i LỜI CẢM ƠN Trong trình thực đề tài: “Xây dựng phương án xác định giá trị doanh nghiệp công ty TNHH thành viên Cao su Ea H’leo - Tỉnh Đắk Lắk ”,tôi nhận hướng dẫn, giúp đỡ, động viên nhiều người Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu nhà trường, Khoa đào tạo Sau đại học, Khoa Kinh tế QTKD Tôi xin chân thành cảm ơn giúp đỡ nhiệt tình Ban lãnh đạo, cán bộ, công nhân viên Công ty TNHH thành viên Cao su Ea H’leo - Huyện Ea H’leo - Tỉnh Đắk Lắk tạo điều kiện cho thời gian nghiên cứu Đặc biệt xin gửi lời cảm ơn đến thầy giáo TS.Trần Hữu Dào người định hướng tư duy, cung cấp tài liệu trực tiếp hướng dẫn tơi hồn thành luận văn Trong thời gian nghiên cứu tìm hiểu Cơng ty TNHH thành viên Cao su Ea H’leo - Huyện Ea H’leo - Tỉnh Đắk Lắk thời gian có hạn, chưa nắm kinh nghiệm thực tế nên không tránh khỏi thiếu sót Tơi mong nhận ý kiến đóng góp thầy, giáo người quan tâm tới đề tài đề tài hồn thiện Tơi cam đoan đề tài tơi thực hiện, số liệu thu thập kết phân tích đề tài trung thực, đề tài không trùng với đề tài nghiên cứu khoa học Trân trọng cảm ơn! Hà Nội, tháng 12 năm 2012 Tác giả Hoàng Văn Xuân ii MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa Lời cảm ơn i Mục lục ii Danh mục từ viết tắt v Danh mục bảng vi Danh mục hình .vii ĐẶT VẤN ĐỀ Chương CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ DOANH NGHIỆP 1.1 Các khái niệm doanh nghiệp 1.1.1 Khái niệm doanh nghiệp 1.1.2 Khái niệm doanh nghiệp nông nghiệp 1.1.3 Phân loại doanh nghiệp nông nghiệp 1.2 Xác định giá trị doanh nghiệp 1.2.1 Khái niệm xác định giá trị doanh nghiệp 1.2.2 Đặc điểm chung xác định giá trị doanh nghiệp 1.2.3 Vai trò xác định giá trị doanh nghiệp 1.2.4 Các phương pháp tính giá trị thực tế doanh nghiệp 1.3 Tổng quan vấn đề nghiên cứu 18 1.3.1 Trên Thế giới .18 1.3.2 Tại Việt Nam 20 1.3.3 Một số cơng trình nghiên cứu có liên quan .25 Chương ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA CÔNG TY TNHH MTV CAO SU EA H’LEO VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 27 2.1 Đặc điểm Công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo 27 iii 2.1.1 Lịch sử hình thành phát triển công ty 27 2.1.2 Đặc điểm tự nhiên .28 2.1.3 Đặc điểm dân sinh kinh tế xã hội .29 2.1.4 Đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh của công ty 29 2.1.5 Đặc điểm đất đai công ty 35 2.1.6 Tình hình biến động nguồn vốn công ty 37 2.1.7 Kết hoạt động kinh doanh công ty 03 năm gần .39 2.2 Phương pháp nghiên cứu 42 2.2.1 Phương pháp thu thập số liệu 43 2.2.2 Phương pháp xử lý số liệu: .43 Chương KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 50 3.1 Thực trạng xác định giá trị loại tài sản công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo 50 3.1.1 Căn xác định giá trị tài sản công ty .50 3.1.2 Thực trạng xác định tài sản cố định đầu tư dài hạn 50 3.1.3 Thực trạng xác định giá trị TSLĐ đầu tư ngắn hạn 54 3.1.4 Thực trạng xác định giá trị quyền sử dụng đất công ty 55 3.1.5 Thực trạng xác định giá trị vườn công ty 55 3.1.6 Thực trạng xác định giá trị lợi kinh doanh công ty 57 3.1.7 Tổng hợp kết xác định giá trị loại tài sản năm 2011 57 3.1.8 Đánh giá thực trạng xác định giá trị tài sản doanh nghiệp công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo 58 3.2 Xây dựng phương án xác định giá trị doanh nghiệp nhà nước công ty TNHH MTV viên Cao su Ea H’leo 61 3.2.1 Các để xác định giá trị thực tế cho công ty .61 3.2.2 Phương pháp xác định .61 3.2.3 Xác định giá trị TSCĐ ĐTDH 62 iv 3.3 Đề xuất số kiến nghị nhằm hoàn thiện phương pháp xác định giá trị doanh nghiệp .90 3.3.1 Kiến nghị Nhà nước 90 3.3.2 Kiến nghị công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo .91 KẾT LUẬN 93 TÀI LIỆU THAM KHẢO 94 v DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Giải nghĩa BTC Bộ Tài CP Chính phủ CPH Cổ phần hóa DN Doanh nghiệp DNNN Doanh nghệp nhà nước ĐTDH Đầu tư dài hạn ĐTNH Đầu tư ngắn hạn MTV Một thành viên NN&PTNT Bộ Nông nghiệp Phát triển nông thôn 10 QĐ Quyết định 11 SXKD Sản xuất kinh doanh 12 T.S Tiến sỹ 13 TNHH Trách nhiệm hữu hạn 14 TSCĐ Tài sản cố định 15 TSLĐ Tài sản lưu động 16 UBND Ủy ban Nhân dân TT vi DANH MỤC CÁC BẢNG TT 2.1 2.2 2.3 2.4 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 3.11 3.12 3.13 3.14 3.15 3.16 3.17 3.18 3.19 3.20 3.21 3.22 3.23 Tên bảng Trang Tình hình sử dụng lao động cơng ty 34 Hiện trạng tình hình sử dụng đất đai cơng ty 36 Tình hình biến động nguồn vốn công ty qua năm (2009-2011) 38 Kết hoạt động kinh doanh năm cơng ty (2009 – 2011) 41 Tình hình tài sản cố định cơng ty 51 Tình hình đầu tư dài hạn công ty 53 Giá trị tài sản lưu động đầu tư ngắn hạn 54 Giá trị vườn cao su công ty 56 Tổng giá trị t sản cơng ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo 57 Đánh giá lại loại TSCĐ khấu hao hết, thu hồi đủ vốn 63 Tổng giá trị tài sản cố định đánh giá lại 64 Tình hình đầu tư dài hạn cơng ty 65 Giá trị tài sản lưu động đầu tư ngắn hạn 66 Giá trị quyền sử dụng đất phi nông nghiệp theo đơn giá Nhà nước 67 Giá trị quyền sử dụng đất phi nông nghiệp công ty theo đơn 69 giá tỉnh Đắk Lắk Giá trị quyền sử dụng đất nông nghiệp theo đơn giá Nhà nước 70 Giá trị quyền sử dụng đất nông nghiệp công ty theo đơn giá 71 tỉnh Đắk Lắk Tổng giá trị quyền sử dụng đất công ty 72 Các phương án tính giá trị quyền sử dụng đất công ty 73 Tổng suất đầu tư cho 1ha cao su công ty năm 2011 78 Giá trị vườn cao su xây dựng đánh giá lại 79 Giá trị lại điều chỉnh vườn cao su kinh doanh 80 Giá trị lý vườn cao su kinh doanh công ty 81 Tổng giá trị vườn cao su để tính giá trị doanh nghiệp 82 Một số tiêu xác định giá tri lợi công ty 84 Tổng giá trị doanh nghiệp công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo 85 Tổng giá trị doanh nghiệp công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo 87 vii DANH MỤC CÁC HÌNH TT Tên hình Trang 2.1 Sơ đồ máy tổ chức quản lý công ty 30 30 2.2 Sơ đồ khung phương pháp nghiên cứu nghiên cứu đề tài 41 ĐẶT VẤN ĐỀ Sự cần thiết vấn đề nghiên cứu Đồng thời với phát triển nhanh chóng thị trường tài chính, xu hướng tồn cầu hóa diễn sôi động cấp độ khác nhau, với trào lưu hợp nhất, sát nhập, liên doanh, liên kết, tiếp quản…thì xác định giá trị doanh nghiệp ngày có vai trị quan trọng kinh tế Kết xác định giá trị doanh nghiệp cho thấy tranh tổng quát giá trị thực tế doanh nghiệp, sở quan trọng phục vụ cho việc đưa định đầu tư, liên doanh, liên kết, mua bán doanh nghiệp, lý tài sản thuộc sở hữu nhà nước, đền bù giải phóng mặt v.v Trong năm qua, cổ phần hóa (CPH) doanh nghiệp chủ trương lớn, giải pháp quan trọng Đảng Nhà nước tiến trình xếp, đổi khu vực quốc doanh Trải qua mười lăm năm thực cho thấy, trình CPH doanh nghiệp nhà nước (DNNN) đạt thành công định, nhiều DNNN sau CPH hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu hơn, bảo toàn phát triển vốn sản xuất, đời sống người lao động nâng cao, đóng góp cho ngân sách ngày nhiều…Tuy nhiên, tốc độ CPH chậm, chưa đáp ứng nhu cầu đặt Các doanh nghiệp diện CPH nhiều bỡ ngỡ gặp khơng khó khăn việc thực CPH Một lý chủ yếu khiến trình bị chậm chưa thể xác định giá trị doanh nghiệp cách hợp lý, công tác xác định giá trị doanh nghiệp cịn có nhiều vấn đề bất cập, mang tính áp đặt, tài sản nhà nước bị thất thoát nhiều, kết đạt khơng xác chưa đáng tin cậy Như vậy, nghiên cứu vấn đề xác định giá trị doanh nghiệp cần thiết có ý nghĩa lý luận lẫn thực tiễn tiến trình CPH DNNN nước ta sau Cũng DNNN khác, công ty trách nhiệm hữu hạn thành viên (TNHH MTV) Cao su Ea H’leo tìm hiểu lựa chọn phương pháp định giá phù hợp để xác định giá trị doanh nghiệp cơng ty Trên thực tế việc xác định giá trị doanh nghiệp cơng ty cịn gặp nhiều khó khăn, tồn nhiều điều vướng mắc cần nghiên cứu thêm Nhận thức tầm quan trọng đó, trí Trường đại học Lâm nghiệp hướng dẫn Thầy giáo T.S Trần Hữu Dào tiến hành nghiên cứu đề tài: “Xây dựng phương án xác định giá trị doanh nghiệp công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo - Đắk Lắk” Mục tiêu nghiên cứu 2.1 Mục tiêu tổng qt Góp phần hồn thiện phương pháp xác định giá trị DNNN công ty TNHH MTV viên Cao su Ea H’leo 2.2 Mục tiêu cụ thể - Đánh giá thực trạng xác định giá trị tài sản công ty TNHH MTV viên Cao su Ea H’leo; - Xây dựng phương án xác định giá trị doanh nghiệp công ty TNHH MTV viên Cao su Ea H’leo; - Đề xuất số ý kiến nhằm hoàn thiện phương pháp xác định giá trị doanh nghiệp công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 3.1 Đối tượng nghiên cứu Các loại tài sản để xác định giá trị doanh nghiệp công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo 3.2 Phạm vi nghiên cứu - Về mặt thời gian: Từ năm 2009 đến năm 2011 - Về mặt không gian: Công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo Số 499 đường Giải phóng - Thị trấn Ea Đrăng - Huyện Ea H’leo Tỉnh Đắk Lắk Nội dung nghiên cứu - Hệ thống hóa sở lý luận xác định giá trị doanh nghiệp; - Đánh giá kết sản xuất kinh doanh công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo; - Thực trạng xác định giá trị loại tài sản công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo: + Thực trạng xác định tài sản cố định đầu tư dài hạn + Thực trạng xác định giá trị tài sản lưu động đầu tư ngắn hạn + Thực trạng xác định giá trị quyền sử dụng đất + Thực trạng xác định giá trị vườn + Thực trạng xác định giá trị lợi kinh doanh doanh nghiệp - Xây dựng phương án xác định giá trị doanh nghiệp công ty TNHH MTV viên Cao su Ea H’leo: + Xác định tài sản cố định đầu tư dài hạn + Xác định giá trị tài sản lưu động đầu tư ngắn hạn + Xác định giá trị quyền sử dụng đất + Xác định giá trị vườn + Xác định giá trị lợi kinh doanh doanh nghiệp - Đề xuất số ý kiến nhằm hoàn thiện phương pháp xác định giá trị doanh nghiệp công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo 81 Qua bảng số liệu ta thấy, nguyên giá cao su kinh doanh xác định lại 301.777.794.913 đồng, chênh lệch so với sổ sách kế toán công ty 154.213.635.950 đồng, giá trị khấu hao đánh giá lại theo phương pháp chiết khấu 111.414.821.634 đồng, giá trị lại đánh giá lại 190.362.973.279 đồng, tăng 84.805.677.780 đồng so với sổ sách kế toán Điều hồn tồn hợp lý dịng tiền phát sinh từ năm trước cần phải quy giá trị năm 2011, nên chênh lệch lớn * Giá trị giá trị lý vườn cao su kinh doanh: Theo thống kê phịng tài - kế tốn ngày 31/12/2011 1ha cao su cơng ty trồng có mật độ 512 cây/ha, số lý bình quân 400 cây/ha Tổng doanh thu lý 1ha bình quân 90.000.000đồng Giá trị lý/cây = 90.000.000 / 400 = 225.000 (đồng/cây) r lãi suất/năm trái phiếu Chính phủ có kỳ hạn 05 năm Bộ Tài cơng bố thời điểm ngày 14/10/2010 là: 10,29% Bảng 3.19: Giá trị lý vườn cao su kinh doanh công ty ĐVT: Đồng Năm TT trồng Tuổi (năm) Diện tích (ha) Giá trị lý Giá trị lý (1+r)(n+mi) Giá trị lý quy 1985 26 142,38 89.010.000 12.673.243.800 1,1029 11.490.836.703 1986 25 96,82 88.030.890 8.523.150.770 1,2164 7.006.931.914 1988 23 125,73 86.104.862 10.825.964.319 1,4796 7.316.814.497 1989 22 147,53 85.157.709 12.563.316.761 1,6319 7.698.810.434 1990 21 101,99 84.220.974 8.589.697.126 1,7998 4.772.665.866 1991 20 56,72 83.294.543 4.724.466.488 1,9850 2.380.125.272 1995 16 188,74 79.689.613 15.040.617.532 2,9370 5.121.157.867 1996 15 460,1 78.813.027 36.261.873.779 3,2392 11.194.806.756 82 1997 14 829,73 77.946.084 64.674.204.132 3,5725 18.103.448.700 10 1998 13 688,36 77.088.677 53.064.761.633 3,9401 13.467.913.041 11 1999 12 14,41 76.240.701 1.098.628.508 4,3455 252.818.479 12 2000 11 16,13 75.402.054 1.216.235.127 4,7927 253.769.460 13 2002 335,73 73.752.332 24.760.870.492 5,8298 4.247.324.547 14 2003 40,59 72.941.057 2.960.677.485 6,4296 460.473.353 TỔNG 3.244,96 256.977.707.951 93.767.896.889 (Nguồn: Phòng Tài – kế tốn) Qua bảng ta thấy, giá trị lý vườn cao su kinh doanh cơng ty ngày 31/12/2011 có giá trị 93.767.896.889 đồng * Tổng giá trị vườn cao su để tính giá trị doanh nghiệp: Từ kết tính tốn ta tính tổng giá trị vườn cao su công ty ngày 31/12/2011 tổng hợp bảng sau: Bảng 3.20: Tổng giá trị vườn cao su để tính giá trị doanh nghiệp ĐVT: Đồng Chỉ tiêu TT 2.1 2.2 Giá trị vườn cao su xây dựng Giá trị vườn cao su kinh doanh Giá trị lại vườn cao su kinh doanh Giá trị giá trị lý vườn cao su kinh doanh Tổng giá trị vườn cao su để tính giá trị doanh nghiệp Giá trị đánh giá lại Tỷ trọng (%) 106.560.662.207 27,27 284.130.870.168 72,73 190.362.973.279 48,72 93.767.896.889 24,00 390.691.532.375 100,00 (Nguồn: Tổng hợp số liệu tính tốn) 83 3.2.3.7 Xác định giá trị lợi kinh doanh cơng ty Vì cơng ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo nằm huyện Ea H’leo huyện vùng sâu vùng xa tỉnh Đắk Lắk, địa hình phức tạp, phần lớn đồi núi dốc, điều kiện kinh tế xã hội hạ tầng sở cịn yếu kém, giao thơng lại cịn nhiều khó khăn cách trở, khơng phải đất thị nên không xác định lợi vị trí địa lý Mặt khác, đặc điểm sản phẩm công ty mủ cao su sơ chế, nguyên liệu đầu vào nhiều ngành sản xuất khác, việc xây dựng thương hiệu, quảng bá, marketing cho sản phẩm Do đó, tơi xác định lợi kinh doanh công ty theo tỷ suất lợi nhuận lãi suất trái phiếu Chính phủ sau: Căn theo Thông tư số 202/2011/TT-BTC Bộ tài chính, quy định phương pháp xác định giá trị lợi kinh doanh doanh nghiệp có tỷ suất lợi nhuận sau thuế vốn Nhà nước bình quân 03 năm trước thời điểm XĐ GTDN CPH thấp mức lãi suất trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 05 năm thời điểm gần với thời điểm XĐ GTDN khơng có giá trị lợi kinh doanh Ngược lại, doanh nghiệp có tỷ suất sau thuế vốn nhà nước cao lãi suất trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 05 năm thời điểm gần so với thời điểm XĐ GTDN cộng vào giá trị doanh nghiệp Cơng thức tính: Giá trị phần Giá trị lợi vốn nhà kinh nước theo sổ doanh = kế toán doanh thời điểm nghiệp định giá Tỷ suất lợi nhuận sau thuế vốn nhà nước bình quân năm trước thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp = x Lãi suất trái phiếu Tỷ suất lợi Chính phủ có kỳ hạn nhuận sau thuế năm Bộ Tài cơng vốn nhà nước bình quân năm - bố thời điểm gần với thời điểm xác định giá trước thời điểm trị doanh nghiệp xác định giá trị doanh nghiệp Lợi nhuận sau thuế bình quân năm liền kề trước thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp Vốn nhà nước theo sổ kế tốn bình qn năm liền kề trước thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp x 100% 84 Vì vậy, để xác định giá trị lợi kinh doanh doanh nghiệp ta tính lợi nhuận sau thuế vốn nhà nước cơng ty bình qn 03 năm 2009, 2010 2011 sau: Bảng 3.21: Một số tiêu xác định giá tri lợi công ty ĐVT: Đồng TT Chỉ tiêu Tổng lợi nhuận sau thuế Vốn nhà nước Năm 2009 Năm 2010 Năm 2011 Số bình quân 28.850.083.617 64.394.613.495 105.742.233.198 66.328.976.770 149.882.863.297 178.670.187.555 181.335.886.052 169.962.978.968 (Nguồn: Phịng Tài – kế hoạch) Từ biểu ta tính tỷ suất lợi nhuận sau thuế vốn nhà nước bình quân 03 năm là: 66.328.976.770 x 100 = 39,0255% 169.962.978.968 Lãi suất trái phiếu Chính phủ có kỳ hạn 05 năm Bộ Tài cơng bố thời điểm ngày 14/10/2010 là: 10,29% (Nguồn:Website http://bond.hnx.vn Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội Website http://www.baocongthuong.com.vn – Báo điện tử công thương) Từ kết có ta thấy rằng, tỷ suất lợi nhuận sau thuế vốn Nhà nước bình quân 03 năm gần (2009-2011) cao lãi suất trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 05 năm Bộ Tài Chính cơng bố thời điểm gần Vậy tức cơng ty có giá trị lợi kinh doanh - Giá trị phần vốn Nhà nước theo sổ kế toán thời điểm ngày 31/12/2011 181.335.886.052 đồng - Giá trị lợi công ty bằng: 181.335.886.052 x (0,390255 – 0,1029) = 52.107.773.536 đồng Vậy công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo có giá trị lợi kinh doanh 52.107.773.536 đồng 85 3.2.3.8 Tổng hợp kết xác định giá trị doanh nghiệp Từ kết tính tốn trên, ta tập hợp lại xây dựng phương án XĐ GTDN theo phương pháp tài sản công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo thời điểm ngày 31/12/2011 sau: a Phương án chọn hình thức thuê đất trả tiền hàng năm - Phương án 1: Theo quy định Nghị định số 59/2011/NĐ-CP, cơng ty chọn hình thức th đất trả tiền hàng năm khơng phải tính giá trị đất vào giá trị doanh nghiệp hay nói cách khác giá trị đất giá trị doanh nghiệp công ty Tổng giá trị doanh nghiệp công ty xác định bảng 3.22 Bảng 3.22: Tổng giá trị doanh nghiệp công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo ĐVT: Đồng Giá trị TT Chỉ tiêu Trên sổ sách kế toán Đánh giá lại Chênh lệch Giá trị TSCĐ ĐTDH 369.545.474.588 274.222.472.941 -95.323.001.647 Giá trị tài sản cố định 206.692.057.740 111.369.056.093 -95.323.001.647 Giá trị đầu tư dài hạn 162.853.416.848 162.853.416.848 Giá trị TSLĐ ĐTNH 199.615.285.162 199.615.285.162 Giá trị quyền sử dụng đất 0 Giá trị vườn 105.557.295.499 390.691.532.375 285.134.236.876 Giá trị lợi kinh doanh 52.107.773.536 52.107.773.536 674.718.055.249 916.637.064.014 241.919.008.765 Tổng (Nguồn: Tổng hợp số liệu tính tốn) Nhìn vào biểu số liệu ta thấy, cơng ty chọn hình thức thuê đất trả tiền hàng năm tổng giá trị doanh nghiệp ngày 01/01/2012 xác định là 86 916.637.064.014 đồng Chênh lệch so với sổ sách kế tốn 241.919.008.765 đồng, chênh lệch lớn giá trị vườn cao su 285.134.236.876 đồng b Phương án chọn hình thức giao đất thuê đất trả tiền lần Theo quy định Nghị định số 59/2011/NĐ-CP, cơng ty chọn hình thức giao đất thuê đất trả tiền lần phải tính giá trị đất vào giá trị doanh nghiệp Tổng giá trị doanh nghiệp công ty xác định biểu 18 Với hình thức giao đất thuê đất trả tiền lần xây dựng phương án xác định giá trị doanh nghiệp công ty TNHH MTV Cao su Ea H’Leo: - Phương án 2: Giá trị đất tính theo đơn giá đất Nhà nước, giá trị khấu hao lũy kế vườn cao su tính theo phương pháp chiết khấu Nhìn vào biểu số liệu ta thấy, tổng giá trị doanh nghiệp công ty TNHH MTV Cao su Ea H’Leo theo phương án 1.094.557.772.014 đồng Chênh lệch so với sổ sách kế toán 419.839.716.765 đồng, chênh lệch lớn giá trị vườn cao su 285.134.236.876 đồng, chênh lệch giá trị đất 177.920.708.000 đồng - Phương án 3: Giá trị đất tính theo đơn giá tỉnh Đắk Lắk, giá trị khấu hao lũy kế vườn cao su tính theo tính theo phương pháp chiết khấu Tổng giá trị doanh nghiệp công ty theo phương án xác định 1.743.953.306.014 đồng Chênh lệch so với sổ sách kế tốn 1.069.235.250.765 đồng, chênh lệch lớn nhất giá trị đất 827.316.242.000 đồng 87 Bảng 3.23: Tổng giá trị doanh nghiệp công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo s PHƯƠNG ÁN TT Phương án CHỈ TIÊU Giá trị sổ Giá trị đánh giá sách kế toán lại Giá trị TSCĐ ĐTDH 369.545.474.588 274.222.472.941 Giá trị tài sản cố định 206.692.057.740 Giá trị đầu tư dài hạn Phương án Giá trị sổ Giá trị đánh giá sách kế toán lại -95.323.001.647 369.545.474.588 274.222.472.941 -95.323.001.647 111.369.056.093 -95.323.001.647 206.692.057.740 111.369.056.093 -95.323.001.647 162.853.416.848 162.853.416.848 162.853.416.848 162.853.416.848 Giá trị TSLĐ ĐTNH 199.615.285.162 199.615.285.162 199.615.285.162 199.615.285.162 Giá trị quyền sử dụng đất 177.920.708.000 177.920.708.000 827.316.242.000 827.316.242.000 Giá trị vườn 105.557.295.499 390.691.532.375 285.134.236.876 105.557.295.499 390.691.532.375 285.134.236.876 Giá trị lợi kinh doanh 52.107.773.536 52.107.773.536 52.107.773.536 52.107.773.536 674.718.055.249 1.094.557.772.014 Tổng Chênh lệch Chênh lệch 419.839.716.765 674.718.055.249 1.743.953.306.014 1.069.235.250.765 (Nguồn: Tổng hợp số liệu tính tốn) 88 c Đánh giá phương án Qua kết tổng hợp phương án ta thấy, tổng giá trị doanh nghiệp cơng ty theo phương án có chênh lệch lớn Phương án chọn hình thức thuê đất trả tiền hàng năm, giá trị tiền thuê đất tính theo đơn giá thuê đất tỉnh Đắk Lắk quy định cho huyện Ea H’leo, giá trị khấu hao lũy kế vườn cao su tính theo phương pháp chiết khấu Nếu cơng ty thực theo hình thức thuê đất trả tiền hàng năm theo phương án khơng phải cộng giá trị quyền sử dụng đất vào giá trị doanh nghiệp, nên giá trị doanh nghiệp công ty không lớn, không ảnh hưởng đến vốn đầu tư ban đầu, đặc biệt cơng ty tiến hành CPH dễ dàng giá trị doanh nghiệp khơng q lớn, thuận lợi cho việc bán cổ phần cổ phiếu Ngoài ra, với hình thức cơng ty cịn hưởng lợi giảm số tiền thuê đất hàng năm 3.554.873.524 đồng Tuy nhiên, giá trị doanh nghiệp công ty không lớn nên thứ hạng công ty khơng cao, khó khăn việc thay đổi máy quản lý, quyền lợi vị công ty không nâng cao Mặt khác, không cấp bìa đỏ quyền sử dụng đất nên việc giao dịch vay vốn, chấp khó khăn Phương án phương án cơng ty chọn hình thức giao đất thuê đất trả tiền lần, đơn giá đất tính theo khung đơn giá Nhà nước khung đơn giá đất tỉnh Đắk Lắk, giá trị khấu hao lũy kế vườn cao su tính theo phương pháp chiết khấu Qua kết tính tốn giá trị doanh nghiệp cơng ty theo phương án ta thấy, giá trị doanh nghiệp công ty lớn, đặc biệt phương án tính giá trị đất theo đơn giá tỉnh Giá trị doanh nghiệp công ty lớn thay đổi thứ hạng doanh nghiệp công ty, thuận lợi việc thay đổi máy quản lý, quyền lợi vị công ty nâng cao, cấp bìa đỏ quyền sử dụng đất nên chấp để vay vốn, công tác giao dịch vay vốn, chấp dễ dàng 89 Tuy nhiên, chọn phương án giá trị doanh nghiệp lớn, đặc biệt phương án dẫn đến vốn điều lệ lớn, doanh nghiệp nông lâm nghiệp thu nhập người lao động thấp công ty CPH khó khăn việc bán cổ phần cổ phiếu Ngồi ra, cơng ty khơng hưởng lợi giảm số tiền thuê hàng năm 3.554.873.524 đồng Đồng thời, giá trị doanh nghiệp lớn nên phải nộp khoản chi phí cho ngân sách nhà nước lớn, làm giảm lợi nhuận công ty Do đó, cơng ty chọn hình thức nên chọn phương án để giá trị doanh nghiệp thấp, thuận lợi cho việc CPH doanh nghiệp Như kết luận rằng, với chủ trương CPH DNNN Đảng Nhà nước nay, công ty nên áp dụng theo hình thức thuê đất trả tiền hàng năm để khơng phải tính giá trị quyền sử dụng đất vào giá trị tài sản công ty XĐ GTDN Vì thứ nhất, lựa chọn hình thức giao đất thuê đất trả tiền lần cơng ty phải trả khoản tiền lớn, vượt q khả tài cơng ty với khung giá đất Thứ hai, phải cộng giá trị quyền sử dụng đất vào giá trị doanh nghiệp nên việc CPH doanh nghiệp khó khăn giá trị doanh nghiệp lớn, đặc biệt công ty nông lâm nghiệp Thứ ba, công ty chọn hình thức trả tiền hàng năm công ty giảm 50% tiền thuê đất năm, tiền thuê đất phải trả thực tế hàng năm 3.554.873.524 đồng, 0,43% số tiền phải trả thực hình thức giao đất trả tiền lần Đồng thời, với đặc điểm công ty cao su có diện tích vườn cao su kinh doanh xây dựng lớn, suất, sản lượng hàng năm cao có xu hướng tăng lên, kết hoạt động sản xuất kinh doanh khả tài tốt, cơng ty hồn tồn có khả trả số tiền th đất hàng năm 90 3.3 Đề xuất số kiến nghị nhằm hoàn thiện phương pháp xác định giá trị doanh nghiệp 3.3.1 Kiến nghị Nhà nước - Giá trị doanh nghiệp xác định hợp lý đảm bảo lợi ích nhà đầu tư lợi ích nhà nước Nhưng nhiều ý kiến cho việc xác định giá trị doanh nghiệp cịn mang tính chủ quan, hành chính, thiếu hỗ trợ quan tư vấn chuyên môn Mặc dù có nhiều văn hướng dẫn để xác định giá trị doanh nghiệp chuyển DNNN thành loại hình cơng ty cổ phần đến đề chưa rõ ràng Vì nhà nước cần cụ thể hóa văn hướng dẫn định giá doanh nghiệp để làm sở cho áp dụng định giá doanh nghiệp cổ phần hóa - Nghị định 59/2011/NĐ-CP Chính Phủ có quy định hai phương pháp, thời gian tới, mà loại thị trường đầu vào sản xuất, thị trường tài phát triển Chính phủ nên bổ sung thêm phương pháp thị trường Trong thẩm định giá, phương pháp so sánh thị trường phương pháp hữu ích, cho độ xác cao linh hoạt - Chính phủ nên xây dựng tiêu chuẩn thẩm định giá có ngân hàng lưu trữ đầy đủ thông tin giá trị loại tài sản, hàng hóa có thị trường để làm chuẩn mực chung, để vào tổ chức làm nhiệm vụ xác định giá trị doanh nghiệp có sở thực hiện, quan quản lý Nhà nước có thước đo chung cơng tác định giá doanh nghiệp - Đối với phương pháp xác định giá trị doanh nghiệp theo phương pháp tài sản theo quy định Nghị định 59/20011/NĐ-CP cơng ty nơng lâm nghiệp dù có chọn hình thức thuê hay giao đất phải nộp tiền giá trị quyền sử dụng đất cho ngân sách nhà nước Đây quy định mà công ty nơng lâm nghiệp khó thực giá trị quyền sử dụng đất 91 theo khung gía địa phương áp dụng tính tốn cho công ty lớn vượt xa khả tài cơng ty Vì vậy, theo ý kiến đề nghị công ty nông lâm nghiệp chuyển sang cơng ty cổ phần giá trị quyền sử dụng đất phần vốn góp nhà nước vào doanh nghiệp, nhà nước năm giữ cổ phần chi phối không bán cho đối tượng mua cổ phiếu khác Các địa phương nên nghiên cứu xác định lại khung giá đất để xác định giá trị quyền sử dụng đất công ty nông lâm nghiệp không nên cao Giá đất để xác định giá trị quyền sử dụng đất vào giá trị doanh nghiệp cổ phần giá đất UBND cấp tỉnh quy định sát với giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất thực tế thị trường điều kiện bình thường Khung giá đất quy định cho đât lâm nghiệp nên tính theo đơn giá cho hecta khơng nên tính theo m 3.3.2 Kiến nghị công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo - Về xác định giá trị TSCĐ ĐTDH: Khi xác định giá trị tài sản để tính vào giá trị doanh nghiệp cần đánh giá chất lượng tài sản thực tế vào giá thị trường tài sản mua tương đương để đánh giá xác giá trị chúng - Về xác định giá trị quyền sử dụng đất: Căn theo Nghị định 59/2011/NĐ-CP Thơng tư 202/2011/TT-BTC doanh nghiệp sử dụng đất Nhà nước cho thuê trả tiền hàng năm khơng tính giá trị quyền sử dụng đất vào giá trị doanh nghiệp Nhìn vào logic thơng thường quy định hành luật pháp, điều hoàn toàn Nhưng doanh nghiệp sử dụng đất Nhà nước cho thuê vậy, tiền thuê đất theo giá quy định Nhà nước thường nhỏ nhiều giá thuê thực tế thị trường Giả sử công ty thực trả tiền thuê đất hàng năm theo quy định tổng giá trị tiền thuê đất nhỏ nhiều so với giá trị thực tế đất đai theo giá chuyển nhượng quyền sử dụng thị 92 trường Trong đó, doanh nghiệp hoạt động lĩnh vực nơng, lâm, ngư nghiệp diện tích đất lớn, sử dụng đất đai hưởng lợi từ việc sử dụng đất trường hợp thuê đất trả tiền lần hay giao đất Vì vậy, đề xuất trường hợp công ty xác định giá trị doanh nghiệp để CPH tính giá trị đất vào giá trị doanh nghiệp đưa vào giá trị để CPH phần vốn không bán cho cổ đơng, phần vốn góp Nhà nước vào doanh nghiệp phần vốn góp không nên chia cổ tức - Về cách xác định giá trị vườn cây: Cây cao tài sản sinh học nên giá trị phụ thuộc nhiều vào yếu tố tự nhiên, diện tích cao su khác trồng khu đất có điều kiện tự nhiên, đất đai khác phí, suất, sản lượng nhiều yếu tố khác có chênh lệch lớn, bên cạnh giá thị trường sản phẩm cao su dễ biến động giá trị chênh lệch nhiều Do đó, tơi đề xuất cơng ty cần tiến hành xây dựng hệ số cần thiết suất, mật độ, chất lượng cao su, điều kiện đất đai, nguồn nước, hệ số trượt giá… để tính tốn xác nguyên giá giá trị khấu hao hàng năm cho diện tích cao su 93 KẾT LUẬN Xác định giá trị doanh nghiệp hoạt động phổ biến bước quan trọng trình hình thành thị trường chứng khoán nước ta Giá trị doanh nghiệp xác định hợp lý cho thấy tranh tổng quát giá trị thực tế doanh nghiệp, bảo đảm lợi ích nhà đầu tư lợi ích Nhà nước Qua trình nghiên cứu đề tài “Xây dựng phương án xác định giá trị doanh nghiệp công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo - Huyện Ea H’leo Tỉnh Đắk Lắk ” đề tài thực kết sau đây: - Hệ thống hóa sở lý luận sở pháp lý xác định giá trị doanh nghiệp; - Đánh giá thực trạng tình hình kết sản xuất kinh doanh công ty TNHH MTV viên Cao su Ea H’leo - Đã đánh giá thực trạng xác định giá trị doanh nghiệp công ty TNHH MTV viên Cao su Ea H’leo; - Xây dựng phương án xác định giá trị doanh nghiệp công ty TNHH MTV viên Cao su Ea H’leo; - Đề xuất số ý kiến nhằm hoàn thiện phương pháp xác định giá trị doanh nghiệp công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo Cho đến thời điểm tại, Việt Nam việc nghiên cứu xác định giá trị tài sản DNNN công ty cao su chưa nhiều Vì vậy, việc nghiên cứu xây dựng phương án xác định giá trị DNNN công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo khơng tránh khỏi khó khăn, thiếu sót Đề tài nghiên cứu với mục đích đổi tổ chức quản lý công ty, giúp công ty chủ động hoạt động kinh doanh 94 TÀI LIỆU THAM KHẢO Tiếng Việt Bộ Tài (2003), Quyết định số 206/2003/QĐ-BTC ban hành chế độ quản lý, sử dụng trích khấu hao TSCĐ doanh nghiệp Chính phủ (2004), Nghị định Chính phủ số 188/2004/NĐ – CP phương pháp xác định giá đất khung giá loại đất Chính phủ (2007), Nghị định Chính phủ số 109/2007/NĐ – CP việc chuyển doanh nghiệp 100% vốn nhà nước thành cơng ty cổ phần Chính phủ (2007), Nghị định Chính phủ số 123/2007/NĐ – CP sửa đổi bổ sung số điều nghị định số 188/2004/NĐ – CP phương pháp xác định giá đất khung giá loại đất Chính phủ (2011), Nghị định Chính phủ số 59/2011/NĐ – CP chuyển doanh nghiệp 100% vốn nhà nước thành công ty cổ phần Phạm Thị Huế (2011), Nghiên cứu phương án cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước công ty lâm nghiệp Yên Sơn - Tuyên Quang, Luận văn thạc sỹ kinh tế nông nghiệp, ĐH lâm nghiệp, Hà Nội 10 Nguyễn Thị Thanh Huyền (2011), Nghiên cứu xây dựng phương án cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Quy Nhơn – Bình Định, Luận văn thạc sỹ kinh tế nơng nghiệp, Đại học Lâm nghiệp, Hà Nội 11 Nguyễn Thị Mai Hương (2011), Xây dựng phương án cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước Công ty TNHH thành viên Lâm nghiệp La Ngà – Đồng Nai, Luận văn thạc sỹ kinh tế nông nghiệp, Đại học Lâm nghiệp, Hà Nội 13 Quốc hội (2003), Luật đất đai, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội 14 Quốc hội (2005), Luật doanh nghiệp, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội 95 15 Hoàng Văn Tuấn (2006), Xác định giá trị doanh nghiệp xử lý tài CPH DNNN thuộc tổng Công ty xây dựng thủy lợi Bộ NN & PTNT, Luận văn thạc sỹ kinh tế, ĐH Nông nghiệp I, Hà Nội Website 16 Đỗ Quang Hà (2010), Lý luận chung xác định giá trị doanh nghiệp www.voer.edu.vn/bai-viet/kinh-te/ly-luan-chung-ve-xac-dinh-gia-tridoanh-nghiep.html 17 Đỗ Quang Hà (2010), Các phương pháp định giá doanh nghiệp www.voer.edu.vn/bai-viet/kinh-te/cac-phuong-phap-dinh-gia-doanh-nghiep.html 18 Lê Văn Tám (2011), Xác định giá trị doanh nghiệp www.voer.edu.vn/module/kinh-te/xac-dinh-gia-tri-doanh-nghiep.html 19 Website http://bond.hnx.vn - Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội Website http://www.baocongthuong.com.vn – Báo điện tử công thương ... Đánh giá thực trạng xác định giá trị tài sản doanh nghiệp công ty TNHH MTV Cao su Ea H’leo 58 3.2 Xây dựng phương án xác định giá trị doanh nghiệp nhà nước công ty TNHH MTV viên Cao su. .. trạng xác định giá trị lợi kinh doanh doanh nghiệp - Xây dựng phương án xác định giá trị doanh nghiệp công ty TNHH MTV viên Cao su Ea H’leo: + Xác định tài sản cố định đầu tư dài hạn + Xác định giá. .. khoán 1.2 Xác định giá trị doanh nghiệp 1.2.1 Khái niệm xác định giá trị doanh nghiệp Xác định giá trị doanh nghiệp hiểu việc điều tra chi tiết đánh giá hoạt động công ty nhằm xác định giá trị