BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP HỒ CHÍ MINH Huỳnh Nhật Linh PHÁT TRIỂN DU LỊCH VĂN HĨA TỈNH BÌNH THUẬN LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐỊA LÍ HỌC Thành phố Hồ Chí Minh – 2016 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP HỒ CHÍ MINH Huỳnh Nhật Linh PHÁT TRIỂN DU LỊCH VĂN HĨA TỈNH BÌNH THUẬN Chun ngành : Địa lí học Mã số : 60 31 05 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐỊA LÍ HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS MAI HÀ PHƯƠNG Thành phố Hồ Chí Minh – 2016 LỜI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng tơi Tất số liệu trình bày luận văn trung thực, có nguồn gốc rõ ràng Những kết luận khoa học luận văn chưa cơng bố cơng trình khác Tác giả Huỳnh Nhật Linh LỜI CẢM ƠN Trải qua thời gian học tập nghiên cứu Trường Đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh, giúp đỡ giảng dạy nhiệt tình q thầy cơ, tác giả hồn thành chương trình đào tạo thạc sĩ chuyên ngành Địa lý học thực xong luận văn tốt nghiệp Đầu tiên, tác giả xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS Mai Hà Phương, người nhiệt tình bảo hướng dẫn suốt q trình thực hồn chỉnh luận văn Tác giả xin tỏ lòng biết ơn đến Ban Giám hiệu nhà trường, Phòng Sau đại học, Khoa Địa lí q thầy Trường Đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh tận tâm bảo giảng dạy, giúp tác giả trang bị nhiều kiến thức học tập, nghiên cứu thực luận văn Xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, quý đồng nghiệp trường Trung học phổ thông Tây Thạnh giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả suốt trình học Cao học thực luận văn tốt nghiệp Tác giả xin gửi lời cảm ơn đến quý quan: Sở Văn hóa, Thể thao Du lịch tỉnh Bình Thuận, Cục Thống kê tỉnh Bình Thuận, Phịng Hành Bảo tàng Hồ Chí Minh,… nhân dân địa phương nhiệt tình giúp đỡ tác giả trình thu thập tài liệu, số liệu thống kê khảo sát thực tế để thực đề tài luận văn Cuối cùng, tác giả xin cảm ơn gia đình, người thân bạn bè động viên, giúp đỡ tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả suốt thời gian học tập thực luận văn Trân trọng! TP Hồ Chí Minh, ngày 20 tháng 09 năm 2016 Tác giả MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục chữ viết tắt Danh mục bảng số liệu Danh mục biểu đồ, đồ MỞ ĐẦU Chương CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH VĂN HÓA 10 1.1 Cơ sở lý luận phát triển DLVH 10 1.1.1 Các khái niệm quan niệm 10 1.1.2 Một số vấn đề lý luận DLVH 16 1.2 Cơ sở thực tiễn phát triển DLVH 36 1.2.1 Tình hình phát triển DLVH Việt Nam 36 1.2.2 Tình hình phát triển DLVH vùng du lịch Đông Nam Bộ .38 Tiểu kết chương 40 Chương TIỀM NĂNG VÀ THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH VĂN HĨA TỈNH BÌNH THUẬN .41 2.1 Tổng quan tỉnh Bình Thuận .41 2.1.1 Lịch sử hình thành 41 2.1.2 Vị trí địa lí giới hạn lãnh thổ 41 2.1.3 Khái quát tự nhiên .44 2.1.4 Khái quát kinh tế - văn hóa - xã hội .46 2.2 Tiềm phát triển DLVH tỉnh Bình Thuận 48 2.2.1 Tài nguyên du lịch nhân văn 48 2.2.2 Cơ sở hạ tầng sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch 73 2.2.3 Các nhân tố kinh tế - xã hội, trị 81 2.2.4 Đánh giá chung tiềm phát triển du lịch văn tỉnh Bình Thuận 86 2.3 Thực trạng phát triển DLVH tỉnh Bình Thuận 89 2.3.1 Khái quát chung hoạt động du lịch 89 2.3.2 Thực trạng khách DLVH .90 2.3.3 Thực trạng doanh thu du lịch 96 2.3.4 Hoạt động đầu tư xúc tiến du lịch 98 2.3.5 Các loại hình sản phẩm DLVH chủ yếu 101 2.3.6 Các địa bàn hoạt động DLVH chủ yếu 105 2.3.7 Đánh giá chung DLVH tỉnh Bình Thuận 109 Tiểu kết chương 111 Chương ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH VĂN HĨA TỈNH BÌNH THUẬN TRONG THỜI KỲ HỘI NHẬP 112 3.1 Định hướng phát triển DLVH tỉnh Bình Thuận 112 3.1.1 Cơ sở đề xuất định hướng 112 3.1.2 Định hướng phát triển DLVH tỉnh Bình Thuận đến năm 2030 116 3.2 Các giải pháp phát triển DLVH tỉnh Bình Thuận đến năm 2030 129 3.2.1.Giải pháp huy động nguồn vốn đầu tư 129 3.2.2 Giải pháp phát triển nguồn nhân lực 130 3.2.3 Giải pháp quy hoạch 131 3.2.4 Giải pháp đa dạng hóa sản phẩm DLVH 131 3.2.5 Giải pháp kiểm soát chất lượng hoạt động du lịch, nâng cao lực cạnh tranh doanh nghiệp du lịch 132 3.2.6 Giải pháp tôn tạo di tích, lễ hội, làng nghề phục vụ du lịch 133 3.2.7 Du lịch xúc tiến quảng bá, hợp tác phát triển du lịch 133 3.2.8 Giải pháp bảo vệ tài nguyên du lịch nhân văn 134 Tiểu kết chương 136 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 137 TÀI LIỆU THAM KHẢO 141 PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TS : Tiến sĩ GS : Giáo sư QL : Quốc lộ ĐT : Đường tỉnh ĐH : Đường huyện TP : Thành phố Tp HCM : Thành phố Hồ Chí Minh UBND : Ủy ban nhân dân Nxb : Nhà xuất DLVH : Du lịch văn hóa SPDL : Sản phẩm du lịch STT : Số thứ tự TTP : Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương ODA : Hỗ trợ phát triển thức FDI : Đầu tư trực tiếp nước DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU Bảng 2.1 Hệ thống sở lưu trú tỉnh Bình Thuận giai đoạn 2005-2015 77 Bảng 2.2 Thực trạng khách du lịch tỉnh Bình Thuận giai đoạn 2005-2015 .90 Bảng 2.3 Tổng lượt khách số điểm/khu DLVH quan trọng tỉnh Bình Thuận năm 2015 91 Bảng 2.4 Cơ cấu khách du lịch quốc tế đến Bình Thuận, giai đoạn 2005-2015 91 Bảng 2.5 Chi tiêu bình quân ngày du lịch khách quốc tế đến Bình Thuận giai đoạn 2005-2015 92 Bảng 2.6 Số lần khách du lịch quốc tế đến Bình Thuận giai đoạn 2005-2015 .94 Bảng 2.7 Chi tiêu bình quân ngày khách nội địa, giai đoạn 2005-2015 95 Bảng 2.8 Một số tiêu chủ yếu doanh thu du lịch giai đoạn 2005-2015 96 Bảng 2.9 Doanh thu điểm/khu DLVH quan trọng địa bàn tỉnh Bình Thuận, năm 2015 .97 Bảng 2.10 Doanh thu điểm du lịch Tà Cú giai đoạn 2012-2015 107 Bảng 2.11 Số lượt khách đến bảo tàng Hồ Chí Minh qua năm 107 Bảng 2.12 Thực trạng khách du lịch doanh thu khu đền tháp Po Sha Inư giai đoạn 2010-2015 108 DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1 Kết khảo sát thực trạng chất lượng mạng lưới giao thông 75 Biểu đồ 2.2 Kết khảo sát thực trạng chất lượng hệ thống sở lưu trú du lịch tỉnh Bình Thuận 78 Biểu đồ 2.3 Kết khảo sát thực trạng hệ thống sở vui chơi, giải trí tỉnh Bình Thuận 80 Biểu đồ 2.4 Kết khảo sát phong cách đón tiếp đội ngũ nhân viên du lịch tỉnh Bình Thuận 84 Biểu đồ 2.5 Cơ cấu chi tiêu ngày khách du lịch quốc tế 2015 93 Biểu đồ 2.6 Cơ cấu khách du lịch nước đến Bình Thuận 95 DANH MỤC BẢN ĐỒ Bản đồ hành tỉnh Bình Thuận .42 Bản đồ tài nguyên du lịch nhân văn tỉnh Bình Thuận 48 Bản đồ định hướng tổ chức không gian phát triển DLVH tỉnh Bình Thuận 121 Câu 15: Theo bạn, giải pháp quan trọng để thúc đẩy du lịch Bình Thuận phát triển mạnh mẽ năm tới là:  Mở rộng quy mơ, cải thiện chất  Mở rộng, phân bố lại mạng lượng dịch vụ địa điểm du lịch lưới dịch vụ thương mại (chợ, siêu thị, có cửa hàng lưu niệm,…) cho hợp lý  Đầu tư xây dựng thêm nhiều khu du  Điều chỉnh giá dịch vụ du lịch khu vui chơi giải trí lịch  Nâng cao chất lượng dịch vụ  Khác(vui lòng ghi rõ): khách sạn, nhà nghỉ, nhà hàng, quán ……………………………………… ăn,… ………………………………………… Xin chân thành cảm ơn Quý vị! Phụ lục 5: Kết khảo sát ý kiến khách du lịch Câu hỏi Nội dung câu hỏi Nội dung trả lời Số phiếu Số phiếu chọn trả lời Tỉ lệ (%) < 15 tuổi 13 15 – 59 tuổi 158 ≥ 60 tuổi 29 Nam 128 Nữ 72 36,0 tin Bình Thuận 87 43,5 Khác Tuổi Giới tính Thơng Nơi sinh sống 6,5 200 79,0 14,5 200 64,0 - Các tỉnh Đông Nam Bộ 49 - Các tỉnh Duyên hải miền Trung Tây Nguyên 35 17,5 du - Còn lại 29 14,5 Công chức, viên chức nhà nước 57 25,5 Buôn bán 39 19,5 Làm nông 18 Công nhân 23 11,5 Hưu trí 4,5 khách Cơng việc 200 200 24,5 9,0 Câu hỏi Nội dung câu hỏi Du khách biết đến tỉnh Bình Thuận nhờ Hoạt động du lịch mà du khách thích tham gia đến Bình Thuận Nội dung trả lời Số phiếu Số phiếu chọn trả lời Tỉ lệ (%) Học sinh, sinh viên 32 16,0 Khác 22 11,0 Theo dõi báo chí 25 12,5 Có người thân sống Bình Thuận 13 6,5 Sự giới thiệu bạn bè, người thân (đã đến Bình Thuận) 65 200 32,5 Sự tư vấn công ty du lịch, hãng lữ hành 23 11,5 Tivi, radio, internet 53 26,5 Khác 21 10,5 Leo núi, sinh hoạt dã ngoại 31 15,5 Tham quan di tích lịch sử - văn hóa 49 24,5 Tham gia lễ hội, tham quan làng nghề 57 Thưởng thức ẩm thực, mua sắm 43 21,5 Khác 20 10,0 Địa điểm du lịch văn Khu du lịch Chùa Hang 68 hóa Bình Thuận Khu du lịch Chùa Núi 71 200 200 28,5 34,0 35,5 Câu hỏi Nội dung câu hỏi Nội dung trả lời mà du khách thích Tháp Po Sah Inư (%) Đình Vạn Thủy Tú 18 9,0 Khác 11 5,5 Lễ hội đua thuyền 59 29,5 Lễ hội truyền thống Lễ hội Kate 35 17,5 Bình Thuận mà du Lễ hội rước đèn Trung thu 63 khách thích Lễ hội dinh Thầy Thím 31 15,5 Khác 12 6,0 Mua tour công ty du lịch, hãng lữ hành 23 11,5 Hợp đồng xe theo đoàn 59 29,5 Đi tự xe khách, xe bus 41 Đi tự phương tiện cá nhân (xe máy, ô tô,…) 77 38,5 Khác 0,0 địa điểm du lịch Bình Thuận hình thức trả lời 16,0 Du khách thường đến chọn Tỉ lệ 32 Số phiếu Số phiếu Chất lượng mạng lưới Rất tốt 22 giao thơng loại Tốt 53 hình vận tải đường Trung bình 46 200 200 31,5 20,5 11,0 200 26,5 23,0 Câu hỏi Nội dung câu hỏi Nội dung trả lời trả lời (%) 43 21,5 36 18,0 Không ý kiến nghỉ lại qua đêm Không 63 42,9 147 đến Bình Thuận 84 57,1 Chất lượng hệ thống Rất tiện nghi 23 13,6 sở lưu trú du lịch Tiện nghi 39 23,1 (khách sạn, nghỉ,…) nhà Trung bình Bình Kém 65 169 38,5 21 12,4 21 12,4 Hệ thống sở vui Đa dạng 39 19,5 chơi giải trí (cơng Bình thường 57 28,5 viên, trung tâm văn Nghèo nàn, đơn điệu 83 Thuận chọn Tỉ lệ Bình Thuận Chưa tốt Du khách Có Số phiếu Số phiếu Khơng ý kiến hóa, nhà hát, phịng Khơng ý kiến triển lãm,…) Bình Thuận 21 200 39,0 10,5 Câu hỏi Nội dung câu hỏi Phong cách đón tiếp, 10 phục vụ đội ngũ nhân viên du lịch Bình Thuận Tình hình an ninh trật 11 tự địa bàn điểm du lịch Bình Thuận Nội dung trả lời Số phiếu Số phiếu chọn trả lời Tỉ lệ (%) Rất tốt 34 17,5 Tốt 49 25,4 Trung bình 62 Chưa tốt 33 17,0 Khơng ý kiến 16 8,2 Rất tốt 33 18,1 Tốt 61 33,5 Trung bình 53 Chưa tốt 21 11,5 Khơng ý kiến 14 7,7 109 58,0 Du khách có dự định Có 194 182 31,9 29,1 trở lại tham quan 12 địa điểm du lịch Bình Thuận Khơng 79 188 42,0 tương lai 13 Du khách trở lại Các địa điểm du lịch, lễ hội truyền thống,… ngày 11 109 10,1 Câu hỏi Nội dung câu hỏi Nội dung trả lời Số phiếu Số phiếu chọn trả lời Tỉ lệ (%) tham quan địa đa dạng, hấp dẫn điểm du lịch Bình Hành hương, viếng chùa, lễ Phật,… Thuận 25 22,9 Kết hợp thăm người thân, bạn bè 18 16,5 Văn hóa ẩm thực độc đáo 20 18,3 Sự thân thiện người dân Bình Thuận 21 19,3 Khác 14 12,8 Các địa điểm du lịch, khu vui chơi giải trí,… cịn nghèo nàn, chưa phong phú Du khách không Chất lượng dịch vụ khách sạn, nhà nghỉ, nhà 14 trở lại tham quan hàng, quán ăn,… hạn chế địa điểm du lịch Mạng lưới dịch vụ thương mại (chợ, siêu thị, cửa Bình Thuận 15 30 38 12 15,2 79 10 12,7 Giá dịch vụ du lịch đắt đỏ 14 17,7 Khác 13 16,5 hàng lưu niệm,…) thưa thớt Giải pháp quan trọng Mở rộng quy mô, cải thiện chất lượng dịch vụ để thúc đẩy du Địa điểm du lịch có 38 200 19,0 Câu hỏi Nội dung câu hỏi Nội dung trả lời lịch Bình Thuận phát Đầu tư xây dựng thêm nhiều khu du lịch triển mạnh mẽ khu vui chơi giải trí năm tới Nâng cao chất lượng dịch vụ khách sạn, nhà Số phiếu Số phiếu chọn trả lời Tỉ lệ (%) 59 29,5 39 19,5 32 16,0 Điều chỉnh giá dịch vụ du lịch 26 13,0 Khác 3,0 nghỉ, nhà hàng, quán ăn,… Mở rộng, phân bố lại mạng lưới dịch vụ thương mại (chợ, siêu thị, cửa hàng lưu niệm,…) cho hợp lý Nguồn: Thống kê tác giả, tháng năm 2016 Phụ lục 6: Một số hình ảnh tài ngun du lịch nhân văn tỉnh Bình Thuận Nhóm đền tháp Po Sha Inu (Nguồn: Tác giả) Tượng phật núi Tà Cú (Nguồn: http://diemden.edu.vn) Bộ xương cá Voi – Đình Vạn Thủy Tú (Nguồn: Tác giả) Di tích lịch sử - cách mạng chiến thắng Hoài Đức - Bắc Ruộng (Nguồn: http://diemden.edu.vn) Trường Dục Thanh (Nguồn: Tác giả) Ngọa Du Sào (Nguồn: Tác giả) Bảo tàng Hồ Chí Minh (Nguồn: Tác giả) Khơng gian phía bảo tang Hồ Chí Minh (Nguồn: Tác giả) Siêu thị Lotte Mart Phan Thiết (Nguồn: http://diemden.edu.vn) Khu vui chơi Suối Cát (Nguồn: http://www.panoramio.com/) Làng nghề gốm gọ Bình Đức (Nguồn: http://www.muctim.com.vn) Mực nắng - đặc sản Bình Thuận (Nguồn: http://dacsansach.net) ... lực phát triển du lịch tỉnh Bình Thuận? ?? với nội dung học kinh nghiệm quốc tế quản lí du lịch sinh thái biển - đảo vận dụng cho du lịch tình Bình Thuận - Kế hoạch tổng thể phát triển du lịch tỉnh. .. hệ văn hóa du lịch Du lịch hoạt động thực tiễn xã hội người, hình thành nhờ kết hợp hữu yếu tố: khách du lịch, tài nguyên du lịch môi giới du lịch Khách du lịch chủ thể du lịch, tài nguyên du lịch. .. đánh giá tiềm thực trạng phát triển DLVH tỉnh Bình Thuận 41 Chương TIỀM NĂNG VÀ THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH VĂN HÓA TỈNH BÌNH THUẬN 2.1 Tổng quan tỉnh Bình Thuận 2.1.1 Lịch sử hình thành Từ thời