Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng PHẦN THỨ NHẤT : MỞ ĐẦU Đặt vấn đề Lý lí luận: Đất nước Việt Nam ta dần chuyển sang thời cơng nghiệp hóa đại hóa đất nước hội nhập Quốc tế Và để làm điều vấn đề cao dân trí, đào tạo nhân tài bồi dưỡng nhân tài đất nước vấn đề xã hội quan tâm hàng đầu Đó bước ngoặt nhiệm vụ Ngành Giáo dục, dù thời đại Giáo dục đặt lên hàng đầu chiếm vị trí quan trọng xã hội Giáo dục mầm non bậc học hệ thống giáo dục quốc dân, giáo dục mầm non thực nhiệm vụ ni dưỡng, chăm sóc giáo dục trẻ em từ tháng tuổi đến năm tuổi Mục tiêu giáo dục mầm non giúp trẻ phát triển thể chất, tình cảm, ngơn ngữ, tư duy, thẩm mỹ, hình thành yếu tố nhân cách người trẻ Không thế, theo ý kiến chuyên gia module mầm non nhà giáo dục phải thừa nhận điều “Cách tiếp cận tốt để giáo dục trẻ lấy trẻ làm trung tâm ứng dụng phương pháp dạy học tích cực nhằm thúc đẩy phát triển, tính chủ động, khả tư phản biện giải vấn đề trẻ” Đến trường lớp Mầm non chương trình Giáo dục mầm non, trẻ khơng chăm sóc cách khoa học, mà trẻ học hỏi làm quen nhiều lĩnh vực với môn học khác nhau, dù lĩnh vực hay môn học thú vị chiếm vị trí quan trọng định cho phát triển trẻ trước tiên muốn tiếp thu thực tốt lĩnh vực khác ngơn ngữ nói trẻ phãi rõ ràng , cụ thể mạch lạc nhiều hình thức thông qua môn học hoạt động; giáo dục mầm non góp phần xây dựng giáo dục người lứa tuổi từ cịn thơ ấu Mà làm quen với văn học mơn học chiếm vị trí vơ quan trọng, khơng giúp trẻ phát triển mặt thẩm mĩ mà cịn kích thích trí tưởng tượng sáng tạo trẻ Cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, trẻ hóa thân vào nhân vật ngộ nghĩnh, ly kỳ câu chuyện cổ tích, hay trẻ thể cảm xúc thân đọc thơ, ca dao, đồng dao qua hoạt động làm quen văn học lớp, q trình giáo kể chuyện, đọc thơ qua lời kể, ánh mắt, cử chỉ, điệu cô phần giúp trẻ phân biệt tốt, xấu, thiện, ác, từ giúp hình thành phát triển tình cảm người trẻ, trẻ biết yêu “cái đẹp”, bảo vệ “cái đẹp”, hướng “cái đẹp” sống hàng ngày cánh cửa mở chân trời mới, chân trời nhận thức cho trẻ Trẻ cảm nhận, đồng điệu với niềm vui, nỗi buồn nhân vật truyện, cảm nhận vẻ Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng đẹp thiên nhiên qua tác phẩm thơ, ca dao, tục ngữ… Nó cịn góp phần tích cực giúp trẻ hình thành phát triển kỹ năng, lời nói hoạt động đời sống, mở rộng hiểu biết trẻ giới xung quanh, giáo dục đạo đức thẩm mỹ thông qua tác phẩm văn học Mặt khác thực giảng dạy tốt môn làm quen với văn học điều kiện thuận lợi, tạo tiền đề cho trẻ học tốt môn văn học sau học phổ thông Thuở thơ ấu từ lời ru, câu thơ, câu vè, hát câu chuyện bà mẹ in sâu trí nhớ Có lẽ từ cịn nằm nôi người nghe lời ru ơi!! Của bà mẹ Những lời ru theo tuổi thơ đến hết đời Văn học loại hình nghệ thuật, người bạn thiếu trẻ thơ lứa tuổi mẫu giáo, Văn học giúp trẻ hiểu biết sống xung quanh Văn học ni dưỡng phát triển trí tưởng tượng, sáng tạo trẻ Vì việc đem tác phẩm văn học đến với trẻ quan trọng cần thiết Đối với trẻ mẫu giáo, trình cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học phải từ đơn giản đến phức tạp, từ giúp trẻ bộc lộ khả cảm thụ văn học Đồng thời góp phần giúp trẻ phát triển cách tồn diện.Các hoạt động trường mầm non có ý nghĩa lớn trẻ, việc làm để thu hút trẻ tích cực tham gia vào hoạt động cần thiết Lý thực tiễn: Hiện thực tế cho thấy nhiều giáo viên cịn hạn chế q trình tổ chức hoạt động cho trẻ Giáo viên cịn rập khn, áp đặt trẻ thực theo mẫu mà soạn, chưa tạo hứng thú cho trẻ, chưa phát huy tính tích cực, sáng tạo trẻ, giáo viên thực chương trình giáo dục mầm non song thực giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” lúng túng, cách lựa chọn biện pháp, hình thức tổ chức hoạt động cho trẻ tích cực hứng thú, chưa có kinh nghiệm thực tiễn việc tổ chức hoạt động theo hướng lấy trẻ làm trung tâm Đa số dạy trẻ theo hướng lấy giáo viên làm trung tâm, hướng dẫn nhiều, nói nhiều, trẻ thực hành trao đổi Đa số trẻ học cịn nhút nhát, trả lời câu hỏi chưa diễn đạt mạch lạc, trọn câu… việc trẻ thiếu vốn từ, chưa mạnh dạn giao tiếp ngơn ngữ chưa phát triển hồn thiện rào cản lớn để giáo viên cung cấp kiến thức cho trẻ, hoạt động làm quen với tác phẩm văn học Một số câu chuyện dài khơng có kịch tính, trẻ thường khó khăn việc nhớ nội dung câu chuyện, hay nói chuyện riêng, khơng ý nghe hết câu chuyện, tác phẩm thơ trẻ đọc qua hình thức đọc thuộc lòng, khả đọc thơ diễn cảm trẻ hạn chế, đa số trẻ địa phương đa số trẻ người đồng bào dân tộc thiểu số trẻ từ nơi khác tạm trú bố mẹ canh tác địa bàn xã nên khả giao tiếp cịn nói ngọng, sai dấu; có số câu chuyện giáo viên cịn gặp khó khăn việc chuyển thể sang thể loại đóng kịch, học liệu cho trẻ sử dụng hoạt động cịn dẫn đến kết học chưa linh hoạt, sáng tạo Chính để cải thiện Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng thực trạng nâng cao chất lượng giáo dục làm quen văn học cho trẻ tuổi? Việc thay đổi thực trạng tác động thể đến chất lượng phát triển nhận thức trí tuệ trẻ hay khơng? Để có tiết làm quen văn học hút trẻ vào tiết học giáo viên phải có đồ dùng đồ chơi cho trẻ hoạt động đồ dùng đồ chơi phần quan trọng thiếu tiết văn học Giáo viên cần ý giọng đọc thơ, kể chuyện cho diễn cảm, phù hợp với nhân vật nội dung câu chuyện Cùng với thay đổi phương pháp dạy học bậc học mầm non dạy học tích cực xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm gây hứng thú, thu hút trẻ để trẻ tiếp thu cách nhẹ nhàng, khơng gị bó, khơng áp đặt lại đạt hiệu cao trình nhận biết trẻ Nhận thấy tính cần thiết việc giáo dục lấy trẻ làm trung tâm hoạt động trường mầm non nói chung hoạt động làm quen tác phẩm văn học nói riêng Tơi mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn làm quen Văn học theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng” Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp sư phạm giúp học tốt môn Làm quen văn học theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Phạm vi nghiên cứu: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trường Mầm non Hoa Hồng - Đối tượng khảo sát: Trẻ 5-6 tuổi lớp trường Mầm non Hoa Hồng -Thời gian nghiên cứu: Từ tháng năm 2018 đến tháng 03 năm 2019 Theo Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền: “Chương trình giáo dục mầm non tốt chương trình lấy trẻ làm trung tâm Có nghĩa xây dựng dựa hứng thú, nhu cầu, kinh nghiệm khả trẻ Chương trình tạo hội cho trẻ phát triển tồn diện, khơng trọng tới phát triển trí tuệ mà cịn ni dưỡng tâm hồn, phát triển thể chất khả giao tiếp xã hội trẻ.” Đây học mang nhiều lợi ích cho thân tơi đồng nghiệp giáo viên trường Mầm non Hoa Hồng tổ chức hoạt động môn làm quen văn học cho trẻ theo hướng “Lấy trẻ làm trung tâm ” Với mong muốn đóng góp số kinh nghiệm nhỏ q trình chăm sóc giáo dục trẻ nhằm nâng cao chất lương giáo dục nên mạnh dạn chọn đề tài: “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn làm quen văn học theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp Lá trường Mầm non Hoa Hồng” Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng Mục tiêu nghiên cứu * Mục tiêu: Đề tài thực với mục tiêu đặt là: - Nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm - Phát triển nhận thức, thẩm mỹ trẻ thông qua lời nói hành động, biểu cảm Mặt khác trẻ biết thể hiện, cử hành động qua nhân vật tác phẩm văn học - Trẻ bộc lộ tình cảm trước nhân vật qua nội dung thơ , câu chuyện; rèn khả đọc, kể diễn cảm, luyện tập để phát âm tất từ tiếng Việt, kể từ khó Phát triển khả ghi nhớ, tăng khả cảm thụ Hoạt động làm quen văn học hứng thú, gây quan sát ý trẻ thông qua hoạt động học, dạo chơi lúc nơi - Giúp trẻ nhớ thuộc tác phẩm văn học, nâng cao khả đọc, kể diễn cảm, phát triển ngơn ngữ cho trẻ, giúp trẻ tích lũy mở rộng vốn từ phong phú, đa dạng, giúp trẻ phát âm đúng, diễn đạt rõ ràng, mạch lạc, điều kiện tốt cho trẻ học đọc, học viết sau - Giúp cho trẻ hình thành phát triển nhân cách, đồng thời trẻ mạnh dạn hơn, tự tin hơn, có lối ứng xử văn minh sống hàng ngày * Nhiệm vụ: Đề tài thực với nhiệm vụ đặt là: - Tìm hiểu đặc điểm phát triển ngôn ngữ trẻ mầm non Trong thực tế chất lượng giáo dục môn làm quen ăn học mà trẻ lĩnh hội chưa cao? Tại chưa phát huy hết khả năng, tiềm thức đứa trẻ? Trong thực tế trẻ học hình thức cũ, trẻ học cịn bị chi phối nhiều giáo viên, trẻ chưa phát huy hướng lấy trẻ làm trung tâm qua môn học, nghĩa trẻ chưa thể hết khả năng, nhu cầu hứng thú hoạt động học Giáo viên cần phải xây dựng kế hoạch giảng dạy lựa chọn hình thức tổ chức hoạt động linh hoạt đảm bảo tính vừa sức nhằm lấy trẻ làm trung tâm mang lại hiệu quả, sát với thực tế, phù hợp với tình hình nhận thức trẻ lớp theo độ tuổi - Hình thành cho trẻ kĩ đọc thơ, kể chuyện diễn cảm; Phát triển khả giao tiếp hàng ngày cô trẻ, trẻ với trẻ trẻ với người xung quanh Lựa chọn nội dung, xác định mục tiêu đổi hình Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng thức tổ chức hoạt động, nhằm lôi tham gia tích cực trẻ nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trường lớp mầm non qua môn làm quen Văn học - Dạy trẻ phát âm xác ngơn ngữ tiếng Việt; luyện cho trẻ kĩ nghe, hiểu, đọc thơ hay kể lại câu truyện, việc, sống sinh hoạt ngày trẻ cách linh hoạt Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I Cơ sở lí luận vấn đề Trong lý luận dạy học có quan niệm khác vai trò nhà giáo dục vai trị học sinh, quy tụ lại có hai hướng: Hoạt động lấy giáo viên làm trung tâm hoạt động lấy học sinh làm trung tâm, năm gần tài liệu giáo dục dạy học nước ngồi nước thường nói tới việc cần thiết phải chuyển từ dạy học lấy giáo viên làm trung tâm sang dạy học lấy học trẻ làm trung tâm, xu hướng tất yếu giáo dục mà nên áp dụng đổi Vậy công tác giảng dạy học người giáo viên quan tâm trước hết đến việc hồn thành trách nhiệm truyền thụ tới trẻ cho hết nội dung quy định chương trình, cố gắng làm cho học sinh hiểu nhớ lời dạy Cũng từ hình thành kiểu học thụ động, thiên ghi nhớ, chịu suy nghĩ Để khắc phục tình trạng đó, cần phát huy tính tích cực chủ động học tập trẻ, quan tâm đến nhu cầu khả cá nhân trẻ tập thể lớp Các phương pháp “Dạy học tích cực”, “Lấy người học làm trung tâm” đưa lại hiệu cao.Tiếp tục thực Kế hoạch số 56/KH-BGDĐT ngày 25/01/2017 Bộ GDĐT việc triển khai chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” giai đoạn 2016 – 2020, Bộ GDĐT tổ chức hội thảo sơ kết 02 năm triển khai thực chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” Tổ chức thi “ Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm sở giáo dục mầm non” Tiếp tục thực Quyết định số 1008/QĐ-TTG ngày 2/6/2016 Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Tăng cường tiếng Việt cho trẻ mầm non” Thực có hiệu Chương trình Giáo dục mầm non mới, trọng vào việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ công tác giáo dục nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ, tạo chuyển biến mạnh mẽ đổi phương pháp giáo dục; “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” củng cố, phát triển số lượng chất lượng trường mầm non Hoạt động làm quen văn học giúp cho trẻ hình thành phát triển ngơn ngữ phương tiện hình thành đạo đức cho trẻ biết yêu ghét rõ ràng Làm quen văn học cịn hình thành cho trẻ lịng u thiên nhiên, Tổ quốc, tình yêu thương người rộng lớn Hình thành phát triển thói quen tốt sinh hoạt tập thể Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng tính tổ chức kỷ luật tự chủ mạnh dạn trước người Dạy trẻ làm quen văn học phương tiện nâng cao khả trí tuệ, giúp trẻ phát triển trí nhớ, trí tưởng tượng, củng cố kiến thức trẻ qua học tập vui chơi Khơng văn học cịn nguồn sữa mẹ nuôi dưỡng, phát triển tâm hồn cho trẻ, truyền cho cháu vẻ đẹp truyền thống cha ơng, lịng nhân thuỷ chung tính cơng bằng, yêu lẽ phải, đức cần cù chăm chỉ, yêu nước thương nòi tự tin, lạc quan, yêu đời Văn học phương tiện, mục đích để thực trình giáo dục, đào tạo Cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học góp phần mở rộng nhận thức, phát triển trí tuệ, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mĩ, phát triển ngôn ngữ, phát triển trẻ kĩ đọc kể truyện…những điều vai trị lớn q trình hình thành phát triển nhân cách trẻ Đặc biệt hoạt động Làm quen với tác phẩm văn học hoạt động giúp trẻ phát triển ngôn ngữ nhiệm vụ quan trọng trường Mầm non Hoạt động nhằm giúp trẻ hình thành phát triển lực ngơn ngữ nghe, nói, đọc tiền viết mà cịn giúp trẻ phát triển khả tư duy, nhận thức, tình cảm thơng qua thơ câu chuyện Vì trẻ nói mạch lạc, hứng thú với tác phẩm văn học nhiệm vụ giáo dục mầm non có ảnh hưởng lớn đến việc giáo dục phát triển ngôn ngữ cho trẻ Với mong muốn mang điều tốt đẹp đến cho trẻ thơng qua hoạt động trường nói chung tác phẩm văn học nói riêng, giáo viên mầm non lên kế hoạch lựa chọn tác phẩm văn học phù hợp với lứa tuổi trẻ tình hình thực tế đơn vị nhằm cung cấp kiến thức cho trẻ giúp nâng cao chất lượng dạy học trường lớp mầm non theo hướng “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” Đây nhiệm vụ trọng tâm người giáo viên mầm non giai đoạn II Thực trạng vấn đề - Thực kế hoạch Bộ giáo dục, năm học 2018-2019 năm học tiếp tục hưởng ứng thực nghiêm túc có hiệu chuyên đề “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trường mầm non” Riêng trẻ tuổi phải chuẩn bị kỹ mặt để trẻ bước tiếp vào môi trường hồn tồn lạ mơi trường trường tiểu học Nhưng trẻ lại gặp khó khăn phát triển ngơn ngữ nói chung q trình làm quen với tác phẩm văn học nói riêng Chính nhiệm vụ người giáo viên mầm non không giúp trẻ chiếm lĩnh kiến thức, kĩ trường mầm non mà cần phải tạo cho trẻ có tâm vững vàng, mạnh dạn, tự tin, sẵn sàng bước vào lớp một cách tốt Kết khảo sát cuối năm học 2018-2019 thống kê cụ thể sau: Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng Năm học 2018-2019 Với tổng số học sinh 5-6 tuổi 25 cháu; nữ 12; dân tộc 20; nữ dân tộc 10 Khi chưa áp dụng sáng kiến Đạt Nội dung Chưa đạt Số trẻ đạt Tỉ lệ % Số trẻ chưa đạt Tỉ lệ % Trẻ nói rõ ràng, mạch lạc 8/25 32 17/25 68 Trẻ đọc thơ, kể chuyện diễn cảm 7/25 28 18/25 72 Trẻ biết kể truyện sáng tạo 6/25 24 19/25 76 Trẻ diễn đạt ý tốt 6/25 19/25 76 24 Thực tế giảng dạy cho trẻ 5-6 tuổi trường mầm non nhiều vấn đề cần khắc phục như: Sự am hiểu tính cách độ tuổi trẻ, cách xây dựng kế hoạch, lựa chọn số, lối dẫn dắt lơi trẻ, đa số cịn dạy trẻ theo hướng lấy giáo viên làm trung tâm, cô hướng dẫn nhiều, nói nhiều, trẻ thực hành, trao đổi, phần đồ dùng đồ chơi ít, chưa đầy đủ để trẻ hoạt động Việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học chưa mang lại kết mong muốn, biện pháp sử dụng trước dạy trẻ làm quen văn học thơng qua hoạt động, tích hợp lồng ghép…chưa đạt hiệu cao 94,6% trẻ em nông dân dân tộc Êđê nên quan tâm, chăm sóc, bồi dưỡng bố mẹ, trẻ cịn nhút nhát, khả nhận thức cịn cơng tác phối kết hợp giáo viên với phụ huynh việc cho trẻ làm quen với văn học cịn có nhiều hạn chế Cơ sở vật chất không đảm bảo, chưa đáp ứng yêu cầu ngành, đồ dùng đồ chơi chưa đảm bảo chưa đầy đủ, đồ dùng phục vụ mơn văn học cịn hạn chế nên việc học tập cháu chưa đảm bảo Khi làm đồ dùng đồ chơi, giáo viên hạn chế khiếu thẩm mỹ Trong lớp số trẻ học yếu nên việc nhận thức hạn chế Đa số giáo viên nắm vững nội dung, phương pháp chương trình dạy song việc vận dụng phương pháp, thủ pháp vào tiết học để tiết học đạt hiệu chưa cao, nhiều giáo viên ý làm để nâng cao chất lượng học số yếu tố chủ quan khách quan nên kết dạy tiết học nhiều mức độ khác nhau, có giáo có khả vẽ tranh khả ngôn ngữ khiếu sư phạm lại hạn chế Trang thiết bị dạy học nhà trường thiếu thốn: ví dụ nhà trường chưa có máy chiếu ti vi hình lớn để kết nối với máy tính để áp dụng Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng công nghệ thông tin vào tiết dạy Những yếu tố khách quan khác làm cho thực trạng đề tài tồn nhiều hạn chế Để tháo gỡ khó khăn này, tơi chọn phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, thiết kế môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cách lập kế hoạch quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.Vì địi hỏi giáo viên phải có trình độ chun mơn cao, sáng tạo, động giảng dạy để trẻ đạt kết tốt cho trẻ tự khám phá tìm tịi hoạt động ,để chất lượng giáo dục nâng cao thân cô trẻ cần phải cố gắng trình thực chương trình giáo dục mầm non Nguyên nhân chủ quan: Ưu điểm: Là giáo viên mầm non yêu nghề mến trẻ, ham học hỏi, ln tìm tịi vận dụng biện pháp, hình thức đổi hoạt động nhằm lơi trẻ tham gia tích cực vào hoạt động cách chủ động Thường xuyên tham gia lớp bồi dưỡng chuyên môn đợt sinh hoạt chuyên đề, hội thi…để học tập rút kinh nghiệm cho thân Hạn chế: Kinh nghiệm giảng dạy chưa lâu, tích lũy chun mơn nhiều hạn chế Nguyên nhân khách quan: Ưu điểm: Được quan tâm cấp ủy Đảng, quyền địa phương, hội cha mẹ học sinh đặc biệt quan tâm đạo phận chun mơn Phịng giáo dục đào tạo Ban lãnh đạo nhà trường đầu tư sở vật chất tương đối đầy đủ, phận chuyên môn tạo điều kiện cho giáo viên tham gia lớp tập huấn, chuyên đề, chị em đồng nghiệp ln sẵn sàng hỗ trợ giúp đỡ tơi hồn thành tốt cơng tác Một số cha mẹ học sinh quan tâm đến em mình, ln có phối hợp với giáo viên việc chăm sóc giáo dục trẻ, thường xuyên ủng hộ nguyên vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi cho cháu Hạn chế: Trường Mầm non Hoa Hồng trường quốc lập với nhiệm vụ thực công tác giáo dục chất lượng cấp mầm non Đơn vị trường đóng thuộc vùng đặc biệt khó khăn, trình độ dân trí thấp, chưa đảm bảo mức sống cho người dân Một số phận không nhỏ người dân chưa có nhận thức mức vị trí vai trò, tầm quan trọng việc đưa trẻ đến trường độ tuổi Hầu hết cháu tuổi đến trường phần đa chưa học qua lớp tuổi, tuổi, cháu bở ngỡ với tất hoạt động trường mầm non nói chung hoạt động làm quen với tác phẩm văn học nói riêng Những yếu tố ảnh hưởng không nhỏ đến thực trạng, từ tích lũy, học hỏi được, qua kinh nghiệm thực tế vận dụng nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học qua năm giảng dạy, cộng với việc nhìn nhận rõ thực trạng khách quan chủ quan, Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng rõ nguyên nhân dẫn đến thực trạng đó.Vì định hướng thân việc giúp trẻ học tốt môn văn học lớp trường Mầm non Hoa Hồng tiếp tục vận dụng phát triển biện pháp cũ để phát huy mặt mạnh, thành công, điểm để tận dụng thuận lợi thực trạng bổ sung linh hoạt hơn, có hiệu III Các giải pháp tiến hành để giải vấn đề Lựa chọn biện pháp, giải pháp phù hợp với độ tuổi tình hình thực tế đơn vị để giải số vấn đề khó khăn q trình giúp trẻ tham gia vào hoạt động làm quen tác phẩm văn học Hình thành trẻ kĩ giao tiếp ngôn ngữ tiếng Việt rõ ràng, mạch lạc Hình thành cho trẻ kĩ đọc thơ, kể truyện diễn cảm, sáng tạo…giúp trẻ học tốt môn văn học theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Trẻ cảm nhận nội dung giá trị nghệ thuật tác phẩm, khơi gợi trẻ rung động, hứng thú văn học Trẻ tham gia hoạt động ngày chủ động hơn, không áp đặt, khơng gị bó, trẻ phát huy lực tính sáng tạo thân trình tham gia vào hoạt động Cha mẹ trẻ cảm nhận thay đổi mình, từ có suy nghĩ tích cực cơng tác phối hợp với nhà trường chăm sóc giáo dục trẻ * Nội dung cách thức thực giải pháp - Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch, lựa chọn phương pháp tổ chức hoạt động phù hợp cho trẻ làm quen với văn học theo hướng lấy trẻ làm trung tâm * Biện pháp1:Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lí, đặc điểm ngơn ngữ hồn cảnh gia đình trẻ lớp để xây dựng kế hoạch, lựa chọn phương pháp tổ chức hoạt động phù hợp cho trẻ làm quen với văn học Giáo viên nghiên cứu đặc điểm tâm lí trẻ, quan tâm đến vai trị dạy học có kế hoạch cụ thể giúp trẻ tích cực hoạt động hoạc tập môn làm quen văn học Như biết đứa trẻ cá thể riêng biệt, trẻ khác thể chất, tình cảm, trí tuệ, tâm lý, hồn cảnh gia đình văn hóa Chính nhiệm vụ giáo viên mầm non phải lựa chọn nội dung, xác định mục Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng tiêu đổi hình thức tổ chức hoạt động, nhằm lôi tham gia tích cực trẻ nhằm nâng cao chất lượng giáo dục Đặc điểm tâm sinh lý đứa trẻ hồn tồn khác nhau, trẻ có hứng thú, cách học tốc độ tiếp thu kiến thúc khác chúng thành cơng giáo viên hướng dẫn cách rõ ràng, linh hoạt cách nghỉ, cách nhận thức mà người giáo viên cần truyền đạt Vì điều cần thiết phải nắm bắt đặc điểm tâm sinh lý trẻ để từ có kế hoạch biện pháp giáo dục cụ thể phù hợp với đặc điểm phát triển trẻ Ngay từ đầu năm học xác định khă nhận thức trẻ lớp phân loại theo nhóm, tìm hiểu hồn cảnh gia đình, đặc điểm tâm sinh lý ngôn ngữ trẻ Đối với trẻ, độ tuổi phát triển tâm sinh lý trẻ khơng đồng đều, có cháu nhanh nhẹn, hoạt bát, nói lưu lốt tiếp thu nhanh nhẹn Trái lại, có trẻ giao tiếp nói chưa biết diễn đạt ý nghĩ rõ ràng ngôn ngữ, thể chưa trọn câu, trọn nghĩa Do vậy, địi hỏi giáo phải hiểu đặc điểm tâm lý trẻ Từ xây dựng kế hoạch lựa chọn biện pháp hướng dẫn, rèn luyện, đề tài cho phù hợp với đối tượng Tôi xây dựng kế hoạch theo ngày, tuần, tháng mục đích để theo dõi phát triển khả lĩnh hội kiến thức trẻ cách trọn vẹn Cùng với việc tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý đặc điểm phát triển ngôn ngữ trẻ giáo cịn ý đến hồn cảnh gia đình trẻ, gia đình nơi hình thành ni dưỡng nhân cách người Về hồn cảnh gia đình: Mỗi trẻ có hồn cảnh khác nhau, giáo cần có quan tâm, tìm hiểu hồn cảnh, gia đình trẻ để có lựa chọn phương pháp giáo dục phù hợp phối hợp với gia đình cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ Sau tìm hiểu gia đình trẻ…Nắm đặc điểm tâm lý đặc điểm ngôn ngữ trẻ, vào nhu cầu học tập trẻ, điều kiện sẵn có địa phương để lựa chọn tác phẩm văn học có nội dung phù hợp Chuẩn bị tốt cho trẻ mặt tâm lý, đổi hình thức phương pháp giáo dục theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm giúp trẻ chủ động, tự chủ hoạt động điều vơ quan trọng, trẻ có tinh thần tốt, thoải mái, vui vẽ, hứng thú tham gia hoạt động, giải tốt nhiệm vụ cô giao, khơng trẻ cịn tự trải nghiệm xử lý tình xảy trình tham gia hoạt động, trẻ khơng bị gị bó, áp đặt…điều giúp trẻ có thêm niềm tin tham gia vào hoạt động nói chung hoạt động làm quen với tác phẩm văn học nói riêng 10 Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng Ngay từ đầu năm học nhà trường lên kế hoạch cụ thể cho chủ đề, sau huy động nhân lực lớp làm tranh trang trí chủ đề treo tường, làm tranh góc tuyên truyền cho cha mẹ hiểu chủ đề học, từ cha mẹ trẻ cung cấp thêm số nội dung văn học liên quan đến chủ đề trẻ học Cô trẻ tạo tranh to, tranh truyện cổ tích, tranh trang trí góc sách truyện đẹp mắt, lơi hấp dẫn trẻ giúp trẻ u thích mơn làm quen văn học Tôi lựa chọn nội dung, xác định mục tiêu đổi hình thức tổ chức hoạt động, nhằm lơi trẻ tham gia tích cực vào hoạt động đề tài nhằm nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện cho trẻ Mơi trường lớp học có vai trị quan khơng mơi trường bên ngồi lớp học Trong lớp học khơng thể thiếu góc chơi trẻ, từ đầu năm học cô giáo lên kế hoạch thiết kế góc chơi phù hợp với khơng gian lớp học, phân chia khơng gian vị trí khu vực phù hợp với diện tích lớp Để tạo hứng thú cho trẻ chơi cô giáo xếp góc chơi khoa học với nhiều đồ chơi đa phần sử dụng nguyên vật liệu mở (như: cây, hột, hạt, hộp sữa…), có sản phẩm mua sẵn sản phẩm cô với trẻ tự làm… đồ chơi cô giáo để ngang tầm mắt vừa tầm tay trẻ, giúp trẻ dễ quan sát, dễ lấy cất… Đồ chơi cho trẻ đồ chơi quen thuộc, gần gũi với sống thực hàng ngày trẻ; phản ánh kinh nghiệm, văn hóa địa phương; góc ln có thay đổi theo hình thức trang trí mở để tạo hấp dẫn lạ trẻ Ví dụ: Thơng qua góc truyền thống giúp trẻ hiểu văn hóa vùng miền như: Văn hóa cồng chiêng Tây nguyên; văn hóa nhà dài Ê dê…Trẻ biết số nghề truyền thống địa phương như: Nghề dệt thổ cẩm, nghề đan tre, làm rượu cần…Trẻ tự hào truyền thống dân tộc, có ý thức bảo vệ di sản văn hóa dân tộc 18 Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng Các góc chơi bé trang trí theo hình thức mở Sau đóng chủ đề trước mở chủ đề mới, cô trẻ thống cách xây dựng môi trường lớp theo chủ đề, sau huy động nguyên vật liệu sẵn có, nguyên vật liệu phế thải dẽ tìm địa phương để làm đồ dùng đồ chơi mang tính giáo dục cao đảm bảo an tồn cho trẻ Trong nhóm lớp cô ý quan tâm đến môi trường chữ viết tiếng Việt, chữ viết to, rõ, quy định Đối với trẻ tuổi ưu tiên môi trường chữ số chữ viết Cho trẻ tham gia vào vào hoạt động trang trí góc với cơ, hội tốt để truyền tải cách thức, kĩ cho trẻ mà không áp đặt trẻ, trẻ thể cách tự nhiên, chủ động, sáng tạo Trang trí góc mở có sản phẩm cô trẻ thật phong phú đa dạng Có thể nói việc xây dựng mơi trường giáo dục trường mầm non thực cần thiết quan trọng Nó ví người giáo viên thứ hai công tác tổ chức, hướng dẫn cho trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi hoạt động trẻ, thơng qua đó, nhân cách trẻ hình thành phát triển tồn diện Một mơi trường sẽ, an tồn, có bố trí khu vực chơi, học tập lớp trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn khơng phát triển thể chất trẻ, mà thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo Môi trường giao tiếp cởi mở, thân thiện cô với trẻ, trẻ với trẻ tạo hội cho trẻ trãi nghiệm, chia sẻ nhờ mà cô hiểu trẻ hơn, trẻ hiểu hơn, hoạt động phối hợp nhịp nhàng hiệu hoạt động cao hơn, trẻ yêu trường, yêu lớp, yêu cô giáo bạn bè Thực tế cho thấy việc tổ chức hoạt động theo hướng lấy trẻ làm trung tâm tạo không gian mở cho trẻ, khuyến khích trẻ phát triển tư 19 Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng phương pháp giải vấn đề Nếu trẻ tạo nhiều hội tự tham gia trải nghiệm khám phá, giải số tình có vấn đề trẻ phát triển tư sáng tạo, giúp trẻ có nhiều hội phát triển ngơn ngữ, tình cảm xã hội, phát triển thẩm mỹ, thể chất, phát triển nhận thức Những lợi ích có liên hệ trực tiếp với phương pháp dạy giáo viên, biện pháp tổ chức hoạt động cho trẻ theo hướng lấy trẻ làm trung tâm Qua biện pháp giúp cho giáo viên có thêm kinh nghiệm xếp, bố trí, chuẩn bị cho mơi trường hoạt động ngồi trời, mơi trường lớp học tận dụng triệt để sử dụng có hiệu phương tiện sẵn có địa phương giúp xây dựng mơi trường hoạt động trẻ nói chung mơi trường cho trẻ làm quen với văn học nói riêng cách khoa học nhằm thu kết cao trình trẻ hoạt động - Giải pháp 4: Tổ chức tiết học linh hoạt, lồng ghép tác phẩm văn học học lúc, nơi *Biện pháp1: Sáng tạo hoạt động dạy học, lồng ghép tích hợp mơn học đảm bảo tính khoa học Do đặc điểm tâm, sinh lý cuả trẻ phát triển chưa hồn thiện, vốn từ cịn nghèo, trí nhớ có chủ định, khả phát âm, khả diễn đạt cịn hạn chế Vì vậy, q trình hướng dẫn mơn học khác, cần biết lồng ghép kiến thức văn học vào, nhằm củng cố kiến thức học, đồng thời luyện khả phát âm, cách diễn đạt cho trẻ Hơn nữa, tích hợp với môn học khác làm cho tiết học trở nên sôi động, hấp dẫn tránh nhàm chán, tẻ nhạt trẻ Giờ đón trẻ cô vui vẻ, tạo gần gũi, yêu thương trẻ, nhắc nhở trẻ cất đồ dùng nơi qui định Cơ trị chuyện thân mật tạo gần gũi cô trẻ, cho trẻ chơi cô, có đặt câu đố vui cho trẻ trả lời, cho trẻ đọc thơ, hát hát chủ đề, trẻ đọc đúng, hát cô tuyên dương khen trẻ động viên trẻ trước bạn… Các môn học chương trình ln có tương hỗ lẫn “Làm quen với Văn học” lồng ghép với mơn học khác ngược lại, q trình tổ chức tiết học văn học, môn học khác tích hợp, đan xen cách hợp lý chặt chẽ nhiều hình thức phong phú, đa dạng hấp dẫn Ví dụ: Trong hoạt động dạo ngồi trời, cho trẻ vừa đi, vừa đọc thơ học theo chủ đề quây quần bóng mát, tổ chức cho trẻ đọc thơ theo nhóm đối đáp với nhau, làm quen với đồng dao, ca dao nói thiên nhiên đất nước, tình cảm gia đình, câu thơ đốn tên nhân vật, vật… cho trẻ xem truyện tranh, kể chuyện theo tranh, dùng phấn vẽ lên sân nhân vật truyện cổ tích mà cháu thích, dùng ngun vật liệu có sẵn sân trường cây, cành cây,…để xếp, cắt thành 20 Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng vật câu chuyện học cho trẻ làm quen với thơ, câu chuyện học… Qua làm giàu vốn từ, hiểu biết, rèn kỹ đọc thơ, kể chuyện phát triển trí tưởng tượng, sáng tạo khả phán đốn trẻ Hay cho trẻ chơi góc chơi gợi ý cho trẻ quan sát góc chủ đề thơng qua góc chủ đề hỏi trẻ có biết thơ hay câu truyện có nội dung tương tự góc chủ đề (Cơ gợi ý cho trẻ, khơi gợi thơ, câu truyện mang nội dung liên quan đến hình ảnh) + Lồng ghép với mơn Giáo dục phát triển thể chất: Ví dụ qua đề tài: Bật xa 50 cm trò chơi vận động chuyền bóng qua đầu giáo viên dạy theo câu chuyện “Cơ bé qng khăn đỏ” có kèm theo lời kể hóa thân thành bé quàng khăn đỏ, bật qua dòng suối để mang bánh đến thăm bà ngoại, sau vượt qua chướng ngại vật cô bé quàng khăn đỏ chia làm đội để thi chuyền bánh qua đầu xem đội mang nhiều bánh đến cho bà + Lồng ghép tác phẩm văn học vào hoạt động làm quen với tốn Ví dụ: Vào đầu học “ Làm quen với toán”; “Tạo hình” cho trẻ đọc b ài thơ học Như vậy, vừa để ổn định lớp học, vừa có tác động củng cố kiến thức cho trẻ Hoặc cho trẻ đọc thơ, ca dao, đồng dao trình tổ chức tiết học Chẳng hạn: Khi chuyển tiếp phần với phần khác tiết học, làm thay đổi bầu khơng khí, có tác dụng luyện kỹ đọc thơ, luyện phát âm.Chủ đề Thế giới thực vật, tết mùa xuân, đề tài: Chia nhóm có đối tượng thành phần Với đề tài cô trẻ chuẩn bị nhiều đồ dùng nhặt lá, cỏ, hoa… xung quanh trường để sử dụng cho hoạt động Nhằm gây hứng thú cho trẻ vào hoạt động cô giáo sử dụng câu truyện Ai đáng khen nhiều để dẫn dắt dạy Thông qua câu truyện cô dùng lời Thỏ mẹ để nhờ giúp mẹ chia nhóm bơng hoa, có số lượng 9, với cách dùng nội dung thơ hay câu truyện để dẫn dắt vào gây ý đến trẻ nhiều hơn, trẻ tập trung, hứng thú vào hoạt động cho kết tiết dạy cao + Lồng ghép tác phẩm văn học vào hoạt động Khám phá khoa học Môn Khám phá khoa học môn học giúp trẻ phát triển nhận thức ngôn ngữ tích cực nhất, cần phát huy hết tác dụng môn học để dạy trẻ, thông qua giáo viên kết hợp lồng ghép tác phẩm văn học để hỗ trợ có hiệu cho hoạt động chủ đích Ví dụ: với đề tài Tìm hiểu số vật sống rừng, chủ đề giới động vật, để dẫn dắt vào gây hứng thú cho trẻ dùng thơ “Con vỏi voi” để giới thiệu vào Qua trẻ biết tên, đặc điểm, nơi sống 21 Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng voi đặc điểm vật trẻ nắm môn làm quen văn học hỏi đặc điểm voi trẻ có sẵn kiến thức để diễn đạt Bên cạnh việc cung cấp vốn từ cho trẻ cịn giúp trẻ tìm hiểu vật xung quanh trẻ Hình thành cho trẻ tình cảm vật, trẻ biết chăm sóc bảo vệ vật hiền lành tránh xa vật dữ… điều giúp trẻ lĩnh hội kiến thức dễ dàng hoạt động + Lồng ghép tác phẩm văn học vào hoạt động âm nhạc Với trẻ mầm non âm nhạc có vai trị vơ quan trọng phương tiện giúp trẻ nhận thức giới xung quanh, giúp trẻ phát triển hài hòa mặt trẻ u thích âm nhạc, cảm thụ âm nhạc, hịa vào âm nhạc giúp khơi gợi trẻ sáng tạo, hình thành nhiều lượng tích cực trẻ Nói đến âm nhạc khơng thể khơng nói đến văn học, người xưa có câu nói “Trong thơ có nhạc hay nhạc có thơ” Để tạo cho trẻ sáng tạo khuyến khích trẻ tự phổ nhạc cho thơ theo ngẫu hứng trẻ, điều góp phần tạo khơng khí vui vẽ cho tất trẻ lớp, trẻ thể “tài năng” Vi dụ: thơ Bạn chủ đề trường mầm non cô trẻ phổ nhạc hát theo sáng tạo ngẫu nhiên trẻ Hay trình tiến hành hoạt động âm nhạc, tạo tình lồng ghép cho trẻ đọc thơ hay đồng dao để chuyển đội hình, chống mệt mỏi cho trẻ… Ví dụ: Dạy vận động hát Chú voi chủ đề giới động vật cô giáo sử dụng thơ vỏi voi làm động tác chống mệt mỏi cho trẻ Thông qua cách lồng ghép thơ, vè…vào hoạt động, cháu cảm nhận tốt giai điệu hát mà giúp cháu rèn luyện cách đọc thơ, đọc vè… rõ ràng, mạch lạc, gây hứng thú cho trẻ trình hoạt động, thay đổi hình thức hoạt động nhằm giúp tiết học đạt kết tốt *Biện pháp 2: Lồng ghép tác phẩm văn học vào hoạt động lúc, nơi Ngoài hoạt động kể có ưu trội việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ Hoạt động Làm quen văn học cần tiến hành thường xuyên, thông qua hoạt động khác trường mầm non Giáo viên cần khai thác tính chất hoạt động để lồng ghép cho phù hợp Việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học tiến hành lúc nơi dạo, tham quan, hay hoạt động khác trường trẻ Vào 22 Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng hoạt động trời giáo viên cho trẻ đọc số thơ, câu chuyện có liên quan đến tượng thời tiết, tượng thiên nhiên để qua trẻ thực nghiệm dễ dàng cảm nhận nội dung câu chuyện, thơ Ví dụ: Vào ăn gợi ý cho trẻ đọc thơ Giờ ăn đến hay ngủ trẻ đọc thơ Giờ ngủ… Giờ trả trẻ chơi tự giáo ln tạo tình cho trẻ tiếp xúc với văn học, tổ chức số trò chơi dân gian sử dụng vè, câu đố địa phương, hay cho trẻ ngồi chơi theo nhóm Hoặc vệ sinh rửa tay trẻ, giáo viên cho trẻ đọc thơ “ Rửa tay sẽ” giúp trẻ ý việc thực vệ sinh cá nhân hàng ngày Giờ hoạt động vui chơi giáo viên cho trẻ xem truyện tranh, tập kể chuyện sáng tạo, cho trẻ đọc thơ kết hợp từ hình ảnh Trong ngủ trưa, trước ngủ giáo viên rèn cho trẻ thói quan đọc thơ “ Đi ngủ” thơ “ Ngủ” qua trẻ hiêu có ý thức ngủ trưa Hay lúc chờ bàn ăn, giáo viên sưu tầm số thơ cho trẻ đọc nhằm giáo dục vệ sinh ăn uống cho trẻ Biện pháp3: Tổ chức trị chơi tích hợp Với chương trình Mầm non nay, môn học đan xen, lồng ghép nhằm nâng cao tính hiệu quả, với đặc điểm giáo dục mầm non, cho trẻ học mà chơi, thông qua chơi mà học, văn học không giúp trẻ nghe kể chuyện, đọc thơ mà cịn tích hợp mơn học khác hình thức tổ chức trị chơi Qua trị chơi giáo viên đánh giá kiến thức mà trẻ thu lượm mức độ nào, cao hay thấp Đưa trò chơi vào lớp học lồng ghép khéo léo, cho học thêm sinh động Nên ý phối hợp trò chơi động tĩnh Lựa chọn trò chơi tích hợp nhiều mơn học khác, vậy, cần nhớ: Trò chơi dù tổ chức hình thức phải đảm bảo tính vừa sức hứng thú đối vởi trẻ, không lạm dụng, ôm đồm thái làm lu mờ nội dung đề tài tiết học Ví dụ: Với câu truyện “Chàng Rùa”, tổ chức trị chơi “Ai nhanh hơn” Bằng cách: Chia trẻ thành đội có số lượng người nhau, thi đua chuyển gỗ (đồ chơi) làm nhà cho Vua Dưới hình thức “Học chơi, chơi mà học” trẻ lớp có chuyển biến rõ rệt, trẻ mạnh dạn giao tiếp, không rụt rè tham gia hoạt động, không nhút nhát chơi với bạn đồng thời giúp phát triển kĩ trẻ đọc thơ diễn cảm, đọc thơ thể cử điệu bộ, kể 23 Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng chuyện sáng tạo, kể chuyện theo tranh, đóng kịch góp phần giúp trẻ phát triển cách toàn diện Qua thời gian thực nhận thấy cháu mạnh dạn hồn nhiên trước, thích trị chuyện với người lớn Đặc biệt có vốn từ đáng kể - Giải pháp 5: Tuyên truyền phối hợp vận động cha mẹ học sinh, kết hợp lồng ghép vào hội thi, lễ hội *Biện pháp 1: Làm tốt công tác tuyên truyền vận động phụ huynh tạo điều kiện cho trẻ học tập giao lưu lồng ghép sinh hoạt cho trẻ hội giao lưu trải nghiệm Hàng ngày vào đón trả trẻ , giáo viên thường gặp trực tiếp phụ huynh để trao đổi tình hình học tập sức khỏe trẻ Kết hợp tuyên truyền đến phụ huynh chủ đề, trẻ học, qua nhờ phụ huynh tìm giúp tranh, sách báo, hình ảnh chủ đề học, qua phụ huynh nhà phối hợp bày cháu đọc thơ, kể chuyện, tập trẻ vẽ theo nội dung chuyện… Bên cạnh đó, giáo viên cần vận động phụ huynh đóng góp số sách truyện mẫu giáo Những loại sách có hình ảnh rõ nét, nội dung có tính chất giáo dục cao Ngồi tin nhà trường, giáo cịn làm tin treo cửa lớp tuyên truyền đến cha mẹ trẻ số kiến thức chăm sóc giáo dục trẻ trường để từ cha, mẹ phối hợp với giáo cơng việc chăm sóc giáo dục trẻ tốt Qua buổi sinh hoạt ngày hội, ngày lễ cần cho trẻ làm quen với văn học, có hát múa đọc thơ, kể chuyện, đóng kịch, giáo viên chuẩn bị mũ nhân vật, trang trí sân khấu trẻ thích buổi sinh hoạt giống trẻ chơi thoải mái, trẻ củng cố lại kiến thức học, học hình thức biểu diễn văn nghệ *Biện pháp 2: Tổ chức hội thi văn học cho trẻ Cứ vài tháng giáo viên lại tổ chức hội thi “Hội thi Bé yêu thơ, Bé hát dân ca,lễ hội bé đến trường “chủ đề Trường mầm non…Cô giáo tuyên truyền đến cha mẹ trẻ mời cha mẹ trẻ tham gia trực tiếp vào số hoạt động hội thi Điều góp phần khơng nhỏ đến q trình hoạt động trẻ, trẻ tích cực hơn, hứng thú có ba mẹ mìnhcùng tham gia Qua hoạt động giúp cha mẹ trẻ hiểu tầm quan việc đưa trẻ đến trường mầm non độ tuổi nói chung chăm sóc giáo dục trẻ mầm non nói riêng Ngồi ra, chương trình, buổi văn nghệ khai mạc lễ hội hay buổi tọa đàm nhà trường, tiết mục văn nghệ cô giáo mạnh dạn đăng ký cho cháu tiết mục đọc thơ, kể truyện…điều góp phần không nhỏ vào việc giúp trẻ mạnh dạn trước người Mỗi trẻ có tố chất khác nhau, có trẻ có khiếu hát, múa lại hạn chế 24 Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng khiếu đọc thơ, kể truyện ngược lại Vì giáo người giúp trẻ phát triển tố chất sẵn có trẻ cách hồn thiện Thơng qua hoạt động tổ chức lễ hội trường lớp cô giáo đưa nội dung cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học vào lồng ghép Cô thường tổ chức cho trẻ hoạt động đọc thơ, kể chuyện, đóng kịch theo chương trình biểu diễn mà tất trẻ lớp tham gia nhằm giúp trẻ hứng thú với môn Làm quen văn học, thể loại truyện kể cho trẻ Ví dụ: Ngày 22/12 trẻ kể chuyện sáng tạo đội , tổ chúc hội thi bé kể chuyện giỏi Vào cuối tuần hay cuối chủ đề, cô giáo tổ chức cho trẻ chương trình “Bé yêu thơ”, “Bé làm diễn viên” hay chương trình “Biểu diễn văn nghệ cuối chủ đề” có tham gia bố mẹ trẻ Điều đặc biệt hoạt động tất trẻ lớp tham gia Trẻ đến trường giao tiếp với cô giáo, với bạn, ngồi trẻ cịn tham gia tất hoạt động chương trình giáo dục mầm non nói chung hoạt động làm quen văn học nói riêng Đây môn học giúp trẻ phát triển ngôn ngữ cách rõ ràng, mạch lạc, ngồi cịn giúp trẻ phát triển khả cảm thụ văn học tốt Qua việc áp dụng số biện pháp thấy chất lượng môn làm quen Văn học trẻ lớp tăng lên rõ, cháu thích học mơn này, cháu mạnh dạn giao tiếp, thích trị chuyện người lớn đặc biệt thích tham gia vào hoạt động nói chung hoạt động làm quen văn học nói riêng IV Tính giải pháp Qua thời gian sử dụng giải pháp áp dụng cho cháu lớp 3, tơi thấy có chuyển biến cách rõ rệt kết có chênh lệch tỉ lệ trước thực đề tài sau thực đề tài sau: Với quan điểm “Mỗi đứa trẻ cá thể riêng biệt” khác hoàn cảnh sống, thể chất, sở thích, lực đứa trẻ có hội học tập nhiều cách khác nhau” Vì Xây dựng mơi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, phương pháp mà người giáo viên cần ý đến hứng thú, nhu cầu khả năng, mạnh đứa trẻ để hiểu, đánh giá tôn trọng trẻ, tạo hội cho trẻ hoạt động vui chơi tìm tịi khám phá nhằm giúp trẻ phát triển cách toàn diện Từ cố gắng nghiên cứu tài liệu, kinh nghiệm thân, đồng thuận hợp tác tập thể sư phạm, ủng hộ tích cực bậc cha mẹ học sinh giúp đạt kết cao việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học Chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ nâng cao Trẻ hứng thú, tích cực tham gia vào hoạt động nói chung hoạt động làm quen văn học nói riêng, vốn từ tiếng Việt trẻ tăng đáng kể, trẻ biết sử dụng câu có nghĩa để giao tiếp với người Biết thể cảm xúc qua thơ câu chuyện, biết gắn vào nhân vật kể lại chuyện; từ trẻ biết yêu mếm đẹp, 25 Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng kính trọng người lớn tuổi, tơn trọng bạn bè u thích tôn trọng sản phẩm làm ra; yêu ghét biết học hỏi tốt đẹp giứoi thu nhỏ trẻ Bản thân giáo viên thực đề tài rút nhiều kinh nghiệm như: Chọn nội dung, phương pháp đề tài cho trẻ làm quen văn học cách phù hợp mang tính vừa sức với trẻ; không ngừng học hỏi, bồi dưỡng thêm kỹ giáo dục trẻ, kỹ giao tiếp, nâng cao nghiệp vụ sư phạm, tạo mối quan hệ thân thiết gần gũi với trẻ lòng tin u cha mẹ trẻ; tìm tịi, lựa chọn ngun vật liệu, nghiên cứu với trẻ làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ đẹp, sáng tạo, có đồ bền, đảm bảo an tồn tuyệt đối cho trẻ hoạt động dạy học nhà trường Cha mẹ trẻ quan tâm đến trẻ nhiều hơn, tích cực tham gia vào hoạt động giáo dục trẻ trường, đồng thời cha mẹ trẻ có liên kết phối hợp chặt chẽ với giáo việc chăm sóc giáo dục trẻ, trao đổi với giáo viên nhiều hình thức gặp trực tiếp, gặp qua điện thoại, theo dõi bảng tin lớp Cha mẹ cảm thấy hài lòng với phát triển mình, tin tưởng vào kết giáo dục nhà trường, chia sẻ khó khăn cô giáo, cung cấp nguyên vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi, phụ giúp giáo viên số hoạt động trường, lớp Đặc biệt với giáo viên tạo sân chơi cho trẻ trãi nghiệm thật ý nghĩa bổ Từ kết cho thấy việc tạo hứng thú cho trẻ tham gia vào hoạt động trường nói chung hoạt động làm quen Văn học nói riêng góp phần thực tốt nhiệm vụ năm học, đảm bảo mục tiêu giáo dục toàn diện cho trẻ trường mầm non Đặc biệt đề tài góp phần khơng nhỏ vào việc phát triển nhận thức, trí tuệ, thẩm mỹ đồng thời giúp trẻ phát triển toàn diện Khi vận dụng linh hoạt sáng tạo phương pháp hoạt động giáo dục làm quen văn học giúp trẻ phát triển thẩm mĩ, đạo đức, trí tuệ ngôn ngữ cách rõ rệt trọn vẹn Trẻ tham gia học tập cách tích cực, hứng thú, biết đọc thuộc thơ diễn cảm, biết kể đoạn truyện trẻ thích, biết kể chuyện sáng tạo từ hình thành trẻ kĩ năng, kĩ xảo hoạt động làm quen văn học V Hiệu sáng kiến kinh nghiệm: Nội dung Năm học 2017-2018 khảo sát Trước áp dụng đề tài Ước lượng kết năm học 2018-2019 Ghi Sau áp dụng đề tài Số trẻ Tỉ Số trẻ Tỉ lệ Số trẻ Tỉ 26 Số trẻ Tỉ Tăng/ Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng đạt % chưa đạt lệ % đạt lệ % chưa đạt lệ giảm % Trẻ nói rõ ràng 8/25 32 17/25 68 23/25 92 2/25 Tăng 60% Trẻ đọc thơ, kể chuyện diễn cảm 7/25 28 18/25 72 21/25 84 4/25 16 Tăng 56% Trẻ biết kể truyện sáng tạo 6/25 24 19/25 76 20/25 80 5/25 20 Tăng 56% Trẻ diễn đạt ý tốt 6/25 24 19/25 76 18/25 72 7/25 25 Tăng 48% Qua bảng khảo sát nhận thấy chất lượng giáo dục làm quen văn học tăng rõ rệt, chứng tỏ SKKN mà thân nghiên cứu đạt hiệu cao Sau thời gian áp dụng đề tài nghiên cứu đạt kết mong muốn, để có kết thân phải cố gắng, mà bên cạnh cịn nhờ quan tâm giúp đỡ từ phía nhà trường, đồn kết, nhiệt tình, chăm chỉ, sáng tạo cá nhân giáo viên, tích cực, hứng thú học sinh phần khơng thể thiếu nhờ quan tâm phối hợp nhiệt tình cha mẹ học sinh Đối với trẻ: Trẻ mạnh dạn, tự tin, hòa đồng với bạn, hứng thú, thích tham gia vào hoạt động làm quen văn học, có mối quan hệ gần gũi, cởi mở với giáo Trẻ tích cực, hứng thú tham gia vào hoạt động làm quen văn học Trẻ có khả cảm nhận vẻ đẹp thiên nhiên, sống gần gũi xung quanh trẻ tác phẩm văn học nghệ thuật; có khả thể cảm xúc, sáng tạo hoạt động làm quen văn học; yêu thích, hào hứng tham gia vào hoạt động làm quen văn học Nhận thức trẻ tăng lên, vốn từ vựng Tiếng Việt trẻ phong phú, phát triển ngôn ngữ mạch lạc, yêu thích đẹp, thích đến trường tới lớp mầm non đồng thời trẻ khỏe mạnh, nhanh nhẹn, hoạt bát, ứng xử khéo léo Đối với cơ: Có thêm kiến thức nhiều kinh nghiệm giảng dạy, có linh hoạt, sáng tạo môn làm quen văn học Khả đọc, kể diễn cảm cô nâng cao rõ rệt Biết xây dựng kế hoạch phù hợp với tình hình thực tế trẻ lớp, nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ 27 Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng Đối với phụ huynh: Ngày tin tưởng giáo viên nhận thấy cần thiết phải giúp trẻ phát triển tốt lĩnh vực phát triển ngôn ngữ nói chung, giáo dục làm quen văn học nói riêng Thường xuyên trao đổi với cô giáo cách giáo dục làm quen văn học cho trẻ nhà, nhằm mang đến phát triển tốt khả cảm thụ văn học, phát triển nghệ thuật văn chương cho trẻ III KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Kết luận Thông qua việc áp dụng đề tài Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng vào thực tế, nhận thấy tất trẻ lớp mạnh dạn tự tin, học chuyên cần hơn, tích cực tham gia vào hoạt động, sáng tạo hoạt động làm quen văn học Bản thân tơi có nhiều kinh nghiệm việc tổ chức hình thức giáo dục làm quen văn học cho trẻ Xây dựng kế hoạch cụ thể, rõ ràng, thống Giáo viên có nhiều hiểu biết, kiến thức sâu, rộng chăm sóc, giáo dục trẻ Biết cách xử lý tình huống, chịu khó nghiên cứu tài liệu giảng dạy Thường xuyên dự giờ, rút kinh nghiệm để xây dựng tiết dạy tốt Nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ mầm non học giúp giáo viên có kiến thức vững vàng cơng xây dựng đổi giáo dục nay, có giáo dục mầm non Vì vậy, khơng ngừng phát huy thành tích đạt được, giáo viên tiếp tục tìm tịi, sáng tạo cách nghĩ cách làm để nâng cao hiệu giảng dạy Các bậc phụ huynh học sinh biết quan tâm đến việc học tập em mình, chủ động phối hợp với giáo viên việc chăm sóc, giáo dục trẻ Kiến nghị *Đối với Phòng giáo dục - Thường xuyên tổ chức lớp tập huấn Hội thi, Lễ hội để giáo viên có thêm kinh nghiệm q trình tổ chức trường, lớp -Tổ chức hội thi bé yêu thơ, bé kể truyện sáng tạo, trường với tạo điều kiện cho giáo viên trao đổi học tập kinh nghiệm *Đối với nhà trường - Thường xuyên cho giáo viên tham quan, học hỏi trường bạn nhằm nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ để nâng cao hiệu cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ Trên số kinh nghiệm mà thân rút từ tình hình thực tế lớp chủ nhiệm, thân không dừng lại kết đạt mà cố gắng tiếp tục học hỏi để tìm giải pháp tối ưu nhằm đáp ứng yêu cầu cao việc phát triển toàn diện cho trẻ mầm non Rất mong nhận góp ý giúp đỡ Hội đồng sáng kiến cấp, bạn bè đồng nghiệp để tơi có kinh nghiệm tốt cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ nói chung cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học nói riêng Xin chân thành cảm ơn 28 Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng Băng A Drênh,Ngày 15 tháng năm 2019 Người viết Đỗ Thị Thùy Trang NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN 29 Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng TM/CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN HIỆU TRƯỞNG Lê Thị Kim Hương 30 Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng TÀI LIỆU THAM KHẢO S Tên tài liệu Tác giả TT 1 Tài liệu Bồi dưỡng thường xuyên dành cho giáo viên mầm non (20042007) - Module 3: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo - Module 18: Lập kế hoạch giáo dục trẻ 3-6 tuổi Bồi dưỡng thường xuyên giáo viên Mầm non (Ban hành kèm theo Thông tư số 36 /2011/TT- BGDĐT ngày 17 tháng năm 2011 Bộ trưởng Bộ Giáo dục Đào tạo) - Module 30: làm đồ dùng đồ chơi tự tạo -Tài liệu hướng dẫn thực hành áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trường mầm non Tâm lý học trẻ em lứa tuổi Mầm non Giáo dục học Nguyễn Thị Ánh Tuyết – NXB Giáo dục 1994 Trần Thị Tuyết Anh Tài liệu học ĐH Sư phạm Hà Nội (Khoa Mầm non) Khóa học 2011-2015 Sách hướng dẫn tổ chức thực chương trình giáo dục mầm non mẫu giáo 5-6 tuổi Nhà xuất giáo dục Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên Cán quản lí Giáo viên mầm non Tài liệu biện pháp nâng cao chất lượng trẻ làm quen với tác phẩm văn học Nhà xuất giáo dục Việt Nam Các tạp chí giáo dục mầm non 31 Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng MỤC LỤC NỘI DUNG TRANG Phần thứ nhất:Mở đầu 1 Đặt vấn đề Mục đích nghiên cứu Phần thứ hai:Giải vấn đề I Cở sở lý luận vấn đề II Thực trạng vấn đề nghiên cứu III Các giải pháp tiến hành để giải vấn đề IV:Tính giải pháp 25 V Hiệu sáng kiến kinh nghiệm 27 III Phần thứ ba:Kết luận, kiến nghị 28 Kết luận 28 Kiến nghị 28 NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN 30 TÀI LIỆU THAM KHẢO 31 32 Người thực hiện: Đỗ Thị Thùy Trang ... học theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Phạm vi nghiên cứu: Một số biện pháp giúp trẻ 5- 6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trường Mầm non Hoa Hồng. .. trẻ 5- 6 tuổi học tốt môn làm quen Văn học theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng? ?? Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp sư phạm giúp học tốt môn Làm quen văn học. .. Trang Một số biện pháp giúp trẻ 5- 6 tuổi học tốt môn Làm quen văn học theo hướng Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm lớp trường Mầm non Hoa Hồng Năm học 2018-2019 Với tổng số học sinh 5- 6 tuổi 25 cháu;