MỤC LỤC TƯ TƯỞNG CHÍNH TRỊ NHO GIA VÀ TÁC ĐỘNG CỦA NĨ TỚI ĐỜI SỐNG CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI VIỆT NAM HIỆN NAY MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Nói đến văn minh cổ đại Trung Quốc rộng lớn Biết hệ tư tưởng xuất tồn ngày Từ thuyết âm dương ngũ hành, học thuyết Khổng Tử, Lão tử… Thế học thuyết ấy, khơng chối cãi học thuyết Nho gia Nhà người phát khởi phát Khổng tử có vị trí quan trọng hết lịch sử phát triển Trung Quốc nói chung nước Đơng Nam Á nói riêng Kể từ lúc xuất từ vài kỷ trước công nguyên thời nhà Hán (Hán Vũ Đế) Nho giáo thức trở thành hệ tư tưởng độc tơn ln ln giữ vị trí ngày cuối chế độ phong kiến Điều minh chứng rõ ràng: Nho giáo hẳn phải có giá trị tích cực đặc biệt, khơng có sức sống mạnh mẽ đến Ở thời kỳ lịch sử, Nho giáo bổ sung thêm giá trị phù hợp với lợi ích giai cấp cầm quyền, với thời đại Chính lẽ mà Nho giáo có sức sống “trường tồn” với phát triển quốc gia Ở Việt Nam có thời kỳ tư tưởng trị Nho gia sơ kỳ đóng vai trò quan trọng đời sống xã hội Nho gia hịa với văn hóa, tín ngưỡng dân tộc tôn giáo khác để tham gia xây dựng giá trị tảng tinh thần cho cộng đồng, điều chỉnh hoạt động xã hội Đồng thời Nho giáo có tác động nhiều chiều đến việc tiếp thu giá trị tiến Trong năm qua, công đổi Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng lãnh đạo mang lại nhiều thành tựu quan trọng Đất nước thoát khỏi tình trạng nước nghèo để bước vào vị mới: nước có thu nhập trung bình Song hành với q trình phát triển đất nước, Nho gia có tác động tích cực định đến mặt đời sống xã hội như: kinh tế, trị, văn hoá, giáo dục… Tuy nhiên, bên cạnh kết tích cực hàng loạt ảnh hưởng tiêu cực tư tưởng trị Nho gia sơ kỳ cản trở đến phát triển xã hội bệnh bảo thủ, tính gia trưởng, Bởi cần xem xét kỹ đưa góp ý nhằm phát triển tác động tích cực phù hợp với hồn cảnh Việt Nam đồng thời có giải pháp nhằm hạn chế tác động tiêu cực Với lý trên, chọn đề tài “TƯ TƯỞNG CHÍNH TRỊ NHO GIA VÀ TÁC ĐỘNG CỦA NĨ TỚI ĐỜI SỐNG CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI VIỆT NAM HIỆN NAY” làm tiểu luận Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu 2.1 Mục đích nghiên cứu Tiểu luận làm rõ tư tưởng trị Nho gia sơ kỳ ảnh hưởng tích cực tiêu cực đời sống trị nước ta Trên sở luận văn xây dựng giải pháp nhằm phát huy giá trị Nho giáo, đồng thời loại bỏ hạn chế đời sống trị - xã hội nước ta 2.2 Nhiệm vụ nghiên cứu - Bài tiểu luận khái quát làm rõ nguồn gốc đời, trình phát triển tư tưởng trị Nho giáo - Sự du nhập Nho giáo vào Việt Nam ảnh hưởng tư tưởng trị Nho giáo với đời sống trị - xã hội nước ta - Trên sở hạn chế Nho giáo với đời sống trị - xã hội Việt Nam, đồng thời xây dựng giải pháp nhằm nâng cao ảnh hưởng tích cực, hạn chế tác động tiêu cực Nho giáo Đối tượng phạm vi nghiên cứu 3.1 Đối tượng tượng nghiên cứu Tư tưởng trị Nho gia sơ kỳ ảnh hưởng Việt Nam 3.2 Phạm vi nghiên cứu Tiểu luận tập trung làm rõ tư tưởng trị Nho gia sơ kỳ du nhập vào Việt Nam, ảnh hưởng đời sống trị - xã hội Việt Nam Cơ sở lý luận phương pháp nghiên cứu 4.1 Cơ sở lý luận Tiểu luận thực dựa sở lý luận chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm Đảng Cộng sản Việt Nam nhìn nhận, đánh giá tư tưởng trị Nho gia 4.2 Phương pháp nghiên cứu Phương pháp cụ thể chủ yếu sử dụng luận văn là: lịch sử logic; phân tích tổng hợp, phương pháp quan sát xã hội… Ý nghĩa lý luận ý nghĩa thực tiễn 5.1 Ý nghĩa lý luận Tiểu luận góp phần làm rõ nội dung tư tưởng trị Nho giáo sơ kỳ tác động đời sống trị - xã hội Việt Nam 5.2 Ý nghĩa thực tiễn Từ đề tài người thực khái quát kiến thức tư tưởng trị Nho gia sơ kỳ ảnh hưởng đời sống Việt Nam Cấu trúc tiểu luận Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, tiểu luận gồm chương, 14 tiết NỘI DUNG CHƯƠNG 1: TƯ TƯỞNG CHÍNH TRỊ NHO GIA 1.1 Hồn cảnh đời tư tưởng trị Nho gia Trung Quốc cổ đại có văn minh đời sớm so với khu vực giới Từ kỷ XXI TCN (Trước công nguyên), lưu vực châu thổ Hoàng Hà chứng kiện xuất triều đại (Tam đại) là: Hạ, Ân (Thương) Chu Tới kỷ XII TCN tộc Chu từ Tây Bắc men theo dịng Hồng Hà tiến vào đất nhà Ân tiêu diệt triều đại vua Trụ tàn bạo, hoang dâm lập nên nhà Chu gồm Tây Chu (1135 - 771 TCN) Đông Chu (711 - 221 TCN) Đặc biệt thời Đông Chu gồm Xuân Thu (711 - 481 TCN) Chiến Quốc (481 - 221 TCN) Thời Tây Chu có đặc điểm sau: Lực lượng sản xuất phát triển, đồ sắt xuất góp phần đưa suất lao động lên cao Nhà Chu thực chế độ quốc hữu tư liệu sản xuất (ruộng đất) sức lao động Ruộng đất nhân dân thuộc quyền quản lý vua nhà Chu Với cách phân chia ruộng đất quý tộc nơng nơ có nguồn thu phương tiện sinh sống Đây phương thức phân chia tổng sản phẩm xã hội độc đáo sách phù hợp để đảm bảo cho xã hội trì ổn định trật tự Nhà Chu trị hố tư tưởng kính trời, thờ thượng đế, hợp mệnh trời Nhà Chu cho rằng: nhà Ân không hợp mệnh trời mệnh trời nên thượng đế khơng cịn ưa nhà Ân mà ban mệnh xuống cho nhà Chu “nhận dân, nhận cõi” cháu nhà Chu phải dốc tâm gìn giữ Tầng lớp quý tộc Chu đề cao, vua Chu thiên tử, Hạ đế (trời thượng đế) Nhà Chu tồn hợp mệnh trời, tầng lớp quý tộc Chu “nhận dân, trị dân hưởng dân”, kẻ “làm dân” mà làm loạn kẻ “hưởng dân” phải dùng phép “không phải đạo thường” mà chém giết, cai trị Gần thời Xuân Thu “chư hầu trở thành lãnh chúa, đức quân có kẻ trội lên trở thành bá” Khắp thiên hạ, nước chư hầu gây chiến tranh liên miên vô tàn khốc nhằm thơn tính, tranh giành địa vị nhau, khiến cho người thời than rằng: “Khắp thiên hạ loạn lạc nước đổ cuồn cuộn Làm cho thiên hạ trị?” Cảnh giết vua, hại cha, anh em vợ chồng chia lìa thường xuyên xảy Thiên hạ trở nên “vô đạo”, trật tự lễ nghĩa, cương thường xã hội bị đảo lộn Đến đời Bình Vương (771 TCN) bị giặc dã quấy phá, nhà Chu dời đô tới Lạc Ấp, thuộc phía Đơng Trung Quốc (nay thuộc Lạc Dương, tỉnh Hà Nam) Lúc Trung Quốc bước vào thời kỳ lịch sử đặc biệt biến đổi lớn lao mặt đời sống xã hội - thời Xuân Thu - Chiến Quốc (771 - 221 TCN) Thời kỳ Đông Chu trước hết thời Xuân Thu với xuất phổ biến đồ sắt thúc đẩy kinh tế xã hội phát triển mạnh mẽ Ngồi cịn tạo điều kiện cho việc khai khẩn đất hoang, phát triển kỹ thuật canh tác, dẫn thủy nhập điền, sử dụng súc vật làm sức kéo nơng nghiệp Những tiến lại thúc đẩy cho việc khai khẩn đất hoang, ngăn lụt chống hạn, giao thơng vận tải… góp phần nâng cao suất lao động nông nghiệp Thủ công nghiệp phát triển với kỹ thuật đúc thau, làm mộc, làm muối… Một số nghề xuất luyện sắt, luyện sơn, luyện gang thép Thương nghiệp đời phát triển, xuất thành thị buôn bán nhộn nhịp Hàn, Tề, Tần, Sở… Tuy nhiên, kết cấu giai cấp, tầng lớp xã hội thay đổi Nếu trước đất đai vua Chu bị tầng lớp lên (thương nhân) có tiền mua xác lập quyền sở hữu Nhà Chu nước, dân, địa vị xã hội lại ngày sa sút, địa vị trị gặp khủng hoảng Sự phân biệt xã hội theo số lượng tài sản thương nhân giàu có, có địa vị kinh tế địi hỏi địa vị trị Vua Chu tồn mang tính chất hình thức, nước chư hầu khơng cịn phục tùng nhà Chu mà thơn tính lẫn lịch sử gọi thời là: Vương đạo suy vi, bá đạo lấn át vương đạo Chiến tranh diễn liên miên khiến cho nhân dân đau khổ, đói kém, chia ly Tới cuối thời Chiến Quốc, chiến tranh loạn lạc, ruộng đất bỏ hoang, có kẻ đói đổi cho mà ăn thịt Xã hội đại loạn có nhiều mâu thuẫn đan xen thực chất báo hiệu chế độ chiếm hữu nô lệ đến lúc khủng hoảng cần thay Hoàn cảnh lịch sử Đông Chu rối ren, loạn lạc, xáo trộn cũ với mới, tụt xuống với trồi lên hồn cảnh lịch sử thúc đẩy chứng kiến đời nhiều trường phái với tầng lớp tri thức Đó nhà tư tưởng đứng lập trường giai cấp để giải vấn đề lịch sử đặt Thời kỳ Trung Quốc lên 100 trường phái, nhiều nhà đó, tiêu biểu nói tới Nho gia Hệ tư tưởng trị Nho gia thể cách bản, có hệ thống tư tưởng người khởi xướng - Khổng Tử Có thể nói Nho gia chiếm vị trí quan trọng trị, xã hội Trung Quốc lúc 1.2 Các nhà tư tưởng trị tiêu biểu Hệ tư tưởng trị Nho gia thể cách mà người khởi xướng Khổng Tử Những nhà Nho khác từ mà cụ thể hóa phát triển theo hướng, cách nhìn khác nhau, tiêu biểu Mạnh Tử Tuân Tử 1.2.1 Khổng Tử Khổng Tử (551 - 479 TCN), tên Khâu, tự Trọng Ni, sinh nước Lỗ, gia đình quý tộc nhỏ bị sa sút Quê hương nước Lỗ Khổng Tử nơi trụ cột, nơi bảo tồn nhiều di sản văn hóa cũ nhà Chu Như nói, thời đại Khổng Tử thời đại "Vương đạo suy vi", "Bá đạo" lên lấn át "Vương đạo" nhà Chu; trật tự lễ pháp cũ nhà Chu bị đảo lộn, ông than "vua đạo vua, đạo tôi, cha đạo cha, đạo con" Đứng lập trường phận cấp tiến giai cấp quý tộc Chu, ông chủ trương lập lại pháp chế kỷ cương nhà Chu, với nội dung cho phù hợp Ông lập học thuyết, mở trường dạy học, chu du nơi nước, tranh luận với phái khác để tuyên truyền lý tưởng mình, nhằm phục vụ mục đích Khổng Tử nhiều lần sang nước khác mong muốn áp dụng học thuyết vào việc trị nước, không xã hội trọng dụng Sau 14 năm du thuyết không thành, ông quay nước Lỗ viết sách dạy học, học trò theo học đơng có 72 học trị giỏi (thất thập nhị hiền), sau có nhiều học trị hệ học trò tiếp tục nghiệp Nho học mà thầy người có cơng tập đại thành Kinh điển Nho giáo bao gồm Tứ thư Ngũ kinh: Tứ thư gồm bốn sách: Luận ngữ sách học trị tập hợp lời nói, lời dạy Khổng Tử đức người quân tử Đại học Tăng Tử (Tăng Sâm - học trò Khổng Tử) viết Trên sở lời thầy dạy, Tăng Tử viết thành Đại học Đại học sách dạy lục nghệ: lễ, nhạc, xạ, ngự, thư, số Trung dung Tử Tư (Tử Cấp - cháu nội Khổng Tử, học trò Tăng Tử) viết Mạnh Tử Mạnh Tử hay gọi Mạnh Kha (Mạnh Kha học trò Tử Tư) viết bổ sung thêm giá trị cho Nho giáo Ngũ kinh tập sách Khổng Tử sưu tập, chỉnh lý bổ sung thư tịch cổ biên tập thành sáu sách gồm: Thi: Những thơ tồn dân gian tình u đơi lứa Khổng Tử sưu tập; Thư: Sách ghi lại truyền thuyết đời vua trước Trong Thư, Khổng Tử nêu gương Nghiêu, Thuấn phê bình Kiệt, Trụ; Dịch: Kinh dịch bàn âm dương, bát quái; Lễ: Sách ghi chép lễ nghi, quy định; Xuân Thu: Khổng Tử chép sử nước lỗ hai mùa Xuân Học thuyết Khổng Tử gọi học thuyết trị - đạo đức Những vấn đề trị bàn đến như: quyền lực, bang giao, phẩm chất người cai trị… Khổng Tử nhà Nho nói chung có hồi bão xây dựng chế độ xã hội phong kiến có kỷ cương, nề nếp, bình thịnh trị, đất nước có vua thánh tơi hiền, dân an cư lạc nghiệp, đất nước bình thịnh trị, vua có đạo đức, có trí tuệ, biết dùng người Xã hội lấy gia đình làm sở, trọng hiếu đễ, u trẻ, kính già, trọng tình cảm công bằng, không nghèo không giàu Được giai cấp hịa hợp với nhau, khơng hiếp dưới, khơng oán Để thực lý tưởng trị mình, ơng xây dựng nên học thuyết Nhân – Lễ - Chính danh Đây ba phạm trù quan trọng toàn học thuyết Khổng Tử Đạo “Nhân” phương pháp cai trị Khổng Tử tiếp cận từ quan niệm phẩm chất người cai trị, theo điều nhân tập hợp dân dễ sai khiến dân Học thuyết Khổng Tử lấy đạo nhân làm gốc (nhân nhân đạo, nhân) lấy hiếu đễ, lễ nhạc làm cho giáo hoá, để gây thành đạo nhân Khổng Tử cho rằng: “Nhân đạo mẫn chính, địa đạo mẫn thụ Phù giả dã, bồ lư giã Cố vi trị nhân; thủ nhân dĩ thân, tu thân dĩ đạo, tu đạo dĩ nhân: nhanh thành hiệu đạo người việc trị, nhanh thành hiệu đạo đất mọc cối Việc trị lau sậy Cho nên làm việc trị cốt dùng người hiền; sửa mà dùng người hiền, lấy đạo mà sửa mình, lấy nhân mà sửa đạo” Thời đại Khổng Tử thời mà theo ông “Lễ nhạc hư hỏng”, cần phải khôi phục lại “Lễ” Ông cho rằng, “Lễ” quy định danh phận thứ bậc người xã hội “Lễ” mà Khổng Tử nói lễ nghi, quy phạm đạo đức thời Tây Chu, tức Lễ nhà Chu Chuẩn mực ứng xử mang tính hình thức xã hội nói chung, trị nói riêng Khi thực quan hệ, người phải tuân theo “lễ” Và có tuân theo “lễ”, xã hội trật tự, thực cai trị vương đạo Khổng Tử đề cao “lễ” đến mức “nếu hiểu rõ giá trị lễ giao (tế trời) việc trị nước ngửa bàn tay xem vậy”; “biết dùng lễ cai trị khó gì”; “bề thích lễ dễ sai khiến dân” Theo Khổng Tử, Lễ quan trọng việc cai trị lý sau: Thứ nhất, Lễ quy định danh phận thứ bậc người xã hội; Thứ hai, Lễ có tác dụng điều chỉnh hành vi người quan hệ ứng xử, “không học lễ, khơng có làm chỗ dựa; Thứ ba, Lễ có tác dụng hình thành thói quen đạo đức, ví dụ “cho cha mẹ ăn phải cung kính Nếu khơng cung kính khơng khác cho chó, ngựa ăn” Cung kính dần thành thói quen ứng xử Lễ bao gồm hai nội dung tam cương Ngũ luân Tam cương ba quan hệ bản, rường cột xã hội: Quân - Thần (vua - tôi); Phụ - Tử (cha - con); Phu - Thê (chồng - vợ); Trong thần quân phải Trung; cha phải Hiếu; Vợ chồng phải Tiết hạnh Ngũ luân Tam cương Khổng Tử mở rộng thêm hai quan hệ là: Trưởng - Ấu (anh - em); Bằng - Hữu (bạn bè); Trong Trưởng - Ấu phải Thuận, Bằng -Hữu phải Tín Tam cương Ngũ luân quan hệ để điều chỉnh hoạt động xã hội Bản thân Khổng Tử người giữ nghiêm Lễ Ơng bỏ vua Lỗ Định Cơng mà đi, vua Lỗ không thực Lễ, ông giữ chức Đại Tư khấu Quan niệm “Chính danh”: Chính danh danh phận đắn, thẳng phạm trù Khổng Tử thuyết trị phải xác định đẳng cấp vị trí cá nhân lớp xã hội Danh phải phù hợp với thực, nội dung phải phù hợp với hình thức Phải đặt người vào vị trí, chức năng, phải xác minh danh tính trước có thực “Chính danh” tư tưởng phân biệt trì đẳng cấp (quý tộc lãnh đạo) Xác định trì đẳng cấp xã hội, vị trí phải làm trịn bổn phận vị trí ấy: “quân quân, thần thần, phụ phụ, tử tử” không việt vị (bất việt vị) Danh phải đôi với thực (nói phải đơi với làm) Khổng Tử khẳng định: thu phục lịng dân có quốc gia hưng thịnh Chủ trương dùng ”Nhân”, “Lễ”, “Chính danh”, nêu gương noi theo điều nhằm thu phục lịng dân Bên cạnh Khổng Tử cịn nêu vấn đề khác có liên quan đến việc cai trị xây dựng hình mẫu người lí biện pháp bổ trợ lẫn việc cai trị làm cho trị hài hồ Thứ ba, việc rèn luyện tư tưởng trị, Nho giáo học thuyết mang tính rèn luyện, tu dưỡng đạo đức cá nhân Cho nên nội dung học tập, rèn luyện Nho giáo có ý nghĩa tích cực việc xây dựng người nhằm đáp ứng địi hỏi nhiệm vụ cơng nghiệp hóa, đại hóa đất nước nước ta Trong truyền thống, Nho giáo đề cao việc học tập giáo dục Chính mà nhiều triều đại chế độ phong kiến Việt Nam, Nho giáo nội dung kỳ khoa cử Kết kỳ khoa cử nhằm tuyển chọn hệ thống người làm quan để cứu giúp đất nước Những người làm quan đòi hỏi phải có lực, tư cách đạo đức, giữ điều lễ Nho giáo Điều góp phần hình thành lên truyền thống hiếu học, coi trọng việc học, đề cao nhân tài Và truyền thống có tác động tích cực tới việc phát huy nguồn nhân lực khả sáng tạo cá nhân giai đoạn Tư tưởng Nho giáo đề cao việc rèn luyện, tu dưỡng thân theo nguyên tắc: Ý thành, tâm chính, thân tu, gia tề, quốc trị, thiên hạ bình Có nghĩa muốn làm lớn phải việc nhỏ nhất, từ học hành, suy nghĩ, lập thân… Tư tưởng rèn luyện, ý chí phấn đấu vơ có ý nghĩa giai đoạn cách mạng Những giá trị tư tưởng có ý nghĩa to lớn cho việc đào tạo đội ngũ cán bộ, đội ngũ nhân lực, người nước ta nay, việc kết hợp vừa truyền thống lẫn đại Nước ta trình hội nhập khu vực quốc tế, điều kiện để thành cơng địi hỏi phải có nguồn nhân lực với chất lượng cao Chính vậy, việc học tập, rèn luyện để phát huy nguồn nhân lực khả sáng tạo cần phải đề cao Việc tham khảo tiếp thu giá trị tư tưởng Nho giáo góp phần mang lại hiệu cao cơng tác giáo dục Điều nhằm tạo người có đức, có tài để phục vụ nhân dân, phục vụ đất nước 2.2.2 Tác động tiêu cực Trong xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam, tiêu cực lớn tư tưởng trị Nho gia tác động đến quan Đảng, Nhà nước, đoàn thể tư tưởng gia trưởng Gia trưởng Nho gia việc đề cao, nhấn mạnh tuyệt đối vế quan hệ gia đình, xã hội Đó vế có địa vị, có quyền hành… ngược lại hạ thấp, xem thường vế đối lập Đi với bệnh gia trưởng mệnh lệnh, hành chính, quan liêu Chính tư tưởng triệt tiêu lực tự chủ, sáng tạo cho cá nhân, đơn vị cấp Tư tưởng gia trưởng Nho gia nguyên nhân phần tư tưởng dân chủ máy quan Nhà nước Đối với quan, đơn vị mang nặng tư tưởng gia trưởng, mệnh lệnh, hành quan liêu việc phát huy dân chủ đơn vị vơ khó khăn Tình trạng tạo cho đơn vị có nặng nề lối lãnh đạo chun quyền, độc đốn, mệnh lệnh khơng phù hợp với xã hội đại có trình độ dân trí cao Ở nước ta nay, tiến trình phát triển xã hội mở rộng dân chủ đời sống xã hội Việc ban hành qui chế dân chủ sở lĩnh vực đời sống xã hội chủ trương, sách lớn Đảng Nhà nước Dân chủ hóa đời sống xã hội chất chế độ xã hội chủ nghĩa tiến bộ, việc phải tiến hành liệt nhằm để phát huy động lực cho phát triển xã hội Thứ hai, quản lý xã hội, Nho gia trì xã hội theo trật tự thứ bậc khép kín, chặt chẽ Chính điều giúp cho chế độ phong kiến phương Đơng có quản lý xã hội cách ổn định, lâu dài Đây lối quản lý mang tính hà khắc, mệnh lệnh, khắt khe Nó làm cho quan hệ mang tính cứng nhắc đến lạnh lùng Tư tưởng Nho gia với việc trì trật tự gia đình, bạn bè đến xã hội, với quan niệm ổn định xã hội ổn định gia đình Do đó, tư tưởng bảo vệ đến biết sai có tác động tiêu cực đến việc xây dựng phát triển nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Khổng Tử nói: cha ăn trộm, cõng cha trốn, thẳng Chính mà bao che gia đình, bạn bè, họ hàng, quan… tác động tiêu cực việc tìm cơng lý Chính nội dung làm cho cơng việc điều tra tội phạm gặp khó khăn Tư tưởng nguyên để nảy sinh bệnh hẹp hòi, đố kỵ, bè phái Từ dẫn đến tư tưởng cục bộ, bè phái địa phương, dòng họ, vùng miền Điều gây mâu thuẫn cộng đồng dân cư, phận người quan, đơn vị Tình trạng ảnh hưởng tiêu cực đến trình quản lý xã hội nước ta Chính tình trạng cục bộ, gia đình chủ nghĩa mà nảy sinh xung đột, đoàn kết kéo dài nhiều năm nhiều địa phương Trên thực tế, việc giải vấn đề đời sống xã hội thường dễ bị chi phối tình cảm vợ chồng, cha con, anh em Chính điều mà lý bị tình thao túng, pháp luật bị xem nhẹ, nhiều bị xếp xuống hàng thứ yếu Dù khuyết điểm, hạn chế song phủ nhận giá trị đạo đức to lớn mà tư tưởng trị Nho gia mang lại Đặc trưng hướng nội tư tưởng trị Nho gia giúp người tự suy ngẫm thân, cân nhắc hành động để không gây đau khổ bất hạnh cho người khác Nó giúp người sống thân ái, yêu thương nhau, xã hội yên bình Như ta biết Việt Nam giai đoạn chuyển sang kinh tế thị trường với định hướng xã hội chủ nghĩa tư tưởng bảo thủ, hủ nho cản trở khơng nhỏ cho q trình chuyển đổi Mặt khác, Việt Nam cất giữ thể ổn định xã hội, điều mà Nho giáo theo đuổi hàng ngàn năm nay, mục tiêu “ ổn định” Nho gia suy tư nhiều phương cách thực mục tiêu Ta cần tham khảo vấn đề từ nhiều nguồn thơng tin, có tư tưởng trị Nho gia ,nghiên cứu để vận dụng vào Việt Nam cho phù hợp với điều kiện có nước ta điều kiện Thứ 3, rèn luyện tư tưởng trị cá nhân, Nho giáo lịch sử nước ta có cống hiến vơ to lớn thời kỳ phong kiến nước ta Nho giáo trở thành chuẩn mực để trật tự xã hội phải khn theo Đây hệ thống giáo dục, đào tạo mang tính ổn định, khép kín phù hợp với xã hội phong kiến nghìn năm tự cấp, tự túc Sự nghiệp đổi nước ta việc đổi tư quan hệ trị với kinh tế Trong đó, lối tư mang nặng tính giáo điều, kinh nghiệm chủ nghĩa Nho giáo tồn tại, ảnh hưởng không nhỏ tới tư khả sáng tạo đội ngũ cán nước ta Điều gây trở ngại cho nghiệp đổi nước ta Cụ thể việc học tập, làm theo cách rập khuôn, máy móc nội dung, hoạt động người khác, nơi khác làm Không phát huy khả sáng tạo, độc lập Do đó, thấy có nhiều cơng trình, dự án triển khai, vận hành trở nên lỗi thời công nghệ cũ, lạc hậu… Tư tưởng Nho giáo đề cao người có tuổi, đề cao kinh nghiệm Từ mặt trái dễ nảy sinh bệnh kinh nghiệm chủ nghĩa với việc rập khn, máy móc, coi thường lý luận Bên cạnh hạn chế tư tưởng trị Nho giáo bệnh bảo thủ, trì trệ khơng chịu đổi mới, không ủng hộ, chấp nhận nhân tố đời sống xã hội, quan, đơn vị Trong trình đổi mới, mở cửa nay, tuyệt đối hoá kinh nghiệm chủ nghĩa, bắt thực tiễn phải khuôn theo lý luận cũ lỗi thời làm khả sáng tạo đội ngũ cán Tính bảo thủ làm cho chậm đổi lý luận, chậm cải tạo thực tiễn Tính bảo thủ cịn dẫn đến tình trạng dè dặt với mới, khơng mạnh dạn ủng hộ CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM PHÁT HUY NHỮNG GIÁ TRỊ TÍCH CỰC VÀ HẠN CHẾ NHỮNG ẢNH HƯỞNG TIÊU CỰC CỦA TƯ TƯỞNG CHÍNH TRỊ NHO GIA TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY Ở VIỆT NAM 3.1 Tăng cường học tập lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin tư tưởng Hồ Chí Minh nhằm trau dồi phương pháp luận Con đường phát triển nước ta Đảng cộng sản Việt Nam xác định: Lấy chủ nghĩa Mác - Lênin tư tưởng Hồ Chí Minh làm kim nam cho hành động cách mạng Rõ ràng học thuyết Mác - Lênin đời đáp ứng cho phong trào đấu tranh giai cấp công nhân - giai cấp tiến cách mạng Học thuyết Mác - Lênin trang bị lý luận cho giai cấp công nhân thứ lý luận sắc bén để đấu tranh chống lại chủ nghĩa tư nảy sinh mâu thuẫn gay gắt Trong giai đoạn nay, học thuyết Mác - Lênin tiến nhất, cách mạng Lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin cung cấp cho phương pháp làm việc biện chứng vật với giới quan vật biện chứng Thế giới quan vật biện chứng phương pháp (tư duy, hành động) biện chứng vật cở lý luận quan trọng tảng phương pháp luận cho khoa học Đây cơng cụ để đánh giá, để nhận thức để cải tạo thực Tinh thần khoa học giúp tiếp thu có phương pháp ứng xử cho phù hợp với tư tưởng, lý luận Việt Nam, đặc biệt có Nho giáo Trên sở kiến thức chủ nghĩa Mác - Lênin trang bị, giúp khai thác phát huy mạnh, ưu điểm Nho giáo Sử dụng Nho giáo trở thành công cụ tham gia quản lý xã hội với pháp luật Đồng thời khai thác giá trị Nho giáo việc xây dựng phát triển hệ thống tổ chức quyền lực trị Tư tưởng Hồ Chí Minh vận dụng học thuyết Mác - Lênin vào điều kiện nước ta Hồ Chí Minh trước bắt gặp chủ nghĩa Mác - Lênin ảnh hưởng Nho giáo, sinh mơi trường gia đình Nho học Do đó, Người, Nho giáo nhìn nhận vận dụng cách sâu sắc Bởi vậy, điều sở lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh phân biệt tích cực hạn chế Nho giáo Trên sở để phát huy giá trị tích cực, hạn chế điểm tiêu cực Nho giáo đời sống trị - xã hội Đây điểm mấu chốt mặt nhận thức cán hệ thống tổ chức quyền lực nhân dân Do đó, việc tăng cường học tập phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin tư tưởng Hồ Chí minh vơ cần thiết Đa dạng hóa, đại hóa hình thức giảng dạy chủ nghĩa Mác - Lênin tư tưởng Hồ Chí Minh để người học dễ dàng tiếp thu Đồng thời tạo hứng thú, kích thích người học Có thể thiết kế, áp dụng phương pháp giảng dạy mới, tích cực mơn học nhằm phát huy tính chủ động, sáng tạo người học Hạn chế việc giảng dạy chủ nghĩa Mác Lênin tư tưởng Hồ Chí Minh theo lối thuyết trình truyền thống, chiều, cứng nhắc Ngoài việc học tập lý luận chương trình học khóa trường đại học, cao đẳng, cần tăng cường, mở rộng việc tuyên truyền hình thức câu lạc bộ, đồn niên… Chỉ có đứng lập trường vật phương pháp làm việc biện chứng cho nhận thức hành động Do mà khơng phải Hồ Chí Minh nói: Đạo Khổng cho phương pháp tu dưỡng đạo đức, rèn luyện thân, Mác - Lênin cho phương pháp làm việc biện chứng 3.2 Tiếp tục xây dựng hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Hiện nay, đất nước ta bước vào thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, đại hóa hội nhập quốc tế với nhiều thời cơ, thuận lợi khó khăn, thách thức đan xen Trong bối cảnh đó, yêu cầu, nhiệm vụ tiếp tục xây dựng hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa nhân dân, nhân dân nhân dân đặt cấp bách Nghị Đại hội lần thứ XII Đảng nhấn mạnh “Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Đảng lãnh đạo nhiệm vụ trọng tâm đổi hệ thống trị Xây dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa phải tiến hành đồng lập pháp, hành pháp, tư pháp tiến hành đồng với đổi hệ thống trị theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; gắn với đổi kinh tế, văn hóa, xã hội” Để Nhà nước ta thật sạch, vững mạnh, quản lý, điều hành đất nước hiệu lực, hiệu quả, trước hết cần quán triệt sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh lãnh đạo Đảng Nhà nước: “Tính chất nhà nước vấn đề Hiến pháp Đó vấn đề nội dung giai cấp quyền Chính quyền tay phục vụ quyền lợi ai? Điều định tồn nội dung Hiến pháp Nhà nước ta Nhà nước dân chủ nhân dân, dựa tảng liên minh công nông, giai cấp công nhân lãnh đạo” Gắn kết chặt chẽ chất giai cấp Nhà nước với tính dân tộc, tính nhân dân, thể sâu sắc ý chí, nguyện vọng nhân dân, lợi ích giai cấp công nhân, dân tộc nhân dân thống Giữ vững tăng cường lãnh đạo Đảng Nhà nước xã hội; kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định mục tiêu đường xã hội chủ nghĩa; ngăn chặn, đẩy lùi suy thối tư tưởng trị, đạo đức, lối sống, biểu “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” nội Xây dựng Nhà nước ta thật sạch, vững mạnh, gần dân, sâu sát dân, bảo đảm thực tế quyền lực thuộc nhân dân Tổ chức nhiều hình thức phù hợp để nhân dân tích cực tham gia hoạch định sách, pháp luật giám sát việc thực sách, pháp luật quan nhà nước, coi vấn đề có ý nghĩa sống cịn chế độ ta Chính quyền có sạch, dân tin yêu, ủng hộ vững mạnh, giữ vững quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc, tạo động lực to lớn để phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, nâng cao vị thế, uy tín nước ta trường quốc tế Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa nhân dân, nhân dân nhân dân phương hướng để phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm tất quyền lực nhà nước thuộc nhân dân; quyền lực nhà nước thống nhất, có phân cơng, phối hợp, kiểm soát quan nhà nước việc thực quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp Mở rộng dân chủ đôi với tăng cường kỷ cương, siết chặt kỷ luật; quyền đôi với trách nhiệm, nghĩa vụ; dân chủ thể chế hóa thành pháp luật, dân chủ khuôn khổ pháp luật Tăng cường tổ chức hoạt động tra, kiểm tra, coi cơng cụ quan trọng hữu hiệu để bảo đảm hiệu lực quản lý nhà nước, thiết lập kỷ cương xã hội Đẩy mạnh hoạt động tra, kiểm tra nội quan, tổ chức nhà nước; đề cao trách nhiệm kiểm tra cấp cấp dưới, cấp quyền quan, tổ chức địa bàn, lãnh thổ Huy động sức mạnh hệ thống trị tồn dân đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo vệ an ninh, trật tự, khắc phục tình trạng vơ kỷ luật, dân chủ cực đoan, lợi dụng dân chủ để gây rối an ninh, trật tự; làm thất bại âm mưu, hoạt động lực thù địch, phản động lợi dụng “dân chủ”, “nhân quyền”, “tôn giáo” để chống phá chế độ ta Hoàn thiện thể chế, chức năng, nhiệm vụ, phương thức chế vận hành, nâng cao hiệu lực, hiệu quản lý nhà nước Tiếp tục đổi tổ chức hoạt động thiết chế máy nhà nước đáp ứng yêu cầu Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa điều kiện phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa hội nhập quốc tế sâu rộng Nâng cao chất lượng, hiệu hoạt động quan dân cử (Quốc hội, Hội đồng nhân dân cấp) để quan thực quan đại diện nhân dân quan quyền lực nhà nước việc xem xét định vấn đề quan trọng đất nước, địa phương Hồn thiện phân định rõ mơ hình tổ chức quyền địa phương phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị hành - kinh tế đặc biệt theo luật định Tăng cường gắn kết giám sát Quốc hội với kiểm tra, giám sát Đảng, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức trị - xã hội giám sát nhân dân Các quan hành nhà nước phải nghiêm túc chấp hành định quan dân cử trách nhiệm, quyền hạn pháp luật quy định chịu kiểm tra, giám sát quan dân cử, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhân dân Rà soát, sửa đổi, bổ sung sách cán bộ, cơng chức theo hướng khuyến khích cán bộ, cơng chức nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ, đạo đức cơng vụ, hồn thành tốt nhiệm vụ; trọng tiêu chuẩn lĩnh trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, lực, hiệu thực thi nhiệm vụ để đánh giá, quy hoạch, đề bạt, bổ nhiệm cán Xây dựng chế, sách đãi ngộ, thu hút, trọng dụng nhân tài Đẩy mạnh cải cách hành chính, thủ tục hành lĩnh vực liên quan đến hoạt động doanh nghiệp đời sống nhân dân; xây dựng hành dân chủ, đại, chuyên nghiệp, quản lý nhà nước có hiệu quả, giảm mạnh, bãi bỏ thủ tục hành gây phiền hà, đáp ứng tốt yêu cầu đáng người dân, doanh nghiệp Phân định rõ vai trò hoàn thiện chế giải tốt mối quan hệ Nhà nước thị trường Quy định rõ trách nhiệm chế giải trình quan nhà nước, đề cao đạo đức công vụ, siết chặt kỷ luật, kỷ cương đạo thực thi công vụ cán bộ, công chức Thông qua cơng cụ quản lý vĩ mơ vai trị kinh tế nhà nước để quản lý thị trường, điều tiết thu nhập, kết hợp hài hòa tăng trưởng kinh tế với thực công bằng, tiến xã hội, thúc đẩy phát triển đồng vùng miền tầng lớp dân cư Kiểm soát việc phân bổ, quản lý sử dụng vốn, tài sản cơng, khắc phục tình trạng vơ chủ, đẩy lùi tham nhũng, tiêu cực, lãng phí Cùng với tăng cường quản lý xã hội pháp luật, đề cao tinh thần “thượng tôn pháp luật”, cần coi trọng công tác giáo dục trị, tư tưởng, đạo đức, văn hóa, kết hợp sức mạnh pháp luật với sức mạnh đạo đức, văn hóa dư luận xã hội Nâng cao vai trò, trách nhiệm Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành viên việc xây dựng, bảo vệ quyền, bảo đảm quyền làm chủ nhân dân, thu hút tham gia ngày rộng rãi nhân dân vào công việc quản lý nhà nước, đấu tranh phịng, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu tượng tiêu cực khác máy nhà nước đời sống xã hội Chú trọng phân định rành mạch thẩm quyền quản lý hành với trách nhiệm, quyền tư pháp tổ chức, hoạt động quan tư pháp Cụ thể hóa đầy đủ nguyên tắc hiến định chức năng, nhiệm vụ Tòa án nhân dân Viện kiểm sát nhân dân Tiếp tục kiện toàn tổ chức quan điều tra, xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn nâng cao chất lượng, hiệu hoạt động quan điều tra Quan tâm đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao kiến thức, kỹ nghề nghiệp lĩnh vực hoạt động tư pháp; thường xuyên cập nhật thông tin hợp tác quốc tế tư pháp lĩnh vực liên quan Tích cực chuẩn bị đội ngũ luật sư, cán quan tư pháp, bổ trợ tư pháp có đủ khả tham gia tố tụng vụ, việc có yếu tố nước ngồi giải tranh chấp quốc tế, bảo vệ tốt lợi ích quốc gia, quyền, lợi ích đáng, hợp pháp quan, tổ chức, cá nhân 3.3 Đẩy mạnh, thực phát huy dân chủ nước ta dân chủ hóa tồn xã hội Đảng ta Bác Hồ xác định thực hành dân chủ Đảng có ý nghĩa định phát triển dân chủ tổ chức hoạt động hệ thống trị gắn với dân chủ hóa tồn đời sống xã hội, có dân chủ có đồng thuận xã hội, có đồng thuận xã hội tạo sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc Nội dung phát huy dân chủ Đảng ta quy định rõ, bảo đảm thật tự tư tưởng sinh hoạt đảng, khuyến khích tơn trọng suy nghĩ độc lập, sáng tạo, thảo luận, tranh luận dân chủ nhằm phát huy trí tuệ tồn Đảng, cán bộ, đảng viên việc chuẩn bị nghị tổ chức thực nghị Trong đại hội đảng cấp, hội nghị Đảng, đảng viên có quyền thảo luận, bàn bạc, tham gia công việc Đảng, phê bình, chất vấn cán bộ, đảng viên khác, trình bày kiến mình, có quyền bảo lưu ý kiến đề xuất ý kiến lên quan cấp Đại hội đại biểu toàn quốc Đảng Các nghị quyết, định tổ chức đảng thảo luận tập thể biểu theo đa số Việc bầu cử Đảng tiến hành dân chủ theo nguyên tắc bỏ phiếu kín, khơng gị ép, áp đặt Để phát huy dân chủ Đảng đòi hỏi cấp ủy, cán bộ, đảng viên, người đứng đầu phải quán triệt sâu sắc, nhận thức đầy đủ toàn diện quan điểm, đường lối Đảng phát huy dân chủ; đồng thời, đẩy mạnh công tác tổng kết thực tiễn nghiên cứu lý luận phát huy quyền làm chủ; giải tốt mối quan hệ hữu “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ”; tạo điều kiện cần đủ để nhân dân làm chủ thực chất, hiệu Tiếp tục bổ sung quy chế, quy định dân chủ để thực thống toàn Đảng Trước hết, quy định rõ Đảng phục vụ nhân dân, chịu giám sát nhân dân, chịu trách nhiệm trước nhân dân định Bổ sung quy định phát huy dân chủ công tác cán đôi với kiểm sốt quyền lực cơng tác cán Đảng thống lãnh đạo công tác cán quản lý cán Bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ, định công tác cán phải thảo luận tập thể định theo đa số Công khai, minh bạch tiêu, kế hoạch tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch cán bộ, thi nâng ngạch, nâng bậc, xét danh hiệu thi đua, xét nâng hạng; tiêu chuẩn, điều kiện, số lượng, cấu, quy trình luân chuyển, điều động, bổ nhiệm, giới thiệu cán ứng cử Thực bỏ phiếu kín nội dung cần biểu công tác cán bộ, có quy chế cạnh tranh lành mạnh công tác cán Mỗi cán đủ điều kiện, tiêu chuẩn diện quy hoạch có hội để thể phẩm chất, lực tuyển dụng, tuyển chọn vào chức danh lãnh đạo, quản lý Thực bầu cử có số dư, bổ nhiệm cán có cạnh tranh, thơng qua thi tuyển bảo vệ chương trình hành động Đi đôi với phát huy dân chủ công tác cán phải có quy định kiểm sốt, giám sát quan hệ lợi ích cơng tác cán để công tác cán thực khách quan, công tâm Tiếp tục thực tốt chế độ Bộ Chính trị báo cáo cơng việc hoạt động trước kỳ họp Ban Chấp hành Trung ương; ban thường vụ báo cáo công việc hoạt động trước kỳ họp cấp ủy; cấp ủy báo cáo trước tổ chức đảng quan bầu Nâng cao chất lượng, hiệu quy định hoạt động chất vấn trả lời chất vấn sinh hoạt đảng, đưa hoạt động thành chế độ nếp KẾT LUẬN Tư tưởng trị Nho gia đời điều kiện nhà Chu bị suy yếu địa vị kinh tế vai trò trị Với mục tiêu cao tìm kiếm mơ hình xã hội lý tưởng thay cục diện đương thời, xã hội lý tưởng mong ước nhà Nho xã hội ổn định, trật tự người sống có đạo đức Tư tưởng triều đại phong kiến Trung Quốc sử dụng để xây dựng trì chế độ phong kiến trung ương tập quyền qua hàng nghìn năm lịch sử Khi du nhập Việt Nam, lúc đầu ảnh hưởng dừng lại tầng lớp trên, trình phát triển lịch sử, dần chiếm ưu có ảnh hưởng sâu sắc đến nhiều mặt đời sống, xã hội người Việt Nam Đặc biệt đến thời Lê, tư tưởng Nho gia trở thành hệ tư tưởng thống, chi phối đời sống tinh thần, tư tưởng nước ta Nó trở thành công cụ đắc lực việc tổ chức nhà nước quản lý xã hội nhiều triều đại phong kiến Việt Nam Ngày nay, sở kinh tế xã hội cho tồn Nho giáo đất nước ta khơng cịn Tư tưởng Nho gia khơng cịn tồn với tư cách hệ tư tưởng thống, bám rễ gây ảnh hưởng đến đời sống xã hội, người Việt Nam nói chung ảnh hưởng đến đời sống xã hội Việt Nam nói riêng với mức độ khác Bên cạnh ảnh hưởng tích cực giáo dục người sống có đạo đức, tinh thần trách nhiệm với gia đình, cộng đồng xã hội ổn định, có trật tự kỷ cương; chủ trương bảo đảm cho người dân có đời sống vật chất tương đối đầy đủ, coi trọng việc dưỡng dân, giáo hóa dân làm cho dân tín, coi trọng lịng dân, ý dân; đề cao tinh thần tự giáo dục, tự rèn luyện, tự tu dưỡng chủ thể trị quốc để trở thành gương mẫu mực cho nhân dân noi theo tư tưởng trị quốc Nho giáo có ảnh hưởng tiêu cực đời sống trị Việt Nam nay, như: tư tưởng địa vị thứ, đầu óc gia trưởng, cổ vũ cho truy cầu công danh, địa vị, tâm lý “trọng quan”, coi thường, xem nhẹ công tác chuyên môn lo tiến thân đường quan chức; bệnh gia đình trị, cục địa phương ảnh hưởng tiêu cực đến khơng cán lãnh đạo quan nhà nước nay; tâm lý thiếu tôn trọng pháp luật phận nhân dân, làm giảm tính nghiêm minh pháp luật, với nếp sống quen tuân thủ theo cơng thức đạo đức, lề thói, tập tục truyền thống Chế độ xã hội chủ nghĩa đời, chế độ hoàn toàn chất áp dụng nước ta có nhiều ưu việt Những tư tưởng Nho gia sâu nặng đời sống trị, xã hội Tư tưởng Nho gia mang nặng cách, tác phong, lề lối hoạt động cán bộ, quan Đảng, Nhà nước Có tư tưởng Nho gia cịn phù hợp có ý nghĩa giai đoạn nay, song có tư tưởng trở lên lỗi thời mặt lịch sử Do việc nghiên cứu, phân tích để ưu điểm hạn chế Nho giáo xã hội ta giai đoạn có ý nghĩa sâu sắc Mục đích nhằm phát huy mặt tích cực Nho gia, hạn chế tư tưởng tiêu cực khơng cịn phù hợp với giai đoạn Để thực tốt nội dung đòi hỏi phải thực đồng triệt để giải pháp mang tính TÀI LIỆU THAM KHẢO Trần Trọng Kim (2008), Nho giáo, Nxb Văn hóa - Thơng tin, Hà Nội Học viện Báo chí Tuyên truyền, Khoa Chính trị học (2009), Lịch sử tư tưởng trị, Nxb Chính trị hành chính, Hà Nội Dương Xuân Ngọc (2001), Lịch sử tư tưởng trị Trung Quốc, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội Lưu Văn An (2016), Giáo trình trị học nâng cao, Nxb Chính trị học Quốc gia Phan Đại Dỗn (chủ biên) (1994), Một số vấn đề Nho giáo Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội Vũ Thị Ngân (2011), Tư tưởng trị Nho giáo ảnh hưởng đời sống trị - xã hội Việt Nam Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Viện Khoa học trị (2004), Chính trị học (Tập giảng), Nxb Lý luận trị, Hà Nội Nguyễn Hiến Lê (1996), Khổng Tử, Nxb Văn hố, Hà Nội Nguyễn Thanh Bình (2007), Học thuyết trị xã hội Nho giáo ảnh hưởng Việt Nam từ kỷ XI đến nửa đầu kỷ XIX, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 10 Nguyễn 11 Khắc Viện (1993), Bàn đạo Nho, Nxb Thế giới, Hà Nội Phan Nãi Việt (1998), Khổng Tử với tư tưởng quản lý kinh doanh đại, Nxb Văn hố thơng tin, Hà Nội 12 Lã Trấn Vũ (1964), Lịch sử tư tưởng trị Trung Quốc, Nxb Sự thật, Hà Nội 13 Nguyễn Tài Thư (1997), Nho học Nho học Việt Nam, Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội 14 Hàn Phi (2005), Hàn Phi Tử, Nxb Văn học, Hà Nội ...TƯ TƯỞNG CHÍNH TRỊ NHO GIA VÀ TÁC ĐỘNG CỦA NĨ TỚI ĐỜI SỐNG CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI VIỆT NAM HIỆN NAY MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Nói đến văn minh cổ đại Trung Quốc rộng lớn Biết hệ tư tưởng xuất... có giải pháp nhằm hạn chế tác động tiêu cực Với lý trên, tơi chọn đề tài “TƯ TƯỞNG CHÍNH TRỊ NHO GIA VÀ TÁC ĐỘNG CỦA NÓ TỚI ĐỜI SỐNG CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI VIỆT NAM HIỆN NAY? ?? làm tiểu luận Mục đích,... nội dung tư tưởng trị Nho gia sơ kỳ du nhập vào Việt Nam Khi Nho gia trở thành hệ tư tưởng thống trị đời sống xã hội Việt Nam, Nho sĩ tiếp thu yếu tố tích cực Nho gia để xây dựng quốc gia độc