ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TRẦN THỊ PHƯƠNG CHÂM BẢO HIỂM Y TẾ KHU VỰC KINH TẾ PHI CHINH THỨC Ở HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ CHÍNH TRỊ Hà Nội - 2012 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TRẦN THỊ PHƯƠNG CHÂM BẢO HIỂM Y TẾ KHU VỰC KINH TẾ PHI CHÍNH THỨC Ở HÀ NỘI Chuyên ngành: Kinh tế trị Mã số: 60 31 01 LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ CHÍNH TRỊ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS ĐINH VĂN THÔNG Hà Nội – 2012 MỤC LỤC Trang DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT i DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU ii MỞ ĐẦU Chương 1: Bảo hiểm y tế khu vực kinh tế phi thức – vấn đề lý luận thực tiễn 1.1 Khu vực kinh tế phi thức 7 1.1.1 Khái niệm khu vực kinh tế phi thức 1.1.2 Vai trị khu vực kinh tế phi thức Việt Nam 1.2 Bảo hiểm y tế khu vực kinh tế phi thức 12 1.2.1 Bảo hiểm y tế sách BHYT tự nguyện 12 1.2.2 Sự cần thiết Bảo hiểm y tế khu vực kinh tế phi 17 thức 1.2.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức thực Bảo hiểm y tế khu vực kinh tế phi thức 19 1.3 Kinh nghiệm xây dựng sách Bảo hiểm y tế số nước giới 21 1.3.1 Một số mơ hình Bảo hiểm y tế giới 21 1.3.2 Kinh nghiệm xây dựng sách bảo hiểm y tế số 24 1.3.3 Bài học kinh nghiệm để phát triển bảo hiểm y tế toàn dân 30 nước cho Việt Nam Chương 2: Thực trạng bảo hiểm y tế khu vực kinh tế phi 34 thức Hà Nội 2.1 Khái quát Bảo hiểm y tế khu vực phi thức 34 2.1.1 Tình hình Bảo hiểm y tế Việt Nam thời gian qua 34 2.1.2 Khả nhu cầu tham gia bảo hiểm y tế người 38 lao động khu vực kinh tế phi thức 2.2 Tình hình thực Bảo hiểm y tế khu vực kinh tế phi thức Hà Nội 2.2.1 Khái quát khu vực kinh tế phi thức Hà Nội 43 43 2.2.2 Công tác thực BHYT khu vực kinh tế phi thức Hà Nội 48 2.3 Đánh giá chung tình hình thực BHYT khu vực kinh tế phi thức Hà Nội 52 2.3.1 Thành tựu 52 2.3.2 Những hạn chế nguyên nhân 54 Chương 3: Một số giải pháp thúc đẩy phát triển bảo hiểm y tế khu vực kinh tế phi thức Hà Nội thời gian tới 64 3.1 Định hướng chung phát triển BHYT khu vực phi thức 64 Hà Nội 3.1.1 Định hướng nước 64 3.1.2 Định hướng Thành Phố Hà Nội 66 3.2 Một số giải pháp phát triển BHYT khu vực kinh tế phi thức Hà Nội 67 3.2.1 Nhóm giải pháp kinh tế 67 3.2.2 Nhóm giải pháp luật pháp, thể chế tổ chức 74 3.2.3 Nhóm giải pháp thơng tin tun truyền, vận động làm cho người lao động thấy lợi ích việc tham gia BHYT 85 KẾT LUẬN 89 TÀI LIỆU THAM KHẢO 91 PHỤ LỤC DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT STT KÝ HIỆU NGUYÊN NGHĨA BHYT Bảo hiểm y tế BHXH Bảo hiểm xã hội KCB Khám chữa bệnh SXKD Sản xuất kinh doanh i DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU STT SỐ HIỆU Bảng 1.1 NỘI DUNG Tính tốn định suất phí cho BHYT BHXH Thái Lan Trang 28 Thu nhập trung bình tháng khu vực kinh tế Bảng 2.1 phi thức năm 2009 Hà Nội TP.Hồ 39 Chí Minh (chia theo nhóm ngành kinh tế) Thu nhập trung bình tháng khu vực kinh tế Bảng 2.2 phi thức năm 2009 Hà Nội TP.Hồ 39 Chí Minh (chia theo vị cơng việc) Thu nhập bình qn đầu người tháng theo Bảng 2.3 giá thực tế phân theo thành thị, nông thôn 40 phân theo vùng Chi tiêu cho đời sống bình quân đầu người Bảng 2.4 tháng theo giá thực tế phân theo thành thị, 41 nông thôn phân theo vùng Bảng 2.5 Cơ cấu hộ SXKD việclàm theo nhóm ngành kinh tế 45 Bảng so sánh số liệu sở sản xuất kinh doanh Bảng 2.6 phi thức, số lao động tỉ lệ lao động 46 khu vực phi thức với tổng lao động Bảng 2.7 Tổng doanh thu, sản lượng giá trị sản xuất năm 2009 Hà Nội ii 47 Bảng 2.8 10 Bảng 2.9 11 Bảng 2.10 12 Bảng 2.11 13 Bảng 2.12 14 Bảng 3.1 15 Bảng 3.2 16 Bảng 3.3 17 Bảng 3.4 18 Bảng 3.5 Hiệu kinh tế khu vực phi thức Chi phí khám, chữa bệnh BHYT tuyến Hà Nội Thu, chi nhóm đối tượng theo trách nhiệm đóng BHYT năm 2010 Hà Nội Chi phí KCB BHYT trung bình số đối tượng Hà Nội năm 2011 Tổng hợp phiếu điều tra Điều tra lao động khu vực kinh tế phi thức Hà Nội năm 2010 Thống kê trình độ học vấn lao động khu vực phi thức Hà Nội TP Hồ Chí Minh Thống kê số lượng lao động qua đào tạo nghề Hà Nội Số cán ngành y trực thuộc sở Y tế Hà Nội Số sở khám, chữa bệnh trực thuộc sở Y tế Hà Nội iii 47 49 50 52 54 67 72 73 80 81 MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Bảo hiểm y tế phận hệ thống an sinh xã hội Bảo hiểm y tế nội dung bảo hiểm xã hội quy định công ước 102 ngày 28.06.1952 tổ chức lao động quốc tế (ILO) Nước ta bảo hiểm y tế coi sách quan trọng để thực mục tiêu xây dựng y tế theo định hướng công bằng, hiệu phát triển; sách xã hội quan trọng Đảng Nhà nước quan tâm Trong kinh tế thị trường nay, Đảng Nhà nước ta, mặt nỗ lực hướng vào phát huy nguồn lực, nguồn nhân lực cho tăng trưởng kinh tế, nâng cao khả cạnh tranh kinh tế, tạo bước phát triển bền vững ngày phồn vinh cho đất nước; mặt khác, khơng ngừng hồn thiện hệ thống an sinh xã hội để giúp cho người lao động có khả chống đỡ với rủi ro kinh tế thị trường Đảng Nhà nước quan tâm coi trọng thực sách xã hội người lao động Tuy nhiên, trải qua thời gian dài sách bảo hiểm y tế nhắm tới đối tượng người lao động khu vực thức (cơ quan doanh nghiệp nhà nước) Trong tiến trình cơng nghiệp hóa, đại hóa bước hội nhập sâu vào kinh tế giới, hệ thống an sinh xã hội nói chung Bảo hiểm y tế nói riêng phải phát triển hoàn thiện, đáp ứng nhu cầu người lao động, nhân dân, nhu cầu người Bảo đảm nhu cầu an sinh xã hội, trước hết nhu cầu bảo hiểm y tế mục tiêu quan trọng, thể tính ưu việt chế độ xã hội chủ nghĩa, đồng thời phù hợp với xu chung cộng đồng quốc tế hướng tới xã hội phồn vinh, công an toàn Sự phát triển kinh tế thị trường mang lại cho đất nước biến đổi sâu sắc kinh tế - xã hội Kinh tế tăng trưởng nhanh, cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tiến bộ, thu nhập bình quân người lao động ngày cao, đời sống kinh tế xã hội nhân dân có cải thiện rõ rệt Vấn đề cải thiện nâng cao mức sống người lao động mục tiêu trước mắt, lâu dài Đảng Nhà nước Bên cạnh việc ban hành sách nhằm thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển, Nhà nước quan tâm coi trọng thực sách xã hội người lao động Nghị Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX Đảng đề cập tới biện pháp đồng chăm sóc sức khỏe nhân dân nói tới phải tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân Bảo hiểm y tế toàn dân nhiệm vụ tạo tảng cho ổn định trị phát triển xã hội, đảm bảo công cho người dân Vì vậy, việc thực sách Bảo hiểm y tế người lao động khu vực kinh tế phi thức cần thiết Ngày 14.11.2008 Kỳ họp thứ Quốc hội khóa XII thơng qua Luật bảo hiểm y tế Luật bảo hiểm y tế đời có hiệu lực thi hành từ ngày 01.07.2009 Người lao động khu vực có quyền tham gia bảo hiểm y tế thụ hưởng sách bảo hiểm y tế Tuy nhiên, đến số lượng người tham gia bảo hiểm y tế khu vực kinh tế phi thức cịn hạn chế Ngun nhân số lượng người tham gia cịn đặc điểm đối tượng khu vực kinh tế phi thức nước ta là: trình độ học vấn nhận thức xã hội nhiều hạn chế, lao động phần lớn chưa qua đào tạo, việc làm bấp bênh, thu nhập thấp Vấn đề đặt làm để người lao động nhận thức cần thiết tham gia bảo hiểm y tế; giải pháp giải việc tham gia bảo hiểm y tế người lao động thu nhập bấp bênh; vấn đề thể chế, tổ chức thực hiện, đội ngũ cán quản lý Vì hạn chế trình nghiên cứu nên tác giả chọn xem xét phạm vi Hà Nội Xuất phát từ lý trên, tác giả chọn đề tài “Bảo hiểm y tế khu vực kinh tế phi thức Hà Nội” làm đề tài nghiên cứu Tình hình nghiên cứu Từ điều lệ bảo hiểm y tế ban hành vào năm 1992 đến nay, nhiều nghị định thông tư hướng dẫn ban hành nhằm điều chỉnh, sửa đổi sách bảo hiểm y tế, vừa thể quan tâm Chính phủ việc triển khai bảo hiểm y tế, đồng thời chứng tỏ có nhiều khó khăn q trình triển khai sách bảo hiểm y tế Đã có số cơng trình nghiên cứu khoa học liên quan đến sách bảo hiểm y tế, khu vực phi thức cơng bố nhiều hình thức khác (sách tham khảo, đề tài, luận văn, tạp chí, …) Trong kể đến: - “Các giải pháp nhằm tiến tới thực bảo hiểm y tế toàn dân” – Đề tài nghiên cứu khoa học TS Phạm Đình Thành - Trung tâm nghiên cứu khoa học bảo hiểm xã hội Trong đề tài tác giả đề cập số vấn đề lý luận bảo hiểm y tế Tác giả đưa đến mơ hình bảo hiểm y tế nhiều nước giới giải pháp nhằm tiến tới thực bảo hiểm y tế toàn dân - “Báo cáo đánh giá sách thực sách bảo hiểm y tế” - Viện chiến lược sách y tế Trong báo cáo làm rõ kết thực sách bảo hiểm y tế, khó khắn, vướng mắc q trình thực sách bảo hiểm y tế; khả đáp ứng sách bảo hiểm y tế định hướng phát triển y tế công hiệu phát triển; Phân tích, dự báo khả phát triển bảo hiểm y tế khía cạnh kinh tế, xã hội luật pháp - “Báo cáo chuyên đề tài cung ứng dịch vụ y tế Việt Nam” Ngân hàng giới Báo cáo thách thức bảo hiểm y tế Kinh nghiệm Thái Lan xây dựng tổ chức thực ứng dụng phương thức chi trả BHYT theo nhóm chẩn đốn bổ ích Hiện Hà nội bắt đầu nhận hỗ trợ kỹ thuật từ Thái Lan Quỹ Rockefeller tài trợ mảng: - Xây dựng sở liệu tối thiểu điện tử từ bệnh viện, bao gồm Việt Nam hóa hệ thống phân loại thủ thuật, phẫu thuật quốc tế - Phân nhóm chẩn đốn theo mã bệnh, mã bệnh kèm theo, mã thủ thuật thông tin chi phí điều trị có sẵn hệ thống thơng tin tài BHYT bệnh viện Hà nội - Tính chi phí bình qn lần khám chữa bệnh ngoại trú bình quân đợt điều trị dựa số liệu Cục Quản lý KCB thu thập năm từ hầu hết bệnh viện nước Trong bước xác định bệnh viện hoạt động hiệu chi phí sử dụng phương pháp “metafrontier”, phương pháp thực thành công số liệu bệnh Việt Nam gần - Mô việc ứng dụng DRV-Việt Nam số bệnh viện Hà nội để đánh giá tác động áp dụng DRG so với phí theo dịch vụ - Xây dựng lộ trình xây dựng áp dụng DRG Hà Nội Hà nội tăng cường công tác thanh, kiểm tra, phân định rõ trách nhiệm tăng cường công tác thanh, kiểm tra thực sách BHYT quan quản lý Nhà nước cấp; đặc biệt vai trò UBND thành phố Hà nội việc đạo sở, ngành liên quan tổ chức thanh, kiểm tra việc thực sách BHYT địa bàn thành phố Thực nghiêm biện pháp xử phạt cá nhân, tổ chức vi phạm pháp luật BHYT theo Nghị định số 92/2011/NĐ-CP Nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước BHYT củng cố hệ thống tổ chức thực BHYT thơng qua việc nghiên cứu, hồn thiện mơ hình quản 82 lý, tổ chức thực BHYT đảm bảo hiệu lực, hiệu chất lượng phù hợp với điều kiện trị, kinh tế, xã hội Hà nội Triển khai ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng hệ thống báo cáo thống kê, hoàn chỉnh thống toàn quốc, phục vụ q trình quản lý góp phần xây dựng sách * Giải pháp phối hợp đồng chương trình Bảo hiểm y tế với chương trình mục tiêu khác Phối hợp việc xây dựng, hoàn thiện sách BHYT với xây dựng, hồn thiện thực sách kinh tế, an sinh xã hội khác Phối hợp chương trình BHYT tự nguyện với chương trình mục tiêu khác như: Chương trình việc làm, Chương trình Giảm nghèo, Chương trình phát triển kinh tế – xã hội xã đặc biệt khó khăn Hồn thiện sách việc làm, thực chương trình hỗ trợ tích cực đảm bảo thu nhập cho người lao động Các chương trình tập trung vào hỗ trợ nhóm lao động theo hướng đẩy mạnh chuyển dịch cấu kinh tế lao động; nâng cao trình độ chun mơn người lao động Có biện pháp hỗ trợ nhóm yếu thế, đồng bào dân tộc thiểu số, người lao động có đất bị thu hồi q trình cơng nghiệp hóa, thị hóa, người lao động dơi dư xếp lại doanh nghiệp có việc làm thu nhập, có tích lũy Đổi sách tiền lương phân phối thu nhập nước ta Phương hướng cải cách trả tiền lương theo nguyên tắc thị trường, tính đúng, tính đủ giá trị sức lao động tiền lương Theo đó, cần xác định lại tiền lương tối thiểu theo nguyên tắc: tiền lương tối thiểu phải đảm bảo mức sống tối thiểu vật chất tinh thần cho người lao động, bao gồm người lao động người ăn theo; Tiền lương tối thiểu không đáp ứng nhu cầu sống người lao động người ăn theo mà bao gồm khoản tiền cho người lao động tham gia vào chương trình BHXH, BHYT Ngân 83 sách nhà nước trả tiền lương cho cán cơng chức hành chính, đơn vị nghiệp cần tự đảm bảo quỹ tiền lương sở nhà nước trao quyền tự chủ đầy đủ hoạt động chun mơn, tài tổ chức Liên đồn lao động BHXH Hà Nội ký quy chế hợp tác giúp đỡ quyền lợi cho người lao động Nguyên tắc áp dụng: Mọi hoạt động phối hợp thực sở quy định pháp luật theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn bên; Các bên cần chủ động, tích cực việc phối hợp thực chế độ, sách BHXH, BHYT nhằm bảo vệ quyền lợi ích đáng người lao động Trong trình phối hợp cần đảm bảo vai trị, trách nhiệm tính độc lập quan; việc phối hợp phải kịp thời, đồng bộ, chặt chẽ, thống nhất, thường xuyên cung cấp, trao đổi thông tin hoạt động liên quan đến BHXH, BHYT; Các quy định Quy chế không thay cho quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm quan, đơn vị liên quan quy định văn pháp luật khác không tách rời đạo cấp ủy Đảng, quyền địa phương Hà nội Quy chế quy định rõ nội dung phối hợp BHXH Hà nội Liên đoàn lao động Thành phố Hà Nội vấn đề như: nghiên cứu đề xuất, kiến nghị xây dựng, sửa đổi, bổ sung sách, pháp luật BHXH, BHYT; công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến chế độ, sách, pháp luật BHXH, BHYT; đạo, tổ chức thực chế độ, sách BHXH, BHYT, bảo vệ quyền lợi ích người lao động; kiểm tra, giám sát việc thực quy định pháp luật BHXH, BHYT; giải khiếu nại, tố cáo giải đơn thư BHXH, BHYT; báo cáo, trao đổi thông tin phục vụ công tác quản lý; xây dựng kế hoạch sơ kết, tổng kết hoạt động; công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ nghiên cứu khoa học BHXH, BHYT; hợp tác quốc tế lĩnh vực BHXH, BHYT; trao đổi thông tin 84 đơn vị tham gia BHXH đơn vị thành lập tổ chức cơng đồn Quy chế rõ nội dung phối hợp BHXH Hà nội Liên đoàn Lao động Hà nội, Cơng đồn ngành, Cơng đồn Tổng Cơng ty trực thuộc Liên đoàn tổ chức thực Quy chế Phối hợp với chương trình giảm nghèo trợ giúp cho người nghèo tham gia vào hệ thống ASXH thông qua biện pháp mua BHYT cho người nghèo (đã thực hiện); Cho vay hộ nghèo với lãi suất ưu đãi để họ đóng BHXH thất nghiệp; chế hỗ trợ lao động thuộc khu vực phi thức tham gia BHXH, BHYT Thành lập Quỹ ASXH sở (khối, phường) từ nguồn NSNN, đóng góp nhân dân hỗ trợ quốc tế 3.2.3 Nhóm giải pháp thông tin tuyên truyền, vận động làm cho người lao động thấy lợi ích việc tham gia BHYT Bên cạnh giải pháp nêu trên, thời gian tới BHYT Hà nội tiếp tục trì, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, xác định rõ trách nhiệm cấp ủy đảng, quyền, Mặt trận Tổ quốc tổ chức đoàn thể việc tuyên truyền, phổ biến tổ chức thực Luật BHYT Người dân chưa hiểu Luật BHYT, Luật quy định điều gì? Thơng tư liên tịch Bộ y tế – Bộ tài hướng dẫn nào… quan BHXH thực theo Luật BHYT văn hướng dẫn Luật, khơng có quy định gây phiền hà cho người tham gia BHYT, quan điểm BHXH Hà Nội đảm bảo quyền lợi cho người tham gia BHYT Từ họ cho BHYT khơng gây khó khăn, phiền hà Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật BHYT, đổi nội dung với nhiều hình thức để nâng cao nhận thức cấp ủy Đảng, quyền, tổ chức đoàn thể người dân ý nghĩa, tầm quan trọng BHYT nghĩa vụ người dân tham gia BHYT Công tác 85 tuyên truyền phân công cụ thể cho sở, ban ngành liên quan đến nhóm đối tượng Công tác tuyên truyền trọng nội dung, đối tượng, hình thức tuyên truyền, nội dung Luật BHYT, nêu rõ quyền lợi nghĩa vụ người dân việc tham gia BHYT, việc thực chi trả chi phí khám chữa bệnh Đồng thời, đẩy mạnh công tác tra, kiểm tra việc thực quy định pháp luật BHYT, tập trung thực quy chế chuyên môn, chống lạm dụng quỹ BHYT Nâng cao chất lượng khám chữa bệnh đáp ứng hài lòng người bệnh BHYT, tập trung đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý bệnh viện, quản lý BHYT, thực cải cách thủ tục hành khám chữa bệnh, bảo đảm thuận tiện, giảm thời gian chờ đợi người bệnh Tăng cường thông tin, tuyên truyền nâng cao nhận thức người lao động khu vực phi thức BHYT tự nguyện, thơng qua phương tiện thông tin đại chúng, báo, đài phát thanh, truyền hình, in ấn phát hành tờ rơi BHXH Hà nội phối hợp với Sở Văn hóa thơng tin thể thao du lịch phương thức tuyên truyền tranh cổ động Tranh cổ động tuyên truyền sách BHYT phải thể nội dung nâng cao nhận thức, trách nhiệm người dân tham gia BHYT, giới thiệu tầm quan trọng sách BHYT, nội dung chế độ sách BHYT, phản ánh vai trò Nhà nước việc hoạch định sách này… Tuy vậy, người có thẻ BHYT chưa hài lịng quyền lợi KCB BHYT Những người KCB ngoại trú với bệnh thông thường cảm sốt, viêm họng… đến trạm y tế yêu cầu phải khám bác sĩ khơng chịu để y sĩ kê đơn, có trường hợp bệnh thông thường “nài” cho giấy chuyển viện từ trạm y tế lên tuyến trên, 86 đến khám bệnh viện tuyến phàn nàn phải chờ đợi lâu, thủ tục phiền hà rắc rối, bị đối xử phân biệt với bệnh nhân dịch vụ … người bị bệnh nặng, hưởng BHYT với mức chi phí lớn chưa thấy hài lịng Lúc mạnh khỏe khơng tham gia BHYT, phát có bệnh chịu tham gia Nhưng tham gia tháng lại u cầu tốn dịch vụ kỹ thuật cao (quy định tham gia tháng trở lên), yêu cầu toán thuốc điều trị ung thư (quy định tham gia năm liên tục)…Theo suy nghĩ nhiều người, tham gia BHYT hưởng thứ, kể tiền vận chuyển (tất đối tượng) đến bệnh viện muốn, sử dụng nhiều dịch vụ… Từ cách hiểu thế, người bệnh thường cảm thấy khơng hài lịng KCB theo chế độ BHYT Từ chỗ hiểu biết hạn chế đơn giản quyền lợi nghĩa vụ người có thẻ BHYT, số người đến bệnh viện không nơi đăng ban đầu ghi phiếu KCB địi hưởng quyền lợi theo quy định hành, đến bệnh viện không trình thẻ KCB BHYT trình muộn, nhiều trường hợp viện trình thẻ BHYT Có số người thực khơng biết rõ quy định chưa KCB bao giờ, có nhiều người chủ tâm khơng trình thẻ sợ khơng KCB kịp thời, sợ không cấp thuốc tử tế Những vấn đề cần tập trung ưu tiên để thực chương trình BHYT là: Tập trung mở rộng phạm vi, nâng mức độ bao phủ BHYT, đặc biệt ý đến đối tượng lao động khu vực kinh tế phi thức Rà sốt, hồn thiện quy định chế độ BHYT cho đối tượng tham gia Nghiên cứu hồn thiện chế tài BHYT đảm bảo cho bền vững nguồn tài BHYT Nghiên cứu hỗ trợ tài từ NSNN cho đối tượng lao động khu vực kinh tế phi thức, đối tượng lao động phi thức tham gia BHYT BHXH tự nguyện 87 Trên đường tiến tới BHYT toàn dân năm 2014, để người dân chăm sóc sức khỏe chế độ BHYT, đồng thời người tham gia BHYT phải hiểu quyền lợi nghĩa vụ tham gia BHYT, hưởng thực nào? Thiết nghĩ công tác tuyên truyền cần phải trọng hơn, triển khai thường xuyên liên tục, đa dạng phong phú Công việc quan BHXH cấp tiến hành mà phải cộng đồng chung tay góp sức 88 KẾT LUẬN Hà Nội đặt mục tiêu xây dựng BHYT toàn dân sớm địa phương khác, cách thực sớm việc mở rộng số diện BHYT, đặc biệt quan tâm tới đối tượng lao động khu vực kinh tế phi thức Thực BHYT lao động thuộc khu vực kinh tế phi thức nhằm bảo đảm cho tầng lớp lao động nghèo có hội tiếp cận với dịch vụ chăm sóc sức khỏe cách xứng đáng, bước giảm bớt tình trạng bất bình đẳng thụ hưởng phúc lợi y tế Mức độ bao phủ BHYT lao động khu vực kinh tế phi thức Hà Nội cịn thấp Khơng có BHYT, đại phận người lao động khu vực phải đối mặt với rủi ro sức khỏe Thu nhập người lao động khu vực kinh tế phi thức thấp, bấp bênh gần chưa có tiết kiệm tích lũy Vì ốm đau, bệnh tật, tai nạn họ khơng có thu nhập việc điều trị gặp nhiều khó khăn Việc bảo đảm quyền lợi BHYT cho nhóm đối tượng ngày trở thành đòi hỏi thiết để phát triển kinh tế bền vững trì ổn định xã hội Để nhanh chóng phát triển BHYT khu vực kinh tế phi thức Hà Nội Trên sở nghiên cứu, luận văn tập trung luận giải số giải pháp sau: Thứ nhất: Phải tạo hội việc làm để có thu nhập ngày tốt cho người lao động khu vực kinh tế phi thức Khi có thu nhập ổn định để đảm bảo nhu cầu thiết yếu sống, có tiết kiệm tích lũy người lao động khu vực kinh tế phi thức nghĩ tới việc tham gia BHYT để chăm lo tới sức khỏe thân cộng đồng Thứ hai: Xây dựng hoàn thiện hệ thống an sinh xã hội nói chung BHYT nói riêng Bên cạnh thành tựu đạt BHYT Hà Nội 89 nhiều vấn đề bất cập từ xây dựng chế sách đề tổ chức thực Cần ý tới đổi phương thức chi trả, tránh phương thức phí dịch vụ, bệnh nhân ngoại trú áp dụng phương pháp khám định suất, bệnh nhân nội trú chi theo nhóm chuẩn đoán, nâng cao hiệu hoạt động đơn vị chăm sóc sức khỏe ban đầu Đây học kinh nghiệm rút từ việc thực BHYT toàn dân Thái Lan Nếu làm việc giảm lãng phí, tăng hiệu việc sử dụng quỹ BHYT, với khoản tiền sử dụng phục vụ nhiều người Thứ ba: Phát triển đội ngũ cán BHYT có đủ số lượng trình độ đảm bảo lực thực thi sách BHYT Thứ tư: Đẩy mạnh cơng tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật BHYT Phải làm cho người lao động, người sử dụng lao động hiểu rõ quyền lợi nghĩa vụ việc tham gia BHYT, việc thực chi trả chi phí khám chữa bệnh Đó số giải pháp bản, để BHYT bao phủ tồn lao động khu vực kinh tế phi thức Hà Nội cần phải có kết hợp Bộ, ngành, cần nhiều giải pháp đan xen, hỗ trợ 90 TÀI LIỆU THAM KHẢO Axel Damenet, Đào Ngọc Minh Nhung, Đinh Bá Hiến (2010), Sự động khu vực phi thức Hà Nội thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2007-2009, Nhóm nghiên cứu Tổng cục Thống kê Viện nghiên cứu phát triển Pháp (IRD) Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Tình hình tham gia BHYT theo nhóm đối tượng 2011, Báo cáo số 1833/BHXH-CSYT ngày 16/5/2012 Ban bí thư, thị số 38-CT/TW (2009), Đẩy mạnh cơng tác Bảo hiểm y tế tình hình mới, ngày 07/09/2009 Hà Nội Bộ Y tế (2012), Đề án thực lộ trình tiến tới bảo hiểm y tế giai đoạn 2012-2015 2020, Hà Nội Bộ Y tế (2011), Báo cáo chung tổng quan ngành Y tế năm 2011, Hà Nội Chính phủ (2009), Nghị định số 62/2009/NĐ-CP, quy định chi tiết hướng dẫn thi hành số điều Luật BHYT, ngày 27/07/2009 Hà Nội Nguyễn Hữu Chí, Nguyễn Thị Thu Huyền (2010), Thị trường lao động kinh tế phi thức Việt Nam thời gian khủng hoảng phục hồi 2007-2009, Tổng cục thống kê Đào Văn Dũng (2009), “Thực sách bảo hiểm y tế nước ta: thành tựu, thách thức giải pháp”, Tạp chí Tuyên giáo GS.TS Hồ Đức Hùng (2012), “Từ việc làm khu vực kinh tế phi thức đến việc làm phi thức Việt Nam”, Tạp chí Phát triển Hội nhập 91 10 Nhóm nghiên cứu hỗn hợp Việt Nam Pháp (2010), Việc làm, điều kiện làm việc thu nhập khu vực phi thức; Các thách thức sách công 11 Quốc hội (2009), Luật Bảo hiểm y tế 12 Phạm Lương Sơn (2012), “Lộ trình thực BHYT toàn dân: cần giải pháp đột phá”, Báo bảo hiểm xã hội 13 Phạm Đình Thành (2004), Các giải pháp để tiến tới thực Bảo hiểm y tế toàn dân, Đề tài nghiên cứu khoa học, Bảo hiểm xã hội Việt Nam 14 Nguyễn Thắng, Nguyễn Thu Phương Nguyễn Thu Hằng (2010), Việc làm Việt Nam năm 2009 triển vọng năm 2010, Nhóm nghiên cứu Trung tâm Phân tích Dự báo - Viện Khoa học Xã hội Việt Nam 15 Đinh Công Tuấn (2008), Hệ thống an sinh xã hội EU học kinh nghiệm cho Việt Nam, Nxb Khoa học xã hội 16 Tổng cục thống kê (2012), Niên giám thống kê 2010, Nxb Thống kê 17 Vụ Điều trị (2012), Báo cáo kiểm tra bệnh viện hàng năm, Hà Nội 18 Viện chiến lược sách y tế (2006), Báo cáo đánh giá sách thực sách Bảo hiểm y tế Website 19 http://bhxhhn.com.vn 20 www.chinhphu.vn 21 http://www.baohiemxahoi.gov.vn/ 22 http://tapchibaohiemxahoi.gov.vn 23 www.gso.gov.vn/ 24 http://en.ird.fr 25 www.moh.gov.vn 26 www.molisa.gov.vn 92 27 www.vnexpress.net 28 www.vneconomy.com.vn 29 www.vhea.org.vn 30 www.laodong.com.vn 31 http://jahr.org.vn 93 PHỤ LỤC 1: PHIẾU THĂM DỊ TÌNH HÌNH BẢO HIỂM Y TẾ KHU VỰC KINH TẾ PHI CHÍNH THỨC Ở HÀ NỘI Họ tên:……………………………………………………………………………… Địa chỉ:……………………………………………………………………………… Điện thoại:…………………………………………………………………………… Ơng (bà) có tham gia bảo hiểm y tế Có Khơng Ơng (bà) tham gia BHYT nhà nước hay đơn vị khác Không Nhà nước Tin tưởng vào chất lượng khám bệnh Tin tưởng Không tin tưởng Đánh giá chất lượng khám chữa bệnh sử dụng BHYT Tin tưởng Đơn vị khác Khơng tin Khơng ý kiến Ơng (bà) thấy thái độ nhân viên y tế nơi khám chữa bệnh dùng thẻ BHYT Ân cần Bình thường Khơng ý kiến Theo ơng (bà) phí BHYT Cao Thiếu thiện cảm Bình thường Thấp Lý chưa tham gia BHYT Thu nhập thấp Thiếu thông tin, chưa hiểu sách BHYT Thanh tốn phức tạp Chưa tin tưởng vào hoạt động BHYT 94 PHỤ LUC 2: DANH SÁCH CÁC ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH, DIỆN TÍCH, DÂN SỐ CỦA THÀNH PHỐ HÀ NỘI Mã hành Tên Thị Đơn vị trực Diện tích Dân số (Điều tra xã/Quận/Huyện thuộc (km²) dân số 1/4/2009) 10 Quận Quận Ba Đình 14 phường 9,22 225.910 Quận Hoàn Kiếm 18 phường 5,29 147.334 Quận Tây Hồ phường 24,00 130.639 Quận Long Biên 14 phường 60,38 226.913 Quận Cầu Giấy phường 12,04 225.643 Quận Đống Đa 21 phường 9,96 370.117 Quận Hai Bà Trưng 20 phường 9,60 295.726 Quận Hoàng Mai 14 phường 41,04 335.509 Quận Thanh Xuân 11 phường 9,11 223.694 Quận Hà Đông 17 phường 47,91 233.136 Cộng Quận 145 phường 233,55 2.414.721 113,47 125.749 268 Thị xã 269 Thị xã Sơn Tây phường xã 18 Huyện 271 Huyện Ba Vì 30 xã thị trấn 428,00 246.120 277 Huyện Chương Mỹ 30 xã thị trấn 232,90 286.359 273 Huyện Đan Phượng 15 xã thị trấn 76,80 142.480 95 17 Huyện Đông Anh 23 xã thị trấn 182,30 333.337 18 Huyện Gia Lâm 20 xã thị trấn 114,00 229.735 274 Huyện Hoài Đức 19 xã thị trấn 95,30 191.106 250 Huyện Mê Linh 16 xã thị trấn 141,26 191.490 282 Huyện Mỹ Đức 21 xã thị trấn 230,00 169.999 280 Huyện Phú Xuyên 26 xã thị trấn 171,10 181.388 272 Huyện Phúc Thọ 25 xã thị trấn 113,20 159.484 275 Huyện Quốc Oai 20 xã thị trấn 147,00 160.190 16 Huyện Sóc Sơn 25 xã thị trấn 306,74 282.536 276 Huyện Thạch Thất 22 xã thị trấn 202,50 177.545 278 Huyện Thanh Oai 20 xã thị trấn 129,60 167.250 50 Huyện Thanh Trì 15 xã thị trấn 68,22 198.706 279 Huyện Thường Tín 28 xã thị trấn 127,70 219.248 19 Huyện Từ Liêm 15 xã thị trấn 75,32 392.558 281 Huyện Ứng Hòa 28 xã thị trấn 183,72 182.008 Cộng Huyện 398 xã,22 thị trấn 2.997,68 3.911.439 3.344,70 6.451.909 Toàn thành phố 154 phường, 404 xã 22 thị trấn 96 ... cầu tham gia bảo hiểm y tế người 38 lao động khu vực kinh tế phi thức 2.2 Tình hình thực Bảo hiểm y tế khu vực kinh tế phi thức Hà Nội 2.2.1 Khái quát khu vực kinh tế phi thức Hà Nội 43 43 2.2.2... tế khu vực kinh tế phi thức Hà Nội thời gian tới Chương BẢO HIỂM Y TẾ Ở KHU VỰC KINH TẾ PHI CHÍNH THỨC NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1.1 Khu vực kinh tế phi thức 1.1.1 Khái niệm khu vực kinh. .. tế phi thức – vấn đề lý luận thực tiễn 1.1 Khu vực kinh tế phi thức 7 1.1.1 Khái niệm khu vực kinh tế phi thức 1.1.2 Vai trị khu vực kinh tế phi thức Việt Nam 1.2 Bảo hiểm y tế khu vực kinh tế