TỔNG QUAN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI PHÍ SẢN XUẤT
Một số khái niệm liên quan đến hoạt động xây dựng
Hoạt động xây dựng bao gồm nhiều bước quan trọng như lập quy hoạch và dự án đầu tư, khảo sát, thiết kế, thi công, giám sát và quản lý dự án Ngoài ra, việc lựa chọn nhà thầu cũng là một phần thiết yếu trong quá trình xây dựng các công trình Tất cả các hoạt động này đều liên quan mật thiết đến việc phát triển và hoàn thiện công trình xây dựng.
Công trình xây dựng là sản phẩm được hình thành từ sức lao động của con người, vật liệu xây dựng và thiết bị lắp đặt, được liên kết với đất và có thể bao gồm các phần dưới mặt đất, trên mặt đất, dưới mặt nước và trên mặt nước, tất cả đều được xây dựng theo thiết kế Các loại công trình xây dựng bao gồm công trình dân dụng, công trình công nghiệp, công trình giao thông, công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn, cùng với các công trình hạ tầng kỹ thuật.
- Thiết bị lắp đặt vào công trình bao gồm thiết bị công trình và thiết bị công nghệ
Thiết bị công trình là những thiết bị được lắp đặt theo thiết kế xây dựng, trong khi thiết bị công nghệ là các thiết bị thuộc dây chuyền công nghệ, cũng được lắp đặt theo thiết kế công nghệ trong công trình xây dựng.
Thi công xây dựng công trình bao gồm nhiều hoạt động như xây dựng và lắp đặt thiết bị cho các công trình mới, sửa chữa, cải tạo, di dời, tu bổ và phục hồi Ngoài ra, còn có công việc phá dỡ công trình và thực hiện bảo hành, bảo trì để đảm bảo chất lượng và an toàn cho công trình.
Quản lý thi công xây dựng công trình bao gồm việc giám sát, chỉ đạo và tổ chức các giai đoạn của dự án xây dựng Mục tiêu chính là đảm bảo thực hiện hiệu quả các chỉ tiêu về giá thành, thời gian và chất lượng, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý và tổ chức trong quá trình thi công.
Chi phí sản xuất trong xây dựng bao gồm tất cả các khoản hao phí vật chất cần thiết để thực hiện các công việc xây dựng, nhằm tạo ra sản phẩm theo mục đích kinh doanh và hợp đồng đã ký Quá trình này là sự chuyển biến của vật liệu xây dựng thành sản phẩm, chịu ảnh hưởng từ máy móc, thiết bị và sức lao động của công nhân Sản phẩm xây dựng chính là kết quả của sự kết hợp giữa ba yếu tố: hao phí tư liệu lao động, đối tượng lao động và sức lao động.
Dự án đầu tư xây dựng công trình bao gồm các đề xuất liên quan đến việc đầu tư vốn để xây dựng mới, mở rộng hoặc cải tạo công trình nhằm phát triển và nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ Dự án này được cấu thành từ phần thuyết minh và phần thiết kế cơ sở, với mục tiêu thực hiện trong một thời hạn nhất định.
Chủ đầu tư xây dựng công trình là cá nhân hoặc tổ chức sở hữu vốn, hoặc được ủy quyền quản lý và sử dụng vốn nhằm mục đích đầu tư vào việc xây dựng công trình.
Nhà thầu trong lĩnh vực xây dựng là tổ chức hoặc cá nhân có đủ năng lực và chuyên môn để tham gia vào các hợp đồng xây dựng Họ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng và tiến độ của các dự án xây dựng.
Nhà thầu chính trong xây dựng là đơn vị ký hợp đồng trực tiếp với chủ đầu tư để thực hiện các công việc chính của dự án.
Nhà thầu phụ trong lĩnh vực xây dựng là đơn vị ký hợp đồng với nhà thầu chính hoặc tổng thầu để thực hiện một phần công việc cụ thể.
Tổng quan về thi công xây dựng công trình
Xây dựng cơ bản (XDCB) đóng vai trò quan trọng trong việc tái sản xuất tài sản cố định cho nền kinh tế, tạo cơ sở vật chất và nâng cao tiềm lực kinh tế, quốc phòng Đầu tư vào XDCB không chỉ thúc đẩy ứng dụng công nghệ hiện đại mà còn cải thiện hiệu quả sản xuất kinh doanh Một phần lớn thu nhập quốc dân được sử dụng cho lĩnh vực này, với các dự án có quy mô lớn và cấu trúc phức tạp Để tránh lạc hậu, các nhà xây dựng cần dự đoán xu hướng tiến bộ xã hội, đồng thời sản phẩm xây dựng phải phản ánh văn hóa dân tộc Nhiều công trình xây dựng đã trở thành biểu tượng quốc gia, như chùa Một Cột ở Hà Nội và tháp Eiffel ở Paris, do đó chất lượng xây dựng cần được chú trọng để đảm bảo tuổi thọ và an toàn cho người sử dụng.
Sản phẩm xây lắp có tính tổng hợp, ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực như kinh tế, chính trị, kế toán và nghệ thuật Mỗi công trình đều độc lập, được thiết kế và thi công theo kỹ thuật riêng, có giá trị dự toán cụ thể và tọa lạc tại vị trí nhất định Nơi sản xuất sản phẩm cũng chính là địa điểm mà công trình sẽ được đưa vào sử dụng, phát huy tác dụng Những đặc điểm này tác động mạnh mẽ đến giá trị sản xuất trong ngành xây dựng.
Sản phẩm xây dựng có tính chất riêng biệt và được tiêu thụ theo cách thức đặc thù Chúng thường được xem là đã được tiêu thụ trước khi hoàn thành, dựa trên giá trị dự toán hoặc giá thỏa thuận với chủ đầu tư (giá đấu thầu) Do đó, tính chất hàng hóa của sản phẩm xây lắp không được thể hiện rõ ràng, vì chúng là hàng hóa đặc biệt.
Sản phẩm xây dựng có tính chất cố định: Sau khi hoàn thành thì không thể di chuyển từ nơi này sang nơi khác
Sản phẩm xây dựng có độ bền cao, thường được thiết kế để sử dụng trong nhiều năm và có khả năng tồn tại lâu dài, thậm chí vĩnh viễn.
Thời gian xây dựng công trình kéo dài có thể gây ra nhiều rủi ro ngẫu nhiên cho các tổ chức xây dựng, bao gồm ảnh hưởng của thời tiết, biến động tỷ giá hối đoái và giá cả thị trường Hơn nữa, công trình có thể bị hao mòn ngay sau khi hoàn thành do sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ nếu thời gian thiết kế và thi công kéo dài.
Quá trình thi công xây dựng ngoài trời chịu ảnh hưởng lớn từ điều kiện tự nhiên, thường xuyên gây gián đoạn và ảnh hưởng đến năng lực của doanh nghiệp Để giảm thiểu tổn thất do thời tiết xấu, các doanh nghiệp cần lập tiến độ thi công hợp lý và tổ chức lao động hiệu quả Điều này không chỉ giúp duy trì tiến độ công việc mà còn cải thiện đời sống cho người lao động.
Quá trình thi công từ khởi công đến hoàn thành và bàn giao công trình thường kéo dài và phụ thuộc vào quy mô cũng như tính chất phức tạp của từng dự án Thi công được chia thành nhiều giai đoạn, mỗi giai đoạn lại có nhiều công việc khác nhau, chủ yếu diễn ra ngoài trời Những công việc này chịu ảnh hưởng lớn từ các yếu tố môi trường như mưa, nắng và lũ lụt, do đó, các nhà xây dựng cần có biện pháp giám sát chặt chẽ để hạn chế tối đa những tác động xấu từ môi trường.
Ngành xây dựng và sản phẩm xây lắp có những đặc điểm đặc thù ảnh hưởng lớn đến quản lý chi phí và giá thành Do đó, các doanh nghiệp xây dựng cần xây dựng biện pháp và kế hoạch chi phí hiệu quả để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.
Tổng quan chi phí sản xuất và quản lỷ chi phí sản xuất trong hoạt động thi công xây dựng
1.3.1 Chi phí sản xuất trong doanh nghiệp xây dựng
Chi phí sản xuất trong doanh nghiệp xây lắp bao gồm toàn bộ chi phí lao động sống và lao động vật hoá đã được chi ra cho các hoạt động sản xuất kinh doanh trong một khoảng thời gian nhất định, được thể hiện bằng tiền.
Giá trị của sản phẩm xây lắp được biểu hiện:
Trong đó: GXL: Giá trị sản phẩm xây lắp
C: Là toàn bộ giá trị tư liệu sản xuất tiêu hao trong quá trình tạo ra sản phẩm xây lắp như: khấu hao tài sản cố định, chi phí nguyên vật liệu được gọi là lao động vật hoá
V: Chi phí tiền lương tiền công phải trả cho người lao động tham gia quá trình xây lắp tạo ra sản phẩm xây dựng, nó được gọi là hao phí lao động cần thiết
M: Là giá trị mới do lao động sống tạo ra trong quá trình xây lắp tạo ra sản phẩm xây dựng
Về mặt lượng chi phí xây lắp phụ thuộc vào hai yếu tố:
- Khối lượng lao động và tư liệu sản xuất đã bỏ ra trong quá trình xây lắp ở một thời kỳ nhất định
- Giá cả tiên liệu sản xuất đã tiêu hao trong quá trình sản xuất xây lắp và tiên lượng của một đơn vị lao động đã hao phí
Trong bối cảnh giá cả thường xuyên biến động, việc tính toán và đánh giá chính xác chi phí sản xuất trở thành yếu tố quan trọng không chỉ để cung cấp thông tin cần thiết cho lãnh đạo doanh nghiệp, mà còn để đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh tự chủ, có lãi và bảo toàn vốn.
Khi doanh nghiệp bắt đầu xây dựng công trình, việc quản lý chi phí và sử dụng vốn là rất quan trọng Doanh nghiệp cần đánh giá hiệu quả của các khoản đầu tư để đảm bảo rằng chúng mang lại lợi nhuận và đạt được kết quả như mong đợi.
Doanh nghiệp cần tính toán hợp lý chi phí thi công xây dựng công trình và thực hiện theo đúng kế hoạch đã đề ra Chi phí là một chỉ tiêu chất lượng quan trọng, phản ánh hiệu quả hoạt động sản xuất Mức chi phí sản xuất sản phẩm, dù thấp hay cao, cũng cho thấy kết quả của việc quản lý và sử dụng vật tư, lao động, và vốn.
Việc tiết kiệm chi phí thi công xây dựng không chỉ là mối quan tâm của toàn xã hội mà còn là mục tiêu then chốt của các doanh nghiệp Quản lý chi phí thi công đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin chính xác về hoạt động sản xuất, hỗ trợ quyết định quản lý và đảm bảo sự phát triển bền vững của doanh nghiệp Quản lý chi phí bao gồm việc theo dõi tất cả các khoản chi như nguyên vật liệu, tiền lương, chi phí máy móc, khấu hao tài sản, vận chuyển, nghiên cứu thị trường và thuế.
Quản lý chi phí thi công xây dựng công trình là quá trình phân tích thông tin cần thiết để hỗ trợ quản lý doanh nghiệp, nhằm tổng hợp các hoạt động hoạch định, tổ chức, định hướng và kiểm soát việc sử dụng nguồn vốn Mục tiêu chính là đưa ra quyết định tối ưu hóa chi phí từ khâu hình thành đến chi tiêu, đảm bảo hiệu quả cao nhất Nhiệm vụ quan trọng trong quản lý chi phí là lựa chọn cơ cấu vốn và cơ cấu chi phí một cách tiết kiệm và hiệu quả.
Quản lý chi phí thi công xây dựng là một quá trình quan trọng diễn ra qua nhiều giai đoạn, bắt đầu từ việc tham gia đấu thầu, triển khai thi công công trình, cho đến giai đoạn kết thúc xây dựng và đưa công trình vào khai thác sử dụng.
Giai đoạn thực hiện đấu thầu là thời điểm quan trọng để kiểm soát chi phí dự án một cách hiệu quả Quản lý chi phí trong giai đoạn này bao gồm việc thực hiện và kiểm tra các công việc liên quan đến lập giá thầu, bao gồm khối lượng, đơn giá và định mức dự toán.
Dựa trên bản vẽ thiết kế và thực tế công trường, việc kiểm soát khối lượng bóc tách phải chính xác và phù hợp Khối lượng dự toán công trình phản ánh các chi phí mà nhà thầu cần chi trả để thực hiện xây dựng và hoàn thiện công trình trong tương lai Do đó, việc bóc tách và tính toán khối lượng không chính xác có thể gây ảnh hưởng lớn đến chi phí xây dựng.
Kiểm tra và kiểm soát sự phù hợp của đơn giá với khối lượng công việc, đơn giá công bố của Nhà nước và đơn giá thực tế tại thị trường xây dựng là rất quan trọng Quản lý chi phí sử dụng đơn giá cần đảm bảo tính cạnh tranh trong đấu thầu đồng thời vẫn phải có lãi.
-Kiểm tra, kiểm soát tính phù hợp của các định mức kỹ thuật sử dụng với các công việc khác nhau trong xây dựng
Giai đoạn thi công xây dựng công trình là giai đoạn quyết định giá trị chi phí thực tế, do đó, việc quản lý chi phí trong giai đoạn này cần được thực hiện một cách chặt chẽ để đảm bảo chi phí không vượt quá mức đã xác định.
- Quản lý về khối lượng công việc thực hiện:
Lập và kiểm tra kế hoạch tiến độ cung ứng vật tư là rất quan trọng để đảm bảo hoàn thành công việc đúng hạn Việc xác minh khối lượng công việc thực hiện cần phải tương ứng với chi phí vật liệu, nhân công, máy móc và các chi phí khác mà doanh nghiệp đã đầu tư.
+ Kiểm tra sự phù hợp giữa khối lượng thi công thực tế với khối lượng theo thiết kế đã được duyệt
+ Kiểm tra, giám sát các nội dung công việc làm phát sinh khối lượng ngoài công trường
- Quản lý tiến độ thi công xây dựng công trình:
+ Lập và kiểm tra giám sát tiến độ thi công xây dựng công trình chi tiết theo từng giai đoạn phù hợp với tiến độ chung của công trình
+ Bố trí xen kẽ kết hợp các công việc cần thực hiện để đảm bảo tiến độ chung của công trình
* Giai đoạn kết thúc xây dựng, đưa công trình vào khai thác sử dụng: Đây là khâu cuối cùng của công tác quản lý chi phí
Kiểm tra và kiểm soát quy trình thanh quyết toán là rất quan trọng để đảm bảo sự chính xác và phù hợp của khối lượng thực tế cũng như đơn giá so với bản vẽ hoàn công đã được phê duyệt.
- Kế hoạch tiến độ thanh quyết toán theo từng giai đoạn và theo tiến độ chung của công trình
1.3.2 Phân loại chi phí sản xuất trong doanh nghiệp xây dựng
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CHI PHÍ SẢN XUẤT TRONG THI CÔNG XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH
Các quy định hiện hành về quản lý chi phí trong hoạt động xây dựng
Tất cả các hoạt động quản lý trong dự án đầu tư xây dựng công trình phải tuân thủ các quy định hiện hành của Nhà nước và Chính phủ Đặc biệt, quản lý chi phí trong xây dựng được điều chỉnh bởi các văn bản Luật và văn bản dưới Luật cụ thể.
2.1.1 Hệ thống văn bản Luật trong hoạt động xây dựng
-Luật xây dựng số 50/2014/QH13 đã được quốc hội thông qua ngày 18/6/2014.[3]
- Luật Đấu thầu số 61/2005/QH11 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2014.[4]
-Luật đầu thầu số 43/2013/QH13 ngày 26/11/2013 của kỳ họp Quốc hội khoá XIII;
- Nghị định 63/2014/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu được Chính phủ ban hành ngày 26/06/2014
- Nghị định 59/2015/NĐ-CP có hiệu lực thi hành kể từ ngày 05/8/2015
- Nghị định số 46/2015/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 01/7/2015 [5]
- Nghị định 32/2015/NĐ-CP ngày 25/03/2015 của Chính phủ về quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình;[6]
- Thông tư số 05/2016/TT-BXD ngày 10/03/2016 của Bộ Xây dựng về việc hướng dẫn xác định đơn giá nhân công trong quản lý chi phí đầu tư xây dựng;[7]
- Thông tư số 06/2016/TT-BXD ngày 10 tháng 3 năm 2016 của Bộ xây dựng Về việc hướng dẫn xác định và quản lý chi phí đầu tư xây dựng;[8]
- Thông tư số 09/2016/TT-BTC ngày 18/01/2016 của Bộ Tài chính quy định về Quyết toán dự án hoàn thành thuộc nguồn vốn Nhà nước;
2.1.2 Hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn về quản lý chi phí xây dựng
- Quyết định 79/QĐ- BXD ngày 15/02/2017 công bố Định mức chi phí quản lý dự án và tư vấn đầu tư xây dựng công trình;[9]
- Quyết định số 1776/BXD-VP ngày 16/08/2007 của Bộ Xây dựng về việc ban hành Định mức dự toán xây dựng công trình - Phần Xây dựng,
- Quyết định số 1777/BXD-VP ngày 16/08/2007 của Bộ Xây dựng về việc ban hành Định mức dự toán xây dựng công trình - Phần Lắp đặt,
- Quyết định số 1091/QĐ-BXD ngày 26/12/2011 của Bộ Xây dựng về việc sửa đổi, bổ sung định mức số 1776/BXD-VP
- Quyết định số 1172/QĐ-BXD ngày 26/12/2012 của Bộ Xây dựng về việc sửa đổi bổ sung định mức số 1776/BXD-VP – Phần xây dựng;
- Quyết định số 1173/QĐ-BXD ngày 26/12/2012 của Bộ Xây dựng về việc sửa đổi bổ sung định mức số 1777/BXD-VP – Phần lắp đặt;
Quyết định số 1264/QĐ-BXD ngày 18/12/2017 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã sửa đổi và bổ sung định mức số 1776/BXD-VP liên quan đến công tác sử dụng vật liệu xây không nung Quyết định này nhằm cải thiện quy trình và tiêu chuẩn áp dụng cho vật liệu xây dựng, thúc đẩy việc sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường và nâng cao hiệu quả trong ngành xây dựng.
- Định mức dự toán xây dựng công trình phần khảo sát kèm theo quyết định số 1354/QĐ-BXD ngày 28/12/2016;
- Định mức sử dụng vật liệu trong xây dựng kèm theo văn bản số 1784/BXD-VP ngày 16/08/2007 và quyết định số 1329/QĐ-BXD ngày 19/12/2016;
- Các bộ đơn giá xây dựng công trình của các Sở, ban ngành;
- Các văn bản pháp lý khác có liên quan;
Sự cần thiết của quản lý chi phí sản xuất trong doanh nghiệp xây dựng
Trong môi trường thị trường hiện nay, mọi doanh nghiệp sản xuất đều nhận thức rõ tầm quan trọng của việc đảm bảo thu nhập đủ để bù đắp chi phí, bảo toàn vốn và tạo ra lợi nhuận nhằm tích lũy và tái sản xuất mở rộng Để tồn tại và phát triển, doanh nghiệp cần chú trọng vào việc hạch toán hiệu quả, nhằm giảm thiểu chi phí sản xuất và giá thành ở mức thấp nhất có thể.
Việc tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm hiệu quả giúp doanh nghiệp đánh giá chính xác quá trình sản xuất, cung cấp thông tin kịp thời cho lãnh đạo để đưa ra quyết định tối ưu, tiết kiệm chi phí, nâng cao chất lượng sản phẩm và tăng lợi nhuận Đồng thời, điều này cũng khuyến khích sự sáng tạo trong sản xuất kinh doanh Đối với Nhà nước, khi doanh nghiệp thực hiện tốt công tác này, sẽ hỗ trợ trong việc xây dựng chính sách phù hợp với sự phát triển kinh tế và tạo lòng tin từ các đối tác trong hợp tác sản xuất kinh doanh.
Dựa trên mối liên hệ giữa đối tượng kế toán chi phí sản xuất và đối tượng tính giá thành đã được xác định, việc tổ chức áp dụng phương pháp tính giá thành một cách phù hợp và khoa học là rất quan trọng.
Tổ chức bộ máy kế toán một cách khoa học và hợp lý là rất quan trọng, với việc phân công rõ ràng trách nhiệm cho từng bộ phận, đặc biệt là bộ phận kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩm.
Tổ chức chứng từ và hạch toán ban đầu là bước quan trọng trong việc thiết lập hệ thống tài khoản kế toán phù hợp với các nguyên tắc và chuẩn mực kế toán Điều này đảm bảo rằng doanh nghiệp có thể thu nhận và xử lý thông tin về chi phí và giá thành một cách hiệu quả, đáp ứng đầy đủ yêu cầu quản lý tài chính.
Thường xuyên theo dõi và kiểm tra thông tin liên quan đến kế toán chi phí và giá thành sản phẩm từ các bộ phận kế toán liên quan.
Tổ chức lập và phân tích báo cáo chi phí và giá thành sản phẩm cung cấp thông tin quan trọng, hỗ trợ nhà quản trị doanh nghiệp trong việc ra quyết định nhanh chóng và phù hợp với quy trình sản xuất kinh doanh.
Do tính chất đặc thù của sản phẩm xây dựng và doanh nghiệp xây lắp, việc giảm chi phí cho từng công trình và hạng mục công trình có ảnh hưởng lớn đến chất lượng thi công và lợi nhuận Giảm tối đa chi phí xây dựng mà không làm ảnh hưởng đến chất lượng công trình là nhiệm vụ quan trọng trong quản lý chi phí sản xuất của các doanh nghiệp xây lắp.
Quản lý chi phí là yếu tố quyết định thành công của doanh nghiệp, ảnh hưởng đến quá trình ra quyết định và đánh giá hiệu quả làm việc Nó đóng vai trò quan trọng trong việc tư vấn cho doanh nghiệp, giúp tối ưu hóa việc sử dụng các nguồn tài nguyên.
Quản lý chi phí đóng vai trò quan trọng trong sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp, giúp tối ưu hóa nguồn lực như nhân lực, nguyên vật liệu và máy móc Việc quản lý chi phí hiệu quả không chỉ tạo điều kiện cho việc lập kế hoạch phát triển và mở rộng mà còn góp phần vào sự thành công bền vững của doanh nghiệp.
Quản lý chi phí chặt chẽ cung cấp thông tin chính xác về số liệu thực tế và trên giấy tờ, giúp đánh giá lợi nhuận dự án một cách khoa học Điều này cho phép doanh nghiệp đưa ra quyết định đúng đắn, giảm thiểu rủi ro liên quan đến dự án.
Quản lý chi phí là yếu tố quyết định thành công của doanh nghiệp, giúp Ban giám đốc đánh giá tình hình tài chính và hiệu quả kinh doanh qua các giai đoạn khác nhau Thông qua đó, công ty có thể theo dõi sự tăng trưởng và điều chỉnh chiến lược phù hợp với nguyên tắc hoạt động.
Để nâng cao hiệu quả vốn đầu tư xây dựng cơ bản, Nhà nước cần quản lý chặt chẽ nguồn vốn, đặc biệt là từ ngân sách nhà nước Điều này giúp giá trị dự toán của công trình xây dựng gần gũi với chi phí thực tế mà doanh nghiệp bỏ ra Do đó, việc quản lý chi phí sản xuất và hạ giá thành sản phẩm là rất quan trọng, trở thành yêu cầu thiết yếu cho sự phát triển và lợi nhuận trong hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp xây dựng.
Nội dung công tác quản lý chi phí sản xuất trong thi công xây dựng
2.3.1 Quản lý chi phí thi công xây dựng dưới góc độ chủ đầu tư
Việc lập và quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình cần đảm bảo mục tiêu và hiệu quả dự án, đồng thời phải xác định tính khả thi của dự án Điều này bao gồm việc đảm bảo tính đúng đắn, đầy đủ, hợp lý, cũng như phù hợp với điều kiện thực tế và yêu cầu của cơ chế thị trường.
Dưới góc độ của Chủ đầu tư, quản lý chi phí thi công xây dựng công trình cần đạt sự cân bằng giữa ba yếu tố: Chi phí, Tiến độ và Chất lượng Điều này đảm bảo dự án hoàn thành đúng thời gian và trong ngân sách đã duyệt, đồng thời đạt được các mục tiêu cụ thể Sự cân đối giữa ba yếu tố này phản ánh chất lượng và thành quả của công tác quản lý dự án Nếu một trong ba yếu tố thay đổi, nghĩa là sự cân bằng không còn, dẫn đến không đáp ứng được yêu cầu ban đầu.
Chủ đầu tư xây dựng công trình chịu trách nhiệm quản lý chi phí dự án từ giai đoạn chuẩn bị đến khi công trình đưa vào sử dụng Họ có thể thuê tổ chức hoặc cá nhân tư vấn để lập, thẩm tra và kiểm soát chi phí dự án phù hợp với nguồn vốn và điều kiện cụ thể Đối với các dự án sử dụng vốn Nhà nước, Nhà nước đóng vai trò kép trong quản lý chi phí, vừa là cơ quan quản lý, vừa là chủ đầu tư.
Trong vai trò quản lý Nhà nước: Nhà nước sẽ có các cơ chế, chính sách pháp luật để đảm bảo:
- Đảm bảo tính pháp lý vững chắc cho các quyền và nghĩa vụ dân sự trong các loại hợp đồng kinh tế trong thị trường xây dựng
- Chống độc quyền, chống tham nhũng, đảm bảo cạnh tranh công bằng
- Đảm bảo thu đúng và đủ Thuế
Nhà nước đóng vai trò Chủ đầu tư trong các dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn Nhà nước, với các cơ chế và chính sách pháp luật riêng biệt nhằm đảm bảo hiệu quả và tính minh bạch trong quản lý và sử dụng vốn.
- Đảm bảo đầu tư xây dựng có hiệu quả, chống được thất thoát;
- Đảm bảo đầu tư xây dựng phù hợp với khả năng của ngân sách;
Đảm bảo giá trị tương xứng với số tiền mà Chủ đầu tư chi ra là rất quan trọng, nhằm đáp ứng mục đích đầu tư xây dựng công trình Cần phải cân bằng giữa chất lượng và ngân quỹ đầu tư để tối ưu hóa hiệu quả tài chính.
Chủ đầu tư chịu trách nhiệm toàn diện về việc quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình
Trong công tác quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình, CĐT có các quyền sau:
Quyết định phương pháp xác định tổng mức đầu tư là rất quan trọng Cần điều chỉnh cơ cấu các khoản mục chi phí trong tổng mức đầu tư, nhưng phải đảm bảo không vượt quá tổng mức đầu tư đã được phê duyệt.
Điều chỉnh và phê duyệt dự toán xây dựng công trình điều chỉnh không làm vượt dự toán xây dựng công trình đã phê duyệt;
Tổ chức thẩm định hoặc thẩm tra và phê duyệt dự toán gói thầu xây dựng là bước quan trọng để lập Hồ sơ mời thầu hoặc Hồ sơ yêu cầu, từ đó lựa chọn nhà thầu phù hợp.
Quyết định áp dụng và sử dụng định mức xây dựng cùng với giá xây dựng công trình là yếu tố quan trọng trong việc xác định dự toán xây dựng và chỉ số giá cho các công trình cũng như gói thầu xây dựng.
Thuê các tổ chức tư vấn quản lý chi phí đầu tư xây dựng có đủ năng lực theo quy định của Nghị định về quản lý dự án đầu tư xây dựng là cần thiết để thực hiện lập, thẩm tra, kiểm soát và quản lý chi phí đầu tư một cách hiệu quả.
Người dân có quyền yêu cầu bồi thường hoặc khởi kiện ra tòa án theo quy định pháp luật để đòi bồi thường cho những thiệt hại do sự chậm trễ của cơ quan thanh toán vốn đầu tư gây ra.
Chấp thuận các thay đổi trong biện pháp thi công và yêu cầu kỹ thuật của nhà thầu cần đảm bảo chất lượng, tiến độ, an toàn và bảo vệ môi trường, đồng thời không làm thay đổi giá trị hợp đồng đã ký Việc kiểm soát các thay đổi trong quá trình thi công xây dựng là rất quan trọng, đặc biệt khi liên quan đến thay đổi chi phí đầu tư hoặc đẩy nhanh tiến độ thực hiện công trình.
Chấp thuận các đề xuất thay đổi vật tư và vật liệu xây dựng từ tư vấn thiết kế hoặc nhà thầu thi công, đảm bảo tiêu chí kỹ thuật, mỹ thuật, chất lượng và tiến độ xây dựng, dựa trên giá trị hợp đồng đã ký kết.
Được thực hiện một số công việc tư vấn đầu tư xây dựng khi có đủ điều kiện năng lực theo quy định;
Các quyền khác liên quan đến quản lý chi phí theo quy định khác của pháp luật có liên quan [6]
Trong công tác quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình, CĐT có các nghĩa vụ sau:
Tổ chức thực hiện lập dự án đầu tư xây dựng công trình và trình lên cấp có thẩm quyền để thẩm định, phê duyệt tổng mức đầu tư cũng như tổng mức đầu tư điều chỉnh.
Tổ chức lập dự toán xây dựng công trình, dự toán xây dựng công trình điều chỉnh trình cấp có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt;;
Tổ chức xác định các định mức dự toán xây dựng mới hoặc điều chỉnh của công trình làm cơ sở quản lý chi phí đầu tư xây dựng;
Tổ chức xác định giá xây dựng công trình; chỉ số giá xây dựng cho công trình, gói thầu xây dựng;;
Tạm ứng, thanh toán và quyết toán hợp đồng theo các quy định trong hợp đồng đã ký kết với nhà thầu;;
Tổ chức kiểm soát chi phí đầu tư xây dựng công trình theo quy định;
Quyết định và đảm bảo tính chính xác, hợp lý của giá trị đề nghị thanh toán vốn đầu tư cho nhà thầu là trách nhiệm của cơ quan thanh toán.
Mua bảo hiểm công trình đối với các công trình có quy định phải mua bảo hiểm;
Các nghĩa vụ khác liên quan đến quản lý chi phí theo quy định khác của pháp luật có liên quan [6]
2.3.2 Quản lý chi phí thi công xây dựng dưới góc độ nhà thầu
Nhà sản xuất (nhà thầu) cần áp dụng các phương pháp quản lý chi phí thi công xây dựng công trình khác nhau tùy thuộc vào từng góc độ và giai đoạn của dự án, nhằm đảm bảo rằng dự án hoàn thành trong ngân sách cho phép.
Nội dung của quản lý chi phí xây dựng trên góc độ của nhà thầu bao gồm:
Phương pháp tính chi phí xây dựng công trình tại doanh nghiệp xây dựng
a Phương pháp 1: Tính theo khối lượng và giá xây dựng công trình a1 Xác định theo khối lượng và đơn giá xây dựng chi tiết của công trình
Khối lượng công tác xây dựng được xác định dựa trên hồ sơ thiết kế kỹ thuật, bản vẽ thi công, các chỉ dẫn và yêu cầu kỹ thuật, cùng với nhiệm vụ công việc cần thực hiện cho công trình và từng hạng mục cụ thể.
Đơn giá xây dựng chi tiết của công trình có thể được phân loại thành đơn giá không đầy đủ, chỉ bao gồm chi phí vật liệu, nhân công, máy móc và thiết bị thi công, hoặc đơn giá đầy đủ, bao gồm tất cả các chi phí trên cùng với chi phí chung và thu nhập chịu thuế tính trước.
Bảng 2 1: Đơn giá xây dựng chi tiết của công trình Đơn vị tính:
VL, NC, M Thành phần hao phí Đơn vị tính
Khối lượng Đơn giá Thành tiền
Chi phí NC công NC
Cộng M a2 Xác định theo khối lượng và giá xây dựng tổng hợp
Khối lượng công tác xây dựng được xác định từ hồ sơ thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công, các chỉ dẫn kỹ thuật và yêu cầu kỹ thuật Nó bao gồm nhiệm vụ công việc cần thực hiện cho công trình và hạng mục công trình, được tổng hợp từ các nhóm, loại công tác xây dựng để tạo thành một đơn vị kết cấu hoặc bộ phận của công trình.
Giá xây dựng tổng hợp được xác định dựa trên danh mục và nội dung của khối lượng công tác xây dựng, bao gồm các đơn vị kết cấu và bộ phận của công trình Giá này bao gồm chi phí vật liệu, nhân công, máy móc và thiết bị thi công, và được tổng hợp theo bảng 2.2.
Bảng 2 2: Bảng giá xây dựng tổng hợp của công trình Đơn vị tính:
Mã hiệu đơn giá Thành phần công việc Đơn vị tính
Thành phần chi phí Tổng cộng Vật liệu Nhân công Máy
Chi phí xây dựng được tính dựa trên khối lượng và đơn giá chi tiết của công trình Tuy nhiên, thông tin về giá xây dựng tổng hợp vẫn chưa đầy đủ, và được xác định theo bảng 2.3 dưới đây.
Bảng 2 3: Tổng hợp dự toán chi phí xây dựng theo đơn giá chi tiết và giá xây dựng tổng hợp không đầy đủ Đơn vị tính: đồng
STT Nội dung chi phí Cách tính Giá trị Ký hiệu
1 Chi phí vật liệu n j vl j j D
3 Chi phí máy và thiết bị thi công h j m j j D Km
Chi phí trực tiếp VL+NC+M T
II CHI PHÍ CHUNG T x tỷ lệ C
III THU NHẬP CHỊU THUẾ TÍNH
Chi phí xây dựng trước thuế (T+C+TL) G
IV THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG G x T GTGT-XD GTGT
Chi phí xây dựng sau thuế G + GTGT GXD
Trường hợp chi phí vật liệu, nhân công, máy và thiết bị thi công được xác định theo khối lượng và giá xây dựng tổng hợp không đầy đủ:
+ Qj là khối lượng một nhóm danh mục công tác hoặc một đơn vị kết cấu, bộ phận thứ j của công trình;
DJ VL, DJ NC, và DJ M đại diện cho chi phí vật liệu, nhân công, máy móc và thiết bị thi công trong giá xây dựng tổng hợp Chúng thuộc về một nhóm danh mục công tác hoặc một đơn vị kết cấu, bộ phận thứ j của công trình.
Khi chi phí vật liệu, nhân công, máy móc và thiết bị thi công được xác định dựa trên khối lượng và đơn giá xây dựng chi tiết của công trình không đầy đủ, sẽ dẫn đến những khó khăn trong việc quản lý ngân sách và tiến độ thi công Việc này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng công trình và gây ra các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện dự án Do đó, việc đảm bảo tính chính xác và đầy đủ trong việc xác định chi phí là rất quan trọng để đạt được hiệu quả tối ưu trong xây dựng.
+ Qj là khối lượng công tác xây dựng thứ j;
Chi phí vật liệu, nhân công, máy móc và thiết bị thi công, được ký hiệu là Dj vl, Dj nc, Dj m, là các thành phần quan trọng trong đơn giá xây dựng chi tiết của công trình đối với công tác xây dựng thứ j.
Chi phí vật liệu (Dj vl), chi phí nhân công (Dj nc) và chi phí máy móc, thiết bị thi công (Dj m) trong đơn giá xây dựng chi tiết của công trình cần được xem xét đầy đủ Giá xây dựng tổng hợp cũng cần được tính toán và tổng hợp chính xác theo bảng 2.4 để đảm bảo tính hợp lý và hiệu quả trong dự toán.
Bảng 2 4: Hao phí vật liệu, nhân công, máy và thiết bị thi công
Stt Mã hiệu Tên công tác Đơn vị Khối lượng
Mức hao phí Khối lượng hao phí
Nhân công Máy Vật liệu
Stt Mã hiệu Tên công tác Đơn vị Khối lượng
Mức hao phí Khối lượng hao phí
Nhân công Máy Vật liệu
M.001 Máy trộn vữa 80 lít ca
+ Định mức tỷ lệ chi phí chung và thu nhập chịu thuế tính trước được quy định tại thông tư 06/2016/TT-BXD;
+ G: chi phí xây dựng công trình, hạng mục công trình, bộ phận, phần việc, công tác trước thuế;
+ T GTGT-XD : mức thuế suất thuế GTGT quy định cho công tác xây dựng;
+ Knc: hệ số nhân công làm đêm (nếu có) và được xác định như sau:
Knc = 1+ tỷ lệ khối lượng công việc phải làm đêm * 30% (đơn giá nhân công của công việc làm việc vào ban đêm)
+ Km: hệ số máy thi công làm đêm (nếu có) và được xác định như sau:
Km = 1 - g + g* Knc (g là tỷ lệ tiền lương bình quân trong giá ca máy)
Khối lượng công việc cần thực hiện vào ban đêm được xác định dựa trên yêu cầu tiến độ thi công xây dựng và được thống nhất với chủ đầu tư Phương pháp tính toán bao gồm việc xác định khối lượng hao phí của vật liệu, nhân công, máy móc và thiết bị thi công, kèm theo bảng giá tương ứng.
Chi phí xây dựng bao gồm vật liệu, nhân công, máy móc và thiết bị thi công, được xác định dựa trên tổng khối lượng hao phí cần thiết cùng với bảng giá tương ứng Để tính toán chi phí này, trước tiên cần xác định tổng khối lượng hao phí của vật liệu, nhân công, máy và thiết bị thi công.
Tổng khối lượng hao phí cho vật liệu, nhân công, máy móc và thiết bị thi công được xác định dựa trên hao phí cụ thể cho từng khối lượng công tác xây dựng của công trình và các hạng mục liên quan.
Xác định từng khối lượng công tác xây dựng của công trình, hạng mục công trình như mục a1 trên
Để xác định khối lượng vật liệu, nhân công, máy móc và thiết bị thi công cho từng khối lượng công tác xây dựng, cần dựa vào thiết kế kỹ thuật hoặc thiết kế bản vẽ thi công của công trình Việc này được thực hiện thông qua việc tính toán mức hao phí về vật liệu, nhân công và thiết bị để hoàn thành một đơn vị khối lượng công tác, tuân thủ các quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng và quy phạm kỹ thuật hiện hành.
Tính toán tổng khối lượng hao phí cho từng loại vật liệu, nhân công, máy móc và thiết bị thi công là bước quan trọng trong quản lý dự án xây dựng Điều này bao gồm việc tổng hợp hao phí của tất cả các loại vật liệu, nhân công, máy và thiết bị thi công tương tự từ các công tác xây dựng khác nhau Bên cạnh đó, cần xác định bảng giá cho vật liệu, nhân công, máy và thiết bị thi công để đảm bảo tính chính xác và hiệu quả trong quá trình lập kế hoạch và dự toán chi phí.
Giá vật liệu, nhân công, máy móc và thiết bị thi công được xác định dựa trên giá thị trường tại địa điểm xây dựng hoặc theo hướng dẫn tại Phụ lục số 4 của Thông tư 06/2016/TT-BXD.
Giá thành sản phẩm xây dựng và phân loại giá thành sản phẩm xây lắp
2.5.1 Khái niệm giá thành sản phẩm xây lắp
Giá thành sản phẩm xây lắp bao gồm toàn bộ chi phí sản xuất, từ chi phí vật liệu, nhân công, máy thi công đến các chi phí trực tiếp khác Mỗi công trình, hạng mục hoặc khối lượng xây lắp sẽ có giá thành riêng, được tính toán dựa trên giai đoạn hoàn thành và nghiệm thu, nhằm đảm bảo tính chất cá biệt trong doanh nghiệp xây lắp Do đó, giá thành của mỗi công trình sau khi hoàn thành đều có sự khác biệt.
Trước khi hoàn thiện sản phẩm, việc xác định giá bán là rất quan trọng vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của công ty Trong bối cảnh hiện nay, nhiều doanh nghiệp, với sự cho phép của nhà nước, đã chủ động phát triển các công trình dân dụng như nhà ở, văn phòng và cửa hàng để bán lại cho khách hàng với mức giá hợp lý Giá thành sản phẩm xây lắp trở thành yếu tố then chốt trong việc xác định giá bán, góp phần vào sự đa dạng hóa hoạt động sản xuất kinh doanh.
2.5.2 Phân loại giá thành sản phẩm xây lắp
Giá thành dự toán công tác xây lắp (Zdt) là yếu tố quan trọng trong việc xác định giá trị dự toán công trình, do đặc trưng của hoạt động xây lắp là tiêu thụ sản phẩm trước khi tiến hành xây dựng Để xác định giá thành dự toán, cần tổng hợp các chi phí dự toán cho việc hoàn thành khối lượng sản phẩm xây lắp và công trình, dựa trên các định mức kinh tế kỹ thuật của Nhà nước cùng khung giá giới hạn do Bộ Tài Chính quy định cho từng vùng lãnh thổ Từ giá trị dự toán xây lắp của từng công trình và hạng mục, có thể xây dựng dự toán theo công thức cụ thể.
Giá thành dự toán công trình, HMCT
= giá trị dự toán công trình, hạng mục công trình sau thuế -
Thu nhập chịu thuế tính trƣớc
Trong bối cảnh hiện nay, các đơn vị thường xuyên tham gia đấu thầu thi công xây lắp công trình Đơn vị thắng thầu sẽ là đơn vị đưa ra giá đấu thầu hợp lý và đảm bảo chất lượng thi công Do đó, trong giá thành dự toán sẽ bao gồm hai loại giá thành khác nhau.
Giá thành đấu thầu công tác xây lắp được xác định qua cơ chế quản lý đấu thầu trong lĩnh vực xây dựng Đây là mức giá do chủ đầu tư đưa ra cho các doanh nghiệp xây dựng, làm cơ sở để tính toán giá thành dự thầu Theo nguyên tắc, giá đấu thầu xây lắp phải tương đương với giá dự toán, nhằm giúp chủ đầu tư tiết kiệm vốn và giảm thiểu chi phí lao động.
Giá thành hợp đồng công tác xây lắp là giá dự toán được ghi trong hợp đồng giữa chủ đầu tư và đơn vị xây lắp sau khi thỏa thuận giao nhận thầu Đây cũng chính là giá thắng thầu của đơn vị xây lắp, được chủ đầu tư đồng ý ký kết Theo nguyên tắc, giá thành hợp đồng không được vượt quá giá đấu thầu xây lắp.
Giá thành kế hoạch (Zkh) là giá thành được xác định dựa trên điều kiện thực tế của doanh nghiệp xây lắp, bao gồm biện pháp thi công và các định mức đơn giá nội bộ Đây không chỉ là cơ sở để phấn đấu tiết kiệm chi phí và hạ giá thành sản phẩm, mà còn phản ánh trình độ quản lý giá thành của doanh nghiệp.
Công thức tính giá thành kế hoạch:
Giá thành kế hoạch của công trình, HMCT
Giá thành dự toán của công trình, hạng mục -
Mức hạ giá thành kế hoạch
Giá thành thực tế (Ztt) là tổng chi phí mà doanh nghiệp phải chi trả theo số lượng kế toán, liên quan đến công trình hoàn thành và được xác định khi kết thúc công tác xây lắp Nó không chỉ bao gồm các chi phí phát sinh thực tế như thiệt hại do phá đi làm lại, thiệt hại do ngừng sản xuất, và hao hụt vật tư, mà còn chịu ảnh hưởng từ các nguyên nhân khách quan và chủ quan của doanh nghiệp Giá thành thực tế sản phẩm xây lắp thường được chia thành nhiều loại khác nhau.
Giá thành công tác xây lắp thực tế phản ánh chi phí cho một khối lượng công việc xây dựng đạt tiêu chuẩn kỹ thuật trong một khoảng thời gian nhất định (tháng, quý, năm) Giá thành này giúp kế toán theo dõi kịp thời các chi phí phát sinh, nhận diện nguyên nhân biến động chi phí và điều chỉnh phù hợp cho các giai đoạn tiếp theo.
Giá thành hạng mục công trình hoàn thành bao gồm toàn bộ chi phí phát sinh trong quá trình thi công, bắt đầu từ lúc khởi công cho đến khi công trình hoàn tất và được chủ đầu tư chấp nhận thanh toán.
Để đánh giá chính xác chênh lệch sản xuất thi công trong công tác xây lắp, cần so sánh các loại giá thành với nhau, đảm bảo tính thống nhất về thời điểm và phương pháp tính toán Việc so sánh này phải được thực hiện trên cùng một đối tượng xây lắp, vì giữa ba loại giá thành thường có mối quan hệ mật thiết về lượng.
Sau khi hoàn thành công trình, doanh nghiệp tiến hành so sánh các loại giá thành Zdt, Zkh và Ztt để phân tích và đề xuất biện pháp khắc phục những hạn chế cho các lần thi công sau Nguyên tắc quan trọng là mối quan hệ giữa các loại giá thành này cần được đảm bảo một cách hợp lý.
So sánh giá thành thực tế với giá thành kế hoạch giúp đánh giá hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, đồng thời xác định trình độ quản lý giữa các doanh nghiệp Nguyên tắc này là cơ sở để xây dựng và thực hiện kế hoạch giá thành, đảm bảo doanh nghiệp có lãi, tích lũy cho nhà nước và tạo điều kiện cho việc tái sản xuất mở rộng.
Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm xây lắp
Chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm là hai yếu tố quan trọng trong quá trình sản xuất, có mối quan hệ chặt chẽ với nhau Chúng thể hiện bằng tiền cho những hao phí về lao động sống và lao động vật hoá mà doanh nghiệp phải chịu Chi phí sản xuất là nền tảng để hình thành giá thành sản phẩm, tuy nhiên, giữa hai khái niệm này vẫn tồn tại sự khác biệt.
Do vậy chúng ta cần phân biệt rõ ràng chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm xây lắp
Sự khác nhau được thể hiện:
Chi phí sản xuất được tính trong một thời kỳ nhất định, trong khi giá thành sản phẩm không chỉ bao gồm chi phí của kỳ hiện tại mà còn cả chi phí khối lượng xây lắp dở dang từ kỳ trước Tuy nhiên, giá thành sản phẩm sẽ loại trừ chi phí thực tế của khối lượng xây lắp dở dang vào cuối kỳ.
Chi phí sản xuất được tổng hợp theo từng thời kỳ cụ thể, trong khi giá thành xây lắp là chi phí sản xuất được tính cho một công trình, hạng mục công trình hoặc khối lượng xây lắp đã hoàn thành.
Giá thành sản phẩm xây lắp và chi phí sản xuất đều phản ánh chi phí hao phí trong quá trình sản xuất Chúng có sự thống nhất về mặt lượng khi đối tượng tính giá thành và đối tượng tập hợp chi phí sản xuất là một công trình hoặc hạng mục công trình hoàn thành trong kỳ tính giá thành Điều này cũng áp dụng khi giá trị sản phẩm dở dang đầu kỳ bằng giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ.
Những biện pháp quản lý chi phí sản xuất trong hoạt động xây dựng
2.7.1 Quản lý sử dụng vật tư, nguyên vật liệu
Công tác quản lý nguyên vật liệu trong doanh nghiệp xây dựng rất quan trọng vì chi phí vật tư chiếm tỷ trọng lớn trong quá trình hoàn thành sản phẩm Để quản lý vật tư hiệu quả, các đơn vị thi công thường thực hiện theo các bước: lập kế hoạch nhu cầu vật tư, đàm phán và ký hợp đồng mua, nhập kho tại công trình hoặc kho khác, quản lý kho, xuất kho để cấp phát vật tư phục vụ thi công, và cuối cùng là quản lý thi công trên công trường.
Ban chỉ huy công trường lập kế hoạch cung ứng vật tư dựa trên dự toán công trình, bao gồm các loại và số lượng vật tư cần thiết cho thi công theo tiến độ và biện pháp thi công cụ thể Họ sẽ nghiên cứu thị trường để tìm nhà cung cấp, đàm phán hợp đồng mua bán vật tư với giá cả hợp lý và đảm bảo chất lượng Hiện nay, các doanh nghiệp xây dựng thường mua vật tư tại chân công trình, với nhà cung cấp vận chuyển trực tiếp đến Doanh nghiệp cần bố trí kho lưu trữ và nhân sự quản lý để kiểm soát việc nhập, cấp phát vật tư Để giảm thiểu chi phí sản xuất xây lắp, cần áp dụng các biện pháp quản lý và sử dụng nguyên vật liệu một cách hợp lý và khoa học.
Với nhu vầu tiến độ thi công của công trình Nên chủ động tìm kiếm nguồn cung ứng vật tư, NVL với giá cả phù hợp
Lên kế hoạch mua, ký kết hợp đồng, vận chuyển đến chân công trình đảm bảo chất lượng, quy cách, nghiệm thu theo quy định
Vấn đề lán trại và kho tập kết vật tư, nguyên vật liệu thi công cần được đảm bảo an toàn để tránh mất cắp và ảnh hưởng từ thời tiết, nhằm ngăn ngừa hư hỏng và giảm chất lượng vật tư Địa điểm kho nên gần khu vực thi công để thuận tiện cho việc cung ứng vật tư cho các tổ đội thi công.
- Với các vật liệu truyền thống thi nên thay thế sử dụng các giải pháp công nghệ vật liệu mới để giảm thiểu giá thành xây lắp công trình
Việc áp dụng các biện pháp thi công phù hợp cho những công trình có đặc thù riêng sẽ giúp giảm chi phí vật tư và nguyên vật liệu Chẳng hạn, lựa chọn thi công móng cọc khoan nhồi hay cọc ép, cùng với công nghệ thi công Top down hoặc semi Top down, có thể mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn.
- Nghiên cứu sâu thị trường vật liệu, nắm vững các biến động về giá cả để ký kết các hợp đồng cung ứng hiệu quả, tiết kiệm chi phí
2.7.2 Quản lý sử dụng thiết bị
Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, lợi nhuận là mục tiêu hàng đầu và là yếu tố sống còn của doanh nghiệp Để tối đa hóa lợi nhuận, doanh nghiệp cần xác định vị thế cạnh tranh của mình Với sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ, việc chiến thắng trong cạnh tranh phụ thuộc vào khả năng áp dụng hiệu quả công nghệ Điều này cho thấy các doanh nghiệp đã nhận thức rõ tầm quan trọng của việc ứng dụng công nghệ hiện đại vào sản xuất kinh doanh, đặc biệt là việc sử dụng máy móc thiết bị tiên tiến.
Việc nâng cấp thiết bị máy móc hiện đại giúp doanh nghiệp tăng cường năng lực sản xuất cả về số lượng và chất lượng Hệ thống máy móc đồng bộ không chỉ tiết kiệm chi phí nguyên vật liệu cho mỗi sản phẩm mà còn giảm tiêu hao nhiên liệu và lượng phế phẩm Điều này dẫn đến việc giảm chi phí sửa chữa, bảo trì máy móc và giảm bớt số lượng công nhân sản xuất thủ công, từ đó giảm chi phí nhân công Nhờ vậy, chi phí sản xuất giảm, giúp doanh nghiệp có khả năng hạ giá thành sản phẩm và mở rộng thị trường.
Để nâng cao vị thế và đạt được mục tiêu lợi nhuận, các doanh nghiệp cần tăng cường năng lực sản xuất, cải thiện chất lượng sản phẩm và nâng cao khả năng cạnh tranh nhằm giảm chi phí sản xuất Điều này đồng nghĩa với việc đầu tư vào việc đổi mới máy móc và thiết bị công nghệ là rất cần thiết cho mỗi doanh nghiệp.
Khi quản lý và sử dụng thiết bị trong các dự án xây dựng, doanh nghiệp cần tuân thủ các bước quan trọng: lập kế hoạch huy động thiết bị, điều động hoặc thuê thiết bị đến công trình, xây dựng lán trại bảo vệ thiết bị và quản lý việc sử dụng thiết bị tại công trường.
Ban chỉ huy công trường cần chủ động lập kế hoạch huy động thiết bị phù hợp với nhu cầu sử dụng để đảm bảo tiến độ thi công Việc thiếu hoặc thừa thiết bị sẽ gây lãng phí và làm gián đoạn hoạt động của công trường Ngoài ra, công tác bảo vệ thiết bị khỏi thời tiết cũng rất quan trọng để tránh hư hỏng và chi phí sửa chữa Quản lý hiệu quả việc sử dụng thiết bị sẽ giúp phát huy tối đa công suất, ngược lại sẽ dẫn đến lãng phí khi không tận dụng hết khả năng của thiết bị.
Nhu cầu sử dụng thiết bị thi công tại mỗi công trình cần được lựa chọn cẩn thận nhằm tối ưu hóa hiệu quả và tiết kiệm chi phí Để đạt được điều này, các đơn vị thi công nên tính toán kỹ lưỡng, có thể so sánh chi phí giữa việc đầu tư mua máy móc hay thuê thiết bị Nếu thiết bị hiện có không đáp ứng nhu cầu, việc thuê thiết bị phù hợp hơn là giải pháp khả thi Các công thức tính giá ca máy và thiết bị thi công theo hướng dẫn của Nhà nước, như Thông tư 06/2010/TT-BXD, cùng lý thuyết cân bằng sản lượng, sẽ hỗ trợ trong quá trình này.
2.7.3 Quản lý và sử dụng lao động
Nguồn lao động là yếu tố quan trọng trong quá trình sản xuất, ảnh hưởng đến sự phát triển vật chất và chi phí Chất lượng nguồn lao động, bao gồm thể chất, tinh thần, sức khỏe, trí tuệ, năng lực và phẩm chất, quyết định đến chi phí sản xuất Lao động có kỹ năng và trình độ khoa học kỹ thuật sẽ nâng cao năng suất Đối với các doanh nghiệp xây lắp, việc quản lý lao động phức tạp do đặc điểm sản xuất và địa bàn phân tán Do đó, nhà quản trị cần tổ chức lao động một cách khoa học và hợp lý, tối ưu hóa sự kết hợp giữa các yếu tố sản xuất, giảm lãng phí và thời gian ngừng việc Quan trọng nhất là bố trí đúng người, đúng việc, khơi dậy lòng nhiệt tình và phát huy sáng kiến của công nhân, từ đó gắn bó và cống hiến cho doanh nghiệp.
Biện pháp quản lý lao động trong các doanh nghiệp xây dựng bao gồm lập kế hoạch nhân sự dựa trên tính chất và quy mô công trình, từ tuyển dụng đến quản lý tại công trường, bao gồm cả việc bố trí nơi ăn ở cho công nhân Để tiết kiệm chi phí, doanh nghiệp nên lựa chọn các công việc không cần kỹ thuật như đào đất và đổ thải, đồng thời tận dụng lao động địa phương giá rẻ Việc áp dụng các phương pháp so sánh trong tuyển dụng giúp cân nhắc giữa việc sử dụng công nhân chuyên nghiệp và kết hợp lao động biên chế với lao động thời vụ, từ đó tối ưu hóa quy trình thi công xây lắp.
Trên công trường thi công, người chỉ huy cần có tầm nhìn tổng quát và khả năng tính toán số lượng nhân công phù hợp cho từng công việc Việc sắp xếp công nhân vào vị trí đúng với chuyên môn và kinh nghiệm là rất quan trọng, đòi hỏi người chỉ huy phải nắm rõ thông tin về từng công nhân Điều này không chỉ kích thích sự nhiệt tình trong công việc mà còn nâng cao năng suất lao động Hơn nữa, việc phân công các công nhân có cùng chuyên môn vào một tổ như tổ cơ khí, tổ lái xe hay tổ xây dựng sẽ giúp dễ dàng điều động và quản lý hiệu quả hơn.
Tiến độ thanh quyết toán của Chủ đầu tư luôn liên quan chặt chẽ đến tiến độ thi công của công trình Việc áp dụng biện pháp quản lý tiến độ giúp doanh nghiệp điều chỉnh thực tế thi công, xác định thứ tự thực hiện các hạng mục, và lên kế hoạch bù tiến độ phù hợp với yêu cầu thanh quyết toán của Chủ đầu tư Điều này nhằm tránh tình trạng chậm tiến độ và thiếu hồ sơ thanh toán, từ đó giảm thiểu ứ đọng vốn và ảnh hưởng đến chi phí sản xuất.
Trước đây, khi khoa học công nghệ chưa phát triển, việc quản lý tiến độ thực hiện rất khó khăn và vất vả Tuy nhiên, với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ hiện nay, công tác này đã được hỗ trợ hiệu quả nhờ vào các phần mềm chuyên nghiệp như Microsoft Project và phân hệ quản lý dự án xây lắp trong phần mềm iBoom.
2.7.5 Nâng cao năng lực bộ máy quản lý doanh nghiệp xây dựng