ĐẠI n ụ c Ọ U Ò C G IA H À NỘI T R Ư Ờ N G ĐẠI HỌC K H O A H Ọ C XÃ H ọi VÀ NHÂN VĂN NGUYỄN THỊ BÍCH THliỶ BÀI) KHƠNG KHÍ TÂM LÝ TRONG CƠNG TY CĨ PHÁN SẢN XUẤT THƯƠNG MẠI DỊCH v ụ PHỞ• HAI MƯƠI BƠN • • Chuyên ngành: Tâm Iv học Mã số : 603180 LUẬN VÃN TH Ạ C s ĩ T Â M LÝ HỌC Người h n g dẫn k ho a học: PG S.TS N GUYÊN H Ũ U TH Ụ Hà Nội - 2010 Lịi cánt ơn! Tơi xin chân thành cam ơn Ban Giám ỉ liệu Trường Dại học Khoa học Xà hội Nhân văn, Ban Chu nhiệm Khoa Tàm lý học toàn thê thầy có giáo đâ tận tình giang dạy hướng dẫn tạo điều kiện thuận lợi cho suốt q trình học tập hồn thành luận văn Tơi xin bảy tó lỏng biết ơn sâu sắc tới PGS TS Nguyễn Hữu Thụ - trưởng khoa Tâm lý học, trường Đại học Khoa học Xã hội Nhản vàn Đại học Quốc gia Hà N ội tận tình hướng dẫn, tạo điểu kiện cho tỏi suốt q trình tiến hành hồn thành đề tài nghiên cứu Bên cạnh đủ, tỏi cũnạ xin gưi lời tri án đến lãnh đạo, đồng nghiệp nhân viên công ty c ố phần Sản xuất Thương mại Dịch vụ Phờ Hai Mươi Bốn tạo điều kiện thuận lợi đẻ tói hồn thành luận văn Lời cuối dành cho giơ đình tơi, hạn bè, người thán động viên, giúp đ thời gian, ủng hộ tơi suốt tiến trình làm đề tài Hà Nội, ngày Oỉ thảng 12 năm 20 ỉ n r f • ■' I c gia N guyễn T h ị Bích T huỷ MỤC LC ã ô M U r i n h cấp thiết c ủ a đề t i M ụ c đ í c h n g h i c n c ứ u Đối t ợ n g n g h i ê n c ứ u N h i ê m v u c ủ a đ ề t i .7 • • K h c h t h ể n g h i c n c u P h m vi n g h i ê n c ứ u .8 G i ả t h u y ế t n g h i c n c ứ u 8 P h n g p h p n g h i ê n c ứ u C H Ư Ơ N G I: C O S Ở L Ý L U Ậ N V Ẻ B À U K H Ô N G K H Í T Â M L Ý 1.1 VÀI NÉT VÊ LỊCH s NGHIÊN c u BÀU KHƠNG KHÍ T Â M L Ý 1.1.1 M ộ t s ố q u a n đ i ế m , c n g t r ì n h n g h i c n c ứ u b ầ u k h ô n g k h í t â m lý c ủ a c c n h T â m lý h ọ c n g o i n c 11 1.2.2 M ộ t số q u a n đ i ể m , c ô n g t r ì n h n g h i ê n c ứ u h ầ u k h ô n g k h í t â m lý c ủ a c c n h T â m lý h ọ c V i ệ t N a m 18 1.2 MỘT SÓ KHẢI NIỆM c BẢN CỦA ĐÊ T À I 22 1.2.1 K h i n i ệ m b ầ u k h n g k h í t â m l ý 22 1.2.2 K h i n i ệ m c ô n g ty c ổ p h ầ n 27 1.2.3 K h i n i ệ m b ầ u k h ô n g k h í t â m lý t r o n g c ô n g ty cổ p h ầ n 35 1.2.4 T i ê u c h í đ n h g i m ứ c đ ộ b ầ u k h ô n g k h í t â m lý t r o n g c ô n g t y 37 1.2.5 N h ữ n g y ế u t ố ả n h h n g đ ế n b ầ u k h n g k h í t â m lý t r o n g c ô n g t y 38 CHƯONG 2: TÓ C HÚC NGHIÊN c ứ u 46 2.1 V i n e t c ô n g ty c ổ p h ầ n S n x u ấ t T h u o n g m i D ịc h v ụ P h H a i Mucri B ố n 46 2.2 T ổ c h ứ c n g h i c n c ứ u 48 2 Máu nghiên c u 48 2.2.2 Ke hoạch thực h iệ n 49 2.3 P h o n g p h p n g h i c n c ứ u 50 2.3 Ị Phương pháp phàn tích tài liệ u 50 2.3.2 Phương pháp quan s t 50 2.3.4 Phương pháp p h ỏ n g vấn s â u .52 2.3.5 Phương pháp trắc nghiệm cua F.Fiedler (Phụ lục I V ) 53 2.2.5 Phưcmg pháp x lý số liệu bảng thống kè toán h ọ c 53 2.4 C c h đ n h g i m ứ c đ ộ t h ỏ a m ã n b ầ u k h ô n g k h í t â m lý t r o n g c ô n g ty Cỗ phần Sản xuất Thirong mại Dịch vụ Phở Iiai Muoi Bốn 51 CH Ư Ơ NG 3: K Ế T QUẢ N G H I Ê N c u 56 3.1 T h ự c t r n g b ầ u k h ô n g k h í t â m lý t r o n g c ô n g ty c ổ p h ầ n S ả n x u ấ t T h n gITT m a#i D it c h v u• P h o ' H a i M i B ố n 56 3.1.1 Bầu không khỉ tâm lý thể qua thỏa mãn người lao dộng với người lãnh đạo 56 3.1.2 Bầu khơng khí tâm lý thể qua thỏa mãn mối quan hệ người lao động với người lao động .70 3.1.3 Thực trạng thỏa mãn mối quan hệ người lao dộng với công việc 79 3.2 Đảnh giả bầu khơng kh í tâm ỉỷ cơng ty c ổ phần Sản xuất Thưtmg mại Dịch vụ Phở Hai Mươi Bổn 94 3.3 Các yếu tổ ảnh hướng tới bầu khơng khí tâm lý cơng ty cồ phần Sản xuất Thương mại Địch vụ Phở Hai Mươi Rốn 97 3.3 Ị Các yếu tố thuộc người lãnh đ o 97 3.3.2 Cúc yểu tố thuộc ttỊỊuòi lao dộnịị 9 Nhóm yếu tổ tâm lý xã hội 101 K Ẻ r L U Ậ N V À K I Ê N N G H Ị 106 Kế l u â# n 106 Kitn n g h ị 107 DANII MỤC BANC BIÊU # 3ang 1: M ầ u nghiên c ứ u n g 3.1: P h o n g cách lành d o cua n g i q uan lý t r o n g c ô n g ty c ố p h ầ n San í uất T h n g mại Dịch vụ P h Mai M i B ố n 57 i n g 3.2: Đánh giá người lao đ ộ n g đôi với người quán l ý 61 3áng 3.3: N h ữ n g p h ấ m c h ất c ủ a n g i lãnh đ o 62 Bàng 3.4: T rao dôi th ông tin c ô n g t y .65 3àng 3.5: Bầu khơng khí tàm lý thê qua thỏa mãn cùa người lao độrm ■'ới n g i lãnh đ o 3ang 3.6: Tính chất mối quan hệ g i a người lao đ ộ n g với người lao đ ộ n g 71 ĩana, 3.7: Mức độ đoàn kết c u a người lao động c ông t y 72 Bàng 3.8: Nội dung g iao liếp người lao độ ng c ô n g ty c ố phần Sân ;uất T h n g mại Dịch vụ P h I ỉai Mưư i B ố n 75 3ảng 3.9 : Bầu khơng khí tâm lý qua thỏa mãn người lao đ ộ n g lối với q uan hệ “ n g a n g ” t r o n g c ông t y 78 ìáng 3.10: Sự thỏa mãn người lao động đổi với c ông v i ệ c 80 ìán g 3.1 1: Mức độ thỏa m â n tiền lư n g người lao đ ộ n g .84 ĩàne, 3.12: S ự thỏa người lao động quàn lý giao ìhiệm v ụ 87 ì a n g 3.13: S ự thỏa m ã n c ù a n g i lao đ ộ n g sách đ tạo, đán h ũ á, đề b t 91 ỉá n g 3.14: S ự thỏa mãn c h u n g người lao động cơng v iệc 93 ìảng 3.15: T ổ n g hựp đá nh g i hầu k h n g khí tâm lý c ông ty c ổ phần iàn xuất T h n g mại Dịch vụ Phở 1lai Mươi B ổ n 94 ỉ 3.16 Đánh giá c ù a ngườ i lao đ ộ n g mối quan hệ liên nhân cách theo ihươna phá p F ie d le r 95 ìàng 3.17: M ức độ th am gia hoạt đ ộ n e sinh hoạt tập the người lao lộng cô nu tv 102 DANII MỤC BIÊU ĐỎ Biêu cô I Phong cách lành dạo cua ng i quan lý c ông t y 58 Biêu cị Mưc dộ đồn kết cua người lao độnu công t y 73 MỞ ĐÀU Tính c ấ p t h i ế t c ủ a đ ề tài Ngày nay, vói phát triên khoa học kỹ thuật, xu h n g toàn câu h o quốc tế hoá ngày m rộng Việt Nam bước hoà nhập v o kinh tế thể giới Quá trinh p hân cơng lao động, chun mơn hố lao độru, ngày trở nên sâu sac, địi hoi q trình sán xuất phai có nhiêu ngưíi tham gia tro n g q trình dó họ khơng thê hoạt động riêng lc mà phai liên kết lại với Do đỏ, việc xây d ự n g lập the kinh doanh vữn g m ạn h phải triền nhân cách người trơ th àn h vấn đề quan trọng đổi với doanh n g h ệ p V để xây d ự n g tập th ể kin h d o a n h v ữ n g m n h p h t triển n h â n các} người nhân tổ đ ó n g vai trị then chốt bầu k h ô n g tâm lý xã tơi irong lập thể Bầu khơng khí t â m lý xã hội trạng thái tâm lý c ủ a ập thể, s ự phối hợp tâm lý xã hội, tương tác lâm lý hành viên mức đ ộ dung hợp c ác đặc điếm tâm lý quan hệ liên nhâi c ách củ a họ C c c n g trình n g h i ê n u k h o a học đ ã chi tr o n g m ộ t tập thể :ản xuất, bầu khơng khí tâm lý c n g tích cực, qua n hệ cá nhân cànị thân thiện, mối quan hệ người đổi với lao động tốt thi việc thực nội quy, quy chế, sá ch người lao độ ng hiệu lao độní càn g nâng cao >ghiên cứu bầu khơng khí tâm lý, n h n ^ y ế u tố ảnh hưởng tới bầu khơng khí ùm lý làm đ ê xây dựng bầu k h n g khí tâm lý lành m ạn h tổ chức lôi c uốn đ ợ c nhiều nhà khoa học ngày X u ấ phát từ V tư ớng trên, c h ú n g tiến hành nghiên cứu đe tài: “ Bầu khơm khí tâm lv tronu c ông ty c ổ p hần Săn xuất T h ươ ng mại Dịch vụ Phơ Hai vlươi B ố n ” Hv vọn g kết q uả n g hiên cứu đề tài có n hữ ng đórụ g ó p trực tiếp vào việc thực m ộ t nh ữn g chức n ănụ giáo d ục sứ dụn g nh ừn u tri thức dược tạo nhà trườ n g dê ụiái quyêt vân dê mà thực tiền đặt cho a n h imhiệp T h ự c chât dó thực việc học đôi với hành M ụ c đ í c h n g h i c n c ứ u Nghiên cứu bâu k h n g khí tâm lý, thực trạng biêu cu a t r o n g c ô n g ty Cổ phần Sản xuất T h n g mại D ị c h vụ P h I lai Mươi Bốn, chi n hữ ng yếu tố ánh h ng tới bầu k h n g khí tâm lý c n g ty, qua đ ó đề xuất n h ữn g kiến nghị giú p nhà lãnh đạo t ổ chức xây d ự n g bầu k h n g khí tàm lý thuận lợi tập thê nhân viên Đối t ợ n g n g h i c n c ứ u Nghiên cứu thực trạng bầu k h ô n g khí lâm lý tro n g c n g ty C ô phân Sản xuất T h n g mại Dịch vụ Phở Hai M ươi B ố n thê q ua thỏa m ãn người lao độn g người lãnh đạo, s ự thỏa mãn mối quan hệ người lao đ ộ n g với người lao đ ộ n g s ự thỏa m ã n cùa ngườ i lao đ ộ n g c ô n g \iệ c N h i ê• m v u• c ủ a đ ề t i Đề tài nghicn cứu n h m giải qu y ế t n h ữ n g nhiệm vụ sau: A / Nghiên cứu lý thuyết - Khái quát hoá hệ t h ố n g hố c n g trình nghiên c ứ u bầu k h n g khí tâm lý nhà tâm lý học tron g ngồi n c , tài liệu có liên qua n n h ằ m xây d ự n g sở lý luận c ho đề tài í Nghiên círu thực tiên - N g h iê n cứu thực trạng bầu k h ô n g khí t â m lý c n g tv c ổ phầ n Sản xuất 'hư n g mại Dịch vụ P h Hai Mươi Bốn - C c y ế u tố àn h hướ nu tới b ầ u khơníĩ khí t â m lý cùa c ô n ụ ty *.3 Để xuất - Dè xuâi kiên nghị dê xây d ự n g bâu k h ô n u khí tích cự c irong c n g tv c ỏ phẩn San xuất T h ươ ng mại Dịch vụ Phở ỉ lai Mươi Bốn ỵóp phần nâng cao hiệu qua sản xuất kinh doanh cua c ô n g lỵ K h c h t h ể n g h i c n c ứ u Là 140 cán nhàn vicn c ông ty Cô phần Sản xuất T h n g mại Dịch vụ Phơ Hai Mươi Bốn, cụ thê b a o gồm: - 120 nhân viên công ty c ố phần Sản xuất T h ươ n g mại Dịch vụ Phớ I lai Mươi Bốn - 20 cán quán lv phòng ban, tổ sản x u ấ t cùa công ty P h m vi n g h i c n c ứ u 1Phạm vi n ộ i ciuniỊ i)ề tài nghicn cứu thực trạng bầu k h ô n g khí tâm ỉý cùa g ty c ổ phần Sàn xuất T h n g mại Dịch vụ Phở Hai Mươi Bốn yếu tố tâm lý anh hirtVng tới bầu không tâm lý c ô n g ty t.2 P hạm vi đ ịa hàn: Dồ tài nghiên cứu cô n g ty c ổ phần S ả n xuất T h n g mại Dịch vụ Phở Hai Mươi Bốn Hà Nội (gồm 11 c a hà n g văn phòng) G i ả t h u y ế t n g h i ê n c ứ u Bầu khơng khí tâm lý cùa c ông ty c ổ p h ầ n Sản xuất T h n g mại Dịch vụ r h Hai M i Bổn t n g đối t h u ậ n lợi c ỏ nhiều n h ữ n g y ế u tổ ản h hưởng tới bầu khơng khí tâm lý c n g ty C ô n g ty c ổ phần Sản xuất Thương mại Dịch vụ Phờ Mai Mươi Bổn t r o n g yếu tố tâm lý chủ quan cóng vai trị quan trọng ị T h n g p h p n g h i ê n c ứ u Đe giải nhiệm vụ cua đề tài n g sử dụnu phương pháp ngh iê n c ứ u sau đây: ỉ / P hương p h p nghiên u tài liệu K É T Q U Ả X Ứ LÝ S Ó LI KI) lỉANC; SPSS P I I I É l ỉ T R Ư N G CÀ U Ý KIÉN (l)ẢNH C H O ỌDẢ1N LÝ) Cáu 1: Tâm trạng tronii trinh làm việc Frequency I able q l I L u on cam th a y vui ve, thoai m F re q u e n c y V alid Pcrccnt 47.1 47.1 52.9 52 100.0 100.0 ỉ 0 1h u o n g xuycn ỉ o tai 17 C u m u la tiv e P crccn i 47.1 X T h in h th o an g V alid P e rc en t q l T h o a i m a i n h i e u h o n k h o n g th o a i m a i Percent F re q u e n cy V alid V alid P e rc en t C u m u la tiv e P e rc e n t Hì inh th o an g 11 4.7 64.7 64.7 1h u o n u xuvcn 35.3 35.3 100.0 17 100.0 100.0 Total q l J B i n h t h u o n # , k honj» b i e u h ỉ c n ( a m t r a n ^ n a o F re q u e n c y V alid Pcrccnt C u m u la tiv e P e rc en t V alid P e rc e n t C'hua h ao g io 35.3 35.3 35.3 rh in h thoang 41 41.2 76.5 rh u o n g xuyen 23.5 23.5 100.0 17 100.0 100.0 1otal C|1.4 K h o n g ( h o a i m a i n h i e u h o n c h o a i m a i F re q u e n c y V a lid Percent C u m u la tiv e P e rc e n t V alid P e rc e n t C h u a b ao g io 9 52.9 T h in h thoang 47.1 47.1 100.0 17 100.0 100.0 T otal q l K h o c h i u , u c c h e , c a n g t h a n g VI c o n g v i e c n h i e u Pcrcent F re q u e n c y V a lid C u m u la tiv e P e rc cm V alid P ercen t C h u a bao g io 52 52.9 T h in h th o an g X 47.1 47.1 10 0 17 100.0 100.0 Total D escriptive Statistics N q 1.1 L uon cam m th a y vui VC, t l i o a i M inim um M axim um M ean Sid D e v iatio n 17 2.0 0 2.5294 5 q l T hoai m n h ic u hon k h o n g th o m 17 2.0 3.0 3529 9 q 1.3 B inh th u o n ụ , k h o n g bicu hicn la m tra n g n a o 17 1.00 v o o 1.8824 78121 q 1.4 K h o n g thoui m nh ieu lion ih o m 17 1.00 0 1.470(1 5 54 lị > K h o chiu, IR’ CỈK\ o> jụ: v icc nhicu thang, vi 17 V iiỉhl N (listw isc ) Ị 00 2.00 L470(> 51450 17 Câu 2: Nội dung g iao tièp hàng ngày cua người lành dạo F r e q u e n c y T a b le 4.7 100.0 Toial 17 100.0 100.0 C h on q 9.4 T u y ticn tro n g c o n g vicc, k h o n g c h a p h a n h n o i F req u en cy Valid Valid Percent q u> c h e V alid Percent Percent 17 K ho n gch cm CJUV, Cumulative Percent 100,0 100.0 100.0 q J K h o n g q u a n t a m to i m o i n g u o ỉ Frequency Valid K h o n g chon Percent 17 Cumulative Percent Valid Pcrccni 100.0 100.0 100.0 c au 10: M ức dộ tồ chức hoạt dộng công ty I’ r e q u e n c v T able q i o l T h a m q u a n , d u lỉ c h Frequency Valid Percent Valid Percent Cumulative Percent C h u a bao gio 23.5 23.5 23.5 Thinh thoang 13 76.5 76.5 100.0 Total 17 100.0 100.0 q io T h e d u e th e th ao , thi v a n ng h e F req u en cy V alid C h u a bao gio Percent s 17 C u m u la tiv e Percent 47.1 47.1 47.1 52 52.9 100.0 100.0 100.0 T h in h thoang T o ta l V alid P e rc en t 61 17.6 94.1 Cua hang 61 V a n Micu 5.9 5.9 100.0 17 100.0 100.0 Total Câu 16: Thâm nicn công tác q l T h o i g ia n ỉa m v ice la i c ong ty Frequency V alid Percent Cumulative Percent Valid Pcreenl Tu - ihung 5.9 5.9 Tu - thang 29.4 29 35.3 Tu 24 - thang 17.6 7.6 52.9 Trcn 36 thang 47.1 47.1 100.0 17 100.0 00 Valid Percent C um ulativ e Pcrccnt Total Câu 17: Vị trí cịng tác q 17 Vi tr i c o n g ta c Frequency Percent 67 C| V i I r i c o n g F req u en cy V a lid Perccnt Perccnt 17 Viiliil tac ( u m u ỉa tiv e P ercen t 100 í) 100.0 KHU) Cáu 1X: Trinh dộ học vân qlK Trinh hoc van ỈT cqucncy V alid P u o i P IT H H o c ng h e C a o D ang Dai hoc 1d ia l C u m u la tiv e Percent V alid Pcrccni P ercen t 11 s 11.8 11.8 11 64 M 76.5 23.5 23.5 100.0 17 100 100.0 C â u l ‘>: Giỏi tinh cùa ngưòri quán lý Ọ C;ỉob tin h Percent F re q u e n cy V a lid V a lid Pcrccnl < '(lim itative P erecnt N am