Mở đầu về phương trình PT baäc nhaát 1 aån vaø caùch giaûi PT đưa được về dạng ax+b=0 Luyeän taäp PT tích Luyeän taäp PT chứa ẩn ở Mẫu Thứctiết1 Luyeän taäp PT chứa ẩn ở Mẫu Thứctiết2 Lu[r]
(1)Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø KẾ HOẠCH CHƯƠNG III A.Muïc tieâu: HS đạt yêu cầu sau: -Hiểu nào phương trình ẩn và nắm vững các kỹ liên quan như: nghiệm vaø taäp nghieäm cuûa phöông trình, phöông trình töông ñöông, phöông trình baäc nhaát aån -Hiểu và biết cách sử dụng thuật ngữ, biết dùng đúng chỗ, đúng lúc ký kiệu -Có kỹ giải và trình bày lời giải các phương trình có dạng quy định công thức( phương trình bậc ẩn, phương trình quy bậc nhất, phương trình tích, phương trình chứa ẩn mẫu thức) -Có kỹ giải và trình bày lời giải bài toán cách lập phương trình B.Kế hoạch bài: Tuaàn Tieát Teân baøi 20 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 Mở đầu phương trình PT baäc nhaát aån vaø caùch giaûi PT đưa dạng ax+b=0 Luyeän taäp PT tích Luyeän taäp PT chứa ẩn Mẫu Thức(tiết1) Luyeän taäp PT chứa ẩn Mẫu Thức(tiết2) Luyeän taäp Giải bài toán cách lập PT(tiết1) Luyeän taäp Giải bài toán cách lập PT(tiết2) Luyeän taäp Oân taäp chương Kieåm tra kì Trả và rút kinh nghiệm bài kt kì 21 22 23 24 25 26 27 28 Kieåm tra 15’ tieát ÑDDH-Sách tham khảo -Sách bài tập toán tập -Sách ôn tập đại số Sách thực hành toán tập -bảng phụ,máy chiếu (2) Giáo Aùn Đại Số Tuaàn 20 :tieát 41 Ngày soạn: Hoïc Kyø Ngày dạy: CHÖÔNG III: PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT MOÄT AÅN Bài 1: Mở đầu phương trình A MUÏC TIEÂU: -Kiến thức: HS hiểu khái niệm phương trình ẩn và các thuật ngữ liên quan: Veá traùi, veá phaûi, nghieäm cuûa phöông trình, taäp nghieäm cuûa phöông trình - Hiểu khái niệm hai phương trình tương đương - Kĩ năng: biết cách kết luận giá trị biến đã cho có phải là nghiệm phương trình đã cho hay không B CHUAÅN BÒ: -GV: phieáu HT, baûng phuï ghi ?1, ?2, BT1,2 -HS: đọc trước bài C TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC: I.Kieåàm tra II.Giới thiệu bài GV giới thiệu phương trình ẩn và các thuật ngữ liên quan, cho HS đọc bài toán cổ “vừa gà, vừa chó” Ta biết cách giải bài toán này phương pháp giả thiết tạm, liệu có cách nào khác để giải bài toán này không Để trả lời câu hỏi này ta vào bài hoïc hoâm III.Các hoạt động dạy và học Hoạt động GV và HS Hoạt động 1: Em có nhận xét gì các đẳng thức sau: 2x + 5= 3(x -1) +2 x2 +1 = x + 3x4 – x = x3 = x -3 HS nhận xét: biểu thức chứa biến x, biều thức Vậy hệ thức trên là phöông trình aån x Ñònh nghóa theá naøo laø phöông trình aån Cho vd Cho HS thực ?1 ?Các hệ thức x+2= và x2 -1=0 có gọi là phöông trình aån khoâng? Vì sao? HS: laø phöông trình aån vaø coù VP=0 Hoạt động 2: Neâu caùc ví duï veà phöông trình aån x, aån t? Noäi dung 1/ Phöông trình aån: Ñònh nghóa: Moät phöông trình aån x coù daïng A(x) = B(x), đó vế trái A(x) và vế phải B(x) là hai biểu thức cuaû cuøng moät bieán x Ví duï: 2x + = x laø phöông trình aån x 2t – 5= – 4t laø phöông trình aån t 2/ Giaûi phöông trình Tập hợp tất các nghiệm cuả (3) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø Hoïc sinh laøm ?1; ?2; ?3; trang Chú ý:a/ Hệ thức x = m là phương trình Phöông trình naøy coù m laø nghieäm nhaát cuaû noù b/ Moät phöông trình coù theå coù moät, hai, ba nghiệm… vô nghiệm, vô số nghiệm phương trình gọi là tập hợp nghiệm cuả phương trình đó và thường ký hiệu S Vaäy giaûi phöông trình laø tìm taát caû caùc nghieäm (hay tìm taäp nghieäm) cuaû phöông trình 3/Phöông trình töông ñöông Hai phöông trình coù cuøng moät taäp nghieäm laø hai phöông trình töông ñöông Kyù hieäu: “Û” Ví duï: 1/ x +1 = Û x = –1 2/ 4x + = ( x + ) –4 Ûx+3=0 Ûx = –3 Hoạt động 3: Hoïc sinh laøm baøi 1; trang 1/ x = -1 laø nghieäm cuûa phöông trình a) vaø c) 2/ t = vaø t = laø hai nghieäm cuûa phöông trình Hoïc sinh laøm ?4 a/ S= í2ý ; b/ S= Æ Laøm baøi taäp trang 6: S=íx/ x Rý Giaùo vieân ñöa baûng phuï baøi trang goïi vaøi học sinh lên bảng làm: (a) nối với (2); (b) nối với (3); (c) nối với (-1) và (3) Gv giới thiệu phương trình x = -1 và x+1 = là hai phöông trình töông ñöông Hoûi: Theá naøo laø hai phöông trình töông ñöông? Hs neâu ñònh nghóa/sgk – Gv giới thiệu ký hiệu và vd2, nói: Đây là phöông trình töông ñöông Gọi vài học sinh xét thử xem các phương trình sau coù töông ñöông khoâng? a/ x–2 = vaø 2x = (coù) *Luyeän taäp b/ x2 = vaø êx ê= (coù) Baøi taäp 2/6 SGK IV.Luyeän taäp – Cuûng coá GV nhắc lại kiến thức toàn bài: + Khaùi nieäm phöông trình moät aån x + Soá nghieäm cuûa phöông trình + Giaûi phöông trình, taäp nghieäm cuûa phöông trình + Khaùi nieäm phöông trình töông ñöông V.Hoạt động nhà –Hoïc baøi –Laøm caùc baøi taäp trang - sgk; 1; 2; trang 3+4 –sbt IV RUÙT KINH NGHIEÄM: TUẦN 20- Tieát 42 (4) Giáo Aùn Đại Số Ngày soạn : Hoïc Kyø /1 /2012 Ngày dây: /1/2012 BAØI : PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT MOÄT AÅN VAØ CAÙCH GIAÛI A./ MUÏC TIEÂU: Học sinh cần nắm được: Kiến thức:– Khaùi nieäm phöông trình baäc nhaát moät aån – Quy tắc chuyển vế, quy tắc nhân, biết vận dụng thành thạo chúng để giải các phöông trình baäc nhaát Kĩ : giải phương trình bậc ẩn B./ CHUAÅN BÒ: – GV: Thước thẳng, bảng phụ viết đề các bài tập – HS: Đọc trước bài, bảng nhóm C./ TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : I.Kieåm tra baøi cuõ a/ Phöông trình moät aån laø gì? Cho ví duï phöông trình aån y b/ Theá naøo laø hai phöông trình töông ñöông ? Xeùt xem hai phöông trình sau coù töông ñöông khoâng? a/ x – = vaø –3x = –9 b/ 4x – 12 = vaø x2 – = c/ Cho hai phöông trình coù aån laø x: 2x + = vaø x – m = 1/ Với giá trị nào m thì phương trình trên tương đương? 2/ Với giá trị nào m thì phương trình không tương đương? II.Giới thiệu bài: Chúng ta đã gặp nhiều phương trình bậc và tìm x Nhưng cách giải chung cuûa phöông trình baäc nhaát laø gì? Ta vaøo baøi hoïc hoâm III.Noäi dung: Hoạt động GV và HS Hoạt động Gv giới thiệu: 2x–1 = và 3–5y = là phöông trình baäc nhaát aån Hoûi: Theá naøo laø phöông trình baäc nhaát moät aån? Hs neâu ñònh nghóa sgk/7 HS neâu moät soá ví duï veà phöông trình baäc nhaát moät aån Hoûi: caùc phöông trình sau coù phaûi laø phöông trình baäc nhaát moät aån hay khoâng? Hoạt động GV và HS Noäi dung 1/ Ñònh nghóa phöông trình baäc nhaát aån + Ñònh nghóa: Phöông trình daïng ax+b = với a và b là số đã cho và a ¹ 0, gọi là phương trình baäc nhaát moät aån + Ví duï: 2x–1 = và – 5y = là (5) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø Noäi dung −0,5 a=1 b) xy −17=0 a) c) x +13=0 d) 0t + = -2005 phöông trình baäc nhaát moät aån Hoạt động 2/ Hai quy tắc biến đổi Trong moät phöông trình ta coù theå chuyeån haïng phöông trình : tử vế này này sang vế và đổi dấu hạng tử đó a Quy taéc chuyeån veá GV giới thiệu ví dụ áp dụng quy tắc chuyển vế (sgk/8) Hoïc sinh laøm ?1 Giaûi caùc phöông trình: Vd1 : Giaûi phöông trình: a/ x – = 0; b/ + x = 0; c/ 0,5 – x = x+2 = Û x = –2 Gv nêu quy tắc nhân với số (sgk/8) Đưa ví dụ cho hs hieåu quy taéc Hoïc sinh laøm ?2 Giaûi caùc phöông trình: b Quy tắc nhân với số (sgk/8) x a/ = –1; b/ 0,1x = 1,5; c/ –2,5x = 10 Vd2: Giaûi phöông trình: GV noùi: Trong moät phöông trình ta coù theå nhaân 2x = 1 hay chia vế với cùng số ¹ Û 2x = Û x=3 Hoạt động Gv hướng dẫn HS áp dụng các quy tắc biến đổi 3/ Caùch giaûi phöông trình phöông trình laøm ví duï 1; baäc nhaát aån Từ ví dụ, hãy cách giải phương Vd1: 3x–9 = trình baäc nhaát moät aån? Û 3x = –9 Gv vieát baûng phaàn toång quaùt Û x = 9:3 HS laøm ?3 Giaûi phöông trình: Ûx =3 – 0,5x + 2,4 = Vaäy phöông trình coù moät HS laøm baøi trang 10: a; c; d laø caùc phöông trình nghieäm: x =3 baäc nhaát Hoïc sinh laøm baøi taäp trang 10 a/ S= í5ý ; b/ S= í-4ý ; c/ S= í4ý ; d/ S= í-1ý Vd2:1– x=0 Û x=1 Û – x = –1 Cuûng coá x= Yeâu caàu: + Nhaéc laïi ñònh nghòa phöông trình moät Vaäy phöông trình coù nghieäm: x aån vaø caùch giaûi? + Nêu các quy tắc biến đổi phương = trình Toång quaùt : Phöông trình ax+b Nhấn mạnh: + C ác quy tắc biến đổi phương = (a¹0) Û (6) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø trình: Û ax = –b *Trong moät phöông trình ta coù theå chuyeån moät Û x = − b a hạng tử từ vế này sang vế và đổi dấu hạng tử Vaäy phöông trình baäc nhaát đó *Trong phương trình, ta có thể nhân chia ax+b = luôn có nghiệm b nhaát x = − a hai vế với cùng số khác + Phöông trình baäc nhaát ax+b = luoân coù moät b nghieäm nhaát x = − a V.Hoạt động nhà – Học định nghĩa phương trình bậc ẩn và các quy tắc biến đổi phương trình –Laøm caùc baøi taäp 6, trang 9,10 –sgk IV RUÙT KINH NGHIEÄM: Tuaàn21 : tieát 43 Ngày soạn: Ngày dạy BAØI 3: PHƯƠNG TRÌNH ĐƯA ĐƯỢC VỀ DẠNG ax + b = A./ MUÏC TIEÂU: –Kiến thức : biết biến đổi các phương trình quy tắc chuyển vế và quy tắc nhaân – kỹ năng: Học sinh biết biến đổi phương trình dạng bậc ẩn để tìm nghieäm –Bieát giaûi phöông trình, goïn, chính xaùc B./ CHUAÅN BÒ: –Thước thẳng, SGK, phấn màu, , bảng nhóm, bảng phụ bài 10, 13 trang 12, 13 – sgk C/ TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : I.Kieåm tra baøi cuõ –Sửa bài trang 10 – sgk Ûx a/3x – 11 = Û3x = 11 Ûx 11 = » 3,666 » 3,67 (7) Giáo Aùn Đại Số c)10 –4x= 2x–3 Hoïc Kyø Ûx − 13 −6 = Û – 6x = –13 Ûx » 2,17 II.Đặt vấn đề Để giải các phương trình trên ta phải đưa chúng phương trình bậc dạng ax + b = Với bài tập phức tạp ta có thực không? Thực nào? Þ Bài mới: III.Các hoạt động dạy và học : Noäi dung 1/ Caùch giaûi: Giáo viên hướng dẫn HS sử dụng quy tắc phá Vd1: 2x–(3–5x) = + (x+3) ngoặc, quy tắc quy đồng mẫu thức,quy tắc biến Û2x – + 5x = 4x+ 12 đổi phương trình để làm ví dụ 1; Û 2x + 5x – 4x = 12 + Hoïc sinh laøm ? Û 3x = 15 Laøm baøi taäp 10 trang 12 –sgk.(Nhoùm) Û x = a) Chuyeån –6 sang veá phaûi vaø –x sang veá traùi Vd2: x −2 + x = + − x mà không đổi dấu b) Chuyển –3 sang vế phải mà không đổi Quy đồng và khử mẫucó : 10x –4 + 6x = + 15 +9x daáu Û10x +6x +9x = 6+ 15 +4 Û 25x = 25 Û x =1 Hoạt động GV và HS Hoạt động 2/ Aùp duïng : Ví duï 3: Giaûi phöông trình: (3x 1)( x 1) Hoạt động 2: Áp dụng : (15 phút) GV hướng dẫn HS làm ví dụ Löu yù keát luaän nghieäm 2x 1 = Hoïc sinh laøm ?2 trang 12 11 HS đọc chú ý/ 12 –sgk GV viết bảng ví dụ 4; 5; HS thực và ghi 12(3 x −1)(x +2)−3 (2 x +1) Û nhớ chú ý ❑ ❑ 33 GV kieåm tra vieäc trình baøy taäp cuûa HS IV.Luyeän taäp – cuûng coá Để đưa phương trình bậc dạng ax + b= 0, ta có thể thực phép tính để bỏ ngoăïc (nếu có) hay quy đồng và khử mẫu, sau đó chuyển các hạng tử chứa ẩn sang vế, Û 2(3x–1)(x+2) – 3(2x2+1) = 33 Û 6x2+10x–4–(6x2+3) = 33 2 Û 6x +10x–4–6x –3 = 33 Û 10x = 40 Û x =4 Phöông trình coùnghieäm laø x = Chuù yù: sgk trang 12 = (8) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø caùc haèng soá sang veá roài thu goïn vaø giaûi *Vd4: sgk trang 12 *Vd5: x+1 = x –1 Û 0x = –2 phương trình vừa tìm phöông trình voâ nghieäm Baøi taäp 13 trang 12 –sgk:( Nhoùm) *Vd6:x+1 = x+1 Û 0x = phöông Bạn Hoà giải phương trình x(x+2) = x(x+3) trình có vô số nghiệm nhö sau: x(x+2) = x(x+3) Û (x+2) = (x+3) Û x –x = – Û 0x = (voâ nghieäm ) Bạn Hoà giải sai Sửa lại sau: x( x + 2) = x(x + 3) Û x + 2x = x2 + 3x Û –3x + 2x = Û–x =0 Û x =0 V.Hướng dẫn nhà –Học lại quy tắc phá ngoặc, quy tắc quy đồng mẫu thức,quy tắc biến đổi phöông trình –Laøm baøi taäp 11, 12, 14, 15/13 sgk IV RUÙT KINH NGHIỆM Tuần 21 Tieát 44 Ngày soạn: Ngày dạy LUYEÄN TAÄP A./ MUÏC TIEÂU: –Kiến thức: Học sinh biết biến đổi phương trình dạng phương trình bậc ẩn để giải – Kĩ :Giaûi phöông trình nhanh, goïn, chính xaùc B./ CHUAÅN BÒ: –Thước thẳng, bảng phụ bài trang C/ TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : I.Kieåm tra baøi cuõ (9) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø *Sửa bài 11 trang 13 –sgk a/ 3x – = 2x – Û 3x – – 2x + = Ûx+1 =0 Û x = –1 Vaäy phöông trình coù moät nghieäm: x = –1 b./ – 4u + 24 + 6u = u +27 + 3u Û 2u + 27 = 4u + 27 Û –2u =0 Ûu =0 Vaäy phöông trình coù moät nghieäm: u=0 c/ – (x – 6) = 4(3 – 2x) Û–x+1 = 12 – 8x Û7x = 11 d/ –6(1,5 – 2x) = 3(–15 + 2x) Û –9 + 12x = –4,5 + 6x Û 6x = 4,5 Ûx Ûx = 11 Vaäy phöông trình coù nghieäm x= *Baøi 12 trang 13- sgk x −2 − x = Û 2(5x – 2) = 3(5 – 3x) Û 10x – = 15 – 9x Û 19x = 19 Ûx =1 Vaäy phöông trình coù moät nghieäm: x=1 10 x+3 6+8 x =1+ b/ 12 Û 3(10x + 3) = 36 + 4(6 + 8x) Û 30x + = 36 + 24 + 32x Û 30x – 32x = 60 – Û –2x = 51 Ûx 51 = − 51 Vaäy phöông trình coù nghieäm:x= − c./ 4,5 = Vaäy phöông trình coù moät nghieäm: 11 x= a/ = x −1 16 − x + x= Û 5(7x – 1) + 60x = 6(16 – x) Û 35x – + 60x = 96 – 6x Û 101x = 96 + (10) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø Û 101x = 101 Û x =1 Vaäy phöông trình coù1 nghieäm: x =1 d./ 4(0,5 – 1,5x) = − x −6 Û 12(0,5 – 1,5x) = –(5x – 6) Û – 18x = –5x + Û – 13x =0 Û x =0 Vaäy phöông trình coù1nghieäm: x =0 II.Các hoạt động dạy và học Hoạt động GV, HS Hoạt động 1: Luyện tập Nếu ta gọi x là số xe máy => số xe ôtô ? Vậy quãng đường xe maùy vaø xe oâtoâ ? hoïc sinh trả lời Hai oâtoâ gaëp nhau, nghóa là quãng đường cuûa xe luùc naøy nhö theá naøo? => phöông trình Hoạt động Cho hoïc sinh leân baûng làm, giáo viên sửa Noäi dung Baøi 15 trang 13 Gọi số xe máy là x(giờ) Trong x xe máy 32x(km) Oâ tô sau xe máy giơ ønên thời gian ô tô là: x - ( giờ) Quãng đường ô tô là: 48(x – 1) (km) Oâtô gặp xe máy sau x giờ, ta có phương trình: 32x = 48(x–1) Baøi 17 trang 13 a./ + 2x = 22 – 3x Û 2x + 3x = 22 – 7Û5x = 15Û x = Vaäy nghieäm cuûa phöông trình laø x = b./ 8x – = 5x + 12 Û8x – 5x = 12 + Û 3x = 15 Ûx=5 Vaäy nghieäm cuûa phöông trình laø x = c./ x – 12 + 4x = 25 + 2x – Û 5x – 2x = 24 + 12 Û 3x = 36 Û x = 12 Vaäy nghieäm cuûa phöông trình laø x = 12 d./ x + 2x + 3x – 19 = 3x + Û 3x = 19 + 5Û 3x = 24Û x = Vaäy nghieäm cuûa phöông trình laø: x = e./ – (2x + 4) = –(x + 4) Û – 2x – = –x – 4Û –x = –7 10 (11) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø Ûx=7 Vaäy nghieäm cuûa phöông trình laø x = f./ (x – 1) – (2x – 1) = – x Û x – – 2x + = – x Û –x = Û x = –9 Vaäy nghieäm cuûa phöông trình laø x = –9 Baøi 18 trang 14 a./ x x+ x − = −x Û 2x – 3(2x + 1) = x – 6x Û 2x – 6x – = –5x Ûx=1 Vaäy nghieäm cuûa phöông trình laø x = b./ Hoạt động Cho hoïc sinh leân laøm, giáo viên sửa 2+ x −2 x − 0,5 x= +0 , 25 Û 4(2 + x) – 10x = 5(1 – 2x) + Û + 4x – 10x = – 10x + Û 4x = Û x = 0,5 Vaäy nghieäm cuûa phöông trình laø x = 0,5 IV.Hướng dẫn nhà –Laøm baøi 19, 20 trang 14 –sgk –Xem trước bài “ Phương trình tích” IV/ RUÙT KINH NGHIEÄM: 11 (12) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø TỔ TRƯỞNG KIỂM TRA Tuaàn: 22- tieát 45 Ngày soạn:…………………… Ngày dạy:………………… PHƯƠNG TRÌNH TÍCH A.MUÏC TIEÂU: –Kiến thức :Học sinh nắm vững khái niệm và phương pháp giải phương trình tích (dạng có hai hay ba nhân tử bậc nhất) –Ôn tập các phương pháp phân tích đa thức thành nhân tử, Kyõ naêng:giải phương trình tích B.CHUAÅN BÒ: –Thước thẳng, bảng phụ, bảng nhóm C.TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : I.Kieåm tra baøi cuõ *Sửa bài 19 trang 14 –sgk a) 9(2x+2) = 144 Û x = (m) (2 x+5) =75 ⇔ x=10 (m) b) c) 24+12x = 168 Û x = 12 (m) *Giaûi caùc phöông trình: a/ x(2x – 9) = 3x(x – 5) b/ x2 – x – 3x + = II.Giới thiệu bài Ta đã biết cách tìm x các đa thức kỳ I, Phương trình có dạng trên là phương trình tích Vaäy phöông trình tích laø phöông trình nhö theá naøo vaø caùch giaûi sao? Ta vaøo baøi hoïc hoâm III.Các hoạt động dạy và học Hoạt động GV và HS Noäi dung 12 (13) Giáo Aùn Đại Số Hoạt động 1: HS laøm ?1, ?2/sgk – 15 ?1 Phân tích thành nhân tử P(x) = (x2 – 1)+ (x+1)(x–2) ?2 Trong tích, có thừa số thì………… ; ngược lại, tích thì ít cac thừa số cuaû tích……………… GV giới thiệu phương trình tích Muoán giaûi phöông trình tích, ta phaûi laøm sao? HS neâu caùch giaûi phöông trình: (2x–3)(x+1) = Neâu ñònh nghóa phöông trình tích? HS nêu cách giải tổng quát với phöông trình tích Û Û A(x) Hoạt độ ng = 2:0 = Hs laømB(x) ví duï HS xem vd3 vaø ruùt nhaän xeùt veà caùch laøm Tổ chức chia lớp làm hai: nhóm làm ?3; nhóm làm ?4 Thực phút, GV nhận xét đánh giá ?3 (x-1)(x2+3x–2 ) – (x3–1) = Û (x–1)(x2+3x– – x2 – x–1) = Û (x–1)(2x–3) = x –1 = 2x –3 = x=1 x = 3/2 Vaäy S = { 1; 3/2 } ?4 (x3 + x2) + (x2+x) = Ûx2(x+1)x(x+1) = Û(x+1)(x2+x) = Û(x+1)(x+1) = x=0 ¿ x=−1 Û ¿ ¿ ¿ ¿ Hoïc Kyø 1/ Phöông trình tích vaø caùch giaûi: Vd1: Giaûi phöông trình: (2x–3)(x+1) = x −3=0 ¿ x +1=0 Û ¿ ¿ ¿ ¿ x= ¿ Û x=−1 ¿ ¿ ¿ ¿ Vaäy S = { ; –1 } Ñònh nghóa: Phöông trình tích laø phöông trình coù daïng A(x)B(x) = Caùch giaûi: A(x)B(x) = Û Muoán giaûi phöông trình tích A(x)B(x) = ta giaûi hai phöông trình A(x) = vaø B(x) = roài laáy taát caû caùc nghieäm cuaû chuùng 2/ Aùp duïng: Vd2: Giaûi phöông trình: (x+1)(x+4) = (2–x)(2+x) Û (x+1)(x+4) – (2–x)(2+x) = Û x2+ x + 4x + – + x2 = Û 2x2 + 5x = Û x(2x+5) = x=0 ¿ x +5=0 Û ¿ ¿ ¿ ¿ x =0 ¿ x=− Û ¿ ¿ ¿ ¿ 13 (14) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø IV.Hướng dẫn nhà –Veà nhaø hoïc baøi–Laøm caùc baøi taäp 22, 23 trang 17 –SGK IV/ RUÙT KINH NGHIEÄM: Tuần 22 Tieát 46 Ngày sọan :……………… Ngày dạy:…………………… LUYEÄN TAÄP A/ MUÏC TIEÂU: –Kiến thức:Aùp dụng các phương pháp phân tích đa thức thành nhân tử để đưa phương trình veà daïng phöông trình tích –Học sinh biết giải phương trình tích –Reøn kyõ naêng giaûi phöông trình nhanh, goïn, chính xaùc B/ CHUAÅN BÒ: –Thước thẳng, bảng phụ, bảng nhóm, đề bài tập theo hướng dẫn bài 26 sgk –15 C/ TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : I.Kieåm tra baøi cuõ Thế nào là phương trình tích? Công thức giải? Làm nào để chuyển phương trình baát kyø veà daïng phöông trình tích? Sửa bài 22 trang 17 – sgk a) 2x(x–3)+5(x–3) = b)(x2 –4)+(x–2)(3–2x) = Û (x–3)(2x+5) = Û (x–2)(x+2)+(x–2)(3–2x) = x − 3=0 Û (x–2)(x+2+3–2x) = ¿ Û (x–2)(–x+5) = x +5=0 x=2 Û ¿ ¿ ¿ x=5 ¿ Û Vaäy S = {2; } ¿ ¿ ¿ x=3 ¿ ¿ ¿ x=− Vaäy S = {3; – Û } ¿ ¿ ¿ ¿ c) x3–3x2+3x–1 = Û (x–1)3 = Ûx=1 Vaäy S = {1} 14 (15) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø 15 (16) Giáo Aùn Đại Số Hoạt động GV- HS Hoạt động 1: Gv viết đề bài 23/17 Hai hs trình bày baûng Löu yù: Chuyển vế, đổi dấu Rút gọn đặt nhân tử chung để đưa phương trình tích moät caùch thích hợp Hs có thể lựa chọn cách đã học để kết luận nghieäm Hoïc Kyø Noäi dung Baøi 23 trang 17 a) x(2x – 9) = 3x(x – 5) Û 2x2–9x–3x2+15 = Û –x2 + 6x = Û x(–x + 6) = x=0 x=0 ¿ ¿ − x +6=0 x=6 Û Û ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ Vaäy S = {0; 6} b) 0,5x(x – 3) = (x – 3)(1,5x – 1) Û 0,5x(x – 3) – (x – 3)(1,5x – 1) = Û (x – 3)(0,5x – 1,5x + 1) = x −3=0 x=3 ¿ ¿ − x +1=0 x=1 Û Û ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ Vaäy S = {3; 1} c) 3x – 15 = 2x(x – 5) Û 3x – 15 – 2x(x – 5) = Û 3(x – 5) – 2x(x – 5) = Û (x – 5)(3 – 2x) = x=5 x −5=0 ¿ ¿ x= −2 x=0 Û Û ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ Vaäy S = {5; } 3 d) x–1= x(3x –7) Û x–1= x –x 7 7 3 3 Û x–1– x +x = Û ( x– x )–(1–x) = 7 7 − x=0 x=1 ¿ ¿ Hoạt động 2: x − 1=0 x= Gv viết bảng đề bài 24 Û (1–x)( x–1) = Û Û ¿ ¿ Hai Hs làm bảng, ¿ ¿ gv nhận xét, đánh giá cho ¿ ¿ ¿ ¿ ñieåm Hỏi: sử dụng các phương Vậy S = {1; } pháp phân tích đa thức thành nhân tử nào để làm Baøi 24 trang 17 baøi? a) (x2 – 2x + 1) – = Û (x – 1)2 – 22 = Û (x – – 2)(x – + 2) = 16 x − 3=0 x=−3 ¿ ¿ x +1=0 x=−1 (17) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø III.Hướng dẫn học nhà –Laøm caùc baøi taäp 25 trang 17 sgk; baøi 29, 31 trang – sbt –Xem trước bài” phương trình chứa ẩn mẫu thức” IV/ RUÙT KINH NGHIEÄM: Tuaàn 23: tieát 47 Ngày soạn: Ngày dạy: BAØI 5: PHƯƠNG TRÌNH CHỨA ẨN Ở MẪU(tiết 1) A./ MUÏC TIEÂU: –Kiến thức:giúp Học sinh nắm vững Û Khaùi nieäm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa phöông trình; caùch giaûi caùc phöông trình chứa ẩn mẫu có kèm điều kiện xaùc ñònh –Hoïc sinh coù kyõ naêng thaønh thaïo việc tìm điều kiện xác định, biến đổi phöông trình, caùc caùch giaûi phöông trình dạng đã học B./ CHUAÅN BÒ: –Thước thẳng, bảng phụ, bảng nhóm C./ TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : I.Kieåm tra baøi cuõ *Nêu các bước giải phương trình đưa dạng ax+b = và phöông trình tích *Tìm điều kiện x để phân thức xaùc ñònh: 2x ( x+ 1)(x −3) (x¹ Hoạt động GV và HS Hoạt động –Cho học sinh tự giải ví dụ và ?1 –Làm để biết x=1 có nghiệm đúng phương trình đã cho? –Ví duï naøy cho thaáy ñieàu gì? Vậy ta phải chú ý đến điều kiện xaùc ñònh cuûa phöông trình giaûi phương trình chứa ẩn mẫu Hoạt động 2: Điều kiện xác định cuûa moät phöông trình laø gì? Gv vieát baûng GV hướng dẫn Hs làm vd1 Hs tự trình bày ?2 vào tập và neâu keát quaû ?2: a/ÑKXÑ cuaû phöông trình laø: x ¹ ±1 b/ ÑKXÑ cuaû phöông trình laø: x¹2 x −1 Nhaän xeùt: trình 2/ Ñieàu kie Ñieàu kieän kieän cho a trình k Vd1: a/Xeùt ÑKXÑ cua b/Phöông t Ta coù: x – x+ Vaäy ÑKXÑ x +2 = x 2( x+2) Û x(x Hoạt động Gv vieát baûng ví duï Hoûi: ÑKXÑ? GV noùi: Sau ñaët ÑKXÑ cho Û 2(x2 – phöông trình roài, thì giaûi phöông Û 2x2 – trình gioáng nhö caùch giaûi phöông Û x = −3 trình coù maãu laø haèng soá Moät hs trình baøy baûng Vaäy S = − –Laøm bieát giaù trò − coù *Caùch gia nghiệm đúng phương trình? Có (Sgk/21) caùch naøo goïn hôn caùch thay vào x vào vế cuả phöông trình? Nêu cách giải phương trình chứa 17 x+ 3/ Giaûi phö Vd2: Giaûi p − -1, x ¹ 3), II.Các hoạt động dạy và học Noäi dung 1/ Ví duï m Giaûi phöôn (18) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø ẩn mẫu thức (sgk – 21) IV.Luyeän taäp- Cuûng coá –Cho học sinh lên giải bước cuả phương trình ví dụ Gv kieåm tra vieäc trình baøy taäp cuûa học sinh –Cho lớp cùng giải ?3 theo các nhoùm: nhoùm 1, 2, giaûi baøi a, nhoùm 4, 5, Giaûi baøi b Giaûi baøi b (2) V.Hướng dẫn nhà mm baøcuaû i taäp Vaäy taäp–Laø nghieä (2)28, laø:30 S =trang 22, 23 sgk –Chuẩn bị các bài tập từ bài tập từ baøi itaä29 ® 32 trang Sửa bà p 27 trang 22 22,23 – sgk – sgk chuaån bò cho tieát luyeän taäp a) IV/ RUÙT KINH NGHIEÄM: Û2x–5=3+15 20} Tuaàn 23: tieát 48 Ngày soạn: Ngày dạy Sửa bài tập 27 trang 22 – sgk : aø x−5 x+5 =3 bø x −6 =x+ x LUYỆN TẬP –TIẾT A./ MUÏC TIEÂU: –Kiên thức : củng cố cách tìm ÑKXÑ cuûa moät phöông trình, giaûi phương trình có ẩn mẫu, phương trình tích, phương trình đưa daïng ax+b = –Kĩ : Reøn caùc kyõ naêng Giaûi phöông trình nhanh, goïn , chính xaùc B./ CHUAÅN BÒ: –Thước thẳng, bảng phụ bảng nhoùm 2 ( x + x )−(3 x+ 6) cø x −3 dø x +2 = 2x–1 a) x−1 x −1 Vaäy +1= C./ TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : I.Kieåm tra baøi cuõ Sửa bài tập 28 – sgk/22: x −1 5x b) x +2 + = – x +1 ÑKXÑ: x ¹ –1 Û 5x + 2x + = –12 Û 7x = –14 Û x = –2 (thoả ĐKXĐ) Vaäy S = {– } ÑKXÑ: x ¹ Û 2x – + x – = Û 3x – = Û x = (không thoả ĐKXĐ) Vaäy S = Æ 18 (19) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø II.Các hoạt động dạy và học Hoạt động GV và HS Noäi Dung Bài 28(c-.d) Bài 28(c-.d) c) x + GV gọi hai HS lên bảng làm bài x x = x2 + ÑKXÑ: x ¹ Û x3 + x = x4 + Û x3+x – x4 – = Û (x3 – 1) – ( x4 – x) = Û (x – 1)(x3 – 1) = Û x = (thoả ĐKXĐ) Vaäy S = {1} d) x +3 x +1 + x −2 x =2 ÑKXÑ: x ¹ 0, x ¹ –1 Ûx2 + 3x + x2 – x – = 2x2 + 2x Û0x = (voâ lyù) Vaäy S = Æ GV treo baûng phuï baøi 29/22 – sgk Hs trả lời miệng yêu cầu đề bài: Cả hai bạn luận nghieäm sai vì giaù trò khoâng thoả ĐKXĐ cuả phương trình phương trình đã cho là vô nghieäm Gv viết đề bài tập 30/23–sgk Lần lượt gọi học sinh trình baøy baûng Löu yù caùch keát luaän nghieäm vaø trình baøy baûng cuûa hs Baøi taäp 29/22–sgk : Baøi taäp 30/23–sgk : 3− x a) x −2 + = x −2 ÑKXÑ: x ¹ Û + 3x – = – x Û x = (không thoả ĐKXĐ) Vaäy S = Æ b)2x – x2 x +3 = 4x + x +3 ÑKXÑ: x ¹ –3 Û 14x2 + 42x – 14x2 = 28x + 2x + Ûx= (thoả ĐKXĐ) Vaäy S = { } x+ x −1 c) x −1 − x+1 = x −1 ÑKXÑ: x ¹ ± Û x2 + 2x + – x2 + 2x – = Û x = (không thoả ĐKXĐ) Vaäy S = Æ d) 19 x −2 x +1 = x+7 x −3 (20) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø ÑKXÑ: x ¹ –7 vaø x ¹ Û 6x2 – 13x + = 6x2 + 43x + Û x = – 56 (thoả ĐKXĐ) Vaäy S = {– 56 } Baøi taäp 31/23–sgk a) Û GV viết đề bài tập 31: yêu cầu hs giaûi vaø neâu caùch laøm cuï theå tưng bài GV đánh giá, cho điểm 3x 2x − = x −1 x − x +x+1 ÑKXÑ: x ¹ Û x2 + x + – 3x2 = 2x2 – 2x Û 4x2 – 4x + x – = Û (x – 1) (4x + 1) = x = (không thoả ĐKXĐ) x=– Vaäy S = {– (thoảĐKXĐ) } b) + = ( x − 1)(x −2) (x −3)( x − 1) ( x −2)( x − 3) ÑKXÑ: x ¹ 1, x ¹ 2, x ¹ Û 3x – + 2x – = x – Û x = (không thoảĐKXĐ) Vaäy S = Æ c III.Hướng dẫn học nhà –Bài tập nhà: Hoàn thành bài tập còn lại –Đọc bài: “Giải bài toán cách giải phương trình” D./Rút kinh nghiệm HPCM Kiểm Tra TỔ TRƯỞNG Kiểm Tra 20 (21) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø Tuần 24 - TIEÁT 49 Ngày soạn: Ngày dạy: PHƯƠNG TRÌNH CHỨA ẨN Ở MẪU (tiếp theo ) I.MUÏC TIEÂU : -Kiến thức:HS cần nắm vững Khái niệm điều kiện xác định phương trình ; caùch giaûi phöông trình coù keøm theo ñieàu kòeân xaùc ñònh, cuï theå laø caùc phöông trình có ẩn mẫu -Kĩ : -Nâng cao các kĩ Tìm điều kiện để giá trị phân thức xác định , biến đổi phương trình , các cách giải phương trình dạng đã học II.CHUAÅN BÒ: GV: SGK ,baûng phuï, phieáu hoïc taäp HS: SGK, baûng nhoùm, baøi taäp III TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC 21 (22) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø Nội dung Hoạt động GV và HS 1.Hoạt động 1: (KTBC) HS1: Tìm ÑKXÑ cuûa phöông trình x- a/ - 2= x- x +2 - 3x x- b/ - 2= 2x - x- HS2: Giaûi phöông trình: 2x - =3 x +5 HS : leân baûng laøm a.ÑKXÑ :x ¹ vaø x ¹ -2 b ÑKXÑ : x ¹ vaø Sau HS laøm xong Gv yeâu caàu HS nhaän xeùt vaø ghi ñieåm Hoạt động 2: Bài Ví duï 3: Giaûi phöông trình x x 2x 2( x 3) x ( x 1)( x 3) GV: Ñöa ví duï yeâu caàu HS leân baûng làm , lớp làm vào x¹ HS2: ÑKXÑ : x ¹ -5 Quy đồng mẫu hai vế và khử mẫu : x - 3( x + 5) = x +5 x +5 Suy 2x-5 = 3(x+5) Û 2x-5 = 3x +15 Û x = -20 ( nhận vì thoả mãn ĐKXĐ) S = { - 20} Vaäy taäp nghieäm cuûa phöông trình S = { - 20} Aùp duïng : Ví duï 3: Giaûi phöông trình x x 2x 2( x 3) x ( x 1)( x 3) (2) Giaûi - ÑKXÑ : x ¹-1 vaø x ¹3 - Quy đồng mẫu hai vế và khử mẫu : x ( x 1) x ( x 3) 4x 2( x 1)( x 3) 2( x 1)( x 3) Suy x(x+1) +x(x-3) = 4x (2a) - Giaûi phöông trình (2a) : (2a) Û x2+x + x2 –3x –4x = Û 2x2 –6x = Û 2x( x-3) = Û 2x=0 x-3 = 1/x = (thoả mãn ĐKXĐ) GV: Sau HS làm xong yêu cầu 2/ x-3 = Û x=3 ( loại vì không thỏa mãn ĐKXĐ) HS nhaän xeùt vaø boå sung -Keát luaän : Taäp nghieäm cuûa phöông trình (2) la:øS= { 0} Nhoùm HS trình baøy GV: Yêu cầu HS hoạt động theo x x4 a/ x x 1 nhoùm laøm ?3 - ÑKXÑ: x ¹1 vaø x ¹-1 SGK trang 22 22 (23) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø x x4 x( x 1) ( x 4)( x 1) Û x x 1 ( x 1)( x 1) ( x 1)( x 1) Từ đó ta có phương trình : x(x+1) =(x+4) (x-1) Û x2 +x =x2+3x –4 Û x=2 x=2 thoả mãn ĐKXĐ nên x=2 là nghiệm phöông trình.Vaäy taäp nghieäm cuûa phöông trình S= { 2} 2x x x x - ÑKXÑ: x ¹2 2x (2 x 1) x( x 2) xÛ x x x x Từ đó ta có phương trình : = (2x-1) –x(x-2) Û = 2x-1 –x2 +2x Û x2-4x+4 = Û (x-2)2 = Û x= Giá trị x=2 không thoả mãn ĐKXĐ nên bị loại Vậy phương trình đã cho vô nghiệm b/ Sau các nhóm làm xong GV cử đại dieän cuûa hai nhoùm leân trình baøy baøi giaûi Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt vaø boå sung Hoạt động 3: Luyện tập BaØi taäp 27b,c, 28a,b SGK trang 22 Phieáu hoïc taäp Giaûi phöông trình x2 a/ x x x 3 x 2 x b/ x HS leân baûng laøm GV: Yêu cầu HS giải phút sau đó mời HS lên bảng trình bày (hoặc sử dụng đèn chiếu) Hoạt động 4: (HDVN) -Về nhà học bài nắm vững cách giải phương trình có chứa ẩn mẫu -Laøm baøi taäp baøi 28c,baøi 29 ,30,31, 32,33 SGK trang 22, 23 IV RUÙT KINH NGHÒEÂM: Tuaàn 24 -Tieát 50: Ngày soạn A./ MUÏC TIEÂU: Ngày dạy LUYEÄN TAÄP (tiết 2) 23 (24) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø –Kiến thức:Tiếp tục củng cố cách tìm ÑKXÑ cuûa moät phöông trình, giaûi phương trình có ẩn mẫu, phương trình tích, phương trình đưa dạng ax+b = –Kĩ :Giaûi phöông trình nhanh, goïn , chính xaùc B./ CHUAÅN BÒ: –Thước thẳng, bảng phụ bảng nhóm C./ TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : I.Kieåm tra baøi cuõ : Nêu các bước giải phương trình chứa ẩn mẫ II.Các hoạt động dạy và học Hoạt động GV và HS Noäi Dung Bài 31(c,d) Bài 31(c,d) 12 c)1 + x +2 = 8+ x GV : nhắc lại các bước giải phương trình chứa ẩn mẫu GV gọi HS lên bảng trình bày Chú ý cho HS loai nghiêm ÑKXÑ: x ¹ –2 Û + x3 + x2 –2x + = 12 Û x3 + x2 – 2x = Û x(x2 + x – 2) = Û x(x + 2) (x – 1) = Û Û x=0 ¿ x +2=0 ¿ x −1=0 ¿ ¿ ¿ ¿ x=0 ¿ x=−2 ¿ x=1 (không thoả ĐKXĐ) ¿ ¿ ¿ ¿ Vaäy S = {0; } 13 d) (x − 3)(2 x +7) + x+7 = ( x − 3)(x +3) ÑKXÑ: x ¹ ±3 vaø x ¹ – Û 13x + 39 + x2 – = 12x + 42 Û x2 + x – 12 = Û (x + 4)(x – 3) = 24 (25) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø Baøi 32 a.Giaûi phöông trình æ1 ö +2 =ç + 2÷ ÷ ç ÷( x +1) ç èx ø x Û GV: Để giải phươngtrình trên ta làm nhö theá naøo? HS: Tìm ÑKXÑ cuûa phöông trình :x ¹0 x=− ¿ x =3 ¿ ¿ ¿ ¿ ( không thoả ĐKXĐ) Vaäy S = {–4 } Baøi taäp 32 trang 23-sgk GV: Coù nhaän xeùt gì veà hai veá a) cuûa phöông trình? HS: Hai vế phương trình có nhân tử chung GV: Vaäy giaûi nhö theá naøo? HS:Chuyển vế đặt nhân tử chung 1 +2 = ( +2 )(x2 + 1) ÑKXÑ: x ¹ x x æ1 ö æ1 ö æ1 ö ÷ ÷ ç ç +2 =ç + 2÷ x + + x + + ( ) ( ) ÷ ÷ ÷ ç ç ç ÷ ÷ ÷= ç çx èx ø èx ø è ø x Û ç æ1 ö ç + 2÷ ÷ ç ÷x = èx ø Û ç Û x= x= (loại vì không thoả mãn ĐKXĐ cuûa phöông trình) ? Tìm ĐKXĐ ? giaûi nhö theá naøo? HS nên chuyển vế để áp dụng HĐT đưa phương trình tích ïì - 1ïü S =í ý ïîï ïþ ï Vaäy taäp nghieäm cuûa phöông trình b/ ( x +1+ 1 = x − 1− x x ) ( ) (1) ĐKXĐ :x ¹ (1) => 2x (2+ 2x )=0 x=0 ¿ x=−1 Û ¿ ¿ ¿ ¿ Baøi 33 trang 23 – sgk GV:đỂ tìm a ta làm nào HS Giải phương trình aån a: a− a −3 + =2 a+1 a+3 Vaäy S = {–1} Baøi 33 trang 23 – sgk.Tìm các giá trị a Sao cho biểu thức sau có giá trị a− a −3 + =2 (1) a+1 a+3 ĐKXĐ : a -3 và a≠ -1/3 b)Giaûi phöông trình aån a: 10 a −1 a+ − − =2 a+12 a+18 (1) (3a-1) (a+3) +(3a +1)(a-3)= 2(3a+1)(a+3) 3a2 +9a-a -3 +3a2-9a+a -3 = 6a2 +20a+6 -6 =20a+6 a=− 10 a −1 a+ − − =2 b) a+12 a+18 25 (26) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø 10 3a 7a 2 4( a 3) 6(a 3) ĐKXĐ a ≠ -3 Củng cố : GV cho HS làm bài tập trắc 40(a +3)-3(3a -1) –2(7a +2) =24 ( a+3) nghiệm sau 40a +120 -9a+3 -14a -4 = 24a +72 Hai phương trình tương đương với 17a+119 =24a +72 thì phải có cùng ĐKXĐ -7a = - 47 Hai phương trình có cùng đkxđ có 47 a= thể không tương đương với Phương trình : x x 1 0 x 1 có nghiệm là x = -1 sai đúng Gv: Đối với số bài toán Sai thực tế , chúng ta muốn tìm đại lượng nào đó thông qua đại lượng có liên quan thì ta giải bài toán đó cách nào ? Muốn biết các em đọc trước bài ” Giải bài toán cách laäp phöông trình” IVRÚT KINH NGHIEÄM Tuần 25(TuẦn –HKII) Ngày Soạn: dạy Tiết 51 : GIẢI TOÁN BẰNG CÁCH LAÄP PHÖÔNG TRÌNH A./ MUÏC TIEÂU: –Kiến thức:Học sinh nắm các bước giải toán cách lập phương trình –Kĩ :Biết vận dụng để giải dạng Ngàytoán bậc không quá phức tạp B./ CHUAÅN BÒ: –Thước thẳng, bảng phụ, bảng nhóm 26 (27) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø C./ TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : I.Kieåm tra baøi cuõ –Sửa bài 33 trang 23 – sgk a)Giaûi phöông trình aån a: Ñs: b)Giaûi phöông trình aån a: Ñs: II.Giới thiệu bài: GV yêu cầu HS đọc bài toán cổ “vừa gà - vừa chó” Ở lớp ta đã giải bài toán này phương pháp giả thiết tạm, liệu ta có thể giải bài toán này cách lập phương trình không? Tiết học này chúng ta giải vấn đề vừa nêu trên III.Các hoạt động dạy và học tắt các bước giải bài toán Bước baèng caùch laäp phöông trình Kieåm t Nhấn mạnh: bước là trình nghiệm quan troïng nhaát nghieäm naøo kho BaØi 34: Hoïc sinh laøm ?3 (taát Goïi ma các hs tự làm vào tập, Þ tử s hs trình baøy baûng) Neáu ta Luyeän taäp – cuûng coá vò thì ta coù phaân Cho HS laøm baøi taäp 34, 35 theo nhoùm Hoạt động GV và HS Hoạt động Hs đọc ví dụ 2: sgk trang 24 36) ? Coù hai soá chöa bieát, đó là số nào? ( số gà và số choù) Choïn aån laø x laø moät hai số đó Số chân gà, trình: số chân chó là bao nhieâu? Lập mối liên hệ soá chaân gaø vaø soá chaân choù? Muốn thử lại xem kết có đúng không ta làm nào? (hs làm phép thử lại) laäp phöông trình: Hoạt động Thoâng qua ví duï giải hãy nêu trình tự giải bài toán cách phöông trình? Gv ñöa baûng phuï hợp cho ẩn số Phaân so trình: Û 2(x– Û Vaäy ph Baøi 35 Goò soá – x nguyeân döô Þ soá ho x Þ soá ho x +3 (hoïc sin Vì soá h học sinh lớp vừa và cácV.Hướ đại lượ ngngdẫđã n bieá họct.ở nhà laäp – Học thuộc các bước giải bài toán cá i lượ ng cáccđạ h laä p phöông trình toùm 27 (hoïc sinh) (28) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø –Laøm caùc baøi taäp 36/26 – sgk; 45 – 47/11 – sbt –Đọc bài 7/26 – sgk D./ RUÙT KINH NGHIEÄM: Tuần 25(Tuần –HKII) Ngày soạn: Ngày dạy: Tieát 52 LUYEÄN TAÄP TIẾT A./ MUÏC TIEÂU: –Rèn luyện kỹ giải toán, chứng minh phân tích giải đề toán, tìm các số liệu có liên quan với để lập phương trình B./ CHUAÅN BÒ: –Thước thẳng, bảng phụ C./ TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : I.Kieåm tra baøi cuõ –Nêu các bước giải bài toán caùch laäp phöông trình –Sửa bài 39 trang 30 – sgk: Loại hàng Soá tieàn mua x Thueá VAT 10%x Giaûi: Gọi số tiền Lan phải trả cho loại hàng thứ ( không kể VAT) là x (nghìn đồng, x > 0) Thuế VAT Lan phải trả cho loại hàng thứ là: 10%x (nghìn đồng) Số tiền Lan phải trả cho loại hàng thứ hai( không kể VAT) là 110 – x (nghìn đồng) Thuế VAT Lan phải trả cho loại hàng thứ hai là: 8%(110 – x) (nghìn đồng) 28 Vì thueá VAT Lan phaûi traû cho caû hai loại hàng là 10 nghìn đồng neân ta coù phöông trình: 10%x +8% (110 – x) = 10 Û 10 x+ (110 − x )=10 100 100 Û 10x +8(110 – x) = 10.100 Û 2x = 000 – 880 Û 2x = 120 Û x = 60 (thoả mãn đk) Vaäy: Soá tieàn Lan phaûi traû cho loại hàng thứ là 60 nghìn đồng Soá tieàn Lan phaûi traû cho loại hàng thứ hai là 110 – 60 = 50 nghìn đồng II.Các hoạt động dạy và học Hoạt động GV và HS N Sö Hoạt động Ba Baøi 40 trang 31 –sgk: (7 phuùt) G Hs đọc đề, tóm tắt đề (tu Choï aån laø gì? Gv hướng dẫn hs lập bảng và điền đầy đủ So So các yếu tố vào bảng liệu Tuoåi Phöông Tuoåi meï So Naêm x 3x Sau 13 naêm x+13 3x+13 V la Hs trình bày bảng lời giải, gv kiểm tra tập ph cuûa – hoïc sinh Û Û V tu Ba Baøi 41 trang 31 – sgk; G Hs đọc đề, tóm tắt đề la Choï aån laø gì? (29) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø Gv hướng dẫn hs lập bảng và điền đầy đủ Hs trình bày bảng phần lời giải các yếu tố vào bảng liệu Löu Haøng Haøng Haøng Giaù trò cuû a ý lập phương trình: Thời gian dự định traêm chuïc ñôn vò số thời gian thực tế vời thời gian chờ taàu Luùc x 2x 10x+2x đầu Luùc x 2x 100x+10 sau +2x Gv yeâu caàu hs trình baøyToå bảnngg.số Số thảm dệt Thời gian thaûm ngaøuykieän ban dệtđầu Lưu ý: Phải đối chiếu kết tìm đượ c với1điề x Hợp x 20 20 đồng x +24 Thực x+ 24 18 18 Baøi 45 trang 31- sgk:teá GV yêu cầu hs tóm tắt đề bài và lập bảngbiểu diễn mối quan hệ các đại Yeâu caàu hs trình baøy baûng, gv kieåm tra việc làm bài hs lớp III.Hướng dẫn học nhà -Xem lại các bài đã sửa -BTVN: 42; 43; 44; 47 trang 31,32 – sgk D./ RUÙT KINH NGHIEÄM: Tuaàn 26 (Tuần –hk2) Baøi 46 trang 31 – sgk: ( phuùt) Hs tóm tắt đề và biểu diễn bài toánNgày treân sọan Ngày dạy……………… đoạn thẳng A BTiết 53: GIẢI TOÁN BẰNG CÁCH C LAÄP PHÖÔNG TRÌNH (tiết 2) A./ MUÏC TIEÂU: 48 km Dự định (AB) Thực AC teá CB Quaõng đường x Vaän toác 48 x – 48 48 48 + = 54 48 –Học sinh nắm các bước giải toán baèng caùch laäp phöông trình Thời –Biết vận dụng để giải dạng toán gian bậc không quá phức tạp x 48 B./ CHUAÅN BÒ: –Thước thẳng, bảng phụ x − 48 54 C./ TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : 29 V gi ph trì Û Û Û Û Û V (30) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø I.Kieåm tra baøi cuõ 28 Go –Sửa bài 45 trang 11 – sbt x( a)Gọi số thứ là x (xỴ N) To 90 Þ số thứ hai là 2x Hoạt động Tr Vì hiệu hai số là 22 nên ta có phương Giáo viên cho học sinh tự nghiên cứu sgk 12 phuùt trình: 2x – x = 22 Û x = 22 Hỏi: Bài toán nói tới thời điểm, đó là gì? Vì Vaäy: hai soá phaûi tìm laø 22 vaø 44 (Có hai thời điểm: Lập kế hoạch và thực hiện) hơ b)Theo đề bài ta có hai phương trình: Hỏi: Các đại lượng bài? (Số áo may co 2x –x = 22 Û x = 22 moät ngaøy, soá ngaøy may, toång soá aùo may) Các đại lượng chưa biết và đã biết là gì? Mối Hoặc : x –2x = 22 Û x = –22 Va quan hệ các đại lượng? Vaäy hai soá laø 22 vaø 44 ma Cần tính tổng số áo may, đó: Toång soá aùo may = soá aùo may ngaøy ´ soá III.Các hoạt động dạy và học: ngaøy may Hoïc sinh laäp baûng vaø trình baøy laïi baøi giaûi vaøo Hoạt động GV và HS taäp vaø trình baøy baûng Hoạt động Hs đọc đề bài (sgk/27) ? Các đối tượng tham gia bài toán? ( ô tô, xe maùy) ? Các đại lượng liên quan? (vận tốc, quã ng n taäp – cuûng coá: Luyeä đường, thời gian) Baøi 37/30 – sgk: ? Công thức liên hệ các đại lượng? ( v = S: Vaän toác Thời gian Quaõng t) (km/h) (h) đường (km) Gv hướng dẫn học sinh lập bảng biểu diễn mố i y Xemaù quan hệ các đối tượng và các đại lượng vớÔi tô Xe maùy OÂtoâ Vaän toác (km/h) 35 45 Thời gian (h) x x −5 x x + 20 3,5 2,5 3,5x 2,5(x+20) Giaûi: Quãng đườngGọi vận tốc trung bình xe máy là x (km) (km/h, x > 0) 35x Thời gian xe máy hết quãng đường AB là 45 x− 30 phút = 3,5 Quãng đường xe máy là: 3,5x (km) Vaän toác trung bình cuûa oâtoâ laø: x+20 (km/h) Thời gian ôtô hết quãng đường AB là 30 phút = 2,5 Quãng đường xe máy là: 2,5(x + 20) (km) Vì quãng đường xe máy và ôtô neân ta coù phöông trình: ( ) 30 (31) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø 3,5x = 2,5(x + 20) –Nêu các bước giải bài toán cách lập phöông trình Û x = 50 –Sửa bài 42 trang 31 – sgk: Vaäy vaän toác trung bình cuûa xe maùy laø :50 * Caùch 1: km/h Ngaøn Traêm Chuïc Ñôn vò Quãng đường AB là: 3,5´ 50 = 175 km Lúc đầu ab a b III.Hướng dẫn học nha:ø a b –Laøm caùc baøi taäp 38, 39 trang 30; 40, Luùc sau ab 41 trang 31 – sgk –Chuaån bò tieát sau luyeän taäp V/ RUÙT KINH NGHIEÄM: ab = 10a+b là số tự nhiên có chữ số Goò ban đầu (0 <a £ ; 0£ b £ 9) Vì lúc sau thêm chữ số vào bên trái và chữ số vào bên phải nên số đã cho có ab = 2000 + 100a + 10b + daïng : Theo đề bài ta có phương trình: ab = 153 ab Û 2000+100a+10b+2 = 1530a+153b Û 1430a + 143b = 2002 Û 143(10a + b) = 14 HPCM KIỂM TRA Û 10a + b = 14 Û ab =14 Vaäy số đã cho ban đầu là 14 *Caùch 2: Gọi x là số tự nhiên có hai chữ số phải tìm (x Î N) Thêm chữ số hai vào bên trái và bên phải ta số: 2000+10x+2 Theo đề bài ta cóphương trình: 2000+10x+2 = 153x 2002 Û 143x = 2002 Û x = Û x = 14 143 Vaäy soá phaûi tìm laø 14 Tuaàn 26 (Tuần –hk2) Ngày sọan:…………… Ngày dạy:……… Tieát: 54 LUYEÄN TAÄP A./ MUÏC TIEÂU: –Tieáp tuïc cho hoïc sinh luyeän taäp veà giaûi bài toán cách lập phương trình theo II.Các hoạt động dạy và học: caùc daïng sgk –Chú ý rèn kỹû phân tích bài toán để lập phương trình bài toán B./ CHUAÅN BÒ: –Thước thẳng, bảng phụ C./ TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : I.Kieåm tra baøi cuõ 31 Hoạt động GV và HS Baøi taäp 43 trang 31 – sgk: Gv hướng dẫn hs lập bảng Tử Maãu Baøi taäp 43 Gọi tử số Phaân soá => Maãu so Phaân soá ña (32) Giáo Aùn Đại Số Luùc đầu x x– Hoïc Kyø – học sinh x x −4 x Luùc x 10(x – 11 x − 40 sau 4) + x Vậy theo đề bài ta có phương trình naøo? Goïi hoïc sinh leân baûng giaûi phöông trình III.Hướng dẫn học nhà –Chuaån bò caùc caâu hoûi oân chöông taäp chöông trang 32 – sgk –BTVN baøi 50 –> 53 trang 33 – 34 sgk D./RUÙT KINH NGHIEÄM: Laøm baøi taäp 44 trang 31 – sgk: Yêu cầu hs nhắc lại công thức tính giá trị Tuần trung bình coäng: x n + + x k nk X̄ = 1 gày sọan : n 27(Tuần –hk2) N Tiết Ngày dạy : Hs trình baøy baûng CHÖÔNG III 55 OÂN TAÄP A./ MUÏC TIEÂU: –Kiến thức: Giuùp hoïc sinh oân taäp laïi caùc kiến thức đã học chương (chủ yếu là phöông trình moät aån) –Kĩ :Cuûng coá vaø naâng cao caùc kyõ naêng giaûi phöông trình moät aån: phöông trình baäc nhaát moät aån, phöông trình tích, phöông trình Baøi 48 trang 32 – sgk: chứa ẩn mẫu Gọi học sinh đọc đề , em lên tóm tắt B./ CHUẨN BỊ: baèng baûng –Thước thẳng, bảng phụ, bảng nhóm III/ TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : I.Kieåm tra baøi cuõ Cho hoïc sinh boác thaêm caâu –> trang 32, 33 – sgk để trả lời Naêm Naêm Tæ leä II.Các hoạt động dạy và học ngoái taêng theâm Hoạt động GV vàHS Noäi Tænh x x+1,1%x 1,1%x Baøi 50 trang 32 – sgk: Hoạt động 1: A a/ – 4x(25 – 2x) = 8x2 + x Baøi 50 trang 32 – sgk Tænh 4–x – x + 1,2% 1,2%´ Û – 100x + 8x = 8x2 + x – Goïi hoïc sinh leân giaûi B ´(4 -x) (4– x) Û 101x = 303 Cả lớp nhận xét Hs trình baøy baûng, giaùo vieân kieåm tra taäp 32 (33) Giáo Aùn Đại Số Cho hoïc sinh neâu caùch giải( quy đồng và khử maãu) Gv gọi hs trình bày bảng sau đó nhận xét, đánh giá và cho ñieåm Hoạt động 2: Baøi 51 trang 33 –sgk: Löu yù: Chuyển vế và đặt nhân tử chung để giải phương trình tích hs trình bày baûng Hoïc Kyø Û x = Vaäy phöông trình coù nghieäm x = Û (3– x)(3x – 1) = ( −3 x ) 2+ x ( x+1 ) x= − =7 − b/ 10 ¿ Û 8(1 – 3x) – 2(2 + 3x) = 140 – 15(2x + 1) Û x=3 Vaäy PT coù taäp n Û – 24x – – 6x = 140 – 30x – 15 ¿ ¿ Û 0x = 121 Vaäy phöông trình voâ nghieäm ¿ x +2 x − x+ ¿ − = −5 c/ d/ 2x + 5x2 – 3x = (5 x +2)− 10(8 x − 1) 6( x +2)−5 30 Û x(2x2+5x – 3) = Û = 30 30 Û x(2x2+6x – x – 3) = Û 25x+10 – 80x + 10 = 24x + 12 – 150 Û x[(2x(x + 3) – (x + 3)] = Û 25x – 80x – 24x = 12 –150 – 20 Û x(x + 3)(2x –1) = Û – 79x = –158 x=0 ¿ Û x = Vaäy phöông trình coù nghieäm x = x=−3 x +2 x+ − =2 x + d/ ¿ Û x =1 Vaäy S = (3 x+2)−(3 x +1) 12 x +10 = Û Hoạt động 3: ¿ 52 trang ¿ Û 9x + – 3x – 1Baø=i 12x + 10 33 –sgk: ¿ −5 ¿ Û x= Vaäy pt coù nghieäm x = Baøi 51 trang 33 –sgk: Nhắc lại các bước giải Bài 52 trang 33 –sgk: a/ ( 2x + 1)(3x – 2) = (5x –trình 8)(2xchứ + 1) phöông a ẩn = a/ x − − Û ( 2x + 1)(3x – 2) maã–u(5x – 8)(2x + 1) = x (2 x − 3) x Û ( 2x + 1)[3x – – (5x – 8)]=0 5(2 x − 3) x −3 = Û Û ( 2x + 1)(3x – – 5x + 8)=0 x ( x −3 ) x (2 x −3) Û ( 2x + 1)(–2x +6)=0 Û x – = 10x – 15 Goïi hoïc sinh leân laøm x=− Ûx= ( thoûa ÑKXÑ ) Cả lớp cùng làm và nhận ¿ x+ 2 Û x =3 Vaäxeù y St = b/ x −2 − x = ÑK x ( x − 2) ¿ ¿ x (x +2)−( x − 2) ¿ = Û x (x −2) x ( x −2 ) ¿ b/ 4x – = (2x + 1)(3x – 5) Û x(x + 2) – ( x – 2) = Û Û (2x – 1)(2x + 1) – (2x + 1)(3x – 5) =0 Û x2 + x = Û x=0 Û (2x + 1)(2x – – 3x + 5) =0 ¿ Û (2x + 1)(4 – x) =0 x=−1 Vaäy phöông trì Löu yù hs caùch keát luaän Û ¿ x +1=0 ¿ ¿ bài toán ¿ − x=0 ¿ Û Û ¿ x+ x −1 2(x +2) ¿ − = c/ ¿ x −2 x+2 x −4 ¿ ( x+ 1)( x +2)−(x −2)( x Û c/ (x + 1)2= 4( x2 – 2x +1) x −4 Û (x+1) – [2(x – 1)] Û (x+1)(x+2) + (x – 1)(x –2 Û [x +1 – 2(x –1)][x + + 2(x –1)] = Û x2+ 3x + +x2 – 3x + = 33 (34) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø KIỂM TRA ĐẠI SỐ CHƯƠNG Û4=4 Gọi học sinh đọc bài 54 Vậy phương trìnhA nghieä m đú ng với x Mục tiêu trang 34 Baøi 54 trang 34 -Kiêm – sgk: tra việc nắm và vận dụng các Gợi ý: Gọi vận tố thực Gọi vận tốc canôkiên để cgiải trình vàxgiải treân thức mặt nướ yeânphương laëng laø x(km/h; > cuûa ca noâ laø x Hoûi: Vaän 0) bài toán cách lập phương trình toác ca noâ luùc xuoâi doøng Vaän toác cuûa ca noâ-Kiểm xuoâtra i doøviệc ng laøvận : dụng các kiến thức và ngược dòng tính thực tế vào bài làm ntn? Quãng đường canô đượ xuoâ doøngcẩn laø:thận 4(x + 2) -Giáo dụcc cho HSitính ,độc (km) lập sáng tạo làm bài Hoïc sinh laäp baûng toùm Vaän toác cuûa ca noâBkhi ngượcbịdòng là: Chuẩn taét -HS ôn tập V S t Quãng đường canô c ngược dòng là: 5(x -GV ñi đượ đề bài Xuoâi x + 4(x + – 2) (km) ĐỀ BÀI 2) Vì quãng đườngI/lúTRẮ c xuoâC i doø ng và ngượ NGHIEÄ M :c(doø nđg)nhö Ngược x – 5(x – neân ta coù phöông trình: 4(x + 2) = 5(x – 2) 2) Laäp phöông trình lieân Đề quan đến đại lượng nào? Vậy vận tốc ca nô lúc xuôi dòng là: I.Trắc nghiệm : (3đ,mỗi câu 0.5 đ) Chọn (quãng đường) câu trả lời đúng ghi vào bài làm Hs trình bày bảng Gv Quãng đường AB là: 20.4 = 80 (km) Câu 1:Phương trình nào sau đây là kieåm tra vieäc laøm baøi phương trình bậc ẩn taäp cuûa hs a/ 0x +3 = b/ 2x -1 = c/ x +1 =0 d/ x(x+2) = Câu : Điều kiện xác định phương x 2 x là trình x a/ x ≠ -1 x≠ b/ x ≠ -1 c/ x≠ III.Hướng dẫn họd/c x nhaø ≠ -1 và x ≠ + Ôn lại toàn lý thuyết chương + BTVN 54 ,55,Câu 56 trang 34 sgk trình Baøi 65, 66,=3 68tương ,69 trang 3: Phương x +2 đương 14 sbt với phương trình a/ 2x = b/x(x-1) = =0 d/ 2x +1 = c/ x +1 D./ RUÙT KINH NGHIEÄM: Câu : Tập nghiệm phương trình x(x 3) =0 là { 0} 0;3 b/ { } c/ { } a/ ± 27 d/ { Tuần Ngày sọan : / 3/ 2013 Tiết Ngày kiểm tra /3/2013 } Câu : Phương trình 2x + m = 3x -1 nhận 56x= là nghiệm a/ m = b/ m = c/ m = d/ m = -1 34 (35) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø Câu : Điền vào chỗ trống để khẳngCâu : Phương trình 3x - m = x + nhận định đúng x = là nghiệm -Trong phương trình chuyển a/ m = b/ m = c/ m =hạng tử từ vế này sang vế ta phải …….2 d/ m = II.Tự luận (7 điểm ) Câu : Điền vào chỗ trống để khẳng Bài : (4,5đ) Giải các phương trình sau định đúng a/ 4x +3 = 2x - -Khi giải phương trình chứa ẩn mẫu x 2x x bước đầu tiên ta phải tìm ……… b/ c/ II.Tự luận (7 điểm ) x x 1 Bài : (4,5đ) Giải các phương trình sau x x2 x Bài (2 đ): Mẫu số phân số lớn a/ 7x - = 3x + 12 x 3x x tử nó là 15đơn vị , tăng tử 12 và mẫu thêm đơn vị ,thì phân b/ c/ x x 1 số Tìm phân số cho ban đầu x x x Bài (0,5 đ) Tìm m để phương trình (ẩn Bài 2: (2 đ): Mẫu số phân số lớn tử nó là 15đơn vị , tăng tử x ) sau vô nghiệm và mẫu thêm đơn vị ,thì phân ( m-1) x -5 = 3x + ĐỀ 2 số Tìm phân số cho ban đầu I.Trắc nghiệm : (3đ,mỗi câu 0.5 đ) Chọn câu trả lời đúng ghi vào bài làm Bài 3: (0,5 đ) Tìm m để phương trình (ẩn Câu 1: Phương trình nào sau đây là x ) sau vô nghiệm phương trình bậc ẩn ( m-1) x -5 = 3x + a/ x +3 = b/ 0x -1 = c/ 2x +1 = d/ x(x-2) = Câu : Điều kiện xác định phương ĐÁP ÁN ĐỀ KIỂM TRA GIỮA KÌ II x 1 2 x là trình x Trắc nghiệm : a/ x ≠ x ≠ b/ x ≠ và x≠ c/ x ≠ d/ x ≠ Câu Đề1 b d a c b Câu 3: Phương trình x - = tương Đề c b c d đương với phương trình a/ x - = b/x (x-2) = c/ 2x + =TỰ LUẬN : ĐỀ d/ 2x + = Bài : (4,5đ- câu 1,5 đ) Giải các a phương trình sau Câu : Tập nghiệm phương trình x( x a/ 4x +3 = 2x – 9 4x -2x = -12 2x = -12 +1 ) = là x = -6 1,5 đ 0} 0;1} 1; 1} { { { a/ b/ c/ { 6} Vậy S = 0; 1} d/ { 35 Đổ đó Tìm (36) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø ( m-1) x -5 x 2x x b/ = 3x + ( m-1) x -3x 4(x+2) +3(6-2x) = 6(x-1) 4x +8 +18 -6x = 6 (m -4)x = 0,25đ = 6x -6 0,5đ Phương trình vô nghiệm khi: m 4x -6x-6x = -8 -18 -6-8x - = 0 m =4 = -32 0,5đ 0,25 đ x = Vậy S = { } TỰ LUẬN : ĐỀ 0,5đ Bài : (4,5đ- câu 1,5 đ) Giải các phương trình sau x x 1 a/ 7x -4 = 3x +12 7x -3x = 16 c/ x x x ĐKXĐ: x ≠ 4x = 16 x = 1,5 đ 2; x ≠ -2 0,5đ Vậy S = { } x( x+2) -5( x-2) = x2 +1 x2 +2x -5x +10 x 3x x = x2 +1 0,5đ 12 6(x-1) b/ 2x -5x = -9-3x = -9 x =3( +3(3x+2) = x-7 6x -6 + 9x + = x-7 nhận ) Vậy S = { } 0,5đ 0,5đ Bài Gọi x là tử số phân số cho ban 6x + 9x-x = -714x = -7 đầu(xÎ Z) x ta có phân số đầu là x 15 x= 1đ -Các phần còn lại giống đề Khi tăng tử và mẫu thêm đơn vị ta phân số là x2 x 17 Tuần 0,75đ 28 Ngày sọan :.11/3/2012 Tiết 57 Ngày dạy :12/3/2012 0,5đ TRẢ VÀ RÚT KINH NGHIỆM BÀI KIỂM TRA GIỮA KỲ II 0,75đ A MỤC TIÊU x2 -HS nắm cách giải bài kiểm tra Theobàitacóphươngtrình x 17 = kì.Từ đó các em thấy chỗ sai mình hay mắc phải ,giúp các 5x +10 = 2x +34 x = ( nhận ) em có cách học tốt 0,75đ B/ CHUAÅN BÒ: Vậy phân số cho ban đầu là 23 HS : đề kiểm tra GV : đáp án C/ TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : 0,75đ Bài 3: (0,5 đ) Tìm m để phương trình (ẩn x ) sau vô nghiệm Hoạt động GV và HS Hoạt động 1:sửa trắc nghiệm 36 (37) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø Đề Câu 3: Phương trình x - = tương đương với I.Trắc nghiệm : Chọn câu trả lời đúng ghi phương vào bài trình làm a/ x - = b/x (x-2) = c/ 2x + = -GV yêu cầu HS đọc câu TN và hướng d/ dẫn2xHS +1=0 trả lời Câu 1:Phương trình nào sau đây là phương trình Câu : Tập nghiệm phương trình x( x +1 ) = bậc ẩn là a/ 0x +3 = b/ 2x -1 = c/ x2 +1{ 0=0 0;1 1; 1} a/ } b/ { } c/ { d/ x(x+2) = 0; 1} Câu : Điều kiện xác định phương trình d/ { x Câu : Phương trình 3x - m = x + nhận x = là 2 nghiệm x 1 x là a/ m = b/ m = c/ m =- a/ x ≠ -1 x≠ b/ x ≠ -1 c/ x≠d/5 m = Câu : Điền vào chỗ trống để khẳng định d/ x ≠ -1 và x ≠ đúng -Khi giải phương trình chứa ẩn mẫu bước đầu Câu 3: Phương trình x +2 =3 tương đươngtiên vớita phải tìm ……… phương trình a/ 2x = b/x(x-1) = c/ x +1 = * Trắc nghiệm nhiều HS sai câu và câu GV +1 = chú ý giải thích cho HS hiểu Câu : Tập nghiệm phương trình x(x-3) = là 0;3 { ± 3} a/ { } b/ { } c/ { } d/ Câu : Phương trình 2x + m = 3x -1 nhận x = là nghiệm HĐ2 : TỰ LUẬN a/ m = b/ m = c/ m = d/ m = -1 Bài Câu : Điền vào chỗ trống để khẳng định -GV chú ý cho HS lỗi sai thường mắc phải là đúng chuyển vế không đổi dấu ,khi giải phương trình chứa -Trong phương trình chuyển ẩn hạng tử từkhông tìm ĐKXĐ pt không kết mẫu vế này sang vế ta phải …… luận nghiệm ĐỀ2 Câu 1: Phương trình nào sau đây là phương trình bậc ẩn Bài : nhiều em không đặt ĐK cho ẩn a/ x +3 = b/ 0x -1 = +1 = d/ x(x-2) = Câu : Điều kiện xác định phương trình x 1 2 x x là a/ x ≠ x ≠ 2 d/ x ≠ b/ x ≠ và x≠ 37 đ V B t P m (38) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø - - Bieåu dieãn taäp nghieäm cuûa bpt daïng x< a, x> a, x≤ a, x≥a treân truïc soá Giải bpt bậc ẩn, phương trình chứa dấu giá trị tuyệt đối II/ KẾ HOẠCH TỪNG BAØI: Tuaàn Tieát Teân baøi 28 29 30 31 32 KẾ HOẠCH CHƯƠNG IV BAÁT PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT MOÄT AÅN I/ MUÏC TIEÂU CUÛA CHÖÔNG: -HS coù moät soá hieåu bieát veà bpt, nhaän bieát veá traùi, veá phaûi, daáu bñt,tính chaát bđt với phép cộng và nhân -Biết chứng minh bđt ( với phép cộng và nhân) nhờ so sánh giá trị vế sử dụng tính chất - Biết lập bpt ẩntừ bài toán so sánhgiá trị các biểu thức từ bài toán coù daïng ñôn giaûn Bieát kieåm tra soá coù laø nghieäm cuûa bpt hay khoâng? 38 33 34 35 36 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 Liên hệ thứ tự và phép cộng Liên hệ thứ tự và phép nhân Luyeän taäp BPT moät aån BPT baäc nhaát moät aån BPT baäc nhaát moät aån( tiếp) Luyeän taäp PT chứa dấu giá trị tuyệt đối Ôn tập Kieåm tra45 phút chương IV Oân taäp cuối năm Oân taäp cuối năm Kieåm tra cuối năm (39) Giáo Aùn Đại Số Tuần Ngày sọan :11/3/2012 Tiết Hoïc Kyø 28 *Có phải là bất đẳng thức? *Veá traùi laø ? 58 *Veá phaûi laø? Ngày dạy :15 /3/2012 CHÖÔNG IV: Hoạt động 3: Liên hệ thứ tự 3./ Liên hệ BAÁT PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT vaø pheùp coäng *Tính chaát: (SG MOÄT AÅN Gv giới thiệu hình vẽ minh họa Nếu a < b thì a + BAØI : LIÊN HỆ GIỮA THỨ TỰ kết quả: –4 < có –4+3 < 2+3 Neáu a > b thì a + Ví duï: Cm: 2003 VAØ PHEÙP COÄNG => Cho hoïc sinh laøm ?2 Vì 2003 < 2004 => Cho hoïc sinh ruùt keát luaän Giáo viên cho sửa và cho số em vế cho (–35) A/ MUÏC TIEÂU: Neân 2003 + (– Kiến thức :–Nhận biết vế trái, vế đọc lại SGK phải và biết dùng dấu bất đẳng thức => Cho học sinh làm ?3, ?4 –Biết tính chất liên hệ thứ tự với phép cộng IV/Luyeän taäp – cuûng coá Kĩ –Biết chứng minh bật * Baøi trang 37 đẳng thức nhờ so sánh giá trị các vế a./ ( –2) + ³ :Sai bất đảng thức vận dụng tính chất b./ Đúng liên hệ thứ tự và phép cộng c./ Đúng B/ CHUAÅN BÒ: d./ Đúng –Thước thẳng, bảng phu ghi đề *Bài trang 37 bài tập, hình vẽ minh hoạï a./ a + < b + vì a < b neân ta C/ TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : cộng vế cho 1, bất đẳng thức không I/ Giới thiệu chương đổi chiều b./ a – < b – ( giaûi thích töông II/ CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC: tự ) Hoạt động GV và HS n ởn nhà Hoạt động 1: 1.NhaéV/ c lạHướ i thứngtựdẫtrê tập hợp số: Khi so saùnh soá a vaø b ta xaûy * a = b : a baè–Veà ng b.hoïc baøi trường hợp nào? * a > b : a lớn–Là hônmb.baøi trang 37 –> học sinh trả lời * a < b : a beù–Xem b.trước bài : “ Liên hệ nhaâcnbaè “ ng b * a £ thứ b :cavaø beùpheù hơnphoặ –>Cho hoïc sinh laøm ?1 (baûng NGHIEÄ * a ³ D/ b :RUÙ a lớTn KINH hoặ c baèng M b.: phuï) –> giáo viên giới thiệu các kí hieäu £ , ³ –>Cho ví duï Hoạt động 2: 2.Bất đẳng thức : Giới thiệu bất đẳng thức Hệ thức a < b ( a < b, a Giáo viên giới thiệu thứ tự bất đẳng thức saùch giaoù khoa a: laø veá traùi –> Cho ví duï: + ( –3 ) > –5 b: laø veá phaûi 39 (40) Giáo Aùn Đại Số Tuần Hoïc Kyø *Cho hoïc sinh laøm ?2 TỔ TRƯỞNG 29 KIỂM TRA Ngày sọan :.11/3/2012 Tiết Ngày dạy :19/3/2012 Hoạt động 59 Tương tự phần BAØI 2: LIÊN HỆ GIỮA THỨ TỰ VAØ PHEÙP NHAÂN Cho hoïc sinh laøm ?3 => ruùt tính chaát Cho hoïc sinh laøm ?4, ?5 2./ Liên hệ thứ t *Tính chaát: ( SGK tran Với a, b và c mà c < 0, Neáu a Neáu a 3./ Tính chaát baéc caàu A/ MUÏC TIEÂU: Neáu a < –Nắm tính chất liên hệ Ví dụ: a > b Chứng m thứ tự và phép nhân (với số dương và với Giới thiệu cho học sinh biết Vì a > b số âm ) dạng bất đẳng thức, tính chất tính chất bắc cầu neân a + > b + ( ) bắc cầu thứ tự maø b + > b – ( ) Cho ví duï minh hoïa –Biết cách sử dụng tính chất để Từ (1), (2), theo tính ch Cho hs laøm trang 40 chứng minh BĐT so sánh các số B/ CHUAÅN BÒ: –Thước thẳng, bảng nhóm, bảng phụ ghi bài tập , hình vẽ minh hoạ , tính chất IV Luyeän taäp – cuûng coá Hoạt động Baøi trang 39 a./ Đúng b./ Sai c./ Sai d./ Đúng Baøi trang 39 Vì a < b neân 2a < 2b ( nhaân veá cho số dương, BĐT giữ nguyên chiều ) Vì a < b neân a + a < b + a hay 2a < a+b Vì a < b neân –a > –b ( nhaân veá cho số âm BĐT đổi chiều ) C/TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : I/Kieåm tra baøi cuõ *Cho ví duï BÑT, chæ VT, VP *Phaùt bieåu tính chaát BÑT *Sửa bài trang 37: a) a – ³ b – Þ a ³ b b) 15 + a £ 15 + b Þ a £ b II.Giới thiệu bài: III/ CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ V.Hướng dẫn nhà : HOÏC: –Veà xem laïi baøi –Laøm baøi 9, 10, 11,12 trang 40 Hoạt động GV và HS –Về xem trước bài 3: “ Bất Hoạt động 1./ Liên hệ giữ a thứ trình tự và mộ pheùt paån nhaâ phöông “ n với số dương: Giáo viên giới thiệu hình *Tính chaát: (SGK trang 38) veõ SGK trang 37 Với a, b và cD./ maøRUÙ c >T0 KINH NGHIEÄM: Cho hoïc sinh laøm ?1 => ruùt keát luaän gì => cho hoïc sinh phaùt bieåu tính chất lời 40 (41) Giáo Aùn Đại Số Tuần Hoïc Kyø Baøi trang 40 a./ Sai 29 Baøi trang 40: b./ Tiết 60 (Hs đọc đề bài trên bảng Ngày dạy :22/3/2012 phuï) Löu yù: Nhaéc laïi tính chaát LUYEÄN TAÄP toång caùc goùc tam A/ MUÏC TIEÂU: giaùc –Cuûng coá caùc tính chaát lieân heä Baøi 10 trang 40 Hoạt động thứ tự và phép cộng, liên hệ Bài 10 trang 40: Hs hoạt a./ Vì –2.3 = –6 mà –6 thứ tự và phép nhân, tính chất bắc cầu động nhóm để tìm kết b./ –2.30 < –45 vì nhân thứ tự (–2).3 + 4,5 < vì co bài toán –Biết phối hợp vận dụng các tính Bài 11 trang 40: GV hướng 4,5 chất thứ tự để giải các bài tập bất dẫn hs trình bày chứng Bài 11 trang 40: Với a đẳng thức a./ Vì a < b neân 3a < minh B/ CHUAÅN BÒ: b./ Vì a < b neân –2a > Baøi 12 trang 40: Hs trình –Thước thẳng, bảng nhóm, bảng bày bảng chứng minh Baøi 12 trang 40 phụ ba tính chất bất đảng thức đã a./ Ta coù –2 < –1 Þ 4( hoïc Þ 4(– C/ TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : b./ Ta coù > –5 Þ (–3 Bài 13 GV đưa đề bài lên I Kieåm tra baøi cuõ Þ ( màn hình yêu cầu HS nêu HS : Nêu tính chất liên hệ thứ tự Bài 13 : so sánh a và b và phép nhân với số dương ,nhân với cách làm số âm a) -3a > -3b => -3a Cho : a > b d)-2a + 3≤ -2b +3 = Ñieàn daáu “ <, >, =” vaøo oâ vuoâng cho -2a ≤ -2b => a > b thích hợp a) Nếu c là số thực bất kì thì: a + c Hoạt động Baøi 19 trang 45 – sbt: Baø i 19 trang 45 – sbt: b + c Ñieàn daáu “<, > , £ , ³ Gv treo baû n g phuï baø i taä p b) Neáu c > thì : a.c b.c a) a2 ³ 0; Ghi nhớ: Bình phương c) Neáu c < thì: a.c b.c c) a2 + > 0; số không âm HS : làm bài tập trang 39 II.Giới thiệu bài III CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HOÏC: IV.Giới thiệu bất đẳng thức Côsi Ngày sọan :.18/3/2012 Hoạt động GV và HS Hoạt động Bài -GV yêu cầ HS nhắc lại qui tắc nhân vào hai vế bpt vo81i cùng số a\âm số âm Hs đọc “Có thể em chưa biết” – Bài : số a làsgk/40 số âm hay số dương 12a< 15 a => a là số dương vì 12 < 15 Bất đẳng thức Côsi: Trung bình cộng 4a< 3a => a là số âm vì > soá dương khoâng vì aâm -3a > -5a => ahai là số -3 bao > -5 lớn trung bình nhân hai số đó a+b ≥ √ ab 41 (Với a ³ 0; b ³ 0) (42) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø Sửa bài 28/ 43 – sbt: Cho a, b là các số tuỳ ý, chứng minh rằng: a) Ta có : (a – b)2³ với a, b Þ a2+b2 – 2ab ³ b) Vì a2+b2 – 2ab ³ Þ a2+b2 – 2ab + 2ab ³ +2ab Þ a2+b2 ³ 2ab Þ a +b ≥ ab V/ Hướng dẫn nhà –Về xem lại bài đã sửa –Laøm baøi 13, 14 trang 40 – sgk Chứng minh định lý Côsi –Về xem trước bài 3: “ Bất phöông trình moät aån “ D./ RUÙT KINH NGHIEÄM: Tuần Ngày sọan :.22/3/2012 Tiết I.Kieåm tra baøi cuõ Hãy nêu tính chất liên hệ thứ tự và các phép toán II.Giới thiệu bài: Bất phương trình ẩn III/ CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HOÏC: Hoạt động GV và HS Hoạt động Cho học sinh đọc và thảo luận kết Số mà bạn Nam có thể mua là nhau? Giới thiệu bất phương trình, VT, VP, nghieäm ?1 Câu a) học sinh tự làm Caâu b) Moãi toå laøm moät phaàn Laøm baøi 15 trang 43 Moãi hoïc sinh laøm moät caâu, giaù trò x = laø nghieäm cuaû baát phöông trình c 30 Hoạt động2 61 Ngày dạy :26/3/2012 BAØI 3: BAÁT PHÖÔNG TRÌNH MOÄT AÅN A/ MUÏC TIEÂU: –Hs giới thiệu bất phương trình moät aån, bieát kieåm tra moät soá coù laø nghieäm cuaû baát phöông trình moät aån hay khoâng? –Biết viết kí hiệu tập hợp nghiệm và bieåu dieãn taäp nghieäm cuaû caùc baát phöông trình daïng x < a; x > a; x £ a; x ³ a –Hieåu khaùi nieäm hai baát phöông trình töông ñöông B/ CHUAÅN BÒ: –Thước thẳng, bảng nhóm, bảng phụ tổng hợp nghiệm và biểu diễn tập nghieäm cuûa baát phöông trình trang 25 sgk C/ TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : 42 b V V x tr Giáo viên giới thiệu tập nghiệm cuả bất phương tr V trình Haõy keå moät vaøi nghieäm cuaû baát phöông trình: x p >3 Giaûi thích: Khi bieåu dieãn treân truïc soá daáu ”(“cho bieát ñieåm V cuõng bò gaïch boû p Hoïc sinh laøm ?2 Khi bieåu dieãn treân truïc soá daáu”]” cho bieát ñieåm khoâng bò gaïch boû Caùc nhoùm thaûo luaän vaø trình baøy baûng ?3 vaø ?4 Löu yù: Caû hai caùch vieát chæ nhaèm hình dung roõ taäp nghieäm cuaû baát phöông trình Giới thiệu bảng tổng hợp cuối chương để củng coá (sgk/52) Hoạt động ñ ? Theá naøo laø hai phöông trình töông ñöông? Cộng vế cuả bpt: x – < với để bất H c phöông trình x < (1 Qua bài tập này, rút điều gì? ? Theá naøo laø hai baát phöông trình töông ñöông? K (43) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø Giới thiệu kí hiệu “Û” IV/ Luyeän taäp – cuûng coá Laøm baøi 16 trang 43 – sgk: (a)x < coù taäp nghieäm laø {x | x < 4} b)x £ –2 coù taäp nghieäm laø {x | x £ –2} c)x > –3 coù taäp nghieäm laø {x | x > –2} d)x ³ coù taäp nghieäm laø {x | x > 1} Laøm baøi 17 trang 43 – sgk: a) x £ b) x > c) x ³ d)x < –1 Laøm baøi 18 trang 43 – sgk: Goïi vaän toác phaûi ñi cuûa oâ toâ laøø x (km/giờ) ÞThời gian ô tô là: 50 x (h) Oâ tô khởi hành lúc giờ, phải tới B trước nên ta có bpt: 50 x <9–7 V.Hướng dẫn học nhà –Làm các bài tập 31 đến 35 trang 44 SBT –Chuaån bò baøi “Baát phöông trình baäc nhaát moät aån.” D/ RUÙT KINH NGHIEÄM: Tuần 30 Ngày sọan : 26/3/2012 Tiết 62 Ngày dạy : 30 /3/2012 BAÁT PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT MOÄT AÅN –Biết áp dụng các quy tắc biến đổi bất phương trình để giải các bất phương trình ñôn giaûn –Bieát giaûi moät soá baát phöông trình ñöa bất phương trình bậc aån B/ CHUAÅN BÒ: –Thước thẳng, bảng nhóm, bảng phụ ghi câu hỏi, bài tập và các quy tắc biến đổi baát phöông trình C/ TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : I.Kiểm tra bài cũ – sửa bài +HS1: Bieåu dieãn taäp nghieäm cuaû caùc baát phöông trình sau treân truïc soá: a) x>5 b) x<–3 c) x ³4 d) x£ –6 +HS2: Vieát thaønh baát phöông trình vaø chæ nghiệm cuả nó từ các mệnh đề sau: a)Tổng cuả số nào đó và lớn b)Hiệu cuả và số nào đó nhỏ hôn –12 II/ Giới thiệu bài: Ở chương trước chúng ta đã xét bài PT bậc ẩn vaø caùch giaûi PT naøy qua quy taéc chuyển vế và nhân với số- Vậy BPT baäc nhaát aån coù gì gioáng vaø khaùc so với cách giải PT- ta vào bài học hôm III Các hoạt động dạy và học: H Đ GV và HS Nội dung Hoạt động 1:Nhắc lại định nghóa phöông trình baäc nhaát A/ MUÏC TIEÂU: moät aån –Hs nhận biết bất phương trình bậc Giới thiệu định nghĩa bất nhaät moät aån phöông trình baäc nhaát moät aån Cho hoïc sinh laøm ?1 43 1.Ñònh nghóa: Baát phöông trìn a a a a (44) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø Hoạt động 2: Nhaéc laïi quy taéc chuyeån veá cuaû phöông trình? –> quy taéc chuyeån veá cuaû baát phöông trình ?2 Hai hoïc sinh leân baûng moãi em laøm moät baøi Haõy phaùt bieåu tính chaát lieân hệ thứ tự và phép nhân với số dương, liên hệ thứ tự và phép nhân với soá aâm GV giới thiệu quy tắc nhân với moät soá khaùc Yêu cầu hs ghi nhớ lớp quy taéc nhaân ? So saùnh quy taéc nhaân phép biến đổi phương trình và phép biến đổi bất phương trình ?3 a) 2x < 24 Ûx <12 (nhân hai vế với , nghiaõ laø chia veá cho 2) b) –3x < 27 Û x ³ ?4 Hoïc sinh trình baøy baûng Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh làm và vẽ truïc soá ví duï trang 45 Cho hoïc sinh laøm ? Gv kieåm tra tập hs Hs đọc chú ý trang 45/ sgk Hoạt động 4: ( trongGv đóviế a vaø soáduï đãvà cho, t leâbn laø baûhai ng ví hoûai: Đểtắ giaû i bàni đổ naøiybaá , trướ c tieân trình: caùc 2/ Hai quy c bieá t phöông em aùp duïngveá quy tắc gì? Để làm Chuù yù: (sgk/45 a/ Quy taé c chuyeå gì?n dạng hạng tử từ vế này sang vế Khi chuyeå –>Hoï sinh traû ta phaû i đổicdấ u haï nglờtửi đó 4./ Giaûi baát phöô hoïc sinh leân laøm baûng, b < 0; ax + b > 0; Ví duï1: x–>Cho – < 18 o vieâ Û x < 23giaùVaä y Sn=chaám taäp – hoïc Ví duï: Giaûi baát ph Ví duï 2: sinh 3x + < 5x – Û x > Hs trình Vaäy baø S =y {baûxng ?6 Û 3x – 5x < –5 – Û –2x < – 12 b/ Quy tắc nhân với số: Khi nhân hai vế cuả bất phương trình với cù g moä(t –2 ) > –1 Ûn–2x: soá khaùc 0, ta phaûi: Ûx>6 –Giữ nguyên chiều bất phương trình nếVậ u soá ño m cuûa b y nghieä döông ?6 Giaûi baát phöôn –Đổi chiều bất phương trình số đó âm –0,2x – 0,2 > Ví duï 3: Û –0,2x – 0,4x Û 0,5x < Û –0,6x > –1,8 Ûx<6 Û x < (–1,8) Vaäy S = Û x<3 Ví duï 4: Vaäy nghieäm cu Û –0,25x (– 4) > (–4) Û x > –12 Vaäy S = IV Luyeän taäp – cuûng coá Baøi 19 trang 47 – sgk: a./ x – >3 Ûx>3+5 Ûx>8 Vaäy S = {x | x > 8} b/ x – 2x <–2x +4 Û x – +2x < Ûx<4 Vaäy S = {x | x < 4} c/–3x > –4x +2 3/ Giaûi baá phöông Ût–3x + 4x trình > baäc nhaát moät aån Ví duï 5: Û x > 2x Vaä – 3y<S0= {x | x > 2} Û 2x d/ < 38x + < 7x – Û 2x:2 3:2– 7x < –1 – Û<8x Û xÛ < x1,5 < Vaä – 3y S = Vaäy S = {x | x < – } 44 (45) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø Baøi 20 trang 47 – sgk: a./ 0,3x > 0,6 Ûx>2 Vaäy S = {x | x > 2} b./ – 4x < 12 Û x>–3 Vaäy S = {x | x > – } Baøi 21 trang 47 – sgk: a)x – > Û x + > (cộng hai vế với 6) b)–x < Û 3x > – (nhân hai vế với –3) c./ –x > Ûx<–4 Vaäy S = {x | x < – } d./ 1,5x > – Ûx>–6 Vaäy S = {x | x > – } V.Hướng dẫn học nhà –Baøi taäp veà nhaø: Baøi 22, 23, 24 trang 47 – sgk –Học thuộc các quy tắc biến đổi bất phương trình D/ RUÙT KINH NGHIEÄM: HPCM KIỂM TRA TỔ TRƯỞNG KIỂM TRA Nguyễn Thị Hồng Phước Đàm Gia Lan Thảo Tuần 31 Ngày sọan : /4/2012 Ngày dạy : /4/2012 Tiết 63 BAÁT PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT MOÄT AÅN( Tiếp) A/ MUÏC TIEÂU: 45 (46) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø –Biết áp dụng các quy tắc biến đổi bất phương trình để giải các bất phương trình ñôn giaûn –Biết giải số bất phương trình đưa bất phương trình bậc ẩn B/ CHUAÅN BÒ: –Thước thẳng, bảng nhóm, bảng phụ ghi câu hỏi, bài tập và các quy tắc biến đổi baát phöông trình C/ TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : I.Kiểm tra bài cũ – sửa bài +HS1: Phát biểu hai qui tắc biến đổi bất phương trình Bieåu dieãn taäp nghieäm cuaû caùc baát phöông trình sau treân truïc soá: a) x>4 b) x<– +HS2 sửa bài 23 b/ 3x+4 <0 Û 3x < -4Û x< c/ 4-3x £ O Û 3x £ -4Û x ³ III Các hoạt động dạy và học: HĐ GV và HS Hoạt động1: Giải bất phương trình đưa dạng ax + b < 0; ax + b > 0; ax + b £ 0; ax +b³0 Phát biểu hai qui tắc biến đổi bất phương trình Gv vieát leân baûng ví duï vaø hoûi: Để giải bài này, trước tiên các em áp dụng quy tắc gì? Để làm gì? –>Học sinh trả lời –>Cho hoïc sinh leân laøm baûng, giaùo vieân chaám taäp – hoïc sinh Hs trình baøy baûng ?6 Hoạt động2: Luyện tập Bài 24 :GVgọi 4HS lên bảng làm Vaäy S = {x | x < 3} Nội dung 4./ Giải bất phương trình đưa dạng ax + b < 0; ax + b > 0; ax + b £ 0; ax + b ³ Ví duï: Giaûi baát phöông trình : 2x+ 6< 5x – Û 2x– 5x < –6– Û –3x< – 15 Û –3x:( –3) > –15:(-3) Ûx>5 Vaäy nghieäm cuûa baát phöông trình laø x > ?6 Giaûi baát phöông trình: –0,2x – 0,2 > 0,4x – Û –0,2x – 0,4x > 0,2 – Û –0,6x > –1,8 Û x < (–1,8) :(–0,6) Û x<3 Bài 24 a./2x – > Ûx>3 Vaäy S = {x | x > } 46 (47) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø b./3x – < Ûx<2 Vaäy S = {x | x < 2} c./ – 5x £ 17 Ûx³–3 Vaäy S = {x | x ³ – } d./ – 4x ³ 19 Ûx£–4 Vaäy S = {x | x £ – } Bài 25 Bài 25:GVgọi 4HS lên bảng làm a./ x> −6 Ûx > – Vaäy S = {x | x > – } -GV lưu ý HS chia hai vế cho số âm phải đổi chiều bpt b./ − x <20 Û x > 24 Vaäy S = {x | x > 24 } c./ − x> Û − x >−1 Ûx<4 Vaäy S = {x | x < } d./ − x >2 Û − x >−3 Ûx<9 Vaäy S = {x | x < } Baøi 28 trang 48 – sgk: Cho baát phöông trình x2 > (1) a)Với x = thì (1) Û22 > Đúng Với x = –3 thì (1) Û (–3)2 > Đúng Vaäy x = 2,x = –3 laø caùc nghieäm cuaû (1) :Baøi 28 trang 48 – sgk: GV đưa đề bài lên bảng phụ, hs b)Mọi giá trị x ¹ là nghiệm 47 (48) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø trình baøy mieäng Bài 26 GV đưa hình vẽ lên bảng phụ Gọi HS trả lời S = {x | x ¹ 0} Bài 26 a)x £ 12 -Các bất phương trình tương đương là 3x £ 36 và x +5 £ 17 b) x ³ Các bất phương trình tương đương là 2x ³ 24 và -5x £ -40 Củng cố : Nhắc lại hai qui tắc biến đổi bất phương trình V.Hướng dẫn học nhà –Baøi taäp veà nhaø: Baøi 30,31,32 – sgk Trang 48 –Hoïc thuoäc caùc quy taéc bieán đổi bất phương trình Rút kinh nghiệm Tuần 31 Ngày sọan : /4/2012 Ngày dạy : /4/2012 Tiết 64 48 ³ (49) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø LUYEÄN TAÄP I/ MUÏC TIEÂU: –Luyện tập cách giải và trình bày lời giải bất phương trình bậc ẩn –Luyện tập cách giải số bất phương trình quy bất phương trình bậc ẩn nhờ hai phép biến đổi tương đương II/ CHUAÅN BÒ: –Thước thẳng, bảng nhóm, bảng phụ ghi đề bài tập III/ TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : I.Kiểm tra bài cũ – sửa bài –Theá naøo laø hai baát phöông trình töông ñöông Cho ví duï –Phaùt bieåu quy taéc chuyeån veá, quy taéc nhaân? –Ñònh nghóa baát phöông trình baäc nhaát moät aån Cho ví du.ï II/ Các hoạt động dạy và học HĐ GV và HS Baøi 29 trang 48 – sgk: HS hoạt động nhóm để tìm keát quaû cuûa baøi, gv nhaän xeùt đánh giá và nêu cách trình baøy maãu NỘI DUNG Baøi 29 trang 48 – sgk: a)Ta coù 2x – ³ Û x ³ Vậy với x ³ thì giá trị biểu thức 2x–5 khoâng aâm b)–3x £ –7x + Û x £ Vậy với x £ 5 thì giá trị biểu thức – 3x không lớn giá trị biểu thức –7x + Hoạt dộng 2: Hs đọc đề bài 30 trang 48 – Bài 30 trang 48 – sgk: Goị số tờ giấy bạc loại 000 đồng là x (x sgk: HD: làm bài toán cách nguyên và x ³ 0) Thì số tờ giấy bạc loại 000 đồng là 15 – x laäp baát phöông trình ? Hãy chọn ẩn số và nêu điều Vì số itền không vượt quá 70 000 đồng nên ta coù baát phöông trình: kieän cho aån Laäp baát phöông trình vaø giaûi 000x + (15 – x)2 000 £ 70 000 40 Ûx£ Gv hướng dẫn hs trình bày lời Do x nguyeân vaø x ³ neân x coù theå laø soá giaûi nguyên từ đến 13 49 (50) Giáo Aùn Đại Số Hỏi: x nhận giá trị naøo? Gv gọi hs trình bày baûng baøi 31.) Hoïc Kyø Vậy số tờ tiền mệnh giá 000 đồng người đó có thể có là từ đến 13 tờ Baøi 31 trang 48 – sgk: a) 15 −6 x b) 8− 11 x c) d) > Û 15 – 6x > 15 Ûx<0 < 13 Û – 11x < 52 Û x > –4 (x–1) < 2−x x −4 Û 3x – < 2x – Û x < –5 < 3−2x Û 10 – 5x < 9– 6x Û x < –1 Bài 32: Giải bất phương trinhsau a) 8x +3(x+1)> 5x –( 2x-6) 8x +3x +3 >5x-2x +6 8x> 3 x > Bài 34 GV đưa đề bài lên bảng phụ Gọi HS trả lời b)2x(6x -1)> (3x -2) (4x +3) 12x2-2x>12x2 +9x -8x -6 -3x>-6x < Bài 34 : a/Sai lầm:coi -2 là hạng tử và chuyển vế hạng tử b) Sai lầm:nhân hai vế với sớ âm mà ko đổi chiều BPT III Hướng dẫn học nhà –Baøi taäp veà nhaø: Laøm baøi taäp 32, 34 trang 48, 49 –Chuẩn bị bài:”Phương trình chứa dấu giá trị tuyệt đối” D./ RUÙT KINH NGHIEÄM: Tuần 32 Ngày sọan : /4/2012 50 (51) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø Tiết 65 Ngày dạy : /4/2012 PHƯƠNG TRÌNH CHỨA DẤU GIÁ TRỊ TUYỆT ĐỐI A/ MUÏC TIEÂU: –HS biết bỏ dấu giá trị tuyệt đối biểu thức dạng ê ax ê và dạng êa + xê –Bieát giaûi moät soá phöông trình daïng êaxê = cx + d vaø daïng êa + x ê = cx + d B./ CHUAÅN BÒ: –Thước thẳng, bảng nhóm, bảng phụ C/ TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : I/ Kieåm tra baøi cuõ: II/ Giới thiệu bài: Chúng ta đã học GTTĐ từ lớp 6, lớp đã biết tìm x, để tìm x GTTĐ bài khó ta vào bài học hôm III/ Các hoạt động dạy và học: Hoạt động 1:Phát biểu định 1/Nhắc lại định nghĩa giá trị tuyệt đối: nghĩa giá trị tuyệt đối số a a ³ a? êa ê = Tính: ê5 ê ; ê0 ê; –a a < ê–3,5ê ; ê − ê Ví duï1: Cho biểu thức: êx – ê *Tính: ê5 ê = 5; Hãy bỏ dấu giá trị tuyệt đối ê0 ê = ; biểu thức khi: ê–3,5 ê = 3,5 a) x ³ * Rút gọn biểu thức b) x < a)A = êx – ê + x –2 Gv hướng dẫn hs làm ví dụ Khi x ³ 3Þ x – ³ sgk/50 Þ êx – ê= x – Hs hoạt động nhóm để tìm Vậy A = x – + x – = 2x – caùch trình baøy ?1 b)B = 4x + + ê–2x ê GV nhận xét, đánh giá cho điểm Khi x > Þ –2x < caùc nhoùm Þ ê–2x ê= 2x Hs trình baøy laïi treân baûng vaø Vaäy B = 4x + + 2x = 6x + taäp ?1 2/Giải số phương trình chứa dấu giá trị tuyệt đối Hoạt động Ví duï 2: Giaûi phöông trình: 51 (52) Giáo Aùn Đại Số Gv giới thiệu ví dụ – sgk/50 Ñieàu kieän boû daáu giaù trò tuyeät đối? Quy veà giaûi phöông trình Kieåm tra nghieäm theo ñieàu kieän biến trả lời tập nghiệm Hướng dẫn học sinh giải vd3 theo các bước ví dụ trên ?2 Yeâu caàu hai hoïc sinh leân baûng giaûi Hoïc Kyø ê3x ê = x + (1) Giaûi Ta coù: ê3x ê= 3x 3x ³ Û x ³ –3x 3x < Û x < (1) Û 3x = x + x ³ –3x = x + x < Û x = x ³ (nhaän) x = –1 x < (nhaän) Vaäy S = {2; –1} Ví duï 3: Giaûi phöông trình êx – ê = – 2x (1) Giaûi Ta coù êx – ê= x – x – ³ Û x ³ 3 – x x – < Û x < (1) Û x – = – 2x x ³ 3 –x = –2x x < Û x = x ³ x = x < (loại) Vaäy S = {4} IV Luyeän taäp – Cuûng coá Baøi 36 trang 51 Giaûi caùc phöông trình: a)ê2x ê= x – Û 2x = x – x ³ –2x = x – x < Û x = –6 x ³ (loại) x = x < (loại) Vaäy phöông trình voâ nghieäm b)ê3x ê= x – Û –3x = x – x < 3x = x – x ³ Û x = x < (loại) x = –4 x ³ (loại) Vaäy phöông trình voâ nghieäm c) ê4x ê= 2x + 12 Û 4x = 2x + 12 x ³ – 4x = 2x + 12 x < Û x = x ³ (nhaän) x = –2 x < (nhaän) 52 (53) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø Vaäy S = {6; –2} d)ê–5x ê= 3x – 16 Û –5x = 3x –16 x < 5x = 3x –16 x ³ Û x = x < (loại) x = –8 x ³ (loại) Vaäy phöông trình voâ nghieäm Baøi 37 trang 51 Giaûi phöông trình: a) êx – ê= 2x + Û x – = 2x + x ³ 7 – x = 2x + x < Û x = –10 x ³ (loại) x < Vaäy S = { } x= V.Hướng dẫn học nhà –Baøi taäp veà nhaø : Laøm baøi 35; 37b, c, d trang 51 – sgk –Chuẩn bị câu hỏi trang 52 để tiết sau ôn tập D./ RUÙT KINH NGHIEÄM: Tuần 32 Ngày soạn: /4/2012 Ngày dạy : /4/2012 Tiết 66 OÂN TAÄP CHÖÔNG IV A/ MUÏC TIEÂU: –Rèn luyện kỹ giải bất phương trình và phương trình chứa dấu giá trị tuyệt đối dạng êaxê = cx + d và dạng êa + x ê = cx + d –Có kiến thức hệ thống bất đẳng thức, bất phương trình theo yêu cầu cuả chöông B/ CHUAÅN BÒ: –Thước thẳng, bảng phụ, bảng nhóm C/ TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC : 53 (54) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø I/ Kiểm tra bài cũ: Kết hợp ôn tập II/ Giới thiệu bài: Oân tập III/ Các hoạt động dạy và học: 1/Trả lời các câu hỏi: Câu 1: Học sinh tự cho ví dụ Caâu 2: Ví duï 2x + > Caâu 3: ………………… Câu 4: Quy tắc này dựa trên tính chất “Liên hệ thứ tự vaø pheùp coäng” Câu 5: Quy tắc này dựa trên tính chất “Liên hệ thứ tự Học sinh phát biểu quy tắc các câu 4, và phép nhân (với số âm, và đọc bảng tóm tắt nghiệm trang 52 dương)” ( treo baûng phuï ) Caâu 4: Baøi 41 trang 53–sgk: Giaûi baát Hoạt động phöông trình Gv goïi hs trình baøy baûng baøi 41,42 vaø neâu a) − x < Û – x < 20 thứ tự thực Û x > –18 Löu yù:+ caâu c, khai trieån x−5 7−x < (x – 3)2 roài ruùt goïn b) Û 5(4x + caâu d, thu goïn: – 5) < 3(7 – x) (x – 3)(x + 3) = x2 – vaø khai trieån (x Û 20x – 25 < 21 – 3x Ûx +2)2 <2 Vieát caùc caâu treân thaønh baát phöông trình vaø Baøi 42 trang 53 – sgk: giaûi a)3 – 2x > Û x < – Hoạt động 1:Học sinh lên bốc thăm và trả lời câu hỏi sgk/52 Câu 3: trả lời câu hỏi và làm bài 39 trang 53 Khi thay –2 vaøo baát phöông trình –3x + > –5 mà dấu “>” đúng thì –2 là nghiệm cuaû baát phöông trình treân Hs nêu cách thực bài 43, gv yêu cầu hs trình bày bảng ý nhỏ Nhắc lại cách giải phương trình có chứa dấu giá trị tuyệt đối và giải bài 45 Lưu ý : phải đối chiếu giá trị tìm với điều kiện ccủa biến trước kết luận nghieäm 54 b)3x + < Û x – c)(x – 3)2 < x2 – Û x >2 d)( x – )( x +3 ) < (x + 2) +3 Û x > –4 Baøi 43 trang 53 – sgk: a)5 – 2x > Û –2x > –5 Û x < 2,5 b)x + < 4x – Û x > 8/3 c)2x +1 ³ x + Û x ³ d)x2 + £ (x – 2)2 Û x £ 3/4 Baøi 45 trang 54 – sgk: b) ê–2x ê = 4x + 18 (55) Giáo Aùn Đại Số Hoïc Kyø Û –2x = 4x + 18 x £ 2x = 4x + 18 x > Û x = –3 x £ (n) x = –9 x > (l) Vaäy S = {–3 } c) êx – ê= 3x Û x – = 3x x ³ 5 – x = 3x x < Û x = –2,5 x ³ (l) x = 1,25 x < (n) Vaäy S = {1,25 } IV Hướng dẫn học nhà –Baøi taäp veà nhaø: baøi 38; 40; 44 trang 53 – 54/sgk –Chuaån bò tieát sau kieåm tra chöông D./ RUÙT KINH NGHIEÄM: 55 (56)