BỘ Y TẾ TRƯỜ NG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM Đ ỊNH LÊ VĂN TUẤN THỰC TRẠNG CÔNG TÁC TIẾP NHẬN VÀ CHĂM SÓC BAN ĐẦU NGƯỜI BỆNH ĐỘT QUỴ NÃO CỦA ĐIỀU DƯỠNG TẠI KHOA CẤP CỨU BỆNH VIỆN E BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP ĐIỀU DƯỠNG CHUYÊN KHOA CẤP I NAM ĐỊNH – 2020 BỘ Y TẾ TRƯỜ NG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM Đ ỊNH LÊ VĂN TUẤN THỰC TRẠNG CÔNG TÁC TIẾP NHẬN VÀ CHĂM SÓC BAN ĐẦU NGƯỜI BỆNH ĐỘT QUỴ NÃO CỦA ĐIỀU DƯỠNG TẠI KHOA CẤP CỨU BỆNH VIỆN E BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP ĐIỀU DƯỠNG CHUYÊN KHOA CẤP I Chuyên ngành: Nội người lớn Giảng viên hướng dẫn: TS.BS Ngơ Huy Hồng NAM ĐỊNH – 2020 i LỜI CẢM ƠN Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn chân thành đến Ban Giám hiệu, Phòng đào tạo Sau đại học - Trường Đại học Điều dưỡng Nam Định quan tâm giúp đỡ tận tình cho tơi thời gian học tập hoàn thành chuyên đề Đặc biệt, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến Thầy thuốc ưu tú- Tiến sĩ- Bác sỹ Ngơ Huy Hồng - Phó hiệu trưởng nhà trường trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ cho để chuyên đề hồn thành Tơi xin chân thành cảm ơn Ban giám đốc phòng chức năng, khoa cấp cứu Bệnh viện E tạo điều kiện, giúp đỡ tơi q trình nghiên cứu để hồn thiện chuyên đề Tôi xin cảm ơn tất người bệnh người nhà người bệnh đồng ý hợp tác trình thực chuyên đề Cuối vô biết ơn đến người thân gia đình, bạn bè đồng nghiệp động viên, giúp đỡ chia sẻ khó khăn q trình học tập, nghiên cứu để hoàn thành chuyên đề Nam Định, ngày tháng 12 năm 2020 Học viên Lê Văn Tuấn ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan chuyên đề cơng trình nghiên cứu riêng tơi, thân thực hướng dẫn TTƯT.TS.BS Ngơ Huy Hồng, tất số liệu chun đề trung thực, khách quan chưa cơng bố cơng trình khác Tơi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm cam kết Nam Định, ngày tháng 12 năm 2020 Người cam đoan Lê Văn Tuấn i i MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN …………………………………………………………………… i LỜI CAM ĐOAN ……………………………………………………………… ii DANH MỤC VIẾT TẮT iii DANH MỤC BẢNG iv DANH MỤC BIỂU ĐỒ v ĐẶT VẤN ĐỀ Chương CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ THỰC TIỄN 1.1 Cơ sở lý luận 1.1.1 Định nghĩa phân loại đột quỵ não 1.1.2 Dịch tễ học đột quỵ não 1.1.3 Các yếu tố nguy đột quỵ não 1.1.4 Dự phòng đột quỵ não 1.1.5 Những phương hướng điều trị đột quỵ 1.1.6 Chăm sóc người bệnh đột quỵ não 1.2 Cơ sở thực tiễn 11 1.2.1 Các nghiên cứu giới 11 1.2.2 Các nghiên cứu Việt Nam 11 Chương 13 MÔ TẢ VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT 13 2.1 Sơ lược Bệnh viện E 13 2.2 Thực trạng công tác tiếp nhận chăm sóc 13 ii 2.2.1 Một số thông tin chung người bệnh đột quỵ chăm sóc 13 2.2.2 Cơng tác tiếp nhận, chăm sóc ban đầu điều dưỡng 15 2.2.2.1 Hoạt động điều dưỡng tiếp nhận nhận người bệnh 15 2.2.2.2 Kết cơng tác tiếp nhận chăm sóc ban đầu điều dưỡng người bệnh 18 2.2.3 Một số yếu tố kiên quan đến thời gian BN thực xét nghiệm cận lâm sàng thời gian người bệnh có chẩn đốn xác 22 Chương 24 BÀN LUẬN 24 3.1 Đặc điểm chung người bệnh đột quỵ cấp cứu Bệnh viện E 24 3.2 Cơng tác tiếp nhận, chăm sóc ban đầu điều dưỡng người bệnh đột quỵ não 25 3.3 Đề xuất số giải pháp nâng cao chất lượng tiếp nhận, chăm sóc ban đầu điều dưỡng người bệnh đột quỵ não 28 3.3.1 Đối với yếu tố liên quan đến thời gian người bệnh thực xét nghiệm cận lâm sàng thời gian người bệnh có chẩn đốn xác 28 3.3.2 Phân tích thuận lợi, khó khăn cơng tác tiếp nhận, chăm sóc người bệnh đột quỵ não Bệnh viện E 30 3.3.3 Một số giải pháp 34 KẾT LUẬN 36 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC 1: PHIẾU KHẢO SÁT CƠNG TÁC TIẾP NHẬN VÀ CHĂM SĨC BAN ĐẦU NGƯỜI BỆNH ĐỘT QUỴ NÃO CỦA ĐIỀU DƯỠNG TẠI KHOA CẤP CỨU- BỆNH VIỆN E 43 PHỤ LỤC 2: PROTOCOL CHĂM SÓC ĐIỀU DƯỠNG 45 iii iv iii DANH MỤC VIẾT TẮT TBMMN Đột quỵ não ĐQN Đột quỵ não YTNC Yếu tố nguy CT Chụp cắt lớp vi tính NB Người bệnh 31 quỵ não thể nhồi máu não xuất huyết não Đây sở quan trọng để sở y tế đưa quy trình, hướng dẫn tiếp nhận xử trí, chăm sóc người bệnh đột quỵ não Dựa quy định Y tế, hướng dẫn hội đột quỵ Việt Nam Hội đột quỵ giới Bệnh viện E ban hành Protocol, bảng kiểm đánh giá việc tiếp nhận xử trí, chăm sóc người bệnh đột quỵ não Trong hướng dẫn tiếp nhận người bệnh đột quỵ não áp dụng Bệnh viện E hướng dẫn chi tiết, cụ thể việc điều dưỡng phải làm làm chưa có bác sĩ lúc tiếp nhận Điều giúp cho trình tiếp nhận, cấp cứu người bệnh diễn nhanh chóng Ngồi việc Ban hành áp dụng hướng dẫn xử trí người bệnh đột quỵ vào viện, Bệnh viện E cịn thành lập nhóm Đột quỵ bệnh viện, thành viên nhóm bao gồm bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên khoa cấp cứu, điều trị tích cực, ngoại thần kinh chẩn đốn hình ảnh Khi có người bệnh nghi ngờ đột quỵ vào viện nhân viên y tế khoa cấp cứu sau tiếp nhận thăm khám người bệnh thông báo tới thành viên nhóm để biết phối hợp thực Điều làm giảm đáng kể thời gian phải chờ đợi người bệnh vào viện Do thời gian người bệnh đột quỵ não vàng, nên bệnh viện E thông báo tới bệnh viện tuyến dưới, trung tâm vận chuyển người bệnh cấp cứu số đường dây nóng bệnh viện khoa cấp cứu để có người bệnh nghi ngờ đột quỵ chuyển đến bệnh viện E bệnh viện kích hoạt quy trình cấp cứu người bệnh đột quỵ não người bệnh đến viện bác sĩ, điều dưỡng thực xét nghiệm cận lâm sàng, chụp cắt lớp vi tính, hội chẩn liên chun khoa phịng chụp CT để đưa xử trí kịp thời cho người bệnh Nhờ việc phối hợp mà có nhiều người bệnh đột quỵ não thể nhồi máu não sau đến bệnh viện 10 đến 15 phút thực tiêm thuốc tiêu sợi huyết phòng chụp CT, điều giúp người bệnh hồi phục gần hồn tồn, khơng để lại tai biến thời gian ngắn nên tế bào não chưa bị tổn thương nhiều Nhân lực: Nhân lực có vai trị quan trọng ngành y tế nói chung cơng tác tiếp nhận, chăm sóc người bệnh nói riêng Đối với nhân lực y tế việc điều trị người bệnh đột quỵ não Bệnh viện E bệnh viện quan tâm, nhiều bác sĩ, điều dưỡng gửi học tập đào tạo sở y tế nước 32 nước Đối với điều dưỡng viên bệnh viện có chương trình hợp tác với đại học Sanphansico Hoa Kỳ việc đào tạo, hướng dẫn điều dưỡng chăm sóc người bệnh có người bệnh đột quỵ não Điều giúp làm thay đổi kiến thức điều dưỡng bệnh đột quỵ não chăm sóc ban đầu người bệnh vào viện Chính nhờ việc thường xuyên đào tạo, cập nhật kiến thức nên có nhiều điều dưỡng có kiến thức đột quỵ não thực hành tốt việc tiếp nhận chăm sóc ban đầu người bệnh đột quỵ não Cơ sở hạ tầng trang thiết bị: Trong năm gần quan tâm tạo điều kiện Đảng Nhà nước Bộ Y tế, Bệnh viện E đầu tư nâng cấp trang thiết bị phục vụ công tác khám chữa bệnh Bệnh viện trang bị nhiều máy móc đại phục vụ cho việc điều trị người bệnh nói chung người bệnh đột quỵ não nói riêng Bệnh viện thực đầy đủ xét nghiệm cận lâm sàng phục vụ cho việc chẩn đoán, điều trị cho người bệnh đột quỵ não hệ thống morningter theo dõi người bệnh, oxi trung tâm, khoa cấp cứu khoa chẩn đốn hình ảnh, khoa xét nghiệm bố trí tịa nhà giúp cho q trình vận chuyển mẫu xét nghiệm di chuyển người bệnh từ khoa cấp cứu sang phòng chụp cắt lớp vi tính nhanh hơn, giảm thiểu nguy tai biến xảy q trình vận chuyển người bệnh - Khó khăn Q tải người bệnh, cơng việc: Bệnh viện E bệnh viện đa khoa trung ương hạng đóng địa bàn thủ Hà Nội Cũng giống bệnh viện khác bệnh viện trung ương khác địa bàn Hà Nội, Bệnh viện E thường xuyên xảy tình trạng tải người bệnh đến khám điều trị Khoa cấp cứu bệnh viện E giao nhiệm vụ tiếp nhận tất trường hợp người bệnh nặng đến viện chấn thương, đột quỵ, nhồi máu tim… Do đặc thù nơi tiếp nhận người bệnh nặng nên có nhiều cơng việc điều dưỡng cần thực tiếp nhận người bệnh đánh giá tình trạng người bệnh, theo dõi người bệnh liên tục, cần nhanh chóng thực y lệnh cấp cứu bác sĩ, nên khối lượng công việ lớn Do khối lượng công việc lớn nên việc thực chăm sóc chưa nhanh chóng Do khoa cấp cứu nên cần phải ưu tiên người bệnh nặng ảnh hưởng tới tính 33 mạng trước nên người bệnh đột quỵ não đánh giá chưa ảnh hưởng đến tính mạng phải chờ đợi việc xử trí chăm sóc Một người bệnh vào viện đặc thù cấp cứu, bệnh nặng nên điều dưỡng viên bác sĩ phải thực ghi chép nhiều thông tin vào hồ sơ bệnh án, thủ tục hành điều khó khăn thời gian dành cho cơng việc hành nhiều làm giảm thời gian theo dõi, xử trí chăm sóc người bệnh bác sĩ điều dưỡng Nhân lực: Bệnh viện E tổ chức số lớp đào tạo đột quỵ não cho nhân viên y tế nhiên chưa tổ chức đào tạo cho toàn nhân viên khoa hồi sức cấp cứu, khoa phòng có liên quan cịn số nhân viên y tế chưa có kỹ việc tiếp nhận, đánh giá xử trí chăm sóc ban đầu cho nhân viên y tế Việc hợp tác với đại học Sanphansico Hoa Kỳ đào tạo điều dưỡng chăm sóc người bệnh đột quỵ thực số điều dưỡng có trình độ ngoại ngữ lại người trình độ ngoại ngữ chưa thể tiếp cận với kiến thức Thêm yếu tố ảnh hưởng tới việc tiếp nhận chăm sóc ban đầu điều dưỡng với người bệnh đột quỵ não ý thức, thói quen làm việc số người giữ thói quen làm việc cũ, chưa cập nhật kiến thức mới.Chưa ý thức vai trò việc sử dụng bảng kiểm đánh giá người bệnh việc đeo vòng cảnh báo giúp làm giảm thời gian người bệnh phải chờ đợi để có chẩn đốn xác Cơ chế, chế tài đơn vị: Hiện bệnh viện E ban hành hướng dẫn, bảng kiểm đánh giá áp dụng trường hợp tiếp nhận, cấp cứu người bệnh nghi ngờ người bệnh đột quỵ não vào viện Tuy nhiên bệnh viện chưa có chế tài, quy định bắt buộc điều dưỡng khoa cấp cứu phải thực quy định Theo ý kiến điều dưỡng thảo luận nhóm cho thấy yêu cầu cần thiết phải có quy định bắt buộc tiếp nhận người bệnh phải sử dụng bảng kiểm để đánh giá người bệnh Cũng việc phải ghi chép đầy đủ thông tin người bệnh vào hồ sơ bệnh án Phối hợp đơn vị: Như phân tích phần bệnh viện thông báo số đường dây nóng để đơn vị trước vận chuyển người bệnh đột 34 quỵ não đến bệnh viện E thông báo trước để bệnh viện chuẩn bị tốt việc tiếp nhận xử trí người bệnh Tuy nhiên nhiều đơn vị không thông báo cho bệnh viện trước vận chuyển người bệnh đến Đối với đơn vị bệnh viện đôi lúc phối hợp chưa nhịp nhàng, dẫn đến kéo dài thời gian chờ đợi kết chẩn đốn xác người bệnh, điều làm hạn chế phục hồi người bệnh 3.3.3 Một số giải pháp Với thực trạng số thuận lợi khó khăn phân tích học viên xin đưa số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tiếp đón, chăm sóc ban đầu điều dưỡng viên người bệnh bị đột quỵ não sau: Đối với bệnh viện: Tăng cường việc áp dụng công nghệ thông tin vào việc quản lý hồ sơ bệnh án, giảm bớt thủ tục hành cho điều dưỡng Ban hành quy định bắt buộc phải sử dụng hướng dẫn tiếp nhận xử trí, chăm sóc ban đầu người bệnh đột quỵ có việc đeo vòng cảnh báo đột quỵ cho người bệnh Cần có chế tài xử lý trường hợp cố tình khơng áp dụng Tổ chức khóa tập huấn cơng tác tiếp nhận, chăm sóc người bệnh đột quỵ cho tất điều dưỡng viên khoa cấp cứu đơn vị liên quan kiến thức mới, quy trình việc tiếp nhận, chăm sóc người bệnh đột quỵ não Thường xuyên nhắc nhở, phối hợp với đơn vị tuyến việc thông báo trước người bệnh đột quỵ trước vận chuyển người bệnh đến Bệnh viện E Cần có kế hoạch tăng cường giáo dục sức khỏe đột quỵ não cho bệnh nhân, người nhà bệnh nhân vào viện Đối với điều dưỡng: Cần tiếp tục học tập, nâng cao trình độ chun mơn, tn thủ hướng dẫn tiếp nhận chăm sóc ban đầu người bệnh đột quỵ não Cần tiếp tục học tập, nâng cao trình độ chun mơn, tn thủ hướng dẫn tiếp nhận chăm sóc ban đầu người bệnh đột quỵ não Cần áp dụng Protocol đánh giá bệnh nhân đột quỵ cho tất bệnh nhân nghi ngờ đột quỵ não vào viện 35 Nghiêm túc thực đeo vòng cảnh báo đột quỵ cho bệnh nhân nghi ngờ đột quỵ vào viện Nghiêm túc thực việc đánh giá Glassgow bệnh nhân nghi ngờ đột quỵ Áp dụng thang điểm Face đánh giá bệnh nhân đột quỵ cho bệnh nhân vào viện Nâng cao trình độ ngoại ngữ để tham gia thảo luận trao đổi kiến thức với chuyên gia nước đột quỵ, cập nhập thêm kiến thức tiếng Anh 36 KẾT LUẬN Thực trạng cơng tác tiếp nhận chăm sóc ban đầu người bệnh đột quỵ điều dưỡng Khoa cấp cứu Bệnh viện E Công tác tiếp nhận người bệnh thực đầy đủ: 64,3% người bệnh điều dưỡng áp dụng protocol đánh giá người bệnh đột quỵ vào viện 100% 54,1% người bệnh điều dưỡng đo DHST, đánh giá điểm Glassgow Các chăm sóc ban đầu tiếp nhận người bệnh điều dưỡng phù hợp với tình trạng người bệnh lúc nhập viện: 5,7% đeo vòng cảnh báo; 34,4% nâng cao đầu giường 30˚ 32,9% đặt đường truyền kim lớn Các chăm sóc ban đầu tiếp nhận người bệnh điều dưỡng thực tương đối nhanh chóng, kịp thời: Trung bình người bệnh sau vào viện 22,53±15,65 phút lấy máu làm xét nghiệm; 45,56± 25 phút mẫu máu vận chuyển đến khoa cận lâm sàng; 26,1 ±19,7 phút đưa chụp CT Một số yếu tố liên quan đến thời gian người bệnh thực xét nghiệm cận lâm sàng thời gian người bệnh có chẩn đốn xác - Việc điều dưỡng sử dụng bảng kiểm đánh giá tiếp nhận người bệnh đột quỵ có liên quan đến thời gian lấy máu làm xét nghiệm thời gian vận chuyển mẫu máu tới khoa xét nghiệm (p180mmHg hoặc/ HATTr >110mmHg: Có Glassgow: điểm Spo2 Khơng Các xử trí có chẩn đốn nghi ngờ đột quỵ: - Kiểm tra ĐMMM:………… mg/dl - Đeo vòng cảnh báo: Có Khơng - Nâng đầu giường 30 độ Có Khơng - Cho thở oxy – l/phút: Có Khơng - Lập đường truyền kim lớn 18G: Có - Băng ép lên vị trí chích tĩnh mạch thất bại: Khơng Có Khơng - Lấy máu XN: CTM ĐMCB NHĨM MÁU SHM VS Thời gian thực chăm sóc, can thiệp tính từ lúc vào viện - Thời gian BN lấy máu sau: phút - Thời gian gửi XN: phút - Thời gian có kết quả: phút - BN chụp CLVT:……phú - Có kết CLVT sau: phút Chẩn đoán xác định sau:…….phút Mạch HA Nhiệt độ Nhịp thở SpO2 Glassgow: điểm - Tần suất theo dõi dấu hiệu sinh tồn toàn trạng: …………… phút/ lần - Ghi chép đầy đủ số theo dõi, người bệnh vào HSBA: Có Khơng (ghi rõ nơi dung):……………………………………………… - Ghi chép đầy đủ hoạt động chăm sóc diều dưỡng vào HSBA: Có Khơng (ghi rõ nơi dung):……………………………………………… PHỤ LỤC 2: PROTOCOL CHĂM SÓC ĐIỀU DƯỠNG ... HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM Đ ỊNH LÊ VĂN TUẤN THỰC TRẠNG CÔNG TÁC TIẾP NHẬN VÀ CHĂM SÓC BAN ĐẦU NGƯỜI BỆNH ĐỘT QUỴ NÃO CỦA ĐIỀU DƯỠNG TẠI KHOA CẤP CỨU BỆNH VIỆN E BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP ĐIỀU DƯỠNG... hiệu công tác tiếp nhận, điều trị chăm sóc? Để có câu trả lời khách quan thực chuyên đề ? ?Thực trạng cơng tác tiếp nhận chăm sóc người bệnh đột quỵ não điều dưỡng Khoa cấp cứu Bệnh viện E? ?? với... hành công tác khám chữa bệnh Nhằm đánh giá thực trạng cơng tác tiếp nhận chăm sóc ban đầu người bệnh đột quỵ não Khoa cấp cứu Bệnh viện E, học viên thực đánh giá việc tiếp nhận chăm sóc ban đầu điều