Khoá luận tốt nghiệp Tr-ờng Đại Học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Nguyễn Thị Thu Thuỷ Lớp QT1101K LI M U Trong quỏ trỡnh phỏt trin kinh t dự bt k quc gia no, doanh nghip l n v sn xut c s, l mt t bo ca nn kinh t, l ni trc tip phi hp cỏc yu t sn xut hp lý to ra sn phm hoc dch v mt cỏch hiu qu nht. S phỏt trin ca doanh nghip l tin to nờn s phỏt trin ca xó hi. Chỳng ta khụng th khụng tha nhn rng cỏc doanh nghip cú úng gúp khụng nh trong quỏ trỡnh phỏt trin kinh t, xó hi, vo cỏc cụng trỡnh phỳc li xó hi v gúp phn gii quyt vic lm. Nhng trong nn kinh t th trng cnh tranh gay gt nh hin nay, mt doanh nghip mun tn ti, phỏt trin v t c li nhun k vng l iu khụng d dng. Bi vy, cỏc doanh nghip phi luụn luụn quan tõm n hiu qu kinh doanh, chỳ trng n cỏc chi phớ b ra, doanh s thu c v kt qu kinh doanh. Do ú, hch toỏn k toỏn núi chung v hch toỏn kt qu kinh doanh núi riờng l vn khụng th thiu trong mi doanh nghip. Xut phỏt t lý lun v thc tin t ra cho cụng tỏc k toỏn doanh thu, chi phớ v xỏc nh kt qu kinh doanh. Sau khi i sõu v tỡm hiu thc t v cụng tỏc k toỏn ny ti Cụng ty No vột ng bin I, em ó chn nghiờn cu ti: Hon thin t chc cụng tỏc k toỏn doanh thu, chi phớ v xỏc nh kt qu kinh doanh ti Cụng ty No vột ng bin I. Ngoi phn m u v kt lun, khoỏ lun gm 3 chng sau: Chng I: Nhng vn lý lun c bn v doanh thu, chi phớ, kt qu kinh doanh v t chc cụng tỏc k toỏn doanh thu, chi phớ v xỏc nh kt qu kinh doanh ti doanh nghip. Chng II: T chc cụng tỏc k toỏn doanh thu, chi phớ v xỏc nh kt qu kinh doanh ti Cụng ty No vột ng bin I. Khoá luận tốt nghiệp Tr-ờng Đại Học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Nguyễn Thị Thu Thuỷ Lớp QT1101K Chng III: Mt s kin ngh nhm hon thin t chc cụng tỏc k toỏn doanh thu, chi phớ v xỏc nh kt qu kinh doanh ti Cụng ty No vột ng bin I. Kt hp kin thc thu thp c trong quỏ trỡnh hc tp v nghiờn cu ti trng, cựng vi s giỳp nhit tỡnh ca tp th ban lónh o, phũng ti chớnh- k toỏn ti Cụng ty No vột ng bin I. c bit vi s hng dn tn tỡnh ca thy giỏo hng dn ó giỳp em hon thnh bi khúa lun ny. Mc dự em ó rt c gng nhng do thi gian thc tp ngn, kh nng nghiờn cu cũn hn ch nờn nhng vn em tỡm hiu c v trỡnh by trong bi khoỏ lun ny cũn nhiu thiu sút. Vỡ vy em rt mong nhn c s ch bo, gúp ý ca phũng k toỏn cụng ty v cỏc thy, cụ giỏo em cú iu kin b sung nõng cao kin thc ca mỡnh, phc v tt hn cho cụng tỏc k toỏn sau ny. Em xin chõn thnh cm n! Sinh viờn Nguyn Th Thu Thu Khoá luận tốt nghiệp Tr-ờng Đại Học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Nguyễn Thị Thu Thuỷ Lớp QT1101K CHNG 1 Lí LUN C BN V T CHC CễNG TC K TON DOANH THU, CHI PH V XC NH KT QU KINH DOANH TRONG DOANH NGHIP 1.1. Khỏi quỏt chung v doanh thu, chi phớ v kt qu kinh doanh trong doanh nghip. 1.1.1. Khỏi nim v doanh thu, chi phớ v kt qu kinh doanh trong doanh nghip. Trc õy, trong c ch qun lý kinh t k hoch húa tp trung, t chc cụng tỏc k toỏn doanh thu, chi phớ v xỏc nh kt qu kinh doanh cỏc doanh nghip hu nh c Nh nc lo cho ton b. Nu kinh doanh cú lói thỡ doanh nghip c hng cũn thua l thỡ Nh nc chu. Vỡ vy, cụng tỏc ny thng b cỏc doanh nghip xem nh. Khi chuyn sang c ch th trng, cỏc doanh nghip phi t ch trong sn xut kinh doanh, khụng cũn s bao cp ca Nh nc thỡ vic t chc k toỏn doanh thu, chi phớ v xỏc nh kt qu kinh doanh tr nờn vụ cựng quan trng. Cỏc doanh nghip phi t chc tt c cụng tỏc ny mi cú th a ra c cỏc bin phỏp tng doanh thu, gim chi phớ v ti a húa li nhun. - Doanh thu: L tng cỏc li ớch kinh t doanh nghip thu c trong k k toỏn, phỏt sinh t cỏc hot ng sn xut, kinh doanh thụng thng ca doanh nghip, gúp phn lm tng vn ch s hu. - Chi phớ: L tng giỏ tr cỏc khon lm gim li ớch kinh t trong k k toỏn di hỡnh thc cỏc khon tin chi ra, cỏc khon khu tr ti sn hoc phỏt sinh cỏc khon n dn n lm gim vn ch s hu, khụng bao gm khon phõn phi cho c ụng hoc ch s hu. Khoá luận tốt nghiệp Tr-ờng Đại Học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Nguyễn Thị Thu Thuỷ Lớp QT1101K - Kt qu kinh doanh: L s tin lói hay l t cỏc hot ng ca doanh nghip trong mt thi k nht nh, õy l kt qu cui cựng ca hot ng sn xut kinh doanh thụng thng v cỏc hot ng khỏc ca doanh nghip. 1.1.2. Cỏc loi hot ng kinh doanh v xỏc nh kt qu kinh doanh trong doanh nghip. Hot ng sn xut kinh doanh trong doanh nghip c chia thnh ba hot ng c bn sau: - Hot ng sn xut kinh doanh: L hot ng sn xut, tiờu th sn phm, hng húa, lao v, dch v ca cỏc ngnh sn xut kinh doanh chớnh v sn xut kinh doanh ph. - Hot ng ti chớnh: L hot ng u t v vn v u t ti chớnh ngn hn, di hn vi mc ớch kim li. - Hot ng khỏc: L hot ng xy ra ngoi d kin ca doanh nghip. Tuy nhiờn, tựy vo c im sn xut kinh doanh ca mỡnh m mt doanh nghip cng cú th ch cú mt hoc hai trong ba hot ng kinh doanh núi trờn. Cỏch xỏc nh kt qu kinh doanh cho tng hot ng: - Kt qu hot ng sn xut kinh doanh: L s chờch lch gia doanh thu thun v tr giỏ vn hng bỏn (bao gm c sn phm, hng hoỏ, bt ng sn u t, dch v giỏ tr sn xut ca sn phm xõy lp, chi phớ liờn quan n hot ng bt ng sn u t nh: Chi phớ khu hao, chi phớ sa cha, nõng cp, chi phớ cho thuờ hot ng, chi phớ thanh lý, nhng bỏn bt ng sn u t), chi phớ bỏn hng, chi phớ qun lý doanh nghip. - Kt qu hot ng ti chớnh: L s chờnh lch gia thu nhp ca hot ng ti chớnh v chi phớ ti chớnh. - Kt qu hot ng khỏc: L s chờnh lch gia cỏc khon thu nhp khỏc v khon chi phớ khỏc v chi phớ thu thu nhp doanh nghip. Kt qu hot ng kinh doanh trong doanh nghip c xỏc nh theo s sau: Khoá luận tốt nghiệp Tr-ờng Đại Học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Nguyễn Thị Thu Thuỷ Lớp QT1101K S 1.1. Cỏch xỏc nh kt qu kinh doanh trong doanh nghip: 1.2. S cn thit ca t chc cụng tỏc k toỏn doanh thu, chi phớ v xỏc nh kt qu kinh doanh trong doanh nghip. T chc cụng tỏc k toỏn núi chung v t chc cụng tỏc k toỏn doanh thu, chi phớ v xỏc nh kt qu kinh doanh núi riờng cú mt vai trũ vụ cựng quan trng khụng ch i vi mi doanh nghip m cũn i vi cỏc i tng khỏc nh l cỏc nh u t, cỏc trung gian ti chớnh hay i vi cỏc c quan qun lý v mụ nn kinh t. - i vi mi doanh nghip: Cụng tỏc ny giỳp thu thp, x lý v cung cp thụng tin cho cỏc nh qun tr doanh nghip nhỡn nhn, ỏnh giỏ v hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip mỡnh, trờn c s ú a ra nhng quyt nh, phng hng phỏt trin cng nh nõng cao hiu qu hot ng ca doanh nghip. Doanh thu bỏn hng v cung cp dch v Cỏc khon gim tr doanh thu Doanh thu thun v bỏn hng v cung cp dch v Giỏ vn hng bỏn Lói gp v bỏn hng v cung cp dch v Doanh thu hot ng ti chớnh Chi Phớ bỏn hng, CP qun lý doanh nghip v CP ti chớnh LN thun t hot ng kinh doanh Thu nhp khỏc Tng LN trc thu Chi phớ khỏc LN sau thu CP Thu TNDN Khoá luận tốt nghiệp Tr-ờng Đại Học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Nguyễn Thị Thu Thuỷ Lớp QT1101K - i vi cỏc nh u t: Cụng tỏc k toỏn doanh thu, chi phớ v xỏc nh kt qu kinh doanh l c s cỏc nh u t ỏnh giỏ hiu qu sn xut kinh doanh ca mi doanh nghip. t ú a ra nhng quyt nh cú nờn u t vo doanh nghip hay khụng. - i vi cỏc trung gian ti chớnh nh Ngõn hng, cỏc cụng ty cho thuờ ti chớnh thỡ cụng tỏc k toỏn doanh thu, chi phớ v xỏc nh kt qu kinh doanh l iu kin tiờn quyt h tin hnh thm nh, ỏnh giỏ tỡnh hỡnh ti chớnh nhm a ra quyt nh cú nờn cho vay hay khụng i vi doanh nghip ú. - i vi cỏc c quan qun lý v mụ nn kinh t: Nú giỳp cho cỏc nh hoch nh chớnh sỏch ca Nh nc cú th tng hp, phõn tớch s liu v a ra cỏc thụng s cn thit giỳp chớnh ph cú th iu tit nn kinh t tm v mụ c tt hn, thỳc y s phỏt trin ca ton b nn kinh t. 1.3. Nhim v ca k toỏn doanh thu, chi phớ v xỏc nh kt qu kinh doanh trong doanh nghip. Cụng tỏc k toỏn doanh thu, chi phớ v xỏc nh kt qu kinh doanh trong doanh nghip ch yu thc hin nhng nhim v sau: - Phn ỏnh v ghi chộp y , kp thi, chớnh xỏc tỡnh hỡnh phỏt sinh, hin cú v tỡnh hỡnh bin ng ca tng loi sn phm, hng hoỏ theo tiờu chun s lng, cht lng, chng loi v giỏ tr. - Phn ỏnh v ghi chộp y , kp thi, chớnh xỏc cỏc khon doanh thu, cỏc khon gim tr doanh thu v chi phớ ca tng hot ng trong doanh nghip. ng thi theo dừi, ụn c cỏc khon phi thu khỏch hng. - Phn ỏnh v tớnh toỏn chớnh xỏc kt qu tng hot ng, giỏm sỏt tỡnh hỡnh thc hin ngha v i vi Nh nc v tỡnh hỡnh phõn phi cỏc hot ng. - Cung cp cỏc thụng tin k toỏn cn thit phc v cho vic lp bỏo cỏo ti chớnh v nh k phõn tớch hot ng kinh t liờn quan n bỏn hng, xỏc nh v phõn phi kt qu kinh doanh. Khoá luận tốt nghiệp Tr-ờng Đại Học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Nguyễn Thị Thu Thuỷ Lớp QT1101K 1.4. Ni dung t chc cụng tỏc k toỏn doanh thu, chi phớ v xỏc nh kt qu kinh doanh trong doanh nghip. 1.4.1. T chc cụng tỏc k toỏn doanh thu, chi phớ ca hot ng sn xut kinh doanh trong doanh nghip. 1.4.1.1.K toỏn doanh thu bỏn hng v cung cp dch v trong doanh nghip. Doanh thu bỏn hng v cung cp dch v: L ton b s tin thu c, hoc s thu c t cỏc giao dch v cỏc nghip v kinh t phỏt sinh doanh thu nh bỏn sn phm, hng hoỏ, cung cp dch v cho khỏch hng bao gm c cỏc khon ph thu v phớ thu thờm ngoi giỏ bỏn (nu cú). Cỏc khon gim tr doanh thu: - Chit khu thng mi: L khon doanh nghip bỏn gim giỏ niờm yt cho khỏch hng mua hng vi khi lng ln. - Gim giỏ hng bỏn: L khon gim tr cho ngi mua do hng hoỏ kộm phm cht, sai qui cỏch hoc lc hu th hiu. - Tr giỏ hng bỏn b tr li: L giỏ tr khi lng hng bỏn ó xỏc nh l tiờu th b khỏch hng tr li v t chi thanh toỏn. Nguyờn tc ghi nhn doanh thu: xỏc nh v ghi nhn doanh thu mi doanh nghip cn phi tuõn theo nhng quy nh trong chun mc s 14: Doanh thu v thu nhp khỏc. - Ghi nhn doanh thu v cỏc chi phớ phi theo mt nguyờn tc phự hp, khi ghi nhn mt khon doanh thu thỡ phi ghi nhn mt khon chi phớ tng ng liờn quan n vic to ra doanh thu ú. - iu kin ghi nhn doanh thu bỏn hng: + Doanh nghip ó chuyn giao phn ln ri ro v li ớch gn lin vi quyn s hu sn phm hoc hng hoỏ cho ngi mua; + Doanh nghip khụng cũn nm gi quyn qun lý hng hoỏ nh ngi s hu hng hoỏ hoc quyn kim soỏt hng hoỏ; Khoá luận tốt nghiệp Tr-ờng Đại Học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Nguyễn Thị Thu Thuỷ Lớp QT1101K + Doanh thu c xỏc nh tng i chc chn; + Doanh nghip ó thu c hoc s thu c li ớch kinh t t giao dch bỏn hng; + Xỏc nh c chi phớ liờn quan n giao dch bỏn hng. - iu kin ghi nhn doanh thu cung cp dch v: + Doanh thu c xỏc inh tng i chc chn; + Cú kh nng thu c li ớch kinh t t giao dch cung cp dch v ú; + Xỏc nh c phn cụng vic ó hon thnh vo ngy lp Bng Cõn i k toỏn; + Xỏc nh c chi phớ phỏt sinh giao dch v chi phớ hon thnh giao dch cung cp dch v ú. - Khi hng hoỏ dch v c trao i ly hng hoỏ dch v tng t v bn cht v giỏ tr thỡ vic trao i ú khụng c coi l mt giao dch to ra doanh thu v khụng c ghi nhn l doanh thu. - Doanh thu phi c theo dừi riờng bit theo tng loi doanh thu : Doanh thu bỏn hng, doanh thu cung cp dch v, doanh thu tin lói, tin bn quyn, c tc v li nhun c chia. Trong tng loi doanh thu li c chi tit theo tng th doanh thu, nh doanh thu bỏn hng cú th c chi tit thnh doanh thu bỏn sn phm, hng hoỏ, nhm phc v cho vic xỏc nh y , chớnh xỏc kt qu kinh doanh theo yờu cu qun lý hot ng sn xut kinh doanh v lp bỏo cỏo kt qu kinh doanh ca doanh nghip. - Nu trong k phỏt sinh nhng khon gim tr doanh thu bỏn hng, hng bỏn b tr li thỡ c hch toỏn riờng bit cỏc khon gim tr doanh thu c tớnh tr vo doanh thu v ghi nhn ban u xỏc nh doanh thu thun lm cn c xỏc nh kt qu kinh doanh trong k. - V nguyờn tc cui k k toỏn doanh nghip phi xỏc nh kt qu hot ng sn xut kinh doanh. Ton b doanh thu thc hin trong k k toỏn c kt Khoá luận tốt nghiệp Tr-ờng Đại Học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Nguyễn Thị Thu Thuỷ Lớp QT1101K chuyn vo ti khon 911 Xỏc nh kt qu kinh doanh. Cỏc ti khon thuc loi ti khon doanh thu khụng cú s d cui k. Nguyờn tc hch toỏn doanh thu bỏn hng v cung cp dch v: - Doanh thu bỏn hng v cung cp dch v c xỏc nh theo giỏ tr hp lý ca cỏc khon ó thu c tin, hoc s thu c tin t cỏc giao dch v nghip v phỏt sinh doanh thu nh bỏn sn phm, hng húa, bt ng sn u t, cung cp dch v cho khỏch hng bao gm c cỏc khon ph thu v phớ thu thờm ngoi giỏ bỏn (nu cú). - Trng hp doanh nghip cú doanh thu bỏn hng v cung cp dch v bng ngoi t thỡ phi quy i ngoi t ra ng Vit Nam hoc n v tin t chớnh thc s dng trong k toỏn theo t giỏ giao dch thc t phỏt sinh hoc t giỏ giao dch bỡnh quõn trờn th trng ngoi t liờn ngõn hng do Ngõn hng Nh nc Vit Nam cụng b ti thi im phỏt sinh nghip v kinh t. - TK 511 Doanh thu bỏn hng v cung cp dch v ch phn ỏnh doanh thu ca khi lng sn phm, hng hoỏ ó bỏn, dch v ó cung cp c xỏc nh l tiờu th trong k khụng phõn bit doanh nghip ó thu tin hay s thu tin. i vi sn phm, hng hoỏ, dch v thuc i tng chu thu GTGT theo phng phỏp khu tr, doanh thu bỏn hng v cung cp dch v l giỏ bỏn cha cú thu GTGT; - i vi sn phm, hng hoỏ, dch v khụng thuc i tng chu thu GTGT theo phng phỏp trc tip thỡ doanh thu bỏn hng v cung cp dch v l tng giỏ thanh toỏn. - i vi sn phm, hng hoỏ, dch v thuc i tng chu thu tiờu th c bit, hoc thu xut khu thỡ doanh thu bỏn hng v cung cp dch v l tng giỏ thanh toỏn Khoá luận tốt nghiệp Tr-ờng Đại Học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Nguyễn Thị Thu Thuỷ Lớp QT1101K - Nhng doanh nghip gia cụng vt t, hng hoỏ thỡ ch phn ỏnh vo doanh thu bỏn hng v cung cp dch v s tin gia cụng thc t c hng, khụng bao gm giỏ tr vt t, hng hoỏ nhn gia cụng. - i vi hng hoỏ nhn bỏn i lý, ký gi theo phng thc bỏn ỳng giỏ hng hoa hng thỡ hch toỏn vo doanh thu bỏn hng v cung cp dch v phn hoa hng bỏn hng m doanh nghip c hng. - Trng hp bỏn hng theo phng thc tr chm, tr gúp thỡ doanh nghip ghi nhn doanh thu bỏn hng theo giỏ bỏn tr tin ngay v ghi nhn vo doanh thu cha thc hin phn lói tớnh trờn khon phi tr nhng tr chm phự hp vi thi im ghi nhn doanh thu c xỏc nh. - i vi trng hp cho thuờ ti sn, cú nhn trc tin cho thuờ ca nhiu nm thỡ doanh thu cung cp dch v ghi nhn ca nm ti chớnh l s tin cho thuờ c xỏc nh trờn c s ly ton b s tin thu c chia cho s nm cho thuờ ti sn. - i vi doanh nghip thc hin ngha v cung cp sn phm, hng hoỏ, dch v theo yờu cu ca Nh nc tr cp, tr giỏ theo qui nh thỡ doanh thu tr cp, tr giỏ l s tin c Nh nc chớnh thc thụng bỏo, hoc thc t tr cp, tr giỏ. Doanh thu tr cp, tr giỏ c phn ỏnh trờn TK5114- Doanh thu tr cp tr giỏ. Cỏc phng thc bỏn hng v cung cp dch v: - Bỏn hng trc tip: L phng thc giao hng cho ngi mua trc tip ti kho, ti cỏc phõn xng sn xut (khụng qua kho ca cỏc doanh nghip). Bỏn hng trc tip cũn bao gm bỏn buụn v bỏn l, trong ú: + Bỏn buụn: L cỏc quỏ trỡnh bỏn hng cho cỏc doanh nghip thng mi, cỏc t chc kinh t khỏc. Kt thỳc quỏ trỡnh bỏn buụn hng húa vn nm trong lnh vc lu thụng cha i vo lnh vc tiờu dựng, giỏ tr v giỏ tr s dng ca hng húa cha c thc hin hon ton. c im ca bỏn buụn thng l bỏn khi lng ln, c tin hnh theo cỏc hp ng kinh t. . lun c bn v doanh thu, chi phớ, kt qu kinh doanh v t chc cụng tỏc k toỏn doanh thu, chi phớ v xỏc nh kt qu kinh doanh ti doanh nghip. Chng II: T chc cụng. TC K TON DOANH THU, CHI PH V XC NH KT QU KINH DOANH TRONG DOANH NGHIP 1.1. Kh i quỏt chung v doanh thu, chi phớ v kt qu kinh doanh trong doanh nghip. 1.1.1.