BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦY LỢI NGUYỄN ĐỨC DƯƠNG NGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP XÂY DỰNG HOÀN THIỆN ĐỊNH MỨC KINH TẾ - KỸ THUẬT TRONG QUẢN LÝ KHAI THÁC CƠNG TRÌNH THỦY LỢI Ở CƠNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN THỦY LỢI MÊ LINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Hà Nội - 2012 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦY LỢI NGUYỄN ĐỨC DƯƠNG NGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP XÂY DỰNG HOÀN THIỆN ĐỊNH MỨC KINH TẾ - KỸ THUẬT TRONG QUẢN LÝ KHAI THÁC CƠNG TRÌNH THỦY LỢI Ở CƠNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN THỦY LỢI MÊ LINH Chuyên ngành: Kinh tế Tài nguyên thiên nhiên môi trường Mã số : 60.31.16 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: TS Nguyễn Thành Công PGS.TS Ngô Thị Thanh Vân Hà Nội - 2012 Lời cảm ơn Sau thời gian nghiên cứu, tác giả hoàn thành luận văn thạc sĩ kinh tế chuyên ngành Kinh tế tài nguyên thiên nhiên với đề tài “Nghiên cứu đề xuất giải pháp xây dựng hoàn thiện định mức kinh tế - kỹ thuật quản lý khai thác cơng trình thủy lợi Cơng ty TNHH thành viên đầu tư phát triển thủy lợi Mê Linh” Có kết này, lời cảm ơn đầu tiên, xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Thầy giáo TS Nguyễn Thành Công Cô giáo PGS.TS Ngô Thị Thanh Vân, người trực tiếp hướng dẫn, dành nhiều thời gian, tâm huyết hướng dẫn tác giả hoàn thành luận văn Tác giả xin chân thành cảm ơn thầy cô giáo giảng dậy thời gian học cao học Trường Đại học Thuỷ lợi, thầy cô giáo Khoa Kinh tế Quản lý thuộc Trường Đại học Thuỷ lợi nơi tơi làm luận văn tận tình giúp đỡ truyền đạt kiến thức để tơi hoàn thành luận văn Những lời sau xin dành cho gia đình, Bố, Mẹ đồng nghiệp phịng, quan chia sẻ khó khăn tạo điều kiện tốt để tơi hồn thành luận văn tốt nghiệp Vì thời gian thực Luận văn có hạn nên khơng thể tránh sai sót, Tơi xin trân trọng mong tiếp thu ý kiến đóng góp Thầy, Cô, bạn bè đồng nghiệp Hà Nội, ngày 01 tháng 12 năm 2012 Tác giả Nguyễn Đức Dương LỜI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan, cơng trình nghiên cứu độc lập thân với giúp đỡ giáo viên hướng dẫn Những thông tin, liệu, số liệu đưa luận văn trích dẫn rõ ràng, đầy đủ nguồn gốc Những số liệu thu thập tổng hợp cá nhân đảm bảo tính khách quan trung thực Hà Nội, ngày 01 tháng 12 năm 2012 Tác giả Nguyễn Đức Dương MỤC LỤC CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐỊNH MỨC KINH TẾ - KỸ THUẬT TRONG QUẢN LÝ KHAI THÁC CƠNG TRÌNH THỦY LỢI… 1.1 Một số khái niệm định mức 1.1.1 Đặc điểm xây dựng định mức kinh tế kỹ thuật quản lý khai thác cơng trình thuỷ lợi……… 1.1.2 Một số khái niệm định mức 1.2 Vai trò, chức định mức kinh tế - kỹ thuật 1.2.1 Vai trò cần thiết công tác xây dựng định mức kinh tế kỹ thuật cơng tác quản lý cơng trình thuỷ lợi 1.2.2 Chức định mức kinh tế kỹ thuật 1.3 Tình hình xây dựng áp dụng định mức kinh tế - kỹ thuật công tác quản lý khai thác cơng trình thuỷ lợi nước ta 1.3.1 Tình hình xây dựng định mức qua thời kỳ 1.3.2 Kết xây dựng định mức KTKT 18 1.3.3 Tình hình áp dụng định mức 22 1.4 Những nhân tố ảnh hưởng đến công tác xây dựng áp dụng định mức doanh nghiệp quản lý khai thác cơng trình thủy lợi 23 1.4.1 Những nhân tố kỹ thuật 23 1.4.2 Những nhân tố đặc trưng ngành 25 Kết luận chương 26 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG VÀ ÁP DỤNG ĐỊNH MỨC KINH TẾ - KỸ THUẬT Ở CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN THỦY LỢI MÊ LINH 27 2.1 Giới thiệu khái quát Công ty 27 2.1.1 Tổ chức máy quản lý công ty 27 2.1.2 Hiện trạng hệ thống cơng trình 29 2.2 Tình hình sản xuất kinh doanh 32 2.3 Đánh giá kết thực dịch vụ tưới tiêu công ty năm gần đây…… 34 2.4 Tình hình xây dựng áp dụng định mức kinh tế kỹ thuật quản lý sản xuất kinh doanh Công ty 36 2.4.1 Tình hình xây dựng định mức kinh tế kỹ thuật công ty 36 2.4.2 Áp dụng định mức kinh tế kỹ thuật quản lý sản xuất kinh doanh Công ty…… 51 2.5 Đánh giá chung 52 CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN PHƯƠNG PHÁP XÂY DỰNG ĐỊNH MỨC KINH TẾ - KỸ THUẬT TRONG QUẢN LÝ KHAI THÁC CTTL Ở CỒNG TY 54 3.1 Định hướng phát triển Công ty thời gian tới 54 3.2 Cơ sở nguyên tắc đề xuất giải pháp 55 3.2.1 Cơ sở đề xuất giải pháp 55 3.2.2 Nguyên tắc đề xuất giải pháp 56 3.3 Đề xuất số giải pháp nhằm hoàn thiện phương pháp xây dựng định mức kinh tế - kỹ thuật việc quản lý khai thác CTTL Công ty 61 3.3.1 Định mức lao động đơn giá tiền lương đơn vị sản phẩm 61 3.3.2 Định mức sửa chữa thường xuyên TSCĐ 71 3.3.3 Định mức sử dụng nước mặt ruộng 76 3.3.4 Định mức điện bơm tưới 79 3.3.5 Định mức bơm tiêu 83 3.3.6 Định mức tiêu hao vật tư nguyên nhiên liệu cho công tác quản lý vận hành 86 3.3.7 Định mức chi phí quản lý doanh nghiệp 91 Kết luận chương 94 KẾT LUẬN 95 TÀI LIỆU THAM KHẢO : 96 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ĐMLĐ Định mức lao động CTTL Cơng trình thủy lợi KTKT Kinh tế kỹ thuật QLKT Quản lý khai thác QLDN Quản lý doanh nghiệp SCTX Sửa chữa thường xuyên TSCĐ Tài sản cố định TNHH Trách nhiệm hữu hạn DANH MỤC BẢNG Danh mục Bảng Bảng 1.1 Bảng 1.2 Bảng 1.3 Bảng 1.4 Bảng 2.1 Bảng 2.2 Bảng 2.3 Bảng 2.4 Bảng 2.5 Bảng 2.6 Bảng 2.7 Bảng 2.8 Bảng 2.9 Bảng 2.10 Bảng 2.11 Bảng 2.12 Bảng 2.13 Bảng 2.14 Bảng 2.15 Bảng 2.16 Bảng 2.17 Bảng 2.18 Bảng 2.19 Các đơn vị thực xây dựng định mức KTKT giai đoạn 1990-1999 Số lượng doanh nghiệp xây dựng áp dụng định mức KTKT … Thống kê số đơn vị xây dựng định mức từ năm 2000 đến …… Tổng hợp tiêu định mức xây dựng tỉnh nước theo vùng miền ………………………………………………… Thực trạng tổ chức, nguồn nhân lực cấu nhân lực công ty Thông số trạm bơm ……………………………………… Thống kê số liệu kênh mương cấp ……………………………… Thống kê cống ……………………………………………………… Kết phân tích doanh thu - chi phí năm 2009 2010 …………… Kết thực dịch vụ tưới, tiêu năm 2009 – 2010 ……………… Kết tổng hợp tiêu định mức lao động Công ty ……… Tổng hợp kết Định mức Lao động Xí nghiệp Thủy lợi Phù Trì Tổng hợp kết Định mức Lao động Xí nghiệp Thủy lợi Thanh Điềm ………………………………………………………………… Tổng hợp kết định mức sử dụng nước tưới mặt ruộng ………… Tổng hợp kết định mức điện tưới vụ Chiêm xuân ……………… Tổng hợp kết định mức điện bơm tưới vụ Mùa ………………… Tổng hợp kết định mức điện bơm tưới vụ đông ………………… Kết định mức tiêu thụ điện tiêu thoát nước vụ chiêm xuân Kết tính định mức tiêu thụ điện cho tiêu nước vụ mùa Tổng hợp kết tính tốn định mức vật tư nguyên vật liệu ……… Tổng hợp chi phí vật tư nguyên liệu thời giá năm 2009 ………… Tổng hợp chi phí SCTX định mức chi phí SCTX ……………… Bảng tổng hợp kết Chi phí quản lý doanh nghiệp ……………… 12 15 16 19 27 30 31 32 32 34 36 38 39 40 40 41 42 43 44 45 45 46 50 MỞ ĐẦU TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Cho đến Nhà nước nhân dân ta xây dựng nhiều hệ thống cơng trình thuỷ lợi (CTTL) Các hệ thống CTTL hệ thống sở hạ tầng đóng vai trị quan trọng phục vụ sản xuất nông nghiệp ngành kinh tế xã hội Trong năm qua công tác quản lý, khai thác bảo vệ hệ thống CTTL Đảng Chính phủ quan tâm đạt nhiều kết tích cực góp phần quan trọng vào việc nâng cao hiệu hệ thống CTTL Một nguyên nhân chủ yếu để đạt kết hệ thống định mức kinh tế kỹ thuật (KTKT) xây dựng áp dụng nhiều địa phương qua thời kỳ Hệ thống định mức KTKT công tác quản lý khai thác CTTL sở để: xếp bố trí lao động hợp lý nhằm nâng cao suất lao động; thực chế khoán, đấu thầu, đặt hàng cho doanh nghiệp; lập kế hoạch sản xuất kế hoạch tài hàng năm, xác định khoản mục chi phí hợp lý, hợp lệ thực hạch tốn kinh tế có hiệu quả; giúp quan quản lý Nhà nước duyệt kế hoạch sản xuất, tốn chi phí Từ năm 1977, Bộ Thuỷ lợi (nay Bộ Nông nghiệp Phát triển nơng thơn) có văn số 17TT/LĐTL hướng dẫn thực Quyết định 133-CP Chính phủ cơng tác định mức lao động ngành Khi chuyển sang kinh tế thị trường, thực thị số 14-HĐBT năm 1991 Hội Đồng Bộ Trưởng việc đẩy mạnh công tác quản lý khai thác bảo vệ CTTL, Bộ Thuỷ lợi có cơng văn số 1026 CV/NCKT ngày 13/10/1992, đạo Ủy ban nhân dân tỉnh tiến hành xây dựng tiêu định mức KTKT, nghiên cứu phương thức cách trả lương khoán đơn vị quản lý thủy nông Công tác tiếp tục Bộ Nông nghiệp Phát triển nông thôn quan tâm đạo thông qua Văn số 790 BNN/QLN, ngày 26/3/2001 Văn số 2842/BNN-TL ngày 02/11/2005 yêu cầu tỉnh, thành phố đạo công ty 82 Khối lượng sử dụng nước mặt ruộng lấy theo kết tính tốn Ứng với lượng mưa Xp%, tính lượng nước yêu cầu mặt ruộng Wmr, p% mức tiêu hao điện Ei, p% cho loại máy bơm Từ kết tính tốn xây dựng phương trình tương quan Xp% ~ Ei, p% + Tính tốn định mức điện bơm tưới tổng hợp trạm bơm Định mức điện tưới tổng hợp tính tốn dựa số lượng máy bơm định mức điện tưới chi tiết loại máy diện tích Định mức điện tưới tổng hợp trạm bơm xác định sau: n ETB , 75% = ∑E i =1 i , 75% n (kwh/ha-vụ) Trong đó: ETB,75% định mức điện tưới tổng hợp trạm bơm ứng với tần suất mưa 75% (kwh/ha-vụ) Ei định mức điện tưới chi tiết loại máy i trạm bơm ứng với tần suất mưa 75% (kwh/ha-vụ) n tổng số máy bơm trạm + Tính tốn định mức điện bơm tưới tổng hợp cho tồn xí nghiệp tồn cơng ty Định mức tổng hợp điện bơm tưới xác định cho xí nghiệp tồn cơng ty theo đối tượng sử dụng nước xác định theo phương pháp bình qn gia quyền, cơng thức sau: ETH tưới = ΣĐNtưới 75% / ΣStưới (kwh/ha-vụ) Trong đó: ΣĐN 75% : tổng điện tiêu thụ định mức cho tồn cơng ty vụ (kwh), ΣStưới : tổng diện tích phục vụ bơm tưới tồn cơng ty vụ (ha/vụ) Giải pháp hoàn thiện phương pháp xây dựng định mức điện bơm tưới Định mức tiêu thụ điện bơm tưới tính cho đơn vị sản phẩm tưới hoàn chỉnh (ha nghiệm thu) ứng với lượng mưa vụ thiết kế (75%) Tuy nhiên, 83 trình thực đơn vị tự tổ chức đo lượng mưa địa bàn xí nghiệp lấy lượng mưa thực đo chỗ để tính nghiệm thu tốn điện giao khốn Việc tính tốn xác định điện tiêu thụ theo lượng mưa vụ năm thực tế xác định theo hệ số điều chỉnh Hệ số điều chỉnh định mức điện tưới sử dụng để xác định lượng điện tiêu thụ thực tế cho đối tượng sử dụng nước tổng lượng mưa vụ khác với tổng lượng mưa ứng với tần suất 75% Trong trường hợp điện tiêu thụ thực tế tính là: ETH tưới ĐC = ETH tưới 75% x Kđc Hệ số điều chỉnh định mức xác định cách lập dãy giá trị mức tiêu thụ điện tương ứng theo lượng mưa Kđc = ETH tưới-p% / ETH tưới Hệ số Kđc tính lập bảng để tiện áp dụng 3.3.5 Định mức bơm tiêu Phương pháp xây dựng định mức bơm tiêu + Phương pháp thống kê Trên sở tài liệu thống kê điện tiêu thụ diện tích phục vụ tiêu trạm bơm thuộc xí nghiệp khai thác cơng trình thuỷ lợi quản lý, tính định mức tiêu hao điện theo cơng thức sau: ĐMi = Ei/Fi Trong đó: Ei tổng điện bơm tiêu vụ thứ i, Fi diện tích phục vụ tiêu vụ thứ i, ĐMi định mức sử dụng điện vụ thứ i; + Phương pháp tính tốn theo mơ hình tốn Ngun tắc chung phương pháp tính tốn lượng nước cần tiêu ứng với nhiều tần suất mưa khác (5%, 10%, 25%, 50%) Mức tiêu hao điện bơm tiêu trạm bơm cho đối tượng sử dụng đất xác định theo công thức sau EBơm tiêu -i = (Wtiêu-i / QTT) x NTT (kw/ha-vụ) Trong đó: 84 EBơm tiêu-i mức tiêu hao điện bơm tiêu ứng với lượng mưa vụ tính tốn QTT (m3/h) NTT (kw/h) lưu lượng công suất thực tế trạm bơm máy bơm ứng với cột nước bơm thường xuyên Wtiêu-i khối lượng nước tiêu cho đơn vị diện tích đối tượng sử dụng đất vụ tính tốn từ tổng lượng mưa vụ (m3/ha), xác định sau: * Tính khối lượng nước tiêu cho lúa - Xây dựng đường tần suất tổng lượng mưa vụ, xác định lượng mưa vụ mơ hình mưa ngày vụ ứng với tần suất 5%; 10%; 25%; 50%; 75% (XP%) để làm đầu vào cho tính khối lượng nước cần tiêu - Lập bảng tính cân nước mặt ruộng lúa cho tần suất mưa đầu vào Khối lượng nước cần tiêu ứng với tần suất mưa khác xác định sau: Wtiêu-lúa = hci + ∑C Trong đó: (m3/ha) hci lớp nước tính tốn cuối thời vụ, ∑C tổng lượng nước tháo • Tính khối lượng nước tiêu cho hoa màu đất phi canh tác Wtiêu-i = ∑(10 x σRoff x Pi) (m3/ha) Trong đó: Pi lượng mưa ngày mưa ngày thiết kế, σRoff hệ số dòng chảy xác định sau: + Đối với đất trồng hoa màu chọn khoảng 0,3÷0,6 + Đối với đất thổ cư vùng nông thôn chọn khoảng 0,3÷0,75 + Đối với đất khu cơng nghiệp chọn khoảng 0,5÷0,9 + Đối với đất phố sá, đường giao thơng chọn khoảng 0,7÷0,95 Nếu khu vực phi canh tác có diện tích khu cơng nghiệp, đường sá chiếm tỷ lệ đáng kể tính hệ số dịng chảy chung đất phi canh tác bình qn gia quyền • Tính tốn xác định định mức tiêu thụ điện bơm tiêu 85 Trên sở xác định khối lượng nước cần bơm tiêu cho lúa, hoa màu đất phi canh tác tính tốn xác định định mức tiêu hao điện tiêu tương tự tính định mức tiêu hao điện cho tưới a) Tính tốn định mức điện bơm tiêu chi tiết theo loại máy bơm Wtieu * N TTi QTTi E i tieu = (kwh/ha-vụ); Trong đó: E i định mức điện tiêu chi tiết loại máy bơm i (kwh/ha-vụ), QTTi (m3/h), NTTi (kw) lưu lượng công suất thực tế loại máy bơm i ứng với cột nước bơm thường xuyên Wtieu khối lượng nước tiêu cho đơn vị diện tích đối tượng sử dụng đất khác lưu vực tiêu (m3/ha) (có thể bao gồm loại hình sử dụng đất lúa, hoa màu đất phi canh tác) • Tính tốn định mức điện bơm tiêu tổng hợp lưu vực Định mức điện tiêu tổng hợp cho lưu vực tiêu (có thể gồm nhiều trạm bơm tiêu chung cho lưu vực) tính tốn dựa số lượng máy bơm định mức điện tiêu chi tiết loại máy lưu vực Định mức điện tiêu tổng hợp lưu vực tiêu xác định sau: E LV , 25% = n n i =1 i =1 n ∑ Eilua ,25% + ∑ Eimau ,25% + ∑ Eiphi ,25% i =1 n (kwh/ha-vụ) Trong đó: ELV,25% định mức điện tiêu tổng hợp lưu vực ứng với tần suất mưa 25% (kwh/ha-vụ) Eilua,25%; Eimau,25% ; Eiphi,25% định mức điện tiêu chi tiết cho lúa, hoa màu đất phi canh tác loại máy i thuộc lưu vực tiêu ứng với tần suất mưa 25% (kwh/ha-vụ) n tổng số máy bơm trạm • Tính tốn định mức điện bơm tiêu tổng hợp cho tồn xí nghiệp tồn cơng ty 86 ETH tiêu = ΣĐNtiêu 25% / ΣStiêu (kwh/ha-vụ) Trong đó: ΣĐN 25% : tổng điện tiêu thụ định mức cho tồn cơng ty vụ (kwh), ΣStưới : tổng diện tích phục vụ bơm tiêu tồn cơng ty vụ (ha/vụ) Giải pháp hoàn thiện phương pháp xây dựng định mức điện bơm tiêu - Định mức cơng bố tính từ gia quyền định mức thành phần trạm bơm, xí nghiệp hệ thống tỉnh ứng với tần suất mưa vụ 25% - Các định mức thành phần tập hợp đưa vào báo cáo thuyết minh xây dựng định mức để sở sử dụng cho mục tiêu giao khoán cho tổ, đội trạm - Hàng năm sở lượng mưa quan trắc thực tế, hệ số điều chỉnh định mức xác định mức điện tiêu thụ thực tế để làm sở cho nghiệm thu, toán giao khoán điện bơm tiêu - Định mức sử dụng nước mặt ruộng giao khoán định mức ứng với lượng mưa vụ tần suất 25% -Để thuận tiện việc áp dụng định mức sử dụng nước mặt ruộng, xây dựng định mức nên tính tốn định mức với nhiều mức tần suất khác -Xây dựng đường quan hệ lượng mưa Pi(mm) định mức sử dụng nước mặt ruộng Wi (m3/ha) -Căn vào lượng mưa thực tế vụ tra đường quan hệ lượng mưa định mức sử dụng nước mặt ruộng để xác định định mức sử dụng nước mặt ruộng năm thực tế 3.3.6 Định mức tiêu hao vật tư nguyên nhiên liệu cho công tác quản lý vận hành Phương pháp xây dựng định mức tiêu hao vật tư, nguyên vật liệu cho công tác quản lý vận hành * Nội dung xây dựng định mức Vật tư bảo dưỡng vận hành máy móc thiết bị cơng trình thủy lợi gồm loại vật tư, nguyên nhiên liệu dầu nhờn, mỡ loại, dầu thuỷ lực, giẻ lau, v.v để bảo dưỡng, vận hành máy móc thiết bị nhằm trì hoạt động bình thường loại máy móc thiết bị theo trình quy phạm quản lý vận hành 87 Định mức tiêu hao vật tư nguyên nhiên liệu cho bảo dưỡng, vận hành máy móc thiết bị mức hao phí loại vật tư, nguyên, nhiên liệu cần thiết để bảo dưỡng, vận hành máy móc thiết bị theo quy định bảo dưỡng vận hành Nội dung tiêu hao vật tư cho bảo dưỡng, vận hành máy móc thiết bị cơng trình thủy lợi chủ yếu bao gồm: - Tiêu hao vật tư cho bảo dưỡng vận hành máy bơm động - Tiêu hao vật tư cho bảo dưỡng vận hành thiết bị đóng mở * Phương pháp xây dựng định mức Nguyên tắc xây dựng định mức tiêu hao vật tư nguyên vật liệu cho công tác vận hành bảo dưỡng máy móc thiết bị tính sau: - Xây dựng định mức chi tiết tiêu hao vật tư nguyên vật liệu gồm Dầu nhờn, mỡ loại, dầu Diezel, giẻ lau sợi Amiăng để vận hành, bảo dưỡng máy bơm động máy bơm Đơn vị tính định mức hao phí nguyên vật liệu vận hành.Xác định thời gian vận hành thường xuyên để nhân với định mức tiêu hao vật tư sở để có định mức tiêu hao vật tư nguyên vật liệu cho đơn vị máy bơm, trạm bơm động xí nghiệp cơng ty - Xây dựng định mức sở (định mức chi tiết) tiêu hao vật tư gồm dầu nhờn; mỡ bôi trơn, dầu Diezel, giẻ lau bảo vệ máy đóng mở cống hệ thống Đơn vị tính định mức hao phí nguyên vật liệu cho thời gian năm vận hành Thống kê số lượng cơng trình, thiết bị có để nhân với định mức sở định mức tiêu hao vật tư nguyên liệu cho xí nghiệp cơng ty sở tính từ lên - Định mức tiêu hao vật tư nguyên vật liệu khối lượng loại vật tư để sử dụng cho bảo dưỡng vận hành máy móc thiết bị ln tình trạng bình thường có khả chống chịu tác động thiên nhiên cách tốt - Mức tiêu hao vật tư loại vật tư báo cáo tính 10% giá trị quy thành tiền loại vật tư Định mức hao phí vật tư nguyên vật liệu xác định phương pháp thống kê kinh nghiệm khảo sát thực tế 88 - Phương pháp khảo sát thực tế: lựa chọn đến máy bơm động đại diện cho nhóm, trường chạy kiểm nghiệm tối thiểu ca làm việc trở lên Sau kết thúc chạy kiểm nghiệm tiến hành đo đếm, tổng hợp mức hao phí loại vật tư nguyên nhiên liệu tính định mức hao phí cho chạy máy Phương pháp thực nhiều địa phương nước tổng hợp thành tài liệu tham khảo Viện phục vụ xây dựng định mức - Phương pháp thống kê kinh nghiệm: dựa vào số liệu thống kê sử dụng loại vật tư, nguyên nhiên liệu từ 3-5 năm gần nhất, đồng thời thống kê số vận hành bơm hàng năm, tính trung bình định mức hao phí vật tư nguyên nhiên liệu cho chạy máy - Tiêu hao vật tư cho loại thiết bị khác ngồi động máy bơm bơm chân khơng, pa lăng xích tính 5% tiêu hao nguyên liệu máy bơm động Trong hai phương pháp thống kê kinh nghiệm nói phương pháp tốt, nhiên nhiều lý khác nhau, phương pháp thống kê kinh nghiệm có nhiều bất lợi lý sau: i) Sự thống kê đơn vị thường khơng có số liệu rời rạc, thiếu số liệu thống kê cho cơng trình, khảo sát thực tế cơng tác tra dầu, mỡ cho hệ thống ti van ổ khố cơng trình chưa đủ so với nhu cầu, nhiều ti van cịn khơ dầu ; ii) tiêu chuẩn, định mức cấp cho đơn vị quản lý, đặc biệt đơn vị cấp cụm, trạm cơng ty, xí nghiệp khác có mức khác nhau; iii) Do nguồn kinh phí cho hoạt động quản lý khai thác hạn chế nên nhiều đơn vị máy móc cấp kinh phí khơng với u cầu thực tế để vận hành bảo dưỡng theo quy trình, quy phạm hành Giải pháp hoàn thiện phương pháp xây dựng định mức tiêu hao vật tư, nguyên vật liệu cho công tác quản lý vận hành Định mức tiêu hao vật tư nguyên nhiên liệu lập điều kiện trạng máy móc thiết bị thực tế điều kiện thời tiết bình thường (khơng có hạn, úng, ) Do năm có điều kiện thời tiết bình thường ta việc áp định mức kết định mức tính tốn 89 Vào năm có điều kiện thời tiết khắc nghiệt bất thường (úng, hạn, ), định mức tổng hợp tiêu hao vật tư ngun nhiên liệu khơng cịn phù hợp (vì định mức tổng hợp xây dựng với tiêu vận hành ứng với năm có điều kiện thơi tiết bình thường), để áp dụng kết định mức năm có điều kiện thời tiết bất thường ta tính tốn bước sau: Bước 1: Xác định hệ số điều chỉnh định mức cho năm tính tốn theo cơng thức sau: K dchinh = CTVH bat thuong CTVH binh.thuong Trong đó: - Kdchinh : hệ số điều chỉnh định mức năm có điều kiện thời tiết bất thường; - CTVHbat.thuong: tần suất vận hành máy móc thiết bị năm có điều kiện thời tiết bất thường (đối với máy bơm động số chạy máy vụ năm Đối với thiết bị đóng mở số lần bảo dưỡng vụ năm); - CTVHbinh.thuong: tần suất vận hành máy móc thiết bị năm có điều kiện thời tiết bình thường (đã tính tốn định mức tổng hợp) Điều chỉnh định mức trình áp dụng a)Khi có biến động số lượng máy móc, thiết bị: Nói chung định mức tiêu hao vật tư có biến động hàng năm trình áp dụng định mức Tuy nhiên thực tế có biến động số lượng loại MMTB (tăng lên, giảm đi), ta tính toán điều chỉnh định mức sau: - Xác định lại thực trạng số lượng máy móc, thiết bị theo loại: cũ, trung bình, sau có điều chỉnh số lượng máy móc, thiết bị - Cập nhật số liệu thực trạng máy móc thiết bị điều chỉnh vào cơng thức tính tốn ĐMCS theo trung bình trọng số (với trọng số loại MMTB cũ, mới, bình điều chỉnh theo thực tế) để tính định mức chi tiết điều chỉnh (ĐMCSđiều chỉnh) 90 Tính tốn lại định mức tổng hợp có biến động số lượng máy móc thiết bị theo cơng thức sau: (ĐMTHđiều chỉnh) = (ĐMCSđiều chỉnh * Chỉ tiêu vận hành) b)Điều chỉnh định mức tỷ lệ kết cấu chất lượng máy móc thiết bị thay đổi: Trong q trình áp dụng định mức, thời gian làm cho chất lượng máy móc thiết bị ngày cũ (hết khấu hao), để áp dụng định mức tiêu hao vật tư nguyên nhiên liệu lập ta tiến hành tính tốn điều chỉnh định mức sau: - Thống kê, xác định lại số lượng, chất lượng loại máy móc thiết bị (cách làm giống xây đựng định mức) - Cơng thức tính định mức chi tiết điều chỉnh sau: J Vi −Jcu * M cuJ + Vi −Jtb * M tbJ + Vi −J moi * M moi Vi = J M cuJ + M tbJ + M moi J Trong đó: J - Vi : định mức chi tiết tiêu hao loại vật tư i loại máy j J - Vi −cu : mức tiêu hao vật tư i chạy máy nhóm máy cũ loại máy j J - Vi −tb : mức tiêu hao vật tư i chạy máy nhóm máy trung bình loại máy j J - Vi − moi : mức tiêu hao vật tư i chạy máy nhóm máy loại máy j J - M cu : số máy chất lượng cũ loại máy j (đã xác định lại) J - M tb : số lượng máy trung bình loại máy j (đã xác định lại) J - M moi : số lượng máy loại máy j (đã xác định lại) Tính tốn lại định mức tổng hợp có biến động số lượng máy móc thiết bị theo công thức sau: (ĐMTHđiều chỉnh) = (ĐMCTđiều chỉnh * Chỉ tiêu vận hành) 91 + Xác định định mức chi tiết điều chỉnh: (kg/1 chạy máy) xác định theo phương pháp trình bày + Xác định tiêu vận hành: Chỉ tiêu vận hành máy bơm động số chạy máy thực tế vụ năm (giờ chạy máy/vụ chạy máy/năm) xác định theo cách sau Cách 1: Xác định tiêu vận hành từ việc tính số chạy máy trung bình năm từ số liệu sổ theo dõi vận hành trạm bơm theo công thức sau: n Tvh = ∑T i =1 vh −i n* N Trong đó: Tvh: tiêu vận hành cần tính toán (giờ/năm) Tvh-i : số vận hành máy năm thứ i N: tổng số máy bơm động hoạt động trạm bơm n: số năm tính tốn (là số năm có số liệu sổ theo dõi vận hành) Cách 2: Xác định tiêu vận hành máy bơm động (số vận hành vụ năm) từ nhu cầu tưới, tiêu tính tốn theo mơ hình tốn định mức tiêu thụ điện 3.3.7 Định mức chi phí quản lý doanh nghiệp Phương pháp xây dựng định mức chi phí quản lý doanh nghiệp * Phương pháp thống kê Dựa vào số liệu chi phí quản lý doanh nghiệp thực năm gần để phân tích loại bỏ yếu tố khơng cịn phù hợp phục vụ tính tốn mức chi phí trung bình Sau tính tốn điều chỉnh định mức cho phù hợp với loại hình cơng trình quản lý khai thác địa bàn hoạt động khác Phương pháp thích hợp với cơng việc có tính chu kỳ lặp lặp lại biến đổi theo khơng gian thời gian Cịn cơng việc có biến đổi lớn phương pháp không phù hợp 92 * Phương pháp phân tích tính tốn Thiết kế mơ hình tính tốn vào chế độ sách nhà nước hoạt động quản lý khai thác cơng trình thuỷ lợi quy định chế độ sách doanh nghiệp nói chung để xác định mức chi phí quản lý doanh nghiệp Từ xác lập mơ hình chi phí (có thể có nhiều phương pháp lập mơ hình) Do vậy, có nhiều lựa chọn cho định mức cụ thể Phương pháp phù hợp với công việc áp dụng lần đầu cơng việc có thay đổi lớn chu kỳ * Phương pháp kết hợp Phương pháp kết hợp phương pháp áp dụng phương pháp để tính tốn nhằm lựa chọn mức chi phí hợp lý Trên thực tế việc tính tốn chi phí quản lý doanh nghiệp phải vào phương pháp Từ phương pháp nêu nhóm xây dựng định mức chi phí quản lý doanh nghiệp thấy khoản mục chi phí chủ yếu phải dựa vào chế độ sách nhà nước để xây dựng Tuy nhiên chế độ chi tiêu cho quản lý doanh nghiệp dần hoàn thiện nhà nước ban hành hành quy chế mức chi tiêu cụ thể chi cơng tác phí, chi phí hội họp, chi phí bảo hiểm xe giới… Tuy nhiều khoản mục thực tế có phát sinh mà chế độ chi tiêu mức chi chưa nhà nước ban hành Đối với khoản chi phí khơng có định mức chế độ quy định vào số liệu thực tế bình qn nhiều năm có hiệu chỉnh để tính tốn (Ví dụ: quy định điểm đ/điều 23 Nghị định số 09/2009/NĐ-CP Chính phủ ngày 05/02/2009 quy chế quản lý tài cơng ty Nhà nước quản lý vốn Nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp khác thành lập hoạt động theo Luật doanh nghiệp Luật Hợp tác xã chi phí giao dịch, môi giới, tiếp khách, tiếp thị, xúc tiến thương mại, quảng cáo, hội họp tính theo chi phí thực tế phát sinh) Như vậy, từ điều kiện thực tế hoạt động công ty chế độ sách hành phục vụ tính tốn chi phí quản lý doanh nghiệp, sử dụng phương pháp kết hợp mục tính tốn định mức 93 Giải pháp nhằm hoàn thiện phương pháp xây dựng định mức chi phí quản lý Định mức chi phí quản lý doanh nghiệp tính tốn với máy tổ chức quản lý phù hợp với tình hình quản lý khai thác chiết tính đơn giá khoản mục chi phí thời điểm năm tính tốn Hàng năm doanh nghiệp phải điều chỉnh lại chi phí quản lý doanh nghiệp cho phù hợp với tình hình quản lý sản xuất đơn vị Chi phí quản lý doanh nghiệp điều chỉnh tỷ lệ phần trăm quy định nhân với tổng quỹ lương kế hoạch tổng chi phí sản xuất cho hoạt động cơng ích tổng diện tích tưới tiêu năm thực tế Tùy thuộc vào điều kiện sản xuất kinh doanh đơn vị mà doanh nghiệp lựa chọn tiêu định mức tổng hợp cho phù hợp với điều kiện thực tế Chi phí quản lý doanh nghiệp điều chỉnh tỷ lệ phần trăm phê duyệt nhân với giá trị so sánh năm tính tốn Nếu tính chi phí quản lý doanh nghiệp theo tổng quỹ lương kế hoạch có tính ổn định cao Vì tiền lương Nhà nước tăng lên chi phí quản lý doanh nghiệp tăng lên theo tỷ lệ Nếu tính chi phí quản lý doanh nghiệp theo tổng chi phí sản xuất có ưu điểm giá thị trường biến động khoản chi đảm bảo Nếu tính chi phí quản lý doanh nghiệp theo tổng diện tích tưới, tiêu khuyến khích việc tăng diện tích phục vụ Nhưng tiêu thích hợp giá thị trường biến động vùng có điện kiện để khuyến khích việc tăng diện tích tưới, tiêu Mỗi loại giá trị so sánh có ưu, nhược điểm riêng, doanh nghiệp chọn giá trị cho phù hợp với 94 Kết luận chương Xây dựng áp dụng định mức KTKT giải pháp cấp quản lý ngành đơn vị trực tiếp quản lý sản xuất đánh giá cao tiến tới đổi nâng cao hiệu quản lý dịch vụ tưới tiêu Để tăng cường công tác xây dựng áp dụng định mức KTKT đơn vị quản lý khai thác CTTL Đối với Công ty Tiến hành rà soát, kiểm tra hệ thống định mức KTKT có đề nghị cấp thẩm quyền xem xét bổ sung điều chỉnh Từng bước tổ chức triển khai thực hoạt động quản lý vận hành tu bảo dưỡng sở hệ thống định mức duyệt, thực xếp lại tổ chức, lao động nguồn lực sản xuất theo định mức Thực chế khoán nội dung, khoán sản phẩm đến nhóm người lao động nhằm gắn trách nhiệm quyền lợi nhóm người lao động 95 KẾT LUẬN Việc xây dựng định mức kinh tế kỹ thuật cần thiết quan trọng, giúp công ty tăng cường công tác quản lý, nâng cao hiệu hoạt động cơng trình thủy lợi Vì sở việc lập kế hoạch sản xuất, kế hoạch tài chính, tốn khoản mục chi phí sản xuất, Chính phủ ban hành Nghị định 115/2008/NĐ-CP ngày 14/11/2008 miễn giảm cấp bù thủy lợi phí việc áp dụng định mức KTKT đặc biệt quan trọng việc xác định mức chi phí hợp lý cho doanh nghiệp thủy nơng, sở nhà nước cấp đủ ngân sách Hoàn thiện phương pháp xây dựng định mức kinh tế kỹ thuật cho công ty giúp công ty nâng cao đời sông cán cơng nhân viên, giảm bớt số khó khăn đáp ứng tương đối kịp thời cho công ty việc phục vụ sản xuất Các cơng trình có điều kiện mở rộng diện tích phục vụ, tiết kiệm nước, chi phí sản xuất Với mong muốn đóng góp kiến thức tích lũy trình học tập, nghiên cứu nhà trường vào hoạt động thực tiễn xây dựng định mức kinh tế xây dựng, tác giả lựa chọn cố gắng nhiều việc hoàn thành luận văn tốt nghiệp, với tên: “Nghiên cứu đề xuất giải pháp xây dựng hoàn thiện định mức kinh tế - kỹ thuật quản lý khai thác cơng trình thủy lợi Công ty TNHH thành viên đầu tư phát triển thủy lợi Mê Linh” Dù khiếm khuyết định, luận văn giải đầy đủ mục tiêu đặt Dựa luận khoa học đúc rút thực tiễn, nghiên cứu đề xuất số giải pháp nhằm hoàn thiện định mức kinh tế - kỹ thuật quản lý khai thác cơng trình thủy lợi Cơng ty TNHH thành viên đầu tư phát triển thủy lợi Mê Linh, nhằm tiến trình xây dựng cơng ty phát triển vững mạnh, toàn diện  96 TÀI LIỆU THAM KHẢO : Tiếng Việt: Ngơ Thế Bính (2008), Bài giảng định mức lao động, Đại học Mỏ - Địa chất, Hà Nội Trương Đức Toàn (2010), Xây dựng áp dụng định mức kinh tế - kỹ thuật quản lý khai thác cơng trình thuỷ lợi, Đề tài NCKH cấp Bộ; Nguyễn Bá Uân (2008), Nghiên cứu xây dựng định mức chi phí cấp nước thơ từ hệ thống cơng trình thuỷ lợi, Tạp chí Khoa học Thuỷ lợi Mơi trường Nguyễn Bá n, Ngơ Thị Thanh Vân (2006), Giáo trình kinh tế thuỷ lợi, Nhà xuất xây dựng, Hà Nội Tiếng Anh Briscoe J (1996), Managing Water as an Economic Good: Rules for Reforms Water Supply; Cost Recovery and Water Pricing for Irrigation and Drainage Projects, 2005 The International Bank for Reconstruction and Development/ The World Bank 1818 H Street, NW, Washington, DC 20433; Dinar, Ariel (ed.) (1997) Water Pricing Experiences: An International Perspective World Bank Technical Paper No 386 Washington, D.C: The World Bank ... đề tài ? ?Nghiên cứu đề xuất giải pháp xây dựng hoàn thiện định mức kinh tế - kỹ thuật quản lý khai thác cơng trình thủy lợi Cơng ty TNHH thành viên đầu tư phát triển thủy lợi Mê Linh? ?? Có kết này,... Đối tư? ??ng nghiên cứu: phương pháp xây dựng áp dụng định mức kinh tế kỹ thuật quản lý khai thác công trình thủy lợi hệ thống cơng trình thuỷ lợi nói chung, Cơng ty TNHH thành viên Đầu tư Phát triển. .. 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG VÀ ÁP DỤNG ĐỊNH MỨC KINH TẾ - KỸ THUẬT Ở CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN THỦY LỢI MÊ LINH 27 2.1 Giới thiệu khái quát Công ty 27