BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ ĐỊA CHẤT -^œ] - CAO SỸ LINH ĐẶC ĐIỂM QUẶNG HỐ CHÌ-KẼM VÙNG THÀNH CĨC-HÙNG LỢI, TUN QUANG Chun ngành: Địa chất khống sản thăm dò Mã số: 60.44.59 LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐỊA CHẤT NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS Nguyễn Quang Luật HÀ NỘI - 2010 Lời cam đoan Tơi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng tôi; số liệu, kết luận văn trung thực chưa công bố cơng trình Hà nội, ngày tháng năm 2010 Tác giả Cao Sỹ Linh MỤC LỤC Danh mục Trang MỞ ĐẦU 11 Chương ĐẶC ĐIỂM CẤU TRÚC ĐỊA CHẤT VÙNG THÀNH CÓCHÙNG LỢI 1.1 Vị trí vùng nghiên cứu bình đồ cấu trúc khu vực 1.2 Lịch sử nghiên cứu địa chất khống sản chì-kẽm vùng nghiên cứu 15 15 19 1.3 Khái quát địa tầng 21 1.4 Khái quát hoạt động magma xâm nhập 23 1.5 Khái quát đặc điểm cấu trúc, kiến tạo 26 1.6 Khoáng sản vùng Thành Cóc-Hùng Lợi 29 Chương CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CÁC PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 30 2.1 Đặc điểm địa hố, khống vật học chì kẽm 30 2.2 Một số thuật ngữ sử dụng luận văn 31 2.3 Phân loại kiểu mỏ địa chất cơng nghiệp chì-kẽm giới Việt Nam 2.4 Các phương pháp nghiên cứu Chương ĐẶC ĐIỂM ĐỊA CHẤT QUẶNG HĨA CHÌ KẼM VÙNG THÀNH CĨC-HÙNG LỢI 32 40 42 3.1 Đặc điểm phân bố thân quặng chì-kẽm 42 3.2 Đặc điểm hình thái cấu trúc thân quặng chì- kẽm 47 3.3 Đặc điểm biến đổi nhiệt dịch đá vây quanh cạnh mạch quặng 64 Chương ĐẶC ĐIỂM THÀNH PHẦN VẬT CHẤT QUẶNG CHÌ KẼM VÙNG THÀNH CĨC-HÙNG LỢI 69 4.1 Đặc điểm thành phần khoáng vật quặng 69 4.2 Đặc điểm cấu tạo-kiến trúc quặng 69 4.3 Đặc điểm thành phần hoá học quặng 82 4.4 Đặc điểm bao thể thạch anh quặng 88 4.5.Thứ tự sinh thành tổ hợp cộng sinh khoáng vật quặng 90 Chương CÁC YẾU TỐ KHỐNG CHẾ QUẶNG HÓA VÀ CÁC TIỀN 94 Danh mục Trang ĐỀ, DẤU HIỆU TÌM KIẾM QUẶNG CHÌ KẼM VÙNG THÀNH CĨCHÙNG LỢI 5.1 Các yếu tố địa chất khống chế quặng hố chì-kẽm 5.2 Một số ý kiến nguồn gốc điều kiện thành tạo quặng chìkẽm 94 107 5.3 Tiền đề dấu hiệu tìm kiếm quặng chì-kẽm 108 5.4 Quy luật phân bố quặng chì kẽm 108 5.5 Phân vùng triển vọng quặng chì-kẽm vùng Thành Cóc-Hùng Lợi 110 KẾT LUẬN 112 Tài liệu tham khảo 114 DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu bảng 1.1 4.1 4.2 4.3 Trang Tên đầu đề bảng Bảng thống kê đặc điểm thân quặng chì-kẽm vùng Thành Cóc-Hùng Lợi, Tun Quang Thành phần khống vật quặng chì-kẽm vùng Thành CócHùng Lợi, Tun Quang Bảng thống kê kết phân tích mẫu khống tướng quặng chìkẽm vùng Thành Cóc-Hùng Lợi, Tun Quang Thành phần hố học thân quặng chì-kẽm theo mẫu Hàm lượng số nguyên tố thân quặng chì-kẽm 4.4 vùng Thành Cóc-Hùng Lợi, Tun Quang 60 69 78 84 86 Bảng ma trận hệ số tương quan nguyên tố theo mẫu nhóm 4.5 thân quặng vùng Thành Cóc-Hùng Lợi 87 4.6 Bảng kết tính tham số thống kê nguyên tố 87 4.7 Kết phân tích mẫu bao thể 90 4.8 5.1 Bảng thứ tự sinh thành tổ hợp cộng sinh khống vật quặng chì-kẽm vùng Thành Cóc-Hùng Lợi, Tun Quang Đặc điểm phân bố quặng chì-kẽm theo thành phần trầm tích 92 95 DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ Số hiệu hình Tiêu đề hình vẽ Trang 1.1 Sơ đồ khái qt vị trí địa lý giao thơng vùng nghiên cứu 17 1.2 Sơ đồ kiến tạo vùng đông bắc Việt Nam 19 1.3 Biểu đồ tam giác QAP phức hệ PhiaBioc 25 1.4 1.5 Biểu đồ tương quan Al2O3/(CaO+Na2O+K2O) Al2O3/(Na2O+K2O) Biểu đồ tương quan SiO2 Al2O3 granitoid phức hệ Phia Bioc 25 25 3.5 Mặt cắt thân quặng TQ.3 khu Khuổi Dương 49 3.6 Hình thái thân quặng TQ.16 – Hào 44 khu Làng Chương 51 3.7 Hình thái thân quặng TQ.8 – Hào 2.1 khu Nùng Lào 55 3.8 Mặt cắt thân quặng TQ.8 khu Nùng Lào 56 3.9 Mặt cắt thân quặng TQ.5, TQ6, TQ.4, TQ.5a khu Nùng Lào 57 3.10 Hình thái thân quặng TQ.14- Hào 90 khu Khn Tòng 59 4.1 Biểu đồ dendogram 87 4.2 4.3 4.4 Biểu đồ đẳng trị khe nứt chiếu cầu khu Khuổi Dương (TC1) Biểu đồ đẳng trị khe nứt chiếu cầu khu Khuổi Dương (TC2) Biểu đồ đẳng trị khe nứt chiếu cầu khu Khuổi Dương 97 99 100 Số hiệu hình Tiêu đề hình vẽ Trang (TC3) 4.5 Biểu đồ đẳng trị khe nứt khu Làng Chương (TC4) 102 4.6 Biểu đồ đẳng trị khe nứt khu Nùng Lào (TC6) 103 4.7 Biểu đồ đẳng trị khe nứt khu Nùng Lào (TC7) 105 4.8 Biểu đồ đẳng trị khe nứt khu Nùng Lào (TC8) 106 DANH MỤC CÁC BẢN VẼ Số hiệu vẽ 1.1 3.1 3.2 3.3 3.4 Tiêu đề vẽ Bản đồ địa chất khống sản vùng Thành Cóc-Hùng Lợi tỷ lệ 1/10.000 Sơ đồ phân bố thân quặng chì kẽm TQ2, TQ3 khu Khuổi Dương tỷ lệ 1/2.000 Sơ đồ phân bố thân quặng chì kẽm khu Làng Chương tỷ lệ 1/2.000 Sơ đồ phân bố thân quặng chì kẽm khu Lùng Nào tỷ lệ 1/2.000 Sơ đồ phân bố thân quặng chì kẽm khu Khn Tịng tỷ lệ 1/2.000 Trang 29 43 44 45 46 10 DANH MỤC CÁC ẢNH Số hiệu ảnh Tiêu đề ảnh Trang 3.1 Điểm khảo sát vết lộ VL.102-TQ.5b khu Nùng Lào 53 3.2 Quặng chì-kẽm đá vơi biến đổi hào H8-1, TQ.7 khu Nùng Lào 54 3.3 Đá biến đổi thạch anh-sericit 67 3.4 Đá biến đổi thạch anh-sericit 67 3.5 Đá vôi vi hạt 68 3.6 Đá hoa hạt vừa - lớn 68 4.1 Pyrit galenit sphalerit hạt tha hình xâm tán đá 70 4.2 Sphalerit hạt hình, thay thế, gắn kết khống vật đá 71 4.3 Sphalerit dạng ổ thay thế, gắn kết khoáng vật đá 71 4.4 Galenit hạt tha hình cấu tạo mạch xâm tán 72 4.5 Sphalerit-galenit thay thế, gắn kết khoáng vật đá 73 4.6 Galenit-sphalerit tạo ổ xâm tán đá 73 4.7 Calcopyrit hạt tha hình xâm tán đá vi hạt calcopyrit 74 4.8 Tổ hợp cộng sinh khoáng vật galenit-sphalerit hạt tha hình xâm tán đá 75 4.9 Galenit-sphalerit-calcopyrit-tetraedrit thay thế, gắn kết khoáng vật đá 75 4.10 Anglesit dạng keo thay gặm mòn galenit 76 4.11 Anglesit dạng keo thay gặm mòn galenit 76 11 Số hiệu ảnh Tiêu đề ảnh Trang 4.12 Mẫu bao thể lỏng-khí BT.H14 khu Khuổi Dương 89 4.13 Mẫu bao thể lỏng-khí BT.H2-1 khu Nùng Lào 89 4.14 Mẫu bao thể khí-lỏng BT.H14 khu Khuổi Dương 89 4.15 Mẫu bao thể khí-lỏng BT.H2-1 khu Nùng Lào 89 101 Kết xác định trường ứng suất Hệ thống khe nứt Hệ thống Hệ thống Trục ứng suất a (Căng dãn) b (Trung hoà) c (Nén ép) Phương vị hướng dốc 222 355 Phương vị ứng suất 18 287 111 Góc dốc 54 57 Góc dốc 30 60 Biểu đồ tương ứng X-Tectonit Với trường ứng suất nén ép theo phương đơng – tây (1110), với góc dốc lớn (60) khả lực ép khối magma di chuyển lên.Với lực ép cho hệ đứt gãy tây bắc có tính chất trượt trái, hệ đứt gãy đơng bắc có tính chất trượt phải Từ kết xử lý cho thấy khu vực Khuổi Dương có trường ứng suất nén ép phương tây bắc - đơng nam hình thành lên hệ thống đứt gẫy, nếp uốn phương đông bắc - tây nam đới cà nát, dập vỡ, khe nứt dọc theo đứt gãy điều yếu tố thuận lợi cho việc hình thành thân quặng chì - kẽm có giá trị cơng nghiệp vùng 102 Hình vẽ: 4.5: Biểu đồ đẳng trị khe nứt chiếu cầu khu Làng Chương (TC.5) Kết xác định trường ứng suất Hệ thống khe nứt Hệ thống Hệ thống Trục ứng suất a (Căng dãn) b (Trung hoà) c (Nén ép) Phương vị hướng dốc 10 117 Phương vị ứng suất 341 85 229 Góc dốc 71 41 Góc dốc 19 36 48 Biểu đồ tương ứng X-Tectonit Với trường ứng suất nén ép theo tây nam (2290), với góc dốc lớn (480) hình thành Các hệ đứt gãy kinh tuyến có tính chất trượt trái, hệ đứt gãy vĩ tuyến có tính chất trượt phải Tại phát thân quặng dọc theo phương kéo dài đứt gãy Từ kết xử lý khu Làng Chương cho thấy trường ứng suất nén ép khu vực có phương đơng bắc - tây nam hình thành lên hệ thống nếp uốn, đứt gãy, đới cà nát có phương đông bắc - tây nam , kết hợp với yếu tố thạch học địa tầng tạo điều kiện thuận lợi cho việc cư trú thân quặng chì - kẽm vùng 103 Hình vẽ: 4.6: Biểu đồ đẳng trị khe nứt chiếu cầu khu Nùng Lào (TC.6) 104 Kết xác định trường ứng suất Hệ thống khe nứt Hệ thống Hệ thống Trục ứng suất a (Căng dãn) b (Trung hoà) c (Nén ép) Phương vị hướng dốc 200 313 Phương vị ứng suất 178 274 53 Góc dốc 53 26 Góc dốc 16 21 63 Biểu đồ tương ứng X-Tectonit với cực trị rõ Với trường ứng suất nén ép theo phương đơng bắc (530), với góc dốc lớn có lẽ lực ép magma từ sâu lên 105 Hình vẽ: 4.7: Biểu đồ đẳng trị khe nứt chiếu cầu khu Nùng Lào (TC.7) Kết xác định trường ứng suất Hệ thống khe nứt Hệ thống Hệ thống Trục ứng suất a (Căng dãn) b (Trung hoà) c (Nén ép) Phương vị hướng dốc 12 135 Phương vị ứng suất 355 91 219 Góc dốc 56 22 Góc dốc 19 16 65 Biểu đồ khơng thể rõ X-tectonit mà có dạng vịng trịn π nhiên với lực tác dụng nén ép phương tây nam (2190), với góc dốc lớn (650) tạo nêp uốn cục 106 Hình vẽ: 4.8: Biểu đồ đẳng trị khe nứt khu Nùng Lào (TC.8) Kết xác định trường ứng suất Hệ thống khe nứt Hệ thống Hệ thống Trục ứng suất a (Căng dãn) b (Trung hoà) c (Nén ép) Phương vị hướng dốc 353 212 Phương vị ứng suất 11 270 116 Góc dốc 81 57 Góc dốc 13 39 49 Đây đồ thị X-Tectonit với cực Thể rõ trường nén ép tây bắc – đơng nam (1160), với góc dốc lớn (490) có liên quan đến lực dâng lên magma sâu Tóm lại, yếu tố đứt gãy kiến tạo có vài trị quan trọng việc hình thành tích tụ khống sản, yếu tố yếu tố phá huỷ quặng hoá lớn nhất, nơi đứt gãy lớn qua thân quặng bị cắt xén dịch chuyển, dập vỡ từ ảnh hưởng lớn tới hình thái, chất lượng quặng hố Với kết xử lý khe nứt 107 cho ta thấy liên quan mật thiết trường ứng suất nén ép với thân quặng chì kẽm vùng 5.1.4 Yếu tố magma Trong vùng nghiên cứu có mặt khối nhỏ granit phức hệ PhiaBioc Mối liên quan quặng hoá khối magma vùng rút dựa vào số dấu hiệu gián tiếp sau: - Trên bình đồ cấu trúc chung khu vực Lơ Gâm quặng hố chì-kẽm phân bố phương phát triển trục magma từ Tam Tao đến Nghiêm Sơn - Mối liên hệ quặng hố chì-kẽm với khối magma tương tự xác định vùng khác (Chợ Đồn-Chợ Điền, Ngân Sơn ) (Nguyễn Huy Sính n.n.k, 1985) - Sự phân bố điểm khoáng sản vùng thể tính phân đới ngang tính từ khối granit - Hàm lượng Pb, Zn mẫu phân tích đá granit cao gấp nhiều lần trị số clark (Pb 3,4-34 lần; Zn 1,3-10,6 lần, Cu 4,8 lần) Từ chứng gián tiếp dự đốn khối granit phức hệ PhiaBioc có liên quan gián tiếp nguồn gốc với quặng hố chì-kẽm-barit vùng 5.2 Một số ý kiến nguồn gốc điều kiện thành tạo quặng chì-kẽm Kết nghiên cứu thành phần vật chất, đặc biệt nghiên cứu thành phần khoáng vật quặng tổ hợp cộng sinh khoáng vật chúng cho thấy quặng sulfur chì- kẽm vùng Thành Cóc-Hùng Lợi thành tạo đường lắng đọng nhiệt dịch qua giai đoạn tạo khống khác nhau, cịn quặng oxyt chì -kẽm dược tạo thành biến đổi biểu sinh quặng sulfur đới oxy hoá Các khoáng vật phi quặng biến đổi nhiệt dịch gặp hầu hết thân quặng gồm thạch anh hạt nhỏ, dolomit, calcit, clorit, sericit Từ kết nghiên cứu thành phần vật chất qua nghiên cứu đặc điềm phân bố đặc điểm khống hố cho thấy quặng chì-kẽm khu Thành Cóc xếp vào kiểu sphalerit-galenit, galenit-barit đá carbonat, carbonat xen lục nguyên bị biến chất Kết phân tích mẫu nhiệt bao thể xác định nhiệt dộ thành tạo khoảng từ 159-3610C 108 Quặng hố chì-kẽm vùng có nguồn gốc nhiệt dịch với phương thức trao đổi thay chiếm vai trò chủ đạo, nhiệt độ thành tạo trung bình trung bình thấp, thành tạo đới sâu vừa Các biến đổi nhiệt dịch liên quan đến tạo quặng phổ biến q trình calcit hố, dolomit hóa thạch anh hóa Các thân quặng chì-kẽm có dạng thấu kính, chuỗi thấu kính dạng mạch phân bố tập đá carbonat, carbonat xen trầm tích lục nguyên bị biến chất Cấu tạo kiến trúc quặng phổ biến cấu tạo mạch, mạch xâm tán thứ đến cấu tạo xâm tán, ổ xâm tán Với quặng thứ sinh phổ biến cấu tạo bở rời, cấu tạo keo cấu tạo lỗ hổng Thành phần khoáng vật quặng nhìn chung khơng phức tạp, khống vật quặng nguyên sinh chủ yếu, thường gặp sphalerit, galenit, pyrit Các nguyên tố có giá trị Pb, Zn; ngun tố có ích kèm theo gồm Ag, Cd, In, Ga Từ kết kết luận quặng chì-kẽm khu có nguồn gốc nhiệt dịch nhiệt độ trung bình đến thấp 5.3 Tiền đề dấu hiệu tìm kiếm quặng chì-kẽm Tiền đề tìm kiếm quặng hiểu yếu tố địa chất cách trực tiếp gián tiếp khả phát khoáng sản điều kiện hay điều kiện khác Các thân khống vùng xem thực thể địa chất hình thành trình địa chất khác diễn vỏ trái đất liên quan chặt chẽ với lịch sử phát triển địa chất vùng Do vậy, vùng tìm kiếm loạt có tiền đề tìm kiếm khác Các dấu hiệu tìm kiếm lại yếu tố cụ thể có mặt khoáng sản vùng phụ thuộc vào loạt khống sản khu vực cụ thể có khống sản Kết qủa nghiên cứu quặng hóa chì-kẽm vùng Thành Cóc-Hùng Lợi rút tiền đề dấu hiệu tìm kiếm quặng chì- kẽm vùng sau: 5.3.1 Các tiền đề tìm kiếm quặng chì- kẽm Tiền đề cấu trúc-kiến tạo: Đối với khoáng sản nội sinh cấu trúc-kiến tạo tiền đề tìm kiếm quặng quan trọng bậc đơn vị cấu trúc- kiến tạo gần định hình thành thân khống vùng Thành Cóc-Hùng Lợi ảnh hưởng trực tiếp đến lắng đọng tạo thành thân quặng chì-kẽm phải kể đến 109 hệ thống đứt gãy, hệ thống đứt gãy phương đơng bắc-tây nam đứt gãy chứa quặng Các hệ thống đứt gãy khác không trực tiếp chứa quặng đóng vai trị kênh dẫn dung dịch nhiệt địch, đồng thời kèm theo chúng đới phá huỷ đập vỡ hệ thống khe nứt lông chim (tách, cắt) nơi thuận lợi cho quặng hố tích tụ Biến đổi đá vây quanh: Hầu hết dung dịch nhiệt dịch gây biến đổi đá vây quanh Các biến đổi thường đa dạng, phong phú thường thấy xung quanh thân quặng nhiệt dịch, yếu tố khả phát thân quặng Trong vùng nghiên cứu biến đổi nhiệt dịch phổ biến quanh thân quặng calcit hoá, dolomit hóa, tiếp đến thạch anh hố, sericit hố, clorit hoá và thường tổ hợp vài biến đổi Tiền đề thạch học-địa tầng: Xét bình diện khu vực, nhiều mỏ chìkẽm nằm đá carbonat carbonat xen lục nguyên hệ tầng Trung Trực 5.3.2 Các dấu hiệu tìm kiếm quặng chì- kẽm Các vết lộ quặng: Đây dấu hiệu trực tiếp thân quặng chì-kẽm khu nghiên cứu Kết thi công thực địa theo lộ lộ trình tìm kiếm phát mộl loạt điểm lộ quặng, đá vây quanh điểm lộ quặng giúp cho nhanh chóng khống chế thân quặng Các trường dị thường địa hoá: Đó dấu hiệu tìm kiếm gián tiếp Kết tìm kiếm đánh giá cho thấy phần lớn thân quặng vùng Thành Cóc có dấu hiệu liên quan đến dị thường địa hoá Các dị thường thường trùng mặt không gian với thân quặng tổ hợp vành phân tán địa hoá thứ sinh Pb, Zn tương đối đáng tin cậy có mặt đồng thời chúng Các vành phân tán tảng lăn quặng: Đối với quặng chì- kẽm Việt Nam nói chung khu Thành Cóc-Hùng Lợi nói riêng tảng lăn quặng dấu hiệu quan trọng để tìm kiếm thân quặng Với vỏ phong hố dày mức độ bào mịn thân quặng vùng bị phá huỷ mặt tạo vành phân tán tảng lăn quặng dạng eluvi-deluvi 110 vành phân tán tảng lăn quặng giúp định hướng tốt cho công tác lộ trình tìm kiến phát quặng Các dấu hiệu khai thác cũ (dấu hiệu phi địa chất): Biểu cụ thể cơng trình khai thác cũ (bãi thải quặng), dấu hiệu trực tiếp có mặt quặng nơi cụ thể vùng Thành CócHùng Lợi mà trước vài nơi người Pháp tiến hành khai thác, dấu hiệu khai thác sở tốt để tìm kiếm thân quặng cụ thể 5.5 Quy luật phân bố quặng chì-kẽm Đặc điểm giai đoạn hoạt động địa chất, kiến tạo, magma xâm nhập gắn liền với giai đoạn tạo khoáng cụ thể với khống sản chì-kẽm-barit - Giai đoạn Paleozoi sớm đến (O-S1) vùng Thành Cóc thành tạo thuộc hệ tầng Phú Ngữ phân bố phía đơng đứt gãy Sơng Đáy khơng thấy iểu khống sản nội sinh có triển vọng - Giai đoạn Paleozoi muộn vùng Thành Cóc quặng chì kẽm phân bố đá hệ tầng Trung Trực (D1?tt) Thực tế khống sản chì - kẽm vùng tạo thành giai đoạn tập trung đá có tuổi Devon Từ sở xếp quặng hố chì kẽm vùng Thành Cóc vào thời kỳ tạo quặng nội sinh Paleozoi muộn 5.5 Phân vùng triển vọng quặng chì-kẽm vùng Thành Cóc-Hùng Lợi Để đánh giá triển vọng quặng chì- kẽm vùng cần xét đến yếu tố sau: Quy mơ, hình thái, kích thước thân quặng: Tuy số lượng thân quặng vùng nhiều song quy mô thân quặng thường không lớn, dài từ vài chục mét đến 600m, trung bình khoảng >300m, dày từ 0,9m đến 3,2m trung bình 2m Hình thái thân quặng thuộc dạng phức tạp: Dạng ổ, dạng mạch, thấu kính, nhiều thân quặng có xu thay đổi đường phương góc dốc phức tạp Chất lượng quặng: Quặng chì-kẽm thuộc loại quặng sulfur, có thành phần vật chất tương đối đơn giản, hàm lượng chất có hại thấp, hàm lượng Pb+Zn không đồng đều, hàm lư- 111 ợng giàu tập trung số phần vài thân quặng phần lớn thuộc loại xâm tán vừa, quặng thuộc loại dễ tuyển Các cấu trúc chứa quặng hoá: Trong vùng có cấu trúc thuận lợi cho việc hình thành thân quặng, hệ thống đút gãy đới dập vỡ kiến tạo cấu trúc có qui mơ vừa nên có khả hình thành thân quặng trung bình Trữ lượng quặng: Tổng tài nguyên, trữ lượng quặng vùng đánh giá >140000 kim loại ( Pb+Zn), 940 Cd 92 Ag Dựa vào sở xếp mỏ quặng chì-kẽm vùng Thành Cóc-Hùng Lợi thuộc loại mỏ trung bình có triển vọng cần tiếp tục đầu tư nghiên cứu chuyên sâu 112 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Kết luận Qua kết nghiên cứu cho phép rút số kết luận sau: Quặng hoá chì-kẽm vùng Thành Cóc-Hùng Lợi phân bố cánh Tây Bắc nếp lồi Đạo Viện, thuộc phần rìa phía Đơng đới sinh khống Lơ - Gâm, miền kiến tạo Đông Bắc Vùng cấu tạo trầm tích carbonat, carbonat xen lục nguyên hệ tầng Trung Trực Hệ thống đứt gãy phương Đông Bắc -Tây Nam, kinh tuyến vừa đóng vai trị kênh dẫn phân phối dung dịch quặng, vừa nơi chứa quặng Kết cơng tác tìm kiếm đánh giá phát 18 thân quặng nhiều điểm khống hóa vùng Thành Cóc-Hùng Lợi Các thân quặng nằm đá vôi biến đổi hệ tầng Trung Trực Các thân quặng phát triển chủ yếu theo phương Đơng bắc - Tây nam, quặng hóa dạng thay mảnh dăm đá thuộc đới dập vỡ sinh kèm đứt gãy, phần lấp đầy vi khe nứt, vi lỗ hổng, theo mặt phân lớp đá Hình thái thân quặng chủ yếu có dạng mạch, thấu kính kéo dài Tổng trữ lượng khống sản tài ngun dự báo cho tồn vùng >140.000 kim loại Pb+Zn Các yếu tố khống chế quặng hóa chì kẽm vùng nghiên cứu chủ đạo yếu tố yếu tố cấu trúc-kiến tạo yếu tố thạch học-địa tầng Quặng có nguồn gốc nhiệt dịch nhiệt độ trung bình đến thấp thành tạo giai đoạn tạo khoáng với tổ hợp khống vật đặc trưng, giai đoạn III giai đoạn tạo quặng sản phẩm với tổ hợp cộng sinh khoáng vật sphaleritgalenit-pyrit Các biến đổi nhiệt dịch đặc trưng kèm thân quặng chì kẽm là: dolomit hóa, thạch anh hóa, calcit hóa Có thể coi tiền đề sử dụng có hiệu cơng tác tìm kiếm quặng chì kẽm vùng nghiên cứu Thành phần khống vật quặng chì-kẽm vùng tương đối đơn giản phân bố không Khoáng vật quặng nguyên sinh đặc trưng sphalerit, galenit, pyrit Các khống vật thứ yếu có chalcopyrit, pyrotin Khoáng vật mạch chủ yếu calcit, dolomit, thạch anh Cấu tạo quặng đặc trưng ổ, mạch xâm tán, vi mạch lấp đầy Kiến trúc phổ biến đặc trưng hạt tha hình, nửa tự hình 113 Với đặc điểm trên, kết luận quặng chì-kẽm vùng Thành Cóc có nguồn gốc nhiệt dịch nhiệt độ trung bình đến thấp xếp vào kiểu mỏ chìkẽm carbonat xen lục nguyên bao gồm kiểu quặng: galenit-sphalerit-pyrit galenit-barit Kết nghiên cứu đã số qui luật phân bố thân quặng nguyên tố quặng rút tiền đề, dấu hiệu tìm kiếm góp phần định hướng cho cơng tác tìm kiếm thăm đị quặng chì- kẽm việc khai thác sử dụng hiệu thành phần có ích quặng vùng Thành Cóc Đồng thời kết nghiên cứu đóng góp thêm tư liệu cho cơng tác nghiên cứu sinh khống chì-kẽm vùng Đơng Bắc nói riêng Việt Nam nói chung Kiến nghị Nhìn chung luận văn đạt mục tiêu đề ra, đáp ứng phần lý luận nhu cầu thực tiễn, song thực tế nhiều vấn đề bỏ ngỏ cần tiếp tục đầu tư nghiên cứu tiếp theo, cụ thể là: Số lượng cơng trình nghiên cứu khống hố theo chiều sâu số lượng mẫu phân tích cho loại hình khống hóa cịn chưa đủ, đặc biệt loại mẫu phân tích định lượng có độ xác cao Cần tiếp tục đầu tư công tác tìm kiếm thăm dị khai thác quặng chì kẽm khu vực lân cận Dựa theo tiền đề dấu hiệu tìm kiếm quặng chì kẽm vùng Thành Cóc phía bắc, tây bắc vùng có điểm quặng chì kẽm triển vọng khu Khuổi Bốc, Làng Quân, Khuổi Nhù…Do cần tiếp tục đầu tư tìm kiếm thăm dị, đánh giá triển vọng quặng chì kẽm vùng Hy vọng cơng tác tìm kiếm đánh giá, thăm dị nghiên cứu quặng hố chì-kẽm vùng khu vực tiếp tục tương lai, qua vấn đề giải Một lần cho phép học viên bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS-TS Nguyễn Quang Luật thầy giáo mơn khống sản- Trường Đại học MỏĐịa chất, Lãnh đạo Liên đoàn Địa chất Đông Bắc, Công ty Kim loại màu Thái Nguyên đồng nghiệp tạo điều kiện, hướng dẫn, giúp đỡ học viên hoàn thành luận văn 114 TÀI LIỆU THAM KHẢO Nguyễn Văn Chiển (1978), Thạch học, Nxb Đại học THCN, Hà Nội Nguyễn Văn Chữ nnk (1986-1987), Địa chất khoáng sản tập NXB Đại học & Trung học chuyên nghiệp, Hà Nội Cục Địa chất & khoáng sản Việt Nam (2000), Tài nguyên khoáng sản Việt Nam Cục Địa chất Khoáng sản Việt Nam (2009), Địa chất tài nguyên Việt Nam, Nxb Khoa học tự nhiên công nghệ Tạ Việt Dũng, Đỗ Hải Dũng, Trần Tất Thắng (1995), Tài nguyên khoáng sản kim loại Cu, Pb + Zn Việt Nam, Báo cáo hội nghi KHKT ĐCVN lần thứ 3, tập 2, Cục Địa Chất Khoáng sản Việt Nam, Hà Nội Nguyễn Văn Hồnh nnk (hiệu đính năm 1984), Báo cáo lập đồ địa chất tỷ lệ khoáng sản 1:200.000 tờ Tuyên Quang, lưu trữ Cục Địa Chất Khoáng sản Việt Nam, Hà Nội Dương Đức Kiêm nnk (2002), Báo cáo nghiên cứu kiến tạo sinh khoáng Bắc Bộ, lưu trữ Cục Địa Chất Khoáng sản Việt Nam, Hà Nội Lê Như Lai (1998), Địa kiến tạo sinh khống, Nxb Giao thơng Vận tải, Hà Nội Thái Quý Lâm n.n.k (1991), Nghiên cứu sinh khoáng dự báo khoáng sản rìa đơng đới Lơ Gâm mức tỷ lệ trung bình chi tiết hoá số vùng quặng quan trọng, lưu trữ Cục Địa Chất Khoáng sản Việt Nam, Hà Nội 10 Thái Quý Lâm, Đỗ Văn Phi nnk (1995) Tiềm quặng hố chì kẽm Việt Nam, Tạp chí Địa chất Khống sản (tập 4), Viện Địa chất Khoáng sản, Hà Nội 11 Thái Quý Lâm, Đỗ Văn Phi (1996), Tiêu chuẩn phương pháp dự báo mỏ chì kẽm phát triển bối cảnh khác Việt Nam, Tạp chí Địa chất Khoáng sản (tập 5), Viện nghiên cứu Địa chất Khống sản, Hà Nội 12 Nguyễn Huy Sính n.n.k (1985), Báo cáo điều kiện phân bố tạo quặng chì kẽm Việt Bắc phương hướng tìm kiếm, Lưu trữ Cục Địa chất Khoáng sản Việt Nam 115 13 Đào đình Thục, Huỳnh Trung (1995), Địa chất Việt Nam, Tập II: Các Thành Tạo Magma, Nxb KHKT, Hà Nội 14 Đỗ Đình Tốt, Bùi Minh Tâm (1995), Thạch luận đá magma biến chất, giảng sau đại học, Thư viện Đại học Mỏ - Địa chất, Hà Nội 15 Trần Văn Trị nnk (1977), Địa chất Việt Nam - phần Miền Bắc tỷ lệ 1:1000.000, Nxb KHKT, Hà Nội 16 Trần Văn Trị nnk (2000), Tài nguyên khoáng sản Việt Nam đồ khoáng sản Việt Nam 1/1.000.000, lưu trữ Cục Địa Chất Khoáng sản Việt Nam, Hà Nội 17 Ma Kim Trung nnk (2002), Báo cáo kết đánh giá khống sản chìkẽm vùng Thành Cóc, n Sơn, Tuyên Quang, Công ty Kim loại màu Thái Nguyên 18 Xmirnov V.I., Iacovlev G F nnk (1986), Giáo trình mỏ quặng, Nhà xuất Nhedra-Matxcova (tiếng Nga) 19 Natalov L M., Egorov A Yu., Rodnov Yu N., Belkina I L (2000), Mineragenic Map of Russia and Adjacent Territories, http://www.eng.mineral.ru ... kê đặc điểm thân quặng ch? ?- kẽm vùng Thành Cóc- Hùng Lợi, Tun Quang Thành phần khống vật quặng ch? ?- kẽm vùng Thành CócHùng Lợi, Tuyên Quang Bảng thống kê kết phân tích mẫu khống tướng quặng ch? ?kẽm. .. tướng quặng ch? ?kẽm vùng Thành Cóc- Hùng Lợi, Tuyên Quang Thành phần hoá học thân quặng ch? ?- kẽm theo mẫu Hàm lượng số nguyên tố thân quặng ch? ?- kẽm 4.4 vùng Thành Cóc- Hùng Lợi, Tuyên Quang 60 69 78... mét 1.6 Khoáng sản vùng Thành Cóc- Hùng Lợi Quặng chì kẽm vùng Thành Cóc- Hùng Lợi thuộc nút quặng Tuyên Quang, vùng quặng Chợ Điền -Tuyên Quang (Nguyễn Nghiêm Minh 1987) Các biểu khoáng sản vùng liên