BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI NGUYỄN NGỌC THÍA XÂY DỰNG BỘ TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ THỰC HIỆN TĂNG TRƯỞNG XANH NGÀNH CƠNG NGHIỆP VIỆT NAM: ÁP DỤNG CHO CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT XI MĂNG Ngành: Kinh tế học Mã số: 9310101 LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS ĐẶNG VŨ TÙNG PGS.TS LÊ ANH TUẤN HÀ NỘI – 2019 LỜI CAM ĐOAN Tác giả xin cam đoan cơng trình nghiên cứu độc lập cá nhân tác giả Tất liệu sử dụng luận án có trích dẫn nguồn gốc đầy đủ Các kết nghiên cứu luận án phân tích dựa nguồn liệu tác giả thu thập xử lý cách trung thực, đảm bảo tính khoa học độ tin cậy Toàn nội dung luận án chưa tác giả khác công bố Hà Nội, ngày 19 tháng 08 năm 2019 Tập thể giáo viên hướng dẫn TS Đặng Vũ Tùng PGS.TS Lê Anh Tuấn Nghiên cứu sinh Nguyễn Ngọc Thía LỜI CẢM ƠN Tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành tới TS Đặng Vũ Tùng, người dìu dắt tác giả từ học viên cao học, người hướng dẫn nghiên cứu tận tình, động viên suốt q trình học tập, nghiên cứu hồn thành luận án Tác giả xin cảm ơn chân thành tới PGS.TS Lê Anh Tuấn người dìu dắt tác giả từ cịn sinh viên đại học, ln đồng hành hướng dẫn tận tình cho tác giả suốt q trình học tập, nghiên cứu hồn thành luận án Tác giả xin cảm ơn tới TS Nguyễn Danh Nguyên, PGS.TS Phạm Thị Thanh Hồng, thầy cô môn Quản lý công nghiệp thầy cô Viện Kinh tế Quản lý, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội hỗ trợ, góp ý định hướng nghiên cứu cho luận án Tác giả xin cảm ơn tới cá nhân, doanh nghiệp tham gia trình nghiên cứu hợp tác, hỗ trợ cung cấp thông tin, liệu xác, đầy đủ để tác giả hoàn thành luận án Tác giả xin gửi lời cảm ơn tới người thân yêu gia đình ln bên động viên tác giả lúc khó khăn để hoàn thành luận án Nghiên cứu sinh Nguyễn Ngọc Thía MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU i i Sự cần thiết đề tài i ii Khoảng trống nghiên cứu vi iii Mục đích câu hỏi nghiên cứu ix iv Đối tượng phạm vi nghiên cứu x v Phương pháp nghiên cứu xi vi Những đóng góp đề tài xii vii Kết cấu đề tài xiii CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ TĂNG TRƯỞNG XANH 1.1 Tổng quan tăng trưởng xanh 1.1.1 Các khái niệm chung 1.1.2 Nguồn gốc tăng trưởng xanh 1.1.3 Sự cần thiết lợi ích tăng trưởng xanh 1.1.4 Mối quan hệ với phát triển bền vững 1.2 Chính sách chiến lược tăng trưởng xanh 10 1.2.1 Nội dung sách tăng trưởng xanh 10 1.2.2 Các chiến lược tăng trưởng xanh Việt Nam 11 1.3 Tăng trưởng xanh ngành công nghiệp Việt Nam 25 1.3.1 Thực trạng tăng trưởng xanh ngành công nghiệp Việt Nam 25 1.3.2 Thực trạng tăng trưởng xanh ngành xi măng Việt Nam 27 1.4 Bàn luận sở lý luận thực trạng tăng trưởng xanh 28 1.4.1 Về sở lý luận tăng trưởng xanh 28 1.4.2 Về thực trạng tăng trưởng xanh .33 1.5 Tóm tắt chương 34 CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ LIÊN QUAN ĐẾN TĂNG TRƯỞNG XANH 35 2.1 Tổng quan số 35 2.1.1 Khái niệm số .35 2.1.2 Vai trị quy trình sử dụng số 36 2.1.3 Đặc tính chất lượng số 37 2.1.4 Tiêu chuẩn lựa chọn số .38 2.1.5 Phân loại số .39 2.2 Quy trình, phương pháp, cơng cụ bổ trợ xây dựng số 40 2.2.1 Tổng quan chung 40 2.2.2 Quy trình xây dựng số 42 2.2.3 Phương pháp chuyên gia (Delphi) xây dựng số 45 2.2.4 Các công cụ, kỹ thuật bổ trợ xây dựng số 45 2.3 Các số đánh giá liên quan đến tăng trưởng xanh có 47 2.3.1 Tổng quan nghiên cứu số đánh giá liên quan đến TTX 47 2.3.2 Chỉ số đánh giá TTX cấp quốc gia 49 2.3.3 Chỉ số đánh giá TTX cấp địa phương 49 2.3.4 Chỉ số đánh giá hiệu nguồn lực 49 2.3.5 Bộ số đánh giá hiệu bền vững doanh nghiệp 50 2.3.6 Bộ số đánh giá sản xuất bền vững .51 2.4 Bàn luận vấn đề số xây dựng số 52 2.4.1 Về nghiên cứu xây dựng số 52 2.4.2 Về tiêu chuẩn lựa chọn số 54 2.4.3 Hướng xây dựng quy trình luận án .55 2.5 Tóm tắt chương 56 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN ÁN .57 3.1 Phương pháp tiếp cận 57 3.1.1 Lựa chọn phương pháp tiếp cận 57 3.1.2 Các phương pháp thu thập liệu 57 3.1.3 Các phương pháp phân tích liệu 59 3.1.4 Kế hoạch khảo sát bảng hỏi, vấn sâu 60 3.2 Quy trình thực xây dựng tiêu chí TTX 65 3.2.1 Xác định lựa chọn tiêu chí .66 3.2.2 Xây dựng cấu trúc tiêu chí .67 3.2.3 Sàng lọc chuẩn hóa số tiềm 68 3.2.4 Lấy ý kiến phản hồi từ doanh nghiệp sản xuất xi măng .69 3.2.5 Hồn thiện tiêu chí .70 3.2.6 Áp dụng đo lường đánh giá 71 3.3 Bàn luận phương pháp quy trình xây dựng tiêu chí 71 3.4 Tóm tắt chương 72 CHƯƠNG 4: XÂY DỰNG BỘ TIÊU CHÍ THỰC HIỆN TĂNG TRƯỞNG XANH CHO DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT XI MĂNG VIỆT NAM 73 4.1 Xây dựng lựa chọn tiêu chí đánh giá tăng trưởng xanh .73 4.1.1 Căn lý luận số đánh giá tăng trưởng xanh 73 4.1.2 Căn thực tiễn hoạt động sản xuất xi măng .75 4.1.3 Tổng hợp nguồn liệu xây dựng tiêu chí đánh giá TTX 81 4.2 Xây dựng cấu trúc tiêu chí 82 4.3 Sàng lọc chuẩn hóa số tiềm 83 4.3.1 Sàng lọc 83 4.3.2 Tổng hợp chuẩn hóa .85 4.4 Lấy ý kiến phản hồi từ doanh nghiệp sản xuất xi măng .90 4.4.1 Thiết kế khảo sát tiêu chí, phiếu vấn sâu 90 4.4.2 Thực khảo sát, vấn sâu doanh nghiệp sản xuất xi măng 92 4.4.3 Xử lý liệu thống kê tổng hợp ý kiến từ doanh nghiệp 92 4.4.4 Quyết định loại bỏ, điều chỉnh bổ sung số tăng trưởng xanh 98 4.5 Bộ tiêu chí tăng trưởng xanh đề xuất 100 4.6 Bàn luận thuận lợi khó khăn xây dựng tiêu chí 106 4.7 Tóm tắt chương 107 CHƯƠNG 5: ÁP DỤNG BỘ TIÊU CHÍ THỰC HIỆN TĂNG TRƯỞNG XANH TẠI MỘT SỐ DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT XI MĂNG VIỆT NAM 108 5.1 Tổ chức đo lường tiêu chí tăng trưởng xanh 108 5.2 Kết đo lường tiêu chí thực tăng trưởng xanh 109 5.2.1 Kết đo lường xi măng Hoàng Thạch 110 5.2.2 Tổng hợp kết đo lường nhà máy xi măng 121 5.3 Đánh giá kết đo lường doanh nghiệp 126 5.4 Phân nhóm tiêu chí hỗ trợ đánh giá tăng trưởng xanh 127 5.5 Bàn luận đo lường áp dụng tiêu chí tăng trưởng xanh 128 5.6 Tóm tắt chương 129 PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 130 i Những kết đạt 130 ii Những đóng góp luận án 131 iii Những hạn chế luận án 132 iv Kiến nghị đề xuất 132 v Hướng nghiên cứu 137 DANH MỤC CƠNG TRÌNH ĐÃ CƠNG BỐ 141 TÀI LIỆU THAM KHẢO 142 PHỤ LỤC 9.1 Phụ lục 1: Tổng hợp nguồn liệu số 9.2 Phụ lục 2: Các số đánh giá TTX sau sàng lọc sơ 24 9.3 Phụ lục 3: Các số đưa vào bước tổng hợp chuẩn hóa 33 9.4 Phụ lục 4: Phiếu khảo sát tiêu chí đánh giá TTX doanh nghiệp SXXM 36 9.5 Phụ lục 5: Phiếu vấn sâu danh sách khảo sát 44 9.6 Phụ lục 6: Phiếu khảo sát chuyên gia khía cạnh đánh giá TTX 47 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ADB : Ngân hàng Phát triển Châu Á ADBI : Viện Ngân hàng Phát triển châu Á AHP : Phương pháp phân tích thứ bậc BCT : Bộ Công thương BTNMT : Bộ Tài nguyên Môi trường BXD : Bộ Xây dựng CBCNV : Cán công nhân viên CMS : Dịch vụ quản lý hóa chất DAC : Ủy ban Hỗ trợ Phát triển DBFO : Thiết kế, xây dựng, tài trợ, vận hành DC : Dây chuyền DfE : Thiết kế mơi trường EHS : Hệ thống sức khỏe kinh tế EMS : Hệ thống quản lý môi trường ESG : Cấu trúc kinh tế-xã hội-quản lý GGGI : Viện tăng trưởng xanh tồn cầu GWP : Tiềm nóng lên tồn cầu IAEA : Cơ quan lượng nguyên tử quốc tế ISED : Chỉ số phát triển bền vững lượng ISO : Hệ thống quản lý chất lượng IUCN : Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế KOICA : Cơ quan Hợp tác Quốc tế Hàn Quốc KPI : Chỉ số kết thực KV : Khu vực LCA : Phân tích vịng đời LCSP : Trung tâm sản xuất bền vững Lowell Đại học Massachusetts MCDA : Phân tích định đa tiêu chuẩn MCED : Hội nghị Bộ trưởng Môi trường Phát triển MFA : Phương pháp phân tích dịng ngun vật liệu MRP : Lập kế hoạch nhu cầu nguyên vật liệu NVL : Nguyên vật liệu OECD : Tổ chức Hợp tác Phát triển Kinh tế OHSAS : Hệ thống an toàn sức khỏe nghề nghiệp PAM : Phương pháp phân tích q trình PCA : Phép phân tích thành phần PSR : Áp lực-Trạng thái-Ứng phó PSS : Hệ thống sản phẩm dịch vụ PTBV : Phát triển bền vững QCVN : Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QĐ-TTg : Quyết định Thủ tướng phủ SMEs : Các doanh nghiệp nhỏ vừa SP&DV : Sản phẩm dịch vụ SXBV : Sản xuất bền vững SXKD : Sản xuất kinh doanh SXXM : Sản xuất xi măng TCCP : Tiêu chuẩn cho phép TCVN : Tiêu chuẩn quốc gia TNMT : Tài nguyên môi trường TOPSIS : Kỹ thuật tích hợp định TPS : Tổng số hạt bụi lơ lửng có đường kính 10 µm TTX : Tăng trưởng xanh UNCED : Hội nghị thượng đỉnh Trái đất UNDESA : Vụ Liên Hiệp Quốc vấn đề kinh tế xã hội UNEP : Chương trình mơi trường Liên Hợp Quốc UNESCAP : Ủy ban Kinh tế Xã Hội Châu Á Thái Bình Dương Liên Hiệp Quốc USAID : Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ VICEM : Tổng công ty công nghiệp xi măng Việt Nam WB : Ngân hàng Thế giới WBCSD : Hội đồng Doanh nghiệp Thế giới Phát triển bền vững WCED : Hội nghị Thế giới Môi trường Phát triển WWF : Quỹ Quốc tế Bảo vệ thiên nhiên XM : Xi măng 9.4 Phụ lục 4: Phiếu khảo sát tiêu chí đánh giá TTX doanh nghiệp SXXM KHẢO SÁT LẤY Ý KIẾN ĐÁNH GIÁ BỘ CHỈ SỐ TĂNG TRƯỞNG XANH CHO DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT XI MĂNG Mục đích nghiên cứu Khảo sát lấy ý kiến đánh giá số tăng trưởng xanh (TTX) cho ngành xi măng thơng qua tiêu chí đánh giá: phù hợp, độ tin cậy, tính sẵn có liệu, khả đo lường… Những ý kiến đánh giá người trả lời thông tin quan trọng giúp người nghiên cứu xác định số đánh giá TTX phù hợp để đánh giá giám sát TTX doanh nghiệp sản xuất xi măng quan điểm quản lý ngành xi măng Việc xây dựng số tăng trưởng xanh phù hợp với Chiến lược Tăng trưởng xanh quốc gia (QĐ1393/QĐ-TTG 25/9/2012) kế hoạch hành động ngành xây dựng (QĐ419/QĐ-BXD 11/5/2017) Việc doanh nghiệp đánh giá trạng tăng trưởng xanh cho biết vị trí doanh nghiệp đâu, đồng thời có kế hoạch chuẩn bị cho công tác đánh giá giám sát quan nhà nước trách nhiệm doanh nghiệp với môi trường trình sản xuất kinh doanh Kết đo lường số tăng trưởng xanh thước đo xác giúp doanh nghiệp khẳng định tính trách nhiệm cam kết với mơi trường Phiếu khảo sát thiết kế để xác định số tăng trưởng xanh tốt cho doanh nghiệp sản xuất xi măng nhằm mục đích phục vụ cho cơng tác kiểm soát, quản lý nhà nước doanh nghiệp trách nhiệm mơi trường Kính đề nghị Ơng/Bà trả lời câu hỏi cách đánh dấu vào ô lựa chọn, điền số liệu cụ thể vào chỗ trống cần thiết PHẦN 1: ĐÁNH GIÁ BỘ CHỈ SỐ TĂNG TRƯỞNG XANH Xin cho điểm số đánh giá cần thiết khía cạnh số Điểm số đánh giá từ đến tương ứng sau: 1: Không cần 2: Ít cần thiết 3: Tương đối cần 4: Cần thiết 5: Rất cần thiết thiết thiết Điểm số Khía cạnh (1) Năng lượng tài nguyên □ □ □ □ □ (Đo lường lượng tài nguyên sử dụng /đơn vị sản phẩm) (2) Môi trường tự nhiên (Đo lường chất thải mơi trường: chất thải rắn, lỏng, khí, tiếng ồn □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ khói bụi) (3) Kết kinh tế (Đo lường chi phí liên quan đến sức khỏe, an tồn, mơi trường (tiền phạt, nợ phải trả, bồi thường công nhân, xử lý loại bỏ chất thải, khắc phục hậu quả)) (4) Lao động (Đo lường số vấn đề liên quan đến người lao động (do ốm đau tai nạn; tỉ lệ bỏ việc; vấn đề đào tạo hài lòng)) (5) Sản phẩm (Đo lường đặc tính sản phẩm, thiết kế sản phẩm, khả cung cấp thông tin cho khách hàng) (6) Tái chế (Đo lường khả tái sử dụng chất thải, thu hồi chất thải, thu hồi lượng) (7) Chính sách doanh nghiệp (Đo lường sách doanh nghiệp vấn đề đầu tư vào địa phương, đầu tư vào biện pháp phịng ngừa mơi trường, hệ thống đánh giá môi trường (EMS), xử lý môi trường) Với khía cạnh Ơng/Bà cho điểm (1 điểm/2 điểm), xin cho biết lý sao? …………………………………………………….………………………………………………… …………………………………………………….………………………………………………… …………………………………………………….………………………………………………… Theo Ông/Bà cấu trúc số cần phải bổ sung khía cạnh khác cho điểm số đánh giá khía cạnh (nếu có xin ghi rõ): …………………………………………………….………………………………………………… 36 …………………………………………………….………………………………………………… …………………………………………………….………………………………………………… Xin Ơng/Bà vui lịng trả lời ma trận đánh giá Bộ số đánh giá Tăng trưởng xanh doanh nghiệp sản xuất xi măng Chú ý: số đánh giá qua tiêu chuẩn Chi tiết tiêu chuẩn lựa chọn số sau: STT Tiêu chuẩn đánh giá số Sự phù hợp: phù hợp với tầm nhìn mục tiêu cơng ty mục tiêu tăng trưởng xanh Khả đo lường: tính đơn giản dễ thực Độ tin cậy: tính xác, sai số Tính sẵn có liệu: liệu có sẵn, dễ thu thập Tính hữu ích: hữu ích cho doanh nghiệp quản lý Chi phí đo lường (chi phí thấp, điểm số đánh giá cao) Có thể so sánh Khía Mã Tên số Tiêu chuẩn Mức độ cạnh Tiêu hao nguyên Sự phù hợp Năng I1 □ □ □ □ □ vật liệu lượng Khả đo lường (Suất tiêu hao nguyên vật □ □ □ □ □ tài liệu/tấn xi măng) Độ tin cậy nguyên □ □ □ □ □ * (Không trả lời khía cạnh Ơng/Bà cho điểm câu 1) Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh I2 Tiêu hao lượng (Năng lượng sử dụng/tấn xi măng) Sự phù hợp Khả đo lường Độ tin cậy Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh I3 Tiêu hao nước Sự phù hợp (Lượng nước sử dụng/tấn xi măng) Khả đo lường Độ tin cậy Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh Mơi trường tự nhiên * (Khơng trả lời khía I4 Tỷ lệ % mục tiêu môi trường đạt Sự phù hợp (Tỷ số: số lượng thông số đạt chuẩn/tổng thông số) Độ tin cậy Khả đo lường Tính sẵn có liệu 37 □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ cạnh Ông/Bà cho điểm câu 1) Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh I5 Lượng chất thải tạo (Lượng chất thải tạo ra/tấn xi măng) Sự phù hợp Khả đo lường Độ tin cậy Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh I6 Phát thải CO2 Sự phù hợp (Lượng CO2 phát thải/tấn xi măng) Khả đo lường Độ tin cậy Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh I7 Ô nhiễm tiếng ồn Sự phù hợp (Tiếng ồn đo vị trí làm việc (dB)) Khả đo lường Độ tin cậy Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh Kết kinh tế I8 * (Không trả lời khía cạnh Ơng/Bà cho điểm câu 1) Chi phí an tồnsức khỏe-mơi trường (EHS) Sự phù hợp (Tổng chi cho tiền phạt, bồi thường, khắc phục hậu (triệu đ)) Độ tin cậy Khả đo lường Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh I9 Tổn thất tài nguyên sản xuất (Lượng nguyên vật liệu trình sản xuất/năm (tấn)) Sự phù hợp Khả đo lường Độ tin cậy Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường 38 □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ Có thể so sánh I10 Tỷ lệ khách hàng phàn nàn (Tỷ số số lượng khách hàng phàn nàn/Tổng số khách hàng năm) Sự phù hợp Khả đo lường Độ tin cậy Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh I11 Thời gian nhà máy ngừng hoạt động (Thời gian nhà máy ngừng hoạt động kế hoạch (giờ)) Sự phù hợp Khả đo lường Độ tin cậy Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh Lao động I12 * (Không trả lời khía cạnh Ơng/Bà cho điểm câu 1) Thời gian ốm đau & tai nạn (Tổng số ngày người lao động nghỉ ốm đau & tai nạn) Sự phù hợp Khả đo lường Độ tin cậy Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh I13 Sáng kiến QEHS người lao động (Số lượng sáng kiến chất lượng, môi trường, sức khỏe, an toàn người lao động DN chấp nhận áp dụng) Sự phù hợp Khả đo lường Độ tin cậy Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh I14 Đào tạo lao động Sự phù hợp (Thời gian đào tạo trung bình lao động năm (giờ)) Khả đo lường Độ tin cậy Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh I15 Sự phù hợp 39 □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ Tỷ lệ lao động xin nghỉ việc (Số lao động tự việc/Tổng số lao động) Khả đo lường Độ tin cậy Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh I16 Sự hài lịng cơng việc (Tỷ lệ người lao động hài lịng cơng việc) Sự phù hợp Khả đo lường Độ tin cậy Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh 5 Sản phẩm I17 * (Không trả lời khía cạnh Ơng/Bà cho điểm câu 1) Cải tiến đặc tính sản phẩm (Mức cải tiến đặc tính sản phẩm (mức 1-5)) Các đặc tính: cường độ nén; thời gian đơng kết; độ nghiền mịn; độ ổn định thể tích; hàm lượng SO3; hàm lượng Clorua; khả giữ nước Sự phù hợp Khả đo lường Độ tin cậy Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh I18 Chủng loại sản phẩm (Căn theo mác xi măng) XM Pooc lăng XM Pooc lăng hỗn hợp XM Sunfát Sự phù hợp Khả đo lường Độ tin cậy Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh 6 Tái chế I19 * (Khơng trả lời khía cạnh Ông/Bà cho điểm câu 1) Khả thu hồi lượng (% lượng thu hồi lại) Sự phù hợp Khả đo lường Độ tin cậy Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh I20 Khả tái chế nguyên vật liệu (Mức tái chế nguyên vật liệu (mức 1-5)) Sự phù hợp Khả đo lường Độ tin cậy 40 □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh I21 Khả tái chế chất thải (Mức tái chế chất thải (mức 1-5)) Sự phù hợp Khả đo lường Độ tin cậy Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh 7 Chính sách I22 * (Khơng trả lời khía cạnh Ông/Bà cho điểm câu 1) Đầu tư & đóng góp cho địa phương (Tổng số tiền đầu tư & đóng góp địa phương/năm) Sự phù hợp Khả đo lường Độ tin cậy Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh I23 Đầu tư vào môi trường (Tổng ngân sách đầu tư vào môi trường/năm) Sự phù hợp Khả đo lường Độ tin cậy Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh I24 Sự cởi mở tổ chức (Cơng ty có tham khảo ý kiến bên liên quan): - Toàn nhà máy - Khách hàng - Nhà cung cấp - Địa phương Sự phù hợp Khả đo lường Độ tin cậy Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh I25 I26 Cơng ty có hệ thống quản lý môi trường (EMS) Khả tham gia vào thiết kế hệ thống quản lý môi trường (EMS) Sự phù hợp Sự phù hợp Khả đo lường Độ tin cậy 41 □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ (Số lượng bên tham gia vào thiết kế): - Toàn nhà máy - Khách hàng - Nhà cung cấp - Địa phương Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh I27 Đánh giá hệ thống quản lý môi trường (EMS) Sự phù hợp (Số lần đánh giá EMS năm) Độ tin cậy Khả đo lường Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh I28 Khả xử lý vấn đề mơi trường (Thời gian trung bình xử lý vụ/năm) Sự phù hợp Khả đo lường Độ tin cậy Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh I29 Xử lý chất thải Sự phù hợp (Mức độ xử lý chất thải ngồi mơi trường (mức 15)) Khả đo lường Độ tin cậy Tính sẵn có liệu Tính hữu ích Chi phí đo lường Có thể so sánh □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ Theo quan điểm Ơng/Bà ngồi số Bộ số TTX (ma trận đánh giá số) cần bổ sung thêm số khía cạnh đồng thời cho điểm số đánh giá số theo tiêu chuẩn đánh giá: …………………………………………………….………………………………………………… …………………………………………………….………………………………………………… …………………………………………………….………………………………………………… PHẦN 2: THƠNG TIN NGƯỜI TRẢ LỜI Thơng tin người trả lời khảo sát doanh nghiệp: Họ tên: Công ty/đơn vị: Vị trí: Tổng số lượng lao động nhà máy: Điện thoại: Tổng công suất nhà máy: Email: Công nghệ sản xuất: Địa chỉ: Doanh số nhà máy năm gần nhất: Website: Ông/Bà nghe đến thuật ngữ “tăng trưởng xanh” chưa? (Nếu “không” bỏ qua câu 2, 3, 4) ○ Có ○ Khơng Doanh nghiệp Ơng/Bà có hoạt động thúc đẩy hướng đến tăng trưởng xanh? 42 ○ Có ○ Khơng Doanh nghiệp/đơn vị Ơng/Bà có phận/nhóm phụ trách tăng trưởng xanh doanh nghiệp? ○ Có ○ Khơng Doanh nghiệp/đơn vị Ơng/Bà có số/bộ số đánh giá tăng trưởng xanh? (Nếu có xin vui lịng cung cấp) ○ Có ○ Khơng …………………………………………………….………………………………………………… …………………………………………………….………………………………………………… …………………………………………………….………………………………………………… XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN NHỮNG Ý KIẾN ĐĨNG GĨP CỦA ƠNG/BÀ! 43 9.5 Phụ lục 5: Phiếu vấn sâu danh sách khảo sát PHIẾU PHỎNG VẤN SÂU VỀ BỘ CHỈ SỐ ĐÁNH GIÁ TĂNG TRƯỞNG XANH CHO DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT XI MĂNG Giới thiệu Câu hỏi Trước tiên, xin cảm ơn Anh/Chị dành cho thời gian cho vấn ngày hôm Tơi tên Nguyễn Ngọc Thía tơi muốn trao đổi việc đánh giá tăng trưởng xanh doanh nghiệp sản xuất xi măng thông qua số đánh xây dựng Việc đánh giá tính tồn diện, cần thiết phù hợp số đặc biệt quan trọng đánh giá thực tế từ phía doanh nghiệp qua tác giả đề xuất số đánh giá tăng trưởng xanh toàn diện thông qua ý kiến người trả lời doanh nghiệp Cuộc vấn kéo dài khơng Người vấn ghi lại nội dung ghi âm khơng muốn bỏ qua nhận xét từ người trả lời Tất người trả lời giữ bí mật Những thông tin vấn chia sẻ với nhóm nghiên cứu Cũng lưu ý rằng, Anh/Chị kết thúc vấn lúc không muốn trả lời Anh/Chị có câu hỏi cần tơi giải thích? Anh/Chị lịng tham gia vấn? Cơng ty anh/chị có phận chun trách tăng trưởng xanh? Cụ thể phận nào? Công việc đảm nhận gồm nhiệm vụ gì? Những hoạt động thúc đẩy hướng tới tăng trưởng xanh doanh nghiệp áp dụng? Theo anh/chị cần thiết việc đánh giá tăng trưởng xanh doanh nghiệp sản xuất xi măng nay? Tại doanh nghiệp Anh/Chị có số đánh giá tăng trưởng xanh chưa? Xin vui lịng cung cấp có Anh/chị đánh số tăng trưởng xanh khảo sát xin ý kiến tính tồn diện khía cạnh số? Các khía cạnh số anh/chị thấy cần bổ sung thêm? Anh/Chị muốn điều chỉnh/bổ sung/loại bỏ số nào? Hoặc điều chỉnh đơn vị đo số cụ thể cho phù hợp với thực tế doanh nghiệp? Xin giải thích chi tiết định Anh/Chị Câu hỏi phịng cung ứng vật tư: sản xuất Phòng cần mua cung cấp vật tư gì? Cho phân xưởng/bộ phận nào? Suất tiêu hao yếu tố đầu vào cho Clanke, xi măng có thay đổi hay khơng? Nếu có ngun nhân thay đổi gì? 44 Kết luận Anh/chị liệt kê chi tiết nguyên vật liệu, nhiên liệu cụ thể sản xuất xi măng doanh nghiệp? 10 Các chất thải trình sản xuất xi măng doanh nghiệp chất thải nào? Những chất thải đo lường kiểm sốt nào? C02 có quan tâm đo lường không? 11 Doanh nghiệp anh/chị có hệ thống quản lý kiểm sốt nào? Cụ thể hệ thống thực yêu cầu gì? Việc đánh giá hệ thống thực cụ thể đơn vị nào? 12 Thời gian ngừng máy/sản xuất kế hoạch có thống kê cách chi tiết khơng? Việc thống kê tiến hành nào? 13 Trong năm gần doanh nghiệp có cố hay vụ việc liên quan đến sản xuất, môi trường? Cách khắc phục, xử lý? 14 Hoạt động tái chế đơn vị thực nào? Anh/Chị có muốn bổ sung thêm thơng tin khơng? Tơi phân tích thơng tin Anh/Chị người khác cung cấp cho tơi trình thảo tới tổ chức tháng tới Tơi vui lịng gửi đánh giá thực xong Anh/Chị quan tâm Cảm ơn Anh/Chị giành thời gian! 45 DANH SÁCH KHẢO SÁT TẠI DOANH NGHIỆP XI MĂNG STT Họ Tên Ví trí Phân xưởng/phịng Xi măng Bút Sơn Trần Ngọc Hịa Phó quản đốc Bột liệu Tổ chức Trần Ngọc Lâm Phó phịng nguồn nhân lực Trần Văn Vinh Quản đốc Xi măng Vũ Hồng Sơn Phó quản đốc Nguyên liệu Chuyên viên Nguyễn Xn Huy cơng nghệ Clinker Kỹ thuật an tồn Lê Hà Phó quản đốc mơi trường Vũ Thị Hoa Quản lý Phòng vật tư Dịch vụ bán Bùi Văn Thọ Trưởng phịng hàng Phó phịng kỹ Nguyễn Văn Phước thuật Khai thác mỏ 10 Phan Kim Ngọc Thí nghiệm Xi măng Hồng Mai Tổ chức 11 Mai Văn Dũng Trưởng phòng nguồn nhân lực 12 Vũ Đức Tuấn Phó phịng Kỹ thuật Xí nghiệp tiêu 13 Trần Văn Minh Trưởng phòng thụ 14 Huỳnh Văn Cường Phó quản đốc Sửa chữa 15 Lê Văn Hiệp Phó phịng Thí nghiệm 16 Nguyễn Văn Đức Phó quản đốc Khai thác 17 Hồ Phi Thủy Kỹ thuật viên Xi măng 18 Trần Minh Đại Clanh ke Kỹ thuật an tồn 19 Tơ Anh Tuấn Chun viên & mơi trường 20 Lưu Văn Kiểm Phó quản đốc Nguyên liệu Xi măng Hoàng Thạch 21 Vũ Hồng Mạnh Phó quản đốc Xi măng Tổ chức & 22 Trần Việt Cảnh Phó phịng nguồn nhân lực Kỹ thuật an tồn 23 Nguyễn Đức Thắng Kỹ thuật viên & mơi trường 24 Phạm Thế Hưng Phó quản đốc Clanh ke 25 Nguyễn Danh Huyên Quản đốc 26 Trần Ngọc Tân Chun viên 27 Phạm Văn Phong Phó phịng Khai thác Kỹ thuật R&D Vật tư cung ứng Dịch vụ khách 28 Nguyễn Long Vân Phó phịng hàng 29 Lê Hồng Phong Kỹ thuật viên Bột liệu 30 Nguyễn Ngọc Bắc Phó quản đốc Sửa chữa 46 Điện thoại Email 0985953500 0962620191 0913252972 0912444010 0912313910 0983851873 0982215737 0913322431 0969745162 0913317204 0904411059 maidungcd@gmail.com 0989228837 0915129649 minhximang@gmail.com 0983171232 huynhcuongtt@gmail.com hiephmce@gmail.com 0904129809 0984967506 thuyhophi@gmail.com 0976122651 0975428777 0986357313 lvkiem85@gmail.com 0913872340 haimunghta3@gmail.com huyennguyendanh@gmail 0916614546 com 0968532996 phong.hoangthach@gmail 0946035268 com 0981191218 2010longvan@gmail.com 0915262599 0983576275 hoangkhe@gmail.com 9.6 Phụ lục 6: Phiếu khảo sát chuyên gia khía cạnh đánh giá TTX XIN Ý KIẾN CHUYÊN GIA VỀ CÁC KHÍA CẠNH ĐÁNH GIÁ TĂNG TRƯỞNG XANH (TTX) CỦA DOANH NGHIỆP TRONG NGÀNH SẢN XUẤT XIMĂNG Nghiên cứu sinh Nguyễn Ngọc Thía, Viện Kinh tế & Quản lý (trường ĐHBKHN), xây dựng số đánh giá tăng trưởng xanh (TTX) cho doanh nghiệp sản xuất xi măng Việt Nam nhằm mục tiêu đánh giá, hỗ trợ quản lý thúc đẩy phát triển ngành xi măng đất nước theo hướng xanh, hiệu Bộ số dự kiến bao trùm tiêu chí/khía cạnh gồm:  (KC1) Mức tiêu hao Năng lượng nguyên vật liệu để sản xuất sản phẩm qui đổi;  (KC2) Mức độ ảnh hưởng đến Môi trường tự nhiên hoạt động sản xuất;  (KC3) Hiệu kinh tế hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp;  (KC4) Lao động;  (KC5) Chất lượng Sản phẩm;  (KC6) Mức độ Tái chế, tái sử dụng nguyên vật liệu, phế phẩm, lượng…  (KC7) Chính sách xã hội doanh nghiệp Để xác định tầm quan trọng khía cạnh số TTX doanh nghiệp, Nghiên cứu sinh mong chuyên gia quản lý ngành ximăng cho ý kiến so sánh tầm quan trọng tương đối khía cạnh nêu với cách chọn khoanh vào giá trị (từ đến 9), đó: = tuyệt đối quan trọng hơn; = quan trọng đáng kể; = quan trọng hơn; = quan trọng hơn; = quan trọng nhau; = quan trọng hơn; = quan trọng hơn; = quan trọng đáng kể; = tuyệt đối quan trọng 47 Câu Năng lượng nguyên vật liệu (KC1) so sánh với Môi trường tự nhiên (KC2): (KC1) tuyệt đối quan trọng quan trọng (KC2) tuyệt đối quan trọng Câu Năng lượng nguyên vật liệu (KC1) so sánh với Kết kinh tế (KC3): (KC1) tuyệt đối quan trọng quan trọng (KC3) tuyệt đối quan trọng Câu Năng lượng nguyên vật liệu (KC1) so sánh với Lao động (KC4): (KC1) tuyệt đối quan trọng quan trọng (KC4) tuyệt đối quan trọng Câu Năng lượng nguyên vật liệu (KC1) so sánh với Sản phẩm (KC5): (KC1) tuyệt đối quan trọng quan trọng (KC5) tuyệt đối quan trọng Câu Năng lượng nguyên vật liệu (KC1) so sánh với Tái chế (KC6): (KC1) tuyệt đối quan trọng quan trọng (KC6) tuyệt đối quan trọng Câu Năng lượng nguyên vật liệu (KC1) so sánh với Chính sách doanh nghiệp (KC7): (KC1) tuyệt đối quan trọng quan trọng (KC7) tuyệt đối quan trọng Câu Môi trường tự nhiên (KC2) so sánh với Kết kinh tế (KC3): (KC2) tuyệt đối quan trọng quan trọng (KC3) tuyệt đối quan trọng Câu Môi trường tự nhiên (KC2) so sánh với Lao động (KC4): (KC2) tuyệt đối quan trọng quan trọng 48 (KC4) tuyệt đối quan trọng Câu Môi trường tự nhiên (KC2) so sánh với Sản phẩm (KC5): (KC2) tuyệt đối quan trọng quan trọng (KC5) tuyệt đối quan trọng Câu 10 Môi trường tự nhiên (KC2) so sánh với Tái chế (KC6): (KC2) tuyệt đối quan trọng quan trọng (KC6) tuyệt đối quan trọng Câu 11 Môi trường tự nhiên (KC2) so sánh với Chính sách doanh nghiệp (KC7): (KC2) tuyệt đối quan trọng quan trọng (KC7) tuyệt đối quan trọng Câu 12 Kết kinh tế (KC3) so sánh với Lao động (KC4): (KC3) tuyệt đối quan trọng quan trọng (KC4) tuyệt đối quan trọng Câu 13 Kết kinh tế (KC3) so sánh với Sản phẩm (KC5): (KC3) tuyệt đối quan trọng quan trọng (KC5) tuyệt đối quan trọng Câu 14 Kết kinh tế (KC3) so sánh với Tái chế (KC6): (KC3) tuyệt đối quan trọng quan trọng (KC6) tuyệt đối quan trọng Câu 15 Kết kinh tế (KC3) so sánh với Chính sách doanh nghiệp (KC7): (KC3) tuyệt đối quan trọng quan trọng (KC7) tuyệt đối quan trọng Câu 16 Lao động (KC4) so sánh với Sản phẩm (KC5): (KC4) tuyệt đối quan trọng quan trọng 49 (KC5) tuyệt đối quan trọng Câu 17 Lao động (KC4) so sánh với Tái chế (KC6) (KC4) tuyệt đối quan trọng quan trọng (KC6) tuyệt đối quan trọng Câu 18 Lao động (KC4) so sánh với Chính sách doanh nghiệp (KC7): (KC4) tuyệt đối quan trọng quan trọng (KC7) tuyệt đối quan trọng Câu 19 Sản phẩm (KC5) so sánh với Tái chế (KC6): (KC5) tuyệt đối quan trọng quan trọng (KC6) tuyệt đối quan trọng Câu 20 Sản phẩm (KC5) so sánh với Chính sách doanh nghiệp (KC7): (KC5) tuyệt đối quan trọng quan trọng (KC7) tuyệt đối quan trọng Câu 21 Tái chế (KC6) so sánh với Chính sách doanh nghiệp (KC7): (KC6) tuyệt đối quan trọng quan trọng Xin trân trọng cám ơn ý kiến chuyên gia! 50 (KC7) tuyệt đối quan trọng ... trường Do đó, việc ? ?Xây dựng tiêu chí đánh giá thực tăng trưởng xanh ngành cơng nghiệp Việt Nam: Áp dụng cho doanh nghiệp sản xuất xi măng? ?? thực cần thiết Việc xây dựng tiêu chí đánh giá TTX mang lại... sử dụng hỗ trợ xây dựng số đánh giá TTX - Đề xuất quy trình xây dựng tiêu chí đánh giá thực TTX cho doanh nghiệp SXXM - Áp dụng xây dựng tiêu chí đánh giá TTX cho doanh nghiệp SXXM - Xác định xây. .. đề xuất xây dựng tiêu chí đánh giá thực tăng trưởng xanh cho ngành công nghiệp xi măng Việt Nam Phạm vi thu thập liệu gồm x doanh nghiệp SXXM điển hình thuộc Tổng công ty công nghiệp xi măng Việt