50.Tổng LĐLĐVN (2005) Hội nghị tổng kết năm xây dựng đời sống văn hoá sở CNVCLĐ (2000 – 2005), Hà nội 51.Thành uỷ Hà Nội (2001), Văn kiện Đại hội Đảng Thành phố lần thứ XIII (Tài tiệu lưu hành nội bộ) 52.Trường Đại học Văn hoá Hà Nội (1998), Quản lý hoạt động văn hoá (Nguyễn Văn Huy, PGS TS Phan Văn Tú, Hoàng Sơn Cường…) Nxb, VHTT, Hà Nội 115 53.Trường Đại học Cơng đồn (1997) Những vấn đề cơng đồn Việt Nam 54.GS.TS Hoàng Vinh (1998) Mấy vấn đề lý luận thực tiễn xây dựng văn hoá nước ta, Nxb VHTT, Hà nội 55.GS.TSKH Huỳnh Khái Vinh (Chủ biên), (2001), Một số vấn đề lối sống, đạo đức, chuẩn giá trị xã hội, Nxb CTQG, Hà Nội 56.GS.Trần Quốc Vượng (Chủ biên),(2005) Cơ sở văn hoá Việt Nam, Nxb Giáo dục 57.PGS TS Nguyễn Viết Vượng ( Chủ biên) (2005) Phát huy yếu tố tiềm người Thủ Hà nội thời kỳ Cơng nghiệp hố, đại hoá.Nxb Lao động, Hà Nội 116 117 ... nhân doanh nghiệp Nhà nước địa bàn Hà Nội Chương 3: Phương hướng giải pháp nhằm nâng cao hiệu xây dựng đời sống văn hố cơng nhân doanh nghiệp Nhà nước địa bàn Hà Nội CHƯƠNG CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XÂY... vào lượng vốn Nhà nước tập trung đầu tư Vì vậy, doanh nghiệp Nhà nước có nhiều loại hình như: Tổng cơng ty Nhà nước, công ty Nhà nước, doanh nghiệp Nhà nước vừa nhỏ, doanh nghiệp Nhà nước có Hội... lệ doanh nghiệp 1.2- Tầm quan trọng việc xây dựng đời sống văn hố cơng nhân 1.2.1- Quan điểm Đảng Nhà nước xây dựng đời sống văn hố cơng nhân Xây dựng đời sống văn hóa sở chủ trương lớn Đảng Nhà