- Câu thơ của Chế Lan Viên : hình ảnh con cò tảo tần, chịu thương chịu khó trong ca dao được tác giả nhấn mạnh ở ý nghĩa biểu tượng cho tấm lòng yêu thương con của người.. (0,5 điểm).[r]
(1)PHÒNG GIÁO DỤC QUẬN ĐỒ SƠN TRƯỜNG THCS VẠN SƠN
ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI QUẬN MƠN NGỮ VĂN
Thời gian 120 phút (khơng kể thời gian giao đề) Trắc nghiệm: (2 điểm)
Trả lời câu hỏi cách khoanh tròn vào chữ trước câu trả lời đúng. Nguyễn Du dùng bút pháp nghệ thuật để tả hai chị em Thuý Kiều?
A Bút pháp tả thực C Bút pháp tự B Bút pháp ước lệ D Bút pháp lãng mạn Trong câu thơ sau, câu câu ghép ?
A Mặt trời xuống biển lửa C Sóng cài then, đêm sập cửa B Đoàn thuyền đánh cá lại khơi D Câu hát căng buồm gió khơi Nội dung khơng phải vấn đề tư tưởng đạo lí là:
A Bàn hai nhân vật Chó Sói Cừu thơ ngụ ngôn La Phông- ten B Bàn cống hiến hưởng thụ
C Bàn lịng biết ơn thầy giáo
D Bàn đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” 4 Văn viết theo thể loại tuỳ bút :
A Lục Vân Tiên gặp nạn - Nguyễn Đình Chiểu B Chuyện người gái Nam Xương - Nguyễn Dữ
C Hồi thứ mười bốn – Hoàng Lê thống chí – Ngơ Gia Văn Phái D Chuyện cũ phủ chúa Trịnh - Phạm Đình Hổ
5 Những từ (ngự, li cung, nội thần, binh…) thuộc: A Từ địa phương C Từ toàn dân B Biệt ngữ xã hội D Từ Việt Truyện “Cố hương” kể theo:
A Ngơi thứ số C Ngơi thứ số nhiều B Ngơi thứ ba số D Ngôi thứ ba số nhiều Bộ phận gạch chân câu văn thành phần gì?
“Đối với việc học tập, cách lừa dối người, việc làm người cách thể phẩm chất tầm thường, thấp kém.”
(2)“Nhà thơ hiểu tật xấu chó sói vụng về, chẳng có tài trí gì, nên ln đói meo, đói nên hóa rồ Ơng Buy-phông dựng kịch độc ác, cịn ơng dựng kịch ngu ngốc.”
(“Chó Sói Cừu thơ ngụ ngơn La Phông Ten”- H Lip-ten) A Phép lặp C Phép đồng nghĩa
B Phép D Phép trái nghĩa Phần II: Tự luận
Câu 1(2 điểm)
“Tôi nghĩ bụng: gọi hi vọng khơng thể nói đâu thực, đâu hư Cũng giống đường mặt đất, mặt đất vốn làm có đường Người ta thành đường thôi”
(Cố Hương- Lỗ Tấn)
Viết đoạn văn từ 15 đến 20 dịng nêu ý nghĩa hình ảnh đường cuối đoạn trích
Câu 2: (2 điểm)
Cùng đề tài tình mẹ, nhà thơ Chế Lan Viên viết: " Lên rừng xuống bể
Cị tìm con, Cò yêu con.
Con dù lớn mẹ, Đi hết đời lòng mẹ theo "
(Con cò- Chế Lan Viên- Ngữ văn 9) Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm viết:
" Em ngủ ngoan em đừng làm mẹ mỏi Mặt trời bắp nằm đồi Mặt trời mẹ em nằm lưng "
(Khúc hát ru em bé lớn lên lưng mẹ- Nguyễn Khoa Điềm-Ngữ văn 9) Phân tích hiệu biện pháp tu từ bật đoạn thơ Chỉ nét độc đáo cách sử dụng phép tu từ tác giả
Câu 3: (4 điểm)
Cảm nhận khổ thơ đầu “Mùa xuân nho nhỏ” nhà thơ Thanh Hải ĐÁP ÁN
(3)Câu
Đáp án B C A D B A C B
Phần II: Tự luận
Câu điểm
Nội dung: Các ý cần hướng tới
- Đây hình ảnh biểu tượng mang tính triết lí suy ngẫm sâu sắc tác giả
- Hình ảnh đường theo nghĩa đen đường thực, đường gia đình nhân vật tơi
- Theo nghĩa bóng đường tương lai dân tộc, hệ trẻ Con đường khơng có người ta thành đường Nghĩa để thành đường trước hết phải có niềm tin, niềm hi vọng vào tương lai phía trước Sau phải có nhiều người đi, kiên trì hướng hình thành đường
- Phải Lỗ Tấn ngầm muốn nói đến phong trào dân chủ tiến không ngăn cách người người hệ trẻ theo để cứu dân tộc
Hình thức:
- Đúng hình thức đoạn văn - Đủ số câu quy định
- Có bố cục mạch lạc…
(0,5 điểm)
(0,5 điểm)
(0,5 điểm)
(0,25 điểm)
(0,25 điểm)
Câu 2: điểm
1 Chỉ biện pháp tu từ bật: Ẩn dụ
- Câu thơ Chế Lan Viên: hình ảnh “Cị”- ẩn dụ cho người mẹ, tình mẹ
- Câu thơ Nguyễn Khoa Điềm: hình ảnh “Mặt trời mẹ”- ẩn dụ em Cu Tai
2 Hiệu nghệ thuật:
- Câu thơ Chế Lan Viên: hình ảnh cị tảo tần, chịu thương chịu khó ca dao tác giả nhấn mạnh ý nghĩa biểu tượng cho lòng yêu thương người
(0,5 điểm)
(4)mẹ, mẹ lúc bên suốt đời Phép ẩn dụ ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng
- Câu thơ Nguyễn Khoa Điềm: Từ mặt trời vũ trụ, nhà thơ liên tưởng đến "mặt trời mẹ", em Cu Tai: hi vọng, nguồn sống, nguồn hạnh phúc ấm áp thiêng liêng, mang lại cho mẹ sức mạnh tình yêu sống Phép ẩn dụ ca ngợi lịng mẹ, tình thương người mẹ Tà Ôi
3 Nét độc đáo cách sử dụng biện pháp tu từ của mỗi tác giả:
- Ở Chế Lan Viên: hình ảnh ẩn dụ vừa dân dã, mộc mạc, mang âm hưởng ca dao; vừa mang tính biểu tượng, đậm chất triết lí, suy tưởng
- Ở Nguyễn Khoa Điềm: Đứa "mặt trời mẹ"-một ẩn dụ sáng tạo, mộc mạc, gần gũi với nếp cảm, nếp nghĩ, với đời sống đồng bào thiểu số; bình dị mà thấm thía, làm rung động lòng người
(0,5 điểm)
Câu 3: điểm
Về nội dung: Học sinh có nhiều cách cảm nhận (miễn là hợp lý) song cần đảm bảo số ý sau:
+ Khổ thơ đầu vẻ đẹp đầy ấn tượng mùa xuân thiên nhiên xứ Huế cảm xúc Thanh Hải mùa xuân đất trời quê hương
Hình ảnh dịng sơng hoa xn mang ý nghĩa biểu tượng xứ Huế
Nghệ thuật pha màu phối sắc tài tình tác giả
Phép đảo trật tự cú pháp “mọc” diễn tả sức sống mãnh liệt xuất bất ngờ hoa xuân
Khung cảnh mùa xuân gợi lên từ âm vui tai chim chiền chiện
Sử dụng từ cảm thán, câu hỏi tu từ đậm chất Huế thật dịu thân thương
Với nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác, tiếng chim
0,5 điểm
(5)hình tượng hóa nhìn thấy hứng được…
+ Thanh Hải phác họa tranh xuân khoáng đạt, trẻo, tươi mát, dịu êm đậm chất Huế
+ Hồn thơ Thanh Hải trẻ trung, tinh tế, nhạy cảm… Về hình thức:
Đảm bảo hình thức văn nghị luận văn học Chú ý liên kết câu liên kết đoạn văn phù hợp
Trình bày sẽ, khoa học
(Khuyến khích điểm với học sinh có phần cảm nhận tinh tế và sâu sắc)
0,5 điểm 0,5 điểm 0,75 điểm
……….Hết……… Người soạn: Lương Thị Hoài