Lựa chọn các nguồn tài liệu có liên quan ở sách tham khảo, internét, hình thành cách ghi nhớ kiến thức, ghi nhớ được bài giảng của giáo viên, theo các kiến thức đã học năng lực giải[r]
(1)Ngày soạn: Ngày giảng: 6A: C: Hướng dẫn đọc thêm Tiết 30 CÂY BÚT THẦN < Truyện cổ tích Trung Quốc> A Mục tiêu Kiến thức: Giúp hs biết: - Quan niệm nhân dân công lí xã hội, mục đích tài nghệ thuật và ước mơ khả kì diệu người - Cốt truyện Cây bút thần hấp dẫn với nhiều yếu tố thần kì - Sự lặp lại tăng tiến các tình tiết, đối lập các nhân vật Kĩ - Kĩ bài học: Đọc – hiểu văn truyện cổ tích thần kì kiểu nhân vật thông minh, tài giỏi.Nhận và phân tích các chi tiết nghệ thuật kì ảo truyện Kể lại câu chuyện - Kĩ sống: nhận thức, giao tiếp Thái đô: - Yêu mến , khâm phục tài năng; căm ghét kẻ độc ác - GD đạo đức: Giáo dục phẩm chất vượt khó, lòng yêu thương người Rèn luyện phẩm chất: Tự lập, tự tin, tự chủ công việc => GD giá trị sống: TRÁCH NHIỆM, YÊU THƯƠNG, TÔN TRỌNG, TRUNG THỰC Phát triển lực: Rèn cho học sinh lực tự học ( thực soạn bài nhà có chất lượng Lựa chọn các nguồn tài liệu có liên quan sách tham khảo, internét, hình thành cách ghi nhớ kiến thức, ghi nhớ bài giảng giáo viên, theo các kiến thức đã học) lực giải vấn đề (phát và phát trêỉn vẻ đẹp tác phẩm văn chương) lực sáng tạo ( có hứng thú, chủ động, sáng tạo nêu ý kiến giá trị tác phẩm văn chương) lực sử dụng ngôn ngữ nói, tạo lập đoạn văn, lực hợp tác thưc nhiệm vụ giao nhóm; lực giao tiếp việc lắng nghe tích cực, thể tự tin chủ động việc chiếm lĩnh kiến thức bài học B Chuẩn bị - GV : nghiên cứu chuẩn kiến thức,SGK, SGV, giáo án, TLTK, máy tính,máy chiếu Tranh minh hoạ (mỗi tổ tranh) - HS: đọc – kể – soạn bài C Phương pháp - Đọc diễn cảm, hỏi- đáp, nêu vấn đề, thuyết trình, nhóm, kĩ thuật động não D Tiến trình dạy và giáo dục Ổn định tổ chức (1’) Kiểm tra bài cũ (4’) ? Kể tóm tắt truyện “Em bé thông minh” và nêu cảm nhận em em bé? Bài mới: (2) HĐ 1: - Mục tiêu: đặt vấn đề tiếp cận bài học - Hình thức: hoạt động cá nhân - Kĩ thuật, PP: thuyết trình Giới thiệu bài :1’ Đất nước nào có kho tàng truyện cổ tích mình Bên cạnh điểm khác biệt truyện cổ tích các ước có nhiều điểm tương đồng là đặc trưng thể loại “Cây bút thần” là truyện cổ tích Trung Quốc - nước láng giềng - gần gũi với nước ta Sức hấp dẫn truyện không phải nội dung, ý nghĩa mà còn chi tiết thần kì độc đáo lung linh Hoạt động Gv- Hs Nội dung cần đạt Hoạt động 2: (2’) I Tìm hiểu chung - Mục tiêu: học sinh nắm hiểu biết * Thể loại thể loại - Phương pháp: vấn đáp - Phương tiện: tư liệu, SGK, bảng - Kĩ thuật: động não - Hình thức: hoạt động cá nhân II Đọc – hiểu văn Đọc- chú thích Cách tiến hành: ? Cho biết thể loại văn bản? (Truyện cổ tích) ? Nhắc lại đặc điểm truyện cổ tích.? HS: Nêu khái niệm Hoạt đông 3: (25’) Đọc - hiểu văn - Mục tiêu: Nắm nội dung cốt truyện, ý nghĩa và nghệ thuật truyện - PP :đọc diễn cảm, vấn đáp, thuyết trình, nêu vấn đê - Phương tiện: tư liệu, SGK, máy tính, máy chiếu - Kĩ thuật: động não - Hình thức: hoạt động cá nhân + Cách tiến hành: - GV hướng dẫn HS đọc : Chia truyện làm phần - H vừa đọc vừa kể tóm tắt Từ đầu->làm lạ: Mã Lương học vẽ và có cây bút thần Tiếp-> cho thùng: ML vẽ cho người nghèo Tiếp-> bay ML trừng trị tên địa chủ 4.Tiếp -> ML trừng trị vua (3) còn lại: truyền tụng ML và cây bút GV kiểm tra số chú thích 1,3,4,7,8 ? Xác định phương thức biẻu đạt truyện? ? Hãy nêu chuỗi các việc truyện? ? Xác định bố cục truyện? Bố cục phần: Giới thiệu nhân vật - Mã Lương học vẽ và có cây bút thần - ML sử dụng bút thần: với người nghèo với giai cấp thống trị Những truyền tụng ML và cây bút thần ? Nhân vật chính truyện là ai? Thuôc kiểu nhân vật nào? - ML nhân vật có tài kì lạ - GV liên hệ truyện : “Thạch Sanh” “Ba chàng thiện nghệ” ? Nhân vật chính gắn liền với môt hình tượng nghệ thuật nào xuyên suốt truyện? Nhân vật chính Hình tượng nghệ thuật Mã Lương Cây bút thần (Tài kì lạ) - Nhân vật ML gắn liền với hình tượng cây bút thần - Cả hai góp phần thể chủ đề tư tưởng và ý đồ nghệ thuật tác giả dân gian ? ML giới thiệu nào phần đầu truyện? - Mồ côi, nghèo khổ, thông minh, sống tự lực = công việc lao động vất vả - Có tài vẽ giỏi ? Điều gì giúp ML vẽ giỏi vây? - Nguyên nhân thực tế: Sự say mê, cần cù, chăm + thông minh và khiếu vẽ - Nguyên nhân thần kì: ML thần cho cây bút có khả vẽ thành thật ? Cây bút thần đến với ML hoàn cảnh nào? Hãy kể lại? Tại thần không cho ML cây bút từ đầu? - Cây bút đến với ML sau nhiều ngày miệt mài học vẽ - Cây bút thần đến mơ, thần cho - Thần muốn thử thách kiên trì và khẳng định tài là kiên trì mà có ? Việc ML thần cho bút thần có ý nghĩa gì? So Kết cấu, bố cục: phần Phân tích a) Mã Lương với cây bút thần - Hoàn cảnh: Mã Lương nghèo khổ, mồ côi … - Tài năng: vẽ đẹp, giống y thật (4) sánh với “Bánh chưng bánh giầy”? - ML nghèo ham học vẽ, có tài vẽ, xứng đáng bút - Cả ML và Lang Liêu là người nghèo khổ thần giúp đỡ ? Ý nghĩa cây bút thần là gì? ? Điều kì diệu mà cây bút thần mang lại cho ML là gì? - Vẽ chim -> chim tung cánh - Vẽ cá -> cá trườn xuống sông ?Sự kì diệu đó tài hay thần linh giúp đỡ? - Là kết hợp tài năng, điều kiện và phương tiện “cây bút thần” ? Mã Lương có xứng đáng thưởng cây bút không? Vì sao? HS thảo luận theo bàn phát biểu :2’ GV bình: ML xứng đáng thưởng cây bút Thần cho ML cây bút chứ không phải là vật gì khác và có ML chứ không phải khác thần cho bút Đó là phần thưởng cho chú bé có khiếu, thông minh, tự mình chăm trau dồi tài nghệ thuật và thực là thiên tài tâm hồn nghệ sĩ: yêu sống, không bi quan chán nản thân phận nghèo khổ và mồ côi Vậy tài ML là hoà hợp công sức người và phép màu thần linh Hai yếu tố: người - thần linh nội lực - ngoại lực (sự giúp đỡ bên ngoài) tạo nên thần kì cây bút *GV: Thật thú vị, giấc mơ tan cây bút thần đã thành thật Chi tiết kì diệu chủ chốt truyện cổ tích đã xuất hàm chứa nhiều ý nghĩa sâu sa ? Vì có bút thần tay ML không vẽ cho riêng mình mà lại vẽ cho người nghèo? - ML có chất nhân hậu, thương người, yêu lao động ? ML vẽ cho người nghèo gì? - Dụng cụ lao động, vật dụng, đồ dùng sống ? Tại ML không vẽ vàng bạc, lương thực, thực phẩm mà vẽ công cụ lao đông, đồ dùng cần thiết cho người lao đông? Ý nghĩa việc làm đó? ? Qua việc vẽ cho người nghèo, tác giả dân gian muốn gửi gắm điều gì mục đích tài năng? - Tài từ nhân dân mà ra, phục vụ nhân dân lao động thì tài có điều kiện để phát triển - Cây bút thần là phần thưởng cho kết khổ học thành tài Mã Lương b) Mã Lương vẽ cho người nghèo - Mã Lương là người nhân hậu, yêu lao động muốn đem tài phục vụ người nghèo, phục vụ nhân dân (5) ?Nếu có bút thần tay, em vẽ gì cho người nghèo? - HS phát biểu -> Nhận xét, đánh giá ? Câu chuyện cây bút thần lọt đến tai tên địa chủ giàu có làng Hắn đã cư xử với ML nào? Hắn đã làm gì? ?ML phản ứng nào? Nhận xét phản ứng đó? ? Việc ML giết tên địa chủ có ý nghĩa gì? - ML ghét kẻ giàu có, tham lam, hợm hĩnh - ML kiên không đem tài nghệ thuật phục vụ tham vọng ích kỉ kẻ ác ? Sau thoát tên địa chủ, ML đã vẽ tranh để kiếm sống Em có nhận xét gì việc này? ? Em hãy rõ ý nghĩa chi tiết trên? - Là nhịp cầu nối đấu, đưa mạch truyện phát triển tự nhiên -> chứng tỏ tài nghệ thuật siêu phàm ML - Khẳng định ML là hoạ sĩ nhân dân lao động nên yêu thích các vật * GV chốt ? Khi bị bắt vào kinh đô, ML đã phải trải qua thử thách nào? Thái đô ML? - Vua bắt vẽ rồng >< vẽ cóc ghẻ - Vua bắt vẽ phượng > < vẽ gà trụi lông ? Tại ML lại làm thế? - Căm ghét vua vì tàn ác -> không sợ uy quyền ?Tại sau đó ML lại vẽ theo ý vua? ý nghĩa? - ML dùng mẹo làm ngược ý vua để làm nhục y -> gậy ông đập lưng ông - ML vẽ biển, thuyền -> sóng nhẹ -> biển động -> giông tố nhấn chìm nhà vua -> trừ hại cho dân => ML không khoan nhượng, kiên trừ cái ác * GV chốt ? Tại bút thần tay vua lại không theo ý vua mà tay ML lại làm theo ý ML? - Vua không có tài trừ gian ác, ML có tài và đem nghệ thuật phục vụ nhân dân, chống cái ác * GV chốt * Tích hợp giáo dục đạo đức: Nếu gặp hoàn cảnh khó khăn sống, là học sinh em cần phải có trách nhiệm ntn Rút bài học c) Mã Lương chống kẻ tham lam ác * Mã Lương trừng trị tên địa chủ - Mã Lương không vẽ gì và tự tay giết tên chúa đất bạo * Mã Lương trừng trị nhà vua - Vua bắt vẽ rồng >< vẽ cóc ghẻ - Vua bắt vẽ phượng > < vẽ gà trụi lông - Mã Lương kiên thực công lí nhân dân, trừ hại cho dân cách diệt trừ tên vua tham lam, độc ác (6) cho thân kiên trì và lòng nhân ái,bao dung Hs: suy nghĩ, trả lời Gv: nx, chốt ? Hãy khái quát bài học tư tưởng và nghệ thuật chủ yếu truyện? Tổng kết - Cách kể mộc mạc, dung dị Cây bút thần diệu, hoạ sĩ tài a nội dung – ý nghĩa: Quan hoa đem nghệ thuật phục vụ nhân dân, trừng trị bọn tham niệm nhân dân công lý ác XH, mục đích tài - Thể trí tưởng tượng phong phú và mơ ước nhân nghệ thuật, ước mơ khả dân khả kì lạ tuổi trẻ kì diệu người Hoạt đông 4: (5’) b nghệ thuật: chi tiết thần kì -Mục tiêu: Hướng dẫn HS tổng kết ý nghĩa và giá trị độc đáo nghệ thuật c ghi nhớ: SGK -PP: thuyết trình - Phương tiện: tư liệu, SGK, máy tính, máy chiếu - Kĩ thuật: động não - Hình thức: hoạt động cá nhân - Tiến hành: ? ý nghĩa và giá trị nghệ thuật - HS đọc ghi nhớ -> GV nhấn mạnh các ý ghi nhớ Hoạt đông 5: (4’) III Luyện tập Hướng dẫn HS luyện tập -Mục tiêu: HS vận dụng kiến thức đã học làm các bài tập -PP: thuyết trình, kĩ thuật động não, trình bày phút - Phương tiện: SGK,bảng - Kĩ thuật: động não - Hình thức: hoạt động cá nhân - Tiến hành ?Em thích chi tiết nào truyện? Tại sao? HS hoạt động cá nhân – trình bày 1’ Củng cố: GV khái quát nội dung bài học – 1’ ? Viết đoạn văn từ 5-7 câu,nêu cảm nhận em nhân vật Mã Lương văn bản? Hướng dẫn nhà (3’) - Học ghi nhớ, tập kể diễn cảm câu chuyện - Chuẩn bị: Ngôi kể văn tự + đọc và phân tích ngữ liệu + xác định ngôi kể các văn đã học + Làm phần luyện tập( có thể) E Rút kinh nghiệm (7) ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… (8)