Ý TƯỞNG 1: QUY ĐỔI PEPTIT THÀNH BA PHẦN NỘI DUNG - Công thức peptit tạo amin axit no, phân tử nhóm -COOH nhóm -NH2 (H2NCH(R)COOH) có dạng H − (HNCH(R)CO)n − OH - Quy đổi peptit thành ba phần sau: H HN CH(R)CO x mol n OH quy đổ i HNCO: nx mol y mol CH2: H2O: x mol - Nếu peptit tạo amino axit khác ta suy ra: nCH + nCONH nCH 2 Caa = ; Cgoác CH(R) = nCONH nCONH PHÂN DẠNG BÀI TẬP, VÍ DỤ MINH HỌA VÀ BÀI TẬP VẬN DỤNG Tính lượng chất a Mức độ vận dụng Ví dụ minh họa Ví dụ 1: Đốt cháy hoàn toàn x mol peptit X mạch hở tạo thành từ amino axit no Y chứa nhóm –NH2 nhóm –COOH thu b mol CO2 c mol nước Biết b – c = 3,5x Số liên kết peptit X A B C 10 D Phân tích hướng dẫn giải + Cô ng thứ c củ a X laøH − (HNCH(R)CO)n − OH : x mol CONH : nx mol    O2 , to ⇒ X → CH2 : y mol ↑ + H2O + N2 ↑  → CO { 223 H O: x mol  (0,5nx+ x+ y) mol (nx+ y) mol   quy đổ i nCO = nx + y = b  + nH O = 0,5nx + x + y = c ⇒ 0,5nx − x = 3,5x ⇒ n = ⇒ n − 1=  b −  c = 3,5x Ví dụ 2: Đipeptit X, hexapeptit Y mạch hở tạo từ amino axit no, mạch hở phân tử có nhóm –NH nhóm –COOH Cho 13,2 gam X tác dụng hết với dung dịch HCl dư, làm khô cẩn thận dung dịch sau phản ứng thu 22,3 gam chất rắn Vậy đốt cháy hồn tồn 0,1 mol Y cần mol O2 sản phẩm cháy thu gồm CO2, H2O, N2? A 1,25 mol B 1,35 mol C 0,975 mol D 2,25 mol (Đề thi thử THPT Quốc Gia lần – THPT chuyên KHTN Hà Nội, năm 2017) Phân tích hướng dẫn giải  Ñipeptit X + H2O + 2HCl → muoá {  { i  1 4 { 2x mol 22,3 gam ⇒ x = 0,1mol +  x mol, 13,2 gam x mol  BTKL :13,2 + 18x + 2x.36,5 = 22,3    + M (2C H 2n+1O2N − H2O) n4 44 4 43 X = 13,2 = 132 ⇒ n = ⇒ CnH2n+1O2N laøGly (H2NCH2COOH) 0,1 CONH : 0,6   O2 , to + Hexapeptit Y → CH2 : 0,6   → CO2 ↑ + H2O + N2 ↑  H O: 0,1    quy đổ i + BTE : 3.0,6 + 6.0,6 = 4nO ⇒ nO = 1,35 mol 2 o  O2 , to → CO2 + H2 O+ N2 + (1.4 − + 1) = 3e CON H  • Chúý :o o +4 −2 +1 −2 O2 , to CH2  → CO2 + H2 O+ (1.4 + 2.1) = 6e  +4 −2 o o o o +1 −2 Ví dụ 3: Thủy phân tetrapeptit X mạch hở thu hỗn hợp α-amino axit (no, mạch hở, phân tử chứa nhóm −NH nhóm −COOH) Mặt khác, đốt cháy hồn tồn m gam X CuO dư, đun nóng thấy khối lượng CuO giảm 3,84 gam Cho hỗn hợp khí sau phản ứng vào dung dịch NaOH đặc, dư thấy 448 ml khí N2 (đktc) Thủy phân hoàn toàn m gam X dung dịch HCl dư, đun nóng thu muối có khối lượng A 5,12 B 4,74 C 4,84 D 4,52 (Đề thi thử THPT Quốc Gia lần – THPT Thuận Thành – Bắc Ninh, năm 2017) Phân tích hướng dẫn giải + BTNT N : nCONH = 2nN = 0,04 mol CONH : 0,04 mol    CuO, to + X → CH2 : x mol  → CO2 + H2O + N2 + Cu  H O: 0,01mol    quy đổ i mCuO giảm = mO pư = 3,84  + 2.3,84 ⇒ x = 0,06 BTE : 3.0,04 + 6x = 16  COOH : 0,04 mol  CONH : 0,04 mol     HCl  + CH2 : 0,06 mol   →  NH3Cl : 0,04 mol  ⇒ mmuoái = 4,74 gam H O: 0,01mol  CH : 0,06 mol      Ví dụ 4: Hỗn hợp E gồm ba peptit mạch hở: đipeptit X, tripeptit Y, tetrapeptit Z có tỉ lệ mol tương ứng : : Cho lượng E phản ứng hoàn toàn với dung dịch NaOH dư, thu 0,25 mol muối glyxin, 0,2 mol muối alanin 0,1 mol muối valin Mặt khác, đốt cháy hoàn toàn m gam E, thu tổng khối lượng CO2 H2O 39,14 Giá trị m A 16,78 B 25,08 C 20,17 D 22,64 (Đề thi THPT Quốc Gia năm 2017) Phân tích hướng dẫn giải nPeptit = nX + nY + nZ = 4x { { {  x = 0,05 2x x x + ⇒ + 3nY + 4nZ = 0,55 nPeptit = 0,2 naa− Na = 2n {X { {  2x x x CONH : 0,55    O2 , to CO2 :1,6  quy đổ i ⇒ E → CH2 : nGly + 2nAla + 4nVal = 1,05  →  + N2 ↑  H2O:1,525   44 43 0,2 1H42O: 97,85 gam 4 4 4 4 4 43 41,95 gam O2 , t 41,95 gam E  → 97,85 gam hoã n hợp CO2, H2O +  ⇒ m = 16,78 gam O2 , to → 39,14 gam hỗ n hợp CO2 , H2O  m gam E  o Ví dụ 5: Cho m gam hỗn hợp M (có tổng số mol 0,03 mol) gồm đipeptit X, tripeptit Y, tetrapeptit Z pentapeptit T (đều mạch hở) tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ, thu hỗn hợp Q gồm muối Gly, Ala Val Đốt cháy hoàn toàn Q lượng oxi vừa đủ, thu lấy toàn khí đem hấp thụ vào bình đựng nước vôi dư, thấy khối lượng tăng 13,23 gam có 0,84 lít khí (đktc) Giá trị m gần với giá trị sau đây? A 6,0 B 6,9 C 7,0 D 6,08 (Đề thi thử THPT Quốc Gia lần – THPT chuyên KHTN Hà Nội, năm 2017) Phân tích hướng dẫn giải + nNaOH = nCONH M CONH : 0,075 mol    = 2nN = 0,075⇒ M → CH2 : x mol   H O: 0,03 mol  1 42 44 4 43 quy đổ i m gam CONH : 0,075   O2 , to + Q → CH2 : x CO3 + CO2 ↑ + H2O + N2 ↑  → Na 14 43 {  NaOH : 0,075  0,0375+ x 0,0375 44 40,075 43+ x   quy đổ i 13,23 gam  44(0,0375+ x) + 18(0,075+ x) = 13,23  x = 0,165 ⇒ ⇒ n nhấ t vớ i 6,08  m = 0,075.43+ 14x + 0,03.18  m = 6,075 gầ Ví dụ 6: Tripeptit mạch hở X tetrapeptit mạch hở Y tạo từ amino axit no, mạch hở có nhóm –COOH nhóm –NH Đốt cháy hồn tồn 0,1 mol X thu sản phẩm gồm CO2, H2O, N2 tổng khối lượng CO2, H2O 36,3 gam Nếu đốt cháy hoàn toàn 0,2 mol Y cần số mol O2 A 1,8 B 2,8 C 3,375 D 1,875 (Đề thi thử Đại học lần – THPT chuyên KHTN Hà Nội, năm 2014) Phân tích hướng dẫn giải CO2 : (0,3+ x) mol  CONH : 0,3 mol     O2  + Tripeptit X  → CH2 : x mol → H2O: (0,25 + x) mol   42 43  H O: 0,1mol  N  0,1mol     quy đổ i ⇒ m(CO , H O) = 44(0,3+ x) + 18(0,25+ x) = 36,3⇒ x = 0,3⇒ nCH = nCONH 2 CO2 : (0,4 + y) mol  CONH : 0,8 mol      O quy đổ i + Tetrapeptit Y   → CH2 : 0,8 mol   →  H2O: (0,3 + y) mol  44 43  H O: 0,2 mol  N  0,2 mol     + BTE : 0,8.3+ 0,8.6 = 4nO ⇒ nO = 1,8 mol 2 Ví dụ 7: Cho hỗn hợp X gồm tetrapeptit tripeptit Để thủy phân hoàn toàn 50,36 gam X cần dung dịch chứa 0,76 mol NaOH, sau phản ứng hồn tồn cạn thu 76,8 gam hỗn hợp muối gồm a mol muối glyxin b mol muối alanin Mặt khác đốt cháy hoàn toàn 0,11 mol X O dư thu m gam CO2 Giá trị m A 76,56 B 16,72 C 38,28 D 19,14 (Đề thi thử THPT Quốc Gia lần – Sở GD ĐT Hải Phịng, năm 2017) Phân tích hướng dẫn giải + nCONH X = nNaOH = 0,76 mol CONH : 0,76 mol  COONa: 0,76 mol    NaOH   + X → CH2 : x mol  → NH2 : 0,76 mol   H O : y mol  CH : x mol  1 42 4 4 43 1 4 44 4 43 quy ñoå i 50,36 gam 76,8 gam  0,76.43+ 14x + 18y = 50,36  x = 0,98 ⇒ ⇒  0,76.83+ 14x = 76,8  y = 0,22 CONH : 0,76 mol    O2 , to ⇒ CH2 : 0,98 mol   →1,74 mol CO2 ⇔ 76,56 gam  H O: 0,22 mol  1 42 4 4 43 0,22 mol X O , to ⇒ 0,11mol X  → 0,87 mol CO2 ⇔ 32,28 gam Ví dụ 8: X peptit có 16 mắt xích tạo thành từ amino axit dãy đồng đẳng với glyxin Để đốt cháy m gam X cần dùng 45,696 lít O2 Nếu cho m gam X tác dụng với lượng vừa đủ dung dịch NaOH cạn cẩn thận thu hỗn hợp rắn Y Đốt cháy Y bình chứa 12,5 mol khơng khí, tồn khí sau phản ứng cháy ngưng tụ nước cịn lại 271,936 lít hỗn hợp khí Z Biết phản ứng xảy hồn tồn, khí đo đktc, khơng khí có 1/5 thể tích O2 cịn lại N2 Giá trị gần m A 30,92 B 41 C 43 D 38 (Đề thi thử THPT Quốc Gia lần – Sở GD ĐT Vĩnh Phúc, năm 2017) Phân tích hướng dẫn giải   CONH : x mol    quy đổ i + X →  → CO2 ↑ + H2O + N2 ↑ CH2 : y mol  + O {2   2,04 mol  H2O: x mol  16   ⇒ BTE : 3x + 6y = 2,04.4 = 8,16 (*) CO2  CO2 : 0,5x + y CONH : x       x    O2 : 2,5 to  H2O  − H2O  + CH2 : y  +  CO3 +  →  N2 :10 +  → Na    14 43  N   NaOH : x   N2 :10    0,5x 1 44 43 O dö O2 dö : 0,46      Y ⇒ x + y = 12,14 − 0,46 − 10 = 1,68(**) (*)  x = 0,64 18x + ⇒ ⇒ m = 43x + 14y + = 42,8 gầ n nhấ t vớ i 43 16 (**)  y = 1,04 Ví dụ 9: Hỗn hợp X gồm peptit mạch hở amino axit (các amino axit tự amino axit tạo peptit có dạng H 2NCnH2nCOOH) Thủy phân hồn tồn m gam X dung dịch NaOH, đun nóng, thấy có 1,0 mol NaOH phản ứng sau phản ứng thu 118 gam hỗn hợp muối Mặt khác, đốt cháy hoàn toàn m gam X oxi, sau cho sản phẩm cháy hấp thụ vôi dư, thu kết tủa khối lượng dung dịch vôi giảm 137,5 gam Giá trị m A 82,5 B 74,8 C 78,0 D 81,6 (Đề thi thử THPT Quốc Gia lần – THPT chuyên Tuyên Quang, năm 2017) Phân tích hướng dẫn giải + nCONH/X = nNaOH = 1mol NaOH CONH :1mol    + X → CH2 : x mol   H O: y mol    COONa:1mol    NH2 :1mol  CH : x mol  1 4 4 43 118 gam quy đổ i O2 CO2 ↑ + H2O + N2 ↑ { 123 (1+ x) (0,5+ x+ y) mmuoái = 83+ 14x = 118 x = 2,5  + mdd giaûm = 100(1+ x) − 44(1+ x) − 18(0,5+ x + y) = 137,5 ⇒  14 43 14 43 44 43 y = 0,25  mBaCO mCO mH O  ⇒ mX = 43+ 14x + 18y = 82,5 gam Ví dụ 10: Thủy phân hồn tồn m gam hỗn hợp X chứa số peptit mạch hở dung dịch NaOH vừa đủ, thu 151,2 gam muối natri amino axit Gly, Ala Val Mặt khác, đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp X thấy tốn 107,52 lít oxi (đktc), thu 64,8 gam H2O Giá trị m A 51,2 B 50,4 C 102,4 D 100,05 (Đề thi thử THPT Quốc Gia lần – THPT chuyên Tuyên Quang, năm 2017) Phân tích hướng dẫn giải CONH : x mol    + X → CH2 : y mol   H O: z mol    quy đổ i (1) H2O { 3,6 mol 4,8 mol O2 (2) NaOH COONa: x mol     NH2 : x mol  CH : y mol  1 44 2 4 43 151,2 gam BTE cho (1): 3x + 6y = 4.4,8 x = 1,4   + BTNT H cho (1): 0,5x + y + z = 3,6 ⇒ y = 2,5 ⇒ mX = 102,4 m = 83x + 14y = 151,2 z = 0,4  muối  Ví dụ 12: Thuỷ phân hoàn toàn m gam hexapeptit X mạch hở thu (m + 4,68) gam hỗn hợp Y gồm alanin valin Oxi hố hồn tồn lượng hỗn hợp Y cần vừa đủ a mol khí oxi, thu hỗn hợp Z gồm CO 2, H2O N2 Dẫn hỗn hợp Z qua bình H2SO4 đậm đặc (dư) thấy khối lượng khí khỏi bình giảm 18b gam so với khối lượng hỗn hợp Z; tỉ lệ a : b = 51 : 46 Để oxi hố hồn tồn 27,612 gam X thành CO2, H2O N2 cần tối thiểu V lít oxi (đktc) Giá trị V gần với A 32,70 B 29,70 C 53,80 D 33,42 Phân tích hướng dẫn giải CO2 ↑  CONH : 6x  COOH : 6x  H2SO4 đặc CO2 ↑      O2 , to  H2O + CH2 : y   →  NH2 : 6x   →  H2O  →   thủ y phâ n a mol H O : x  CH : y  N ↑   N2 ↑  1 44 1 4422 43 14 22 43 43 Y , (m+ 4,68) gam X, m gam Z + mZ giaûm = mH O = 18b ⇒ nH O = b 2  mY − mX = 90x = 4,68  x = 0,052   m = 24,544  BTE :18x + 6y = 4a  + ⇒  y = 0,728 ⇒   nO2 đốtcháy 24,544 gam X = 1,326  BTNT H : 9x + y = b a = 1,326  a: b = 51: 46  ⇒ 27,612 gam X chaù y cầ n nO = 1,49175 mol ⇔ 33,4152 lít ≈ 33,42 lít Ví dụ 13: Chia m gam hỗn hợp T gồm peptit mạch hở thành hai phần Đốt cháy hoàn toàn phần một, thu N2, CO2 7,02 gam H2O Thủy phân hoàn toàn phần hai, thu hỗn hợp X gồm alanin, glyxin, valin Cho X vào 200 ml dung dịch chứa NaOH 0,5M KOH 0,6M, thu dung dịch Y chứa 20,66 gam chất tan Để tác dụng vừa đủ với Y cần 360 ml dung dịch HCl 1M Biết phản ứng xảy hoàn toàn Giá trị m A 21,32 B 24,20 C 24,92 D 19,88 (Đề thi THPT Quốc Gia năm 2017) Phân tích hướng dẫn giải CONH : x mol    O2 + H − (NH[CnH2n ]CO)k − OH → CH2 : y mol   → H2O (*) to { 4 44 4 4 43   0,39 mol T H O: z mol   quy đổ i CONH : x  CONH : x      NaOH : 0,1 (1) CH2 : y  (2) HCl vñ + CH2 : y  +  →  →    0,36 mol : 0,12 NaOH : 0,1  H O: z  1KOH  44 43   KOH : 0,12 10,72 gam 1 44 43 Y a 20,66 g chaá t tan  n + = nCONH + nOH−  x + 0,22 = 0,36  x = 0,14 + H ⇒ ⇒  mchaát tan Y = 20,66  43x + 14y + 10,72 = 20,66  y = 0,28 + Ở(*), BT H : x + 2y + 2z = 0,39.2 ⇒ z = 0,04 ⇒ m = 2(43x + 14y + 18z) = 21,32 • Chúý : CONH + H2O + H+  → NH3+ + COOH ⇒ nH+ = nCONH Ví dụ 14: Thuỷ phân hoàn toàn m gam tetrapeptit X mạch hở thu hỗn hợp Y gồm amino axit (no, phân tử chứa nhóm -COOH, nhóm -NH 2) đồng đẳng Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp Y cần vừa đủ 58,8 lít khơng khí (chứa 20% O thể tích, cịn lại N 2) thu CO2, H2O 49,28 lít N2 (các khí đo đktc) Số công thức cấu tạo thoả mãn X A B 12 C D Phân tích hướng dẫn giải CONH : 4x mol  COOH : 4x   thủy phân   kk + X → CH2 : y mol → NH2 : 4x   → N2 ↑ +   2,625 mol {  H O: x mol  CH : y  2,2 mol   1 4422 43 quy đổ i Y nO = 20%.2,626 = 0,525; nN /kk = 2,1 + nN2 sinh từY = 2,2 − 2,1= 0,1 BTE :12x + 6y = 0,525.4 x = 0,05 4x + y + ⇒ ⇒ Ctrong X = = x BTNT N : 4x = 0,1.2 y = 0,25 + X có4 đồ ng phâ n H2N − CH2 − CONH − CH2 − CONH − CH2 − CONH − CH(CH3) − COOH H2N − CH2 − CONH − CH2 − CONH − CH(CH3) − CONH − CH2 − COOH H2N − CH2 − CONH − CH(CH3 ) − CONH − CH2 − CONH − CH2 − COOH H2N − CH(CH3 ) − CONH − CH2 − CONH − CH2 − CONH − CH2 − COOH Bài tập vận dụng Câu 1: Một peptit X mạch hở thuỷ phân hoàn toàn thu glyxin Khi đốt cháy 0,1 mol X thu 12,6 gam nước Số nguyên tử oxi có phân tử X A B C D Hướng dẫn giải CONH : 0,1n mol    O2 + X laøHO − (CORNH)n − OH  → CH2 : 0,1n mol  → H2O { 4 44 4 4 43   0,7 mol 0,1mol  H2O: 0,1mol  quy đổ i + BT H : 0,3n + 0,1.2 = 1,4 ⇒ n = ⇒ SoáO = Câu 2: Thủy phân hoàn toàn m gam pentapeptit M mạch hở, thu hỗn hợp X gồm hai α - amino axit X1, X2 (đều no, mạch hở, phân tử có nhóm NH2 nhóm COOH) Đốt cháy hồn tồn hỗn hợp X cần dùng vừa đủ 2,268 lít O (đktc), thu H2O, N2 1,792 lít CO2 (đktc) Giá trị m A 2,295 B 1,935 C 2,806 D 1,806 (Đề thi thử ĐH lần – Trường THPT Chuyên – Đại học Vinh, năm học 2013 – 2014) Hướng dẫn giải CO2 : 0,08 mol  CONH : 5x mol      O : 0,10125 quy đổ i + Pentapeptit M   → CH2 : y mol → H2O    H O : x mol    1 42 44 4 43  N2  mgam  BTE : 3.5x + 6y = 4.0,10125 x = 0,005 ⇒ ⇒ ⇒ m = 1,935 gam  BTNT C : 5x + y = 0,08 y = 0,055 Câu 3: Thủy phân hoàn toàn m gam pentapeptit mạch hở M, thu hỗn hợp gồm amino axit X1, X2 (đều no, mạch hở, phân tử chứa nhóm –NH nhóm –COOH) Đốt cháy toàn lượng X1, X2 cần dùng vừa đủ 0,1275 mol O2, thu N2, H2O 0,11 mol CO2 Giá trị m là: A 3,89 B 3,59 C 4,31 D 3,17 Hướng dẫn giải CO2 : 0,11mol  CONH : 5x mol     O2: 0,1275  + Pentapeptit M  → CH2 : y mol  → H2O  H O: x mol  N  1 42 44 4 43   quy đổ i mgam  BTE : 3.5x + 6y = 4.0,1275 x = 0,01 ⇒ ⇒ ⇒ m = 3,17 gam  BTNT C : 5x + y = 0,11 y = 0,06 Câu 4: Thuỷ phân hoàn toàn m gam pentapeptit mạch hở M, thu hỗn hợp gồm hai amino axit X1, X2 (đều no, mạch hở, phân tử chứa nhóm –NH2 nhóm –COOH) Đốt cháy toàn lượng X1, X2 cần dùng vừa đủ 0,255 mol O2, thu N2, H2O 0,22 mol CO2 Giá trị m A 6,34 B 7,78 C 8,62 D 7,18 (Đề thi thử Đại học lần – THPT chuyên KHTN Huế, năm học 2013 – 2014) Hướng dẫn giải CO2 : 0,22 mol  CONH : 5x mol      O : 0,255 quy đổ i + Pentapeptit M   → CH2 : y mol → H2O    H O: x mol    1 42 44 4 43  N2  mgam  BTE : 3.5x + 6y = 4.0,255 x = 0,02 ⇒ ⇒ ⇒ m = 6,34 gam  BTNT C : 5x + y = 0,22 y = 0,12 10 + nNaOH = nCONH M = 2nN = 0,075 mol CO2  CONH : 0,075 mol     O2  quy đổ i ⇒ M → CH2 : x mol  →  H2O: (x + y + 0,0375) mol  (*)  H O: y mol  N  1 42 44 4 43   m gam CONH : 0,075   O2 , to + Q → CH2 : x CO3 + CO2 ↑ + H2O + N2 ↑ (**)  → Na 14 43 {  NaOH : 0,075  0,0375+ x 0,0375 44 40,075 43+ x   quy đổ i 13,23 gam (*)  x + y + 0,0375 = 0,2275 x = 0,165 + ⇒ ⇒ (**)  44(0,0375+ x) + 18(0,075+ x) = 13,23 y = 0,025 ⇒ m = 5,985 gầ n nhấ t vớ i6 Câu 16: Oligopeptit mạch hở X tạo nên từ α-amino axit có cơng thức dạng H2NCxHyCOOH Đốt cháy hoàn toàn 0,05 mol X cần dùng vừa đủ 1,875 mol O2, thu N2; 1,5 mol CO2 1,3 mol H2O Mặt khác, thủy phân hoàn toàn 0,025 mol X 400 ml dung dịch NaOH 1M đun nóng, thu dung dịch Y Cơ cạn cẩn thận tồn dung dịch Y thu m gam chất rắn khan Số liên kết peptit X giá trị m A 51,95 B 33,75 C 10 33,75 D 10 27,75 (Đề thi thử THPT Quốc Gia lần – THPT chuyên Đại học Vinh – Nghệ An, năm 2015) Hướng dẫn giải 17 CONH : x mol  CO2 :1,5 mol     C : y mol  O2:1,875 mol  quy ñoå i + Peptit X →  →  H2O:1,3 mol  (*)   14 43  H : z mol  N  0,05 mol    H O: 0,05 mol     BTE : 3x + 4y + z = 1,875.4  x = 0,5 0,5   +  BT H : x + z + 0,05.2 = 1,3.2 ⇒  y = ⇒ Sốliê n kế t peptit = − 1= 0,05  BT C : x + y = 1,5 z =   COONa: 0,25 mol  CONH : 0,25 mol    NH2 : 0,25 mol     C : 0,5 mol  NaOH: 0,4 mol   quy đổ i + Peptit X →  → C : 0,5 mol     14 43  H :1mol   H :1mol  0,025 mol  H O: 0,025 mol       NaOH dö : 0,15 mol  ⇒ m = 33,75 Câu 17: X, Y, Z, T peptit tạo α-amino axit no, chứa nhóm –NH2 nhóm –COOH có tổng số nguyên tử oxi 12 Đốt cháy 13,98 gam hỗn hợp E chứa X, Y, Z, T cần dùng 14,112 lít O (đktc) thu CO2, H2O, N2 Mặt khác, đun nóng 0,135 mol hỗn hợp E dung dịch NaOH (lấy dư 20% so với phản ứng), cô cạn dung dịch sau phản ứng thu lượng chất rắn khan A 31,5 gam B 24,51 gam C 36,05 gam D 25,84 gam Hướng dẫn giải 18 12 = 3(min) ⇒ X, Y , Z, T làcá c đipeptit CO2  CONH : 2x mol   X, Y  quy đổi    O2: 0,63 mol  + →  H2O  → CH2 : y mol   14Z,2 T43  H O: x mol  N  1 42 44 4 43   13,98 gam + SốO củ a X, Y , Z, T = 13,98 gam  x = 0,09  BTE : 2x.3+ 6y = 0,63.4 + ⇒ ⇒ nCONH :nCH = 6:11  mpeptit = 2x.43+ 14y + 18x = 13,98  y = 0,33 COONa: 0,27 mol  CONH : 0,27 mol     X, Y  quy đổi   NaOH dư 20%  NH2 : 0,27 mol  + →  → CH2 : 0,495 mol    14Z,2 T43  H O: 0,135 mol  CH2 : 0,495 mol     NaOH dö : 0,054 mol  0,135 mol   ⇒ mchất rắn = 31,5 gam Câu 18: Hỗn hợp X gồm Gly Ala Người ta lấy m gam X cho tác dụng với lượng vừa đủ KOH, thu 13,13 gam hỗn hợp muối Mặt khác, từ lượng X điều kiện thích hợp người ta điều chế hỗn hợp Y gồm hỗn hợp peptit có tổng khối lượng m’ gam nước Đốt cháy hoàn toàn m’ gam hỗn hợp peptit cần 7,224 lít khí O2 (đktc) Giá trị m gần với? A B C 10 D (Đề thi thử THPT Quốc Gia lần – THPT Lương Thế Vinh – Hà Nội, năm 2017) Hướng dẫn giải Gly KOH GlyK : x mol  O2 , to + → → CO2 ↑ + H2O + N2 ↑ + K 2CO3     (1) AlaK : y mol  1Ala   23 42 43 X 13,13 gam CONH Gly − H2O   O2, to + → CH2   → CO2 ↑ + H2O + N2 ↑   (2) 1Ala    23 H2O  14 X 43 Y , m' gam + Ta thấ y nO ở(1) = nO ở(2) = 0,3225 mol x = 0,06 m = 113x + 127y = 13,13 +  muoái ⇒ ⇒ m = 8,95 gam ≈ gam BTE cho (1): 9x + 15y = 0,3225.4 y = 0,05 →(2.4 + − 2.2 + 1) = 9e GlyK ⇔ C2H4O2NK  • Chúý : →(3.4 + − 2.2 + 1) = 15e AlaK ⇔ C3H6O2NK  b Mức độ vận dụng cao Ví dụ minh họa 19 Ví dụ 15: Đun nóng 0,08 mol hỗn hợp E gồm hai peptit X (CxHyOzN6) Y (CnHmO6Nt) cần dùng 300 ml dung dịch NaOH 1,5M thu dung dịch chứa a mol muối glyxin b mol muối alanin Mặt khác, đốt cháy 60,90 gam E O2 vừa đủ thu hỗn hợp CO2, H2O, N2, tổng khối lượng CO2 H2O 136,14 gam Giá trị a : b A 0,750 B 0,625 C 0,775 D 0,875 Phân tích hướng dẫn giải CONH : 0,45 mol    quy ñoå i + nCONH/0,08 mol X , Y = nNaOH = 0,45⇒ { X, Y } → CH2 : y mol  123  H O: 0,08 mol  0,08 mol   CONH : 0,45k mol    O2 , to quy đổ i + { X, Y } → CH2 : yk mol + H O + N2  → CO 422 23 123   13 6,14 gam 60,9 gam 0,08k mol 1H42O: 44 4 43 61,46 gam  m(X, Y ) = 20,79k + 14ky = 60,9 k = ⇒ ⇒ ⇒ y = 0,69  m(CO2 , H2O) = 44(0,45k + ky) + 18(0,305k + ky) = 136,14  ky = 1,38 GlyNa: a mol a + 2b = 0,69 a = 0,21 + ⇒ ⇒ ⇒ a: b = 0,875  AlaNa: b mol a + b = 0,45  b = 0,24 Ví dụ 16: Hỗn hợp X gồm peptit mạch hở, tạo thành từ amino axit có dạng H2NCxHyCOOH Đun nóng 4,63 gam X với dung dịch KOH dư, thu dung dịch chứa 8,19 gam muối Nếu đốt cháy hồn tồn 4,63 gam X cần 4,2 lít O2 (đktc) Dẫn toàn sản phẩm cháy (CO 2, H2O, N2) vào dung dịch Ba(OH)2 dư, sau phản ứng thu m gam kết tủa khối lượng dung dịch giảm 21,87 gam Giá trị m gần giá trị sau đây? A 35,0 B 30,0 C 32 D 28 Phân tích hướng dẫn giải 20 CONH : x mol    C : y mol  quy đổ i + X →   H : z mol    H O: t mol  1 42 44 4 43 KOH COOK : x mol    NH2 : x mol  C : y mol; H : z mol  1 4 44 4 43 8,19 gam O2 : 0,1875 mol 4,63 gam CO2 ↑ + 123 (x+ y) H2O { + N2 ↑ (0,5x+ 0,5z+ t) mX = 43x + 12y + z + 18t = 4,63  m = 99x + 12y + z = 8,19 +  muoái BTE : 3x + 4y + z = 1,875.4 m  dd giaûm = 197(x + y) − 44(x + y) − 18(0,5x + 0,5z + t) = 21,87  x = 0,07   y = 0,09 ⇒ ⇒ mBaCO = 197(0,07 + 0,09) = 31,52 gầ n nhấ t vớ i 32 z = 0,18  t = 0,02 Ví dụ 17: Hỗn hợp M gồm peptit X, Y, Z, T (đều mạch hở) tạo từ αamino axit có dạng H2NCnH2nCOOH (n ≥ 2) Đốt cháy hồn tồn 26,05 gam M, cho toàn sản phẩm cháy (chỉ gồm CO2, H2O N2) vào bình đựng 800 ml dung dịch Ba(OH)2 1M, sau phản ứng xảy hồn tồn thấy có 3,248 lít (đktc) chất khí thu dung dịch E (chứa muối axit) có khối lượng giảm m gam so với khối lượng dung dịch Ba(OH) ban đầu Giá trị m gần giá trị sau đây? A 90 B 88 C 87 D 89 (Đề thi thử THPT Quốc Gia lần – THPT chuyên Đại học Vinh, năm 2017) Phân tích hướng dẫn giải 21 + nN M = 2nN = 0,29 mol  NHCO : 0,29 mol   X, Y  quy đổi   O2 , to + → CO2 ↑ + H2O + N2 ↑  → CH2 : x mol   { 123 14Z,2T43  H O: y mol  (0,145+ x+ y) 0,29+ x 1 42 4 4 43 M 26,05 gam + Vì sốC gố c R củ a caù c aa ≥ ⇒ x > ⇒ x > 0,58 0,29  mM = 0,29.43+ 14x + 18y = 26,05  ⇒  nBaCO = nOH− − nCO = (1,31− x)  m = 197(1 ,31 − x) − 44(0,29 + x) − 18(0,145+ x + y)   91 + Vớ i x = 0,58⇒ y = ⇒ m = 87,02  300 n nhấ t vớ i 87  ⇒ m gầ 91  + Vớ i x > 0,58⇒ y < ⇒ m < 87,02  300 Ví dụ 18: X amino axit có cơng thức H2NCnH2nCOOH, Y axit cacboxylic no, đơn chức, mạch hở Cho hỗn hợp E gồm peptit Ala-X-X Y tác dụng vừa đủ với 450 ml dung dịch NaOH 1M, thu m gam muối Z Đốt cháy hồn tồn Z cần 25,2 lít khí O (đktc), thu N 2, Na2CO3 50,75 gam hỗn hợp gồm CO H2O Khối lượng muối có phân tử khối nhỏ Z A 14,55 gam B 12,30 gam C 26,10 gam D 29,10 gam (Đề minh họa lần – BGD ĐT, năm 2017) Phân tích hướng dẫn giải 22 CO: 3x + y    Ala − X − X ⇔ H(− HN[CH2 ]n CO−)3 OH : x mol  quy đổi  NH : 3x  +  →   CH2 : z  Y : H − (CH2 )m CO − OH : y mol    4 4 4 4 44 4 4 4 4 43  H O: x + y E   CO: 3x + y CO: 3x + y       NH : 3x  NaOH  NH : 3x  O2 + → → CO2 ↑ + H2O + Na2CO3     0,45 mol 1,125 mol { 123 14 43 CH : z CH : z     3x+ y+ z− 0,225 1,5x+ z+ 0,225 0,225  H O: x + y  NaOH : 0,45 1 4 43   Z  BT Na: 3x + y = 0,45  +  BTE : 2(3x + y) + 3x + 6z = 1,125.4 m = 44(3x + y + z − 0,225) + 18(1,5x + z + 0,225) = 50,75  (CO2 , H2O)  x = 0,1  z + 3x + y nC (peptit, Y ) − nC peptit = 2,22  C(Ala, X , Y ) = 3x + y ⇒  y = 0,15⇒  ⇒ CY = =2 nY z = 0,55  X laøH NCH COOH (2C) 2   ⇒ Muố i cóM bénhấ t làCH3COONa ⇒ mCH COONa = 0,15.82 = 12,3 gam Bài tập vận dụng Câu 19: Đun nóng 0,32 mol hỗn hợp T gồm hai peptit X (CxHyOzN6) Y (CnHmO6Nt) cần dùng 900 ml dung dịch NaOH 2M thu dung dịch chứa a mol muối glyxin b mol muối alanin Mặt khác, đốt cháy 61,46 gam E O2 vừa đủ thu hỗn hợp CO2, H2O N2, tổng khối lượng CO2 nước 138,62 gam Giá trị a : b gần với A 0,730 B 0,810 C 0,756 D 0,825 (Đề thi thử THPT Quốc Gia lần – THPT chuyên KHTN Hà Nội, năm 2017) Hướng dẫn giải 23 + nCONH/0,32 mol X , Y = nNaOH CONH :1,8 mol    = 1,8⇒ { X, Y } → CH2 : y mol  123   0,32 mol  H2O : 0,32 mol  quy đổ i CONH :1,8k mol    O2 , to + { X, Y } → CH2 : yk mol + H O + N2  → CO 422 23 123   138,62 gam 61,46 gam mol 1H42O4:40,32k 4 43 quy đổ i 61,46 gam  m(X, Y ) = 83,16k + 14ky = 61,46  k = 0,5 ⇒ ⇒ ⇒ y = 2,84  m(CO2 , H2O) = 44(1,8k + ky) + 18(1,22k + ky) = 138,62  ky = 1,42 GlyNa: a mol a + 2b = 2,84 a = 0,76 + ⇒ ⇒ ⇒ a: b = 0,73  AlaNa: b mol a + b = 1,8  b = 1,04 Câu 20: X Y hai peptit tạo từ α-amino axit no, mạch hở, chứa nhóm –NH2 nhóm –COOH Đun nóng 0,1 mol hỗn hợp E chứa X, Y dung dịch NaOH (vừa đủ) Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu m gam muối khan Đốt cháy toàn lượng muối thu 0,2 mol Na 2CO3 hỗn hợp gồm CO2, H2O, N2 tổng khối lượng CO H2O 65,6 gam Mặt khác đốt cháy 1,51m gam hỗn hợp E cần dùng a mol O 2, thu CO2, H2O N2 Giá trị a gần với A 2,5 B 1,5 C 3,5 D 3,0 Hướng dẫn giải + nCONH/0,1 mol X, Y = nNaOH = 2nNa CO CONH : 0,4 mol    = 0,4 ⇒ { X, Y } → CH2 : y mol  123   0,1mol  H2O: 0,1mol  quy đổ i CONH : 0,4  COONa: 0,4   NaOH   O2 + CH2 : y → Na2CO3 + CO2 + H2O + N2  →  NH2 : 0,4   14 43 4  H O: 0,1   CH : y  65,6 gam 0,2 mol   1 4  43 m gam ⇒ m(CO , H O) = 44(0,2 + y) + 18(0,4 + y) = 65,6 ⇒ y = 0,8⇒ m = 44,4 2 CO2  CONH : 0,4    O2  + CH2 : 0,8  →  H2O ⇒ BTE : 4nO = 0,4.3+ 0,8.6 ⇒ nO = 1,5 2  H O: 0,1  N  1 44   43 30,2 gam ⇒ nO 24 đố t chá y 1,51m gam X , Y = 1,51.44,4.1,5 = 3,33 gầ n nhấ t vớ i 3,5 30,2 Tìm chất Ví dụ minh họa Ví dụ 1: Hỗn hợp E gồm tripeptit X tetrapeptit Y mạch hở Thủy phân hoàn toàn 0,2 mol E dung dịch NaOH dư, thu 76,25 gam hỗn hợp muối alanin glyxin Mặt khác, thủy phân hoàn toàn 0,2 mol E dung dịch HCl dư, thu 87,125 gam muối Thành phần % theo khối lượng X hỗn hợp E gần với giá trị nào? A 27% B 31% C 35% D 22% (Đề thi thử THPT Quốc Gia lần – THPT Cẩm Thủy – Thanh Hóa, năm 2017) Phân tích hướng dẫn giải NaOH CONH : x mol  X    +    → CH2 : y mol  {Y  H O: 0,2 mol    COONa: x   NH2 : y  CH : y  1 4422 43 76,25 gam HCl 0,2 mol COOH : x   NH3Cl : y  CH : y  1 4422 43 87,125 gam mmuoáiNa = 83x + 14y = 76,25  x = 0,75 + ⇒ mmuoáiCl = 97,5x + 14y = 87,125 y = nGlyNa + nAlaNa = nCONH = 0,75  nGlyNa = 0,5 + ⇒  nAlaNa = 0,25 97nGlyNa + 111nAlaNa = 76,25 n + nY = 0,2  n = 0,05 + X ⇒ X 3nX + 4nY = nCONH = 0,75  nY = 0,15  X laøGlya (Ala)3−a : 0,05 a = + ⇒ 0,05a + 0,15b = 0,5 ⇒  Y laøGlyb(Ala)4− a : 0,15 b =  X laøGlyAla2 (M = 217) 217.0,05 ⇒ ⇒ %X = = 21,76% ≈ 22% 217.0,05+ 260.0,15  Y laøGly3Ala (M = 260) Ví dụ 2: Cho hỗn hợp E gồm peptit mạch hở X, Y (MX < MY) Biết X Y liên kết peptit tạo nên từ glyxin alanin Cho 7,65 gam E tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ thu dung dịch Z chứa 11,51 gam 25 hỗn hợp muối Mặt khác, đốt cháy hoàn tồn 7,65 gam E cần 7,56 lít oxi (đktc) Tổng số nguyên tử có phân tử Y A 36 B 46 C 30 D 37 (Đề thi thử THPT Quốc Gia lần – THPT chuyên Tuyên Quang, năm 2017) Phân tích hướng dẫn giải NaOH CONH : x mol    + E → CH2 : y mol   H O : z mol  1 42 44 4 43 COONa: x mol    NH2 : x mol  CH : y mol  1 44 4 43 11,51gam quy đổ i O2 : 0,3375 mol 7,65 gam CO2 ↑ + H2O + N2 ↑ mE = 43x + 14y + 18z = 7,65 x = 0,11  0,11  + mmuoái = 83x + 14y = 11,65 ⇒ y = 0,17 ⇒ CONH = = 3,66 0,03 BTE : 3x + 6y = 4.0,3375 z = 0,03    X laø(Gly)x (Ala)3− x : a mol a = 0,01  n(X, Y ) = a + b = 0,03 ⇒ ⇒ ⇒  Y laø(Gly)y (Ala)4− y : b mol  nCONH = 3a + 4b = 0,11  b = 0,02 ⇒ 0,01(231− 14x) + 0,02(302 − 14y) = 7,65 ⇒ 0,14x + 0,28y = 0,7  x =  X laøGlyAla2 ⇒ ⇒  y =  Y laøGly2Ala2 ⇔ (2C2H5O2N + 2C3H 7O2N − 3H2O) ⇔ C10H18O5N ⇒ Y có37 nguyê n tử Ví dụ 3: Đun nóng 0,1 mol hỗn hợp T gồm hai peptit mạch hở T 1, T2 (T1 T2 liên kết peptit, tạo thành từ X, Y hai amino axit có dạng H2NCnH2nCOOH; MX