BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH NGUYỄN THỊ THU HIỀN THỰC TRẠNG CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM CỘT SỐNG THẮT LƯNG CỦA ĐIỀU DƯỠNG TẠI BỆNH VIỆN TUỆ TĨNH NĂM 2020 BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP NAM ĐỊNH - 2020 BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH NGUYỄN THỊ THU HIỀN THỰC TRẠNG CHĂM SĨC NGƯỜI BỆNH THỐT VỊ ĐĨA ĐỆM CỘT SỐNG THẮT LƯNG CỦA ĐIỀU DƯỠNG TẠI BỆNH VIỆN TUỆ TĨNH NĂM 2020 Chuyên ngành: Điều dưỡng Nội người lớn BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: TS VŨ VĂN THÀNH NAM ĐỊNH - 2020 i LỜI CẢM ƠN Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban Giám hiệu trường Đại học Điều dưỡng Nam Định, thầy cô giáo tồn trường tạo điều kiện giúp đỡ tơi suốt q trình học tập trường Tơi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành sâu sắc tới thấy giáo Ts.Vũ Văn Thành - người tận tình hướng dẫn tơi q trình thực chuyên đề tốt nghiệp Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc, Phòng Điều dưỡng Khoa Phục Hồi Chức Bệnh viện Tuệ Tĩnh quan tâm giúp đỡ tạo điều kiện thuận lợi cho thực chuyên đề Cuối cùng, xin gửi lời cảm ơn tới gia đình bạn bè ln giúp đỡ tơi q trình thực chun đề Mặc dù có nhiều cố gắng để thực chun đề cách hồn chỉnh Song khơng thể tránh khỏi thiếu sót mà thân chưa thấy Tơi mong đóng góp q thầy cô bạn lớp, đồng nghiệp để chuyên đề hoàn chỉnh Xin chân thành cảm ơn! Nam Định, ngày 15 tháng 01 năm 2021 Học viên Nguyễn Thị Thu Hiền ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan báo cáo chuyên đề riêng tơi Nội dung báo cáo hồn tồn trung thực, khách quan chưa cơng bố cơng trình khác Báo cáo thân thực hướng dẫn giáo viên hướng dẫn Nếu có điều sai trái tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm Nam Định, ngày 15 tháng 01 năm 2021 Người cam đoan Nguyễn Thị Thu Hiền MỤC LỤC Trang Lời cảm ơn i Lời cam đoan ii Mục lục Danh mục bảng iv Danh mục biểu đồ, hình ảnh v Đặt vấn đề Chương 1: Cơ sở lý luận thực tiễn 1.1 Cơ sở lý luận 1.1.1.Định nghĩa thoát vị đĩa đệm .3 1.1.2 Nguyên nhân 1.1.3 Phân loại thoát vị đĩa đệm 1.1.4 Triệu chứng lâm sàng 1.1.5 Triệu chứng cận lâm sàng 1.1.6 Chẩn đoán giai đoạn thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng: .7 1.1.7 Chẩn đoán xác định thoát vị đĩa đệm 1.2 Cở sở thực tiễn 1.2.1 Vai trò điều dưỡng 1.2.2 Nhận định 10 1.2.3 Chẩn đoán điều dưỡng 12 1.2.4 Lập kế hoạch chăm sóc 12 1.2.5 Thực kế hoạch chăm sóc 16 1.2.6 Đánh giá 18 1.2.7 Đánh giá chức sinh hoạt hàng ngày 19 1.2.8 Nghiên cứu thoát vị đĩa đêm cột sống thát lưng giới Việt Nam 19 Chương 2: Liên hệ với thực tế 21 2.1 Giới thiệu bệnh viện y dược cổ truyền tuệ tĩnh 21 2.1.1 Sơ lược bệnh viện Y dược cổ truyền Tuệ Tĩnh 21 2.1.2 Thực trạng điều dưỡng bệnh viện Tuệ Tĩnh chăm sóc bệnh vị đĩa đệm cột sống thắt lưng 21 2.2 Một số đặc điểm chung người bệnh nghiên cứu 22 2.2.1 Đặc điểm nhân người bệnh thoát vị đĩa đệm 22 2.2.2 Phân bố người bệnh theo thời gian mắc bệnh 24 2.2.3 Yếu tố khởi phát thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng 25 2.3 Đặc điểm lâm sàng cận lâm sàng người bệnh nghiên cứu 25 2.3.1 Đặc điểm lâm sàng hội chứng cột sống 25 2.3.2 Tính chất đau thắt lưng 25 2.3.3 Đặc điểm lâm sàng hội chứng rễ thần kinh 26 2.3.4 Đặc điểm cận lâm sàng 27 2.4 Đánh giá hiệu chăm sóc điều dưỡng 27 2.4.1 Sự cải thiện mức độ đau theo thang điểm VAS 27 2.4.2 Mức độ giảm chèn ép rễ thần kinh 29 2.4.3 Sự cải thiện độ giãn cột sống thắt lưng 29 2.4.4 Sự cải thiện chức sinh hoạt hàng ngày 30 2.4.5 Kết chăm sóc chung 30 2.4.6 Các triệu chứng bất thường q trình chăm sóc, vật lí trị liệu 31 2.5 Một số yếu tố liên quan đến kết chăm sóc điều dưỡng 31 2.5.1 Mối liên quan kết chăm sóc chung với đặc điểm người bệnh 31 2.5.2 Mối liên quan kết chăm sóc chung với tuân thủ dùng thuốc theo hướng dẫn nhân viên y tế 32 2.5.3 Mối liên quan kết chăm sóc chung với hiểu biết cách phòng bệnh tái phát người bệnh 32 2.5.4 Mối liên quan kết chăm sóc chung với tình trạng tinh thần người bệnh 32 2.5.5 Thực nội dung chăm sóc 33 2.5.6 Kiến thức bệnh thoát vị đĩa đệm đối tượng nghiên cứu 33 Chương 3: Bàn luận 35 3.1 Đặc điểm chung người bệnh nghiên cứu 35 3.1.1 Tuổi 35 3.1.2 Giới 35 3.1.3 Đặc điểm phân bố theo nghề nghiệp 36 3.1.4 Thời gian mắc bệnh 36 3.1.5 Hoàn cảnh khởi phát bệnh 37 3.2 Đặc điểm lâm sàng cận lâm sàng người bệnh 37 3.2.1 Đặc điểm lâm sàng hội chứng cột sống 37 3.2.2 Đặc điểm lâm sàng hội chứng rễ thần kinh 38 3.2.3 Vị trí vị đĩa đệm 38 3.2.4 Các dấu hiệu X quang thường 38 3.3 Đánh giá kết chăm sóc vật lý trị liệu 38 4.3.1 Sự cải thiện mức độ đau 38 3.3.2 Sự cải thiện góc độ Lasègue sau chăm sóc vật lý trị liệu 39 3.3.3 Sự cải thiện chức sinh hoạt hàng ngày 40 3.3.4 Kết điều trị chung 40 3.3.5 Các triệu chứng bất thường trình chăm sóc vật lý trị liệu 41 3.4 Một số yếu tố liên quan đến kết chăm sóc điều dưỡng 41 3.4.1 Mối liên quan đặc điểm người bệnh với kết chăm sóc vật lý trị liệu 41 3.4.2 Mối liên quan kết chăm sóc chung với tuân thủ dùng thuốc chế độ VLTL theo hướng dẫn nhân viên y tế 42 3.4.3 Mối liên quan kết chăm sóc chung với tình trạng tinh thần người bệnh 42 3.4.4 Mối liên quan kết chăm sóc chung với hiểu biết cách phòng bệnh tái phát người bệnh 42 3.5 Đề xuất số giải pháp nâng cao hiệu chăm sóc người bệnh vị đĩa đêm cột sống thắt lưng điều dưỡng bệnh viện Tuệ Tĩnh 43 Kết luận 44 Tài liệu tham khảo Phụ lục iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT BMI : Body Mass Index (Chỉ số khối thể) CSTL : Cột sống thắt lưng MRI : Magnetic resonnance imaging (Tạo ảnh cộng hưởng từ) NP : Nghiệm pháp TVĐĐ : Thoát vị đĩa đệm TVĐĐ CSTL : Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng VAS :Visual anologue scale (Thang điểm đánh giá mức độ đau) VLTL : Vật lý trị liệu WHO : World Health Organization ( Tổ chức y tế giới ) iv DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1 BMI theo chuẩn Tổ chức Y tế giới 15 Bảng 2.1 Đặc điểm nhóm tuổi 22 Bảng 2.2 Đặc điểm nghề nghiệp 23 Bảng 2.3 Đặc điểm thói quen 23 Bảng 2.4 Chỉ số BMI 23 Bảng 2.5 Phân bố người bệnh theo thời gian mắc bệnh 24 Bảng 2.6 Yếu tố khởi phát thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng 25 Bảng 2.7 Đặc điểm lâm sàng hội chứng cột sống 25 Bảng 2.8 Tính chất đau thắt lưng 26 Bảng 2.9 Đặc điểm lâm sàng hội chứng rễ thần kinh 26 Bảng 2.10 Các dấu hiệu X quang thường 27 Bảng 2.11 Sự cải thiện mức độ đau trước sau chăm sóc 28 Bảng 2.12 Sự cải thiện góc độ Lasègue trước sau chăm sóc 29 Bảng 2.13 Sự cải thiện độ giãn cột sống thắt lưng trước sau chăm sóc 29 Bảng 2.14 Sự cải thiện chức sinh hoạt hàng ngày trước 30 Bảng 2.15 Kết chăm sóc chung 30 Bảng 2.16 Các triệu chứng bất thường trình chăm sóc VLTL 31 Bảng 2.17 Mối liên quan đặc điểm người bệnh với kết chăm sóc vật lý trị liệu 31 Bảng 2.18 Mối liên quan kết chăm sóc chung với tuân thủ dùng thuốc theo hướng dẫn nhân viên y tế 32 Bảng 2.19 Mối liên quan kết chăm sóc chung với hiểu biết cách phòng bệnh tái phát người bệnh 32 Bảng 2.20 Mối liên quan kết chăm sóc chung với tình trạng tinh thần người bệnh 32 Bảng 2.21 Nội dung tư vấn 33 Bảng 2.22 Kiến thức bệnh thoát vị đĩa đệm đối tượng nghiên cứu 33 TÀI LIỆU THAM KHẢO Trần Ngọc Ân (2002), “Đau vùng thắt lưng”, Bệnh thấp khớp, Nhà xuất y học Hà Nội, tr 374 – 395 Nguyễn Văn Chương (2005), “Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng”, Thực hành lâm sàng thần kinh học (tập 3: Bệnh học thần kinh), Nhà xuất Y học, tr 320-337 Nguyễn Văn Chương, Phan Thanh Hiếu (2010), Nghiên cứu điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng phương pháp dùng thuốc vật lý trị liệu, Tạp chí Y-Dược học quân (2), tr 94-99 Nguyễn Văn Đăng (1996), “Đau thần kinh hơng to”, Bách khoa tồn thư bệnh học tập 1, Nhà xuất y học, Hà Nội, tr 145-149 Trần Thái Hà (2007), Đánh giá tác dụng điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắng lưng phương pháp điện châm, xoa bóp kết hợp vật lý trị liệu, Luận văn thạc sỹ y học Nguyễn Văn Hải (2007), Đánh giá kết điều trị đau dây thần kinh tọa thoát vị đĩa đệm bấm kéo nắn, Luận văn tốt nghiệp bác sỹ chuyên khoa cấp II, Đại học y Hà Nội Phan Thị Hạnh (2008), Đánh giá kết điều trị phục hồi chức bệnh nhân thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, Luận văn tốt nghiệp bác sỹ đa khoa, Đại học y Hà Nội Phạm Thị Thúc Hạnh (2015), Bước đầu đánh giá tác dụng xoa bóp bấm huyệt điều trị vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, Kỷ yếu công trình nghiên cứu khoa học,trang 370-376 Phan Quang Chí Hiếu (2011), “Thoát vị đĩa đệm”, Chẩn đoán điều trị đau thắt lưng theo y học đại y học cổ truyền, Nhà xuất ban Y học , Hà Nội, tr 58-68 10 Lê Thị Kiều Hoa (2001), Nghiên cứu hiệu phục hồi vận động bệnh nhân thoát vị đĩa đệm vùng thắt lưng – máy Eltrac 471, Luận văn thạc sỹ y học , Trường Đại học Y Hà Nội 11 Ngô Thanh Hồi (1995), Nghiên cứu giá trị triệu chứng tiêu chuẩn chẩn đoán lâm sàng thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, Luận án phó tiến sĩ khoa học y dược , Học viện Quân y 12 Nguyễn Văn Huy, Hoàng Văn Cúc (2006), Giải phẫu người, Nhà xuất Y học, đại học Y Hà Nội, 401-406 13 Bùi Việt Hùng(2014), Đánh giá tác dụng điện trường châm điều trị hội chứng thắt lưng hơng vị đĩa đệm , Luận văn thạc sỹ y học 14 Nguyễn Văn Hùng, Phạm Hoài Thu, Phạm Hoài Giang (2015), mối liên quan thang điểm Oswestry đặc điểm lâm sàn hình ảnh cộng hưởng từ bệnh nhân đau thần kinh tọa thoát vị đĩa đệm, tạp chí nghiên cứu y học – VON.(5) 15 Nguyễn Mai Hương(2001), Đối chiếu đặc điểm lâm sàng hình ảnh cộng hưởng từ TVĐ Đ CSTL, luận văn thạc sỹ y học 16 Lương Ngọc Khuê, Phạm Đức Mục cộng (2014), Tài liệu đào tạo liên tục chăm sóc người bệnh tồn diện, Bộ Y tế, 5-6 17 Nguyễn Văn Khoan (2019), Phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, Bệnh viện đa khoa quốc tê Vinmec 18 Nguyễn Thị Ngọc Lan (2015), “Đau vùng thắt lưng đau dây thần kinh tọa”, Bệnh học xương khớp nội khoa, Nhà xuất Giáo dục Việt Nam, tr.152-162 19 Nguyễn Thị Ngọc Lan, Hoàng Hoa Sơn cộng (2011), Một số yếu tố nguy đau thần kinh tọa thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng cộng đồng, tạp chí y học Việt Nam (số đặc biệt hội thấp khớp học Việt Nam), 58-63 20 Đặng Thị Xuân Liễu (2005), Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng hình ảnh học bệnh nhân đau thần kinh tọa, Luận văn thạc sỹ y học, Trường đại học y Hà Nội 21 Hồ Hữu Lương (2012), Đau thắt lưng thoát vị đĩa đệm, Nhà xuất Y học Hà Nội 22 Hồ Hữu Lương (2015), Khám lâm sàng hệ thần kinh, Nhà xuất Y học, Hà Nội, tr 366-381 23 Phạm Văn Minh, Phí Thùy Linh, Hà Hồng Hà (2010), Đánh giá cải thiện chức sinh hoạt hàng ngày bệnh nhân đau thần kinh tọa thoát vị đĩa đệm phục hồi chức áo nẹp mềm, Tạp chí nghiên cứu y học, (1), 75-79 24 Phạm Văn Minh, Phí Thùy Linh (2010), Hiệu điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ phươngpháp vật lý trị liệu – phục hồi chức năng, Tạp chí nghiên cứu y học, (6), 56-61 25 Bộ môn phục hồi chức (1991), tàn tật phục hồi chức đau lưng vật lý trị liệu, Đại Học Y Hà Nội, 59-61 26 Các môn Nội, Trường đại học Y Hà Nội(2004), “Đau vùng thắt lưng”, Bài giảng bệnh học nội khoa-tập II, Nhà xuất y học Hà Nội, tr 403-416 27 Khoa Y học cổ truyền, Trường Đại học y Hà Nội (2002), Bài giảng YHCT tập II, nhà xuất y học, tr 155 – 157, 166 – 168, 491 – 493 28 Trần Thị Lan Nhung (2006), Bước đầu nghiên cứu hiệu điều trị đau vùng thắt lưng thoát vị đĩa đệm với phương pháp kéo nắn tay, Khóa luận tốt nghiệp bác sỹ y khoa 29 Phạm Thị Nhuyên (2013), Hiệu can thiệp chăm sóc điều dưỡng vật lý trị liệu cho bệnh nhân thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng trung tâm phục hồi chức – Bệnh viện Bạch Mai, Tạp chí y học thực hành, (5), 124-126 30 Phan Thị Bé Ny (2015), Nghiên cứu mối liên hệ số đánh giá chức khớp OSWESTRY với X quang cộng hưởng từ, luận văn bác sỹ nội trú, trường Đại Học Y Dược Huế 31 Hà Thị Khánh Phương(2012), Hiệu chăm sóc điều dưỡng, vật lý trị liệu bệnh nhân thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng điều trị nội khoa, Khóa luận tốt nghiệp khoa điều dưỡng VHVL, Đại học Thăng Long 32 Nguyễn Thị Xuyên, Trần Quý Tường (2008), hướng dẫn thực phục hồi chức dựa vào cộng đồng, Nhà xuất y học Hà Nội 33 Bộ Y tế(2014), Hướng dẫn quy trình kỹ thuật khám, chữa bệnh chuyên ngành châm cứu, Nhà xuất Y học, Hà Nội, tr 10-12 34 Nguyễn Thị Thanh (2012), Chăm sóc phục hồi chức cho bệnh nhân đau cột sống thắt lưng vị đĩa đệm, Khóa luận tốt nghiệp khoa điều dưỡng VHVL, Đại học dân lập Thăng Long 35 Nguyễn Văn Thạch (2011), Nghiên cứu thực trạng yếu tố nguy phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống, Đề tài độc lập cấp nhà nước, Bệnh viện hữu nghị Việt Đức 36 Nghiêm Hữu Thành (2012), Điều trị số chứng đau điện châm, thủy châm, Nhà xuất y học, Hà Nội, tr 24,31-32,36-39 37 Nguyễn Văn Thông (1988), Bước đầu đánh giá kết phương pháp điều trị nội khoa tổng hợp qua 40 trường hợp vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, Tạp chí y học thực hành, (5),21-25 38 Nguyễn Văn Thông (1993), Góp phần nghiên cứu lâm sàng đánh giá phương pháp “xoa bóp-nắn chỉnh cột sống” điều trị vị đĩa đệm cột sống thắt lưng thể sau, luận án phó tiến sĩ khoa học y dược 39 Vũ Thị Thơ (2018), Trầm cảm người bệnh viêm khớp dạng thấp bệnh viện Tuệ Tĩnh năm 2018, Luận văn thạc sỹ điều dưỡng, Đại học điều dưỡng Nam Định 40 Nguyễn Tài Thu (2013), Châm cứu chữa bệnh, Nhà xuất Y học, Hà Nội, tr 236-238 41 Nguyễn Đức Thuận (2010), Kết điều trị TVĐ Đ CSTL phương pháp giảm áp đĩa đệm qua da laser, Luận văn thạc sỹ Y học 42 Hoàng Văn Thuận (2004), luyện tập phục hồi chức chống tái phát thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, Viện quân y 108, tr.18-25 43 Hà Thị Thúy (2017), Hiệu chăm sóc điều dưỡng, vật lý trị liệu bệnh nhân thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng điều trị nội khoa, Luận văn tốt nghiệp cử nhân điều dưỡng, Đại học Thăng Long 44 Bùi Ngọc Tiến (2001), Nghiên cứu nâng cao chất lượng chẩn đoán điều trị ngoại khoa bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng – bệnh viện 19.8, Đề tài nghiên cứu cấp bộ, Bệnh viện 19.8 45 Dương Đức Tiến (2011), Nghiên cứu tác dụng xoa bóp bấm huyệt kéo giãn điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, Luận văn thạc sỹ Y học 46 Daniel Trương, Lê Đức Hinh, Nguyễn Thi Hùng (2004), Thần kinh học lâm sàng, Nhà xuất Y học, thành phố Hồ Chí Minh, tr 370-385 47 Bùi Quang Tuyển(2007), Điều trị TVĐĐ CSTL, Nhà xuất quân đội nhân dân, tr 9-44 48 Dương Thế Vinh (2001), áp dụng tập WILLIAM để điều trị dự phịng đau thắt lưng cơng nhân hái chè nông trường Thanh Ba – Phú Thọ, luận văn thạc sỹ Y học 49 Nguyễn Vũ (2004), Nghiên cứu chẩn đoán kết phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, thắt lưng cùng, Luận văn tốt nghiệp bác sỹ y khoa 50 Cao Thiên Vương (2007), danh pháp thuật ngữ viết báo cáo chuẩn thoát vị đĩa đệm, 167-174 51 Cao Thiên Vượng (2007), tiếp cận hệ thống đọc kết MRI cột sống thắt lưng, 155-166 52 Quyết định số 54/QĐ – BYT ngày 6/1/2014, Quy trình kỹ thuật chuyên ngành phục hồi chức năng, Bộ y tế 53 He Tao, He Lan (2004), Clinical observation on lumbar díc herniation treated by traction combined with acupuncture, World Journal of Acupuncture – Moxibustion 2004 vol.4 54 Porchet FC et al (1999), Long term follow up of patients surgically treated by the far – lateral approach for foraminal and exforaminal bembar disc herniation, J Neurosurg (Spine 1)/Volume 90, pp 59-66 55 Koyanagi A., Stickley A., Garin N., et al (2015) The association between obesity and back pain in nine countries: a cross-sectional study BioMed Central public health, 15(1): 123 56 Thomas G-Lowe, MD (2008), Degenesative Disc Disease and Low Back pain, European Spine Journaljvol,17,36-39 57 Rendon-Felix J., Urias-Valdez D.P., Rodriguez-Cisneros D.G., et al.(2017) Relationship between atherosclerotic disease and disc herniation in patients with integral conservative management Revista Mexicana Neurociencia, 18(5): 23-30 PHỤ LỤC STT PHIẾU KHẢO SÁT Ý KIẾN NGƯỜI BỆNH Bảng câu hỏi thiết kế để cung cấp cho thông tin việc đau lưng đau chân ông/bà ảnh hưởng sống hàng ngày Xin vui lòng đọc khoanh vào số thích hợp trường hợp ơng/bà Khơng có câu hỏi “đúng” hay “sai” Những thơng tin cung cấp giữ kín hồn tồn Ngày tháng năm hơm nay: STT Nội dung Trả lời PHẦN A THÔNG TIN CHUNG Họ tên viết tắt ………………………………… Tuổi ……………… Giới Nam Trình độ học vấn Tiểu học Nữ Trung học sở 4 Trung học phổ thông Trung cấp, cao đẳng, đại học Sau đại học Nghề nghiệp Công nhân viên chức Hưu trí Văn phịng Lao động chân tay Tình trạng nhân Chưa kết hôn/độc thân Ở với vợ/ chồng Ly hôn/ly thân/góa Ghi Chiều cao…… Cân nặng…… Thói quen Tập thể dục:1.Tập hàng ngày Thi thoảng 3.Không Mang vác nặng:1.Thường xuyên 2.Thi thoảng Không Chế độ ăn uống:1 Ăn theo sở thích Ăn theo thói quen Ăn theo chế độ kiểm soát cân nặng PHẦN B.PHẦN ĐÁNH GIÁ MỤC TIÊU(LẦN 1) I.Đặc điểm lâm sàng cận lâm sàng: Bệnh lý kèm theo Đái tháo đường Tăng huyết áp Đau dày Loãng xương Khác Yếu tố khởi phát Sau chấn thương bệnh Sau cúi nâng vật nặng cử động bất thường cột sống Thối hóa cột sống thắt lưng Tự nhiên Tính chất đau Đau liên tục ngày Đau tăng đêm 3 Đau tăng vận động Giảm đau nghỉ ngơi Thời gian phát