TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HOÁ HÀ NỘI KHOA VĂN HOÁ DÂN TỘC THIỂU SỐ ********************** LÊ THỊ HOÈ TÊN ĐỀ TÀI: HOẠT ĐỘNG BUÔN BÁN CỦA NGƯỜI VIỆT VÀ NHỮNG ẢNH HƯỞNG CỦA NÓ TỚI ĐỜI SỐNG CỦA NGƯỜI CAO LAN XÃ ĐÔNG LỢI, HUYỆN SƠN DƯƠNG, TỈNH TUYÊN QUANG KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP CỬ NHÂN VĂN HOÁ CHUYÊN NGÀNH VĂN HOÁ DÂN TỘC THIỂU SỐ MÃ SỐ: 608 Hướng dẫn khoa học: PGS.TS BÙI XUÂN ĐÍNH HÀ NỘI: 06/2009 Lời cảm ơn Khóa luận bước để sinh viên tập dượt, vận dụng kiến thức học qua bốn năm vào việc xử lý tượng văn hóa cụ thể Hồn thành Khóa luận này, nỗ lực thân, Em nhận giúp đỡ quý báu quan, cá nhân Em xin chân thành cảm ơn thầy, giao Khoa Văn hóa dân tộc trường Đại học Văn hóa tạo hội thuận lợi cho em học tập, tiếp thu kiến thức Văn hóa học, Văn hóa Dân tộc năm học trường Em xin chân thành Sở VH - TT&DL Tuyên Quang, Phòng VH- TT&DL huyện Sơn Dương, UBND xã Đông Lợi; bà nhân dân thơn, xóm xã Đơng Lợi; tạo điều kiện thuận lợi cho em khảo sát thực địa xã, cung cấp thông tin, tài liệu cần thiết cho em nghiên cứu, phục vụ đề tài Khóa luận Cảm ơn Trung tâm Thư viện trường Đại học Văn hóa Hà Nội tạo điều kiện để em khai thác nguồn tư liệu phục vụ viết Khóa luận Đặc biệt, em xin chân thành cảm ơn PGS.TS Bùi Xuân Đính - người trực tiếp hướng dẫn tận tình cho em hồn thành đề tài Khóa luận Do thời gian lực có hạn nên khơng thể tránh khỏi khiếm khuyết Kính mong nhận đóng góp ý kiến nhiều thầy, cô giáo bạn bè để viết tiếp tục sửa đổi thêm phần hoàn chỉnh Sinh viên Lê Thị Hòe Mục Lục Lời cảm ơn Mở đầu…………………………………………………………………… 1 Lý chọn đề tài Khóa luận……………………………………………… Mục đích nghiên cứu Khóa luậ………………………………………… Đối tượng phạm vi nghiên cứu…………………………………………….3 Phương pháp nghiên cứu…………………………………………… Nguồn tư liệu thực hiện……………………………………………………….3 Đóng góp khoa học Khóa luận………………………………… .4 Bố cục Khóa luận……………………………………………………… Chương 1: Khái quát chung xã Đông Lợi, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang 1.1 Điều kiện tự nhiên………………………………………… ….… 1.1.1 Địa lý hành chính………………………………………….……… 1.1.2 Khí hậu………………… .6 1.1.3 Thủy văn………………………………………………………………6 1.1.4 Đất đai………………………… …………………… 1.1.5 Động thực vật……………………………………………… ……….8 1.1.6 Giao thông…………………………………………… …….…… 1.2 Khái quát môi trường xã hội………… ……………………… …… 1.2.1 Dân cư, dân tộc cấu hành chính………………………… 1.2.2 Đặc điểm kinh tế…………………………………… …… .12 1.2.3 Đặc điểm văn hóa xã hội………………………………… 15 Chương 2: Hoạt động buôn bán người Việt xã Đông Lợi 2.1 Hoạt động chợ…………………………………… ……… … … 20 2.1.1 Quan niệm chung chợ…………………………………… 20 2.1.2 Khái quát chung chợ xã Đông Lợi……………………… 22 2.1.2.1 Lịch sử hình thành……………………………………… ……….22 2.1.2.2 Cơ sở vật chất chợ…………………………………… 23 2.1.2.3 Bố trí chợ………………………………………………………… 24 2.1.2.4 Ban quản lý chợ……………………………………………………25 2.1.3 Lịch họp chợ………………………………………………………….26 2.1.4 Người Việt với hoạt động buôn bán……………………… .27 2.1.4.1 Các khu vực bán hàng…………………………………………… 28 2.1.4.2 Nguồn hàng……………………………………………………… 29 2.1.4.3 Phương thức trao đổi, toán………………………… 35 2.2 Hoạt động ngồi chợ…………………………………………………… 37 2.2.1 Dịch vụ bn bán nhà…………………………… …… 37 2.2.1.1 Nguồn hàng……………………………………………………… 38 2.2.1.2 Phương thức trao đổi, toán……………………………… 39 2.2.2 Các dịch vụ buôn bán lưu động……………………… … 40 Chương Tác động hoạt động buôn bán người Việt đời sống người Cao Lan xã Đông Lợi 3.1 Những tác động tích cực………………………………………………… .42 3.1.1 Phục vụ đời sống kinh tế vật chất văn hóa tinh thần cho nhân dân địa phương ……………………………………………… ………………………….42 3.1.1.1 Phục vụ phát triển kinh tế……………………………………… 42 3.1.1.2 Bảo đảm đời sống văn hóa tinh thần…………………………… 43 3.1.2 Góp phần tạo việc tạo việc làm, tăng thu nhập cho người Cao Lan………………………………………………… …………………….… .46 3.1.3 Sự hòa nhập vào kinh tế thị trường………………………… 48 3.1.4 Mở rộng giao lưu hiểu biết………………………………………… … 50 3.2 Những nhân tố văn hóa xuất văn hóa truyền thống đồng bào Cao Lan tác động người Việt 3.2.1 Trong hoạt động sản xuất………………… …………………… 50 3.2.2 Trong văn hóa vật thể……………………………………… 51 3.2.3 Trong văn hóa phi vật thể……………………………………… ….53 3.3 Những tác đông tiêu cực…………………………………………… …… 55 3.4 Một số giải pháp kiến nghị……………………………………………… 56 Kết luận………………………………………………………………… .61 Danh sách người cung cấp tư liệu……………………………………….64 Danh mục tài liệu tham khảo……………………………………………………65 Phụ lục 67 Phần Mở Đầu 1) Lý chọn đề tài Khóa luận Từ xa xưa lịch sử hình thành, phát triển đất nước, người Việt sớm biết đến hoạt động buôn bán không ngừng mở rộng chúng Lúc đầu, hoạt động bn bán chưa thực chiếm vị trí vai trò quan trọng đời sống lao động sản xuất họ, hình thức hoạt động, trao đổi mua bán cịn đơn giản nhằm mục đích bảo đảm đời sống gia đình Về sau, với thay đổi đời sống kinh tế- xã hội, người Việt ngày trọng tới việc tổ chức hoạt động buôn bán Buôn bán giúp họ tăng nguồn thu nhập phụ trợ cho hoạt động khác, tận dụng thời gian nông nhàn, thúc đẩy lưu thơng hàng hố, phát triển kinh tế Một đặc điểm bật việc cư trú người Việt lên đến miền núi thường bám theo trục đường giao thông lớn, sau thị, nơi thuận tiện cho việc buôn bán Người Việt làm chủ hoạt động buôn bán miền núi, không bảo đảm nguồn lợi cho mà cịn góp phần bảo đảm hàng hóa cần thiết cho tộc người thiểu số, thúc đẩy sản xuất phát triển; đặc biệt tạo mối gia lưu văn hóa - xã hội vùng miền Tóm lại, hoạt động bn bán người Việt có ảnh hưởng lớn tới đời sống kinh tế vật chất, văn hoá tinh thần tộc người thiểu số; đặc biệt vùng miền núi cịn gặp nhiều khó khăn Điều thể rõ xã Đông Lợi, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang Đông Lợi xã miền núi huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang Người Việt sớm nhận thấy vai trò, lợi hoạt động bn bán nhanh chóng phát triển hoạt động Người Cao Lan sinh sống đông, tộc người đông thứ hai sau người Việt, chiếm khoảng 46 % dân số toàn xã Quan hệ cộng đồng người Cao Lan người Việt từ lâu gắn bó mật thiết, gần gũi bên cạnh khác biệt lối sống văn hố ứng xử Bên cạnh đó, cách Đơng Lợi khoảng km thị tứ Kim Xuyên - bốn trung tâm thương mại huyện Sơn Dương (Tân Trào, Sơn Nam thị trấn Sơn Dương) Hoạt động trung tâm Kim Xuyên với chợ Kim Xuyên chợ Hào Phú (cách Đông Lợi khoảng km) ảnh hưởng nhiều đến hoạt động xã Đơng Lợi nói chung, hoạt động bn bán người Việt xã đời sống đồng bào Cao Lan nói riêng Thực tế cho thấy, hoạt động bn bán người Việt có nhiều tác động tạo nhiều chuyển biến đời sống kinh tế, văn hoá xã hội đồng bào Cao Lan Vì lý trên, nên em chọn đề tài “Hoạt động buôn bán người Việt ảnh hưởng tới đời sống người Cao Lan xã Đông Lợi, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang” làm Khóa luận tốt nghiệp 2) Mục đích nghiên cứu Khóa luận - Tìm hiểu hoạt động buôn bán người Việt ảnh hưởng tới đời sống người Cao Lan xã Đông Lợi, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang, nhằm hình thức, phương thức hoạt động buôn bán người Việt đây; đồng thời qua thấy tác động hoạt động đời sống đồng bào Cao Lan địa bàn - Đưa số luận khoa học để quyền địa phương tham khảo việc định hướng hoạt động buôn bán phát triển hướng, để tận dụng phát huy mạnh tạo phát triển bền vững lâu dài Làm tốt điều góp phần khẳng định mạnh hoạt động buôn bán, xây dựng phát triển kinh tế, cải thiện đời sống cho người dân đặc biệt tộc người thiểu số Qua nghiên cứu có định hướng cụ thể cho người dân việc giữ gìn phát huy nét đẹp văn hoá truyền thống bối cảnh 3) Đối tượng phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu Khóa luận hình thức hoạt động bn bán người Việt xã Đông Lợi, huyện Sơn Dương, ảnh hưởng hoạt động tới đời sổng đồng bào Cao Lan Phạm vi nghiên cứu: địa bàn nghiên cứu chủ yếu Khóa luận xã Đơng Lợi, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang Về thời gian, Khóa luận nghiên cứu vấn đề từ năm 2000 đến hết năm 2008 4) Phương pháp nghiên cứu Khóa luận sử dụng phương pháp nghiên cứu điền dã dân tộc học để thu thập tài liệu có liên quan địa phương Bên cạnh đó, Khóa luận cịn sử dụng phương pháp thống kê, điều tra theo mẫu, phương pháp tổng hợp… để phân tích số liệu lý giải tượng nghiên cứu 5) Nguồn tư liệu thực Khóa luận Nguồn tư liệu Khóa luận tư liệu điền dã thu thập chuyến khảo sát thực tế địa phương, gồm tư liệu thu quan sát, ghi chép, vấn người dân cán địa phương Bên cạnh cịn có báo cáo kinh tế - xã hội địa phương Khóa luận kế thừa tài liệu, kết nghiên cứu hoạt động kinh tế - xã hội vùng Đông Bắc, trao đổi buôn bán người Việt đời sống tộc người thiểu số 6) Đóng góp khoa học Khóa luận Khóa luận đề tài nghiên cứu hoạt động buôn bán người Việt tác động đời sống người Cao Lan xã Đông Lợi huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang Góp phần cung cấp luận khoa học hoạt động buôn bán người Việt xã Đơng Lợi, để quyền địa phương tham khảo, đề giải pháp để quản lý định hướng hoạt động buôn bán phát triển hướng, bền vững 7) Bố cục Khóa luận Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo, Phụ lục , Đề tài chia thành ba chương: Chương I: Giới thiệu chung xã Đông Lợi Chương II: Hoạt động buôn bán người Việt xã Đông Lợi Chương III: Tác động hoạt động buôn bán đời sống người Cao Lan xã Đông Lợi CHƯƠNG GIỚI THIỆU CHUNG VỀ XÃ ĐƠNG LỢI 1.1.Điều kiện tự nhiên 1.1.1.Địa lý hành Đông Lợi xã miền núi hạ huyện Sơn Dương, cách trung tâm huyện khoảng 40 km phía Nam; cách thị tứ Kim Xuyên khoảng km Xã có ranh giới sau : - Phía Đơng giáp xã Phú Lương, có ranh giới tính từ suối Đá Bàn đến dốc 79 - Phía Tây giáp xã Hào Phú xã Phú Lương, ranh giới từ Thủ Cung đến đỉnh núi Lịch - Phía Nam giáp xã Tam Đa phần xã Hào Phú, ranh giới tính từ dốc 79, qua Đội VI, đến nhà ông Trung Thành xã Hào Phú - Phía Bắc giáp xã Thanh Phát, có ranh giới từ đỉnh núi Lịch đến giáp xã Phú Lương Đơng Lợi xã có địa hình tương đối đa dạng phức tạp, chủ yếu đồi núi, chia cắt thành khe, thung lũng nhỏ hẹp, tạo thành dải ruộng bậc thang cho người dân khai thác sử dung canh tác, sản xuất nơng nghiệp Nhìn cách khái qt đặc điểm địa hình có nhiều tác động (thuận lợi khó khăn) có ảnh hưởng định đến trình xây dựng, phát triển kinh tế, xã hội đặc biệt việc nâng cấp hệ thống giao thơng, xây dựng cơng trình sở hạ tầng địa bàn xã Giáo dục tính trung thực tham gia hoạt động trao đổi mua bán với khách hàng, đặc biệt người Việt Tránh tính ỷ độc quyền hàng hóa mà có hành động lừa gạt, ép giá người mua Giáo dục ý thức pháp luật (không trốn thuế), ý thức giữ gìn vệ sinh an tồn thực phẩm, không buôn bán hàng giả, mặt hàng không đảm bảo chất lượng, hàng liên quan đến sức khỏe người tiêu dùng, đến sản xuất nông nghiệp (phân bón, thuốc trừ sâu giả…) Đối với đồng bào Cao Lan bên cạnh việc đẩy mạnh sản xuất, nâng cao tỷ trọng hàng hóa, cần có giải pháp nâng cao khả tiếp cận thị trường cho người dân; tạo điều kiện cho họ có điều kiện mở rộng phát triển hoạt động buôn bán minh * Giải pháp để bảo tồn phát huy giá trị văn hóa Làm tốt cơng tác tuyên truyền giáo dục, nâng cao nhận thức đồng bào Cao Lan bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống Bà vừa giao lưu, tiếp cận nhân tố văn hóa mới, đồng thời loại trừ dần hủ tục lạc hậu, trừ tệ nạn xã hội, đẩy lùi luồng văn hóa khơng lành mạnh Vừa xây dựng phát triển kinh tế khơng bỏ qua biện pháp sách cụ thể để giữ gìn cảnh quan văn hóa, mơi trường văn hóa địa phương Đặc biệt vấn đề vệ sinh, rác thải phiên chợ xã cần phải xử lý đắn hợp lý KẾT LUẬN Đông Lợi xã hạ huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang với diện tích 2411 ha, 1007 hộ 4781 nhân khẩu, thuộc hai tộc người Việt (chiếm 52%) Cao Lan (46%,) sống tập trung theo thơn xóm có quan hệ gắn bó mật thiết mặt Người Việt xã Đông Lợi gồm nhiều phận khác : số đông cư dân gốc, sinh lập nghiệp xã từ nhiều đời nay; số người nông dân từ huyện tỉnh Thái Bình lên vào năm 1962, theo chủ trương “Vận động đồng bào miền xuôi xây dựng phát triển kinh tế - văn hóa vùng miền núi” Chính phủ Một số nhỏ người chuyển cư tự Từ vùng đồng có nhiều thuận lợi chuyển cư lên vùng miền núi có nhiều khó khăn, nhóm cư dân Việt nhanh chóng thích nghi với mơi trường sinh sống có nhiều khác biệt địa hình, khí hậu, thổ nhưỡng… Họ hịa nhập với phận người Việt địa phương với người Cao Lan ln chung sống hịa thuận gắn bó, xây dựng xã Đơng Lợi ngày vững mạnh có bước phát triển định Từ việc nhanh chóng thích nghi, họ với phận người Việt địa phương sớm phát huy vai trị tất mặt đặc biệt kinh tế Họ tạo nguồn lực lớn sản xuất nơng nghiệp, biến từ nơng nghiệp mang nặng tính tự cung tự cấp sang nơng nghiệp mang tính sản xuất hàng hóa Từ họ sớm nắm bắt, đẩy mạnh hoạt động giao lưu, trao đổi, bước phát huy vai trị hoạt động bn bán đạt kết định Hoạt động buôn bán người Việt thể rõ nét tập trung chợ xã Đông Lợi Họ với hoạt động buôn bán lực lượng cung cấp nguồn hàng hóa chợ Khơng tham gia hoạt động bn bán chợ, người Việt cịn đẩy mạnh dịch vụ kinh doanh buôn bán nhà, tốp bn lưu động Trong q trình ấy, họ tạo tác động định nhận thức, tư cho đồng bào Cao Lan, làm thay đổi đời sống vật chất tinh thần bà con; góp phần quan trọng giúp đồng bào Cao Lan tiếp xúc hội nhập với môi trường để giao lưu, phát triển Nhìn tổng thể người Việt giúp đảm bảo cung ứng nguồn hàng để phục vụ cho nhiều hoạt động nhân dân địa phương, đặc biệt đồng bào Cao Lan Trong hoạt động sản xuất, đảm bảo cung cấp giống trồng, vật ni, loại phân bón, thuốc trừ sâu, loại nông cụ từ truyền thống đến đại Phục vụ hoạt động xây dựng có loại vật liệu xây dựng sắt thép, xi măng, gạch… Bên cạnh cịn có mặt hàng phục vụ đời sống lương thục, loại thực phẩm công nghiệp…, mặt hàng phục vụ đời sống sức khỏe tinh thần (thuốc chữa bệnh, nhiều loại phương tiện nghe nhìn…) nhiều loại hàng phục vụ cho nhu cầu hàng ngày ( đồ dùng công nghiệp, quần áo, vải vóc…) Hoạt động bn bán người Việt cịn góp phần quan trọng thúc đẩy bảo đảm tiêu thụ sản phẩm dư thừa cho người Cao Lan qua hoạt động chợ Bên cạnh mặt tích cực, hiệu lợi ích rõ rệt mang lại cho đời sống người Cao Lan Đông Lợi, hoạt động buôn bán người không tránh khỏi mặt hạn chế, tiềm ẩn tác động tiêu cực văn hóa - xã hội, ảnh hưởng không tốt đến phát triển bền vững địa phương Trong phương hướng phát triển kinh tế - xã hội năm tới, Đảng quyền xã Đơng Lợi xác định tích cực đẩy mạnh chuyển dịch cấu kinh tế, theo hướng tăng cường tỷ trọng thương nghiệp dịch vụ, sở tiềm năng, mạnh sản xuất nông, lâm nghịêp địa phương Để làm điều đó, cần quy hoạch lại chợ quy hoạch phảt tiển kinh tế- xã hội lâu dài; xây dựng lại chợ khang trang, tạo điều kiện thuận lợi cho người Việt phát triển hoạt động kinh doanh buôn bán mình, đồng thời khuyến khích có sách hỗ trợ, giúp đỡ đồng bào Cao Lan vè tài chính, lực tư kinh tế, để đồng bào mở rộng tham gia vào hoạt động bn bán cách bình đẳng với người Việt có hiệu Mặt khác, người Việt cần coi hoạt động buôn bán không đem lại mối lợi cho mà cịn nhân tố góp phần quan trọng vào việc triển kinh tế địa phương Do cần có thái độ, tinh thần bn bán nghiêm chỉnh, tn thủ pháp luật, khơng mối lợi trước mắt mà ảnh hưởng đến sản xuất, quan hệ hệ xã hội, văn hóa địa phương với đồng bào Cao Lan Với đồng bào Cao Lan Đông Lợi, cần phải tự phấn đấu vươn lên, tìm hiểu, học hỏi kinh nghiệm làm ăn, chi tiêu người Việt để vươn lên có sống no đủ Trong trình giao lưu hội nhập, phát triển kinh tế đồng bào cần biết giữ gìn, bảo tồn phát huy vốn văn hóa truyền thống quý báu tránh nguy mai biến giá trị văn hóa quý báu từ ngàn đời tộc người Các tộc người đồn kết, bình đẳng giúp đỡ phát triển nhân tố quan trọng giúp xây dựng xã Đông Lợi ngày văn minh phồn thịnh, lên với bước tiến không ngừng toàn xã hội Danh sách người cung cấp tư liệu STT Họ tên Dân tộc Tuổi Thôn (Xóm) Nghề Nghiệp Lê Thế Phú Kinh 42 An Lịch Chủ tịch xã Đặng Tiến Đông Cao Lan 36 Phúc Bình CBVH xã Nguyễn Văn Hà Kinh 28 An Thịnh CB xã Trần Văn Tính Kinh 32 An Lịch Nông dân Lâm Văn Thức Cao Lan 72 Xóm Nứa Nơng dân Hồng Văn Khánh Cao Lan 40 Cu Ri Phó thơn Lê Thị Như Kinh 80 An Khang Buôn bán Trần Hữu Bắc Kinh 31 An Lịch Buôn bán Âu Thị Hoa Cao Lan 74 Phúc Kiện Nông dân 10 Nguyễn Thị Thúy Kinh 34 An Lịch Buôn bán 11 Phạm Thị Thu Kinh 54 Xóm Nứa Nơng dân 12 Lâm Văn Mùi Cao Lan 42 Phúc Kiện Buôn bán TÀI LIỆU THAM KHẢO Ban Dân tộc Tuyên Quang Các dân tộc thiểu số Tuyên Quang 1972 Đặng Thị Hoa Chợ nông thôn thực trạng vấn đề góc độ góc độ dân tộc học._ H: Trung tâm KHXH&NVQG Viên Dân tộc học,1996 Hoàng Nam Văn hóa dân tộc vùng Đơng Bắc, Trường Đại học Văn hóa Hà Nội, 2002 Khổng Diễn (và tác giả khác) Những đặc điểm kinh tế - xã hội dân tộc miền núi phía Bắc, Nxb KHXH, HN, 1996 Khổng Diễn (chủ biên) – Trần Bình – Đặng Thị Thoa – Đào Thụy Khuê, Dân tộc Sán Chay Việt Nam, Nxb VHDT Hà Nội, 2003 Nông Quốc Chấn Chợ vùng cao nơi giao lưu hàng hóa văn hóa // Tạp chí Văn hóa dân tộc – Số 3.1995 Lâm Mai Lan Những tác động kinh tế - xã hội du lịch dân tộc thiểu số Sa Pa // Tạp chí Dân tộc học – Số 2000 Lâm Quý Văn hóa Cao Lan, Nxb KHXH Hà Nội, 2004 Nông Quốc Chấn (và tác giả khác) Văn hóa phát triển dân tộc Việt Nam, Nxb.VHDT, HN, 1996 10 Phan Thị Đém Chợ tỉnh miền núi phía Bắc trung tâm sinh hoạt văn hóa tồn vùng., Báo cáo Đề tài Cấp bộ, Đại học Văn hóa Hà Nội, 2002 11 Phù Ninh – Nguyễn Thịnh, Văn hóa truyền thống Cao Lan, Nxb.VHDT Hà Nội, 1999 12 Trần Văn Hà Phát triển nông thôn miền núi dân tộc thời kỳ chuyển đổi kinh tế, Nxb KHXH, HN, 2007 13 Ủy ban nhân dân xã Đông Lợi, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang Báo cáo tổng kết năm 2008 phương hướng công tác năm 2009 14 Vũ Ngọc Khánh Văn hóa phát triển dân tộc Việt Nam, Nxb Thanh niên - Hà Nội 2001 15 Viện Dân tộc học Các dân tộc người Việt Nam (các tỉnh phía Bắc), Nxb KHXH, HN, 1978 16 Viên Ngôn ngữ học Từ điển tiếng Việt._Hà Nội – Đà Nẵng, Nxb Đà Nẵng – Trung tâm từ điển học, 2000._ tr: 171 PHỤ LỤC 35 36 37 38 11 12 13 14 15 16 17 18 19 10 20 32 22 23 24 25 26 27 28 39 29 30 40 21 Chú thích Các cầu hàng có lều quán Các khu vực bán hàng (chưa có lều quán) Cổng, lối vào, chợ - 4: Bán hàng bánh kẹo - 3: Bán giày, dép 5- 7: Hàng quần áo - - 9- 10: Hàng tạp hóa 11: Hàng bán thuốc 12 đến 19: Hàng vải, quần áo 20 - 21: Hàng bán thuốc 22 - 23: Hàng vải, quần áo 24: Quán ăn 26 đến 28: Bán hàng tạp hóa 29: Khu vực bán cá tươi, thịt 30: Nơi bán sản phẩm nông nghiệp 31: Khu vực bán nông cụ sản xuất 32: Hàng thịt 33 – 34: Bán rau, hoa 35 – 36: Bán chiếu, củi 37 đến 39: Bán hàng tạp hóa 40: Nơi gửi xe Hàng bánh chị Lục Thị Như (người Cao Lan – Xóm Nứa) Một góc quầy bán Nón Trao đổi mua bán thực phẩm Trao đổi, thu mua nông cụ lao động Thu mua nhà Thu mua nhà Đồng bào Cao Lan vui ngày hội ... thiệu chung xã Đông Lợi Chương II: Hoạt động buôn bán người Việt xã Đông Lợi Chương III: Tác động hoạt động buôn bán đời sống người Cao Lan xã Đông Lợi CHƯƠNG GIỚI THIỆU CHUNG VỀ XÃ ĐÔNG LỢI 1.1.Điều... xã Đông Lợi, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang Đông Lợi xã miền núi huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang Người Việt sớm nhận thấy vai trò, lợi hoạt động bn bán nhanh chóng phát triển hoạt động Người. .. huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang? ?? làm Khóa luận tốt nghiệp 2) Mục đích nghiên cứu Khóa luận - Tìm hiểu hoạt động buôn bán người Việt ảnh hưởng tới đời sống người Cao Lan xã Đông Lợi, huyện Sơn Dương,