VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI NGUYỄN THỊ KIM THOA THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI LAO ĐỘNG TRẺ EM TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH AN GIANG LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG HÀ NỘI, 2021 VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI NGUYỄN THỊ KIM THOA THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI LAO ĐỘNG TRẺ EM TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH AN GIANG Ngành: Chính sách cơng Mã số: 8340402 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS NGUYỄN THỊ HẰNG HÀ NỘI, 2021 MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Việt Nam nước khu vực Châu Á nước thứ hai giới phê chuẩn Công ước Quốc tế Quyền Trẻ em Đại hội đồng Liên hợp quốc thơng qua ngày 20-11-1989 Bảo vệ, chăm sóc giáo dục trẻ em mối quan tâm lớn Đảng, Nhà nước, gia đình xã hội Sự quan tâm thể chế hóa Hiến pháp, hệ thống pháp luật quốc gia chương trình quốc gia bảo vệ, chăm sóc giáo dục trẻ em, Tình trạng Lao động trẻ em (LĐTE) vấn đề xã hội xuất châu lục, quốc gia, khác mức độ Theo ILO, thời điểm 6/2016, có 168 triệu LĐTE giới, Tiểu vùng Sahara Châu Phi có tỷ lệ LĐTE cao (với 28% trẻ em độ tuổi từ 5-14), sau đến vùng Trung Đơng Bắc Phi; Đơng Á Thái Bình Dương (mỗi vùng có tỷ lệ 10%), Mỹ La tinh Caribê (9%) Ở tất vùng, tỷ lệ LĐTE gái cao nam Khu vực nơng nghiệp nơi có nhiều LĐTE (chiếm 50%), sau đến khu vực dịch vụ khu vực công nghiệp Ở Việt Nam, LĐTE tồn nơi khó can thiệp tiềm ẩn nguy cao tham gia vào dây chuyền sản xuất sản phẩm nông nghiệp công nghiệp tham gia vào trình sản xuất kinh doanh các hộ gia đình, sở sản xuất, kinh doanh nhỏ lẻ, trực tiếp tạo hàng hóa, dịch vụ Cả nước có 1.031.944 LĐTE, có 58,8% tổng số trẻ em – 17 tuổi tham gia hoạt động kinh tế Trong tổng số LĐTE, có 519.805 em, chiếm gần 50,4%, xác định LĐTE làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm [15, tr 31 ] LĐTE ảnh hưởng tiêu cực đến trao đổi hàng hóa Việt Nam bơi cảnh tồn cầu hóa với tiêu chuẩn nghiêm ngặt sử dụng lao động sản xuất, có LĐTE Một số mặt hàng mạnh Việt Nam gặp khó khăn tiêu thụ thị trường quốc tế có liên quan đến yếu tố LĐTE LĐTE có ảnh hưởng tiêu cực đến tiếp cận với giáo dục trẻ em, phát triển bình thường trẻ em chất lượng nguồn nhân lực tương lai Trong tổng số 1.031.944 LĐTE, có 501.905 em, chiếm 48,6% thơi học, khơng học, đặc biệt có 15.055 em, chiếm gần 1,5% tổng số LĐTE chưa học [15, tr 33 ] Trước tình hình Chính phủ Việt Nam nỗ lực giải vấn đề LĐTE, bước hồn thiện khung luật pháp, sách phòng ngừa, giảm thiểu LĐTE hài hòa với tiêu chuẩn quốc tế; xây dựng triển khai chương trình phòng ngừa, giảm thiểu LĐTE; phát triển hệ thống nhân lực bảo vệ trẻ em, phòng chống LĐTE cấp; tổ chức truyền thơng, vận động xã hội phịng ngừa xóa bỏ LĐTE, huy động vào cấp ủy Đảng, quyền, quan chức năng, doanh nghiệp toàn xã hội, đồng thời chủ động, tích cực thực hợp tác quốc tế, tham gia vào sáng kiến, hoạt động khu vực giới nhằm phòng chống LĐTE Cũng giống nhiều địa phương Việt Nam, tỉnh An Giang quan tâm đến cơng tác chăm sóc, bảo vệ giáo dục trẻ em, đặc biệt vấn đề liên quan đến LĐTE An Giang đạo triển khai nhiều hoạt động liên quan đến vấn đề bảo vệ trẻ em phòng, chống LĐTE địa phương như: ban hành kế hoạch phòng, chống lao động sớm cho trẻ em giai đoạn 2016-2020; triển khai hoạt động điểm mơ hình hỗ trợ sinh kế cho hộ gia đình có trẻ em lao động sớm có nguy lao động sớm; ban hành nhiều kế hoạch kiểm tra giám sát tình trạng trẻ em tham gia lao động doanh nghiệp; đạo phối hợp liên ngành để triển khai thực sách LĐTE Tuy nhiên, để sách LĐTE nhóm đối tượng thụ hưởng tiếp cận cách tốt đầy đủ việc thực thi sách khâu quan trọng, khơng tốt ngun nhân khiến sách ban hành khơng có hiệu quả, trẻ em không hưởng đầy đủ quyền, đồng thời gặp phải mối nguy hại trước nạn xâm hại, bạo lực, mua bán, bắt cóc,… Theo thống kê tổng số trẻ 16 tuổi địa bàn tỉnh An Giang gần 435.484, có 227.873 trẻ em nam, trẻ em người dân tộc thiểu số có 26.540 người; 28.384 trẻ em thuộc hộ nghèo (theo tiêu chí mới), 4.250 trẻ em có hồn cảnh đặc biệt, 57.151 trẻ em có nguy rơi vào hoàn cảnh đặc biệt, 28.767 trẻ em sống gia đình có vấn đề xã hội (cha mẹ ly hơn, bạo lực gia đình, ảnh hưởng HIV/AIDS, Qua số liệu cho thấy trẻ em An Giang có nguy tham gia lao động sớm, [34, tr 33] Với lý kể trên, học viên chọn đề tài “Thực sách lao động trẻ em địa bàn tỉnh An Giang” làm luận văn tốt nghiệp chun ngành Chính sách cơng làm sáng tỏ vấn đề lý luận thực tiễn việc thực sách LĐTE; nghiên cứu thực trạng thực sách LĐTE An Giang; từ tiến đến đề xuất số giải pháp thực tốt sách LĐTE địa bàn tỉnh An Giang Tình hình nghiên cứu luận văn Tình hình nghiên cứu luận văn tổng quan lại theo số nhóm vần đề sau đây: Một là, nhóm tài liệu nghiên cứu liên quan đến trẻ em, lao động trẻ em Các tài liệu quốc tế lao động trẻ em: Công ước 29 ILO Lao động cưỡng thông qua năm 1930 Công ước số 138 ILO độ tuổi tối thiểu thông qua năm 1973; Công ước số 182 nghiêm cấm hành động khẩn cấp xóa bỏ hình thức LĐTE tồi tệ nhất; Công ước Quốc tế quyền trẻ em thông qua năm 1989 Điều tra Quốc gia Lao động trẻ em 2012 báo cáo vấn đề Việt Nam Với hỗ trợ kỹ thuật từ ILO, Tổng cục Thống kê khảo sát 50.640 hộ gia đình có trẻ em độ tuổi – 17 tuổi toàn quốc số liệu Viện Khoa học Lao động Xã hội sử dụng để hoàn thành báo cáo Tài liệu điều tra quốc gia lao động trẻ em 2018: Để cập nhật thơng tin, diễn biến tình hình lao động trẻ em, cung cấp sở khoa học chứng thực tiễn cho công tác hoạch định sách xây dựng chương trình can thiệp phù hợp hiệu nhằm phòng ngừa, giảm thiểu lao động trẻ em, năm 2018, Bộ Lao động - Thương binh Xã hội (MOLISA) phối hợp với Tổng cục Thống kê (GSO), với hỗ trợ kỹ thuật tài Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), tiến hành Điều tra quốc gia lao động trẻ em lần thứ hai Việt Nam Hội thảo Tư vấn xây dựng pháp luật LĐTE Bộ Lao động - Thương binh Xã hội phối hợp ILO tổ chức (3/2018) , khẳng định LĐTE vi phạm nghiêm trọng tới quyền trẻ em làm giảm chất lượng, trình độ lực nguồn lao động tương lai Xóa bỏ LĐTE ưu tiên toàn cầu thới đồng thuận Những tài liệu Hội thảo xoay quanh nội dung LĐTE, hoàn thiện hệ thống pháp luật LĐTE, xu hướng LĐTE Việt Nam ILO, (2015), “Dự án Hỗ trợ kỹ thuật nâng cao lực quốc gia Phòng ngừa Giảm thiểu LĐTE Việt Nam Dự án đóng góp vào cơng phịng chống xố bỏ tình trạng LĐTE Việt Nam thơng qua hỗ trợ Chương trình Quốc gia Phịng chống Giảm thiểu LĐTE Thời Gian dự án từ 01/01/2015 – 31/12/2019; Cơ quan chủ quản dự án Bộ Lao động Thương binh Xã hội (MOLISA), Các Cơ quan đối tác: Bộ LĐTBXH; tổ chức người sử dụng lao động, tổ chức người lao động; tổ chức quốc tế; NGO địa phương quốc gia; quan nghiên cứu Địa bàn triển khai chính: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh tỉnh An Giang Mục tiêu tổng quát Dự án ENHANCE xây dựng củng cố nỗ lực tồn diện có hiệu với tham gia nhiều bên liên quan để phòng ngừa giảm thiểu LĐTE Việt Nam Một số nghiên cứu liên quan khác như: Luận Văn Thạc sĩ Luật học Nguyễn Thị Vân Anh “Pháp luật quốc tế pháp luật Việt Nam ngăn ngừa xóa bỏ LĐTE Nghiên vấn đề liên quan đến pháp luật LĐTE”; Luận Văn Tiến sĩ Luật học Nguyễn Thị Nhàn “Lao động chưa thành niên theo pháp luật lao động Việt Nam nay” Luận văn đề vấn đề lao động chưa thành niên Việt Nam mà pháp luật quy định; Luận văn Thạc sĩ Luật học Lâm Thị Phương Thanh “Bảo vệ quyền trẻ em người chưa thành niên vi phạm pháp luật”; Luận văn Thạc sĩ Luật học Hồ Sỹ Trung Bảo vệ quyền người chưa niên theo pháp luật Việt Nam qua thực tiễn tỉnh Quảng Trị”; - Bài viết Trần Nguyên Tú Phó “Pháp luật nguyên tắc quốc tế quyền trẻ em”; Hai là, nhóm tài liệu nghiên cứu liên quan đến sách lao động trẻ em Các văn pháp luật liên quan đến sách lao động trẻ em: Nghị định số 56/2017/NĐ-CP ngày tháng năm 2017 Chính phủ, quy định số điều Luật Trẻ em năm 2016; Quyết định số 1023/QĐ-TTg ngày 07/6/2016 Quyết định phê duyệt Chương trình Phòng ngừa, giảm thiểu LĐTE giai đoạn 2016-2020; Nghị định số 144/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành bảo trợ, cứu trợ xã hội bảo vệ, chăm sóc trẻ em, có vi phạm lạm dụng, bóc lột sức lao động trẻ em; Nghị định số 95/2013/NĐ-CP ngày 22/8/2013 quy định xử phạt vi phạm hành lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội đưa người lao động Việt Nam làm việc nước theo hợp đồng, bao gồm vi phạm LĐTE lao động chưa thành niên; Thông tư số 11/2013/TT-BLĐTBXH, ban hành ngày 11/6/2013 quy định danh mục Công việc nhẹ sử dụng người 15 tuổi làm việc; thông tư số 10/2013/TTBLĐTBXH, ban hành ngày 10 tháng năm 2013 quy định danh mục công việc nơi làm việc cấm sử dụng lao động người chưa thành niên; thông tư số 19/2014/TT-BLĐTBXH ngày 15 tháng năm 2014 hướng dẫn thi hành số điều Nghị định số 27/ 2014/NĐ-CP ngày 07 tháng năm 2014 Bộ Luật Lao động lao động người giúp việc gia đình Ba là, nhóm tài liệu nghiên cứu liên quan đến thực sách thực sách lao động trẻ em Học viên tham khảo tài liệu như: Luận văn Thạc sĩ Kinh doanh quản lý Nguyễn Thị Thu Hằng “phòng ngừa khắc phục tình trạng lạm dụng LĐTE Việt Nam nay”; luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Hồng Hạnh “Thực trạng LĐTE địa bàn phường Nghĩa Tân, Quận Cầu Giấy, Hà Nội”; viết Phó giáo sư tiến sĩ Đỗ Phú Hải Tổng quan tài liệu thực sách cơng nhà sách thật xuất năm 2017; kế hoạch phòng, ngừa giảm thiểu lao động trẻ em địa bàn tỉnh An Giang giai đoạn 2015-2020; báo cáo kết thực chương trình phịng, ngừa giảm thiểu lao động trẻ em giai đoạn 20152020; báo cáo kết thực công tác lao động-thương binh Xã hội 20152020; báo cáo Kết phát triển kinh tế - xã hội nhiệm kỳ qua năm 2020; Định hướng phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2021-2025 phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2021 Bốn số nghiên cứu viết khác liên quan đến lao động trẻ em công tác quản lý, đối đội sách lao động trẻ em Bài viết báo Viện Khoa học Lao động Xã hội Nguyễn Bao Cường Quản lý ngăn ngừa LĐTE Việt Nam; Bài viết báo người Lao động “Đối thoại sách tiêu chuẩn lao động quốc tế LĐTE” Đề sách LĐTE; Bài viết đăng trang Website Bộ Lao động-Thương binh Xã hội viết phòng, chống LĐTE chiến lược bảo vệ chăm sóc giáo dục trẻ em; Thơng qua việc nghiên cứu tài liệu liên quan đến đề tài “thực sách lao động trẻ em An Giang”, học viên nhận thấy tài liệu đề cập đến vấn đề chung trẻ em, lao động trẻ em, sách lao động trẻ em, thực trạng quản lý lao động trẻ em, chưa có nghiên cứu liên quan đến việc thực sách LĐTE địa bàn tỉnh An Giang Do đó, học viên lựa chọn nghiên cứu nội dung theo chủ đề thực tế để làm luận văn tốt nghiệp Mục đích nhiệm vụ nghiên cứu (1) Mục đích nghiên cứu: nghiên cứu việc thực sách lao động trẻ em giai đoạn 2016-2020 giải pháp thực sách phòng, ngừa lao động trẻ em thời gian tới (2) Nhiệm vụ nghiên cứu: - Hệ thống hóa số vấn đề lý luận thực tiễn thực sách thực sách lao động trẻ em - Phân tích thực trạng thực sách lao động LĐTE An Giang - Đánh giá thực tiễn thực sách lao động LĐTE An Giang - Đề xuất số kiến nghị hoàn thiện sách nâng cao hiệu thực sách lao động LĐTE An Giang địa bàn tỉnh An Giang Đối tượng phạm vi nghiên cứu 4.1 Đối tượng nghiên cứu - Chính sách LĐTE địa bàn tỉnh An Giang - Các giải pháp thực sách LĐTE Trong luận văn này, tác giả không nghiên cứu việc thực xử lý trường hợp LĐTE trái pháp luật Vì lý giới hạn nội dung luận văn thạc sĩ vấn đề xử lý trường hợp LĐTE trái pháp luật rộng 4.2 Phạm vi nghiên cứu 4.2.1 Không gian nghiên cứu: thực địa bàn tỉnh An Giang 4.2.2 Thời gian nghiên cứu: từ năm 2016-2020 Giai đoạn đoạn 2016-2020 giai đoạn Việt Nam ban hành sách thực phòng, ngừa LĐTE Do vậy, địa phương triển khai giải pháp để thực sách Nếu nghiên cứu giai đoạn nắm thực trạng thực sách LĐTE địa bàn tỉnh An Giang cách tốt Từ đó, giúp cho việc đề xuất giải pháp cho giai đoạn tốt Cơ sở lý luận phương pháp nghiên cứu 5.1 Cơ sở lý luận Luận văn tiếp cận nghiên cứu sở kế thừa cơng trình nghiên cứu trước sở lý luận, sách pháp luật quốc tế Việt Nam LĐTE Luận văn thực sở áp dụng phương pháp luận vật biện chứng, vật lịch sử Chủ nghĩa Mác - Lênin tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối Đảng, Nhà nước Việt Nam pháp luật xây dựng pháp luật liên quan đến LĐTE 5.2 Phương pháp nghiên cứu Dựa sở phương pháp luận nói trên, luận văn sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu phù hợp với nội dung luận án như: Phương pháp phân tích, tổng hợp; phương pháp thống kê, phương pháp so sánh,… Luận văn tiếp cận nghiên cứu sở kế thừa cơng trình nghiên cứu trước sở lý luâṇ sách quốc tế Việt Nam LĐTE nói chung thực sách LĐTE nói riêng An Giang Luận văn thực sở áp dụng phương pháp luận vật biện chứng, vật lịch sử Chủ nghĩa Mác - Lênin tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối Đảng, Nhà nước Việt Nam pháp luật xây dựng pháp luật Trong Chương 1, để làm sáng tỏ vấn đề lý luận LĐTE, luận văn sử dụng phương pháp ̣thống, phân tích, so sánh để làm rõ khái niệm “Trẻ em”, “Lao động trẻ em”,…Phương pháp phân tích vận dụng để đề cập tới nguyên nhân, tác động tiêu cực, mục đích ý nghĩa,… thực sách LĐTE 3.1.2 Mục tiêu 3.1.2.1 Mục tiêu khái quát Triển khai thực sách LĐTE phải đạt mục tiêu sách đặc vận dụng sách phù hợp với tình hình thực tế địa phương Góp phần nâng cao lực thực thi sách LĐTE phịng, ngừa LĐTE địa bàn tỉnh An Giang Tạo điều kiện tốt nhằm đáp ứng đầy đủ nhu cầu quyền trẻ em, ngăn chặn đẩy lùi nguy xâm hại trẻ em, xây dựng mơi trường an tồn lành mạnh để trẻ em Việt Nam có hội bảo vệ, chăm sóc, giáo dục phát triển tồn diện mặt, có sống ngày tốt đẹp 3.1.2.2 Mục tiêu cụ thể Đến năm 2025, sách LĐTE triển khai đến 100% nhóm đối tượng hưởng lợi Đạt tỷ lệ 100% cán thực triển khai sách LĐTE nâng cao lực thực thi sách năm 2025 Đến năm 2025, 100% xã, phường, thị trấn thành lập Ban bảo vệ trẻ em củng cố hệ thống cộng tác viên trẻ em 100% doanh nghiệp vừa nhỏ địa bàn hộ gia đình có trẻ em có nguy lao động, lao động sớm tuyên truyền sách LĐTE 100% doanh nghiệp địa bàn tỉnh lần kiểm tra việc thực sách LĐTE vào năm 2025 Phấn đấu giảm tỷ lệ LĐTE người chưa thành niên từ 05 đến 17 tuổi xuống 4,9% vào năm 2025 3.2 Một số giải pháp nâng cao hiệu thực sách lao động trẻ em địa bàn tỉnh An Giang Để nâng cao hiệu thực sách LĐTE An Giang cần phát huy kết đạt q trình thực thi sách, đồng thời cần có số giải pháp, chủ yếu nhóm giải pháp cải thiện lực thực sách sau: 63 3.2.1 Giải pháp nâng cao lực xây dựng triển khai sách lao động trẻ em Một là: Năng lực xây dựng kế hoạch triển khai thực sách LĐTE Kế hoạch triển khai thực thi sách thực lao động trẻ e xây dựng trước đưa sách vào sống Các quan triển khai thực thi sách từ trung ương đến địa phương phải xây dựng kế hoạch, chương trình thực Kế hoạch triển khai thực thi sách bao gồm nội dung sau: Kế hoạch tổ chức, điều hành; kế hoạch dự kiến nguồn lực; kế hoạch thời gian triển khai thực hiện; kế hoạch kiểm tra, đơn đốc thực thi sách LĐTE Thường xuyên tập huấn chuyên môn, kỹ tác nghiệp tinh thần, thái độ, trách nhiệm CBCC xây dựng kế hoạch thực sách LĐTE Kế hoạch thực sách LĐTE sở, công cụ quan trọng triển khai đưa sách vào thực tiễn sống Trong xây dựng kế hoạch thực sách LĐTE phải xác định xác, cụ thể nội dung, nhiệm vụ kế hoạch tổ chức điều hành; kế hoạch cung cấp nguồn vật lực cho việc thực sách; kế hoạch kiểm tra đơn đốc thực thi sách việc xác định hợp lý thời gian thực sách Cùng với kế hoạch thực sách phải xây dựng nội quy, quy chế tổ chức điều hành thực sách Nếu lực xây dựng kế hoạch thực sách thể hiện, đo độ xác, tính khả thi kế hoạch Năng lực xây dựng kế hoạch thực sách tốt khả xây dựng kế hoạch thực sách có độ xác tính khả thi cao, khơng phải điều chỉnh bổ sung q trình thực Vì vậy, địi hỏi đội ngũ CBCC tham mưu xây dựng phải hiểu nắm mục tiêu, nội dung, nhiệm vụ, phạm vi, đối tượng, quy mô, tầm quan trọng sách Trên sở xác định mục tiêu, nội dung, nhiệm vụ, nguồn nhân lực, vật lực, thời gian giải pháp tổ chức thực sách Hai là: Năng lực triển khai hoạt động thực sách LĐTE Cần trọng nâng cao lực cho quan, tổ chức có liên quan đến vấn đề LĐTE tập huấn kiến thức, kỹ phòng ngừa, phát hiện, hỗ 64 trợ, can thiệp giảm thiểu LĐTE Nội dung nâng cao lực cần tập trung vấn đề sau: Năng lực xây dựng kế hoạch triển khai thực sách; lực phổ biến, tuyên truyền sách; lực phân cơng, phối hợp thực sách; lực trì sách; lực theo dõi, đơn đốc, kiểm tra việc thực sách; lực đánh giá, tổng kết rút kinh nghiệm việc thực sách Cung cấp, phổ biến kiến thức, kỹ phòng ngừa, phát hiện, hỗ trợ, can thiệp giảm thiểu LĐTE cho doanh nghiệp hộ gia đình sản xuất, kinh doanh làng nghề; đặc biệt trọng hỗ trợ người sử dụng lao động làng nghề truyền thống, sở sản xuất, kinh doanh, hộ gia đình khu vực kinh tế phi thức có trẻ em học nghề tham gia lao động nâng cao nhận thức, cải thiện điều kiện làm việc phù hợp với độ tuổi, mức độ trưởng thành, đặc điểm thể chất tâm lý trẻ em theo quy định pháp luật Tập huấn kỹ sống, kỹ hòa nhập cộng đồng cho trẻ em tham gia lao động, trẻ em có nguy trẻ em lao động trái với quy định pháp luật; hỗ trợ trẻ em tham gia lao động, trẻ em có nguy trẻ em lao động trái với quy định pháp luật thơng qua sách hỗ trợ giáo dục, giáo dục nghề nghiệp, giới thiệu việc làm phù hợp; trợ giúp gia đình có trẻ em tham gia lao động, trẻ em có nguy trẻ em lao động trái với quy định pháp luật kiến thức, kỹ năng, tay nghề để ổn định sinh kế, tăng thu nhập không để trẻ em lao động trái quy định pháp luật; hỗ trợ người sử dụng lao động làng nghề truyền thống, sở sản xuất, kinh doanh khu vực kinh tế phi thức có trẻ em học nghề tham gia lao động cải thiện điều kiện làm việc phù hợp với độ tuổi, mức độ trưởng thành, đặc điểm thể chất tâm lý trẻ em theo quy định pháp luật 3.2.2 Giải pháp lực phân cơng, phối hợp thực sách lao động trẻ em Để tổ chức thực thi sách LĐTE có hiệu phải tiến hành phân cơng, phối hợp quan quản lý ngành, cấp quyền địa phương, yếu tố tham gia thực thi sách q trình ảnh hưởng đến thực mục tiêu sách LĐTE Để thực việc thực thi sách đạt hiệu thể thiếu việc phân cơng, phối hợp quan, quyền triển khai thực 65 sách theo quyền hạn, nhiệm vụ quan Bước phân công, phối hợp quan, đơn vị tổ chức thực sách cơng theo kế hoạch quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt Để tổ chức thực thi sách LĐTE tốt lực phân cơng, phối hợp thực sách khả tổ chức điều hành thực sách cách chặt chẽ, khoa học hợp lý Đó việc phân cơng trách nhiệm cụ thể cho tổ chức, cá nhân có liên quan thực sách; xác định tổ chức, cá nhân chủ trì, chịu trách nhiệm chính, cá nhân, tổ chức tham gia phối hợp q trình thực sách Thơng qua việc phân cơng, phối hợp thực sách cách khoa học, hợp lý phát huy nhân tố tích cực, góp phần nâng cao hiệu thực sách Trong phân công nhiệm vụ cần đặc biệt ý đến khả năng, trình độ lực chun mơn mạnh tổ chức, cá nhân, hạn chế tình trạng trùng chéo nhiệm vụ khơng rõ trách nhiệm Năng lực phân công, phối hợp thực sách cịn thể qua việc tổ chức điều hành phối hợp nhịp nhàng, chặt chẽ hoạt động tổ chức, cá nhân trình thực sách Năng lực phân cơng, phối hợp tổ chức điều hành thực sách lực người lãnh đạo, người huy, người quản lý triển khai thực kế hoạch đưa sách vào thực tiễn sống Xây dựng chế phối hợp liên ngành thực sách LĐTE 3.2.3 Giải pháp nâng cao hiệu công tác truyền thông, giáo dục, vận động xã hội thực sách lao động trẻ em Hiệu công tác truyền thông, giáo dục vận động xã hội thực sách LĐTE phụ thuộc vào lực phổ biến, tuyên truyền sách thể qua khả phổ biến, tuyên truyền thực sách Do đó, địi hỏi CBCC phải am hiểu sách; nắm xác, đầy đủ mục tiêu, nội dung, nhiệm vụ, yêu cầu, phạm vi, đối tượng sách Trên sở lựa chọn kỹ năng, giải pháp, hình thức quán triệt phổ biến, tuyên truyền sách phù hợp với loại đối tượng như: mở lớp tập huấn tập trung để quán triệt nghiên cứu nội dung, sách, bàn giải pháp phân cơng thực (hình thức phù hợp với 66 đối tượng tham gia trực tiếp vào trình tổ chức thực kiểm tra thực sách); tổ chức lớp tuyên truyền sách cho quan thơng tin đại chúng, cán làm công tác tuyên truyền; xây dựng văn hướng dẫn phổ biến cụ thể việc thực sách gửi cho quan hữu quan để họ tự nghiên cứu xây dựng kế hoạch thực sách Tăng cường cơng tác truyền thơng, vận động xã hội với nội dung hình thức phù hợp với khu vực, vùng nhóm đối tượng nhằm góp phần nâng cao nhận thức trách nhiệm gia đình, nhà trường, quan Nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội cơng dân cơng tác bảo vệ, chăm sóc giáo dục trẻ em Chú trọng hình thức tư vấn, tham vấn, công tác xã hội vận động trực tiếp gia đình cộng đồng dân cư kỹ bảo vệ, chăm sóc giáo dục trẻ em Tập trung hoạt động truyền thông - giáo dục vào vùng dân tộc người, miền núi, hải đảo, địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn khó khăn nhóm đối tượng cịn hạn chế thực trách nhiệm trẻ em Thực nghiêm Nghị 121/2020/QH14, nêu rõ Bộ, ngành chức quyền địa phương có giải pháp tạo chuyển biến công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật bảo vệ trẻ em, kiến thức, kỹ phòng, chống xâm hại trẻ em Đổi công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật bảo vệ trẻ em, phòng, chống xâm hại trẻ em nội dung hình thức, bảo đảm thiết thực, phù hợp với nhóm đối tượng, vùng, quan tâm vùng dân tộc; trọng giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản, hướng dẫn trẻ em nhận biết nguy bị xâm hại, kỹ phòng tránh, bảo vệ thân Chỉ đạo quan truyền thông dành chuyên trang, chuyên mục với thời lượng khung phù hợp với trẻ em nhằm hướng dẫn kiến thức, kỹ phòng, chống xâm hại trẻ em; tăng cường thông tin, tuyên truyền môi trường mạng internet, mạng xã hội; cung cấp thông tin, kỹ phòng, chống xâm hại trẻ em cho bậc cha, mẹ học sinh; 67 Sở LĐTBXH, ban, ngành, đoàn thể địa phương cần tận dụng lợi chương trình, hoạt động sẵn có bộ, ngành, địa phương liên quan tới LĐTE tài liệu, công cụ mà ILO xây dựng triển khai, có tài liệu truyền thơng, hướng dẫn thực hoạt động truyền thông Các học kinh nghiệm từ dự án triển khai cần tài liệu hóa nhân rộng cấp quốc gia Các kênh truyền thông đại chúng báo, đài phát truyền hình kênh tiếp cận thơng tin phổ biến có mức độ bao phủ rộng tới nhiều nhóm đối tượng khác Do cần tiếp tục trọng phát triển chương trình truyền thơng kênh thơng tin Với xu hướng sử dụng Internet mạng xã hội online phát triển nay, cần xây dựng kế hoạch truyền thông kênh để tiếp cận hiệu tới đối tượng người chưa thành niên, gia đình có trẻ em Ứng dụng cơng nghệ thông tin, mạng viễn thông mạng internet để tuyên truyền, phổ biến thông tin, kiến thức LĐTE, sách, pháp luật dịch vụ bảo vệ trẻ em cộng đồng Do đặc thù quan truyền thơng đại chúng tồn hệ thống báo chí, truyền thơng quan tổ chức đảng, nhà nước, tổ chức trị - xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, đặt lãnh đạo Đảng, quản lý Nhà nước Chính vậy, quan truyền thơng đại chúng đóng vai trị quan trọng việc phối hợp phòng ngừa, giảm thiểu LĐTE Việt Nam Để thực vai trị đó, cần lơi cuốn, thu hút ý đào tạo kiến thức LĐTE cho quan truyền thơng đại chúng Các phóng viên cần trang bị kiến thức chuyên ngành quy tắc thực hành tiếp cận với LĐTE Họ cần tập huấn để hiểu rủi ro mà LĐTE gặp phải đưa tin vấn đề, đặc biệt trường hợp đưa tin hình thức LĐTE tồi tệ Ở cấp địa phương, việc phối hợp với quan truyền thơng có nhiều thuận lợi nước ta hệ thống quan truyền thông phát triển cấp độ Tuỳ theo bối cảnh, mục tiêu yếu tố khác chương trình, dự án, phối hợp với quan truyền thông địa phương (báo, đài phát thanh, đài truyền hình địa phương) với quan truyền thông cấp trung ương 68 3.2.4 Giải pháp nâng cao lực trì sách Năng lực trì sách thực gặp khó khăn mơi trường thực tế biến động, địi hỏi đội ngũ cán thực thi sách phải có lực kiến thức sử dụng hệ thống công cụ quản lý tác động nhằm tạo lập mơi trường thuận lợi cho việc thực thi sách; chủ động tham mưu, đề xuất với chủ thể ban hành sách điều chỉnh sách áp dụng giải pháp, biện pháp thực sách phù hợp với hoàn cảnh Năng lực tham mưu đề xuất giải pháp, biện pháp trì bảo đảm cho sách tồn phát huy tác dụng vơ quan trọng thực sách Thực tế, nhiều sách ban hành q trình thực sách khơng có giải pháp, biện pháp trì phát triển dẫn đến hiệu thực sách thấp, gây lãng phí, không đáp ứng yêu cầu quản lý, yêu cầu thực chức nhiệm vụ nhà nước Để có lực, khả (kiến thức kỹ năng) sử dụng công cụ quản lý tham mưu đề xuất giải pháp, biện pháp, trì bảo đảm tồn phát huy tác dụng bền vững sách địi hỏi đội ngũ CBCC thực sách phải am hiểu sâu sắc sách, phải nắm mục tiêu, nội dung, nhiệm vụ, yêu cầu, đối tượng, cơng cụ thực sách Đồng thời phải biết sử dụng công cụ quản lý khác tác động đến việc thực sách, phải có trình độ lực, trách nhiệm tham mưu đề xuất giải pháp hỗ trợ trì sách 3.2.5 Giải pháp nâng cao lực theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực sách Cung cấp kỹ thu thập, cập nhập đầy đủ nguồn thơng tin Trên sở đó, phân tích xử lý thông tin, đối chiếu so sánh với quy định sách, quy định kế hoạch, quy chế, nội quy thực sách để có sở phát hiện, phòng ngừa xử lý vi phạm (nếu có); phát sơ hở quản lý, tổ chức thực hiện, đề xuất giải pháp chấn chỉnh việc thực hiện, điều chỉnh biện pháp, chế góp phần hồn thiện sách nâng cao hiệu thực sách Xây dựng chế phối hợp chặt chẽ ngành, cấp tổ chức kiểm tra, giám sát, đánh giá tình hình thực quyền trẻ em mục tiêu Chương trình 69 3.2.6 Giải pháp nâng cao lực đánh giá, tổng kết rút kinh nghiệm việc thực sách lao động trẻ em Để đánh giá, tổng kết, rút kinh nghiệm xác cần phải vào tiêu chuẩn, tiêu chí ngun tắc định Vì vậy, cần nâng cao lực sở để xây dựng tiêu chí đánh giá cơng tác đạo, điều hành thực thi sách quan nhà nước CBCC kế hoạch quy chế, nội quy ban hành kèm theo; ngồi ra, cịn phải sử dụng văn liên tịch quan nhà nước, tổ chức xã hội, văn quy phạm pháp luật khác, báo cáo kết thực sách quan, tổ chức hữu quan; phải vào nguyên tắc xác định, thống quan hữu quan bảo đảm tính tồn diện, cơng khách quan Việc đánh giá, tổng kết rút kinh nghiệm phải xác ưu điểm, nhược điểm, kinh nghiệm thực sách, tổ chức cá nhân thực tốt không tốt Cùng với việc tổng kết, đánh giá kết đạo điều hành, thực quan nhà nước, đội CBCC phải xem xét, đánh giá kết việc thực đối tượng thụ hưởng trực tiếp gián tiếp từ sách Thước đo, để đánh giá kết thực sách đối tượng tinh thần hưởng ứng với mục tiêu sách, ý thức chấp hành quy định chế, biện pháp quan nhà nước có thẩm quyền ban hành để thực mục tiêu quy định cụ thể sách Đánh giá, tổng kết rút kinh nghiệm cơng việc khó, phức tạp q trình thực sách, địi hỏi quan, tổ chức CBCC tham gia vào cơng việc phải có trình độ, lực, kiến thức kỹ định Khơng có trình độ, lực, kiến thức, kỹ kinh nghiệm khó đánh giá xác kết thực rút học kinh nghiệm thực sách 3.2.7 Giải pháp đẩy mạnh việc thực cung cấp dịch vụ cung ứng phòng, ngừa lao động trẻ em Giải pháp tăng cường phòng ngừa, phát hiện, hỗ trợ, can thiệp LĐTE trẻ em có nguy Cần tăng cường phát triển chế phát báo cáo trường hợp LĐTE để khuyến khích người báo cáo tìm kiếm giúp đỡ Đồng thời, 70 để triển khai hoạt động cần tham gia hỗ trợ từ cấp sở tất bên liên quan; cần tập trung tới việc cung cấp hỗ trợ nhiều mặt cho nạn nhân LĐTE, bao gồm hỗ trợ pháp lý, tư vấn tâm lý, thiết lập đường dây nóng, hỗ trợ giáo dục, hỗ trợ sinh kế Trong đó, việc hỗ trợ sinh kế bền vững cho nạn nhân LĐTE gia đình nạn nhân giúp họ nâng cao khả kinh tế, không tiếp tục trở thành nạn nhân LĐTE Để giải vấn đề LĐTE cần phải giải nhiều vấn đề khác có liên quan phát triển kinh tế, giáo dục cho trẻ em, bình đẳng giới Do cần có liên kết phối hợp không quan ban ngành có liên quan mà cịn địi hỏi quán xuyên suốt chương trình sách ban hành Nói cách khác, chủ trương sách liên quan đến phát triển kinh tế, văn hố, xã hội cần có quan tâm lồng ghép vấn đề LĐTE cách phù hợp Phát triển mạng lưới sở cung cấp dịch vụ bảo vệ đảm bảo tiếp nhận can thiệp liên ngành có hiệu tất trường hợp LĐTE, trẻ em có nguy trở thành LĐTE Nâng cao hiệu sở cung cấp dịch vụ chuyên ngành có (cơ sở y tế, sở giáo dục, trung tâm bảo trợ xã hội, làng SOS) để đáp ứng kịp thời nhu cầu chăm sóc, bảo vệ trẻ em Tăng cường hoạt động Tổng đài Quốc gia bảo vệ trẻ em Phát triển loại hình sở cung cấp dịch vụ công tác xã hội chuyên nghiệp đủ lực tiếp nhận, cung cấp dịch vụ kết nối cung cấp dịch vụ hỗ trợ, can thiệp đáp ứng nhu cầu cần trợ giúp trẻ em cấp tỉnh, huyện Xây dựng sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em (mơ hình văn phịng/phịng cơng tác xã hội) sở giáo dục, sở y tế cộng đồng để phát hiện, hỗ trợ kịp thời trường trẻ em có nguy có dấu hiệu bị xâm hại gia đình, trường học cộng đồng Thí điểm mơ hình mơ hình cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em: Mơ hình cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em cửa cấp tỉnh thực chức đầu mối tiếp nhận, hỗ trợ, kết nối liên ngành đáp ứng việc cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em trường hợp khẩn cấp: (i) Địa tin cậy-Nhà tạm lánh; (ii) Quản lý trường 71 hợp trẻ em có hồn cảnh đặc biệt, trẻ em lao động sớm; (iii) Tham vấn, hỗ trợ tâm lý dựa sang chấn; (iv) Hỗ trợ sinh kế cho hộ gia đình có trẻ lao động sớm, có nguy tham gia lao động sớm; (v) Trợ giúp pháp lý; (vi) hỗ trợ học nghề, giải việc làm; (vii) Chăm sóc thay Nghiên cứu xây dựng tài liệu hướng dẫn phòng ngừa, phát hiện, can thiệp, hỗ trợ trẻ em tham gia lao động, trẻ em có nguy trẻ em lao động trái quy định pháp luật; tài liệu phát hiện, tra, kiểm tra, xử lý vi phạm sử dụng LĐTE trái quy định pháp luật; Tổ chức đào tạo, tập huấn phòng ngừa, phát hiện, can thiệp, hỗ trợ trẻ em tham gia lao động, trẻ em có nguy trẻ em lao động trái quy định pháp luật; phát hiện, tra, kiểm tra, xử lý vi phạm sử dụng LĐTE trái quy định pháp luật 3.3 Kiến nghị 3.3.1 Kiến nghị với quan Trung ương liên quan 3.3.1.1 Với Quốc hội Rà soát thống luật, luật hành quy định độ tuổi định nghĩa trẻ em, người chưa thành niên lao động chưa thành niên Hoàn thiện khái niệm, cách xác định LĐTE liên quan đến vấn đề LĐTE cách hệ thống, toàn diện phù hợp với pháp luật quốc tế đưa vào hệ thống văn quy phạm pháp luật Thường xuyên cập nhật, bổ sung, chỉnh sửa danh mục công việc nhẹ người từ đủ 13 đến chưa đủ 15 tuổi làm danh mục công việc, nơi làm việc không sử dụng lao động chưa thành niên 3.3.1.2 Với Bộ Lao động-Thương binh Xã hội Cần xây dựng đề án (dự án) hay chương trình, đề tài nghiên cứu khoa học cấp nhà nước nhằm điều tra, khảo sát, nghiên cứu cách đầy đủ, toàn diện thực trạng thực sách LĐTE nước ta Từ đó, góp phần vào việc chỉnh sửa quy định pháp luật, sách cho phù hợp 72 Đặc biệt, cần phải quan tâm nâng cao lực đội ngủ cán giảng viên nguồn công tác trẻ em cấp tỉnh để thực sách LĐTE Trong đó, trọng đào tạo nghiệp vụ công tác xã hội, quản lý trường hợp LĐTE 3.3.2 Kiến nghị với cấp địa phương 3.3.2.1 Kiến nghị HĐND-UBND tỉnh An Giang Ban hành Quy chế triển khai thực sách LĐTE Thực kiểm tra, giám sát tổng kết việc thực thi sách LĐTE Ban hành chế đặc thù cán trẻ em cấp xã (đối với cán trẻ em năm thay đổi nhiệm vụ mới) Ban hành Quy chế phối hợp liên ngành việc thực sách LĐTE Chỉ đạo phân bổ nguồn lực đủ để thực sách LĐTE 3.3.2.2 Kiến nghị HĐND-UBND cấp huyện Củng cố, kiện toàn Ban điều hành bảo vệ trẻ em cấp huyện để lồng ghép thực sách LĐTE Nghị HĐND cấp huyện ghi ngân sách địa phương để thực sách LĐTE Chủ động nhân rộng mơ hình phịng, chống LĐTE có hiệu địa phương Nhằm góp phần thúc đẩy hiệu sách 3.3.2.3 Kiến nghị HĐND-UBND cấp xã Có chế sách ổn định thời gian công tác cán trẻ em cấp xã Đây nhân tố quan trọng thực thi sách Bởi vì, cán thực cơng tác trẻ em có thời gian cơng tác ổn định lực, kinh nghiệm thực sách LĐTE có hiệu Báo cáo đánh giá thực sách xây dựng phải chất lượng, phản ảnh thực tế địa phương Tránh trường hợp báo cáo đánh giá việc thực sách theo thành tích làm cho cơng tác đánh giá khơng mang tính hiệu 73 Thường xuyên kiểm tra, đạo công tác theo dõi số liệu báo cáo thống kế phải xác, kịp thời nhằm phục vụ tốt cho cơng tác thực sách địa phương Tiểu kết chương Chất lượng, hiệu thực sách LĐTE phụ thuộc nhiều vào yếu tố khách quan chủ quan Thực trạng thực sách LĐTE tỉnh An Giang cho thấy, bên cạnh ưu điểm bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập Trên sở lý luận, thực tiễn thực sách lao động An Giang Tác giả phân tích, đánh giá kết đạt được, nguyên nhân, hạn chế việc thực sách để tìm số giải pháp, kiến nghị nâng cao hiệu thực thi sách An Giang thời gian tới Các giải pháp thời gian tới tác giả tập trung khắc phục vấn đề hạn chế trình thực trước Bên cạnh đó, giải pháp đưa quan tâm đến vấn đề phát sinh liên quan đến dịch bệnh, biến đổi khí hậu, bình đẳng giới Tóm lại, sở nghiên cứu từ lý luận, thực tiễn thực sách LĐTE địa bàn tỉnh An Giang giai đoạn 2016-2020 điều kiện cụ thể An Giang Tác giả định hướng, đề mục tiêu, tiêu, giải pháp kiến nghị thực sách LĐTE giai đoạn 2021-2025 phù hợp với tình hình thực tế An Giang Nhằm giúp cho việc thực sách đạt hiểu cao 74 KẾT LUẬN Thực thi sách lao động trẻ em Việt Nam vấn cần quan tâm nhằm thúc đẩy quyền trẻ em nói chung trẻ em tham gia lao động nói riêng Để đạt điều đó, nhà nước triển khai thực nhiều biện pháp hình thức, với ràng buộc trách nhiệm nhiều chủ thể khác nhằm góp phần quan trọng thực sách lao động trẻ em Trên sở tham khảo nghiên cứu liên quan đến sách lao động trẻ em, quyền trẻ em, thực trạng lao động trẻ em số địa phương Tác giả xác định nhiệm vụ luận văn nghiên cứu sở lý luận, thực trạng thực thi sách lao động trẻ em sở đề giải pháp thức giai đoạn Trong phần nghiên cứu lý luận luận văn này, giúp cho học viên nắm rỏ khái niệm trẻ em, quyền trẻ em, lao động trẻ em, sách lao động trẻ em, thực sách, theo pháp luật Việt Nam pháp luật quốc tế Từ đó, giúp học viên hiểu rỏ khái niệm để giải vấn đề nghiên cứu Ngoài ra, giúp học viên hiểu biết quy định quốc tế liên quan vấn đề Bên cạnh, nghiên cứu vấn đề lý luận, luận văn cịn nghiên cứu việc thực thi sách lao động trẻ em số địa phương Để làm sở nghiên cứu thực trạng thực sách lao động trẻ em An Giang Trong nội dung này, tác giả đánh giá tình hình trẻ em tham gia lao động An Giang giai đoạn 2016-2020, số liệu trẻ em lao động giảm dần qua năm Với kết cho thấy việc thực sách lao động trẻ em cấp quyền An Giang quan tâm thực Tuy nhiên, cịn khó khăn, hạn chế bước thực Để giải hạn chế q trình thực sách LĐTE vấn đề đặt phải có giải pháp để thực sách lao động trẻ em bước: xây dựng kế hoạch; công tác phối hợp thực hiện; tuyền truyền phổ biến pháp luật Với việc nghiên cứu đề xuất giải pháp thực sách lao động trẻ em giai đoạn tác giả Chúng ta, hoàn tồn chắn 75 thời gian tới tổ chức thực tốt sách LĐTE địa bàn tỉnh An Giang Tóm lại, việc nghiên cứu “Thực sách lao động trẻ em địa bàn tỉnh An Giang” trước tiên giúp cho thân tác giả nâng cao lực thực nhiệm vụ cơng tác trẻ em nói chung thực sách lao động trẻ em nói riêng An Giang Ngoài ra, nội dung nghiên cứu luận văn đóng góp thêm phần vào nghiên cứu lao động trẻ em 76 76 ... kết việc thực sách LĐTE địa bàn tỉnh An Giang 2.3 Đánh giá chung thực sách lao động trẻ em địa bàn tỉnh An Giang giai đoạn 2016-2020 2.3.1 Kết thực sách lao động trẻ em địa bàn tỉnh An Giang 2.3.1.1... thực trạng việc thực sách LĐTE An Giang cách toàn diện 31 Chương THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI LAO ĐỘNG TRẺ EM TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH AN GIANG 2.1 Khái quát An Giang tình hình lao động trẻ. .. lao động trẻ em địa bàn tỉnh An Giang - Chương 3: Giải pháp hồn thiện thực sách lao động trẻ em địa bàn tỉnh An Giang Chương MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CƠ BẢN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐỐI