Lµ bËc anh hïng d©n téc,v¨n vâ song toµn song ph¶i chÞu nh÷ng oan khiªn th¶m khèc nhÊt trong lÞch sö thêi phong kiÕnB. NguyÔn Tr·i- nhµ v¨n chÝnh luËn kiÖt xuÊt.[r]
(1)(2)1. …Nh n ớc Đại Việt ta từ tr ớc Vốn x ng văn hiến lâu Núi sông bờ cỡi chia
Phong tục Bắc Nam khác
Đáp án Đại cáo bình Ngô Bài ca Côn Sơn Cảnh ngày hè
Tác giả Nguyễn TrÃi HÃy cho biết tên tác phẩm, tác giả
của đoạn trích sau?
tác phẩm, tác giả của đoạn
trích sau? 2.Côn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe nh ting n cm bên tai Cơn Sơn có đá rêu phơi
Ta ngồi đá nh ngồi chiếu êm
3… Thạch lựu hiên phun thức đỏ Hồng liên trì tịn mùi h ơng
(3)(4)I Cuộc đời:
1 Gốc tích biến động thời trẻ
a Gèc tích
Dựa vào phần I SGK, hÃy tóm tắt năm sinh, năm gốc tích Nguyễn TrÃi?
Nguyễn TrÃi (1380-1442) quê gốc làng Chi Ngại (ChÝ Linh- H¶i
(5)A Cha Nguyễn Trãi quan t đồ.
B Cha ông Nguyễn Phi Khanh vốn nho sinh nghèo, sau thi đỗ Thái học sinh đời Trần Mẹ ông quan T đồ Trần Nguyên Đán. C Cha mẹ Nguyễn Trãi vốn thuộc dòng dõi quý tộc.
D Cha mẹ ơng khơng thuộc dịng dõi quý tộc.
- NguyÔn Tr·i sinh gia dình mà bên nội nh
bên ngoại có truyền thống yêu n ớc văn hoá ,văn học
b Những biến động thời trẻ
- sớm mồ côi mẹ, sống với ông ngoại Côn Sơn đến năm 10
tuổi Cơn Sơn kí ức đẹp đẽ Nguyễn Trãi
-Năm 1400 Nuyễn Trãi đỗ Thái học sinh, hai cha làmquan d ới triều Hồ
-Năm 1407, cha ông bị giặc Minh bắt sang Trung Quèc,
Nguyễn Trãi khắc sâu lời cha dặn: rửa nhục cho n ớc, trả thù cho cha đại hiếu
I Cuộc đời:
1 Gốc tích biến động thời trẻ
a Gốc tích Dịng d ới nói gia thế Nguyễn Trãi?
(6)- Là nhà quân sự, trị tài ba giúp Lê Lợi đánh thắng quân Minh
Ng êi anh hùng giúp n ớc, giúp dân.
- Hăm hở giúp vua Thái Tổ , Thái tông xây dựng triều Lê
Hòa bình gốc nhạc mà âm văn nhạc
Dám mong bệ hạ rủ lòng yêu th ơng chăn nuôi muôn dân khiến cho chốn thôn xóm vắng không tiếng
hn gin oán sầu, tức giữ đ ợc gốc ca nhc vy
Hòa bình gốc nhạc mà âm văn nhạc Dám mong bệ hạ rủ lòng yêu th ơng chăn nuôi muôn dân
khin cho chn thơn xóm vắng khơng cịn tiếng hờn giận oán sầu, tức giữ đ ợc gốc nhạc vậy
3 Bi kịch cuối đời
-D ới triều Lê Thái Tổ, Nguyễn TrÃi bị nghi oan bị bắt giam, đ ợc tha nh ng không đ ợc tin dùng
- D ới triều Lê Thái Tông, bọn gian thần vu oan ông vào âm m u giết
vua V án Lệ Chi viên khép lại đời Nguyễn Trãi hình xử “Tru di tam tộc”
I Cuộc đời:
(7)Qua cuộcưđờiưcủaưNguyễnưTrãiưemưcóư rútưraưsuyưngẫmưgìưvềưconưngườiưcủaư
«ng?
Qua cuộcưđờiưcủaưNguyễnưTrãiưemưcóư
rútưraưsuyưngẫmưgìưvềưconưngườiưcủaư ơng?
Ngun Tr·i vị anh hùng dân tộc văn võ song toàn,một danh nhân
vn hoỏ th gii, mt nhân vật tồn tài có nh ng phải chịu nỗi oan khiên thảm khốc lịch sử trung đại Việt Nam
(8)II Sù nghiÖp thơ văn
1 Những tác phẩm chính
EmưhÃyưlậpưbảngưphânưloạiưtácưphẩmưcủaư NguyễnưTrÃi?
EmưhÃyưlậpưbảngưphânưloạiưtácưphẩmưcủaư NguyễnưTrÃi?
Loại hình tác phẩm Chữ Hán Chữ Nôm
Văn luận
-Quân trung tõ mƯnh tËp
-Bình Ngơ đại cáo
Lịch sử kí sự
Lam Sơn thực lục Băng Hồ di lục Văn bia Vĩnh Lăng
a lớ D a chớ
Thơ trữ tình ức Trai thi tËp Quèc ©m thi tËp
(9)2.Nguyễn TrÃi- nhà văn luận kiệt xuất
TỏcphmnocaNguynTrói cPhanhuyChỳỏnhgiỏlcúsc
mnhcamivnquõn?
A Băng Hồ di lục
B Bình Ngơ đại cáo
C Qu©n trung từ mệnh tập
D Văn bia Vĩnh Lăng II Sự nghiệp thơ văn
(10)2.Nguyễn TrÃi- nhà văn luận kiệt xuất
?Tácưphẩmưnàoư củaưôngưđượcưcoiư làưángưthiênưcổư
hùngưvăn
II Sự nghiệp thơ văn
1 Những tác phẩm chính I Cuộc đời:
A Qu©n trung tõ mƯnh tËp
B ChÝ Linh s¬n phó
C Lam S¬n thùc lơc
(11)2.Nguyễn TrÃi- nhà văn luận kiệt xuất a Nội dung
Trong th gửi Liễu Thăng có viết: “Ta nghe quân v ơng giả có dẹp yên mà khơng có đánh chém Việc làm nhân nghĩa cốt yên dân….” Trong biểu dâng vua Minh có đoạn: “Đánh kẻ có tội, cứu vớt dân thánh nhân làmviệc đại nghĩa….” Trong” Bình Ngơ đai cáo” có đoạn:- Việc nhân nghĩa cốt yên dân Quân điếu phạt tr ớc lo trừ bạo
-Đem đại nghĩa để thắnghung tàn
Lấy chí nhân để thay c ờng bạo
b NghÖ thuËt:
II Sự nghiệp thơ văn
1 Nhng tỏc phẩm chính I Cuộc đời:
Theo dâi c¸c dÉn chứng sau cho biết t t ởng xuyên suốt văn chính luận Nguyễn TrÃi
gì?
Theo dõi dẫn chứng sau cho biết t t ởng xuyên suốt văn chính luận Nguyễn TrÃi
gì?
Đó t t ởng Nhân nghĩa, yêu n ớc, th ơng dân
Triết lí nhân nghĩa Nguyễn Tr i cuối chẳng qua lòng yêu n íc ·
th ơng dân Cái nhân nghĩa lớn phấn đấu đến chống ngoại xâm, diệt tàn bạo độc lập n ớc, hạnh phúc dân
(12)2.Ngun TrÃi- nhà văn luận kiệt xuất
b Nghệ thuËt:
-Cách lập luận sắc bén, lối văn giàu hình t ợng hấp dẫn, hợp đối t
ỵng tiếp cận Là kết tinh ngòi bút giàu luận chiến bút
pháp hùng ca
II Sự nghiệp thơ văn
1 Nhng tỏc phm chớnh I Cuc i:
a Nội dung văn luận
Nh n ớc Đại Việt ta từ tr ớc Vốn x ng văn hiến lâu Núi sông bờ cõi chia
Phong tơc B¾c Nam cịng kh¸c
Từ Triệu Đinh Lí Trần bao đời gây độc lập Cùng Hán Đ ờng Tống Nguyên bên hùng một ph ơng
(13)a Thơ Nguyễn Trãi phản ánh vẻ đẹp ng ời anh hùng vĩ đại + Vẻ đẹp lí t ng:
-Bui tấc lòng u cũ
Đêm ngày cuồn cuộn n ởc triều đông
-Bui tấc lòng u cũ
ờm ngy cun cuộn n ởc triều đơng
đó lí t ởng yêu n ớc thiết tha, t t ởng nhân nghĩa th ơng dân ln
nh dßng thủ triỊu m·nh liƯt «ng
+ Vẻ đẹp phẩm chất, ý :
2 Nguyễn TrÃi- nhà văn luận kiệt xuất
II Sự nghiệp thơ văn
I Cuộc đời:
(14)+ Vẻ đẹp phẩm chất, ý chí :
VÝ m×nh nh c©y tïng :
Tuyết s ơng thấy đặng nhiều ngày Có thuốc tr ờng sinh khoẻ thay Hổ phách phục linh nhìn biết Dành cịn để trợ dân này
(Tïng) NguyÔn Tr·i muốn nói điều gì?
3 Nguyn Trói- nh th trữ tình sâu sắc a Thơ Nguyễn Trãi phản ánh vẻ đẹp tâm
hồn ng ời anh hùng vĩ đại
T©m hån Ngun Tr·i cøng cái, thẳng, mạnh mẽ, giàu sức
(15)3 Nguyễn TrÃi- nhà thơ trữ tình sâu sắc
a Thơ Nguyễn Trãi phản ánh vẻ đẹp ng ời anh hùng vĩ đại
b Thơ Nguyễn Trãi bộc lộ vẻ đẹp ng ời trần
+ Nỗi đau đời tr ớc nghịch cảnh éo le, lòng ng
ời hiểm độc
Hai câu thơ : Ph ợng tiếc cao diều h·y liÖng- Hoa th êng hay hÐo “
cá th êng t ¬i , Ngun Tr·i mn béc lé nỗi niềm gì?
A Niềm vui tr ớc cảnh thiên nhiên B Tả cảnh quê h ơng bộc lộ nỗi buồn
C M n thiờn nhiờn để giãi bày nỗi buồn đau tr ớc nghịch cảnh éo le xã hội
(16)-Kình ngạc băm vằm non khúc Giáo g ơm chìm gÃy bÃi bao tầng
(Bạch Đằng hải khẩu) -Bóng tháp hình trâm ngọc
G ơng sông ánh tóc huyền
(Dục Thuý sơn) -Ao cạn vớt bèo cấy muống
Đìa phát cỏ ơng sen
(Thuật hứng- số 24)
-Kình ngạc băm vằm non khúc Giáo g ơm chìm gÃy bÃi bao tầng
(Bạch Đằng hải khẩu)
-Bóng tháp hình trâm ngọc G ơng sông ánh tóc huyền
(Dục Thuý sơn)
-Ao cạn vớt bèo cấy muống Đìa phát cỏ ơng sen
(Thuật hứng- số 24) 3 Nguyễn TrÃi- nhà thơ trữ tình sâu sắc
a Thơ Nguyễn Trãi phản ánh vẻ đẹp ng ời anh hùng vĩ đại
b Thơ Nguyễn Trãi bộc lộ vẻ đẹp ng ời trần
HÃy so sánh nhận xét thiên
nhiên thơ Nguyễn TrÃi ?
+ Tình yêu thiên
(17)-ở Nguyễn TrÃi, lòng yêu thiên nhiên vạn vật th ớc đo mét t©m hån”(Xu©n DiƯu)
a Thơ Nguyễn Trãi phản ánh vẻ đẹp ng ời anh hùng vĩ đại
b Thơ Nguyễn Trãi bộc lộ vẻ đẹp ng ời trần
+Nỗi đau đời
+Iình yêu thiên nhiên tha thiết
-Núi láng giềng, chim bè bạn Mây khách khứa, nguyệt anh tam -Đêm hớp nguyệt nghiêng chén - Nh y c m trạ ả ước v ẻ đẹp c a thiên nhiên.
(18)+ Tình cảm thấm thía dành cho nghĩa vua tôi, tình cha con, lòng bạn
+ Tình cảm quê h ơng sâu sắc
3 Nguyễn TrÃi- nhà thơ trữ tình sâu s¾c
a Thơ Nguyễn Trãi phản ánh vẻ đẹp ng ời anh hùng vĩ đại
b Thơ Nguyễn Trãi bộc lộ vẻ đẹp ng ời trần
+Nỗi đau đời
(19)Nhữngưkhíaưcạnhưcủaưconư ngườiưtrầnưthếưấyưgiúpưemư
đánhưgiáưthêmưgìưvềư NguyễnưTrãi?
* Tiểu kết: Đó vẻ đẹp nhân góp phần nâng ng ời anh hùng Nguyễn Trãi lên tầm nhân loại
3 Nguyễn TrÃi- nhà thơ trữ tình sâu s¾c
a Thơ Nguyễn Trãi phản ánh vẻ đẹp ng ời anh hùng vĩ đại
b Thơ Nguyễn Trãi bộc lộ vẻ đẹp ng ời trần
+Ni au i khụn xit
+Iình yêu thiên nhiên tha thiết
+ Tình cảm thấm thía dành cho nghĩa vua tôi, tình cha con, lòng bạn
(20)Tác phẩm cua Nguyễn Tr i đ a ông lên vị trí khai à sáng thơ ca tiếng Việt?
A Bình Ngô đai cáo
B Quèc ©m thi tËp
C øc Trai thi tËp
D ChÝ Linh s¬n phó
Rồi hóng mát th ngày tr ờng Hoè lục đùn đùn tán rợp tr ơng Thạch lựu hiên phun thức đỏ Hồng liên trì dã tịn mùi h ơng Lao xao chợ cá làng ng phu Dắng dỏi cầm ve lầu tịch d ơng Lẽ có Ngu cầm đàn tiếng Dân giàu đủ khắp địi ph ơng (Bảo kính cnh gii-s 43)
3 Nguyễn TrÃi- nhà thơ trữ tình sâu sắc
a Th Nguyn Trói phn ánh vẻ đẹp ng ời anh hùng vĩ đại
b Thơ Nguyễn Trãi bộc lộ vẻ đẹp ng ời trần
Với “Quốc âm thi tập”, Nguyễn Trói úng vai trũ khai
sáng cho thơ ca tiếng Việt
Nguyễn TrÃi có công Việt hoá thơ Đ ờng:
-Vận dụng lời ăn tiếng nói hàng ngày nhân dân
- đ a vào thơ ca hình ảnh dân dà giản dị: nh ải mồng tơi, bè rau muống, chuối, núc nác,
- cách tân thơ Đ ờng cách chen vào thơ thất ngôn số câu thơ lục ng«n
c Những đóng góp nghệ thuật cho thơ ca tiếng Việt
(21)3 NguyÔn TrÃi- nhà thơ trữ tình sâu sắc
III Kt luận Nhậnưđịnhưnàoưsauưđây
ưvềưtácưgiaưNguyễnưTrãiư ưemưchoưlàưđúng?
A Lµ bËc anh hùng dân tộc,văn võ song toàn song phải chịu oan khiên thảm khốc lịch sử thời phong kiến
B Ông nhà thơ, nhà văn kiệt xuất, danh nhân văn hoá giới
C Là t ợng kết tinh văn học Lí Trần , giữ vị trí khai sáng nèn văn học tiếng Việt
D Tất ý kiên
2 Nguyễn TrÃi- nhà văn luận kiệt xuất
II Sự nghiệp thơ văn
1 Nhng tỏc phm chính I Cuộc đời:
+ Lµ bËc anh hïng dân tộc văn võ song toàn song phải chịu
oan khiên thảm khốc lịch sử thời phong kiến
+ Ông nhà thơ, nhà văn kiệt xuất, danh nhân văn hoá giới + Là t ợng kết tinh văn học Lí Trần , giữ vị trí khai sáng
(22)Cđng cè vµ më réng
Nguyễn Trãi khí phách, tinh hoa dân tộc Cuộc đời tác phẩm Nguyễn Trãi ca yêu n ớc tự hào dân tộc( GS Đặng Thai Mai)
(23)II Sù nghiƯp th¬ văn
I Cuc i:
1 Gc tớch v biến động thời trẻ
Ng ời anh hùng giúp n ớc, giúp dân. 3 Bi kịch cui i
1 Những tác phẩm chính
2 Nguyễn TrÃi- nhà văn luận kiệt xuất a Nội dung
b NghÖ thuËt
III KÕt luËn
3 Nguyễn TrÃi- nhà thơ trữ tình sâu sắc
a Thơ Nguyễn Trãi phản ánh vẻ đẹp ng ời anh hùng vĩ đại
(24)