CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƯỢNG
Cơ sở lý luận về nâng cao chất lƣợng đội ngũ công chức
1.1.1 Một số khái niệm về công chức
Khoản 2 Điều 4 Luật cán bộ, công chức quy định công chức là công dân Việt Nam, đƣợc tuyển dụng, b nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, t chức chính trị - xã hội ở trung ƣơng, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập, trong biên chế, hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được bảo đảm từ qu lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật.[8]
Công chức được xác định qua quy trình tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh Những cá nhân đáp ứng tiêu chí chung của cán bộ, công chức sẽ được tuyển dụng vào các cơ quan, đơn vị của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, và bộ máy lãnh đạo của các đơn vị sự nghiệp công lập Theo Pháp lệnh này, cán bộ, công chức phải là công dân Việt Nam và thuộc biên chế.
Những người được bầu cử vào các chức vụ theo nhiệm kỳ trong các cơ quan nhà nước và tổ chức chính trị, chính trị - xã hội ở cấp trung ương, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, huyện, quận, thị xã, và thành phố thuộc tỉnh sẽ đảm nhận vai trò quan trọng trong việc quản lý và điều hành các hoạt động của chính quyền địa phương.
Những người được tuyển dụng hoặc giao nhiệm vụ thường xuyên làm việc tại các tổ chức chính trị và tổ chức chính trị xã hội ở cấp trung ương, tỉnh và huyện.
Những người được tuyển dụng vào ngạch công chức hoặc giữ công vụ thường xuyên trong các cơ quan nhà nước từ cấp trung ương đến cấp huyện, cũng như những người được tuyển dụng vào ngạch viên chức hoặc đảm nhiệm nhiệm vụ thường xuyên trong các đơn vị sự nghiệp của Nhà nước, tổ chức chính trị và tổ chức chính trị - xã hội, bao gồm cả Thẩm phán Toà án nhân dân và kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân.
Những người được tuyển dụng hoặc giao nhiệm vụ thường xuyên làm việc tại các cơ quan, đơn vị của Quân đội nhân dân mà không thuộc diện sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp hay công nhân quốc phòng Tương tự, họ cũng làm việc trong các cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan hay hạ sĩ quan chuyên nghiệp.
Những người được bầu cử vào các chức vụ theo nhiệm kỳ trong Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Bí thư và Phó Bí thư Đảng ủy, cũng như người đứng đầu các tổ chức chính trị - xã hội tại cấp xã, phường, thị trấn, đều đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và phát triển địa phương.
- Những người được tuyển dụng, giao giữ một chức danh chuyên môn nghiệp vụ thuộc U ban nhân dân cấp xã
Mỗi quốc gia có quan niệm khác nhau về đối tượng và phạm vi công chức, nhưng nhìn chung, một người lao động được coi là công chức nhà nước nếu đáp ứng đủ các đặc trưng nhất định.
- Là công dân của quốc gia đó;
- Được tuyển dụng và làm việc trong cơ quan nhà nước;
- Đƣợc xếp vào một ngạch, một ngành chuyên môn;
- Được hưởng lương từ ngân sách nhà nước;
- Đƣợc quản lý thống nhất và đƣợc điều chỉnh b ng luật riêng đƣợc gọi là luật công chức
Công chức nhà nước là người được tuyển dụng hoặc bổ nhiệm làm việc tại các cơ quan nhà nước trung ương hoặc địa phương, đảm nhiệm một công việc ổn định trong hệ thống ngạch bậc và nhận lương từ ngân sách nhà nước.
1.1.1.2.Khái niệm, tiêu chu n của công chức chuyên môn
Công chức chuyên môn là công dân Việt Nam được tuyển dụng vào các vị trí chuyên môn, nghiệp vụ tại Ủy ban nhân dân cấp huyện và xã, làm việc trong biên chế và nhận lương từ ngân sách nhà nước.
Có bản lĩnh chính trị vững vàng và kiên định với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nắm vững đường lối của Đảng, trung thành với Tổ quốc và Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, đồng thời bảo vệ lợi ích của Tổ quốc và nhân dân.
Công chức cần thực hiện đầy đủ nghĩa vụ theo quy định pháp luật và nghiêm túc chấp hành nhiệm vụ được phân công Họ phải tuân thủ pháp luật, giữ vững kỷ luật và trật tự hành chính, đồng thời gương mẫu thực hiện nội quy, quy chế của cơ quan.
Đội ngũ công chức cần thể hiện sự tận tụy, trách nhiệm và liêm khiết trong công việc, đồng thời duy trì trung thực, khách quan và công tâm khi thực thi công vụ Họ cũng nên giao tiếp lịch sự, văn hóa và chu đáo trong việc phục vụ nhân dân.
Lối sống lành mạnh và khiêm tốn, cùng với tinh thần đoàn kết, là những yếu tố quan trọng Cần phải thực hành đức tính cần, kiệm, liêm, chính và chí công vô tư, không lợi dụng vị trí công quyền để trục lợi cá nhân Đồng thời, cần tránh xa quan liêu, tham nhũng, lãng phí và các hành vi tiêu cực khác.
- Thường xuyên có ý thức học tập, rèn luyện nâng cao ph m chất, trình độ, năng lực
1.1.2 Vị trí, vai trò của công chức
1.1.2.1 Vị trí cán bộ công chức cấp huyện
Cán bộ, công chức cấp huyện đóng vai trò quan trọng trong đội ngũ cán bộ, công chức của nước ta, là người chỉ đạo thực hiện mọi hoạt động của chính quyền cơ sở Đảng ta khẳng định rằng cán bộ có vai trò quyết định đối với sự nghiệp cách mạng Nghị quyết hội nghị Trung ương 3 (khóa VII) nhấn mạnh rằng trong công cuộc đổi mới đất nước, cán bộ có vai trò cực kỳ quan trọng, có thể thúc đẩy hoặc kìm hãm tiến trình đổi mới, trong đó cán bộ cấp huyện giữ vị trí nền tảng, là cầu nối giữa cấp trên và cấp cơ sở.
Cơ sở thực tiễn về nâng cao chất lƣợng đội ngũ công chức
Cộng hòa Pháp là một quốc gia công nghiệp phát triển tại Châu Âu, nổi bật với việc thực hiện chế độ cán bộ, công chức từ sớm Để nâng cao chất lượng đội ngũ này, mỗi ngành ở Pháp thành lập một "Hội đồng hành chính" các cấp, có nhiệm vụ đề xuất ý kiến về giám định, đề bạt, điều động, thưởng phạt cán bộ, công chức, cũng như soạn thảo và sửa đổi các chế độ, quy chế quản lý nhân sự.
Chế độ tuyển cán bộ, công chức tại Pháp được xây dựng dựa trên hai nguyên tắc chính, trong đó nguyên tắc bình đẳng là yếu tố cốt lõi, đảm bảo không có sự phân biệt về giới tính, thành phần xuất thân, khuynh hướng chính trị, tôn giáo và văn hóa.
+ Nguyên tắc tuyển chọn loại ƣu qua thi cử: công khai với hình thức viết và vấn đáp
Cơ quan tư pháp kiểm tra toàn bộ quá trình thi và tuyển dụng cán bộ, công chức tại Pháp Hệ thống cán bộ, công chức được phân chia thành bốn loại: Loại A là những người tốt nghiệp đại học và đảm nhiệm vị trí lãnh đạo hoặc chức vụ cao; Loại B gồm những người đã hoàn thành bậc trung học, đảm nhận vai trò cán bộ, công chức trung cấp.
C, là công chức có b ng tốt nghiệp sơ cấp Loại D là công chức có trình độ văn hoá bậc tiểu học làm những công việc không đòi h i chuyên môn cao hoặc t đƣợc đào tạo Trong những năm 7 , công chức loại A chiếm 18%, loại
Từ những năm 1960, nhà nước đã chú trọng đến việc đào tạo nghiệp vụ cho cán bộ, công chức, bắt đầu từ những người làm việc tại Phủ Thủ tướng và các Bộ trưởng để lãnh đạo công chức trên toàn quốc Ngành hành chính các cấp có trách nhiệm đào tạo công chức của đơn vị mình Đào tạo nghiệp vụ cho cán bộ, công chức ở Pháp được chia thành hai loại.
Đào tạo ban đầu cho công chức cấp cao yêu cầu một số lượng học viên sau khi hoàn thành chương trình cao đẳng chuyên khoa phải trải qua nửa năm tập sự trước khi được xác định chức danh Đối với những người học cao đẳng tổng hợp, họ cần thực tập chuyên môn tại các bộ trong khoảng thời gian từ hai đến ba năm để đủ điều kiện xác định chức danh.
Để nâng cao trình độ cho công chức đương nhiệm, cán bộ có thể tự nguyện đăng ký tham gia thi để chuyển lên ngạch cao hơn Đơn vị chủ quản cần tạo điều kiện thuận lợi cho thí sinh trong quá trình ôn thi.
Hàng năm, cán bộ và công chức đều phải trải qua quá trình đánh giá công việc và khả năng nghiệp vụ Việc đánh giá này có ảnh hưởng trực tiếp đến việc nâng bậc và đề bạt cán bộ, công chức Các hình thức đề bạt cho cán bộ, công chức được thực hiện đa dạng và cụ thể.
Hình thức lựa chọn nhân sự được thực hiện dựa trên thời gian công tác của cán bộ, trong đó thủ trưởng hành chính sẽ căn cứ vào nhận xét của công chức trong ba năm liên tiếp để lựa chọn những người tiêu biểu Danh sách này sẽ được báo cáo lên Hội đồng đề bạt, và sau khi được thông qua, thủ trưởng sẽ ra quyết định đề bạt và công bố trước ngày 15 tháng 12 hàng năm.
Hình thức thi nghiệp vụ do hội đồng thi sát hạch đánh giá và phân loại, giúp công chức có cơ hội phấn đấu để được đề bạt Sau khi được Hội đồng thông qua, Thủ trưởng hành chính sẽ ra quyết định đề bạt Các cuộc thi này không chỉ nâng cao chất lượng cán bộ, công chức mà còn là cơ hội để họ phát triển nghề nghiệp Đãi ngộ cho cán bộ, công chức tại Pháp bao gồm lương cơ bản và các loại trợ cấp, được xem là yếu tố quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức.
Chế độ công chức ở Pháp đã được hình thành từ sớm và liên tục được cải cách nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức Điều này được thực hiện thông qua việc ban hành các quy định pháp lý trong quản lý đội ngũ công chức, đặc biệt là việc thi tuyển công khai bình đẳng, cùng với chế độ đào tạo, đề bạt và đãi ngộ rõ ràng cho cán bộ, công chức.
Sau khi giai cấp tƣ sản Anh giành đƣợc địa vị thống trị, từ những năm
Trong giai đoạn 4 và 5 của thế kỷ XIX, Chính phủ Anh đã thực hiện nhiều biện pháp cải tiến nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức Các cải cách này tập trung vào việc cải thiện chế độ làm việc và quản lý cán bộ, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động của chính quyền.
Năm 1853, "Báo cáo về việc thành lập chế độ cán bộ, công chức thường nhiệm" đã được thông qua, quy định rõ ràng về chế độ tuyển dụng cán bộ, công chức thông qua thi cử công khai nhằm tìm kiếm nhân tài Việc đề bạt cán bộ phải dựa trên lý lịch và tiêu chuẩn cụ thể.
Năm 1855, thành lập “Hội đồng phụ trách việc thi cử tuyển cán bộ, công chức” Năm 1944, ban hành “Luật kiểm tra năng lực, đạo đức”
Năm 1968, Uỷ ban điều tra cán bộ, công chức đã công bố “Báo cáo Phunđơn”, chỉ ra sáu điểm yếu căn bản của chế độ cán bộ, công chức hiện hành Những điểm yếu này bao gồm việc quá coi trọng nhân viên không có chuyên môn, chế độ phân loại đẳng cấp ảnh hưởng đến khả năng công tác của từng cá nhân, sự thiếu hụt chuyên gia có quyền lực, cán bộ tiếp xúc với xã hội quá ít, đa số công chức không được huấn luyện nghề nghiệp đầy đủ, và chế độ quản lý nhân sự chưa hoàn thiện Hơn nữa, cán bộ, công chức cấp dưới thường quá phụ thuộc vào cấp trên.
Chính phủ Anh đã quyết định cải cách chế độ cán bộ, công chức nhằm tăng cường quản lý đào tạo và bồi dưỡng, đồng thời nâng cao tỷ lệ người giỏi chuyên môn Cải cách này phá vỡ cấu trúc “rộng” trước đây, xây dựng lại theo hướng “chuyên” để phân loại cán bộ, công chức thành mười loại lớn, giúp sử dụng nhân viên chuyên môn linh hoạt hơn Nguyên tắc này cho phép mở rộng tuyển dụng nhân tài, tạo điều kiện nhanh chóng tăng số lượng chuyên gia và nhân viên khoa học kỹ thuật có trình độ cao trong đội ngũ cán bộ, công chức.
Tiền lương của công chức nước Anh tương đối cao, mức lương cán bộ, công chức luôn cao hơn mức lương nhân viên làm trong các xí nghiệp Năm