10 kỹ năng để hình thành năng lực ứng xử khi đưa ra câu hỏi cho học sinh Cách thức dạy học * Giáo viên tạo ra sự tương tác giữa học sinh với học sinh làm cho giờ học không bị đơn điệu.. [r]
(1)BÀI GIẢNG Kĩ ứng xử và đặt câu hỏi cho học sinh NHẰM ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC I Nội dung 10 kỹ để hình thành lực ứng xử đưa câu hỏi cho học sinh kĩ nhỏ để hình thành lực đặt câu hỏi nhận thức (2) (3) (4) I 10 kỹ để hình thành lực ứng xử đưa câu hỏi cho học sinh Dừng lại sau đặt câu hỏi *Mục tiêu : -Tích cực hóa suy nghĩ tất học sinh -Đưa các câu hỏi tốt hoàn chỉnh *Tác dụng học sinh : -Dành thời gian cho học sinh suy nghĩ để tìm lời giải *Cách thức dạy học -Giáo viên “sử dụng thời gian chờ đợi” (3 -5 giây) sau đưa câu hỏi -Chỉ định học sinh đưa câu trả lời sau “thời gian chờ đợi” (5) I 10 kỹ để hình thành lực ứng xử đưa câu hỏi cho học sinh Phản ứng với câu trả lời sai học sinh T×nh huèng: HS céng hai ph©n sè kh¸c mÉu: HS làm sau: 1/2 + 2/3 = 3/5 (6) I 10 kỹ để hình thành lực ứng xử đưa câu hỏi cho học sinh Phản ứng với câu trả lời sai học sinh - Mục tiêu : * Nâng cao chất lượng câu trả lời học sinh * Tạo tương tác cởi mở và khuyến khích trao đổi - Tác dụng học sinh : Khi giáo viên phản ứng với câu trả lời sai học sinh có thể xảy hai tình sau : * Phản ứng tiêu cực: phản ứng mặt tình cảm học sinh tránh không tham gia vào họat động * Phản ứng tích cực : Học sinh cảm thấy mình tôn trọng, kích thích phấn chấn và có thể có sáng kiến tương lai (7) I 10 kỹ để hình thành lực ứng xử đưa câu hỏi cho học sinh Phản ứng với câu trả lời sai học sinh Cách thức dạy học * Giáo viên quan sát các phản ứng học sinh bạn mình trả lời sai (sự khác cá nhân) * Tạo hội lần hai cho học sinh trả lời cách: không chê bai, trích phạt dể gây ức chế tư học sinh * Sử dụng phần câu trả lời học sinh để khuyến khích học sinh tiếp tục thực (8) I 10 kỹ để hình thành lực ứng xử đưa câu hỏi cho học sinh Tích cực hoá tất học sinh - Mục tiêu : * Tăng cường tham gia học sinh quá trình học tập * Tạo công lớp học - Tác dụng học sinh : * Phát triển học sinh cảm tưởng tích cực học sinh cảm thấy “những việc làm đó dành cho mình” * Kích thích học sinh tham gia tích cực vào các họat động học tập (9) I 10 kỹ để hình thành lực ứng xử đưa câu hỏi cho học sinh Tích cực hoá tất học sinh Cách thức dạy học * Giáo viên chuẩn bị trước bảng các câu hỏi và nói với học sinh : “các em gọi lên để trả lời câu hỏi” * Gọi học sinh mạnh dạn và học sinh nhút nhát phát biểu * Tránh làm việc nhóm nhỏ * Có thể gọi cùng học sinh vài lần khác (10) I 10 kỹ để hình thành lực ứng xử đưa câu hỏi cho học sinh Phân phối câu hỏi cho lớp - Mục tiêu : * Tăng cường tham gia HS quá trình học tập * Giảm “thời gian nói giáo viên” * Thay đổi khuôn mẫu “hỏi - trả lời” - Tác dụng học sinh : * Chú ý nhiều các câu trả lời * Phản ứng với câu trả lời * Học sinh tập trung chú ý tham gia tích cực vào việc trả lời câu hỏi giáo viên (11) I 10 kỹ để hình thành lực ứng xử đưa câu hỏi cho học sinh Phân phối câu hỏi cho lớp Cách thức dạy học * Giáo viên cần chuẩn bị trước và đưa các câu trả lời tốt (câu hỏi mở, có nhiều cách trả lời, có nhiều giải pháp khác Câu hỏi phải rõ ràng, dễ hiểu, xúc tích) Giọng nói giáo viên phải đủ to cho lớp nghe thấy * Khi hỏi học sinh, trường hợp câu hỏi khó nên đưa cho lớp nghe thấy * Khi gọi học sinh có thể sử dụng cử * Giáo viên cố gắng hỏi nhiều học sinh, cần chú ý hỏi học sinh thụ động và các học sinh ngồi khuất cuối lớp (12) I 10 kỹ để hình thành lực ứng xử đưa câu hỏi cho học sinh GV “H·y nªu mét sè vÝ dô chøng tá níc hå bÞ « nhuiÔm” (dõng l¹i gi©y) HS “RÊt nhiÒu t«m bÞ chÕt” GV “Em Hiền nói đúng, các em có thể nói rõ chút lí t«m bÞ chÕt kh«ng? ” HS Theo em thì đó là chất thải nhà máy Tèt! Cßn Mü, theo em th× nh thÕ nµo? GV HS Em kh«ng biÕt… nhng em thÊy cã rÊt nhiÒu ngêi nÐm tói ni lon xuèng hå GV Đúng, còn Phơng em có thể đa thêm ví dụ khác đợc không? HS N«ng d©n phun thuèc trõ s©u, ma th× thuèc trõ s©u theo dßng níc chảy s«ng vµ g©y « nhiÔm, … (13) I 10 kỹ để hình thành lực ứng xử đưa câu hỏi cho học sinh Trọng tâm Tập trung vào trọng tâm (14) I 10 kỹ để hình thành lực ứng xử đưa câu hỏi cho học sinh Tập trung vào trọng tâm * Mục tiêu : - Giúp học sinh hiểu đuợc trọng tâm bài học thông qua việc trả lời câu hỏi - Khắc phục tình trạng học sinh đưa câu trả lời “em không biết”, câu trả lời không đúng * Tác dụng học sinh : - Học sinh phải suy nghĩ, tìm các sai sót lấp các “chỗ hổng” kiến thức - Có hội để tiến - Học theo cách khám phá “từng bước một” (15) I 10 kỹ để hình thành lực ứng xử đưa câu hỏi cho học sinh Tập trung vào trọng tâm Cách thức dạy học * Giáo viên chuẩn bị trước và đưa cho học sinh câu hỏi cụ thể, phù hợp với nội dung chính bài học * Đối với các câu hỏi khó có thể đưa gợi ý nhỏ cho các câu trả lời * Trường hợp nhiều học sinh không trả lời được, giáo viên nên tổ chức cho học sinh thảo luân nhóm * Giáo viên dựa vào phần nào đó câu trả lời học sinh để đặt tiếp câu hỏi.Tuy nhiên cần tránh đưa các câu hỏi vụn vặt, không có chất lượng (16) I 10 kỹ để hình thành lực ứng xử đưa câu hỏi cho học sinh Giải thích - Mục tiêu : * Nâng cao chất lượng câu trả lời chưa hoàn chỉnh - Tác dụng học sinh : * Học sinh đưa câu trả lời hoàn chỉnh - Cách thức dạy học * Giáo viên có thể đặt các câu hỏi yêu cầu học sinh đưa thêm thông tin VD: Tốt, nhng em có thể đa thêm số lí khác đợc kh«ng? - Em có thể giải thích theo cách khác đợc không, cô cha hiểu ý em? (17) I 10 kỹ để hình thành lực ứng xử đưa câu hỏi cho học sinh Liên hệ - Mục tiêu : * Nâng cao chất lượng cho các câu trả lời đơn phạm vi kiến thức bài học, phát triển mối liên hệ quá trình tư - Tác dụng học sinh : * Giúp học sinh hiểu sâu bài học thông qua việc liên hệ với các kiến thức khác - Cách thức dạy học * Giáo viên yêu cầu học sinh liên hệ các câu trả lời mình với kiến thức đã học môn học và môn học khác có liên quan Tốt, em có thể liên hệ phần đã học với địa phơng em đợc kh«ng? (18) I 10 kỹ để hình thành lực ứng xử đưa câu hỏi cho học sinh Tránh nhắc lại câu hỏi mình - Mục tiêu : * Giảm “thời gian giáo viên nói” * Thúc đẩy tham gia tích cực học sinh - Tác dụng học sinh : * Học sinh chú ý nghe lời giáo viên nói * Có nhiều thời gian để học sinh trả lời * Tham gia tích cực vào các họat động thảo luận - Cách thức dạy học * Giáo viên chuẩn bị trước câu hỏi và có cách hỏi rõ ràng, xúc tích, áp dụng tổng hợp các kỹ nhỏ đã nêu trên (19) I 10 kỹ để hình thành lực ứng xử đưa câu hỏi cho học sinh Tránh tự trả lời câu hỏi mình - Mục tiêu : * Tăng cường tham gia học sinh * Hạn chế tham gia giáo viên - Tác dụng học sinh : * Học sinh tích cực tham gia vào các họat động học tập suy nghĩ để giải bài tập, thảo luận, phát biểu để tìm kiếm tri thức… * Thúc đẩy tương tác : học sinh với giáo viên, học sinh với học sinh (20) I 10 kỹ để hình thành lực ứng xử đưa câu hỏi cho học sinh Cách thức dạy học * Giáo viên tạo tương tác học sinh với học sinh làm cho học không bị đơn điệu Nếu có học sinh chưa rõ câu hỏi, giáo viên cần định học sinh khác nhắc lại câu hỏi * Câu hỏi phải dễ hiểu, phù hợp với trình độ học sinh, với nội dung kiến thức bài học Đối với các câu hỏi yêu cầu học sinh trả lời kiến thức mới, thì kiến thức đó phải có mối liên hệ với kiến thức cũ mà học sinh đã học tiếp thu từ thực tế sống (21) I 10 kỹ để hình thành lực ứng xử đưa câu hỏi cho học sinh 10 Tránh nhắc lại câu trả lời học sinh - Mục tiêu : * Phát triển mô hình có tương tác học sinh với học sinh, tăng cường tính độc lập học sinh * Giảm thời gian nói giáo viên - Tác dụng học sinh : * Phát triển khả tham gia vào họat động thảo luận và nhận xét các câu trả lời * Thúc đẩy học sinh tự tìm câu trả lời hoàn chỉnh - Cách thức dạy học * Để đánh giá câu trả lời học sinh đúng hay chưa đúng, giáo viên nên định các học sinh khác nhận xét câu trả lời bạn, sau đó giáo viên hãy kết luận (22) Kĩ nhỏ để hình thành lực đặt câu hỏi nhận thức Câu hỏi biết Câu hỏi hiểu Câu hỏi áp dụng Câu hỏi phân tích Câu hỏi tổng hợp Câu hỏi đánh giá (23) Kĩ nhỏ để hình thành lực đặt câu hỏi nhận thức Câu hỏi biết Mục tiêu Tác dụng Cách thức dạy học -Giúp có khả năngcách nêu liên NhằmHS kiểm tra HS hệ, kết nối yếu cáctốdữcơkiện, số -liệu, Khi các hìnhđặc thành câu hỏi GV có thể sử dụng các cụm từ: bài điểm, tiếp nhận thông tin Hãy sánh, hãy các liênyếu hệ, vì sao, thích.?bài học - Biếtso cách so sánh tố, các giải kiện…trong (24) Kĩ nhỏ để hình thành lực đặt câu hỏi nhận thức Câu hỏi hiểu Mục tiêu Tác dụng Cách thức dạy học Nhằm kiểm tra HS cách liên hệ, kết các kiện, số từ: Giúp có thành khả nêu yếu tốdữ cơcác bảncụm bài Khi HS hình câu hỏira GV cónhững thểnối sử dụng -Hãy Biết liệu,cách các so đặcsánh điểm, các yếu tiếp tố, nhận các sựthông kiện…trong tin bài học so sánh, hãy liên hệ, vì sao, giải thích.? (25) Kĩ nhỏ để hình thành lực đặt câu hỏi nhận thức Câu hỏi áp dụng Mục tiêu Tác dụng Cách thức dạy học - Giúp HS hiểu nội dung kiến thức, các khái niệm, tính Khi dạy kiểm GV cần tạo cácáptình hống mới,thông các bài tập,thu các VD, - Nhằm tra khả dụng tin đã chất, giúp vậndữ dụng đã học đượcHS (các kiện,các số kiến liệu, thức các đặc điểm ) vào tình Biết cách nhiều phápđểđểHS giải GV có thểlựa đưachọn nhiều câuphương trả lời khác lựaquyết chọn vấn đề câutrong trả lờicuộc đúng.sống (26) Kĩ nhỏ để hình thành lực đặt câu hỏi nhận thức Câu hỏi phân tích Mục tiêu Tác dụng Cách thức dạy học -HS -Nhằm Giúp HS có (khi khả tìm các quan hệ phảikiểm trảsuy lời: sao? giải thích nhân) em có nhận tra nghĩ, khả phân tích nộinguyên dung, vấn đề,mối từ đó tìm tượng, chứng kiện,luận) tựminh, diễn giải đưa raluận kết luận xét gì? (Khi đến kết Emhoặc có thể diễn đạt riêng, nào? mối liên hệ,đihoặc đến kết phát triển tư logic (khiđóthể chứng minh quan điểm) (27) Kĩ nhỏ để hình thành lực đặt câu hỏi nhận thức Câu hỏi tổng hợp Mục tiêu Tác dụng Cách thức dạy học GV cần tạo tra khả tình huống, hỏi, khiến HS Kích thích sáng tạo hướng các tìmcách Nhằm kiêm HSHS, cónhững thể đưacâu dựem đoán, phải suy đoán, thểcâu tự trả lờ đưa đề giải sáng mangtạo tính nhân tố giải vấn đề,cócác xuất lời có tính sáng tạo riêng mình (28) Kĩ nhỏ để hình thành lực đặt câu hỏi nhận thức Câu hỏi đánh giá Mục tiêu Tác dụng Cách thức dạy học GV có thể tham khảo số gợi ý sau để xây dựng các câu hỏi Nhằm kiểm tratìm khảtòi đóngcủa gópnó ý kiến, đoán -đánh Thúcgiá: đẩy thức, xác định giáphán trị HS Hiệu sửtridụng nào, việc làm đócủa có HS nhậntạiđịnh, giá các nào ý tưởng, thành côngviệc không, sao, đánh theo em là hợpsựlí kiện, và tượng… dựa trên các tiêu chí đã đưa sao? (29) 19 Muốn sang thì bắc cầu kiều,muốn hay chữ phải yêu kính thầy (Tục ngữ Việt Nam) GV: Nguyễn Đức Thìn (30) GV: Nguyễn Đức Thìn (31)