ĐẶT VẤN ĐỀ Rừng tài nguyên vốn quý quốc gia, rừng đem lại cho ta nhu cầu gỗ xây dựng, ngành công nghiệp giấy ngành cơng nghiệp khác Bên cạnh rừng phổi xanh, phòng chống thiên tai lũ lụt Ngồi rừng cịn góp phần vào bảo vệ an ninh quốc phịng mơi trƣờng sinh thái Do tƣợng chặt phá rừng bừa bãi nạn cháy rừng làm cho diện tích rừng nƣớc ta bị suy giảm nhiều từ độ che phủ rừng bị giảm nhu cầu nguyên liệu giấy nhƣ sản phẩm khác từ gỗ ngày tăng Để đáp ứng nhu cầu nguyên liệu từ gỗ nhƣ độ che phủ 43% rừng Nhà nƣớc ta có sách đóng cửa rừng tự nhiên, tăng cƣờng phát triển rừng trồng kết hợp dự án trồng rừng sản xuất kinh doanh với mục tiêu đến năm 2010 trồng triệu (ha) khôi phục đƣợc đô tàn che, đáp ứng đƣợc nhu cầu nguyên liệu cho ngành kinh tế đời sống nhân dân Trong điều kiện để đáp ứng nhu cầu sản xuất ngành khai thác gỗ nói riêng ngành cơng nghiệp rừng nói chung phải tự đổi để phù hợp thực tế sản xuất, để đƣa dây chuyền công nghê kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất kết hợp công nghệ truyền thống với đại qúa trình tiếp thu kỹ thuật công nghệ ta phải lựa chọn cho phù hợp với địa hình rừng Việt Nam để có hiệu qủa kinh tế kỹ thuật, xã hội môi trƣờng Lâm trƣờng Tam Sơn đơn vị sản xuất kinh doanh thuộc tổng công ty Nguyên Liệu Giấy - Vĩnh Phú, hàng năm có nhiệm vụ cung cấp cho nhà máy giấy Bãi Bằng hàng ngàn m3 gỗ nguyên liệu Vấn đề đặt phải khai thác sử dụng tài nguyên rừng cho hợp lý để sản xuất kinh doanh rừng trồng có hiệu quả, từ tái sản xuất mở rộng Bản thân sinh viên khoa Công nghiệp phát triển nông thôn trƣờng Đại học Lâm nghiệp, để phục vụ cho luận văn tốt nghiệp, đƣợc khoa nhà trƣờng cho phép thực đề tài: “ Thiết kế kỹ thuật khu khai thác gỗ rừng trồng Lâm trƣờng Tam Sơn – Tân Sơn – Phú Thọ ’’ Khai thác khâu quan trọng định đến chất lƣợng sản phẩm hiệu kinh tế đơn vị sản xuất kinh doanh trồng rừng Nhƣ biết khai thác khâu công việc nặng nhọc, phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên, thời tiết Vì nhiệm vụ đặt phải tình tốn thiết kế để tìm đƣợc phƣơng án cơng nghệ khai thác phù hợp với điều kiện đơn vị địa hình, nhằm mang lại hiệu kinh tế cao Bản thiết kế kỹ thuật khai thác tài liệu kỹ thuật để đạo sản xuất, sở pháp lý để lâm trƣờng tiến hành hoạt động khai thác Để phục vụ cho đề tài tơi tiến hành thực tập đội – Lâm trƣờng Tam Sơn – Tân Sơn – Phú Thọ, nhằm khảo sát địa hình thu thập thông tin, số liệu Sau thời gian thực tập đội nhƣ lâm trƣờng có thơng tin số liệu để từ hồn thành đƣợc đề tài Nhân dịp hồn thành khóa luận tốt nghiệp tơi xin chân thành cảm ơn thầy cô môn Khai thác lâm Sản khoa Công nghiệp Phát triển Nông thôn, Trƣờng Đại học Lâm nghiệp tập thể cán công nhân viên lâm trƣờng Tam Sơn tạo điều kiện giúp đỡ để tơi hồn thành đề tài Đặc biệt xin chân thành cảm ơn thầy giáo Tiến sĩ - Nguyễn Văn Quân ngƣời trực tiếp hƣớng dẫn thực đề tài Hà Tây, tháng 05 năm 2008 Sinh viên Nguyễn Trọng Anh Chƣơng ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN VỀ TỰ NHIÊN, XÃ HỘI VÀ TÌNH HÌNH SẢN XUẤT KINH DOANH TẠI LÂM TRƢỜNG TAM SƠNTÂN SƠN – PHÚTHỌ 1.1 Lịch sử hình thành, phát triển nhiệm vụ lâm trƣờng 1.1.1 Lịch sử hình thành phát triển Lâm trƣờng Tam Sơn đƣợc thành lập từ ngày 10 tháng năm 1987, sở đội khai thác lâm sản thuộc Công ty phân phối lâm sản Vĩnh Phú Hoạt động địa bàn xã: Kiệt Sơn, Tân Sơn, Lai Đồng, Đồng Sơn huyện Tân Sơn, có trụ sở làm việc đặt xã Kiệt Sơn - huyện Tân Sơn -tỉnh Phú Thọ Nhiệm vụ chủ yếu thành lập là: Khai thác gỗ rừng tự nhiên với sản lƣợng bình quân hàng năm 5.000 m3 gỗ, trồng tái tạo rừng bình quân hàng năm 200,0 Ngày 10 tháng năm 1996 thực chủ trƣơng UBND tỉnh Vĩnh Phú việc bàn giao lâm trƣờng địa bàn tỉnh cho Tổng công ty giấy Việt Nam quản lý Lâm trƣờng Tam Sơn đƣợc chuyển giao trở thành đơn vị trực thuộc Công ty nguyên liệu giấy Vĩnh Phú, nhiệm vụ chủ yếu là: Trồng rừng nguyên liệu giấy, khai thác vận chuyển gỗ nguyên liệu giấy giao nộp cho Công ty nguyên liệu giấy Vĩnh Phú Ngày 15 tháng 12 năm 1998 Hội đồng quản trị Tổng công ty Giấy Việt Nam sáp nhập Lâm trƣờng: Thạch Kiệt, Tam Sơn, Thu Cúc lấy tên Lâm trƣờng Tam Sơn nhƣ nay, địa bàn hoạt động nằm xã vùng cao huyện Tân Sơn bao gồm: Mỹ Thuận, Thu Ngạc, Tân Phú, Thạch Kiệt,Tân Sơn, Đồng Sơn, Lai Đồng, Thu Cúc Có trụ sở làm việc đặt xã Kiệt Sơn huyện Tân Sơn - tỉnh Phú Thọ Nhiệm vụ chủ yếu trồng rừng nguyên liệu giấy, khai thác vận chuyển gỗ nguyên liệu giấy nộp cho công ty nguyên liệu giấy cho Công ty Vĩnh Phú, bình quân năm: trồng 500,0 ha, khai thác rừng 30.000 m3 gỗ nguyên liệu giấy Ngày 27 tháng 10 năm 2003 thực định Bộ trƣởng Bộ công nghiệp Công ty nguyên liệu giấy (NLG) Vĩnh Phú đƣợc sáp vào Công ty giấy Bãi Bằng Từ ngày 01 tháng 01 năm 2004, Lâm trƣờng Tam Sơn 01 18 đơn vị thành viên trực thuộc Công ty NLG Vĩnh Phú đƣợc chuyển giao cho Công ty giấy Bãi Bằng Ngày 04 tháng 03 năm 2005 theo định Thủ tƣớng phủ Bộ công nghiệp việc chuyển Tổng công ty Giấy Việt Nam sang hoạt động theo mơ hình Công ty mẹ - Công ty con, Lâm trƣờng Tam Sơn trở thành đơn vị thành viên Tổng công ty Giấy Việt Nam 1.2 Điều kiện tự nhiên lâm trƣờng 1.2.1 Vị trí địa lý lâm trƣờng Lâm trƣờng Tam Sơn nằm phía tây bắc huyện Tân Sơn nằm tọa độ: Từ 21 32’ đến 21 59’ độ vĩ bắc, 104 01’ đến 105 18’ độ kinh đơng - Phía đơng giáp xã Địch Quả - huyện Thanh Sơn - Phía tây giáp huyện Phù Yên - tỉnh Sơn La - Phía bắc giáp huyện Văn Chấn - tỉnh Yên Bái - Phía nam giáp xã Xuân Sơn - huyện Thanh Sơn Với vị trí địa lý, địa giới hành trải rộng, cách nhà máy giấy Bãi Bằng 87 km, có hệ thống giao thông lại thuận tiện, địa bàn hoạt động nằm tiếp giáp 03 tỉnh: Sơn La, Phú Thọ, Yên Bái Những yếu tố tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng địa bàn sản xuất kinh doanh, thuê khoán lao động, tiêu thụ sản phẩm lâm trƣờng giao thông lại cho cán cơng nhân viên Nhƣng lại gây nhiều khó khăn cho công tác tổ chức đạo sản xuất, quản lý đất đai tài nguyên rừng lâm trƣờng 1.2.2 Điều kiện địa hình Địa bàn khu vực lâm trƣờng nằm cuối dãy núi Hoàng Liên Sơn có địa hình tƣơng đối phức tạp, nhiều đồi núi, sông suối cắt ngang - Độ cao tuyệt đối: 879 m; - Độ cao tuyệt đối bình quân: 250 m; - Độ cao tuyệt đối thấp nhất: 50 m; - Độ dốc bình quân từ: 25 - 32 Do việc vận xuất gặp nhiều khó khăn 1.2.3 Điều kiện đất đai Đất đai lâm trƣờng thuộc loại đất Feralít màu nâu vàng Feralít màu nâu đỏ phát triển đá mẹ phiến thạch sét sa thạch, với tổng diện tích đất lâm trƣờng quản lý 10.903,1 (ha), đó: - Đất lâm nghiệp chiếm: 10.771,50 (ha) - Đất nông nghiệp chiếm: 52,60 (ha) - Đất chuyên dùng chiếm: 49,30 (ha) - Đất khác chiếm: 29,70 (ha) 1.2.4 Khí hậu thuỷ văn Lâm trƣờng nằm khu vực nhiệt đới gió mùa, có mùa phân biệt rõ rệt - Mùa xuân kéo dài từ tháng âm lịch đến tháng âm lịch; - Mùa hè kéo dài từ tháng âm lịch đến tháng âm lịch; - Mùa thu kéo dài từ tháng âm lịch đến tháng âm lịch; - Mùa đông kéo dài từ tháng 10 âm lịch đến tháng 12 âm lịch Nhiệt độ trung bình hàng năm từ 22 – 24 C, độ ẩm bình qn từ 75%÷ 80% Mùa đơng khơ hanh, gió mùa đơng bắc sƣơng muối thƣờng xuất từ tháng 11 âm lịch đến tháng năm sau Khí hậu mùa hè nóng ẩm, mƣa nhiều thƣờng có gió mùa đơng nam mát mẻ, gió tây nóng khơ - Lƣợng mƣa trung bình hàng năm từ 1.800 đến 2.300mm, phân bố lớn không điều toàn vùng biến động theo mùa Mùa mƣa, lƣợng mƣa thƣờng kết hợp với lốc xốy, gió to thƣờng úng lụt, lũ quét cục bộ, gây xói mòn đất tàn phá cối hoa màu Mùa khơ lƣợng mƣa ít, thƣờng gây hạn hán kéo dài - Hệ thống sông suối khu vực phức tạp bao gồm: Sông Bứa, Suối Cúc, Suối Bon, Suối Thúc, Suối Tháng, Suối Nác có nƣớc chảy quanh năm, với lƣợng nƣớc biến động theo mùa 1.2.5 Tình hình giao thơng Trên địa bàn lâm trƣờng có quốc lộ 32A chạy qua Ngồi ra, lâm trƣờng có mạng lƣới đƣờng tơ lâm nghiệp tới tất đội sản xuất Do đó, việc vận chuyển gỗ từ bãi tập trung nhà máy giấy Bãi Bằng thuận lợi, khả lƣu thông hàng hoá cao 1.2.6 Thực trạng tài nguyên rừng lâm trƣờng Hiện lâm trƣờng quản lý 1093,1 (ha) rừng, rừng chủ yếu rừng tái sinh rừng trồng - Rừng tự nhiên chiếm 3.436,9 (ha); - Rừng trồng chiếm 3.641,9 (ha) 1.3 Đặc điểm xã hội, tình hình sản xuất kinh doanh lâm trƣờng 1.3.1 Đặc điểm dân sinh kinh tế vùng Tổng số nhân tồn huyện là: 73.409 ngƣời, số ngƣời độ tuổi lao động là: 44.254 ngƣời, chiếm 60,28% nhân Trên địa bàn có dân tộc anh em sinh sống bao gồm: Kinh, Mƣờng, Dao, Tày, H’ Mơng, Cao lan, Sán Dìu, có trình độ dân trí khơng điều, đời sống nhân dân cịn nhiều khó khăn Nhìn chung đia bàn hoạt động lâm trƣờng có nguồn lao động lĩnh vực nơng nghiệp dồi dào, đáp ứng đƣợc nhu cầu lao động đơn vị Tuy nhiên, trình độ dân trí ngƣời dân khơng đồng điều, đời sống cịn gặp nhiêu khó khăn nên vụ xâm lấn rừng đất rừng lâm trƣờng diễn thƣờng xuyên, gây ảnh hƣởng xấu đến công tác trồng rừng, quản lý bảo vệ rừng 1.3.2 Bộ máy tổ chức lâm trƣờng Sau trình xây dựng phát triển, đến cấu tổ chức quản lý Lâm trƣờng đƣợc hoàn thiện đáp ứng tốt yêu cầu hoạt động sản xuất kinh doanh Cơ cấu tổ chức đƣợc thực hiên nhƣ sau Giám đốc Phó giám đốc Các đơn vị sản xuất trực tiếp Các phịng nghiệp vụ Cơng nhân sản xuất trực tiếp hộ nhân khốn Hình 1.1 Sơ đồ cấu tổ chức lâm trường Tam Sơn 1.3.3 Cơ sở vật chất lâm trƣờng Lâm trƣờng Tam Sơn đơn vị hạch toán kinh tế, phụ thuộc vào công ty NLG Vĩnh Phú - Tổng công ty giấy Việt Nam Lâm trƣờng có 10 đội sản xuất với nhiệm vụ: trồng, chăm sóc, bảo vệ khai thác rừng với vƣờn ƣơm nơi ƣơm tạo giống phục vụ cho sản xuất lâm nghiệp, tổ quản lý bảo vệ rừng Tổ ƣơm đƣợc trang bị phun thuốc nƣớc, hệ thống nhà kính, tơ phục vụ việc vận chuyển giống đến đội sản xuất, ô tô đƣa đón cán lâm trƣờng tới đội Trụ sở lâm trƣờng đóng xã Kiệt Sơn quốc lộ 32A đƣờng Hà Nội – Phù Yên – Sơn La, Văn Chấn – Yên Bái Lâm trƣờng có phịng chức phịng tổ chức hành chính, phong kỹ thuật, phịng kế tốn tài vụ, đội bảo vệ sản xuất 1.3.4 Tình hình sản xuất lâm trƣờng Tam Sơn định hƣớng phát triển năm tới * Tình hình sản xuất kinh doanh lâm trƣờng Lâm trƣờng mở rộng địa bàn sản xuất sang tỉnh liền kề nhƣ Sơn La, Yên Bái đặc biệt ƣu tiên sang huyện Phù Yên Mộc Châu tỉnh Sơn La địa bàn có điều kiện khí hậu thủy văn thổ nhƣỡng tƣơng đối phù với phát triển trồng trƣờng NLG Phát triển ngành nghề sản xuất kinh doanh phụ nhƣ: Chế biến gỗ, sản xuất giống, trồng chăm sóc thu hái chè búp tƣơi cung cấp cho nhu cầu thị trƣờng, tiếp tục nghiên cứu áp dụng hình thức khốn vào hoạt động sản xuất kinh doanh đơn vị * Những thuận lợi khó khăn năm vừa qua - Thuận lợi: tiệu thụ hết toàn sản phẩm gỗ NLG khai thác năm, sản phẩm chè búp tƣơi - Khó khăn: Thời tiết khắc nghiệt, cơng nhân lao động làm thủ công, thuê theo mùa nên phần tiến độ bị chậm, sản phẩm nông lâm nghiệp giá không ổn định nên ảnh hƣởng đến tình hình thực kế hoạch chung lâm trƣờng; đất đai lâm trƣờng bị xâm lấm nhiều địa bàn hoạt động lâm trƣờng rộng, nên tình hình quản lý lâm trƣờng gặp khó khăn Biểu 1.1 Tình hình sản xuất kinh doanh lâm trường năm 2008 Công việc Thiết kế trồng rừng Kế hoạch đặt Đã thực Diện tích Sản lƣợng Diện tích Sản lƣợng (ha) (m3) (ha) (m3) Thiết kế trồng rừng 900,0 950,0 Chăm sóc rừng non 2.675,23 2.675,23 Bảo vệ rừng khép tán 3.898,00 3.898,00 Khai thác rừng 265,60 22000,00 265,60 22000,00 Định hƣớng phát triển lâm trƣờng năm 2008 năm mở rộng sản xuất nâng cao thu nhập cho ngƣời lao động, trồng thêm rừng chăm sóc bảo vệ rừng cũ, khai thác cung cấp gỗ cho nhà máy giấy Bãi Bằng 1.4 Đặc điểm tình hình sản xuất đội – Lâm trƣờng Tam Sơn 1.4.1 Đặc điểm đội Đội Lâm trƣờng Tam Sơn đóng địa bàn xã Thạch Kiệt, trụ sở đội nằm cạnh quốc lộ 32A Tổng diện tích rừng đội quản lý 1.342,8 Đội cách nhà máy giấy Bãi Bằng 76 km, cách trung tâm thị trấn Thanh Sơn 25 km nằm dọc theo đƣờng quốc lộ 32A Đội nằm vùng dân cƣ nên có nhiều thuận lợi mặt giao thơng nhƣ văn hố, giáo dục y tế 1.4.2 Nhiệm vụ đội Thực nhiêm vụ chung lâm trƣờng, ngồi cơng việc khai thác gỗ NLG theo kế hoạch Cơng ty, đội cịn có nhiệm vụ trồng chăm sóc bảo vệ rừng tự nhiên rừng trồng 1.4.3 Cơ sở hạ tầng đội Đội có dãy nhà cấp trụ sở nơi làm việc cán đội, có cƣa cung, búa, xẻng, cuốc dao phát, đội có 30 km đƣờng cấp phân phối nằm trải rác diện tích rừng đội quản lý, thiết bị khác phục vụ cho đội 1.4.4 Tình hình nhân lực đội Đội Lâm trƣờng Tam Sơn có 36 cơng nhân có đội trƣởng đội phó phụ trách kỹ thuật 34 cơng nhân có 22 cơng nhân nam 12 cơng nhân nữ 1.4.5 Công nghệ khai thác gỗ Lâm trƣờng đội áp dụng Rừng khai thác rừng trồng loại, chu kỳ khai thác năm rừng phát triển tốt, mật độ phân bố đều, khối lƣợng tƣơng đối tập trung Quy cách sản phẩn gỗ nguyên liệu giấy với chiều dài 4(m) 2(m) đƣờng kính đầu nhỏ tối thiểu 6(cm) Cơng nghệ khai thác lâm trƣờng đội áp dụng thủ công cụ thể nhƣ sau: - Chuẩn bị rừng: luỗng phát thực bì, vệ sinh gốc chặt dao phát, khảo sát thiết kế dụng cụ thơ sơ, tính tốn thủ cơng - Chặt hạ: Hạ cây, cắt cành, cắt khúc, chủ yếu dùng cƣa xăng ngồi cịn sử dụng số dụng cụ nhƣ rìu, cƣa cung, cƣa đơn - Vận xuất: Vận xuất chủ yếu dùng hình thức lao xeo, trâu kéo - Vận chuyển: Chủ yếu thuê ô tô vận chuyển gỗ từ bãi tập trung nhà máy giấy Bãi Bằng 10 Công Ghi 115,81 Đƣờng chuẩn bị Đƣờng chặt hạ cắt khúc Đƣờng vận xuất 41,35 29,76 Ngày Công việc Ngày 22 30 01 Tháng 10 11 Chuẩn bị khai thác 14 18 19 25 20 + 21 Chặt hạ cắt khúc 14 18 Vận xuất 14 18 53 19 20 + 21 19 20 + 21 Chƣơng DỰ TOÁN GIÁ THÀNH SẢN PHẨM VÀ SƠ BỘ ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ KINH TẾ 3.1 Dự toán giá thành sản phẩm Giá thành sản phẩm tiêu chất lƣợng nói lên kết phƣơng án sản xuất, đƣợc thể giá trị đồng tiền đơn vị sản phẩm Giá thành biểu chi phí lao động, máy móc thiết bị chi phí khác cho khâu sản xuất Để tính tốn đƣợc giá thành sản phẩm đến nhà máy giấy Bãi Bằng ta phải tính tốn tồn chi phí sản xuất bao gồm: * Chi phí khai thác: Nhƣ tính tốn phần trƣớc, giá thành khai thác bãi phƣơng án là: 110722,09(đ/m3) Giá thành chƣa kể đến khấu hao dụng cụ cho khâu chuẩn bị Do vậy, cần phải tính thêm chi phí vào giá thành khai thác Chi phí dụng cụ cho khâu chuẩn bị gồm có:  xẻng, giá 25000 (đ/cái) = 75000(đ)  đôi quanh gánh, giá 20000(đ/đôi) = 80000(đ)  cuốc, giá 27000 (đ/cái) = 81000(đ)  xà beng, gía 70000 (đ)  dao phát, gía 30000 (đ/cái) = 210000(đ) Vậy tổng chi phí cho khâu chuẩn bị là: 75000 + 80000 + 81000 + 70000 + 210000 =516.000(đ) Tính cho 1m3 gỗ là: 680 (đ/m3) Vậy giá thành khai thác bãi là: 110722,09+ 680 = 111402,09 (đ/m3) * Chi phí cho khâu vận chuyển: Khoảng cách từ khu khai thác đến nhà máy giấy 70(km) Lâm trƣờng phải thuê phƣơng tiện vận chuyển với đơn giá 2500(đ/km/m3) Do chi phí vận chuyển cho 1(m3) gỗ đến nhà máy 70 2500 = 175000(đ/m3) 54 Vậy giá thành sản phẩm đến nhà máy là: 111402,09 + 175000 = 286402,09 (đ/m3) 3.2 Hiệu kinh tế 3.2.1 Tính tốn lợi nhuận khai thác Lợi nhuận = ( Tổng thu – Tổng chi ) a Tổng thu Tổng thu gồm: Tiền bán gỗ bán củi  Tiền bán gỗ: Sản phẩm gỗ keo với đơn giá nhà máy là: 542000 (đ/m3), tổng sản lƣợng khai thác 330,8 (m3) Trong trình sản xuất, vận chuyển khâu công việc chƣa đảm bảo kỹ thuật dẫn đến sản phẩm bị hƣ hỏng, mát Tỷ lệ lấy 3% tổng sản lƣợng 0,03 330,8 = 9,924 (m3) Do lƣợng gỗ thực tế lại là: 330,8 – 9,924 = 320,876 (m3) Vậy số tiền bán gỗ thành phẩm là: 320,876 542000 = 173.914.792 (đ)  Tiền bán củi: Theo tính tốn có 60,04 ste củi, giá bán củi là: 170000 (đ/ste) Số tiền bán củi là: 60,4 170000 = 10.268.000 (đ) Vậy tổng doanh thu là: Gt = 173.914.792 + 10.268.000 = 184.182.792 (đ) b Tổng chi (Gc)  Tiền mua đứng: Tổng trữ lƣợng đứng 434,7 (m3), đơn giá bán 124000 (đ/m3) Vậy số tiền bỏ mua đứng là: 434,7.124000 = 53.902.800 (đ)  Chi phí khai thác vận chuyển: Giá thành sản phẩm 287617,6 (đ), sản lƣợng gỗ khai thác 330,8(m3) Vậy chi phí khai thác vận chuyển là: 330,8 287617,6 = 95.143.902,08 (đ) 55  Chi phí khấu hao máy móc nhiên liệu cho 60,04 ste củi: Nhƣ tính phần chi phí khấu hao cƣa xăng 1275,7(đ/m3), chi phí nhiên liệu, dầu bơi trơn 3312(đ/m3) Vậy chi phí khấu hao máy móc thiết bị là: 60,04 (1275,7 + 3312) = 275445,508 (đ) Thuế doanh thu: Chi phí lấy 4% tổng doanh thu: 0,04 184.182.792 = 7.367.311,68(đ) Tổng chi là: Gc = 53.902.800 +95.143.902,08 + 275445,508 + 7.367.311,68 = 156.689.459,3 (đ) Lợi nhuận là: Ln = Gt – Gc = 184.182.792 - 156.689.459,3 = 27.493.332,7 (đ) Lợi nhuận tính cho 1(ha) là: 3.016.153,18 (đ/ha) 3.2.2 So sánh phƣơng án thiết kế với phƣơng án lâm trƣờng Phƣơng án lâm trƣờng áp dụng vào khai thác hồn tồn thủ cơng Để so sánh ƣu nhƣợc điểm nhƣ hiệu phƣơng án lâm trƣờng với phƣơng án thiết kế cần phải dựa vào tiêu sau  Năng suất dây chuyền  Giá thành sản phẩm  Chi phí lao động cho đơn vị sản phẩm Qua kết tính tốn nhƣ số liệu thu thập phòng kỹ thuật lâm trƣờng Tam Sơn ta có bảng biểu sau: 56 Biểu 3.1 So sánh tiêu kinh tế kỹ thuật phương án thiết kế với phương án cuả lâm trường Phƣơng án Phƣơng án Kết thiết kế lâm so sánh Chỉ tiêu so sánh Năng suất dây chuyền (m3/ca) Giá thành sản phẩm (đ/m3) Chi phí lao động cho đơn vị sản phẩm(c/m3) trƣờng 17,13 15,80 +1,33 286402,09 295370,805 -8968,715 0,33 0,8 -0.47 Nhận xét: - Năng suất dây chuyền: Năng suất dây chuyền lâm trƣờng thấp suất dây chuyền phƣơng án thiết kế lâm trƣờng chƣa áp dụng giới vào khâu chặt hạ + cắt khúc, bố trí phƣơng thức khai thác chƣa hợp lý Với điều kiện địa hình cịn phức tạp, điều kiện kinh tế kỹ thuật hạn chế nên số khâu chƣa thể áp dụng - Giá thành sản phẩm: Qua bảng biểu ta thấy giá thành sản phẩm phƣơng án thấp áp dụng giới hóa vào sản xuất, bố trí lao động hợp lý, khơng lãng phí, dẫn đến giảm đƣợc chi phí khơng cần thiết, giá thành sản xuất giảm, lợi nhuận kinh tế tăng mục tiêu đơn vị sản xuất kinh doanh - Chi phí lao động cho đơn vị sản phẩm: Dây tiêu quan trọng thể mức độ hoàn hảo dây chuyền trình độ quản lý sản xuất đơn vị, dây chuyền cơng nghệ tối ƣu có nghĩa chi phí lao động sản phẩm thấp 57 Chƣơng PHỤC HỒI RỪNG SAU KHAI THÁC Hiện lâm trƣờng chủ yếu sản xuất kinh doanh gỗ rừng trồng Vì vấn đề khơi phục rừng sau khai thác quan trọng để đạt đƣợc hiệu cao kinh doanh 4.1 Công tác tạo giống Đây công tác quan trọng tạo điều kiện ban đầu cho phát triển rừng hiệu chu kỳ sản xuất kinh doanh Công tác tạo giống đƣợc lâm trƣờng quan tâm, ý phát triển với hệ thống vƣờn ƣơm đủ loại giống cần thiết đáp ứng cho nhu cầu trồng rừng 4.2 Công tác tạo rừng Hiện lâm trƣờng áp dụng tiến hành khôi phục rừng sau khai thác nhƣ sau: - Sau khai thác tiến hành dọn vệ sinh rừng cách thu gom cành, làm củi băm nhỏ để mục làm phân bón - Đào hố trƣớc tháng với kích thƣớc 40  40  40 (cm), cự ly hàng 3(m), cự ly 2(m) Trƣớc trồng 10 ngày lấp hố, chồi mọc lên tiến hành tỉa bớt chồi để chồi phát triển tốt, gốc nên để lại (1  2) chồi - Đối với rừng sau khai thác không đào bỏ gốc chặt mà đào hố trồng sang bên - Sau khai thác tiến hành thu gom cành, ngọn, băm nhỏ rải điều theo đƣờng đồng mức, làm tăng độ phì nhiêu hạn chế sói mịn đất - Cần áp dụng giới hóa vào công tác rồng rừng nhƣ phát quang bụi, đào hố máy khoan hố trồng nơi địa hình cho phép 58 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Kết luận Đƣợc hƣớng dẫn tận tình thầy giáo: Tiến sĩ – Nguyên Văn Quân, giúp đỡ thầy cô môn Khai thác Lâm sản Khoa công nghiệp phát triển nông thôn trƣờng Đại học lâm nghiệp, tập thể Cán cơng nhân viên lâm trƣờng Tam Sơn nói chung đội nói riêng với nỗ lực thân, sau tháng làm việc khẩn trƣơng, đến tơi hồn thành khóa luận tốt nghiệp Từ kết thu đƣợc tơi có số kết luận nhân xét nhƣ sau: - Khóa luận khái quát đƣợc tình hình sản xuất kinh doanh, công nghệ khai thác gỗ NLG lâm trƣờng Tam Sơn Áp dụng phƣơng pháp thống kê cho điểm lựa chọn đƣợc công nghệ khai thác phù hợp với điều kiện đội, lâm trƣờng làm sở để phát huy sau - Sau lựa chọn cơng nghệ hợp lý, khóa luận tiến hành thiết kế kỹ thuật khai thác, sơ tính tốn giá thành sản phẩm cho phƣơng án chọn Đánh giá hiệu kinh tế dây chuyền công nghệ kết tính tốn cho thấy: Với việc áp dụng giới hóa vào khâu chặt hạ + cắt khúc, bố trí lao động, thiết bị hợp lý nâng cao suất, giảm đƣợc giá thành sản phẩm mang lại hiệu kinh tế nhƣ sau: + Giá thành phƣơng án thiết kế thấp so với giá thành khai thác lâm trƣờng áp dụng 8968,715(đ/m3) + Chi phí lao động đơn vị sản phẩm phƣơng án thiết kế thấp 0.47(c/m3) Dây chuyền áp dụng cƣa xăng vào khâu chặt hạ cắt khúc, kết hợp với lao xeo vận xuất trâu Do suất lao động tăng đồng thời cải thiện điều kiện làm việc cho công nhân phù hợp với điều kiện địa hình khả tài lâm trƣờng 59 Kiến nghị Lâm trƣờng Tam Sơn đơn vị sản xuất kinh doanh có hiệu Mặc dù trên đà phát triển nhƣng lâm trƣờng cịn có nhiều hạn chế mặt nhƣ: Quản lý tài nguyên rừng tổ chức quản lý sản xuất, dây chuyền công nghệ sản xuất hoạt động khai thác lạc hậu Là sinh viên khoa Khoa công nghiệp phát triển nông thôn; mạnh dạn đƣa số kiến nghị hoạt động khai thác số công việc khác lâm trƣờng nhƣ sau: - Khâu chuẩn bị: Nên dùng máy phát bụi để phát quang thay cho phát quang thủ công, cải thiện điều kiện làm việc công nhân - khâu chặt hạ đƣa cƣa xăng vào chặt hạ cắt khúc, cần đào tạo đội cơng nhân để sử dụng cƣa xăng có hiệu đảm bảo an toàn sản xuất - Trong khâu vận xuất: Với điều kiện địa hình khu khai thác lâm trƣờng việc áp dụng giới hóa khơng khó khăn Hệu lại khơng cao hình thức vận xuất thủ cơng lao xeo kết hợp kéo trâu, bên cạnh khoa học kỹ thuật nhƣ điều kiện kinh tế chƣa cho phép có đƣợc phƣơng thức vận xuất tối ƣu Nhƣ nội dung luận văn tốt nghiệp trình bày, với kết thu đƣợc đáng kể song chƣa nhiều tránh khỏi đƣợc thiếu sót Kính mong đƣợc bảo thầy đóng góp ý kiến bạn để luận văn đƣợc hồn chỉnh Tơi xin chân thành cảm ơn ! Hà Tây, tháng 05 năm 2008 Sinh viên Nguyễn Trọng Anh 60 TÀI LIỆU THAM KHẢO Các tác giả Trƣờng Đại học Lâm nghiệp (2001), khai thác vận chuyển lâm sản, NXB Nông Nghiệp Ngô Quang Đê, Nguyễn Hữu Vĩnh (1997) Trồng rừng, NXB Nông Nghiệp Nguyễn Văn Quân (1999), Công nghệ thiết bị khai thác gỗ rừng trồng, tạp chí lâm nghiệp số + 4 Dƣơng Văn Tài, Nghiên cứu tuyển chọn số loại cưa xăng chặt hạ rừng trồng Việt Nam Viện điều tra quy hoạch rừng, Sổ tay điều tra quy hoạch rừng Các khóa luận khóa trƣớc có liên quan 61 MỤC LỤC Trang Đặt vấn đề Chƣơng - Đặc điểm tự nhiên, xã hội tình hình sản xuất kinh doanh lâm trƣờng Tam Sơn – Tân Sơn – Phú Thọ 1.1 Lịch sử hình thành, phát triển nhiệm vụ lâm trƣờng……………….3 1.2 Điều kiện tự nhiên………………………………………………………….4 1.3 Đặc điểm xã hội tình hình sản xuất kinh doanh lâm trƣờng……… 1.4 Đặc điểm, tình hình sản xuất đội lâm trƣờng Tam Sơn…………… Chƣơng - Thiết kế kỹ thuật khu khai thác 2.1 Tình hình chung khu khai thác……………………………………….11 2.2 Lựa chọn dây chuyền công nghệ khai thác……………………………….14 2.3 Thiết kế kỹ thuật cho phƣơng án chọn……………………………… 46 2.4 Lập biểu đồ tiến độ sản xuất khu khai thác……………………………….52 Chƣơng - Dự toán giá thành sản phẩm sơ đánh giá hiệu kinh tế 3.1 Dự toán giá thành sản phẩm………………………………………………54 3.2 Hiệu kinh tế………………………………………………………… 55 Chƣơng - Phục hồi rừng sau khai thác 4.1 Công tác tạo giống……………………………………………………… 58 4.2 Công tác tạo rừng…………………………………………………………58 Kế luận……………………………………………………………………… 54 Kiến nghị…………………………………………………………………… 60 Tài liệu tham khảo…………………………………………………………….61 62 BẢNG TÓM TẮT KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẶT VẤN ĐỀ Trong điều kiện để đáp ứng nhu cầu sản xuất ngành khai thác gỗ nói riêng ngành cơng nghiệp rừng nói chung phải tự đổi để phù hợp thực tế sản xuất, để đƣa dây chuyền công nghệ kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất kết hợp công nghệ truyền thống với đại qúa trình tiếp thu kỹ thuật cơng nghệ ta phải lựa chọn cho phù hợp với địa hình rừng Việt Nam Bản thân sinh viên khoa Công nghiệp phát triển nông thôn trƣờng Đại học Lâm nghiệp, để phục vụ cho luận văn tốt nghiệp, đƣợc khoa nhà trƣờng cho phép thực đề tài: “ Thiết kế kỹ thuật khu khai thác gỗ rừng trồng Lâm trƣờng Tam Sơn – Tân Sơn – Phú Thọ ’’ Khai thác khâu quan trọng định đến chất lƣợng sản phẩm hiệu kinh tế đơn vị sản xuất kinh doanh trồng rừng.Nhƣ biết khai thác khâu công việc nặng nhọc, phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên, thời tiết Vì nhiệm vụ đặt phải tình tốn thiết kế để tìm đƣợc phƣơng án công nghệ khai thác phù hợp với điều kiện đơn vị địa hình, nhằm mang lại hiệu kinh tế cao Chƣơng ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN VỀ TỰ NHIÊN, XÃ HỘI VÀ TÌNH HÌNH SẢN XUẤT KINH DOANH TẠI LÂM TRƢỜNG TAM SƠN- TÂN SƠN – PHÚTHỌ 1.1 Lịch sử hình thành, phát triển nhiệm vụ lâm trƣờng 1.1.1 Lịch sử hình thành phát triển 1.2 Điều kiện tự nhiên lâm trƣờng 1.2.1 Vị trí địa lý lâm trƣờng 63 1.2.2 Điều kiện địa hình 1.2.3 Điều kiện đất đai 1.2.4 Khí hậu thuỷ văn 1.2.5 Tình hình giao thơng 1.2.6 Thực trạng tài nguyên rừng lâm trƣờng 1.3 Đặc điểm xã hội, tình hình sản xuất kinh doanh lâm trƣờng 1.3.1 Đặc điểm dân sinh kinh tế vùng 1.3.2 Bộ máy tổ chức lâm trƣờng 1.3.3 Cơ sở vật chất lâm trƣờng 1.3.4 Tình hình sản xuất lâm trƣờng Tam Sơn định hƣớng phát triển năm tới 1.4 Đặc điểm tình hình sản xuất đội – Lâm trƣờng Tam Sơn 1.4.1 Đặc điểm đội 1.4.2 Nhiệm vụ đội 1.4.3 Cơ sở hạ tầng đội 1.4.4 Tình hình nhân lực đội 1.4.5 Công nghệ khai thác gỗ Lâm trƣờng đội áp dụng Chƣơng THIẾT KẾ KỸ THUẬT KHU KHAI THÁC 2.1 Tình hình chung khu khai thác 11 2.1.1 Đặc điểm vị trí khu khai thác 11 2.1.2 Địa hình khu khai thác 11 2.1.3 Tình tài nguyên khu khai thác 11 2.2 Lựa chọn dây chuyền công nghệ khai thác 14 2.2.1 Xách định phƣơng thức khai thác chu kỳ khai thác 14 a Phƣơng thức khai thác 14 b Chu kỳ khai thác 14 2.2.2 Lựa chọn dây chuyền khai thác gỗ 14 a Khái quát chung công nghệ khai thác gỗ 14 64 b Các loại dây chuyền công nghệ khai thác gỗ 15 c Nguyên tắc phƣơng pháp lựa chọn dây chuyền công nghệ 16 d Các dây chuyền cơng nghệ áp dụng cho khu khai thác 18 + Phƣơng án 21  Tính số lƣợng cơng nhân thiết bị cần thiết cho khâu công việc 21  Tính tốn suất dây chuyền 22  Tính tốn giá thành khai thác bãi 23  Tính vốn đầu tƣ riêng cho phƣơng án 26 + Phƣơng án 28  Tính số cơng nhân thiết bị cho khâu công việc 28  Tính suất dây chuyền cơng nghệ 28  Tính tốn giá thành khai thác bãi cho phƣơng án 29  Tính chi phí lao động đơn vị sản phẩm 33  Tính vốn đầu tƣ riêng cho phƣơng án 33 + Phƣơng án 35  Tính suất dây chuyền 37  Tính tốn giá thành khai thác gỗ bãi 38  Chi phí lao động cho đơn vị sản phẩm 42  Tính vốn đầu tƣ riêng cho phƣơng án 43 e Lựa chọn phƣơng án hợp lý từ phƣơng án 43 2.3 Thiết kế kỹ thuật khu khai thác theo phƣơng án chọn 46 2.3.1 Khâu chuẩn bị rừng 46 2.3.2 Khâu chặt hạ cắt khúc 47 2.3.3 Khâu vận xuất 47 65 2.3.4 Khâu vận chuyển 48 2.3.5 Thiết kế công trình phụ khác 48 a Đƣờng vân xuất, vận chuyển 48 b Bãi bốc gỗ 48 2.3.6 Tính tốn nhu cầu nhân lực, thiết bị, nhiên liệu cho khâu công việc 49 a Khâu chuẩn bị 49 bao gồm công việc sau: 49 b Khâu chặt hạ + cắt khúc 49 c Khâu vận xuất 49 d Khâu bóc vỏ 50 e Khâu vận chuyển 50 g Tính tốn nhu cầu nhiên liệu cho phƣơng án 50 2.4 Lập biểu đồ tiến độ sản xuất khu khai thác 51 Chƣơng DỰ TOÁN GIÁ THÀNH SẢN PHẨM VÀ SƠ BỘ ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ KINH TẾ 3.1 Dự toán giá thành sản phẩm 54 3.2 Hiệu kinh tế 55 3.2.1 Tính toán lợi nhuận khai thác 55 a Tổng thu 55 b Tổng chi (Gc) 55 3.2.2 So sánh phƣơng án thiết kế với phƣơng án lâm trƣờng 56 Chƣơng PHỤC HỒI RỪNG SAU KHAI THÁC 4.1 Công tác tạo giống 58 4.2 Công tác tạo rừng 58 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 59 Kết luận 59 66 Kiến nghị 60 TÀI LIỆU THAM KHẢO 61 67 ... Kiệt Sơn huyện Tân Sơn - tỉnh Phú Thọ Nhiệm vụ chủ yếu trồng rừng nguyên liệu giấy, khai thác vận chuyển gỗ nguyên liệu giấy nộp cho công ty nguyên liệu giấy cho Cơng ty Vĩnh Phú, bình qn năm: trồng. .. học Lâm nghiệp, để phục vụ cho luận văn tốt nghiệp, đƣợc khoa nhà trƣờng cho phép thực đề tài: “ Thiết kế kỹ thuật khu khai thác gỗ rừng trồng Lâm trƣờng Tam Sơn – Tân Sơn – Phú Thọ ’’ Khai thác. .. chuyển gỗ từ bãi tập trung nhà máy giấy Bãi Bằng 10 Chƣơng THIẾT KẾ KỸ THUẬT KHU KHAI THÁC 2.1 Tình hình chung khu khai thác 2.1.1 Đặc điểm vị trí khu khai thác Khu khai thác tiến hành thiết kế trực