MỤC LỤC Nội dung TT Trang Mở đầu 1-2 1.1 1.2 1.3 1.4 Lý chọn đề tài Mục đích nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 1-2 2 2-17 2.1 2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.3 Cơ sở lý luận sáng kiến kinh nghiệm Thực trạng Thuận lợi Khó khăn Kết khảo sát Một số giải pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi lớp mẫu giáo Nhỡ A1 trường mầm non Đông Ninh, huyện Đông Sơn Giải pháp 1: Nắm bắt đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi trẻ đặc điểm riêng trẻ, xác định lễ giáo cần dạy cho trẻ 4-5 tuổi, hình thành nề nếp thói quen tốt cho trẻ tham gia hoạt động Giải pháp 2: Giáo dục lễ giáo thông qua chế độ sinh hoạt ngày bé trường mầm non Giải pháp 3: Xây dựng môi trường giáo dục thân thiện xung quanh trẻ nhằm thiết lập mối quan hệ cảm xúc tốt đẹp cho trẻ từ nâng cao chất lượng giáo dục lễ giáo Giải pháp 4: Động viên, khuyến khích, nêu gương, khen thưởng kịp thời Giải pháp 5: Thực tốt công tác tuyên truyền, kết hợp phụ huynh việc giáo dục lễ giáo thơng qua góc tun truyền, góc lễ giáo cho trẻ 2-3 3-5 4 4-5 5-17 2.4 Hiệu SKKN Kết luận, kiến nghị 15-17 17-18 3.1 Kết luận Kiến nghị Tài liệu tham khảo Danh mục SKKN xếp loại 1-18 18 19 20 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.3.4 2.3.5 3.2 5-7 7-10 10-12 12-13 13-15 1 Mở đầu 1.1 Lí chọn đề tài Bác Hồ kính u nói Trẻ em búp cành Biết ăn, biết ngủ biết học hành ngoan Mỗi đứa trẻ sinh khơng có khả làm thứ cách ngẫu nhiên Đó kết q trình tiếp thu, thích nghi với tri thức, kinh nghiệm lâu dài Và lẽ dĩ nhiên, trẻ em sinh đâu phải đứa trẻ ngoan lễ phép Mà từ ngày đầu sinh đứa trẻ người thân tập cho số thói quen đơn giản nhẹ nhàng khởi đầu cho việc hình thành nề nếp cho trẻ, để trẻ lớn lên trở thành người tốt ngày từ ban đầu trẻ phải rèn luyện, dạy dỗ, uốn nắn kịp thời Chính ngành học mầm non ln coi trọng nghiệp chăm sóc - giáo dục trẻ nhiệm vụ vô quan trọng đặt tảng cho nghiệp giáo dục chung [1].Việc rèn luyện nề nếp thói quen ban đầu cho trẻ nhằm hình thành trẻ sở giáo dục nhân cách phát triển toàn diện khó khăn ln đặt hàng đầu Để làm điều gia đình nơi tập cho trẻ thói quen tốt ban đầu tình u thương, chăm sóc kích thích trẻ, bố mẹ người thầy quan trọng Cô giáo người mẹ thứ hai trẻ gương sáng cho trẻ noi theo Trẻ em hạnh phúc gia đình tương lai đất nước Trong đứa trẻ ln có tài tiềm ẩn chuẩn bị kỹ từ lúc đầu đời chìa khóa thành cơng cho tương lai sau Trẻ sinh có quyền chăm sóc, bảo vệ giáo dục cách tồn diện.Vì việc giáo dục trẻ từ năm tháng đầu đời việc làm cần thiết Trong giáo dục lễ giáo phần quan trọng thiếu giáo dục lễ giáo có ảnh hưởng đến phát triển toàn diện trẻ, ảnh hưởng mạnh đến hình thành tính chủ định q trình tâm lí trẻ Bắt đầu hình thành cho trẻ biểu tượng, ý, ghi nhớ cách giao tiếp có chủ định tiếp xúc với thơ, câu chuyện, hay giao tiếp hàng ngày trẻ in sâu kiến thức hiểu biết với người, vật xung quanh, trẻ hành động tập trung ghi nhớ cách có chủ định Ngồi cịn ảnh hưởng lớn đến phát triển ngôn ngữ trẻ Khi giao tiếp trẻ nói nhẹ nhàng, mạch lạc, có văn hóa câu nói, cử chỉ, hành động trẻ người Trẻ 4-5 tuổi dần bước hoàn thiện phát triển nhân cách Giai đoạn trẻ nhận thức việc làm việc làm người khác, phân định việc làm - sai, tốt - xấu… Hơn trường tơi cịn có gia đình chưa cho trẻ học lớp nhà trẻ mẫu giáo bé, nhiều phụ huynh cị nng chiều , thích địi kỳ được, khơng biết chào hỏi ai, chưa biết xếp đồ dùng, đồ chơi theo quy định, chơi chưa biết nhường nhị nhau, bỏ rác chưa nơi quy định… Giáo dục lễ giáo cho trẻ giai đoạn tốt tảng vững cho việc hình thành phát triển nhân cách trẻ sau Bác Hồ nói “Cái mầm có xanh vững, búp có xanh tươi tốt, trẻ có ni dưỡng giáo dục hẳn hoi dân tộc tự cường tự lập”[2] Các nhà nghiên cứu đánh giá cao vai trò giáo dục lễ giáo với phát triển nhân cách cho trẻ Trẻ có giao tiếp mạnh dạn, trẻ ngoan ngỗn lời người lớn, biết kính nhường dưới, biết thưa gửi lễ phép, tất có giáo dục cô giáo người xung quanh trẻ Đặc biệt hơn, trẻ mầm non có đặc điểm dễ nhớ mau quên, hay bắt chước nên việc giáo dục trẻ đòi hỏi phải uốn nắn từ năm đầu đời thực thường xuyên Vì thân giáo viên phụ trách lớp tơi ln chăn trở suy nghĩ tìm giải pháp tối ưu để trẻ tiếp thu cách có hiệu đáp ứng yêu cầu giáo dục nay, tơi chọn đề tài:“Một số giải pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi lớp mẫu giáo nhỡ A1 trường trường Mầm non Đông Ninh, huyện Đông Sơn” để làm đề tài nghiên cứu 1.2 Mục đích nghiên cứu Nhằm giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi lớp Nhỡ A1 trường Mầm non Đông Ninh, huyện Đông Sơn 1.3 Đối tượng nghiên cứu Một số giải pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo - tuổi lớp Nhỡ A1 trường Mầm non Đông Ninh, huyện Đông Sơn 1.4 Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên lí luận - Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: (Tìm hiểu qua thơng tin đại chúng,tập san, tài liệu bồi dưỡng, đài, báo, tivi, tài liệu có liên quan đến đề tài.) - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục - Phương pháp thống kê toán học Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 2.1 Cơ sở lí luận sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục mầm non bậc học hệ thống giáo dục quốc dân, có nhiệm vụ đạt móng sở cho việc hình thành phát triển nhân cách người Việt Nam đáp ứng u cầu thời kì đổi mới, cơng nghiệp hóa đại hóa đất nước Mục tiêu giáo dục mầm non giúp trẻ em phát triển thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mĩ, hình thành yếu tố nhân cách.[ 3] Giáo dục lễ giáo cho trẻ phần quan trọng nội dung giáo dục trẻ, khâu hình thành nhân cách cho trẻ đặc biệt lứa tuổi mầm non Giáo dục lễ giáo cho trẻ trường mầm non trình tác động có kế hoạch, có mục đích đến trẻ nhằm hình thành cho trẻ sở ban đầu nhân cách người xã hội chủ nghĩa: Khỏe mạnh, nhanh nhẹn, phát triển hài hòa, cân đối, giàu lòng yêu thương biết quan tâm, nhường nhịn, giúp đỡ người, biết u thích giữ gìn đẹp, thơng minh, ham hiểu biết, thích khám phá Việc giáo dục lễ giáo nhằm tăng cường hiểu biết, mối quan hệ giao tiếp với cộng đồng, đưa trẻ vào môi trường sư phạm thật lành mạnh sáng Vì giáo dục lễ giáo cho trẻ hút quan tâm nhà giáo dục bậc phụ huynh, chiếm vị trí quan trọng đời sống sinh hoạt hàng ngày trẻ văn hóa đặc biệt trẻ Theo chương trình giáo dục mầm non ban hành theo thông tư số 51/2020 TT- BGDĐT số 31/12/2020 nêu rõ: Mục tiêu giáo dục mầm non giúp trẻ em phát triển thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành yếu tố nhân cách, hình thành phát triển trẻ em chức tâm sinh lí, lực phẩm chất mang tính tảng, kĩ sống cần thiết phù hợp lứa tuổi, khơi dậy phát triển tối đa khả tiềm ẩn, đặt tảng cho việc học cấp cho việc học tập suốt đời [4] Đặc biệt trẻ độ tuổi 4- tuổi độ tuổi có phát triển thay đổi mạnh mẽ mặt Ở độ tuổi trẻ phát triển ngôn ngữ mạnh, nhanh nhớ nhanh quên, hay bắt chước người lớn Đồng thời, độ tuổi bước khởi đầu cho chuyển biến mạnh mẽ hành vi trẻ từ hành vi bột phát sang hành vi mang tính xã hội, có nghĩa hành vi trẻ nảy sinh động Để làm điều giáo cần nắm bắt đặc điểm tâm lí riêng trẻ để có biện pháp phù hợp nhằm tạo cảm giác yên tâm bên bạn, bên cạnh tơi kết hợp đưa số hình thức rèn luyện nhẹ nhàng mang tính kết hợp học chơi tập trẻ nhắc nhở trẻ phải tự giác lễ phép chào hỏi cô giáo người lớn, tập cho trẻ học ngồi ngắn, khơng nói leo, khơng lại tự lớp học, biết rửa tay trước ăn, sau vệ sinh lúc tay bẩn, biết ngồi ngắn ăn, biết vệ sinh nơi quy định…vì tham gia trẻ hoạt động tơi ln với vai trò người bạn chơi, người hướng dẫn trẻ chơi thực Chính vậy, trẻ giáo dục môi trường lành mạnh tức gia đình, xã hội, nhà trường, người lớn quan tâm mức tạo tiền đề vững cho vịệc hình thành phát triển nhân cách trẻ Ngược lại gia đình, nhà trường xã hội khơng trọng từ đầu vào việc giáo dục lễ giáo cho trẻ, để trẻ tiếp thu làm theo việc làm khơng chuẩn mực ảnh hưởng tiêu cực đến hình thành nhân cách trẻ Rèn luyện nề nếp thói quen cho trẻ 4-5 tuổi khơng đơn giáo viên đổi hình thức tổ chức cho trẻ mà giáo cịn phải tạo môi trường hoạt động tốt, trẻ hoạt động nhiều hình thức, thơng qua hoạt động hàng ngày lúc, nơi giáo cần tạo cho khơng khí lớp học vui vẽ, trẻ cảm thấy thoải mái, vui vẻ bên bạn việc rèn luyện nề nếp cho trẻ dể dàng hơn, kết đạt cao Và tạo hội tốt cho trẻ phát huy khả chủ động, sáng tạo cách triệt để 2.2 Thực trạng vấn đề trước áp dụng sáng kiến kinh nghiệm Trường mầm non Đơng Ninh có nhiều kinh nghiệm cơng tác chăm sóc, giáo dục trẻ, cán giáo viên nhà trường đầu phong trào thi đua trường, ngành Công tác chuyên môn luôn trọng nâng cao Đội ngũ cán giáo viên nhà trường có trình độ chuẩn chuẩn, có lịng u nghề mến trẻ, đồn kết giúp đỡ lẫn cơng tác, phát huy truyền thống thi đua dạy tốt học tốt nhà trường Năm học 2020 - 2021 thân giao nhiệm vụ phụ trách lớp mẫu giáo nhỡ A1 với số lượng 36 cháu có 17 cháu nữ 19 cháu nam Trong năm qua với nỗ lực phấn đấu không ngừng đội ngũ cán giáo viên chất lượng giáo dục ngày thay đổi Đặc biệt hoạt động giáo dục lễ giáo cho trẻ có nhiều chuyển biến rõ rệt Nhưng thực tế hoạt động rèn luyện nề nếp, thói quen cho trẻ nhiều bất cập nhiều nguyên nhân khác nên chất lượng chưa thực mong muốn Trong trình thực nhiệm vụ giao gặp số thuận lợi khó khăn sau: 2.2.1 Thuận lợi: Bản thân tơi giáo viên trực tiếp giảng dạy có nhiều thời gian tiếp xúc với trẻ Tôi nhận quan tâm phòng GD&ĐT huyện, BGH trường MN nên giáo viên thường xuyên bồi dưỡng chun mơn nghiệp vụ Bản thân tơi có trình độ chuẩn, có lịng u nghề, mến trẻ Các điều kiện sở vật chất phục vụ cho hoạt động trẻ tốt 2.2.2 Khó khăn: Một số gia đình cịn xem nhẹ, chưa thực quan tâm đến việc giáo dục lễ giáo cho trẻ, nuông chiều nên việc giáo dục lễ giáo cho chưa thực mức Chưa quan tâm đến việc giảng dạy giáo viên việc học tập em cịn tư tưởng thối thác lại nhiệm vụ giáo dục cho cô giáo trường mầm non, quan tâm em biết chưa có phối hợp với giáo viên để chăm sóc giáo dục trẻ Đa số trẻ chưa mạnh dạn, chưa nhanh nhẹn nhút nhát, nói, chưa tự tin tham gia hoạt động lớp số cháu hiếu động Từ thuận lợi khó khăn tơi bắt tay vào việc khảo sát trẻ thu kết đầu năm học sau : 2.2.3 Kết khảo sát trẻ vào tháng 9/ 2020 lớp mẫu giáo nhỡ A1 Bảng khảo sát chất lượng đầu năm học ( Lần I) S Nội dung khảo sát Số Kết T trẻ Đạt Chưa đạt T khảo Số Tỷ Số Tỷ sát trẻ lệ% trẻ lệ% Trẻ biết xưng hô, chào hỏi lễ phép 36 17 47,2 19 52,8 Cháu Trẻ biết nói cảm ơn, xin lỗi lúc 14 38,8 12 61,2 16 44,4 20 55,6 13 36,1 23 63,9 Trẻ biết giữ gìn, cất, xếp đồ chơi theo quy định Trẻ biết giữ gìn vệ sinh thân thể, vệ sinh môi trường Trẻ biết nhường nhịn, giúp đỡ bạn 13 36,1 23 63,9 Trẻ mạnh dạn, tự tin giao tiếp 12 33,3 24 66,7 *Nhận xét Qua khảo sát đầu năm kết khảo sát cho thấy việc giáo dục lễ giáo trẻ lớp tơi phụ trách cịn hạn chế như: +Trẻ biết xưng hơ, chào hỏi lễ phép: Trẻ cịn nhiều hạn chế nhiều trẻ cịn nhút nhát, nói, nói trống khơng nên số trẻ đạt chiếm tỉ lệ thấp 47,1 % số trẻ chưa đạt chiếm tỉ lệ cao 52,8% +Trẻ biết cảm ơn, xin lỗi lúc: Trẻ nhiều hạn chế nhiều trẻ chưa biết cách cư sử với người, không chịu nhận lỗi mắc lỗi nên số trẻ đạt chiếm tỉ lệ thấp 38,8 % số trẻ chưa đạt chiếm tỉ lệ cao 61,2% + Trẻ có thói quen cất đồ dùng, đồ chơi nơi quy định: Ngay từ đầu năm tiến hành rèn luyện cho trẻ thói quen cất đồ dùng, đồ chơi nơi quy định, chưa thu hút tham gia nhiệt tình trẻ lớp dẫn đến tỉ lệ trẻ đạt thấp 44,4%, tỉ lệ trẻ chưa đạt cao 55,6% + Trẻ có thói quen vệ sinh thân thể sẽ, biết giữ vệ sinh mơi trường: Các nhà gia đình bố mẹ nuông chiều cho trẻ nhỏ chưa biết làm nên sinh hoạt trẻ gia đình có người làm hộ Đ iều dẫn đến nhiều trẻ chưa biết thực vệ sinh cá nhân tỉ lệ trẻ đạt thấp 36,1% tỉ lệ trẻ chưa đạt chiếm tỉ lệ cao 63,9% + Trẻ biết nhường nhịn, giúp đỡ bạn: Các nhà gia đình bố mẹ nuông chiều nên dẫn đến nhiều trẻ chưa biết nghe lời, nhõng nhẽo địi theo sở thích chưa biết nhường nhịn chơi, tỉ lệ trẻ đạt thấp 36,1% tỉ lệ trẻ chưa đạt chiếm tỉ lệ cao 63,9% + Trẻ mạnh dạn, tự tin giao tiếp: Trẻ nhút nhát, lo sợ có người hỏi chuyện nên dẫn đến tỉ lệ trẻ đạt thấp 33,4% tỉ lệ trẻ chưa đạt cịn chiếm tỉ lệ cao 66,6% Vì qua thời gian nghiên cứu, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục giúp trẻ lễ giáo cho trẻ 4- tuổi đạt kết tốt hơn, giúp việc học trẻ đạt kết cao xin đưa số giải pháp giáo dục lễ giáo mang lại hiệu cao trẻ lớp phụ trách 2.3.Một số giải pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 4-5 tuổi lớp mẫu giáo Nhỡ A1 trường mầm non Đông Ninh 2.3.1 Giải pháp 1: Nắm bắt đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi trẻ đặc điểm riêng trẻ, xác định lễ giáo cần dạy cho trẻ 4-5 tuổi, hình thành nề nếp thói quen tốt cho trẻ tham gia hoạt động Như biết người khác biệt, trẻ em cá thể riêng biệt, khác thể chất, tình cảm, tâm lí khác trí tuệ Đặc điểm tâm sinh lý trẻ mầm non nhanh nhớ nhanh quên Trẻ phát âm chưa chuẩn, trẻ nói tiếng địa phương cịn nhiều, nhiều trẻ cịn rụt rè, nhút nhát Vì tơi ln tìm hiểu nắm bắt đặc điểm tâm sinh lý trẻ độ tuổi đặc điểm riêng biệt trẻ từ rèn luyện nề nếp thói quen cho trẻ trẻ tham gia hoạt động Từ việc trao đổi trực tiếp với phụ huynh buổi đầu đón trả trẻ để tơi biết tên trẻ, sức khỏe trẻ, sở thích trẻ khả nhận thức trẻ nhà cộng với việc theo dõi quan sát trẻ lớp hàng ngày giáo Để từ tơi tìm giải pháp tác động trực tiếp gián tiếp đến nhóm trẻ cá nhân trẻ thích hợp khích lệ trẻ kịp thời, tạo bầu khơng khí ấm cúng cho trẻ thời gian lớp, để trẻ quen dần với lớp học, cô giáo, bạn lớp Ví dụ: Thực tế lớp tơi từ đầu năm học tơi tạo nhóm zalo lớp nên trao đổi trực tiếp với phụ huynh hàng ngày đón - trả trẻ tơi đưa hình ảnh hàng ngày trẻ học tập rèn luyện trường mầm non để cha mẹ trẻ biết Từ thực tế tơi nhận thấy nhiều phụ huynh nhiệt tình trao đổi với tình hình trẻ nhà sao, kết hợp với phụ huynh nhà có hình thức rèn luyện nhẹ nhàng kết hợp lời khen trẻ để tạo cảm giác thích học trẻ Sau nắm bắt đặc điểm tâm lí trẻ lớp, bắt tay từ ngày đầu đầu năm học trọng đến việc rèn luyện nề nếp thói quen cho trẻ nhẹ nhàng, đơn giản tham gia hoạt động như: Ngồi học ngắn, không nằm chiếu, không chạy lung tung khỏi ghế, dạy trẻ khơng nói chuyện riêng, khơng đùa nghịch, không làm việc riêng học Khi cô giáo hỏi biết giơ tay xin phát biểu ý kiến “Thưa ” khơng nói tự học, từ tơi tiến hành xếp chỗ ngồi cho trẻ thật phù hợp thuận lợi cho việc học, hoạt động theo nhóm trẻ, thuận lợi cho cô quan sát trẻ lớp học (Xem hình ảnh phụ lục 1.1: Hình ảnh trẻ ngồi học theo xếp cô ) Từ việc xếp chỗ ngồi cho cháu việc phân nhóm trẻ tơi phải nghiên cứu xếp hợp lí như: Trẻ nhút nhát ngồi cạnh trẻ nhanh nhẹ, mạnh dạn,trẻ ngồi cạnh trẻ trung bình, trẻ hiếu động, cá biệt hay nói chuyện ngồi cạnh trẻ ngoan, trẻ hay khóc nhị ngồi cạnh giáo để dễ ràng cho việc quan sát trẻ lớp, thuận lợi cho cô việc điều hành hoạt động lớp Nhằm rút ngắn lại dần xóa khoảng cách tâm sinh lý trẻ lớp Hình thành dần hịa đồng, tự nhiên tham gia hoạt động với Ví dụ: Tôi xếp cháu học ngoan ngồi cạnh cháu hiếu động, cháu học khá, giỏi ngồi cạnh cháu học trung bình mời cháu trả lời câu hỏi cháu học trung bình ngồi cạnh bên bạn nghe câu trả lời bạn mời lên trả lời lại cháu trả lời Với hình thức xếp chỗ ngồi cho trẻ thuận lợi để tơi quan sát tất trẻ lớp đồng thời thuận lợi cho việc rèn luyện nề nếp trẻ thông qua hoạt động thường xuyên vừa nhẹ nhàng, gần gủi tình cảm để uốn nắn trẻ (Xem hình ảnh phụ lục 1.2:Hình ảnh hoạt động trẻ) Trong trình tổ chức hoạt động ngày trẻ trường tôi thường nhắc nhở, khuyến khích trẻ hình thức khen, động viên kịp thời trẻ tích cực, nghe lời cô giáo lời động viên, thưởng tràng pháo tay kịp thời để làm gương cho trẻ chưa ngoan Trẻ nhỏ thích khen đặc biệt trẻ nhà trẻ, nắm đặc điểm tâm sinh lý tơi ln sử dụng hình thức khen động viên kịp thời Ví dụ: Với trẻ ngoan, nghe lời giáo, tích cực tham gia hoạt động lớp cuối ngày cho trẻ nhận xét bạn, sau tơi tun dương trẻ, thưởng cờ, cuối tuần thưởng bé ngoan cho trẻ, bé ngoan Những trẻ chưa tích cực, chưa ngoan, nhẹ nhàng nhắc nhở, cuối tuần động viên trẻ bé ngoan để tuần sau trẻ cố gắng Khi trẻ đến lớp hướng dẫn từ đơn giản mà gia đình thường bố mẹ người thân làm hộ như: Cách rửa tay cách, vệ sinh nơi quy định, cất, xếp đồ dùng nhân nơi quy định, làm trực nhật giúp cô… Bên cạnh cịn có cháu chưa thực theo hướng dẫn tơi thường xun ý quan sát theo dõi để có hướng giải tốt Từ việc làm nhỏ giúp trẻ hình thành nề nếp, thói quen trường nhà 2.3.2 Giải pháp 2: Giáo dục lễ giáo thông qua chế độ sinh hoạt ngày bé trường mầm non a Giáo dục lễ giáo qua hoạt động học Như biết: “Hoạt động học hoạt động trường, lớp mẫu giáo Tổ chức hoạt động học có hiệu góp phần thực tốt nội dung chương trình giáo dục phát triển trẻ tồn diện mặt: Nhận thức, ngơn ngữ, tình cảm, kĩ xã hội thẩm mĩ” [5].Với trẻ mầm non nói chung thời gian học trường mầm non chiếm nhiều thời gian ngày Qua hoạt động học ngày trẻ tham gia vào nhiều hoạt động như: Hát- múa, đọc thơ, kể truyện, toán, khám phá khoa học phương thức lồng ghép tích hợp nội dung vào hoạt động học tập dạng khác Trong trình giáo dục lễ giáo cho trẻ, nhận thấy việc lồng ghép nội dung giáo dục lễ giáo vào hoạt động học có nhiều ưu nhằm hình thành cho trẻ thói quen, hành vi có văn hố phải dựa vào chủ đề, kiện đặc trưng lĩnh vực phát triển Việc lồng ghép áp dụng ngày thông qua hoạt động ngày sau: Ví dụ: Với hoạt động tạo hình: "Vẽ người thân gia đình bé" Tơi đàm thoại với trẻ: Gia đình có ai? Gia đình thuộc gia đình lớn hay gia đình nhỏ? Mọi người sống gia đình phải với nhau? Hôm định vẽ gia đình con? Qua hoạt động tạo hình đó, tơi giáo dục trẻ biết quan tâm, u thương, kính trọng, giúp đỡ ông bà, cha mẹ, anh chị, biết nhường nhịn em nhỏ Hay thông qua hoạt động khám phá khoa học: Tìm hiểu lồi hoa, tơi đàm thoại: Hoa để làm gì? Hoa có lợi ích với người? Muốn có nhiều hoa đẹp phải làm gì? Qua lợi ích hoa giáo dục trẻ khơng ngắt lá, bẻ cành, biết chăm sóc hoa Ví dụ: Truyện“ba đèn giao thơng” tơi hỏi trẻ tên truyện gì? Câu truyện có nhân vật nào? Ba đèn làm nhiệm vụ gì? Khi đèn xanh đèn vàng đánh xảy chuyện gì? Ai giúp đèn đỏ đèn xanh hịa giải? Qua câu truyện học điều? Qua giáo dục trẻ nhận biết hành vi hành vi sai biết chấp hành luật lệ giao thông trẻ tham gia giao thông Như vậy, thông qua hoạt động học tơi lồng ghép tích hợp hài hòa nội dung giáo dục lễ giáo phù hợp với đề tài, chủ đề giúp, lĩnh vực phát triển cho trẻ có hứng thú lĩnh hội kiến thức mà cô giáo cung cấp đầy đủ mà khơng bị gị ép Thực tế cho thấy, việc giáo dục lễ giáo cho trẻ thông qua tiết học giúp chất lượng giáo dục lễ giáo lớp tăng lên rõ rệt, trẻ biết chào hỏi, biết nói lời cảm ơn, xin lỗi, yêu mến giáo, đồn kết giúp đỡ bạn bè, thực nhiệm vụ giao… (Xem hình ảnh phụ lục 2.1:Hình ảnh hoạt động tạo hình làm đèn lồng) b Giáo dục lễ giáo qua hoạt động tiết học Có thể nói hoạt động mang tính tự mà trẻ tham gia cách tự nguyện, tự giác Các hoạt động diễn thời điểm khác ngày cách hợp lý dạo chơi, sinh hoạt chiều, +Chơi, hoạt động góc Với trẻ mầm non: Học chơi, chơi học Chính chơi trẻ chiếm nhiều thời gian hoạt động trường mầm non Qua chơi trẻ rèn luyện kĩ sống cho trẻ giáo dục trẻ ngoan ngoãn, lễ phép, biết nghe lời người lớn, biết nhường nhịn em nhỏ, biết yêu thương, biết ứng sử phù hợp với văn hóa Việt Nam Qua hoạt động chơi góc trẻ giao tiếp, trãi nghiệm, thể hiện, thực hành vai chơi khác nhau, tái sống thường qua vai chơi Ví dụ: Trẻ chơi góc bán hàng tơi giáo dục trẻ biết mời chào, nói lời cảm ơn, lịch khách hàng, trao nhận phải cầm hai tay…Từ GD trẻ biết nghề bán hàng nghề có ích cho xã hội Hoặc thơng qua số góc chơi khác như: Góc xây dựng, góc nghệ thuật giáo dục trẻ biết nhường nhịn, chia sẻ, giúp đỡ nhau, tạo mối đoàn kết thực nhiệm vụ chơi bạn nhóm Thơng qua hoạt động góc, trẻ có hội tái tạo lại sống người lớn, mô lại công việc người lớn xã hội thu nhỏ mà trẻ muốn thể hiện, thơng qua trẻ biết mối quan hệ xã hội, hành vi giao tiếp, cách ứng xử, xưng hô với người, trẻ mạnh dạn hơn, thành thạo giao tiếp, ứng xử (Xem hình ảnh phụ lục 2.2: Hình ảnh trẻ hoạt động chơi góc) Qua hoạt động chơi góc tơi dạy trẻ thói quen tốt cất đồ dùng, đồ chơi nơi quy định Tôi hướng dẫn trẻ, tham gia cất nhấc đị chơi trẻ,lâu dần tơi nhường lại công việc cho trẻ không quên khuyến khích tự thực hiện, tạo thói quen tốt cho trẻ +Giờ đón – trả trẻ: Trong đón, trả trẻ, tơi ln ân cần, gần gũi với trẻ chuẩn mực xưng hô với bố mẹ trẻ, nhắc trẻ đến lớp chào cô, chào bạn sau chào tạm biệt bố, mẹ để vào lớp Từ đó, hình thành cho trẻ thói quen biết chào hỏi lễ phép người, không tới lớp trẻ biết chào hỏi người, có khách tới thăm lớp trẻ biết chào hỏi lễ phép, hàng ngày Lúc đến lớp, lúc ngồi biết chào hỏi giáo lễ phép dạy trẻ biết cất, xếp đồ dùng cá nhân cất dép, cất mũ, balo nơi quy định Trong lúc đón trẻ buổi chiều chờ bố mẹ đón trẻ tơi tổ chức trẻ chơi xếp vỏ hộp sữa tạo thành tháp, dùng hột hạt sỏi đá chơi xếp tạo hình theo chủ đề, theo ý thích trẻ (Xem hình ảnh phụ lục 2.3: Hình ảnh trẻ cất, xếp đồ dùng nơi quy định) +Chơi trời “Đây hoạt động mang tính tự mà trẻ thoải mái hịa vào thiên nhiên, nắng gió thích hợp trẻ tìm tịi giải phóng lượng”[5] Khi trẻ dạo chơi ngồi sân trường tơi cho trẻ quan sát cối Giờ lao động, hoạt động trời trẻ làm việc sai bạn, tơi thường xuyên nhắc nhở trẻ biết xin lỗi cô, xin lỗi bạn Ai cho nhận hai tay biết nói lời cảm ơn Trong lúc dạo chơi sân trường khơng ngắt hoa, bẻ cành, khơng vẽ bẩn lên tường, biết giữ gìn đồ chơi sân trường, vườn cổ tích, biết giúp cơng việc vừa sức như: Tưới cây, lau lá, cô làm vệ sinh môi trường… Đồng thời, nhắc nhở trẻ phải ln đồn kết với bạn bè, khơng tranh giành xô đẩy nhau, không trêu chọc, đánh bạn mà phải biết nhường nhịn, giúp đỡ lẫn Tập cho trẻ có thói quen giữ vệ sinh mơi trường: Không vứt rác bừa bãi trường, lớp, không vẽ bẩn lên tường thường xuyên cho trẻ vệ sinh cá nhân: Vệ sinh thân thể, rửa tay, chân sẽ, quần áo sẽ, gọn gàng Ví dụ: Chủ đề “Trường mầm non” cho trẻ dạo chơi, thăm quan khu vực, khn viên trường, trị chuyện, giao tiếp với cô, bác trường Như thăm quan nhà bếp, trị chuyện với cấp dưỡng, để biết ăn hàng ngày, … trẻ lớp Thông qua hoạt động trẻ có kỹ giao tiếp, ứng xử phù hợp với hồn cảnh, giáo dục cho khơng lại gần nơi có lửa, đun nấu, nhằm giúp trẻ hình thành kỹ giữ an tồn cá nhân Từ trẻ biết yêu trường, yêu lớp, yêu giáo bạn bè Biết kính trọng, lễ phép với cô bác trường Tổ chức cho trẻ thực hành lao động giúp cô công việc vừa sức như: nhổ cỏ, tưới cây, nhặt rụng…Từ hình thành trẻ hành vi nhân ái, tích cực với bạn bè, vật xung quanh Từ trẻ yêu trường, yêu lớp, yêu cô giáo bạn bè, trẻ thích đến trường học gặp giáp bạn (Xem hình ảnh phụ lục 2.4:Hình ảnh trẻ tham gia lao động vệ sinh) +Giờ ăn- ngủ: Trước ăn hướng dẫn trẻ rửa tay, hỗ trợ cô kê bàn ghế, chia khăn, chia bát Trong ăn, giáo dục trẻ trước ăn phải mời cô, mời bạn, ăn phải từ tốn, ăn chậm rãi, nhai kĩ, ăn khơng nói chuyện, ho phải che miệng, khơng làm rơi cơm, làm rơi phải nhặt bỏ vào đĩa đựng cơm rơi… dạy trẻ ăn hết xuất, trị chuyện trẻ ăn ngày, lợi ích nhóm thực phẩm, động viên trẻ ăn hết xuất, ăn ngon miệng Qua đó, giáo dục trẻ có thói quen, hành vi văn minh ăn uống Cịn ngủ, tơi u cầu trẻ ngủ khơng nói chuyện, làm ồn, làm ảnh hưởng đến người khác ngủ ngoan, (Xem hình ảnh phụ lục 2.5- Hình nề nếp trẻ ăn, ngủ) 10 Nhận xét: Sau thời gian áp dụng sáng kiến nhận thấy kết có chuyển biến rõ rệt Cụ thể sau: +Trẻ biết xưng hơ, chào hỏi lễ phép: Trẻ có thói quen tự giác chào hỏi người lớn, khơng nói tục, chửi bậy, biết lời ông bà, cha mẹ, yêu quý vật, biết yêu thiên nhiên, biết quan tâm đoàn kết với bạn Số trẻ đạt cao 97,2% số trẻ chưa đạt giảm xuống 2,8% +Trẻ biết cảm ơn, xin lỗi lúc: Trẻ biết nói lời cảm ơn người khác giúp đỡ, biết xin lỗi có lỗi tỉ lệ đạt tăng thêm 58,4 từ 33,3 % lên 91,7% + Trẻ có thói quen cất đồ dùng, đồ chơi nơi quy định: Qua thời gian rèn luyện tất cháu lớp biết giúp cô cất đồ dùng, đồ chơi nơi quy định, hoạt động trẻ đạt chiếm tỉ lệ cao 100% + Trẻ có thói quen vệ sinh thân thể sẽ, biết giữ vệ sinh mơi trường: cháu nhà biết tự làm số việc tự phục vụ: Tự xúc ăn không làm đổ vãi cơm, tự uống nước, tự vệ sinh có nhu cầu vệ sinh, chơi xong tự cất đồ chơi… biết đọc thơ, hát theo nhạc hát cho ông bà, bố mẹ nghe Số trẻ thực chiếm tỉ lệ cao so với đầu năm 91,7,9%, trẻ chưa thực giảm so với đầu năm 8,3% Vì bậc phụ huynh vui, yên tâm gửi đến lớp Từ phụ huynh quan tâm đến việc học tập cháu nhiều + Trẻ nhường nhịn giúp đỡ bạn: Trẻ chơi đoàn két bạn, biết nhường nhịn bạn em nhỏ, không tranh giành đồ chơi với bạn Qua khảo sát đầu năm cho thấy tỉ lệ trẻ đạt thấp 94,4%, trẻ chưa đạt chiếm tỉ lệ cao 5,6% + Trẻ mạnh dạn, tự tin giao tiếp: Trẻ khơng lo sợ có người hỏi chuyện, mạnh dạn, tự tin thể trước cô giáo bạn Tỉ lệ trẻ đạt thấp 91,7% tỉ lệ trẻ chưa đạt chiếm tỉ lệ cao 8,3% Sau thời gian triển khai thực “Một số giải pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi lớp mẫu giáo nhỡ A1 trường trường Mầm non Đông Ninh, huyện Đông Sơn ” với nổ lực chăm sóc, giáo dục tận tình bên cạnh kết hợp phụ huynh, sức khỏe, học tập cháu tốt Với trẻ: Sau áp dụng biện pháp trên, cháu lớp có tiến bộ: Trẻ ngoan hơn, lễ phép hơn, trẻ biết chào hỏi cô giáo, bố mẹ, bạn khách đến chơi, trẻ hình thành thói quen vệ sinh văn minh ăn uống từ tốn, biết mời cô bạn ăn cơm, biết nhặt cơm rơi, trẻ biết trao nhận hai tay, trẻ biết quan tâm giúp đỡ bạn bè, giáo, cha mẹ, khơng đánh bạn, kính trọng giáo người lớn, biết giữ gìn, biết cất đồ chơi , đồ dùng nhân quy định, biết giữ gìn thân thể, vệ sinh nơi qua định, vệ sinh môi trường, ngủ, trẻ ngủ ngoan, không làm ồn không làm ảnh hưởng đến bạn, trẻ biết đoàn kết với bạn, giúp đỡ bạn chơi, giao tiếp xưng hô vai chơi, biết thực hành vi văn minh giao tiếp, cháu vui vẻ, hứng thú đến lớp cô bạn Với thân: Tôi có thêm nhiều kinh nghiệm kiến thức việc giáo dục lễ giáo môn học khác cho trẻ 17 - Có kỹ tổ chức hoạt động giáo dục lễ giáo cách tự tin, linh hoạt Nắm vững phương pháp môn để đưa giáo dục lễ giáo vào dạy vào hoạt động cách hợp lý Những kết là niềm động viên to lớn để cố gắng cơng tác thời gian tới Với đồng nghiệp: Tôi huy động sức mạnh tổng hợp việc phối kết hợp giáo viên trường để phát huy tinh thần trách nhiệm thống nội dung chăm sóc giáo dục, đặc biệt nội dung giáo dục lễ giáo Với phụ huynh: Phụ huynh nhận thức tầm quan trọng việc giáo dục lễ giáo cho trẻ, nhiệt tình ủng hộ, hưởng ứng phối hợp tốt với cô giáo, ngày quan tâm nhiều đến em cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ Đối với nhà trường: Những kết lớp tơi góp phần nâng cao chất lượng giáo dục nhà trường, thúc đẩy phong trào “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” ngày triển khai sâu rộng Từ đó, góp phần thực mục tiêu giáo dục phịng giáo dục đào tạo huyện Đông Sơn Kết luận, kiến nghị 3.1 Kết luận Qua thời gian áp dụng biện pháp nhận thấy đạt kết khả quan Tuy nhiên, để đạt kết tối đa cần lưu ý số vấn đề như: Bản thân giáo viên phải chịu khó, kiên trì, bền bỉ phải thực thường xuyên, lặp lặp lại nhiều lần để hình thành thói quen tốtcho trẻ, trở thành năng, giúp trẻ thực lễ giáo cách tự nhiên mà không cần nhắc nhở Giáo dục lễ giáo cho trẻ học mà thể tất hoạt động Do đó, cần phải lồng ghép linh hoạt nội dung giáo dục lễ giáo vào hoạt động để giáo dục trẻ Bản thân giáo phải ln tìm tịi sáng tạo, sưu tầm tranh ảnh, thơ ca, hò vè để góc lễ giáo bé ngày phong phú thay đổi theo chủ điểm để tạo lạ hấp dẫn trẻ Nắm vững phương pháp môn để đưa đồ dùng vào dạy vào hoạt động cách hợp lý Tuyên truyền, phối kết hợp với phụ huynh cơng tác chăm sóc giáo dục lễ giáo cho trẻ Hình thành giáo dục nhân cách người nên để làm tốt công tác giáo dục lễ giáo cho cháu sẻ cần quan tâm, động viên, khích lệ cha mẹ, gia đình trẻ để trẻ hình thành thói quen văn minh Cơ giáo, người lớn xung quanh trẻ phải thật gương sáng để trẻ noi theo, ln giàu tình u thương, ln thận trọng hành vi mình, thân thiện yêu thương để tạo tâm lý thoải mái cho trẻ thực tốt hành vi hoạt động giao tiếp, nhằm giúp trẻ bước hình thành phát triển nhân cách cho 18 Mơi trường cảnh quan sư phạm góp phần hình thành cho trẻ hành vi văn minh để hoàn thiện nhân cách tốt đẹp truyền thống người Việt Nam phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội 3.2 Kiến nghị Đối với nhà trường: Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên nội dung, phương pháp hình thức giáo dục lễ giáo cho trẻ mầm non Đồng thời, đẩy mạnh việc thực vận động như: “ Học tập làm theo gương đạo đức Hồ Chí Minh”,“ Mỗi thầy cô giáo gương đạo đức, tự học, tự sáng tạo”, tiếp tục thực tốt phong trào “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” *Đối với Phịng Giáo dục Đào tạo: Cần tổ chức buổi hội thảo, tọa đàm vấn đề giáo dục lễ giáo cho trẻ mầm non để giáo viên mầm non học tập, trao đổi kinh nghiệm Tổ chức cho cán giáo viên giao lưu, dự giờ, thăm quan học tập trường bạn huyện để nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ Trong thời gian tới để tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục lễ giáo cho trẻ Tơi tiếp tục nghiên cứu để tìm nhiều giải pháp hấp dẫn lôi trẻ Rất mong hội đồng khoa học cấp đồng nghiệp góp ý bổ sung để hồn thiện Tôi xin chân thành cảm ơn! XÁC NHẬN CỦA ĐƠN VỊ Xếp loại: Đông Ninh, ngày 22 tháng năm 2021 Tôi xin cam đoan SKKN viết, khơng chép nội dung người khác CHỦ TỊCH HĐKH Người viết SKKN HĐKH CẤP TRƯỜNG HIỆU TRƯỞNG Lê Thị Lương Lê Thị Lan Anh 19 TÀI LIỆU THAM KHẢO Tạp chí giáo dục mầm non Chủ tịch Hồ Chí Minh với ươm mầm tương lai đất nước Luật giáo dục số 38/2005/QDD11, Quốc hội nước cộng hòa xã hội chũ nghĩa Việt Nam khóa XI, kì họp thứ thông qua ngày 14/6/2005 Thông tư 51/2020/TT- BGD&ĐT số 31/12/2020 Hướng dẫn thực chương trình giáo dục mầm non mẫu giáo Nhỡ ( 4-5 tuổi) Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên nâng cao lực chuyên môn nghiệp vụ đạo đức nghề nghiệp cán quản lí giáo viên mầm non năm học 2018- 2019 Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên nâng cao lực chuyên môn nghiệp vụ đạo đức nghề nghiệp cán quản lí giáo viên mầm non năm học 2020- 2021 20 DANH MỤC CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM NGHÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN Họ tên tác giả: Lê Thị Lan Anh Chức vụ đơn vị công tác: Giáo viên trường mầm non Đông Ninh S Tên đề tài SKKN Cấp đánh giá xếp Kết quảNăm học T loại đánh đánh giá xếp T ( Nghành GD cấp giá xếploại huyện/ TP; Tỉnh…) loại (A,B C) Một số biện pháp làm Phòng GD huyện C 2008-2009 quen tác phẩm văn học Đông Sơn thông qua chuyện kể Quyết định số101/ mẫu giáo nhỡ - mầm non QĐ-PGD& ĐT ngày Đông Ninh 05/4/2010 Cách tự làm hướng Phòng GD huyện C 2011-2012 dẫn trẻ 5-6 tuổi làm Đông Sơn Quyết số đồ dùng đồ chơi định số 172/QĐ-GD phục vụ hoạt động dạy ngày 04 tháng năm 2012 Một số biện pháp nâng Hội đồng sáng kiến B 2017-2018 cao chất lượng giáo dục huyện Đông Sơn âm nhạc cho trẻ mẫu giáo Quyết định số1386/ nhỡ A1,trường MN Đông QĐ-HĐKHSK ngày Ninh 13/6/2018 Một số biện pháp gây Hội đồng sáng kiến B 2018-2019 hứng thú hoạt động huyện Đông Sơn giáo dục thể chất cho trẻ Quyết định số 2535/ 4-5 tuổi lớp nhỡ A1, QĐ-HĐKHSK ngày trường mầm non Đông 1/8/2019 Ninh Một số biện pháp tự làm 2019-2020 đồ dùng đồ chơi dạy học cho trẻ 4-5 tuổi trường mầm non Đơng Ninh 21 PHỤ LỤC HÌNH ẢNH MINH HỌA CHO CÁC GIẢI PHÁP 1.Hình ảnh minh họa cho giải pháp 1: Phụ lục 1.1 Hình ảnh: Trẻ ngồi học theo xếp cô Phụ lục 1.2 Hình ảnh: Một hoạt động trẻ 2.Các hình ảnh minh họa cho giải pháp 22 Phụ lục 2.1: Hình ảnh: Hoạt động tạo hình làm đèn lồng Phụ lục 2.2: Hình ảnh trẻ hoạt động chơi góc 23 Phụ lục 2.3: Hình ảnh trẻ cất, xếp đồ dùng nơi quy định Phụ lục 2.4: Hình ảnh trẻ tham gia lao động vệ sinh 24 Phụ lục2.5: Nề nếp thói quen trẻ ăn, ngủ Phụ lục 2.6.Hình ảnh: Trẻ văn múa hát liên hoan văn nghệ 20/11 3.Các hình ảnh minh họa cho giải pháp 25 Phụ lục 3.1.Hình ảnh học sinh lớp Nhỡ A1 Phụ lục 3.2.Hình ảnh trẻ rửa tay xà phòng bỏ rác nơi quy định 26 Phụ lục 3.2.Hình ảnh giáo trao đổi với phụ huynh trẻ 4.Các hình ảnh minh họa cho giải pháp Phụ lục 4.1 Hình ảnh chụp hình lưu niệm cuối tạo hình cho trẻ 27 Phụ lục 4.2.Hình ảnh: Trẻ ngoan cuối tuần động viên bé ngoan 5.Các hình ảnh minh họa cho giải pháp Phụ lục 5.1Hình ảnh: Buổi họp phụ huynh nhóm zalo lớp 28 Phụ lục 5.2 Hình ảnh góc tun truyền lớp Nhỡ A1 29 30 31 ... việc học trẻ đạt kết cao xin đưa số giải pháp giáo dục lễ giáo mang lại hiệu cao trẻ lớp phụ trách 2.3 .Một số giải pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 4- 5 tuổi lớp mẫu giáo Nhỡ A1 trường mầm non Đông Ninh... trường Mầm non Đông Ninh, huyện Đông Sơn? ?? để làm đề tài nghiên cứu 1.2 Mục đích nghiên cứu Nhằm giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi lớp Nhỡ A1 trường Mầm non Đông Ninh, huyện Đông Sơn 1.3... nghiên cứu Một số giải pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo - tuổi lớp Nhỡ A1 trường Mầm non Đông Ninh, huyện Đông Sơn 1 .4 Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên lí luận - Nhóm phương pháp nghiên