Báo cáo kỹ thuật – Nhóm Phân tích Kinh tế - Hợp phần UNDP SỔ TAY TÍNH TỐN HIỆU QUẢ KINH TẾ DỰ ÁN HẠ TẦNG NÔNG THÔN KHU VỰC MIỀN NÚI PHÍA BẮC CĨ LỒNG GHÉP YẾU TỐ THÍCH ỨNG BĐKH Hà Nội, 5/2016 Chú thích Báo cáo đƣợc đệ trình Bộ Nơng nghiệp Phát triển nơng thơn (MARD) Chƣơng trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) Ban Quản lý Trung ƣơng dự án “Tăng cƣờng khả chống chịu với khí hậu cho sở hạ tầng tỉnh miền núi phía Bắc” Những quan điểm, kết luận khuyến nghị tài liệu không đại diện cho quan điểm MARD nhƣ UNDP Thông tin liên hệ: Trần Văn Lam, Giám đốc dự án Ban Quản lý dự án nông nghiệp Số 16 Thụy Khuê, phƣờng Thụy Khuê, Q Tây Hồ, TP Hà Nội pcrinmp@apmb.gov.vn Hoặc Tƣ vấn Phân tích Kinh tế Trong nƣớc, Bùi Hải Nam Email: bhnam79@gmail.com ĐT: 0912557979 Thơng tin chung Chƣơng trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) phối hợp với Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB) để hỗ trợ Bộ Nông nghiệp phát triển nông thôn (Bộ NN-PTNT) thực dự án “Tăng cường khả chống chịu khí hậu cho sở hạ tầng tỉnh miền núi phía Bắc” Mục tiêu dự án tăng cƣờng tính bền vững giảm nhẹ khả dễ bị tổn thƣơng cơng trình hạ tầng nơng thơn tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam trƣớc tác động bất lợi biến đổi khí hậu (BĐKH) hỗ trợ khung sách cho phép khuyến khích phát triển hạ tầng vùng núi phía Bắc bền vững với khí hậu Trong bối cảnh đó, dự án tuyển 01 chuyên gia tƣ vấn nƣớc phân tích kinh tế liên quan đến lĩnh vực sở hạ tầng nông thôn, để cung cấp kinh nghiệm chun mơn việc phân tích, đánh giá hiệu kinh tế dự án/cơng trình hạ tầng nơng thơn “chống chịu với khí hậu” (tập trung vào giao thông nông thôn, thủy lợi đê kè bảo vệ bờ sơng) khu vực miền núi phía Bắc Các sản phẩm mà tƣ vấn phải giao nộp (bản tiếng Anh tiếng Việt) bao gồm: - Sản phẩm 1: Báo cáo phƣơng pháp đánh giá mức độ thiệt hại mặt kinh tế BĐKH gây sở hạ tầng nông thôn miền núi phía Bắc - Sản phẩm 2: Sổ tay tính tốn hiệu kinh tế dự án hạ tầng nông thôn khu vực miền núi phía Bắc có lồng ghép yếu tố thích ứng BĐKH - Sản phẩm 3: Đề xuất sửa đổi, bổ sung văn liên quan đến tính tốn hiệu kinh tế dự án hạ tầng nơng thơn để lồng ghép thích ứng BĐKH Theo dự kiến, chuyên gia Phân tích Kinh tế đƣợc huy động lần (03 tháng) để hoàn thành sản phẩm số 01 năm 2014 Các sản phẩm lại (sản phẩm 02 03) đƣợc hoàn thành vào đợt huy động lần thứ 02 năm 2015 2016 MỤC LỤC PHẦN 1.1 1.2 1.3 PHẦN 2.1 2.2 2.3 PHẦN Bƣớc Bƣớc Bƣớc Bƣớc PHẦN 4.1 4.2 Trang Danh sách bảng đồ thị Giải thích thuật ngữ định nghĩa GIỚI THIỆU 10 Sự cần thiết 10 Mục tiêu 11 Đối tƣợng hƣớng dẫn 11 KHÁI QUÁT CHUNG VỀ CHI PHÍ VÀ HIỆU QUẢ 12 CỦA PHƢƠNG ÁN THÍCH ỨNG BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU Lƣu ý tính tốn chi phí lợi ích phƣơng án 12 Tỉ lệ chiết khấu 13 Chi phí lợi ích tăng thêm lồng ghép thích ứng 14 BĐKH vào dự án sở hạ tầng nơng thơn PHÂN TÍCH KINH TẾ DỰ ÁN CƠ SỞ HẠ TẦNG 16 NƠNG THƠN CĨ LỒNG GHÉP THÍCH ỨNG BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU Thu thập thơng tin phục vụ đánh giá tính dễ bị tổn thƣơng 17 vùng dự án Đánh giá tính dễ bị tổn thƣơng, làm sở xây dựng 17 Phƣơng án Thích ứng BĐKH Dựa kết đánh giá tính dễ bị tổn thƣơng, xây dựng 21 Phƣơng án Thích ứng BĐKH Phân tích kinh tế nhằm tính tốn so sánh hiệu kinh 24 tế Phƣơng án Cơ sở với Phƣơng án Thích ứng BĐKH KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 49 Kết luận 49 Kiến nghị 49 TÀI LIỆU THAM KHẢO 51 PHỤ LỤC 53 DANH SÁCH BẢNG Bảng 2.1: Tỉ lệ chiết khấu thích ứng với biến đổi khí hậu Bảng 3.1: Ví dụ thu thập thơng tin cho đƣờng nơng thơn Bảng 3.2: Ví dụ chấm điểm số chiều dài đƣờng nông thôn Bảng 3.3: Ví dụ đánh giá tính dễ bị tổn thƣơng đƣờng nông thôn Bảng 3.4: Chỉ số tính dễ bị tổn thƣơng tổng hợp đƣờng nơng thơn Bảng 3.5: Ví dụ lựa chọn số có tính dễ bị tổn thƣơng cao Bảng 3.6: Ví dụ xây dựng Phƣơng án Thích ứng BĐKH Bảng 3.7: Tiêu chí lựa chọn Phƣơng án Thích ứng BĐKH Bảng 3.8: Phân loại dự án Bảng 3.9: Phƣơng pháp phân tích kinh tế theo tình thực tế Bảng 3.10: Cho trọng số chấm điểm kịch Bảng 3.10: Mẫu bảng so sánh kịch Trang 14 17 18 18 21 21 22 23 24 28 42 43 DANH SÁCH ĐỒ THỊ Đồ thị 2.1: Vấn đề liên quan đến chi phí lợi ích thích ứng BĐKH Đồ thị 3.1: Các bƣớc thực tích hợp biến đổi khí hậu Đồ thị 3.2: Quy trình xây dựng phê duyệt dự án, điểm thực phân tích kinh tế Đồ thị 3.3: Lựa chọn phƣơng pháp phân tích kinh tế phù hợp cho loại hình dự án 13 16 26 27 Giải thích thuật ngữ định nghĩa Phân tích kinh tế: Nghiên cứu khả lợi nhuận dự án tổng thể theo quan điểm kinh tế - xã hội Hiệu kinh tế: Thuật ngữ có nghĩa riêng kinh tế Khi áp dụng cho thích ứng BĐKH phƣơng án thích ứng phải có tổng lợi ích từ hành động thích ứng cao chi phí bỏ ((Mendelsohn, 2000) Đây khơng lợi ích chi phí tính tiền nhận đƣợc và/hoặc sinh trực tiếp từ lĩnh vực công tƣ nhân mà hội bỏ qua, ngoại tác tác động phi tiền tệ, đặc biệt chúng liên quan đến hệ thống sinh thái Phân tích chi phí – lợi ích (CBA): phƣơng pháp tiếp cận định lƣợng để phân tích liệu giá trị lợi ích dự án định có vƣợt giá trị chi phí khơng Phân tích dịng tiền mặt cơng cụ để lập so sánh dịng lợi ích chi phí năm cho trƣờng hợp “Có dự án” “Khơng có dự án”, hay cịn gọi mơ hình can thiệp khơng can thiệp Căn vào định nghĩa trên, giá trị đƣợc gán cho tác động chƣơng trình – thuận lợi bất thuận lợi – phải giá trị cá nhân chịu tác động, giá trị mà nhà kinh tế, triết học đạo đức, nhà môi trƣờng đối tƣợng khác đƣa Lợi ích chi phí biện pháp can thiệp đầu tƣ đề xuất cần đƣợc định lƣợng trƣờng hợp Các ƣớc tính dự đốn tốt cần đƣợc trình bày với mơ tả yếu tố bất ổn định Trƣờng hợp thứ hai thƣờng đƣợc gọi mơ hình can thiệp khơng can thiệp Phân tích lợi ích chi phí (CBA), đo lƣờng tiền tệ tất tác động tiêu cực tích cực liên quan với hành động định Lợi ích chi phí đƣợc so sánh khác biệt tỷ lệ chúng đƣợc xem nhƣ số để biết đầu tƣ hay hỗ trợ sách theo quan điểm xã hội Một cách tiếp cận định lƣợng để phân tích xem giá trị dịng lợi ích dự án có vƣợt q giá trị dịng chi phí khơng Phân tích dịng tiền cơng cụ cho việc thiết lập so sánh dòng năm lợi ích chi phí cho hai trƣởng hợp „Có‟ „Khơng có‟ dự án Sau đƣợc quy ƣớc gọi trƣờng hợp “Có làm” “Khơng làm gì” Dựa vào định nghĩa trên, giá trị đƣợc gán cho tác động chƣơng trình – có lợi hay bất lợi - giá trị cá nhân bị ảnh hƣởng, giá trị kinh tế nhà kinh tế học, triết gia, môi trƣờng đối tƣợng khác Lợi ích chi phí can thiệp đề xuất đầu tƣ cần đƣợc định lƣợng trƣờng hợp Các ƣớc tính tốt nên đƣợc trình bày với mơ tả yếu tố bất an tồn Phân tích hiệu chi phí (CEA): việc giảm phân tích chi phí - lợi ích tất chi phí danh mục đầu tƣ dự án đƣợc đánh giá mối quan hệ với mục tiêu sách cố định Các mục tiêu sách trƣờng hợp đại diện cho lợi ích dự án tất tác động khác đƣợc xác định nhƣ chi phí chi phí tiêu cực (lợi ích) Các mục tiêu sách phù hợp ví dụ: nhận tiềm năng lƣợng tái tạo cụ thể, giảm thiểu đói nghèo, phát huy tối đa cải thiện việc biến đổi khí hậu Hiệu chi phí đánh giá chi phí hoạt động mà khơng cần đánh giá cụ thể lợi ích thu đƣợc Có thể lý sau đây: - Một định ƣu tiên đƣợc thực sở thiết thực có yếu tố trị, tùy chọn với giá rẻ hiệu đƣợc theo đuổi - Đó lợi ích hiển nhiên chi phí-hiệu lẽ thƣờng - Những lợi ích chi phí chƣa tƣơng xứng, nhƣng mà chi phí đƣợc coi nhƣ so với lợi ích tiềm dài hạn Xem xét phù hợp với môi trƣờng tài sản xã hội - Những lợi ích tùy chọn khác đƣợc coi tƣơng đƣơng Lý tƣởng chi phí xem xét chi phí tồn dự án từ nghiên cứu, phát triển đến thực dự án Mơ hình phân tích đa tiêu chuẩn (MCA): MCA tập hợp ngày phổ biến kỹ thuật kết hợp loạt sách tùy chọn chƣơng trình tác động vào khn khổ cho đồng hóa dễ dàng nhà định Mơ hình MCA phận quan trọng phƣơng pháp VA sử dụng để phát triển phân tích yêu cầu chống khí hậu cấp khu vực/tỉnh Giá trị tiền tệ khơng có sẵn cho tất tiêu chí Là kỹ thuật định lƣợng MCA cho điểm số tùy chọn theo tiêu chí khác nhau, dẫn đến số điểm tổng hợp để xác định kết tối ƣu MCA biến thể sử dụng phƣơng pháp lai ghép kết hợp ƣớc tính định lƣợng với đánh giá chủ quan có lẽ hình thức phổ biến đánh giá đƣợc sử dụng đánh giá thích ứng biến đổi khí hậu MCA nên đƣợc áp dụng kết kế hoạch thích ứng định tính đa lợi ích, mà đƣợc tổng hợp Tƣơng tự nhƣ CBA CEA, MCA để xếp hạng ƣu tiên số nhiều lựa chọn thích ứng Điều quan trọng cần lƣu ý việc xây dựng mơ hình MCA thƣờng toán lớn, tốn thời gian liên quan đến nhiều bên liên quan Tỷ lệ chiết khấu: hiệu kinh tế địi hỏi lợi ích chi phí năm tƣơng lai có trọng số định đầu tƣ so với thời điểm Tỷ lệ mà lợi ích tƣơng lai chi phí nên đƣợc giảm giá phân tích CBA để giá trị nói chung không với tỷ lệ lợi nhuận vốn đầu tƣ tƣ nhân Thay đó, tỉ lệ chiếu khấu nên đƣợc dựa vào làm cá nhân giảm giá thời điểm tiêu thụ tƣơng lai Tỷ suất sinh lời nội (Kinh tế): Tỷ suất sinh lời nội (IRR / ERR) biện pháp phổ biến sử dụng để đo lƣờng giá trị dự án, cho phép so sánh khả sinh lợi can thiệp dự án đƣợc đƣa so với đầu tƣ khác ngành nhƣ ngành khác, độc lập với quy mô họ Một số tổ chức quốc tế (ví dụ nhƣ Ngân hàng Thế giới Ngân hàng Phát triển khu vực) nhà tài trợ quốc tế song phƣơng (ví dụ nhƣ Millennium Challenge Account) nhiều áp dụng nghiêm ngặt yêu cầu tối thiểu ERR (đƣợc gọi lợi tức tối thiểu) lựa chọn dự án định đầu tƣ (Thích ứng) Chi phí can thiệp: Đây chi phí biện pháp can thiệp kỹ thuật đề xuất Mơ hình “Trong dự án” đƣợc thiết kế để đối phó với mức độ tác động định khí hậu Những chi phí thƣờng đƣợc định nghĩa hai phần riêng biệt, cụ thể là: Chi phí vốn (CapEx) Chi phí vận hành (OpEx) Đối với biện pháp can thiệp chống chịu với khí hậu đề xuất, CapEx OpEx cần đƣợc quy định cụ thể Ngoài ra, cần cung cấp dự tốn chi phí biện pháp khơng can thiệp (mơ hình Ngồi dự án) Thiệt hại tránh đƣợc (lợi ích): Trong lợi ích cơng trình (biện pháp can thiệp) thơng thƣờng liên quan đến dịng lợi ích/hợp phần tích cực (nhờ có biện pháp can thiệp vật lý: đầu tƣ kỹ thuật vào hạ tầng); biện pháp can thiệp dự án chống chịu với khí hậu, Lợi ích đƣợc xác định đƣợc gọi Tránh thiệt hại Những thiệt hại đƣợc phân loại phần báo cáo Thiệt hại dƣ: Đây thiệt hại xảy thời điểm tƣơng lai cho cộng đồng xã hội nhƣ hậu BĐKH bất lợi địa điểm định sau tiến hành biện pháp can thiệp (đầu tƣ) trƣớc chống chịu với khí hậu Các biện pháp can thiệp chống chịu với khí hậu khơng nhằm đƣa bảo vệ hồn tồn/tránh đƣợc thiệt hại Tính bất định: Thể mức độ mà giá trị xác thơng số chƣa đƣợc biết Tính bất định thiếu thơng tin khơng thống điều biết chƣa biết Tính bất định đƣợc thể thƣớc đo định lƣợng (ví dụ nhƣ theo tính tốn mơ hình đƣa nhiều giá trị khác nhau) cụm từ định tính (ví dụ phản ánh quan điểm đánh giá khác nhóm tƣ vấn) Mức độ rủi ro (Risk): Khả xảy hệ cụ thể dựa tính dễ bị tổn thƣơng hệ thống kết khả xảy hiểm họa cụ thể Vì rủi ro miêu tả hoặc/và đo lƣờng kết xảy tính dễ bị tổn thƣơng hệ thống Ví dụ, cộng đồng dễ bị tổn thƣơng lũ, nhƣng có nâng cấp hệ thống thoát nƣớc khiến khả xảy lũ ít, rủi ro từ lũ cộng đồng thấp Đánh giá rủi ro (Risk Assessment): Một đánh giá mang tính hệ thống rủi ro khí hậu mà thành phố cộng đồng phải chịu Kịch ản iến đổi hí hậu: Là giả định có sở khoa học thay đổi tƣơng lai biểu khí hậu nhƣ nhiệt độ, lƣợng mƣa, mực nƣớc biển dâng Các kịch thể mối quan hệ kinh tế - xã hội, phát thải khí nhà kính, biến đổi khí hậu mực nƣớc biển dâng Kịch biến đổi khí hậu, nƣớc biển dâng thức cho Việt Nam đƣợc Bộ TNMT ban hành vào tháng năm 2009 (xem “Kịch biến đổi khí hậu, nƣớc biển dâng cho Việt Nam”, Bộ TNMT, 2009, 34 trang) Kịch xét đến kịch phát thải thấp, trung bình cao Các kịch mơ tả thay đổi khí hậu kỷ 21 so với thời kỳ 1980-1999 nƣớc vùng khí hậu chính: Tây Bắc, Đơng Bắc, Đồng Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Nam Trung Bộ, Tây Nguyên Nam Bộ Mức nhạy cảm (Sensitivity): mức độ mà hệ thống bị ảnh hƣởng tiêu cực tích cực yếu tố có liên quan đến khí hậu Tình trạng dễ bị tổn thƣơng (Vulnera ility): mức độ mà hệ thống dễ bị ảnh hƣởng khơng thể đối phó với tác động có hại BĐKH, bao gồm biến thiên cực đoan khí hậu Tính dễ bị tổn thƣơng hàm số tính chất, phạm vi mức độ BĐKH tính biến thiên mà hệ thống bị phơi nhiễm, độ nhạy cảm lực thích ứng Đánh giá tình trạng dễ bị tổn thƣơng (Vulnera ility Assessment): đánh giá có hệ thống tình trạng phơi nhiễm độ nhạy cảm sở hạ tầng ngƣời, thiên nhiên vật chất, trƣớc hiểm họa tại, tính đến biến thiên thay đổi xảy tƣơng lai xảy hiểm họa đó, nhƣ lực thích ứng thành phố trƣớc tình trạng phơi nhiễm, nhảy cảm, biến thiên thay đổi Rủi ro hí hậu (Climate risk): Khả xảy biến cố khí hậu nguy hiểm hậu tác động lên hệ thống cụ thể kết tính dễ bị tổn thƣơng hệ thống Ví dụ nhƣ để xây dựng thành phố khu vực dốc, cao mực nƣớc biển vài mét có hệ thống nƣớc tốt, dù thành phố gặp phải trận bão mƣa lớn thƣờng xuyên nhƣng rủi ro khí hậu ngập lụt ngập lụt xảy Sự tiếp c Phơi nhiễm (E posure): Tình trạng hệ thống có khơng chịu tác động, tích cực hay tiêu cực, từ biến cố khí hậu cụ thể nhƣ nhiệt độ tăng, lƣợng mƣa biến thiên thay đổi (bao gồm tác động cực đoan), thay đổi tần suất cƣờng độ lốc xoáy bão nhiệt đới Nếu hệ thống chƣa phải chịu sức ép liên quan đến khí hậu diễn biến khác vấn đề khả thích ứng chƣa đặt r ràng Ví dụ, thành phố nằm sâu nội địa vùng có địa hình cao khơng chịu tác động trực tiếp nƣớc biển dâng không xảy tƣợng lũ lụt PHẦN GIỚI THIỆU 1.1 Sự cần thiết Với tốc độ tăng trƣởng kinh tế Việt Nam trở thành quốc gia có tốc độ gia tăng phát thải cao giới có cƣờng độ phát thải các-bon GDP đứng thứ hai khu vực sau Trung Quốc Sự gia tăng chủ yếu sử dụng nhiều lƣợng hóa thạch để sản xuất điện, dự đoán chiếm 50% loại lƣợng vào năm 2030 (WB, ESMAP DFID, 2014) Nghiên cứu Yusuf Francisco (2009) miền núi phía Bắc Việt Nam, nơi tập trung đông đồng bào dân tộc thiểu số (62%) – thuộc nhóm đối tƣợng dễ bị tổn thƣơng tác động BĐKH, khu vực dễ bị tổn thƣơng trƣớc tác động tiêu cực BĐKH khu vực Đông Nam Á, gây hậu vô lớn nhƣ thiệt hại ngƣời, phá hoại sở hạ tầng, làm ảnh hƣởng đến nhiều thành phát triển kinh tế xã hội, thách thức mục tiêu xóa đói giảm nghèo mục tiêu thiên niên kỷ Nhận thức đƣợc tác động BĐKH kinh tế có cƣờng độ phát thải cácbon cao đe dọa đến tiến trình phát triển kinh tế ảnh hƣởng đến mục tiêu thiên niên kỷ, từ năm 2008 Việt Nam xây dựng hệ thống sách tích hợp thích ứng BĐKH nhƣ “Chƣơng trình Mục tiêu Quốc gia Ứng phó với BĐKH - đảm bảo sở pháp lý để triển khai hoạt động, trọng định chế tích hợp yếu tố BĐKH vào chiến lƣợc, quy hoạch kế hoạch phát triển KTXH, phát triển ngành địa phƣơng”, “Khung chuẩn cho việc tích hợp vấn đề BĐKH - Bộ Kế hoạch Đầu tƣ”, “Hƣớng dẫn kỹ thuật tích hợp vấn đề BĐKH vào kế hoạch phát triển – Bộ Tài nguyên Mơi trƣờng”, “Hƣớng dẫn tích hợp BĐKH phát triển hạ tầng giao thông đƣờng - Bộ Giao thông Vận tải ban hành” Bộ NN-PTNT, ngành chịu ảnh hƣởng nhiều BĐKH, ban hành Chỉ thị số 809/CT-BNN-KHCN việc tích hợp BĐKH vào xây dựng, thực chiến lƣợc, quy hoạch, kế hoạch, chƣơng trình, dự án, đề án phát triển ngành nông nghiệp phát triển nông thôn, giai đoạn 2011-2015, đặc biệt Bộ phê duyệt nhiệm vụ tích hợp vấn đề BĐKH vào rà soát tổng quan quy hoạch thủy lợi vùng trung du miền núi phía Bắc Bên cạnh đó, chuyển đổi kinh tế Việt Nam từ tập trung bao cấp sang định hƣớng thị trƣờng từ sau “Đổi mới” dẫn theo chuyển đổi quy trình quản lý đầu tƣ cơng Tính phân cấp ngày đƣợc đẩy mạnh khiến cho quyền địa phƣơng cần phải có chứng sát thực khách quan để tự chủ lập kế hoạch, phân bổ sử dụng kinh phí hiệu sát với nhu cầu thực tế Năm 2014, Quốc hội thông qua Luật Đầu tƣ công nhằm nâng cao kỷ cƣơng, kỷ luật quản lý đầu tƣ công, từ khâu phê duyệt chủ trƣơng, thẩm định nguồn vốn nhằm hạn 10 - g: Tốc độ tăng thu nhập quốc dân dự báo giai đoạn tính tốn n năm, thu thập đƣợc Báo cáo Quy hoạch phát triển kinh tê – xã hội địa phƣơng; - n: Số năm kỳ dự báo 59 Phụ lục 4: KẾT QUẢ TÍNH TỐN VÍ DỤ PHƢƠNG PHÁP CBA Bảng: Chi phí phƣơng án sở Yếu tố chi phí Đơn vị Năm 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 Capex Opex Yếu tố Yếu tố Yếu tố Tổng $ 504762 757143 504762 757143 8095 8095 8095 8095 186429 8095 8095 8095 8095 186429 8095 8095 8095 8095 186429 8095 8095 8095 8095 186429 8095 8095 8095 8095 186429 8095 8095 8095 8095 186429 8095 8095 8095 8095 186429 8095 8095 8095 8095 186429 8095 8095 8095 8095 186429 8095 8095 8095 8095 186429 Bảng: Chi phí phƣơng án (tăng 5%), bao gồm kinh phí đầu tƣ ban dầu vận hành – bảo dƣỡng ứng phó với biến đổi khí hậu Yếu tố chi phí Đơn vị Năm 2011 Capex Opex Yếu tố Yếu tố Yếu tố Tổng $ 504762 25,238 60 530000 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 757143 37,857 8095 8095 8095 8095 186429 8095 8095 8095 8095 186429 8095 8095 8095 8095 186429 8095 8095 8095 8095 186429 8095 8095 8095 8095 186429 795000 8500 8500 8500 8500 195750 8500 8500 8500 8500 195750 8500 8500 8500 8500 195750 8500 8500 8500 8500 195750 8500 8500 8500 8500 195750 405 405 405 405 9321 405 405 405 405 9321 405 405 405 405 9321 405 405 405 405 9321 405 405 405 405 9321 Bảng: Chi phí phƣơng án (tăng 10%), bao gồm kinh phí đầu tƣ ban dầu vận hành – bảo dƣỡng ứng phó với biến đổi khí hậu Yếu tố chi phí Đơn vị Năm 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Capex Opex Yếu tố Yếu tố Yếu tố Tổng $ 504762 757143 50476 75714 8095 8095 8095 8095 186429 8095 8095 810 810 810 810 18643 810 810 61 555238 832857 8905 8905 8905 8905 205072 8905 8905 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 8095 8095 186429 8095 8095 8095 8095 186429 8095 8095 8095 8095 186429 8095 8095 8095 8095 186429 810 810 18643 810 810 810 810 18643 810 810 810 810 18643 810 810 810 810 18643 8905 8905 205072 8905 8905 8905 8905 205072 8905 8905 8905 8905 205072 8905 8905 8905 8905 205072 Bảng: Lợi ích phƣơng án sở Yếu tố lợi nhuận Đơn vị Năm 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 Đông xuân Hè thu Cá Rau Yếu tố Tổng $ 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 62 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 0 151899 151899 151899 151899 151899 151899 151899 151899 151899 151899 151899 151899 151899 151899 151899 151899 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 151899 151899 151899 151899 151899 151899 151899 151899 151899 Bảng: Lợi ích phƣơng án ứng phó biến đổi khí hậu (khi chi phí tăng 5%) Yếu tố lợi ích Đơn vị Năm 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 Đơng xn Hè thu Cá Rau Chi phí tránh đƣợc Tổng $ 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 63 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 31308.2 31308.2 31308.2 31308.2 31308.2 31308.2 31308.2 31308.2 31308.2 31308.2 31308.2 31308.2 31308.2 31308.2 31308.2 31308.2 31308.2 31308.2 31308.2 31308.2 31308.2 31308.2 31308.2 31308.2 0 183207.2 183207.2 183207.2 183207.2 183207.2 183207.2 183207.2 183207.2 183207.2 183207.2 183207.2 183207.2 183207.2 183207.2 183207.2 183207.2 183207.2 183207.2 183207.2 183207.2 183207.2 183207.2 183207.2 183207.2 2037 104,238 19252 25733 2676 31308.2 183207.2 Bảng: Lợi ích phƣơng án ứng phó biến đổi khí hậu (khi chi phí tăng 10%) Yếu tố lợi ích Đơn vị Năm 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 Đông xuân Hè thu Cá Rau Chi phí tránh đƣợc Tổng $ 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 104,238 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 19252 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 25733 64 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 2676 32731.3 32731.3 32731.3 32731.3 32731.3 32731.3 32731.3 32731.3 32731.3 32731.3 32731.3 32731.3 32731.3 32731.3 32731.3 32731.3 32731.3 32731.3 32731.3 32731.3 32731.3 32731.3 32731.3 32731.3 32731.3 0 184630.3 184630.3 184630.3 184630.3 184630.3 184630.3 184630.3 184630.3 184630.3 184630.3 184630.3 184630.3 184630.3 184630.3 184630.3 184630.3 184630.3 184630.3 184630.3 184630.3 184630.3 184630.3 184630.3 184630.3 184630.3 Phụ lục 5: KẾT QUẢ TÍNH TỐN VÍ DỤ PHƢƠNG PHÁP CEA Huyện Thuận Châu: Biến1 - Mô hình (tập trung vào thích ứng với BĐKH) Phƣơng án Loại cơng trình thích ứng bđkh Đƣờng giao thơng thơn thích ứng bđkh đƣờng nơng thơn 110.000/km 2,5 tỷ/km 0,5 km 55.000 1,25 30.940 0,56 2 Duy tu 50% mạng lƣới đƣờng Cơng trình cơng nghệ sinh học (bờ sông) đƣờng nông thôn Kè bờ sông 433/km tỷ/km 100 km 43.300 0,1 77.350 1,79 83.000 1,7 tỷ 400 m 83.000 1,7 15.470 0,19 3 Loại cơng trình Chi phí đơn vị cho cơng trình US$ Chi phí đơn vị cho cơng trình Tỷ VND Số lƣợng cơng trình 65 Chi phí can thiệp thích ứng BĐKH US$ Chi phí can thiệp thích ứng BĐKH tỷ VND Dân sô vùng bị ảnh hƣởng can thiện thích ứng BĐKH Xếp hạng (điểm) Xếp hạng thứ tự ƣu tiên đầu tƣ Huyện Thuận Châu: Biến - Mơ hình Van Der Walle (tập trung vào thích ứng với BĐKH chống đói nghèo) Phƣơng án Loại cơng trình thích ứng BĐKH Loại cơng trình Chi phí đơn vị cho cơng trình US$ Phƣơng án Đƣờng giao thơng thơn thích ứng BĐKH Duy tu 50% mạng lƣới đƣờng Cơng trình cơng nghệ sinh học (bờ sông) đƣờng nông thôn đƣờng nông thôn bờ sông 110000/km 2.5 tỷ/km 433/km 83000 Phƣơng án Phƣơng án Chi phí đơn vị cho cơng trình Tỷ VND Số lƣợng cơng trình Chi phí can thiệp thích ứng BĐKH US$ Chi phí can thiệp thích ứng BĐKH Tỷ VND 0.5 km 55000 1.25 990.8 9211.8 0.19 tỷ/km 100 km 43300 0.1 2477 23029.5 0.59 1.7 tỷ 400 m 83000 1.7 495.4 4605.9 0.06 66 Dân sô vùng bị ảnh hƣởng can thiện thích ứng BĐKH 0.3* dân số khơng nghèo vùng bị ảnh hƣởng can thiệp BĐKH Xếp loại (điểm) Xếp loại: thứ tự ƣu tiên đầu tƣ Xã Thơn Mịn: Biến1 - Mơ hình (tập trung vào thích ứng với BĐKH) Phƣơng án Phƣơng án Loại cơng trình thích ứng BĐKH Đƣờng giao thơng thơn thích ứng bđkh Phƣơng án Cơng trình cơng nghệ sinh học (bờ sơng) Phƣơng án Các biện pháp can thiệp phịng sạt lở đƣờng nơng thôn (công nghệ sinh học) Phƣơng án Phƣơng án Duy tu mạng lƣới đƣờng nông thôn Đƣờng giao tthơng thơn thích ứng bđkh Loại cơng trình Đƣờng nơng thơn Thủy lợi nơng thơn Cơng trình cơng nghệ sinh học chống sạt lở Đƣờng nông thôn Đƣờng nông thôn Chi phí đơn vị cho cơng trình US$ Chi phí đơn vị cho cơng trình tỷ VND Số lƣợng cơng trình Chi phí can thiệp thích ứng BĐKH US$ Chi phí can thiệp thích ứng BĐKH Tỷ VND Dân sô vùng bị ảnh hƣởng can thiện thích ứng BĐKH Xếp hạng (điểm) Xếp hạng: thứ tự ƣu tiên đầu tƣ 0.3 km 333333 0.7 tỷ 597.2 0.0018 1.0 tỷ điểm 40000 1.0 tỷ 1194.4 0.0299 21,000/ điểm tỷ điểm 21650 0.5 tỷ 298.6 0.0138 433/km tỷ/km 50 km 21650 0.5 tỷ 2986 0.1379 08 km 8800 0.2 tỷ 199.07 0.0226 2.5 tỷ/km 110000/km 40000 điểm 2.5 tỷ/km 110000/km 67 Xã Thơn Mịn: Biến - Mơ hình Van Der Walle (tập trung vào thích ứng với BĐKH chống đói nghèo) Phƣơng án Loại cơng trình thích ứng bđkh Phƣơng án Đƣờng giao thơng thơn thích ứng BĐKH Cơng trình cơng nghệ sinh học (bờ sông) Phƣơng án Phƣơng án Phƣơng án Phƣơng án Các biện pháp can thiệp phòng sạt lở đƣờng nông thôn (công nghệ sinh học) Duy tu mạng lƣới đƣờng nông thôn Đƣờng giao thông thông thơn thích ứng BĐKH Loại cơng trình Chi phí đơn vị cho cơng trình US$ Chi phí đơn vị cho cơng trình tỷ VND Đƣờng nơng thơn 110000/km 2.5 tỷ/km Thủy lợi nơng thơn 40000 per site Cơng trình cơng nghệ sinh học chống sạt lở Đƣờng nông thôn Đƣờng nơng thơn Số lƣợng cơng trình Chi phí can thiệp thích ứng BĐKH US$ Chi phí can thiệp thích ứng BĐKH Tỷ VND Dân sơ vùng bị ảnh hƣởng can thiện thích ứng BĐKH km 333333 tỷ 182 0.3* dân số không nghèo vùng bị ảnh hƣởng can thiệp BĐKH 124.8 1.0 tỷ one site 40000 1.0 tỷ 364 21,000/ điểm tỷ điểm 21650 tỷ 433/km tỷ/km 50 km 21650 110000/km 2.5 tỷ/km 08 km 8800 68 Xếp loại (điểm) Xếp loại: thứ tự ƣu tiên đầu tƣ 0.001 249.6 0.015 91 62.4 0.007 tỷ 910 624.0 0.071 tỷ 60.67 41.6 0.012 Phụ lục 6: KẾT QUẢ TÍNH TỐN VÍ DỤ PHƢƠNG PHÁP MCA Kịch 1: MCA bảng chấm điểm đƣờng nơng thơn tỉnh Bắc Kạn Tiêu chí Trọng số Ba Be Bach Thong Bac Kan Cho Don Cho Moi Na Ri Ngan Son Pac Nam Vật liệu 0.25 Thiệt hại Vận hành tu 0.25 0.15 Cut off C's 0.15 Cấu trúc thứ 0.05 Chấm điểm tiêu chí 0.4 0.08 % hộ nghèo % dân tộc thiểu só 0.05 0.05 % tuổi lao động 0.05 Tổng trọng số tiêu chí 0.76 0.26 0.76 Tổng điểm 0.5455 0.02 0.73 0.23 0.74 0.4735 0.01 0.05 0.01 0.01 0.9 0.325 0.8 0.01 0.05 0.04 0.9 0.5075 0.18 0.94 0.4 0.01 0.72 0.17 0.73 0.5525 0.5 0.18 0.89 0.2 0.18 0.26 0.01 0.406 0.9 0.05 0.98 0.4 0.18 0.97 0.05 0.5545 0.01 0.01 0.95 0.8 0.21 0.95 0.92 0.4215 0.9 0.07 0.3 0.08 0.95 0.3 0.5 0.5 0.7 0.05 0.9 0 69 0.47325 Tổng điểm trọng số Điểm trung bình 1.1275 0.56375 1.0815 0.6015 0.037 0.2595 0.101 0.298 0.14 0.90125 0.50125 0.0925 0.64875 0.2525 0.745 % dân tộc thiểu só % tuổi lao động Kịch 2: MCA bảng chấm điểm kè bờ sơng tỉnh Bắc Kạn Tiêu chí Trọng số Ba Be Bach Thong Bac Kan Cho Don Cho Moi Vật liệu 0.3 Thiệt hại Vận hành tu 0.1 0.1 Cut off C's 0.1 Cấu trúc thứ 0.1 Chấm điểm tiêu chí 0.4 0.08 % hộ nghèo 0.1 0.1 Tổng trọng số tiêu chí 0.1 0.76 0.26 Tổng điểm 0.76 0.603 0.02 0.73 0.23 0.74 0.465 0.01 0.05 0.01 0.01 0.9 0.288 0.8 0.01 0.05 0.04 0.9 0.495 0.94 0.4 0.01 0.72 0.17 0.73 0.585 0.9 0.07 0.3 0.08 0.95 0.3 0.5 0.5 0.7 0.05 0.9 0.18 70 Điểm trung bình Na Ri Ngan Son Pac Nam 0.5 0.18 0.89 0.2 0.18 0.26 0.01 0.422 0.9 0.05 0.98 0.4 0.18 0.97 0.05 0.633 0.01 0.01 0.95 0.8 0.21 0.95 0.92 0.487 0 0.49725 Tổng điểm trọng số Điểm trung bình 1.353 0.56375 0.112 0.721 0.401 0.074 0.519 0.202 0.596 0.14 0.90125 0.50125 0.0925 0.64875 0.2525 0.745 Kịch 3: MCA bảng chấm điểm hồ thủy lợi tỉnh Bắc Kạn Tiêu chí Trọng số Ba Be Vật liệu 0.3 0.9 Thiệt hại Vận Cut off hành C's tu 0.2 0.2 0.05 0.07 Cấu trúc thứ 0.04 Chấm điểm tiêu chí 0.4 0.08 71 % hộ nghèo 0.1 0.76 % dân tộc thiểu só 0.1 0.26 % tuổi lao động 0.01 Tổng trọng số tiêu chí Tổng điểm 0.76 0.6168 Điểm trung bình Bach Thong Bac Kan Cho Don Cho Moi Na Ri Ngan Son Pac Nam 0.3 0.08 0.95 0.02 0.73 0.23 0.74 0.4502 0.3 0.5 0.5 0.01 0.05 0.01 0.01 0.9 0.3035 0.7 0.05 0.8 0.01 0.05 0.04 0.9 0.4784 0.9 0.18 0.94 0.4 0.01 0.72 0.17 0.73 0.6107 0.5 0.18 0.89 0.2 0.18 0.26 0.01 0.5073 0.9 0.05 0.98 0.4 0.18 0.97 0.05 0.6152 0.01 0.01 0.95 0.8 0.21 0.95 0.92 0.4476 0 0.5037125 Tổng điểm trọng số Điểm trung bình 1.353 0.56375 0.224 1.442 0.2005 0.14 0.90125 0.50125 0.0296 0.519 0.202 0.0596 0.0925 0.64875 0.2525 0.745 72 Điểm bình trung 73 ... số kinh tế tốt (EIRR NPV…) Nếu tỷ lệ chiết khấu thấp Stern đƣợc áp dụng Việt Nam, dẫn đến tình trạng can thiệp BĐKH đƣợc phê duyệt dựa vào CBA đem lại kết quả/ thống kê kinh tế tốt Ở góc độ kinh. .. phân tích kinh tế phù hợp cho loại hình dự án 25 Thực phân tích kinh tế cho dự án quy mơ nhỏ Đồ thị 3.2: Quy trình xây dựng phê duyệt dự án, điểm thực phân tích kinh tế Thực phân tích kinh tế cho... dự án, điểm thực phân tích kinh tế Đồ thị 3.3: Lựa chọn phƣơng pháp phân tích kinh tế phù hợp cho loại hình dự án 13 16 26 27 Giải thích thuật ngữ định nghĩa Phân tích kinh tế: Nghiên cứu khả lợi