ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM LỤC YẾN NHI Tên đề tài: NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA MỘT SỐ BIỆN PHÁP KỸ THUẬT ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN GIỐNG BƯỞI ĐỎ TÂN LẠC TẠI HUYỆN YÊN BÌNH, TỈNH N BÁI ••' KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC •••• Hệ đào tạo Chính quy Ngành Khoa học trồng Lớp 48 - Trồng trọt Khoa Nông Học Khóa học 2016 - 2020 Giảng viên hướng dẫn TS Hà Duy Trường THÁI NGUYÊN - 2020 LỜI CẢM ƠN Được trí Ban giám hiệu nhà trường, Ban chủ nhiệm khoa Nông học em tiến hành thực đề tài: “Nghiên cứu ảnh hưởng số biện pháp kỹ thuật đến sinh trưởng phát triển giống bưởi đỏ Tân Lạc huyện Yên Bình, tỉnh n Bái” Có kết ngày hôm em xin chân thành cảm ơn giúp đỡ tận tình thầy giáo TS.Hà Duy Trường người hướng dẫn khoa học, tận tình giúp đỡ, truyền tải kiến thức kinh nghiệm suốt trình thực đề tài hồn thành luận văn, với thầy, cô giáo khoa Nông học tận tình giúp đỡ, dìu dắt, hướng dẫn em q trình học tập hồn thành thực tập Xin chân thành cảm ơn UBND xã Tân Nguyên tạo điều kiện cho em hoàn thành thực tập Em xin chân thành cảm ơn bạn bè em, người thân gia đình ln hết lịng động viên, khích lệ giúp đỡ nhiệt tình dành cho em suốt q trình thực hồn thành luận văn Mặc dù thân cố gắng trình thực tập song thời gian kiến thức hạn chế, mặt khác lần em trực tiếp thực đề tài khoa học nên nhiều thiếu sót Em mong nhận đóng góp ý kiến thầy cô bạn bè để luận văn em hoàn thiện Em xin chân thành cảm ơn! Thái Nguyên, tháng năm 2020 Sinh viên Lục Yến Nhi MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN Error! Bookmark not defined Từ viết tắt Nội dung đầy đủ CS Cộng CT Công thức CV Hệ số biến động ĐC Đối chứng ĐV Đơn vị Tổ chức nông nghiệp Liên Hợp FAO Quốc HB Hịa bình LSD Sai khác nhỏ có ý nghĩa NXB Nhà xuất P Mức ý nghĩa DANH MỤC CÁC BẢNG DANH MỤC CÁC HÌNH PHẦN MỞ ĐẦU 1.1 Tính cấp thiết đề tài Cây bưởi (Citrus grandis L Osbeck) loại ăn quen thuộc với người dân Việt Nam Bưởi loại tươi dễ vận chuyển, bảo quản nhiều ngày mà giữ nguyên hương vị, phẩm chất Bưởi nhiều người ưa chuộng khơng có giá trị kinh tế giá trị dinh dưỡng cao mà cịn có giá trị y học mỹ học Bưởi lồi có phổ thích nghi rộng, trồng khắp từ 420 vĩ bắc 420 vĩ nam, từ mặt biển lên đến độ cao 2000m [1] Ở Việt Nam bưởi trồng hầu khắp tỉnh thành nước, đặc biệt hình thành vùng bưởi cổ truyền mang tính đặc sản địa phương bưởi Đoan Hùng - Phú Thọ, bưởi Diễn - Từ Liêm - Hà Nội, bưởi Phúc Trạch - Hương Khê - Hà Tĩnh, bưởi Thanh Trà - Huế, bưởi Năm Roi - Vĩnh Long Hiện nay, phát triển ăn bao gồm bưởi định hướng ưu tiên chiến lược có lợi cạnh tranh cao Giá trị dinh dưỡng mà ăn có múi đem lại đặc biệt từ bưởi không nhỏ, hàm lượng thành phần chất với 100 g phần ăn có 38 Kcal lượng, 9,62 g tinh bột, 20 IU vitamin A Trong 1g chất xơ thực phẩm có: 0,76 g protein, 0,04 g chất béo, 0,034 mg vitamin B1, 0,027 mg vitamin B2, 0,22 mg vitamin B3, 0,036 mg vitamin B6, 44 mg vitamin C ngồi cịn có: sắt, magiê, mangan, photpho, kali, natri, kẽm; lá, hoa, vỏ bưởi có tinh dầu Vỏ bưởi cịn có pectin, naringin (một loại glucozid), men tiêu hóa amyraza, loại men khác Vì mà bưởi giúp cho việc bảo vệ ổn định sức khỏe người Bưởi Đỏ Tân Lạc có hình trịn, vỏ mầu vàng, chín múi bưởi có mầu hồng đỏ, có khối lượng trung bình từ 1,2 - 1,4 kg/quả Tép bưởi Tân Lạc có mầu đỏ hồng, bó chặt, dễ tách, ăn giịn khơng bị he đắng Cây bưởi Đào Tân Lạc Hịa Bình (bưởi Đỏ Tân Lạc) cho suất cao ổn định, với năm tuổi cho suất từ 260 - 320 quả/cây Giống bưởi Đỏ Tân Lạc Cục Trồng trọt - Bộ Nông nghiệp Phát triển Nông thôn cho trồng thử nghiệm tỉnh vùng đồng Trung du miền núi phía Bắc sinh trưởng phát triển tốt, có khả thích nghi cao, cho suất cao chất lượng tốt Mặc dù có kết trên, thực tế việc phát triển sản xuất bưởi Đỏ Tân Lạc chưa thực tương xứng với lợi tiềm vùng, phần lớn người dân cịn canh tác theo phương pháp quảng canh, bón phân, chăm sóc chưa đảm bảo quy trình kỹ thuật, việc áp dụng biện pháp kỹ thuật tiên tiến nhằm nâng cao suất chất lượng cho bưởi Đỏ Tân Lạc nhiều hạn chế, dẫn đến suất chất lượng vườn bưởi thấp không đồng Một nguyên nhân chủ yếu người trồng bưởi bón phân khơng cân đối, sử dụng phân bón khơng kỹ thuật; bón thiếu hụt nguồn dinh dưỡng, đặc biệt thiếu đầu tư việc áp dụng biện pháp kỹ thuật cắt tỉa, tạo hình, bón phân đầy đủ, cân đối kết hợp với phun phân bón chất điều hòa sinh trưởng để nâng cao suất, chất lượng sản phẩm hạn chế định Hoặc phịng trừ sâu bệnh, hại chủ yếu dùng thuốc hóa học tràn lan dùng thuốc phun chưa đảm bảo nồng độ, liều lượng dẫn đến tỷ lệ bị sâu bệnh hại cao, tỷ lệ bị dám nhiều, làm giảm mẫu mã chất lượng quả; đồng thời việc sử dụng thuốc hóa học để diệt trừ sâu, bệnh gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe người ô nhiễm môi trường sinh thái Việc tiến hành đưa giống bưởi Đỏ Tân Lạc vào nghiên cứu khả sinh trưởng, phát triển, suất chất lượng giống huyện n Bình, để giúp địa phương có khoa học bổ sung vào cấu ăn huyện giống bưởi có suất cao chất lượng tốt để nâng cao hiệu sản xuất, phục vụ nội tiêu xuất đáp ứng nhu cầu ngày cao thị trường cần thiết Xuất phát từ yêu cầu trên, tiến hành nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu ảnh hưởng số biện pháp kỹ thuật đến sinh trưởng phát triển giống bưởi đỏ Tân Lạc huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái” 1.2 Mục tiêu nghiên cứu đề tài Xác định ảnh hưởng số biện pháp kỹ thuật đến khả sinh trưởng phát triển giống bưởi đỏ Tân Lạc huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái 1.3 Yêu cầu đề tài - Nghiên cứu khả sinh trưởng phát triển giống bưởi Đỏ Tân Lạc huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái - Nghiên cứu ảnh hưởng phân bón đến sinh trưởng, suất chất lượng bưởi Đỏ Tân Lạc huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái 1.4 Ý nghĩa khoa học thực tiễn đề tài 1.4.1 Ý nghĩa học tập nghiên cứu khoa học - Các kết nghiên cứu đề tài tài liệu khoa học để làm sở cho việc xây dựng biện pháp kỹ thuật thâm canh giống bưởi đỏ Tân Lạc, huyện n Bình nói riêng tỉnh n Bái nói chung - Các kết nghiên cứu đề tài cung cấp dẫn liệu khoa học ảnh hưởng số biện pháp kỹ thuật đến sinh trưởng phát triển, suất, chất lượng bưởi đỏ Tân Lạc huyện Yên Bình - Yên Bái - Sau kết thúc đề tài, tác giả độc lập thực đề tài nghiên cứu khoa học khác viết báo cáo khoa học thành thạo 1.4.2 Ý nghĩa thực tiễn Kết nghiên cứu sở để xây dựng mở rộng mơ hình diện tích trồng giống bưởi đỏ Tân Lạc huyện Yên Bình tỉnh Yên Bái PHẦN TỔNG QUAN TÀI LIỆU 2.1 Cơ sở khoa học đề tài Bưởi (Citrus grandis L Osbeck) loài ăn có múi trồng phổ biến nước ta nước vùng châu Á Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, Malaysia, Philippin vv Ngồi ăn tươi, bưởi cịn chế biến thành nhiều mặt hàng có giá trị nước bưởi, mứt, chè Vỏ quả, hoa, dùng để tinh chế dầu công nghiệp thực phẩm mỹ phẩm Quả bưởi tươi dễ vận chuyển, bảo quản nhiều ngày mà giữ nguyên hương vị, phẩm chất Bưởi nhiều người ưa chuộng khơng mang lại hiệu kinh tế cao mà cịn có giá trị dinh dưỡng tốt với hàm lượng đường từ - 10 mg, gluxit 7,3 mg, caroten 0,02 mg 100 gam phần ăn Ngồi cịn có nhiều vitamin, khoáng chất dạng vi lượng cần thiết cho thể người Ngoài dùng ăn tươi, bưởi chế biến thành nhiều sản phẩm có giá trị nước quả, mứt, Trong công nghiệp chế biến, vỏ, hạt dùng chế biến tinh dầu, bã tép để sản xuất péctin có tác dụng bồi bổ thể Đặc biệt bưởi sử dụng việc chữa bệnh tim mạch, đường ruột chống ung thư (Trần Thế Tục,1995) [16], (Trần Như Ý cs, 2000) [5] Mỗi nguyên tố dinh dưỡng sử dụng có giá trị tối ưu tối đa Tại lượng bón mà trồng cho suất cao gọi giá trị tối đa mặt kỹ thuật Việc tăng suất, chất lượng bưởi phụ thuộc lớn vào biện pháp kỹ thuật, đặc biệt bón phân Sử dụng phân bón bốn yếu tố quan trọng hàng đầu thâm canh sản xuất nông nghiệp Bón phân qua sử dụng để bổ sung thêm dinh dưỡng cho trồng cách kịp thời nguyên tố đa lượng, trung lượng vi lượng Phân bón có tác dụng làm tăng suất, tăng cường khả kháng sâu bệnh cho cây, tính chống hạn cải thiện suất, chất lượng sản phẩm Phân bón cịn giúp cho nhanh chóng phục hồi sau trồng, sau trải qua tượng thời tiết bất thuận nóng nắng, lạnh, khơ hạn, úng ngập Việc sử dụng phân bón (phân bón lá, chất điều hịa sinh trưởng) làm 10 tăng suất, chất lượng Hiện giới nghiên cứu vấn đề phân bón cho suất, chất lượng tốt Hiện Tân Lạc chưa nghiên cứu sâu phân bón nên suất chất lượng chưa cao Trên sở khoa học tiến hành nghiên cứu phân bón để làm tăng suất bưởi đỏ Tân Lạc 2.2 Tình hình sản xuất bưởi giới nước 2.2.1 Tình hình sản xuất bưởi giới Theo số liệu thống kê FAO (2020) hàng năm giới sản xuất khoảng 9,3 triệu bưởi loại bưởi chùm (Citrus paradisi) bưởi (Citrus grandis) Sản xuất bưởi chùm chủ yếu tập trung nước châu Mỹ, châu Âu dùng cho chế biến nước Bưởi chủ yếu sản xuất nước thuộc châu Á, tập trung nhiều số nước Trung Quốc, Ấn Độ, Philippines, Thái Lan, Bangladesh, sử dụng để ăn tươi chủ yếu Diện tích cho thu hoạch, suất sản lượng bưởi châu lục giới năm 2018 thể bảng số liệu sau: Bảng 2.1: Diện tích, suất sản lượng bưởi châu lục giới năm 2018 TT Quốc gia Thế giới Châu Phi Châu Mỹ Châu Á Châu Âu Châu Đại Dương Úc New Zealand Năng suất Sản lượng Diện tích (tạ/ha) (tấn) 374.738 191,50 8.552.53 164,24 56.317 92.496 69.923 213,25 1.491.11 243.394 281,88 6.860.97 3.076 282,76 86.971 1.026 104,55 10.724 102,31 10.255 1.002 (Nguồn: FAOSTAT, 2020)[34] (ha) Qua bảng 2.1 cho thấy: diện tích trồng bưởi châu lục năm 2018 châu Á châu lục có diện tích trồng bưởi lớn với 243.394 (chiếm 64,95 % tổng diện tích tồn giới) Vùng có diện tích nhỏ châu Úc New Zealad với với 1.002 (chiếm 0,267 % tổng diện tích bưởi 55 Từ bảng 4.17 hình 4.4 cho thấy động thái tăng trưởng số công thức tăng nhanh giai đoạn từ 14 - 28 ngày sau tăng chậm dần từ sau 35 ngày ngừng hẳn số cuối công thức dao động từ 9,90 - 10,80 Sau 42 ngày động thái tăng trưởng chiều dài lộc công thức dao dộng từ 9,90 đến 10,80 Trong cơng thức phun phân Komic có số 10,45 công thức phun phân Đầu Trâu 902 có số 10,80 nhiều so với cơng thức đối chứng có số 9,90 Qua xử lý số liệu thông kê cho thấy động thái tăng trưởng chiều dài lộc cơng thức thí nghiệm sai khác mức tin cậy 95% 4.2.3.4 Đặc điểm kích thước cành lộc Thu thành thục giống bưởi thí nghiệm Sự sinh trưởng đợt lộc tính từ lộc bắt đầu nhú lộc - cm đến lộc thành thục, tức chiều dài lộc đạt tối đa đồng thời chuyển từ xanh non đến xanh đậm, qua nghiên cứu đặc điểm kích thước lộc thành thục chúng tơi có kết sau: Bảng 4.18: Đặc điểm kích thước cành Thu thành thục của giống thí nghiệm Chỉ tiêu (Đơn vị: cm) Đường kính Số lá/cành gốc cành lộc lộc thành thục *7 rri /V /V Tổng số lộc/cành Chiều dài cành lộc thành thục Không phun (đ/c) 3,73c 14,62b 0,43c 9,90b Phân Komic 6,13b 16,33ab 0,48b 10,47 Phân Đầu Trâu 902 7,20a 18,06a 0,52a 10,80a