1 ĐẶT VẤN ĐỀ Từ xa xưa vật liệu thiết kế nội thất ln ln trọng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, thẩm mỹ, tiện dụng hay tác động trực tiếp đến sống người Đó điều được nhà thiết kế quan tâm thiết kế nội ngoại thất Trong thiết kế nội thất loại vật liệu lựa chọn sàng lọc hợp lý, tính tiện dụng, bền đẹp giá hợp lý mục tiêu hàng đầu, đáp ứng tiêu chuẩn vật liệu song mây lựa chọn ngày nhiều Việc dụng vật liệu song mây tre không gian nội thất dần trở nên rộng rãi nhờ ưu điểm đặc trưng nó: mang tính chất đặc trưng tự nhiên, an toàn với người sử dụng, mang đậm tính chất văn hóa truyền thống Vật liệu song mây mang phong cách cổ điển mà không lạc hậu dần lựa chọn nghệ thuật trang trí nội thất ngày Từ trình học tập tìm hiểu giá trị vật liệu song mây trang trí nội thất, với hướng dẫn tận tình thầy Nguyễn Văn Nghị môn “Mỹ Thuật Công Nghiệp” khoa chế biến lâm sản em thực đề tài “Vật liệu song mây trang trí nội thất” Do thời gian tài liệu hạn chế nên làm em cịn nhiều thiếu xót,mong thầy góp ý để làm em hoàn thiện Em xin chân thành cảm ơn ! Xuân mai, ngày 10 tháng năm 2011 Sinh viên Nguyên Trường Lộc PHẦN MỞ ĐẦU I Lý mục đích lựa chọn đề tài Vật liệu trang trí nội, ngoại thất có vai trò quan trọng hiệu mỹ quan công vật liệu kiến trúc Hiệu thiết kế vật kiến trúc quan hệ với thủ pháp thiết kế kiến trúc tạo hình mặt đứng, tỷ lệ kích thước cơng khối mà cịn có quan hệ mật thiết với việc lựa chọn vật liệu Vai trò vật liệu trang sức làm đẹp cho vật kiến trúc, làm đẹp cho môi trường xung quanh Các vật liệu trang sức đại cịn có tính khác như: chống cháy, chống mốc, giữ nhiệt, cách nhiệt cách ẩm Nằm vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, phù hợp cho song mây tre có điều kiện tồn thích nghi Việt Nam quốc gia có nghề mây tre đan phát triển đa dạng bậc giới Ngày xã hội phát triển nên nhu cầu nội thất xem trọng hơn, từ việc trang trí khơng gian riêng cá nhân, gia đình hay nơi cơng cộng, từ phịng gia đình đến nhà hàng quán bar… Để phục vụ cho không gian mang phong cách cổ điển, đậm tính văn hóa truyền thống vật liệu song mây tre lựa chọn ưu việt Từ thực tiễn em lựa chọn đề tài nghiên cứu “vật liệu song mây trang trí nội thất” Từ xưa đến nay, lựa chọn vật liệu trang sức, phần nhiều người ta hay trọng đến tính trang sức vật liệu mà bỏ qua ảnh hưởng công vật liệu đến không gian hoạt động người Khơng gian đại địi hỏi vật liệu trang sức không đáp ứng yêu cầu hiệu thiết kế bề mặt mà phải đáp ứng yêu cầu định không gian trang sức tính vật liệu, cịn có nhiều tính tổng hợp khác Mục đích thiết kế kiến trúc làm cho người có cảm giác hài hồ phân bố không gian kiến trúc, mà vật liệu trang sức đóng vai trị định việc tạo nên hài hồ Khi thiết kế người ta phải biết xét đến thích hợp phạm vi sử dụng loại vật liệu để từ mà phối hợp sử dụng chúng cách hợp lý sở hiểu biết cấu bên loại vật liệu quen thuộc lý luận mỹ thuật liên quan chắp vá giản đơn vật liệu trang sức đắt tiền Do đó, người thiết kế cần ý đến tính “có thể tạo dáng” vật liệu, tính cơng dụng vật liệu tức loại vật liệu trường hợp khác có biểu hiểu khác Hiện nay, vật liệu song mây bước khẳng định giá trị khơng gian trang trí nội thất đại Ngày nay, sản phẩm mây, tre, nứa truyền thống vượt khỏi lũy tre làng đến với nhiều tỉnh, thành nước, chí vượt đại dương để đến với bạn bè năm châu Cùng với thịnh hành phong cách trang trí nội thất tối giản, đại phải đảm bảo đủ công vật dụng, xu hướng sử dụng mây tre kết hợp với chất liệu khác gỗ, kính… tạo nên sản phẩm tiêu dùng với sắc riêng, độc đáo sang trọng mà không phần hiệu  Việc lựa chọn đề tài “vật liệu song mây trang trí nội thất” nhằm tìm hiểu tình hình thực tiẽn sử dụng song mây nội thất nước, việc kết hợp song mây cách hài hoà với loại vật liệu hiên đại khác II Phương pháp nghiên cứu - Tham khảo tài liệu, hình ảnh thực tế có sẵn cơng trình nội thất - Tìm hiểu qua internet, trang thông tin nội thất vatlieunoithat.com, wikipedia.org, nhadep.net sách nội thất thư viện - Tư lôgic: Tùy cơng trình, góc cạnh sử dụng nội thất mà đưa nhận xét, đánh giá chuẩn xác III Đóng góp đánh giá đề tài Trước kia, nhắc đến tre nứa, song mây điều người ta nghĩ tới sử dụng chúng vào đồ dùng gia đình, phục vụ cho đời sống sinh hoạt hàng ngày người dân Nhưng với phát triển kinh tế đất nước, nhu cấu thị hiếu người dân, phát triển vượt bậc ngành cơng nghiệp trang trí nội thất,vật liệu song mây dần trở thành loại vật liệu ưa chuộng không nước mà xuất với số lượng lớn nước Các loại mặt hàng thủ công mỹ nghệ cao cấp, đồ dùng đơn giản đầy tinh tế vật liệu song mây ngày ưa chuộng Hiện nay, nhà hàng, quán bar, khách sạn…chúng ta thường xuyên bắt gặp xuất đồ dùng trang trí làm từ nguyên liệu song mây.Đơn giản, hài hòa, mang phong cách đại lại trang nhã, mang đậm chất dân dã đặc tính hàng đầu vật liệu song mây…Thay cho ghé sopha nặng nề, chiếm diện tích ghế làm từ vật liệu song mây: nhỏ nhẹ, bền chắc, mang chút âm hưởng cổ kính,…thay cho việc xây dựng tường ngăn cách người ta lắp đặt vách ngăn làm từ song mây,… Như ta phủ nhận rằng: vật liêu song mây ngày vào đời sống phát triển việc sử dụng làm vật liệu nội thất, vật liệu nội thất từ song mây ngày phát triển thể tiềm Chương TỔNG QUAN VỀ VẬT LIỆU SONG MÂY 1.1 Khái quát vật liệu trang trí nội thất 1.1.1 Khái niệm vật liệu nội thất Vật liệu nội thất vật liệu dùng thiết kế, xây dựng không gian nội thất vật liệu cơng trình trang sức kiến trúc Ví dụ số loại vật liệu: Đá, thạch cao, gạch, thủy tinh, kính, gương, vải, giấy trang trí, inox, nhơm, gỗ 1.1.2 Phân loại vật liệu nội thất Vật liệu trang sức nội ngoại thất có hàng năm, chí hàng vạn loại, tốc độ đổi dạng vật liệu vơ nhanh chóng Có nhiều cách phân loại vật liệu trang sức nội ngoại thất, thơng thường có loại sau: 1.1.2.1 Phân loại theo nhóm vật liệu 1.1.2.1.1 Vật liệu vơ cơ: Đá, sành sứ, kính, thép không rỉ, hợp kim, nhôm - Vật liệu nội thất từ đá: Là loại vật liệu nội thất tạo thành chủ yếu từ loại đá đá tự nhiên, đá nhân tạo + Đá tự nhiên: Bao gồm đá trầm tích, nham thạch, đá phong hố Là loại vật liệu có khả chịu nén cao, bền lâu, tính trang sức tốt, thường dùng trang sức cơng trình VD: làm bậc thềm cầu thang, tam cấp… + Đá nhân tạo: Hiện người ta thường sử dụng loại đá nhân tạo nhựa tổng hợp đá nhựa tổng hợp, đá phức hợp, đá xi măng, đá nung Chúng có đặc điểm nhẹ, cường độ cao, chống axit, kiềm cao dễ gia công, giá thành hạ - Vật liệu nội thất thuỷ tinh: Là loại vật liệu nội thất làm chủ yếu thuỷ tinh bao gồm thuỷ tinh cứng, thuỷ tinh chịu nhiệt, thuỷ tinh thạch anh…Được dùng làm kính, cửa sổ…trong cơng trình kiến trúc - Vật liệu nội thất gốm sứ: Là loại vật liệu nội thất làm chủ yếu gốm sứ, dùng làm đồ mỹ thuật trang sức, trưng bày, hay loại gạch men tường nội thất… - Vật liệu nội thất kim loại: Vật liệu chủ yếu kim loại dạng ống tròn (như loại ống sắt, hợp kim nhôm, gang thép không gỉ loại ống dạng vng), vật liệu dạng sợi, dạng tấm, dạng định hình….được làm thành đồ gia dụng… 1.1.2.1.2 Vật liệu hữu cơ: Gỗ vật liệu từ gỗ; nhựa - Vật liệu nội thất từ gỗ: Chủ yếu loại vật liệu nội thất làm từ gỗ tự nhiên hay ván nhân tạo + Vật liệu nội thất từ gỗ tự nhiên: Vật liệu nội thất làm từ gỗ tự nhiên, chủ yếu sử dụng loại gỗ từ nhóm I đến nhóm IV Là loại gỗ có màu sắc, vân thớ đẹp, q có độ bền học cao số loại bật như: Cẩm Lai, Giáng Hương, PơMu, Gõ Đỏ, Hoàng Đàn… + Vật liệu nội thất từ ván nhân tạo: Vật liệu nội thất làm từ ván dăm, ván ghép thanh, ván sợi…được sản xuất từ loại gỗ rừng trồng sử dụng làm đồ mộc, trang trí nội thất, làm ván sàn… - Vật liệu nội thất phi lâm sản: Là loại vật liệu nội thất làm chủ yếu từ nguyên liệu song mây hay tre nứa lồi sinh trưởng nhanh, dễ gia cơng, dễ sử dụng, dễ đánh bóng khả chịu kéo dọc thơ, xoắn lớn Được dùng làm hàng mộc, đồ mỹ nghệ, nhà cửa…có giá trị - Vật liệu nội thất dạng lỏng: Vật liệu chủ yếu loại sơn nội thất sơn quét tường, sơn quét nền, loại chất phủ dùng để trang trí nội thất… Vật liệu nội thất từ số chất liệu khác Vật liệu nội thất làm từ nhựa, thảm, thạch cao, giấy dán tường, v.v Vật liệu phức hợp vô - hữu cơ: Đá hoa cương nhân tạo, kim loại, sơn 1.1.2.2 Phân loại theo bố trí cơng trình kiến trúc vật liệu trang sức Vật liệu trang trí tường bên ngồi: Đá tự nhiên, đá nhân tạo, đồ sành sứ, kính xây dựng, xi măng, vữa bê tông trang sức, sơn quét tường ngồi trời, hợp kim nhơm Vật liệu trang trí bên trong: Đá, sơn quét tường nhà, giấy dán tường, vải dán tường, kính gỗ Vật liệu trang trí nền: Thảm, ván sàn nhựa, gạch men, đá, ván sàn gỗ, sơn quét nền, ván chống tĩnh điện Vật liệu trang trí trần: Thạch cao, lợp trần hợp kim, kính hữu loại vật liệu khung giá đỡ khác 1.1.2.3 Phân loại theo mức độ bắt cháy vật liệu trang sức Cấp độ A: Là vật liệu khơng mang tính bắt cháy thạch cao, đá hoa cương Cấp độ B1: Là vật liệu khó cháy ván trang sức chống cháy, giấy dán tường chống cháy Cấp độ B2: Là vật liệu cháy ván dán, vải dán tường Cấp độ B3: Là vật liệu dễ cháy sơn dầu, cồn 1.1.3 Vai trị vật liệu nội thất Vật liệu trang trí nội ngoại thất có vai trị quan trọng hiệu mỹ quan công vật liệu kiến trúc Hiệu thiết kế vật kiến trúc khơng có quan hệ với thủ pháp thiết kết kiến trúc tạo hình mặt đứng, tỷ lệ kích thước cơng khối mà cịn có quan hệ mật thiết với việc lựa chọn vật liệu trang sức Hiệu trang sức lớp bề mặt vật kiến trúc thông thường thể ba khía cạnh: màu sắc, cảm giác đường nét Vai trị vật liệu trang sức làm đẹp cho vật kiến trúc, làm đẹp cho môi trường xung quanh Ngoài ra, vật liệu trang sức vật liệu trang sức bề mặt vật kiến trúc nên cần có tính chất bảo vệ vật kiến trúc, kéo dài tuổi thọ vật kiến trúc Các vật liệu trang sức đại cịn có tính khác như: chống cháy, chống mốc, giữ nhiệt, cách nhiệt cách âm Tóm lại, vật liệu trang sức nội ngoại thất có vai trị làm đẹp, bảo vệ tính khác cho vật kiến trúc 1.2 Vật liệu song mây ứng dụng 1.2.1 Sơ lưọc song mây Việt Nam Từ xa xưa, người Việt Nam biết sử dụng mây, tre làm nhà để ở, làm công cụ lao động, làm thuyền nan, thuyền thúng vượt biển, mảnh bè vượt sơng , mây, tre cịn sử dụng để làm vật dụng gia đình, làm đồ lưu niệm, nhạc cụ Chiếc ghế song mây kết hợp tre chịu lực Ngày nay, với phát triển vũ bão kinh tế, việc trang trí nội thất vật liệu song mây trở nên đa dạng phong phú hơn: phong cách hình dạng Với khí hậu nhiệt đới gió mùa Việt Nam việc sử dụng vật liệu song mây trang trí nội thất phổ biến Trong khơng khí mùa hè nóng nực vậy, sử dụng đồ song mây tạo cảm giác thoáng mát hơn, dễ chịu 10 Bộ bàn ghế tre kết hợp song mây Từ bàn trà tiếp khách xưa sử dụng xua tan nóng nực ngột ngạt mùa hè, sử dụng vật dụng mây giúp người ta có sức khoẻ tốt 1.2.2 Khái quát song mây Song mây thân leo có gai thuộc họ Cau mọc rải rác rừng tự nhiên hầu hết vùng toàn quốc Song mây lâm sản quan trọng sau gỗ vùng Đơng Nam Á, cịn Việt Nam chúng đứng sau gỗ tre nứa Hầu hết sản phẩm song mây buôn bán thị trường Thế giới để sản xuất đồ gia dụng, trang trí nội thất thu hái từ hoang dại, chủ yếu nước Đông Nam Á Sản phẩm quan trọng song mây phần thân song mây tước bỏ hết bẹ lá, thân song mây chắc, đặc thường dễ uốn cong không cần sơ chế 36 Đèn trang trí song mây Giỏ đựng đồ song mây 37 Chiếu ngủ làm từ vật liệu song mây Thân thiện với mơi trường, an tồn cho người sử dụng điều mà vật liệu song mây mang lại Với mùa hè nóng nực chiếu mây lại tỏ vật dụng hữu hiệu, thống mát ln đem lại cảm giác thơng thống cho người sử dụng Nhìn chung, vật liệu song mây ứng dụng nhiều thiết kế nội thất đại, từ bàn ghế sofa phòng khách đến vật dụng nhỏ bé móc treo đồ phịng ngủ Vật liệu song mây dần trở thành loại vật liệu quan trọng thiết kế nội thất ngày 38 3.1.2 Không gian nội thất nhà hàng, quán bar Hiện nay, nhà hàng, quán bar, khách sạn…chúng ta thường xuyên bắt gặp xuất đồ dùng trang trí làm từ nguyên liệu song mây.Đơn giản, hài hòa, mang phong cách đại lại trang nhã, mang đậm chất dân dã đặc tính hàng đầu vật liệu song mây… Những bàn ghế song mây mang lại cho người sử dụng cảm giác thiên nhiên ấp áp, với thiết kế mang phong cách cổ điển không lạc hậu 39 40 Sang trọng với thiết kế khu du lịch, vui chơi giải trí Quầy bar 41 * Quầy bar: Với thiết kế đơn giản vật liệu song mây làm toát lên vẻ đại quán bar Khi bước chân vào quán bar, nơi người khách tới quầy hàng, nơi để giao dịch khách hàng quán bar Hiện nay, quán bar, thông thường thiết kế nội thất với vật liệu gỗ vật liệu khác Song bắt gặp số nơi có thiết kế nội thất song mây, song mây với ưu điểm bền, dễ dàng vệ sinh vết bẩn Hiện nhiều loại vật dụng song mây nhà hàng, khách sạn, quán cà phê hộ gia đình lựa chọn tiện dụng, bền, nhẹ, dễ di chuyển, sang trọng, tạo nên nét đặc trưng cho không gian sống Hơn nữa, sản phẩm thống khí, bề mặt mát, tạo cảm giác dễ chịu, thoải mái cho người sử dụng, giá thành tương đối mềm 42 Các sản phẩm Showroom - 09 Võ Thị Sáu – P Vĩnh Nguyên – TP Nha Trang – Khánh Hịa 43 3.2 Tìm hiểu nội thất song mây nước * Nội thất song mây Lào: Lào đất nước có khí hậu gần giống với khí hậu Việt Nam, nguồn nguyên liệu song mây Lào đa dạng Song song với nội thất song mây Lào phát triển Nội thất văn phòng Lào 44  Nội thất theo phong cách Nhật Bản: Phòng khách kiểu Nhật Bản Trong khơng gian nội thất Nhật Bản nhận có mặt vật liệu song mây Không gian nội thất ấm áp với nhũng gam màu tối thiếu tô điểm thêm đồ dùng song mây 45 Bên cạnh vật dụng nội thất đại có tồn vật liệu song mây Tất nhiên, lựa chọn vật dụng mây, tre phải lưu ý đến hài hòa đồng tổng thể vật dụng nội thất với Về mặt phong thủy, mây tre thuộc mộc nên gần gũi với không gian cần thư giãn, quây quần ấm cúng Nhưng nhiều mây dễ đem lại cảm giác nóng nực ngột ngạt (Mộc vượng sinh Hỏa) Mặt khác, đồ mây khó hài hịa với vật dụng thuộc kim (như máy móc, ti vi, thiết bị nghe nhìn), mơi trường phịng làm việc (Kim khắc Mộc) Vì vài vật dụng song mây, làm phong phú đa dạng thêm cho không gian nội thất đại 46 Nội thất đại phong cách Nhật Bản 47 Chương ĐÁNH GIÁ VỀ VẬT LIỆU SONG MÂY TRONG TRANG TRÍ NỘI THẤT - Từ xa xưa, nhắc đến song mây điều người ta nghĩ tới sử dụng chúng vào đồ dùng gia đình, phục vụ cho đời sống sinh hoạt hàng ngày người dân Nhưng với phát triển kinh tế đất nước, nhu cấu thị hiếu người dân, phát triển vượt bậc ngành cơng nghiệp trang trí nội thất, vật liệu song mây dần trở thành loại vật liệu ưa chuộng khơng nước mà cịn xuất với số lượng lớn nước Các loại mặt hàng thủ công mỹ nghệ cao cấp, đồ dùng đơn giản đầy tinh tế vật liệu song mây ngày ưa chuộng - Song mây sử dụng nhiều trang trí nội thất, từ bàn trà, bàn ghế sôfa đồ vật trang trí phịng nhũng lọ hoa giản dị, tất tạo nên khơng gian nội thất mang đậm tính truyền thống Việc kết hợp hài hoà song mây loại vật liệu khác như: kính, gỗ, vải,… làm cho song mây trở thành loại vật liệu vô hữu hiệu việc trang trí nội thất VD:một bàn mây với mặt bàn làm kính làm tăng thêm vẻ đẹp, tính thẩm mỹ Nhưng nhắc đến song mây thường thấy kết hợp với vật liệu gỗ đa số, sản phẩm có khung gỗ, song mây vật liệu trang trí bên ngồi Sản phẩm mang tính truyền thống khơng phần chắn - Khi nhắc tới song mây người ta thường liên tưởng tới loại vật liệu mang phong cách cổ điển, không gian mang phong cách đại bắt gặp nhiều đồ nội thất song mây mà không phần hiệu so với loại vật liệu khác - Những năm lại chứng kiến nhiều đột phá việc sử dụng vật liệu trang trí nội thất như: việc tạo loại kính chịu lực, loại nhựa nhân tạo,… trang trí nội thất Nội thất song mây 48 dần hoàn thiện hơn, ngày song mây không dùng làm đồ vật thông dụng, số cơng trình song mây cịn ép thành làm vách ngăn, làm sàn,… - Với ưu điểm thân bóng, đẹp, nhẹ, chịu lực cao, mềm dẻo, đồng dễ kết hợp với vật liệu khác kim loại, gỗ, da, nhựa v.v… vật liệu song mây ngày ưa chuộng nhiều Đặc biệt, với khí hậu nhiệt đới Việt Nam vật liệu song mây lại tỏ hữu ích Trong ngày hè nóng ta thấy hiệu vật liệu song mây hơn, bàn ghế mây không tạo thơng thống, đem lại sức khoẻ cho người sử dụng, mà cịn mang tính thẩm mỹ, nghệ thuật trang trí nội thất người mang phong cách truyền thống - Từ nội dung khoá luận thấy đa dạng việc sử dụng vật liệu song mây trang trí nội thất Đối với khí hậu Việt Nam nói riêng song mây loại vật liệu khơng thể tách khỏi không gian nội thất người Việt Với tận tình giúp đỡ thầy Nguyễn Văn Nghị em hồn thành xong khố luận tốt nghiệp “vật liệu song mây trang trí nội thất” Em mong góp ý thầy ! ĐHLN, ngày 10 tháng năm 2011 Chủ nhiệm môn GV hướng dẫn Nguyễn Văn Nghị SV thực Nguyễn Trường Lộc 49 MỤC LỤC ĐẶT VẤN ĐỀ PHẦN MỞ ĐẦU I Lý mục đích lựa chọn đề tài II Phương pháp nghiên cứu III Đóng góp đánh giá đề tài Chương TỔNG QUAN VỀ VẬT LIỆU SONG MÂY 1.1 Khái quát vật liệu trang trí nội thất 1.1.1 Khái niệm vật liệu nội thất 1.1.2 Phân loại vật liệu nội thất 1.1.3 Vai trò vật liệu nội thất 1.2 Vật liệu song mây ứng dụng 1.2.1 Sơ lưọc song mây Việt Nam 1.2.2 Khái quát song mây 10 1.2.3 Khả phạm vi sử dụng 15 1.2.4 Một số vật liệu trang trí nội thất khác 21 Chương SONG MÂY TRONG TRANG TRÍ NỘI THẤT 23 3.1 Tìm hiểu nội thất song mây nước 23 3.1.2 Không gian nội thất nhà hàng, quán bar 38 3.2 Tìm hiểu nội thất song mây nước 43 Chương ĐÁNH GIÁ VỀ VẬT LIỆU SONG MÂY TRONG TRANG TRÍ NỘI THẤT 47 50 TÀI LIỆU THAM KHẢO Bài giảng vật liệu nội thất, Nguyễn Thị Hương Giang (2010) Bài giảng vật liệu nội thất, Trần Văn Chứ (2010) Một số trang web: noithatonline.vn , tapchilamdep.com , nhadep.com, anshop.com.vn, muare.com Một số tài liệu có liên quan khác ... VỀ VẬT LIỆU SONG MÂY 1.1 Khái quát vật liệu trang trí nội thất 1.1.1 Khái niệm vật liệu nội thất Vật liệu nội thất vật liệu dùng thiết kế, xây dựng không gian nội thất vật liệu cơng trình trang. .. VỀ VẬT LIỆU SONG MÂY 1.1 Khái quát vật liệu trang trí nội thất 1.1.1 Khái niệm vật liệu nội thất 1.1.2 Phân loại vật liệu nội thất 1.1.3 Vai trò vật liệu nội thất. .. - Vật liệu nội thất dạng lỏng: Vật liệu chủ yếu loại sơn nội thất sơn quét tường, sơn quét nền, loại chất phủ dùng để trang trí nội thất? ?? Vật liệu nội thất từ số chất liệu khác Vật liệu nội thất