BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ VĂN HOÁ - THƠNG TIN TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HỐ HÀ NỘI NGUYỄN THỊ NGỌC HUYỀN GIAO LƯU VĂN HĨA THƠNG QUA XUẤT BẢN PHẨM CỦA NHÀ XUẤT BẢN THẾ GIỚI THỜI KỲ ĐỔI MỚI Chuyên ngành: Văn hoá học Mã số: 60 31 70 LUẬN VĂN THẠC SĨ VĂN HOÁ HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS Trần Đoàn Lâm HÀ NỘI – 2006 MỤC LỤC Trang PHẦN MỞ ĐẦU CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA GIAO LƯU VĂN HOÁ THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG XUẤT BẢN 1.1 Lý luận chung giao lưu văn hoá 1.1.1 Khái niệm giao lưu văn hố 1.1.2 Vai trị giao lưu văn hố 1.1.3 Các hình thức giao lưu văn hố 1.2 Sơ lược tình hình giao lưu văn hố Việt Nam với nước ngồi 11 12 1.2.1 Văn hố Việt Nam tiến trình lịch sử 12 1.2.2 Tác động giao lưu với phát triển văn hố Việt Nam 16 1.3 Q trình giao lưu văn hố thơng qua xuất phẩm Việt Nam 24 1.3.1 Ưu xuất phẩm so với loại hình khác 25 1.3.2 Quá trình giao lưu xuất phẩm Việt Nam 29 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG GIAO LƯU VĂN HỐ THƠNG QUA XUẤT BẢN PHẨM CỦA NHÀ XUẤT BẢN THẾ GIỚI 37 2.1 Tổng quan Nhà xuất Thế giới 37 2.1.1 Lịch sử hình thành 37 2.1.2 Chức năng, nhiệm vụ 38 2.1.3 Tổ chức máy 39 2.1.4 Các loại hình xuất phẩm 40 2.1.5 Tính đặc thù xuất phẩm trình giao lưu văn hố nước ngồi 43 2.2 Q trình giao lưu văn hố thơng qua xuất phẩm Nhà xuất Thế giới thời kỳ đổi 46 2.2.1 Tính cấp thiết giao lưu văn hố thời kỳ đổi 46 2.2.2 Hướng hoạt động Nhà xuất Thế giới thời kỳ đổi 49 2.1.3 Tình hình xuất bản, phát hành Nhà xuất Thế giới thời kỳ đổi 50 2.2.4 Các xuất phẩm Nhà xuất Thế giới q trình giao lưu văn hố với nước 57 2.3 Đánh giá hoạt động giao lưu văn hố thơng qua xuất phẩm Nhà xuất Thế giới 78 2.3.1 Thành tựu 78 2.3.2 Hạn chế 83 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG GIAO LƯU VĂN HOÁ CỦA NHÀ XUẤT BẢN THẾ GIỚI THÔNG QUA XUẤT BẢN PHẨM 89 3.1 Các giải pháp vĩ mô 89 3.1.1 Quán triệt quan điểm Đảng Nhà nước vai trò xuất phẩm q trình giao lưu văn hóa nước ngồi 89 3.1.2 Hồn thiện sách hỗ trợ để phát triển hoạt động xuất 91 3.2 Giải pháp vi mô 95 3.2.1 Đẩy mạnh tuyên truyền, quảng cáo sách, tạp chí đến bạn đọc nước quốc tế 95 3.2.2 Nâng cao chất lượng nội dung đổi hình thức xuất phẩm 99 3.2.3 Đẩy mạnh mối quan hệ hợp tác với tổ chức nước nước hoạt động xuất bản, phát hành 103 2.4 Nâng cao trình độ cho đội ngũ biên tập viên, biên dịch viên 3.2.5 Đầu tư đời xuất phẩm điện tử 104 105 KẾT LUẬN 108 TÀI LIỆU THAM KHẢO 110 PHỤ LỤC PHẦN MỞ ĐẦU Giao lưu văn hoá tượng phổ biến xã hội loài người, quy luật vận động phát triển dân tộc văn hoá Giao lưu văn hoá phản ánh học hỏi tiếp nhận lẫn dân tộc, quốc gia nhiều lĩnh vực, trước hết thành tựu trí tuệ, khoa học, cơng nghệ, kinh nghiệm tổ chức xã hội quản lý Nhà nước Thơng qua giao lưu, trao đổi văn hố, giá trị văn hoá tinh thần cao đẹp nhân dân ta đông đảo bạn bè giới biết đến, ngược lại, học hỏi nhiều thành tựu tinh hoa văn hoá nhân loại làm phong phú thêm văn hoá nước nhà Trong bối cảnh giao lưu văn hố với nước ngồi, xuất lĩnh vực đóng vai trị quan trọng hoạt động thông tin đối ngoại đất nước, phương tiện mặt trận văn hoá tư tưởng Đảng, Nhà nước Với mục đích hoạt động phổ biến tri thức đến với người, xuất phẩm phát hành cầu nối quan trọng, nối liền đất nước, người Việt Nam với bạn bè năm châu, bốn bể giới nối giới với Việt Nam Thông qua xuất phẩm, bạn đọc nước ngồi hiểu tư tưởng, tình cảm, phong tục, tập quán, lễ nghi dân tộc ta Bên cạnh đó, cốt cách, tâm hồn nước Trung Hoa, Nga, Pháp, Mỹ, Nhật giới thiệu với bạn đọc Việt Nam Đảng ta khẳng định, việc giao lưu văn hoá vùng, cộng đồng dân tộc quốc gia ngày vấn đề cần thiết xúc Chính giao lưu thông qua hoạt động xuất bản, phát hành góp phần làm cho kinh tế đất nước phồn vinh, văn hoá phát triển phong phú đa dạng Từ đó, làm củng cố thêm mối quan hệ đoàn kết, hợp tác lĩnh vực Đây yếu tố quan trọng để Việt Nam gia nhập tổ chức nhanh hơn, tốt hoà nhập để phát triển Tuy nhiên, thời đại bùng nổ thơng tin nay, để q trình giao lưu văn hố nói chung giao lưu thơng qua xuất phẩm nói riêng có hiệu cao, tiếp thu giá trị văn hoá lành mạnh, giới thiệu sắc độc đáo văn hoá Việt Nam vấn đề mà cần phải quan tâm nghiên cứu Trong thực tế, bên cạnh thành tựu đạt được, vấn đề giao lưu văn hố với nước ngồi cịn nhiều hạn chế chưa mong muốn Đúng Văn kiện Hội nghị lần thứ BCH TW khóa VIII, Đảng ta mặt yếu giao lưu văn hoá: “giao lưu văn hoá với nước ngồi chưa tích cực chủ động, cịn nhiều sơ hở Số văn hoá phẩm độc hại, phản động xâm nhập vào nước ta cịn q lớn, đó, số tác phẩm văn hố có giá trị nước ta đưa bên ngồi cịn q ” [9, tr.49] Để góp phần bước khắc phục mặt yếu giao lưu văn hố, phải có quan tâm, đóng góp người làm cơng tác xuất bản, phát hành Trước tình hình đó, với nhu cầu cấp thiết giao lưu văn hoá nước ngồi nhằm thúc đẩy văn hố Việt Nam phát triển giai đoạn nay, lựa chọn đề tài: Giao lưu văn hố thơng qua xuất phẩm Nhà xuất Thế giới thời kỳ đổi (Từ năm 1991 đến nay) Trong điều kiện phạm vi đề tài, xin phép nghiên cứu tình hình giao lưu văn hố thơng qua xuất phẩm gồm báo, tạp chí Nhà xuất Thế giới, quan có nhiệm vụ giúp Bộ Văn hố-Thơng tin thực chức thơng tin đối ngoại, có đóng góp khơng nhỏ vào việc giới thiệu văn hố Việt Nam nước ngồi giới thiệu văn hoá giới vào Việt Nam; chúng tơi khơng nghiên cứu tình hình kinh doanh xuất phẩm đơn vị Từ việc phân tích trạng xuất phẩm Nhà xuất Thế giới giao lưu văn hoá, đề tài khẳng định vai trò Nhà xuất cơng tác xuất bản, phát hành báo chí đối ngoại; khẳng định đường lối đắn Đảng việc chủ trương mở rộng giao lưu hội nhập, tăng cường thơng tin đối ngoại để văn hố Việt Nam khơng giới thiệu sắc mà cịn tiếp nhận tinh hoa văn hố nhân loại để xây dựng văn hoá phong phú, đa dạng, tiên tiến, trở thành mục tiêu động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU Từ trước đến nay, có số viết vấn đề giao lưu văn hố Ví dụ: Bài Nội sinh ngoại sinh giao lưu văn hoá ngày tác giả Vũ Khiêu Bàn văn hiến Việt Nam (Nxb Khoa học xã hội, 1996); Bài viết Từ học giao lưu văn hố Đơng - Tây q khứ suy nghĩ tồn cầu hố tác giả Nguyễn Hoà Hải Giá trị truyền thống trước thách thức tồn cầu hố (Nxb Chính trị quốc gia, 2002); Phần nghiên cứu Giao lưu văn hoá tác giả Phan Ngọc Bản sắc văn hoá Việt Nam (Nxb Văn hoá - Thơng tin, 2004) Đã có cơng trình nghiên cứu giao lưu văn hoá lĩnh vực Ví dụ: Cuốn Giao lưu văn hố phát triển văn hoá nghệ thuật Việt Nam PTS Phạm Duy Đức (Nxb Chính trị quốc gia, 1996); Cuốn Văn học đổi giao lưu văn hố GS Phan Cự Đệ (Nxb Chính trị quốc gia, 1997) Tuy nhiên, chưa có cơng trình nghiên cứu giao lưu văn hố thơng qua hoạt động xuất đối ngoại Đặc biệt, Nhà xuất Thế giới, đóng góp việc giới thiệu văn hố Việt Nam nước ngồi hội nhập văn hoá giới đề cập nhiều viết, hội thảo Ví dụ: Bài Viết sách đối ngoại bạn đọc nước TS Trần Đoàn Lâm Hội thảo khoa học nhu cầu đọc hoạt động xuất năm 2004 (Vụ Thư viện Cục Xuất Bộ Văn hố - Thơng tin tổ chức), viết Kỷ yếu 45 năm lãnh đạo, cán bộ, viên chức Nhà xuất Thế giới Nhưng nay, chưa có cơng trình nghiên cứu chun sâu, chuyên khảo nội dung MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU - Nghiên cứu để làm rõ tính đặc thù, tác dụng hiệu loại hình xuất đối ngoại Nhà xuất Thế giới làm giao lưu, phát triển văn hoá - Đánh giá đóng góp hạn chế Nhà xuất Thế giới trình giao lưu văn hố thơng qua xuất phẩm - Rút số vấn đề có tính lý luận làm định hướng nghiên cứu, nhằm tìm giải pháp đẩy mạnh giao lưu văn hố với nước ngồi thơng qua hoạt động Nhà xuất Thế giới nói riêng ngành xuất thơng tin đối ngoại nói chung ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU - Đề tài nghiên cứu vai trò xuất phẩm Nhà xuất Thế giới trình giao lưu văn hố để phát triển văn hố, khơng nghiên cứu xuất phẩm với tư cách hàng hoá - Do tính chất điều kiện thực đề tài nên nội dung nghiên cứu tập trung vào xuất phẩm gồm sách, tạp chí có nội dung tun truyền, giới thiệu đất nước, người văn hoá Việt Nam nước ngồi giới thiệu văn hố nước ngồi vào Việt Nam - Sách, tạp chí mà đề tài nghiên cứu loại sách, tạp chí truyền thống, in máy đóng thành quyển, đề tài không nghiên cứu loại sách điện tử - Phạm vi thời gian nghiên cứu đề tài xác định từ năm 1991 đến nay, có tham khảo tình hình thời gian trước để so sánh PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đề tài thực sở khảo sát, nghiên cứu thực tế hoạt động xuất bản, phát hành xuất phẩm Nhà xuất Thế giới với phương pháp cụ thể như: Phương pháp thống kê, so sánh, phương pháp phân tích tổng hợp, phương pháp logic lịch sử, phương pháp xã hội học, phương pháp vấn ĐÓNG GĨP CỦA LUẬN VĂN - Thơng qua phân tích hoạt động sản phẩm Nhà xuất Thế giới: Luận văn làm rõ mối quan hệ hoạt động xuất giao lưu văn hoá; Khẳng định chủ trương đắn Đảng mở rộng giao lưu văn hố với nước ngồi nhằm giới thiệu đất nước, người, văn hố Việt Nam, nâng cao hình ảnh Việt Nam cộng đồng quốc tế nhằm xây dựng văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà sắc dân tộc - Khẳng định thành công Nhà xuất Thế giới trình giao lưu văn hố; làm bật tính đặc thù giao lưu văn hoá qua xuất phẩm - Tìm hiểu bất cập cịn tồn lĩnh vực này, từ đó, đề xuất số giải pháp nhằm nâng cao hiệu hoạt động Nhà xuất Thế giới q trình giao lưu văn hố nhằm đóng góp vào cơng tác thơng tin đối ngoại Việt Nam phát triển văn hoá Việt Nam nói chung NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Ngồi phần mở đầu kết luận, luận văn gồm chương: Chương 1: Cơ sở lý luận giao lưu văn hố thơng qua hoạt động xuất Chương 2: Thực trạng hoạt động giao lưu văn hố thơng qua xuất phẩm Nhà xuất Thế giới Chương 3: Giải pháp nhằm nâng cao hiệu hoạt động giao lưu văn hoá Nhà xuất Thế giới thông qua xuất phẩm mang lại hiệu đáng kể cho công tác phát hành Nhà xuất Thế giới - Đối với bạn đọc nước ngoài, tiếp tục việc quảng bá sản phẩm thông qua đại sứ quán, quan đại diện ta nước giới, cá nhân, tập thể từ Việt Nam trở nước Các sứ qn, phịng văn hố, trung tâm văn hố Việt Nam nước phải giúp quảng bá thật rộng rãi hình ảnh đất nước người Việt Nam thông qua xuất phẩm Nhà xuất Thế giới Trong thực tế, có sứ quán chất sách Nhà xuất Thế giới kho đem biếu dịp lễ, Tết Ngược lại, có nơi xây dựng thư viện nhỏ hay phịng đọc nhỏ để bạn đọc nước ngồi bà Việt Kiều đến tra cứu (như Cộng hoà Séc, Cộng hồ dân chủ nhân dân Lào ) Chính vậy, cần đề xuất để mơ hình phổ biến cách tồn diện, góp phần phát triển thêm bạn bè cho Việt Nam kích thích nhu cầu đọc, tìm hiểu Việt Nam - Đầu tư cải tạo lại cửa hàng tiếp thị phát hành Nhà xuất Thế giới, cho có vị trí điều kiện thuận lợi để khách hàng nước nước ngồi (tại Việt Nam) dễ tiếp cận bị thu hút Tạo cho nơi thực trở thành địa điểm giới thiệu xuất phẩm tiếp thu ý kiến đóng góp bạn đọc (khách hàng) 3.2.2 Nâng cao chất lượng nội dung đổi hình thức xuất phẩm Như biết, nhu cầu văn hoá tinh thần nhân dân Việt Nam giới vơ phong phú Nhu cầu đọc sách ngồi việc nâng cao nhận thức, học tập, nghiên cứu, ứng dụng nghề nghiệp cịn để thoả mãn nhu cầu giải trí Hoạt động xuất hoạt động nhằm phổ biến xuất phẩm đến nhiều người Việc thực hoạt động xuất Nhà xuất Thế giới lại có yêu cầu đặc biệt hơn, xuất phẩm không phổ biến đến nhiều người nước mà cịn nước ngồi Những xuất phẩm Nhà xuất Thế giới xác định giúp cho bạn đọc nước ngồi có tri thức, hiểu biết văn hóa Việt Nam để hiểu dân tộc Việt Nam, đến với dân tộc Việt Nam, giúp cho bạn đọc Việt Nam tiếp thu tinh hoa văn hố giới để học hỏi Chính mà người làm công tác xuất bản, phát hành Nhà xuất Thế giới phải chiến sĩ mặt trận văn hoá - tư tưởng, nghiên cứu, lựa chọn để có sách đáp ứng yêu cầu nội dung lượng kiến thức Biểu 3.2 KHẢO SÁT NHU CẦU CỦA ĐỘC GIẢ ĐỐI VỚI XUẤT BẢN PHẨM CỦA NHÀ XUẤT BẢN THẾ GIỚI TT Loại sách Số ý kiến thích đọc Tình hình trị, xã hội nước giới 50/114 Tình hình trị, xã hội Việt Nam 44/114 Giới thiệu văn hoá, văn minh nước 54/114 Giới thiệu kiến thức khoa học kỹ thuật 32/114 Văn học nước 28/114 (Kết khảo sát 114 bạn đọc Nhà sách Tràng Tiền, Thăng Long Thư viện Quốc gia Việt Nam tác giả thực vào tháng 8/2006 ) Đây số liệu tham khảo cho biết thị hiếu, nhu cầu bạn đọc Việt Nam Căn vào số liệu trên, thấy, số bạn đọc quan tâm đến vấn đề trị, xã hội nước giới đông, đặc biệt ý kiến quan tâm đến vấn đề văn hóa, văn minh nước chiếm tỷ lệ cao so với đề tài khác Cũng thông qua khảo sát bạn đọc nhà sách Thư viện Quốc gia Việt Nam, cho thấy có 81/114 phiếu cho Nhà xuất Thế giới cần phải tập trung nâng cao chất lượng nội dung, đề nghị tăng cường xuất sách : - Giới thiệu văn hố Việt Nam nước ngồi: 72/114 phiếu - Giới thiệu văn hố nước ngồi vào Việt Nam 46/114 phiếu - Sách dạy ngoại ngữ (cả tiếng Việt tiếng nước ngoài): 37/114 phiếu - Sách trị: 29/114 phiếu - Sách văn học: 28/114 phiếu Những ý kiến cho phải tăng cường xuất sách văn hóa chiếm tỷ lệ cao vấn đề bạn đọc quan tâm Bên cạnh đó, sách dạy ngoại ngữ có nhu cầu cao so với sách trị, văn học Bởi tình hình nay, để tiếp cận với tri thức, tiến khoa học kỹ thuật giới việc học ngoại ngữ nhu cầu cấp thiết Nhà xuất Thế giới cần tham khảo xem xét nhu cầu độc giả kế hoạch lập đề tài Đối tượng bạn đọc nước người có trình độ cao, việc đầu tư để nâng cao chất lượng nội dung để cung cấp tri thức phù hợp việc mà Nhà xuất phải thường xuyên quan tâm đổi cho phù hợp với đối tượng bạn đọc thời kỳ Ngày nay, bạn đọc nước ngồi quan tâm đến chiến tranh Việt Nam so với thời gian trước, mà họ cần tìm hiểu tình hình phát triển kinh tế, xã hội Việt Nam, giá trị văn hoá đặc sắc Việt Nam, tiềm cho đầu tư tiềm du lịch Thông tin họ cần thơng tin ngắn gọn, xúc tích phải cụ thể, rõ ràng, cách trình bày sinh động Thực tế cho thấy, nhu cầu có thơng tin Việt Nam độc giả nước đa dạng Theo khảo sát Nhà xuất Thế giới, nhóm độc giả phân loại theo châu lục có nhu cầu khác tìm hiểu thơng tin Việt Nam Ví dụ, ngoại trừ nhóm độc giả có u cầu thơng tin chun biệt phần lớn độc giả Trung Quốc sang Việt Nam thích loại sách giới thiệu đất nước - người Việt Nam, Bác Hồ, luật đầu tư, làm ăn kinh tế Việt Nam Độc giả Nhật Bản thích có thơng tin khu du lịch, du lịch sinh thái, di tích lịch sử văn hố, Bác Hồ Độc giả Mỹ hay tìm đọc sách chiến tranh Việt Nam tác giả Việt Nam viết Độc giả Châu Phi có xu hướng tìm sách phổ biến kinh nghiệm Việt Nam phát triển kinh tế, kinh tế nông nghiệp, nỗ lực giải vấn đề xã hội Như vậy, thấy nhu cầu giao lưu văn hóa bạn bè quốc tế với Việt Nam để thơng qua tìm hiểu học hỏi lẫn lớn Trong trình hoạt động, Nhà xuất vào nhu cầu để cung cấp thông tin phù hợp, cụ thể, sinh động Với bạn đọc Việt Nam, với chức năng, nhiệm vụ công tác xuất bản, phát hành xuất phẩm Nhà xuất Thế giới xác định phục vụ cho đối tượng bạn đọc có trình độ, sử dụng sách vào học tập, nghiên cứu chủ yếu Có thể nói, xuất phẩm quốc văn nhà xuất “kén chọn độc giả” Nhà xuất không cung cấp bí nấu ăn, mẹo vặt sống, cách nuôi dạy khoẻ, ngoan mà cung cấp tri thức khoa học, văn hoá, cung cấp phương pháp luận lĩnh vực khoa học, xã hội nhân văn, xuất phẩm phải có tính tri thức, khoa học, tính giáo dục cao Tuy nhiên, thực tế, số bạn đọc nội dung khơng lớn Chính mà hệ thống đề tài Nhà xuất lựa chọn xuất bản, phát hành phải đảm bảo yếu tố: mới, thiết thực thu hút bạn đọc Đối với hai đối tượng độc giả trên, Nhà xuất phải tìm hiểu nhu cầu mở rộng hệ thống đề tài Lãnh đạo Nhà xuất phải mạnh dạn việc nghiên cứu, duyệt đề tài để giới thiệu cách kịp thời tác phẩm có giá trị Việt Nam giới Khắc phục tình trạng “bỏ ngỏ” đề tài cuối “quyền giới thiệu” thuộc nhà xuất khác Việt Nam giới Mặt khác, cạnh tranh nhà xuất bản, nhà xuất tư nhân phát triển mạnh mẽ tham gia tích cực vào thị trường sách buộc Nhà xuất Thế giới không nâng cao chất lượng nội dung mà cịn phải đổi hình thức So với nhà xuất khác, Nhà xuất Thế giới đơn vị trọng đến hình thức xuất phẩm, sách, tạp chí Nhà xuất thời kỳ đổi thường xuất loại giấy tốt, màu sắc, hình ảnh đẹp, khổ vừa, thuận lợi cho bạn đọc sử dụng lúc, nơi, đặc biệt khách nước tiện lợi sử dụng máy bay, du lịch Mặc dù vậy, với tiến phát triển không ngừng công nghệ in ấn, để có sách đẹp, gây ấn tượng, thu hút quan tâm, ý bạn đọc, Nhà xuất Thế giới cần có phương pháp đổi hình thức xuất phẩm 3.2.3 Đẩy mạnh mối quan hệ hợp tác với tổ chức nước nước hoạt động xuất bản, phát hành Trong điều kiện nay, nhà xuất bản, đơn vị phát hành sách cần phải đẩy mạnh hoạt động liên kết xuất bản, phát hành, tạo nguồn hàng chủ động thị trường, mang lại nguồn lực lớn vật chất tạo uy tín, vị cho đơn vị doanh nghiệp thị trường Những năm qua, Nhà nước tạo điều kiện để nhà xuất đẩy mạnh hợp tác kinh doanh xuất phẩm, nhằm mở rộng thị trường tiêu thụ đa dạng hoá mặt hàng Nhiều nhà xuất thực “xuất chỗ” cho người nước Việt Nam “xuất trực tiếp” đến nước khác hình thức bán, cho, biếu, tặng Riêng Nhà xuất Thế giới, nhiều năm qua phát huy mạnh uy tín hoạt động hợp tác quốc tế Nhà xuất hợp tác với nhiều tổ chức nước để xuất nhiều xuất phẩm với nội dung phong phú, đa dạng Cũng thông qua nhiều tổ chức nước nước ngoài, Nhà xuất Thế giới quáng bá, giới thiệu sản phẩm Để xuất phẩm Nhà xuất thực giới thiệu chọn lọc tinh hoa văn hoá Việt Nam giới cho bạn đọc nước nước ngoài, Nhà xuất Thế giới cần tiếp tục đẩy mạnh quan hệ hợp tác không với tổ chức nước mà với tổ chức nước Có vậy, Nhà xuất thực củng cố uy tín xây dựng thương hiệu cho tình hình 3.2.4 Nâng cao trình độ cho đội ngũ biên tập viên, biên dịch viên Đổi đào tạo lại đội ngũ cán bộ, nhân viên đáp ứng yêu cầu chế thị trường xu tồn cầu hố nhu cầu, đòi hỏi tất yếu nhà xuất Chất lượng đội ngũ cán nhân viên nhân tố quan trọng định thành bại, hiệu doanh nghiệp Muốn xây dựng phát triển mơ hình tổ chức phát hành sách đại tất yếu phải có đội ngũ cán có lực, trình độ chun mơn, tin học ngoại ngữ giỏi đảm nhận Đặc biệt, nhiệm vụ làm thông tin đối ngoại, xuất sách báo giới thiệu tinh hoa văn hóa Việt Nam nước ngồi tinh hoa văn hố nước ngồi vào Việt Nam đội ngũ cán bộ, nhân viên lại phải tuyển chọn kỹ lưỡng không ngừng bồi dưỡng nâng cao trình độ mặt Đội ngũ biên dịch phải người có kinh nghiệm, giỏi ngoại ngữ, có kiến thức sâu văn hố Việt Nam văn hố giới, có kỹ trình bày Ngồi ra, họ phải đào tạo ngắn hạn qua lớp bồi dưỡng lý luận trị, trao đổi tăng cường lĩnh, nhận thức trị, tránh mắc phải sai lầm đáng tiếc công tác biên dịch đối ngoại, việc thực phổ biến sách đến với người, phổ biến tri thức tinh hoa văn hoá nhân loại xã hội Họ phải bồi dưỡng lực tổ chức, lực quản lý để thực công việc chủ động, hiệu có tính khoa học cao Qua cơng việc Nhà xuất Thế giới nhiều năm qua, thấy công việc tuyên truyền đối ngoại cơng việc đặc thù khó Độc giả Nhà xuất Thế giới phần lớn người nước ngồi, có kiến khác ta, hiểu biết rộng, văn hoá khác ta, tư khác ta, nên họ địi hỏi có dung lượng thơng tin, hàm lượng trí tuệ cao, trình bày súc tích, có sức thuyết phục cảm hoá Do vậy, làm sách báo ngoại văn địi hỏi phải có người viết người dịch tinh tường văn hoá (trước hết văn hoá Việt Nam), hiểu thời xu thế giới đại, nắm đường lối đối nội đối ngoại Đảng Nhà nước ta, tinh thơng tiếng mẹ đẻ ngoại ngữ sử dụng Hiện nay, số lượng cán Nhà xuất Thế giới khơng nhiều, kể ngồi xã hội mỏng Nhà xuất ý chăm lo tuyển dụng đào tạo, song tuyển vào 10 may Hơn nữa, cơng việc khó, thu nhập lại thấp nên nhiều người Nhà xuất sau mươi, mười lăm năm phải Nhưng đến nơi khác, họ lại trở thành người trọng dụng giữ cương vị trọng trách Để có đội ngũ cán đảm nhận cơng việc, trực tiếp viết vấn đề Việt Nam ngoại ngữ, Nhà xuất cần có kế hoạch cụ thể đề xuất để tuyển chọn cán trẻ có khiếu ngoại ngữ phương pháp tư duy, đưa đào tạo nước ngồi, sau lại tuyển lại đưa vào trường khoa học xã hội ta đào tạo trị, văn hố Việt Nam nghề viết Có thế, ta có đội ngũ cán vừa thạo ngoại ngữ, tiếng mẹ đẻ, vừa hiểu biết đất nước người Việt Nam, có khả trình bày ngoại ngữ vấn đề Việt Nam cho người nước Tuy nhiên, cần lưu ý đến sách đãi ngộ cán trình bày để đội ngũ cán yên tâm công tác 3.2.5 Đầu tư đời xuất phẩm điện tử Ngày nay, việc phát triển mạnh mẽ khoa học công nghệ lĩnh vực khác xã hội xuất nhiều loại hình văn hố tham gia “cạnh tranh” với văn hố đọc Đó văn hố nghe, văn hố nhìn Do đó, sách khơng có nội dung hay, hấp dẫn khơng phù hợp với yêu cầu nghề nghiệp chuyên môn người đọc Hơn nữa, sách báo không tiện lợi trình sử dụng, khơng theo kịp kỹ thuật in ấn, phát hành phương tiện đại nhu cầu đọc sách người ta thay sản phẩm văn hoá khác hay nhu cầu khác Chính mà nhà xuất bản, đơn vị phát hành khơng ngừng có biện pháp để nâng cao chất lượng xuất phẩm hiệu phát hành Bên cạnh mảng sách in truyền thống, thân ngành xuất giới Việt Nam để ý tiến vào sách điện tử với cơng nghệ Có nhiều ý kiến cho rằng, dù sách điện tử có chỗ thị trường, sách in giấy truyền thống với kỹ thuật in trình bày đẹp chiếm ngơi đầu, tập quán môi trường Sách truyền thống tái chế sau hữu hạn đó, độ bền sách điện tử khơng bị ảnh hưởng xu thay đổi liên tục kỹ thuật số, nữa, tính vật chất sinh động ln ưu “ảo hình” Tuy nhiên, phát triển công nghệ tin học, khoa học kỹ thuật đem lại lợi phủ nhận loại sách Ví dụ, người đọc dùng “bảng sách” khổ tiêu chuẩn mua “chíp sách” lắp đặt bấm nút đọc sách với chữ, âm thanh, hình ảnh minh hoạ đẹp Hoặc, tác giả giới hợp đồng với nhà xuất bản, làm việc với biên tập viên phần sách, sách xuất bản, phát hành nhanh qua mạng internet đến nơi giới, tốc độ phổ cập, tiêu dùng nhanh sản phẩm khác Như vậy, thấy, cơng nghệ xuất ngày đại, khả chuyển thể, dịch thuật, cải biên sinh động Hiện nay, sách “nói” tràn ngập nước Mỹ Bằng loại sách này, người Mỹ đọc sách lúc đợi khám bệnh, ăn uống, làm việc hay lái xe cầu thang máy Có tới 80 triệu người Mỹ ngày bỏ từ đến để nghe máy đọc sách Bình quân hàng năm người đọc 20 sách Có người bình thường đọc khoảng thời gian định, với loại sách giản tiện người đọc 54 cuốn, cho phép “độc giả” sử dụng đôi tay bận rộn vào công việc thường nhật cho phép họ tận dụng tối đa quỹ thời gian có Trước nhu cầu tình hình độc giả nước nước ngồi, tiến khơng ngừng kỹ thuật in - phát hành, để thu hút quan tâm sử dụng độc giả, Nhà xuất Thế giới cần phải chuẩn bị nguồn lực vật chất người để sẵn sàng tham gia vào ngành hoạt động mới: xuất điện tử Trên số giải pháp vĩ mô, vi mơ có mục đích tăng cường việc giới thiệu văn hố Việt Nam nước ngồi giới thiệu văn hố nước ngồi vào Việt Nam xuất phẩm có chất lượng hình thức phát hành nhanh nhất, hiệu Những giải pháp có ý nghĩa mặt lý luận thực tiễn nhằm nâng cao vị trí, vai trị xuất phẩm Nhà xuất Thế giới phát triển văn hố nói chung giao lưu văn hố nói riêng KẾT LUẬN Giao lưu văn hoá vận động thường xuyên gắn với tiến hoá xã hội Trong đời sống xã hội ngày nay, trình giao lưu diễn mạnh mẽ tạo điều kiện cho sáng tạo văn hoá phổ biến trao truyền rộng rãi Từ đó, đời sống văn hoá cộng đồng, dân tộc, quốc gia ngày tăng lên Để đẩy mạnh giao lưu văn hoá thời kỳ đổi mới, Đảng Nhà nước có đường lối, chủ trương, giải pháp nhằm giới thiệu cách có hiệu giá trị văn hoá Việt Nam giới, đồng thời tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hoá nhân loại Chúng ta thực giao lưu văn hố nhiều phương thức, có đóng góp đáng kể xuất phẩm, xuất phẩm mặt đời sống văn hoá, thước đo văn minh xã hội, phương tiện phản ánh trình độ tiến xã hội khoa học, công nghệ trình độ văn hố, dân trí Xuất phẩm cịn phương tiện bảo tồn phát huy giá trị văn hoá, khoa học, văn học nghệ thuật, giúp người kế thừa hưởng thụ giá trị văn hoá tinh thần nhân loại Nhà xuất Thế giới, với chức tham gia vào hoạt động giao lưu văn hố với quốc tế thơng qua xuất phẩm, gần 50 năm qua có nhiều cố gắng để giới thiệu xuất phẩm nhằm cung cấp thơng tin sinh động, tồn diện mặt Việt Nam nước giới cho bạn đọc Việt Nam bạn đọc nước ngồi, làm “cầu nối” văn hố Việt Nam văn hố nước ngồi Đặc biệt thời kỳ đổi mới, Nhà xuất Thế giới đưa nhiều xuất phẩm nước nhiều kênh phát hành khác nhau, nhằm giới thiệu cho bạn bè giới văn hoá đặc sắc, phong phú dân tộc ta Đồng thời nhiều loại xuất phẩm nước đưa vào Việt Nam thơng qua loại hình sách dịch Nhà xuất Hoạt động góp phần làm tăng cường hiểu biết người Việt Nam quốc gia khác, nâng cao dân trí, nâng cao tầm nhìn nhận xã hội, làm cho mối quan hệ văn hoá Việt Nam nước gần gũi hơn, thúc đẩy hiểu biết lẫn nhau, tạo điều kiện để sắc văn hoá dân tộc phong phú hơn, bền vững Những xuất phẩm ngoại văn quốc văn Nhà xuất Thế giới phát hành rộng rãi Việt Nam gần 60 nước giới, trở thành kênh thông tin đáng tin cậy bạn đọc nước bạn đọc nước ngồi Thơng qua đó, nâng cao hình ảnh, vị đất nước trường quốc tế Để thúc đẩy vai trò xuất phẩm Nhà xuất Thế giới hoạt động giao lưu nhằm phát triển đất nước văn hóa Việt Nam thời kỳ đổi mới, cần có giải pháp vĩ mơ quán triệt quan điểm Đảng Nhà nước giao lưu văn hố, có sách hỗ trợ để phát triển hoạt động xuất bản; giải pháp vi mô đẩy mạnh tuyên truyền sách báo đến bạn đọc, nâng cao chất lượng nội dung hình thức, tăng cường mối quan hệ hợp tác xuất bản, tập trung đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán áp dụng tiến khoa học kỹ thuật, công nghệ thông tin để xuất sách điện tử Điều cốt yếu cấp, ngành thân Nhà xuất Thế giới phải nhận thức tầm quan trọng xuất phẩm q trình giao lưu để phát triển văn hố Trên nội dung luận văn: “Thực trạng hoạt động giao lưu văn hố thơng qua xuất phẩm Nhà xuất Thế giới thời kỳ đổi mới” Tuy nhiên, đề tài khó, tư liệu có hạn Mặt khác, việc điều tra nhu cầu bạn đọc điều kiện phức tạp, khó nhận thơng tin xác, tác giả lại khơng có điều kiện để khảo sát nhu cầu độc giả nước ngồi, cịn hạn chế thời gian trình độ Chính vậy, luận văn khơng tránh khỏi thiếu sót hạn chế định Tác giả luận văn mong nhận thơng cảm đóng góp, bảo thầy, cô, nhà quản lý quan tâm đến vấn đề DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Báo cáo hoạt động xuất hàng năm Cục Xuất bản, Bộ Văn hoá - Thơng tin Báo cáo tình hình xuất hàng năm Nhà xuất Thế giới Cục Xuất (1998), Hoạt động xuất kinh tế thị trường, Hà Nội Cục Xuất (1998), Những văn quản lý tổ chức hoạt động phát hành xuất phẩm, Hà Nội Cục Xuất (2006), Tạp chí Xuất Việt Nam, Hà Nội Thành Duy (2006), Bản sắc dân tộc đại hoá văn hoá Việt Nam, vấn đề lý luận thực tiễn, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội Danh sách đoàn ra, đoàn vào nước ngồi Văn hố - Thơng tin hàng năm Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Văn hoá - Thông tin Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII, Nxb Sự thật, Hà Nội Đảng Cộng sản Việt Nam (1998), Văn kiện Hội nghị lần thứ 5, Ban chấp hành TW khố VIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 10 Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 11 GS Phan Cự Đệ (1991), Văn học đổi giao lưu, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 12 Nguyễn Khoa Điềm (2001), Xây dựng phát triển văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà sắc dân tộc, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 13 PTS Phạm Duy Đức (1996), Giao lưu văn hoá phát triển văn hoá nghệ thuật Việt Nam nay, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 14 Hội nghị công tác thông tin đối ngoại (2000), Nxb Thế giới, Hà Nội 15 Hội Xuất - In - Phát hành sách Việt Nam (2006), Tạp chí Sách Đời sống, Hà Nội 16 Vũ Thế Hùng dịch (1999), Xuất phát triển, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 17 Vũ Khiêu (1996), Bàn văn hiến Việt Nam, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội 18 Kỷ yếu 45 năm ngày thành lập Nhà xuất Thế giới (2002), Nxb Thế giới, Hà Nội 19 Trần Đồn Lâm (2004), Thơng tin đối ngoại Việt Nam thời kỳ đổi mới, Hà Nội 20 Phan Ngọc (2004), Bản sắc văn hoá Việt Nam, Nxb Văn hố - Thơng tin, Hà Nội 21 Phạm Thị Thanh Tâm (1994), Lịch sử phát hành sách Việt Nam, Nxb Văn hố - Thơng tin, Hà Nội 22 Phạm Thị Thanh Tâm (2002), Đại cương phát hành xuất phẩm, Trường Đại học Văn hoá Hà Nội 23 Trần Ngọc Thêm (1999), Cơ sở văn hoá Việt Nam, Nxb Giáo dục, Hà Nội 24 Hoàng Vinh (1999), Mấy vấn đề lý luận thực tiễn xây dựng văn hoá nước ta nay, Nxb Văn hố - Thơng tin, Hà Nội 25 Vụ Thư viện - Cục xuất (2004), Hội thảo khoa học nhu cầu đọc hoạt động xuất bản, Hà Nội 26 Trần Quốc Vượng (2000), Văn hố Việt Nam - Tìm tịi suy ngẫm, Nxb Văn hoá dân tộc, Hà Nội 27 Trần Quốc Vượng (2002), Cơ sở văn hoá Việt Nam, Nxb Giáo dục, Hà Nội ... 2.2 Q trình giao lưu văn hố thơng qua xuất phẩm Nhà xuất Thế giới thời kỳ đổi 46 2.2.1 Tính cấp thiết giao lưu văn hoá thời kỳ đổi 46 2.2.2 Hướng hoạt động Nhà xuất Thế giới thời kỳ đổi 49 2.1.3... hình xuất bản, phát hành Nhà xuất Thế giới thời kỳ đổi 50 2.2.4 Các xuất phẩm Nhà xuất Thế giới q trình giao lưu văn hố với nước ngồi 57 2.3 Đánh giá hoạt động giao lưu văn hố thơng qua xuất phẩm. .. hoá Nhà xuất Thế giới thông qua xuất phẩm CHƯƠNG CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ GIAO LƯU VĂN HỐ THƠNG QUA HOẠT ĐỘNG XUẤT BẢN 1.1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ GIAO LƯU VĂN HOÁ 1.1.1 Khái niệm giao lưu văn hoá Hoạt động giao