Bài giảng Chuyên đề HỢP ĐỒNG KINH TẾ: PHÁP LUẬT VÀ KỸ NĂNG ĐÀM PHÁN, SOẠN THẢO, THỰC HIỆN (Dùng cho lớp bồi dưỡng Quản trị kinh doanh 5-2020) TS Nguyễn Hợp Toàn Khoa Luật Trường ĐH KTQD email: toannh.neu@gmail.com KẾT CẤU CHUNG 4.1 NHỮNG QUY ĐỊNH CHUNG CỦA PHÁP LUẬT HỢP ĐỒNG KINH TẾ 4.1.1 Khái niệm, đặc điểm hợp đồng hợp đồng kinh tế 4.1.1.1 Khái niệm, đặc điểm hợp đồng 4.1.1.2 Các lĩnh vực sử dụng hợp đồng 4.1.1.3 Đặc điểm hợp đồng kinh tế 4.1.2 Các loại hợp đồng kinh tế 4.1.2.1 Hợp đồng thương mại 4.1.2.2 Hợp đồng kinh tế lĩnh vực kinh doanh đặc thù 4.1.3 Nguồn luật nguyên tắc áp dụng pháp luật hợp đồng kinh tế 4.1.3.1 Nguồn luật hợp đồng kinh tế 4.1.3.2 Nguyên tắc áp dụng pháp luật hợp đồng kinh tế 4.2 KỸ NĂNG ĐÀM PHÁN, SOẠN THẢO VÀ THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG KINH TẾ 4.2.1 Đàm phán, soạn thảo giao kết hợp đồng 4.2.1.1 Đề nghị giao kết hợp đồng, chấp nhận đề nghị giao kết hợp đồng 4.2.1.2 Hình thức hợp đồng 4.2.1.3 Nội dung hợp đồng 4.2.1.4 Giải thích hợp đồng 4.2.1.5 Hợp đồng vơ hiệu 4.2.1.6 Giao kết hợp đồng thương mại điện tử 4.2.2 Thực hợp đồng 4.2.2.1 Các biện pháp bảo đảm thực nghĩa vụ theo hợp đồng 4.2.2.2 Thực hợp đồng số trường hợp cụ thể 4.2.2.3 Thực hợp đồng mua bán hàng hóa 4.2.2.4 Thực hợp đồng dịch vụ 4.2.2.5 Sửa đổi, hủy bỏ, chấm dứt hợp đồng 4.2.3 Trách nhiệm pháp lý vi phạm hợp đồng 4.2.3.1 Trách nhiệm dân vi phạm nghĩa vụ (hợp đồng) 4.2.3.2 Trách nhiệm pháp lý vi phạm hợp đồng thương mại 4.2.4 Giải tranh chấp hợp đồng 4.2.4.1 Khái niệm, đặc điểm phương thức giải tranh chấp hợp đồng kinh tế 4.2.4.2 Giải tranh chấp hợp đồng trọng tài thương mại 4.2.4.3 Giải tranh chấp hợp đồng Tòa án nhân dân 4.2.4.4 Thi hành phán trọng tài án, định Tòa án nhân dân hợp đồng kinh tế 4.3 MỘT SỐ MẪU HỢP ĐỒNG KINH TẾ 4.3.1 Mẫu hợp đồng đấu thầu 4.3.2 Mẫu hợp đồng kinh doanh bất động sản 4.3.3 Hợp đồng mẫu thị trường điện lực 4.3.4 Hợp đồng xây dựng 4.4 TÌNH HUỐNG HỢP ĐỒNG KINH TẾ VĂN BẢN PHÁP LUẬT Bộ luật dân 2015 Bộ luật tố tụng dân 2015 Luật Thương mại 2005 Luật Quản lý ngoại thương 2017 Luật Cạnh tranh 2018 Luật Trọng tài thương mại 2010 Luật Thi hành án dân 2008, sửa đổi, bổ sung 2014 Luật Đấu thầu 2013 Luật Xây dựng 2014 10 Luật Kinh doanh bất động sản 2014 11 Luật Nhà 2014 12 Các văn khác ghi nội dung cụ thể phần NỘI DUNG CỤ THỂ 4.1 NHỮNG QUY ĐỊNH CHUNG CỦA PHÁP LUẬT HỢP ĐỒNG KINH TẾ 4.1.1 Khái niệm, đặc điểm hợp đồng hợp đồng kinh tế 4.1.1.1 Khái niệm, đặc điểm hợp đồng + “Hợp đồng thoả thuận bên việc xác lập, thay đổi chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự” (Đ385 BLDS) + Đặc điểm hợp đồng - Bản chất hợp đồng thỏa thuận dựa tự nguyện, tự ý chí bên vị trí bình đẳng pháp lý Những thuật ngữ quan hệ hợp đồng-thỏa thuận - Quan hệ hợp đồng quan hệ cụ thể: Chủ thể, đối tượng hợp đồng - Sự thỏa thuận bên làm phát sinh quyền nghĩa vụ pháp lý + Mối liên hệ khái niệm hợp đồng với giao dịch dân nghĩa vụ Bộ luật dân - “Giao dịch dân hợp đồng hành vi pháp lý đơn phương làm phát sinh, thay đổi chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự” (Đ116 BLDS) - “Nghĩa vụ việc mà theo đó, nhiều chủ thể (bên có nghĩa vụ) phải chuyển giao vật, chuyển giao quyền, trả tiền giấy tờ có giá, thực cơng việc khơng thực cơng việc định lợi ích nhiều chủ thể khác (bên có quyền)” (Đ274 BLDS) Hợp đồng chủ yếu làm phát sinh nghĩa vụ Từ mối liên hệ đó, hợp đồng với ý nghĩa giao dịch dân sự, vậy, quy định Bộ luật dân giao dịch dân sự, nghĩa vụ áp dụng cho hợp đồng Những nội dung cụ thể như: Điều kiện có hiệu lực giao dịch dân sự; Hình thức giao dịch dân sự; Giao dịch dân vô hiệu; Các biện pháp bảo đảm thực nghĩa vụ; Trách nhiệm dân vi phạm nghĩa vụ 4.1.1.2 Các lĩnh vực sử dụng hợp đồng + Hợp đồng khơng có mục đích kinh doanh Tất bên có bên chủ thể tham gia quan hệ hợp đồng khơng có mục đích kinh doanh hợp đồng mua bán tài sản, hàng hóa, cung cấp dịch vụ nhằm thỏa mãn nhu cầu tiêu dùng, sinh hoạt cá nhân, hộ gia đình bảo đảm hoạt động tổ chức (hợp đồng dân sự); hợp đồng lao động; thỏa thuận lĩnh vực nhân gia đình + Hợp đồng có mục đích kinh doanh (Hợp đồng kinh tế - Hợp đồng kinh doanh, thương mại) - Khái niệm kinh doanh: “Kinh doanh việc thực liên tục một, số tất công đoạn trình đầu tư, từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm cung ứng dịch vụ thị trường nhằm mục đích sinh lợi” (K16 Đ4 LDN) - Khái niệm hoạt động thương mại Hoạt động thương mại hoạt động nhằm mục đích sinh lợi, bao gồm mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ, đầu tư, xúc tiến thương mại hoạt động nhằm mục đích sinh lợi khác (K1 Đ3 LTM) 4.1.1.3 Đặc điểm hợp đồng kinh tế + Chủ thể: Các tổ chức, cá nhân quan hệ hợp đồng doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh có Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, Giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã, Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh + Hình thức hợp đồng: Chủ yếu văn bản, kể giao dịch dân thông qua phương tiện điện tử hình thức thơng điệp liệu theo quy định pháp luật giao dịch điện tử coi giao dịch văn “Thông điệp liệu thông tin tạo ra, gửi đi, nhận lưu trữ phương tiện điện tử”(K12 Đ4 LGDĐT) + Mục đích hợp đồng: Tất bên tham gia quan hệ hợp đồng để thực hoạt động kinh doanh, có mục đích lợi nhuận 4.1.2 Các loại hợp đồng kinh tế 4.1.2.1 Hợp đồng thương mại + Hoạt động thương mại hoạt động nhằm mục đích sinh lợi, bao gồm mua bán hàng hố, cung ứng dịch vụ, đầu tư, xúc tiến thương mại hoạt động nhằm mục đích sinh lợi khác + Hoạt động thương mại chủ yếu: a Mua bán hàng hố hoạt động thương mại, theo bên bán có nghĩa vụ giao hàng, chuyển quyền sở hữu hàng hóa cho bên mua nhận tốn; bên mua có nghĩa vụ tốn cho bên bán, nhận hàng quyền sở hữu hàng hoá theo thỏa thuận b Cung ứng dịch vụ hoạt động thương mại, theo bên (gọi bên cung ứng dịch vụ) có nghĩa vụ thực dịch vụ cho bên khác nhận toán; bên sử dụng dịch vụ (gọi khách hàng) có nghĩa vụ tốn cho bên cung ứng dịch vụ sử dụng dịch vụ theo thỏa thuận Trong nhóm hoạt động thương mại, có hợp đồng cho hoạt động thương mại cụ thể a Hợp đồng mua bán hàng hóa a1 Hợp đồng mua bán hàng hóa nước - Bộ luật dân 2015 : Giao kết, thực hợp đồng (Đ385-429); Hợp đồng mua bán tài sản (Đ430-454) - Luật Thương mại 2005: Mua bán hàng hóa (Đ24-62) a2 Mua bán hàng hóa qua Sở giao dịch hàng hóa Hợp đồng mua bán hàng hóa qua Sở giao dịch hàng hoá bao gồm hợp đồng kỳ hạn hợp đồng quyền chọn - Hợp đồng kỳ hạn thỏa thuận, theo bên bán cam kết giao bên mua cam kết nhận hàng hoá thời điểm tương lai theo hợp đồng - Hợp đồng quyền chọn mua quyền chọn bán thỏa thuận, theo bên mua quyền có quyền mua bán hàng hóa xác định với mức giá định trước (gọi giá giao kết) phải trả khoản tiền định để mua quyền (gọi tiền mua quyền) Bên mua quyền có quyền chọn thực không thực việc mua bán hàng hóa - Luật Thương mại 2005: Mua bán hàng hóa (Đ24-62); Mua bán hàng hóa qua Sở giao dịch hàng hóa (Đ63-73) - Nghị định số 158/2006/NĐ-CP ngày 28-12-2006 quy định chi tiết Luật thương mại hoạt động mua bán hàng hoá qua Sở giao dịch hàng hoá; Nghị định số 120/2011/NĐ-CP ngày 16-12-2011 sửa đổi, bổ sung thủ tục hành số Nghị định Chính phủ quy định chi tiết Luật thương mại; Nghị định số 51/2018/NĐ-CP ngày 9-4-2018 sửa đổi, bổ sung số điều Nghị định số 158/2006/NĐ-CP a3 Hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế (hợp đồng ngoại thương) + Những quy định chung hoạt động ngoại thương Đ3,5,7 LQLNT, Đ28-30 LTM, Đ3 NĐ69/2018/NĐ-CP - Hoạt động ngoại thương hoạt động mua bán hàng hóa quốc tế thực hình thức xuất khẩu, nhập khẩu; tạm nhập, tái xuất; tạm xuất, tái nhập; chuyển khẩu; cảnh hoạt động khác có liên quan đến hoạt động mua bán hàng hóa quốc tế (đại lý, ủy thác, gia cơng hàng hóa ) theo quy định pháp luật điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thành viên - Xuất hàng hóa việc hàng hoá đưa khỏi lãnh thổ Việt Nam đưa vào khu vực đặc biệt nằm lãnh thổ Việt Nam coi khu vực hải quan riêng theo quy định pháp luật - Nhập hàng hóa việc hàng hố đưa vào lãnh thổ Việt Nam từ nước từ khu vực đặc biệt nằm lãnh thổ Việt Nam coi khu vực hải quan riêng theo quy định pháp luật - Khu vực hải quan riêng khu vực địa lý xác định lãnh thổ Việt Nam thành lập theo quy định pháp luật Việt Nam điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thành viên; có quan hệ mua bán, trao đổi hàng hóa với phần lãnh thổ cịn lại nước ngồi quan hệ xuất khẩu, nhập - Tạm nhập, tái xuất hàng hóa việc hàng hố đưa từ nước từ khu vực đặc biệt nằm lãnh thổ Việt Nam coi khu vực hải quan riêng theo quy định pháp luật vào Việt Nam, có làm thủ tục nhập vào Việt Nam làm thủ tục xuất hàng hố khỏi Việt Nam - Tạm xuất, tái nhập hàng hóa việc hàng hố đưa nước đưa vào khu vực đặc biệt nằm lãnh thổ Việt Nam coi khu vực hải quan riêng theo quy định pháp luật, có làm thủ tục xuất khỏi Việt Nam làm thủ tục nhập lại hàng hố vào Việt Nam - Chuyển hàng hóa việc mua hàng từ nước, vùng lãnh thổ để bán sang nước, vùng lãnh thổ lãnh thổ Việt Nam mà không làm thủ tục nhập vào Việt Nam không làm thủ tục xuất khỏi Việt Nam + Quyền tự kinh doanh xuất khẩu, nhập - Đối với thương nhân Việt Nam khơng tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước Thương nhân kinh doanh xuất khẩu, nhập thực hoạt động khác có liên quan không phụ thuộc vào ngành, nghề đăng ký kinh doanh, trừ hàng hóa thuộc Danh mục hàng hóa cấm xuất khẩu, cấm nhập hàng hóa tạm ngừng xuất khẩu, tạm ngừng nhập Thương nhân xuất khẩu, nhập hàng hóa theo giấy phép, theo điều kiện phải đáp ứng yêu cầu giấy phép, điều kiện: Đ7 NĐ69/2018/NĐ-CP-Phụ lục III Chi nhánh thương nhân Việt Nam thực hoạt động ngoại thương theo ủy quyền thương nhân - Đối với thương nhân Việt Nam tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài, chi nhánh thương nhân nước Việt Nam Thực quyền xuất khẩu, quyền nhập theo quy định Luật Quản lý ngoại thương điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thành viên - Đối với thương nhân nước ngồi khơng có diện Việt Nam Thương nhân nước ngồi khơng có diện Việt Nam, tổ chức, cá nhân khác có liên quan thuộc nước, vùng lãnh thổ (gọi chung nước) thành viên Tổ chức Thương mại Thế giới nước có thỏa thuận song phương với Việt Nam có quyền xuất khẩu, quyền nhập theo quy định pháp luật Việt Nam điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thành viên + Đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập Hàng hóa xuất khẩu, nhập phải quy định, công bố chi tiết tương ứng với phân loại hàng hóa Danh mục hàng hóa xuất khẩu, nhập Việt Nam theo quy định pháp luật hải quan + Biện pháp quản lý ngoại thương 1) Các biện pháp hành Đ8-59 LQLNT, Đ5 NĐ69/2018/NĐ-CP - Cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu; tạm ngừng xuất khẩu, tạm ngừng nhập - Tạm ngừng xuất khẩu, tạm ngừng nhập TT12/2018/TT-BCT - Hạn chế xuất khẩu, hạn chế nhập Đ11-14 LQLNT, Đ4 Đ15-28 LQLNT Hạn ngạch xuất khẩu, hạn ngạch nhập khẩu; Hạn ngạch thuế quan xuất khẩu, hạn ngạch thuế quan nhập khẩu; Chỉ định cửa xuất khẩu, nhập khẩu; Chỉ định thương nhân xuất khẩu, nhập - Quản lý theo giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu, quản lý theo điều kiện xuất khẩu, nhập - Chứng nhận xuất xứ hàng hóa - Chứng nhận lưu hành tự - Các biện pháp quản lý hoạt động ngoại thương khác: Tạm nhập, tái xuất; Tạm xuất, tái nhập; Chuyển (Đ39-43 LQLNT, Đ12-34 NĐ69/2018/NĐ-CP, Đ4,6,7 TT12/2018/TT-BCT); Quá cảnh hàng hóa (Đ44-47 LQLNT, Đ35-37 NĐ69/2018/NĐCP); Đại lý mua bán hàng hóa cho thương nhân nước ngồi (Đ48,49 LQLNT, Đ50-56 NĐ69/2018/NĐ-CP); Ủy thác nhận ủy thác xuất khẩu, nhập hàng hóa (Đ50 LQLNT); Gia cơng hàng hóa cho thương nhân nước ngồi đặt gia cơng hàng hóa nước ngồi (Đ51,52 LQLNT, Đ38-49 NĐ69/2018/NĐ-CP); Hoạt động ngoại thương với nước có chung biên giới với Việt Nam (thương mại biên giới); Quản lý hàng hóa khu vực hải quan riêng Khu vực hải quan riêng khu vực địa lý xác định lãnh thổ Việt Nam thành lập theo quy định pháp luật Việt Nam điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thành viên; có quan hệ mua bán, trao đổi hàng hóa với phần lãnh thổ cịn lại nước ngồi quan hệ xuất khẩu, nhập (K4 Đ3 LQLNT) 2) Các biện pháp kỹ thuật, kiểm dịch Đ60-66 LQLNT - Biện pháp kỹ thuật hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; biện pháp kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật; biện pháp kiểm dịch thực vật; biện pháp kiểm dịch y tế biên giới - Kiểm tra hàng hóa xuất khẩu, nhập 3) Các biện pháp phòng vệ thương mại Đ67-99 LQLNT - Biện pháp chống bán phá giá - Biện pháp chống trợ cấp - Biện pháp tự vệ 4) Biện pháp kiểm soát khẩn cấp hoạt động ngoại thương - Các trường hợp áp dụng biện pháp kiểm soát khẩn cấp hàng hóa - Nguyên tắc áp dụng biện pháp kiểm soát khẩn cấp - Tham vấn trường hợp áp dụng biện pháp kiểm soát khẩn cấp b Hợp đồng dịch vụ b1 Hợp đồng dịch vụ gắn với mua bán hàng hóa (xúc tiến thương mại, trung gian thương mại dịch vụ cụ thể khác) - Hợp đồng dịch vụ khuyến mại Đ89, 90 LTM - Hợp đồng dịch vụ quảng cáo thương mại Đ104, 110 LTM - Hợp đồng dịch vụ trưng bày, giới thiệu hàng hoá, dịch vụ Đ119, 124 LTM - Hợp đồng dịch vụ tổ chức, tham gia hội chợ, triển lãm thương mại Đ130 LTM - Hợp đồng đại diện cho thương nhân Đ142 LTM - Hợp đồng môi giới Đ150 LTM - Hợp đồng uỷ thác mua bán hàng hoá Đ159 LTM - Hợp đồng đại lý Đ168 LTM - Hợp đồng gia công Đ179 LTM - Hợp đồng dịch vụ tổ chức đấu giá hàng hoá Đ193 LTM - Hợp đồng dịch vụ logistics Đ233, 235, 236 LTM - Hợp đồng dịch vụ cảnh Đ251 LTM - Hợp đồng dịch vụ giám định Đ263, 264 LTM - Hợp đồng cho thuê hàng hoá Đ269 LTM - Hợp đồng nhượng quyền thương mại Đ285 LTM b2 Hợp đồng dịch vụ thương mại độc lập - Hợp đồng tín dụng: Thực hoạt động cụ thể ngân hàng thương mại, công ty tài chính, cơng ty cho th tài chính, tổ chức tín dụng hợp tác xã, tổ chức tài vi mơ, chi nhánh ngân hàng nước ngồi Việt Nam theo Luật Các tổ chức tín dụng 2010, SĐBS 2017 - Hợp đồng hoạt động du lịch: Hợp đồng lữ hành, hợp đồng đại lý lữ hành theo Luật Du lịch 2017 (Đ39,41) - Hợp đồng tư vấn, dịch vụ pháp lý theo quy định Luật Luật sư 2006, SĐBS 2012 - Hợp đồng kinh doanh bảo hiểm Hợp đồng bảo hiểm thoả thuận bên mua bảo hiểm doanh nghiệp bảo hiểm, theo bên mua bảo hiểm phải đóng phí bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm phải trả tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng bồi thường cho người bảo hiểm xảy kiện bảo hiểm Hợp đồng bảo hiểm bao gồm: Hợp đồng bảo hiểm người; Hợp đồng bảo hiểm tài sản; Hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm dân theo Luật Kinh doanh bảo hiểm 2000, sửa đổi, bổ sung năm 2010 4.1.2.2 Hợp đồng kinh tế lĩnh vực kinh doanh đặc thù a Hợp đồng xây dựng Đ138-147 LXD, NĐ37/2015/NĐ-CP + Hoạt động xây dựng Hoạt động đầu tư xây dựng trình tiến hành hoạt động xây dựng gồm xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo cơng trình xây dựng Hoạt động xây dựng gồm lập quy hoạch xây dựng, lập dự án đầu tư xây dựng cơng trình, khảo sát xây dựng, thiết kế xây dựng, thi công xây dựng, giám sát xây dựng, quản lý dự án, lựa chọn nhà thầu, nghiệm thu, bàn giao đưa cơng trình vào khai thác sử dụng, bảo hành, bảo trì cơng trình xây dựng hoạt động khác có liên quan đến xây dựng cơng trình Hợp đồng xây dựng hợp đồng dân thỏa thuận văn bên giao thầu bên nhận thầu để thực phần hay toàn công việc hoạt động đầu tư xây dựng + Các loại hợp đồng xây dựng - Theo tính chất, nội dung cơng việc hợp đồng xây dựng có loại sau: a) Hợp đồng tư vấn xây dựng (viết tắt hợp đồng tư vấn) hợp đồng để thực một, số hay tồn cơng việc tư vấn hoạt động đầu tư xây dựng; b) Hợp đồng thi cơng xây dựng cơng trình (viết tắt hợp đồng thi công xây dựng) hợp đồng để thực việc thi công xây dựng công trình, hạng mục cơng trình phần việc xây dựng theo thiết kế xây dựng cơng trình; hợp đồng tổng thầu thi cơng xây dựng cơng trình hợp đồng thi công xây dựng để thực tất cơng trình dự án đầu tư; c) Hợp đồng cung cấp thiết bị công nghệ (viết tắt hợp đồng cung cấp thiết bị) hợp đồng thực việc cung cấp thiết bị để lắp đặt vào cơng trình xây dựng theo thiết kế cơng nghệ; hợp đồng tổng thầu cung cấp thiết bị công nghệ hợp đồng cung cấp thiết bị cho tất cơng trình dự án đầu tư xây dựng; d) Hợp đồng thiết kế thi công xây dựng cơng trình (tiếng Anh Engineering Construction viết tắt EC) hợp đồng để thực việc thiết kế thi cơng xây dựng cơng trình, hạng mục cơng trình; hợp đồng tổng thầu thiết kế thi cơng xây dựng cơng trình hợp đồng thiết kế thi cơng xây dựng tất cơng trình dự án đầu tư xây dựng; đ) Hợp đồng thiết kế cung cấp thiết bị công nghệ (tiếng Anh Engineering Procurement viết tắt EP) hợp đồng để thực việc thiết kế cung cấp thiết bị để lắp đặt vào cơng trình xây dựng theo thiết kế công nghệ; hợp đồng tổng thầu thiết kế cung cấp thiết bị công nghệ hợp đồng thiết kế cung cấp thiết bị công nghệ cho tất cơng trình dự án đầu tư xây dựng; e) Hợp đồng cung cấp thiết bị cơng nghệ thi cơng xây dựng cơng trình (tiếng Anh Procurement - Construction viết tắt PC) hợp đồng để thực việc cung cấp thiết bị cơng nghệ thi cơng xây dựng cơng trình, hạng mục cơng trình; hợp đồng tổng thầu cung cấp thiết bị công nghệ thi công xây dựng công trình hợp đồng cung cấp thiết bị cơng nghệ thi cơng xây dựng tất cơng trình dự án đầu tư xây dựng; g) Hợp đồng thiết kế - cung cấp thiết bị công nghệ thi cơng xây dựng cơng trình (tiếng Anh Engineering - Procurement - Construction viết tắt EPC) hợp đồng để thực công việc từ thiết kế, cung cấp thiết bị công nghệ đến thi công xây dựng cơng trình, hạng mục cơng trình; hợp đồng tổng thầu EPC hợp đồng thiết kế - cung cấp thiết bị công nghệ thi công xây dựng tất cơng trình dự án đầu tư xây dựng; h) Hợp đồng chìa khóa trao tay hợp đồng xây dựng để thực toàn công việc lập dự án, thiết kế, cung cấp thiết bị công nghệ thi công xây dựng cơng trình dự án đầu tư xây dựng; i) Hợp đồng cung cấp nhân lực, máy thiết bị thi công hợp đồng xây dựng để cung cấp kỹ sư, công nhân (gọi chung nhân lực), máy, thiết bị thi công phương tiện cần thiết khác để phục vụ cho việc thi công công trình, hạng mục cơng trình, gói thầu cơng việc xây dựng theo thiết kế xây dựng; k) Các loại hợp đồng xây dựng khác - Theo mối quan hệ bên tham gia hợp đồng, hợp đồng xây dựng có loại sau: a) Hợp đồng thầu hợp đồng xây dựng ký kết chủ đầu tư với nhà thầu tổng thầu b) Hợp đồng thầu phụ hợp đồng xây dựng ký kết nhà thầu tổng thầu với nhà thầu phụ c) Hợp đồng giao khoán nội hợp đồng bên giao thầu bên nhận thầu thuộc quan, tổ chức d) Hợp đồng xây dựng có yếu tố nước ngồi hợp đồng xây dựng ký kết bên nhà thầu nước với nhà thầu nước chủ đầu tư nước b Hợp đồng đấu thầu (Theo Luật Đấu thầu 2013) + Đấu thầu trình *lựa chọn nhà thầu để ký kết thực hợp đồng cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa, xây lắp; *lựa chọn nhà đầu tư để ký kết thực hợp đồng dự án đầu tư theo hình thức đối tác cơng tư, dự án đầu tư có sử dụng đất sở bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch hiệu kinh tế Đây hợp đồng thực hoạt động đầu tư, chi tiêu, mua sắm cơng, thơng qua gói thầu, dự án đầu tư vốn Nhà nước + Hợp đồng với nhà thầu Đ62-67 LĐTh, Đ89-99 NĐ63/2014/NĐ-CP - Hợp đồng trọn gói Hợp đồng trọn gói hợp đồng có giá cố định suốt thời gian thực tồn nội dung cơng việc hợp đồng Việc toán hợp đồng trọn gói thực nhiều lần q trình thực tốn lần hồn thành hợp đồng Tổng số tiền mà nhà thầu toán hoàn thành nghĩa vụ theo hợp đồng giá ghi hợp đồng; Hợp đồng trọn gói loại hợp đồng Khi định áp dụng loại hợp đồng theo đơn giá cố định hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh, người phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu phải bảo đảm loại hợp đồng phù hợp so với hợp đồng trọn gói 10 d) Hợp đồng bị huỷ bỏ, bị đơn phương chấm dứt thực hiện; đ) Hợp đồng thực đối tượng hợp đồng khơng cịn; e) Hợp đồng chấm dứt hoàn cảnh thay đổi theo quy định Điều 420 Bộ luật dân sự; g) Trường hợp khác luật quy định + Huỷ bỏ hợp đồng - Một bên có quyền huỷ bỏ hợp đồng bồi thường thiệt hại trường hợp sau đây: a) Bên vi phạm hợp đồng điều kiện huỷ bỏ mà bên thoả thuận; b) Bên vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ hợp đồng; c) Trường hợp khác luật quy định Vi phạm nghiêm trọng việc không thực nghĩa vụ bên đến mức làm cho bên không đạt mục đích việc giao kết hợp đồng Bên hủy bỏ hợp đồng phải thông báo cho bên biết việc hủy bỏ, không thông báo mà gây thiệt hại phải bồi thường - Huỷ bỏ hợp đồng chậm thực nghĩa vụ Trường hợp bên có nghĩa vụ khơng thực nghĩa vụ mà bên có quyền yêu cầu thực nghĩa vụ thời hạn hợp lý bên có nghĩa vụ khơng thực bên có quyền huỷ bỏ hợp đồng Trường hợp tính chất hợp đồng ý chí bên, hợp đồng khơng đạt mục đích không thực thời hạn định mà hết thời hạn bên có nghĩa vụ khơng thực nghĩa vụ bên có quyền hủy bỏ hợp đồng mà tuân theo quy định nêu - Huỷ bỏ hợp đồng khơng có khả thực Trường hợp bên có nghĩa vụ khơng thể thực phần tồn nghĩa vụ làm cho mục đích bên có quyền khơng thể đạt bên có quyền huỷ bỏ hợp đồng yêu cầu bồi thường thiệt hại - Huỷ bỏ hợp đồng trường hợp tài sản bị mất, bị hư hỏng Trường hợp bên làm mất, làm hư hỏng tài sản đối tượng hợp đồng mà khơng thể hồn trả, đền bù tài sản khác sửa chữa, thay tài sản loại bên có quyền huỷ bỏ hợp đồng Bên vi phạm phải bồi thường tiền ngang với giá trị tài sản bị mất, bị hư hỏng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác theo quy định khoản 2, khoản Điều 351 Điều 363 Bộ luật dân - Hậu việc huỷ bỏ hợp đồng 41 Khi hợp đồng bị hủy bỏ hợp đồng khơng có hiệu lực từ thời điểm giao kết, bên thực nghĩa vụ thỏa thuận, trừ thỏa thuận phạt vi phạm, bồi thường thiệt hại thỏa thuận giải tranh chấp Các bên phải hồn trả cho nhận sau trừ chi phí hợp lý thực hợp đồng chi phí bảo quản, phát triển tài sản Việc hoàn trả thực hiện vật Trường hợp khơng hồn trả vật trị giá thành tiền để hồn trả Trường hợp bên có nghĩa vụ hồn trả việc hồn trả phải thực thời điểm, trừ trường hợp có thỏa thuận khác pháp luật có quy định khác Bên bị thiệt hại hành vi vi phạm nghĩa vụ bên bồi thường Trường hợp việc hủy bỏ hợp đồng khơng có quy định điều 423, 424, 425 426 Bộ luật dân bên hủy bỏ hợp đồng xác định bên vi phạm nghĩa vụ phải thực trách nhiệm dân không thực nghĩa vụ theo quy định Bộ luật dân sự, luật khác có liên quan + Đơn phương chấm dứt thực hợp đồng - Một bên có quyền đơn phương chấm dứt thực hợp đồng bồi thường thiệt hại bên vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ hợp đồng bên có thỏa thuận pháp luật có quy định - Bên đơn phương chấm dứt thực hợp đồng phải thông báo cho bên biết việc chấm dứt hợp đồng, khơng thơng báo mà gây thiệt hại phải bồi thường Khi hợp đồng bị đơn phương chấm dứt thực hợp đồng chấm dứt kể từ thời điểm bên nhận thông báo chấm dứt Các bên tiếp tục thực nghĩa vụ, trừ thỏa thuận phạt vi phạm, bồi thường thiệt hại thỏa thuận giải tranh chấp Bên thực nghĩa vụ có quyền yêu cầu bên toán phần nghĩa vụ thực - Bên bị thiệt hại hành vi không thực nghĩa vụ hợp đồng bên bồi thường - Trường hợp việc đơn phương chấm dứt thực hợp đồng khơng có quy định khoản Điều 428 Bộ luật dân bên đơn phương chấm dứt thực hợp đồng xác định bên vi phạm nghĩa vụ phải thực trách nhiệm dân theo quy định Bộ luật dân sự, luật khác có liên quan khơng thực nghĩa vụ hợp đồng 4.2.3 Trách nhiệm pháp lý vi phạm hợp đồng** 4.2.3.1 Trách nhiệm dân vi phạm nghĩa vụ (hợp đồng) BLDS + Nguyên tắc xác định trách nhiệm dân vi phạm nghĩa vụ 42 Đ351-364, 418, 419 - Bên có nghĩa vụ mà vi phạm nghĩa vụ phải chịu trách nhiệm dân bên có quyền Vi phạm nghĩa vụ việc bên có nghĩa vụ không thực nghĩa vụ thời hạn, thực không đầy đủ nghĩa vụ thực không nội dung nghĩa vụ - Trường hợp bên có nghĩa vụ không thực nghĩa vụ kiện bất khả kháng khơng phải chịu trách nhiệm dân sự, trừ trường hợp có thoả thuận khác pháp luật có quy định khác Sự kiện bất khả kháng kiện xảy cách khách quan lường trước khắc phục áp dụng biện pháp cần thiết khả cho phép (K1 Đ156 BLDS) - Bên có nghĩa vụ khơng phải chịu trách nhiệm dân chứng minh nghĩa vụ không thực hồn tồn lỗi bên có quyền Lỗi trách nhiệm dân bao gồm lỗi cố ý, lỗi vô ý Lỗi cố ý trường hợp người nhận thức rõ hành vi gây thiệt hại cho người khác mà thực mong muốn không mong muốn để mặc cho thiệt hại xảy Lỗi vô ý trường hợp người không thấy trước hành vi có khả gây thiệt hại, phải biết biết trước thiệt hại xảy thấy trước hành vi có khả gây thiệt hại, cho thiệt hại khơng xảy ngăn chặn + Những hình thức trách nhiệm dân a) Trách nhiệm tiếp tục thực nghĩa vụ Khi bên có nghĩa vụ thực khơng nghĩa vụ bên có quyền yêu cầu bên có nghĩa vụ tiếp tục thực nghĩa vụ Xử lý tình cụ thể: - Chậm thực nghĩa vụ Chậm thực nghĩa vụ nghĩa vụ chưa thực thực phần thời hạn thực nghĩa vụ hết Bên chậm thực nghĩa vụ phải thông báo cho bên có quyền việc khơng thực nghĩa vụ thời hạn - Hoãn thực nghĩa vụ Khi thực nghĩa vụ thời hạn bên có nghĩa vụ phải thơng báo cho bên có quyền biết đề nghị hỗn việc thực nghĩa vụ Trường hợp không thông báo cho bên có quyền bên có nghĩa vụ phải bồi thường thiệt hại phát sinh, trừ trường hợp có thoả thuận khác nguyên nhân khách quan thơng báo 43 Bên có nghĩa vụ hỗn việc thực nghĩa vụ, bên có quyền đồng ý Việc thực nghĩa vụ hoãn coi thực thời hạn - Chậm tiếp nhận việc thực nghĩa vụ Chậm tiếp nhận việc thực nghĩa vụ đến thời hạn thực nghĩa vụ mà bên có nghĩa vụ thực bên có quyền khơng tiếp nhận việc thực nghĩa vụ Trường hợp chậm tiếp nhận đối tượng nghĩa vụ tài sản bên có nghĩa vụ gửi tài sản nơi nhận gửi giữ tài sản áp dụng biện pháp cần thiết khác để bảo quản tài sản có quyền u cầu tốn chi phí hợp lý Trường hợp tài sản gửi giữ bên có nghĩa vụ phải thơng báo cho bên có quyền Đối với tài sản có nguy bị hư hỏng bên có nghĩa vụ có quyền bán tài sản phải thơng báo cho bên có quyền, trả cho bên có quyền khoản tiền thu từ việc bán tài sản sau trừ chi phí hợp lý để bảo quản bán tài sản - Trách nhiệm không thực nghĩa vụ giao vật Trường hợp nghĩa vụ giao vật đặc định không thực bên bị vi phạm có quyền u cầu bên vi phạm phải giao vật đó; vật khơng cịn bị hư hỏng phải tốn giá trị vật Trường hợp nghĩa vụ giao vật loại khơng thực bên bị vi phạm có quyền yêu cầu bên vi phạm phải giao vật loại khác; khơng có vật loại khác thay phải tốn giá trị vật Trường hợp việc vi phạm nghĩa vụ giao vật loại không thực mà gây thiệt hại cho bên bị vi phạm bên vi phạm phải bồi thường thiệt hại - Trách nhiệm chậm thực nghĩa vụ trả tiền Trường hợp bên có nghĩa vụ chậm trả tiền bên phải trả lãi số tiền chậm trả tương ứng với thời gian chậm trả Lãi suất phát sinh chậm trả tiền xác định theo thỏa thuận bên không vượt mức lãi suất quy định khoản Điều 468 Bộ luật dân sự; khơng có thỏa thuận thực theo quy định khoản Điều 468 Bộ luật dân - Trách nhiệm không thực không thực công việc Trường hợp bên có nghĩa vụ khơng thực cơng việc mà phải thực bên có quyền yêu cầu bên có nghĩa vụ tiếp tục thực tự thực giao người khác thực cơng việc u cầu bên có nghĩa vụ tốn chi phí hợp lý, bồi thường thiệt hại Khi bên có nghĩa vụ khơng thực cơng việc mà lại thực cơng việc bên có quyền quyền u cầu bên có nghĩa vụ phải chấm dứt việc thực hiện, khôi phục tình trạng ban đầu bồi thường thiệt hại - Trách nhiệm chậm tiếp nhận việc thực nghĩa vụ 44 Bên có quyền chậm tiếp nhận việc thực nghĩa vụ làm phát sinh thiệt hại cho bên có nghĩa vụ phải bồi thường thiệt hại cho bên phải chịu rủi ro, chi phí phát sinh kể từ thời điểm chậm tiếp nhận, trừ trường hợp luật có quy định khác b) Trách nhiệm bồi thường thiệt hại vi phạm nghĩa vụ + Trường hợp có thiệt hại vi phạm nghĩa vụ gây bên có nghĩa vụ phải bồi thường tồn thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác luật có quy định khác + Những quy kết trách nhiệm bồi thường thiệt hại: Vi phạm, thiệt hại, quan hệ nhân vi phạm thiệt hại lỗi * Bên bị vi phạm chứng minh hành vi vi phạm bên vi phạm * Bên bị vi phạm xác định thiệt hại vi phạm nghĩa vụ bao gồm thiệt hại vật chất thiệt hại tinh thần - Thiệt hại vật chất tổn thất vật chất thực tế xác định được, bao gồm tổn thất tài sản, chi phí hợp lý để ngăn chặn, hạn chế, khắc phục thiệt hại, thu nhập thực tế bị bị giảm sút - Thiệt hại tinh thần tổn thất tinh thần bị xâm phạm đến tính mạng,sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín lợi ích nhân thân khác chủ thể - Thiệt hại bồi thường vi phạm hợp đồng Thiệt hại bồi thường vi phạm nghĩa vụ theo hợp đồng xác định theo quy định khoản Điều 419, Điều 13 Điều 360 Bộ luật dân Người có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại cho lợi ích mà lẽ hưởng hợp đồng mang lại Người có quyền cịn u cầu người có nghĩa vụ chi trả chi phí phát sinh khơng hồn thành nghĩa vụ hợp đồng mà khơng trùng lặp với mức bồi thường thiệt hại cho lợi ích mà hợp đồng mang lại Theo yêu cầu người có quyền, Tịa án buộc người có nghĩa vụ bồi thường thiệt hại tinh thần cho người có quyền Mức bồi thường Tịa án định vào nội dung vụ việc - Nghĩa vụ ngăn chặn, hạn chế thiệt hại Bên có quyền phải áp dụng biện pháp cần thiết, hợp lý để thiệt hại không xảy hạn chế thiệt hại cho * Bên bị vi phạm chứng minh mối quan hệ nhân hành vi vi phạm thiệt hại xảy * Vấn đề lỗi trách nhiệm dân - Bồi thường thiệt hại trường hợp bên bị vi phạm có lỗi: Bên có nghĩa vụ chịu trách nhiệm dân chứng minh nghĩa vụ khơng thực hồn tồn lỗi bên có quyền - Lỗi trách nhiệm dân bao gồm lỗi cố ý, lỗi vô ý 45 Lỗi cố ý trường hợp người nhận thức rõ hành vi gây thiệt hại cho người khác mà thực mong muốn không mong muốn để mặc cho thiệt hại xảy Lỗi vô ý trường hợp người khơng thấy trước hành vi có khả gây thiệt hại, phải biết biết trước thiệt hại xảy thấy trước hành vi có khả gây thiệt hại, cho thiệt hại không xảy ngăn chặn - Bồi thường thiệt hại trường hợp bên bị vi phạm có lỗi: Trường hợp vi phạm nghĩa vụ có thiệt hại phần lỗi bên bị vi phạm bên vi phạm phải bồi thường thiệt hại tương ứng với mức độ lỗi c) Thoả thuận phạt vi phạm - Phạt vi phạm thoả thuận bên hợp đồng, theo bên vi phạm nghĩa vụ phải nộp khoản tiền cho bên bị vi phạm - Mức phạt vi phạm bên thoả thuận, trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác - Các bên thoả thuận việc bên vi phạm nghĩa vụ phải chịu phạt vi phạm mà bồi thường thiệt hại vừa phải chịu phạt vi phạm vừa phải bồi thường thiệt hại Trường hợp bên có thoả thuận phạt vi phạm không thỏa thuận việc vừa phải chịu phạt vi phạm vừa phải bồi thường thiệt hại bên vi phạm nghĩa vụ phải chịu phạt vi phạm ** Phân biệt với trách nhiệm bồi thường thiệt hại hợp đồng Đ584-608 BLDS “Điều 597 Bồi thường thiệt hại người pháp nhân gây Pháp nhân phải bồi thường thiệt hại người gây thực nhiệm vụ pháp nhân giao; pháp nhân bồi thường thiệt hại có quyền yêu cầu người có lỗi việc gây thiệt hại phải hoàn trả khoản tiền theo quy định pháp luật” 4.2.3.2 Trách nhiệm pháp lý vi phạm hợp đồng thương mại Đ292-316 LTM + Vi phạm hợp đồng thương mại Vi phạm hợp đồng việc bên không thực hiện, thực không đầy đủ thực không nghĩa vụ theo thoả thuận bên theo quy định Luật Vi phạm vi phạm hợp đồng bên gây thiệt hại cho bên đến mức làm cho bên không đạt mục đích việc giao kết hợp đồng + Các loại chế tài vi phạm hợp đồng thương mại a) Buộc thực hợp đồng b) Phạt vi phạm 46 c) Buộc bồi thường thiệt hại d) Tạm ngừng thực hợp đồng đ) Đình thực hợp đồng e) Huỷ bỏ hợp đồng g) Các biện pháp khác bên thoả thuận không trái với nguyên tắc pháp luật Việt Nam, điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thành viên tập quán thương mại quốc tế + Áp dụng chế tài thương mại vi phạm khơng Trừ trường hợp có thoả thuận khác, bên bị vi phạm không áp dụng chế tài tạm ngừng thực hợp đồng, đình thực hợp đồng huỷ bỏ hợp đồng vi phạm không + Các trường hợp miễn trách nhiệm hành vi vi phạm Bên vi phạm hợp đồng miễn trách nhiệm trường hợp sau đây: (4) a) Xảy trường hợp miễn trách nhiệm mà bên thoả thuận; b) Xảy kiện bất khả kháng; c) Hành vi vi phạm bên hoàn toàn lỗi bên kia; d) Hành vi vi phạm bên thực định quan quản lý nhà nước có thẩm quyền mà bên khơng thể biết vào thời điểm giao kết hợp đồng Bên vi phạm hợp đồng có nghĩa vụ chứng minh trường hợp miễn trách nhiệm + Phạt vi phạm - Phạt vi phạm việc bên bị vi phạm yêu cầu bên vi phạm trả khoản tiền phạt vi phạm hợp đồng hợp đồng có thoả thuận, trừ trường hợp miễn trách nhiệm quy định Điều 294 Luật Thương mại - Mức phạt vi phạm: Mức phạt vi phạm nghĩa vụ hợp đồng tổng mức phạt nhiều vi phạm bên thoả thuận hợp đồng, không 8% giá trị phần nghĩa vụ hợp đồng bị vi phạm, trừ trường hợp quy định Điều 266 Luật Thương mại (Phạt vi phạm, bồi thường thiệt hại trường hợp kết giám định sai) + Quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại áp dụng chế tài khác - Một bên không bị quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại tổn thất vi phạm hợp đồng bên áp dụng chế tài khác - Liên hệ với phạt vi phạm Bộ luật dân (Điều 418) 4.2.4 Giải tranh chấp hợp đồng 4.2.4.1 Khái niệm, đặc điểm phương thức giải tranh chấp hợp đồng kinh tế 47 + Tranh chấp hợp đồng kinh tế xung đột, bất đồng bên trình thực quan hệ hợp đồng + Những nguyên nhân chủ quan, khách quan tranh chấp hợp đồng kinh tế + Đặc điểm tranh chấp hợp đồng kinh tế + Các phương thức giải tranh chấp hợp đồng kinh tế - Tự thương lượng - Hòa giải: Nghị định số 22/2017/NĐ-CP ngày 24/2/2017 hòa giải thương mại - Trọng tài thương mại - Khởi kiện Tòa án nhân dân 4.2.4.2 Giải tranh chấp hợp đồng trọng tài thương mại - Luật Trọng tài thương mại 2010; - Nghị định số 63/2011/NĐ-CP ngày 28/7/2011 quy định chi tiết hướng dẫn thi hành số điều Luật Trọng tài thương mại; Nghị định số 124/2018/NĐ-CP ngày 19/9/2018 sửa đổi, bổ sung số điều Nghị định số 63/2011/NĐ-CP - Nghị số 01/2014/NQ-HĐTP ngày 20/3/2014 hướng dẫn thi hành số quy định Luật Trọng tài thương mại - Luật Thi hành án dân 2008, SĐBS 2014 + Thỏa thuận trọng tài - Thoả thuận trọng tài thoả thuận bên việc giải Trọng tài tranh chấp phát sinh phát sinh - Hình thức thoả thuận trọng tài: Thỏa thuận trọng tài xác lập hình thức điều khoản trọng tài hợp đồng hình thức thỏa thuận riêng Thoả thuận trọng tài phải xác lập dạng văn Các hình thức thỏa thuận sau coi xác lập dạng văn bản: (5) a) Thoả thuận xác lập qua trao đổi bên telegram, fax, telex, thư điện tử hình thức khác theo quy định pháp luật; b) Thỏa thuận xác lập thông qua trao đổi thông tin văn bên; c) Thỏa thuận luật sư, công chứng viên tổ chức có thẩm quyền ghi chép lại văn theo yêu cầu bên; d) Trong giao dịch bên có dẫn chiếu đến văn thỏa thuận trọng tài hợp đồng, chứng từ, điều lệ công ty tài liệu tương tự khác; đ) Qua trao đổi đơn kiện tự bảo vệ mà thể tồn thoả thuận bên đưa bên không phủ nhận - Thoả thuận trọng tài có hiệu lực (Đ18 LTTTM) + Hình thức trọng tài 48 - Trọng tài quy chế hình thức giải tranh chấp Trung tâm trọng tài theo quy định Luật Trọng tài thương mại quy tắc tố tụng Trung tâm trọng tài - Trọng tài vụ việc hình thức giải tranh chấp theo quy định Luật Trọng tài thương mại trình tự, thủ tục bên thoả thuận + Trung tâm trọng tài - Trọng tài viên, Trung tâm trọng tài, chi nhánh, Văn phòng đại diện Trung tâm trọng tài Việt Nam: Đ20-29 LTTTM, Đ6-19 NĐ 63/2011/NĐ-CP - Chi nhánh, Văn phòng đại diện Tổ chức trọng tài nước Việt Nam: Đ73-79 LTTTM, Đ20-25 NĐ63/2011/NĐ-CP + Luật áp dụng giải tranh chấp hợp đồng trọng tài Đ14 LTTTM - Đối với tranh chấp hợp đồng khơng có yếu tố nước ngoài, Hội đồng trọng tài áp dụng pháp luật Việt Nam để giải tranh chấp - Đối với tranh chấp hợp đồng có yếu tố nước ngồi, Hội đồng trọng tài áp dụng pháp luật bên lựa chọn; bên khơng có thỏa thuận luật áp dụng Hội đồng trọng tài định áp dụng pháp luật mà Hội đồng trọng tài cho phù hợp + Những giai đoạn tố tụng trọng tài a) Khởi kiện b) Thành lập Hội đồng trọng tài c) Phiên họp giải tranh chấp d) Phán trọng tài vấn đề hủy phán trọng tài 4.2.4.3 Giải tranh chấp hợp đồng Tòa án nhân dân - Bộ luật tố tụng dân 2015 - Luật Thi hành án dân 2008, SĐBS 2014 + Thời hiệu khởi kiện hợp đồng Đ429 BLDS Thời hiệu khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải tranh chấp hợp đồng 03 năm, kể từ ngày người có quyền yêu cầu biết phải biết quyền lợi ích hợp pháp bị xâm phạm + Gửi đơn khởi kiện tranh chấp hợp đồng Đ30, 35, 39, 40 BLTTDS Tòa án nhân dân cấp huyện (Tòa dân - có) giải theo thủ tục sơ thẩm tranh chấp kinh doanh, thương mại quy định khoản Điều 30 Bộ luật tố tụng dân (Tranh chấp phát sinh hoạt động kinh doanh, thương mại cá nhân, tổ chức có đăng ký kinh doanh với có mục đích lợi nhuận) trừ tranh chấp mà có đương tài sản nước cần phải ủy thác tư pháp cho quan đại diện nước Cộng hịa xã hội chủ nghĩa Việt Nam nước ngồi, cho Tịa án, quan có thẩm quyền nước ngồi 49 Tịa án nhân dân cấp tỉnh (Tịa kinh tế) giải theo thủ tục sơ thẩm tranh chấp kinh doanh, thương mại lại Khi xét thấy cần thiết theo đề nghị Tòa án nhân dân cấp huyện, Tòa án nhân dân cấp tỉnh lấy lên để giải tranh chấp kinh doanh, thương mại thuộc thẩm quyền Tòa án nhân dân cấp huyện Nguyên đơn gửi đơn kiện đến Tịa án nơi bị đơn có trụ sở Các đương có quyền tự thoả thuận với văn yêu cầu Tòa án nơi nguyên đơn có trụ sở Nếu đối tượng tranh chấp bất động sản Tịa án nơi có bất động sản có thẩm quyền giải Nguyên đơn có quyền lựa chọn Tịa án giải tranh chấp kinh doanh, thương mại trường hợp sau đây: (5) a) Nếu nơi cư trú, làm việc, trụ sở bị đơn ngun đơn yêu cầu Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc, có trụ sở cuối nơi bị đơn có tài sản giải quyết; b) Nếu tranh chấp phát sinh từ hoạt động chi nhánh tổ chức ngun đơn u cầu Tịa án nơi tổ chức có trụ sở nơi tổ chức có chi nhánh giải quyết; c) Nếu tranh chấp phát sinh từ quan hệ hợp đồng ngun đơn yêu cầu Tòa án nơi hợp đồng thực giải quyết; d) Nếu bị đơn cư trú, làm việc, có trụ sở nhiều nơi khác ngun đơn u cầu Tịa án nơi bị đơn cư trú, làm việc, có trụ sở giải quyết; đ) Nếu tranh chấp bất động sản mà bất động sản có nhiều địa phương khác ngun đơn u cầu Tịa án nơi có bất động sản giải + Những giai đoạn tố tụng dân giải tranh chấp hợp đồng a) Thủ tục giải vụ án tòa án cấp sơ thẩm Đ186-269 BLTTDS - Khởi kiện thụ lý vụ án - Thủ tục hòa giải chuẩn bị xét xử - Phiên tòa sơ thẩm b) Thủ tục giải vụ án tòa án cấp phúc thẩm Đ270-315 BLTTDS - Tính chất xét xử phúc thẩm kháng cáo, kháng nghị án, định Tòa án cấp sơ thẩm - Chuẩn bị xét xử phúc thẩm - Thủ tục xét xử phúc thẩm c) Thủ tục xét lại án, định có hiệu lực pháp luật Đ325-357 BLTTDS - Thủ tục giám đốc thẩm - Thủ tục tái thẩm 50 d) Thủ tục đặc biệt xem xét lại định Hội đồng thẩm phán TAND tối cao Đ358-360 BLTTDS đ) Thủ tục công nhận cho thi hành Việt Nam không cơng nhận án, định dân Tịa án nước ngồi; cơng nhận cho thi hành phán Trọng tài nước Đ423-463 BLTTDS 4.2.4.4 Thi hành phán trọng tài án, định Tòa án nhân dân hợp đồng kinh tế LTHADS 2008, SĐBS 2014 Những nội dung Luật Thi hành án dân 2008, sửa đổi, bổ sung 2014: a) Bản án, định thi hành b) Thoả thuận thi hành án c) Quyền, nghĩa vụ người thi hành án d) Quyền, nghĩa vụ người phải thi hành án đ) Quyền, nghĩa vụ người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan e) Tự nguyện cưỡng chế thi hành án g) Hệ thống tổ chức thi hành án dân Chấp hành viên h) Cấp án, định i) Chuyển giao án, định k) Thời hiệu yêu cầu thi hành án l) Thẩm quyền thi hành án n) Những thủ tục cụ thể thi hành án dân o) Biện pháp bảo đảm cưỡng chế thi hành án p) Thi hành án số trường hợp cụ thể q) Khiếu nại, tố cáo kháng nghị thi hành án dân 4.3 MỘT SỐ MẪU HỢP ĐỒNG KINH TẾ 4.3.1 Mẫu hợp đồng đấu thầu Hợp đồng dịch vụ tư vấn: Thông tư số 01/2015/TT-BKHĐT ngày 14-2-2015 quy định chi tiết lập hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu dịch vụ tư vấn Hợp đồng thầu xây lắp: Thông tư số 03/2015/TT-BKHĐT ngày 6-5-2015 quy định chi tiết lập hồ sơ mời thầu xây lắp (Mẫu số 24, trang 156) Hợp đồng mua sắm hàng hóa: Thơng tư số 05/2015/TT-BKHĐT ngày 16-6-2015 quy định chi tiết lập hồ sơ mời thầu mua sắm hàng hóa (Mẫu số 19, trang 120) Hợp đồng định thầu, chào hàng cạnh tranh: Thông tư số 11/2015/TTBKHĐT ngày 27-10-2015 quy định chi tiết lập hồ sơ yêu cầu định thầu, chào hàng cạnh tranh 51 Hợp đồng mua sắm hàng hóa đấu thầu qua mạng: Thông tư số 07/2016/TT-BKHĐT ngày 29-6-2016 quy định chi tiết lập hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu mua sắm hàng hóa đấu thầu qua mạng Hợp đồng thầu thiết kế, cung cấp hàng hóa xây lắp (EPC): Thơng tư số 11/2016/TT-BKHĐT ngày 26-7-2016 hướng dẫn lập hồ sơ mời thầu thiết kế, cung cấp hàng hóa xây lắp (EPC) Phần thứ Điều kiện hợp đồng Trang 126-128 Hợp đồng dịch vụ phi tư vấn: Thông tư số 14/2016/TT-BKHĐT ngày 29-9-2016 quy định chi tiết lập hồ sơ mời thầu dịch vụ phi tư vấn (Mẫu số 20, trang 87) Hợp đồng đặt hàng sản xuất cung ứng sản phẩm, dịch vụ cơng ích quản lý, bảo trì cơng trình đường bộ: Nghị định số 130/2013/NĐ-CP ngày 16-10-2013 sản xuất cung ứng sản phẩm, dịch vụ cơng ích Quyết định số 326/QĐ-TTg ngày 10-32015 bổ sung Danh mục sản phẩm, dịch vụ công ích ban hành kèm theo Nghị định số 130/2013/NĐ-CP; Thông tư số 31/2014/TT-BGTVT ngày 5-8-2014 hướng dẫn đấu thầu, đặt hàng sản xuất cung ứng sản phẩm, dịch vụ cơng ích quản lý, bảo trì cơng trình đường sử dụng Quỹ bảo trì đường trung ương Hợp đồng dự án đầu tư PPP: - Phụ lục VA, VB Thông tư số 09/2018/TT-BKHĐT ngày 28-12-2018 hướng dẫn thực số điều Nghị định số 63/2018/NĐ-CP - Khoản Điều 40 Nghị định số 63/2018/NĐ-CP: Căn quy định Khoản Điều 40, bộ, quan ngang hướng dẫn chi tiết mẫu hợp đồng dự án phù hợp với yêu cầu thực dự án ngành, lĩnh vực quản lý 4.3.2 Mẫu hợp đồng kinh doanh bất động sản Các loại hợp đồng mẫu kinh doanh bất động sản ban hành kèm theo Phụ lục Nghị định số 76/2015/NĐ-CP ngày 10/9/2015 quy định chi tiết thi hành số điều Luật Kinh doanh bất động sản bao gồm: Hợp đồng mua bán nhà, công trình xây dựng có sẵn, hình thành tương lai theo Mẫu số 01 Hợp đồng cho thuê nhà, cơng trình xây dựng có sẵn, hình thành tương lai theo Mẫu số 02 Hợp đồng thuê mua nhà, cơng trình xây dựng có sẵn, hình thành tương lai theo Mẫu số 03 Hợp đồng chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất theo Mẫu số 04a Mẫu số 04b Hợp đồng chuyển nhượng toàn phần dự án bất động sản theo Mẫu số 05 4.3.3 Hợp đồng mẫu thị trường điện lực Hợp đồng mua bán điện mẫu cho nhà máy thủy điện nhỏ 52 - TT32/2014/TT-BCT ngày 9/10/2014 quy định trình tự xây dựng, áp dụng Biểu giá chi phí tránh ban hành Hợp đồng mua bán điện mẫu cho nhà máy thủy điện nhỏ; Thông tư 06/2016/TT-BCT ngày 14-6-2016 sửa đổi, bổ sung số điều TT32/2014/TT-BCT Hợp đồng mua bán điện mẫu áp dụng cho dự án điện mặt trời nối lưới Hợp đồng mua bán điện mẫu áp dụng cho dự án điện mặt trời mái nhà Việt Nam - TT16/2017/TT-BCT ngày 12-9-2017 quy định phát triển dự án Hợp đồng mua bán điện mẫu áp dụng cho dự án điện mặt trời Hợp đồng mua bán điện phục vụ mục đích sinh hoạt - QĐ02/2012/QĐ-TTg ngày 13/1/2012 việc ban hành Danh mục hàng hóa, dịch vụ thiết yếu phải đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung; QĐ35/2015/QĐ-TTg ngày 20/8/2015 sửa đổi bổ sung QĐ02/2012/QĐ-TTg - TT19/2014/TT-BCT ngày 18/6/2014 Ban hành mẫu Hợp đồng mua bán điện phục vụ mục đích sinh hoạt 4.3.4 Hợp đồng xây dựng - Nghị định 37/2015/NĐ-CP ngày 22-4-2015 quy định chi tiết hợp đồng xây dựng Hợp đồng tư vấn xây dựng: Thông tư 08/2016/TT-BXD ngày 10/3/2016 hướng dẫn số nội dung hợp đồng tư vấn xây dựng Hợp đồng thi cơng xây dựng cơng trình: Thơng tư 09/2016/TT-BXD ngày 10/3/2016 hướng dẫn hợp đồng thi công xây dựng công trình Hợp đồng thiết kế - cung cấp thiết bị cơng nghệ thi cơng xây dựng cơng trình (EPC): Thông tư 30/2016/TT-BXD ngày 30/12/2016 hướng dẫn hợp đồng thiết kế - cung cấp thiết bị công nghệ thi cơng xây dựng cơng trình (EPC) Hợp đồng sử dụng chung cơng trình hạ tầng kỹ thuật hợp đồng quản lý vận hành cơng trình hạ tầng kỹ thuật sử dụng chung: Thông tư 03/2013/TT-BXD ngày 2/4/2013 ban hành Mẫu hợp đồng sử dụng chung cơng trình hạ tầng kỹ thuật hợp đồng quản lý vận hành cơng trình hạ tầng kỹ thuật sử dụng chung 4.4 TÌNH HUỐNG HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HĨA (Đề nghị học viên nghiên cứu kỹ tình để tham gia thảo luận) Cơng ty cổ phần xi măng Hồng Long có trụ sở thành phố ng Bí tỉnh Quảng Ninh (Bên A) Công ty TNHH xây dựng Xn Trường có trụ sở huyện Giao Thủy tỉnh Nam Định (Bên B) Tháng 3/2019, thông qua chi nhánh Bên A quận Đống Đa, thành phố Hà Nội, hai bên ký kết hợp đồng Theo đó, Bên A bán cho Bên B 900 xi măng với chất lượng cụ thể theo Phụ lục hợp đồng Bên bán chịu trách nhiệm vận tải hàng giao làm đợt vào đầu tháng 5,6,7 năm 2019 công trường xây dựng thuộc xã Hải Thịnh, huyện Hải Hậu tỉnh Nam Định Thanh toán chậm sau 10 ngày kể từ nhận hàng đợt Hợp đồng khơng có điều 53 khoản phạt vi phạm bồi thường thiệt hại quy định có tranh chấp mà hai bên khơng tự giải Tịa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh giải Lô hàng 400 giao ngày 15/5/2019 khơng có phụ gia chịu mặn thỏa thuận hợp đồng nên Bên B dùng số xi măng để xây dựng kè biển dự định ban đầu Vì vi phạm chất lượng việc giao hàng chậm nên Bên B yêu cầu Bên A trả 70 triệu đồng tiền phạt vi phạm 150 triệu đồng bồi thường thiệt hại Bên A không chấp nhận yêu cầu lý giải việc chậm giao hàng nước sông xuống thấp, sà lan bị mắc cạn tình bất khả kháng nên phải miễn trách nhiệm Vì hết tháng 6/2019, Bên B toán nửa số tiền hàng đợt hàng giao tháng 5/2019 Trong đợt giao hàng tháng 6/2019, lái xe sơ ý lùi ô tô quệt đổ quán bán nước người dân ven đường gần địa điểm giao hàng Thiệt hại xác định 12 triệu đồng Lô hàng 200 giao ngày 3/7/2019 công trường xây dựng Bên B quy định hợp đồng Sau làm thủ tục nhận hàng, thủ kho Bên B đề nghị ô tô Bên A chở giúp xi măng xuống khu trộn bê tơng cách km lái xe đồng ý Trên đường đi, ô tô bị lật nghiêng nên 20 xi măng bị đổ xuống nước, hư hỏng hoàn toàn, Bên B yêu cầu bồi thường số xi măng Bên A không chấp nhận Các bên nhiều lần gặp không giải tranh chấp NHỮNG VẤN ĐỀ THẢO LUẬN Khi xác lập giải quan hệ hợp đồng mua bán xi măng này, bên phải vào đạo luật chủ yếu nào? Giải thích rõ Bên B địi 70 triệu đồng tiền phạt vi phạm 150 triệu đồng bồi thường thiệt hại hay không? Nêu rõ pháp lý cho lập luận Bên B yêu cầu bồi thường thiệt hại 20 xi măng đợt giao tháng 7/2019 hay khơng? Giải thích rõ Hãy xác định tính chất vi phạm chất lượng lô hàng giao tháng 5/2019 Đối với vi phạm này, áp dụng chế tài nào? Lơ hàng giao tháng 5/2019 có chậm hay khơng Bên A có miễn trách nhiệm việc hay khơng? Giải thích rõ Ai người phải bồi thường thiệt hại 12 triệu đồng cho người dân? Nêu rõ pháp lý cho lập luận Hãy nêu phương thức mà bên áp dụng để giải tranh chấp quan hệ hợp đồng Nếu bên lựa chọn phương thức trọng tài để giải tranh chấp cần phải có điều kiện nêu quy định pháp luật hành điều kiện 54 Hãy điểm sai điều khoản hợp đồng việc Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh giải tranh chấp bên 10 Trong trường hợp, Bên A Bên B khởi kiện đơn kiện phải đưa đến Tòa án địa phương nào? Nêu rõ pháp lý cho ý kiến mình./ 55 ... chức (hợp đồng dân sự); hợp đồng lao động; thỏa thuận lĩnh vực hôn nhân gia đình + Hợp đồng có mục đích kinh doanh (Hợp đồng kinh tế - Hợp đồng kinh doanh, thương mại) - Khái niệm kinh doanh: ? ?Kinh. .. kinh tế 4.3 MỘT SỐ MẪU HỢP ĐỒNG KINH TẾ 4.3.1 Mẫu hợp đồng đấu thầu 4.3.2 Mẫu hợp đồng kinh doanh bất động sản 4.3.3 Hợp đồng mẫu thị trường điện lực 4.3.4 Hợp đồng xây dựng 4.4 TÌNH HUỐNG HỢP ĐỒNG... đồng khác kinh doanh + Hợp đồng hợp tác kinh doanh (hợp đồng BCC) hợp đồng ký nhà đầu tư nhằm hợp tác kinh doanh phân chia lợi nhuận, phân chia sản phẩm mà không thành lập tổ chức kinh tế (K9 Đ3