MỤC LỤC PHÂN TÍCH ĐIỀU KIỆN VÀ KHẢ NĂNG PHÁT HÀNH TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ LIÊN HỆ THỰC TẾ VIỆT NAM CHƯƠNG I: LÝ THUYẾT CHUNG VỀ TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ 1.1 Trái phiếu 1.1.1 Khái niệm, đặc điểm trái phiếu Trái phiếu chứng nhận nghĩa vụ nợ người phát hành phải trả cho người sở hữu trái phiếu khoản tiền cụ thể (mệnh giá trái phiếu), thời gian xác định với lợi tức quy định - Người phát hành doanh nghiệp (trái phiếu trường hợp gọi trái phiếu doanh nghiệp), tổ chức quyền Kho bạc nhà nước (trong trường hợp gọi trái phiếu kho bạc), quyền (trong trường hợp gọi cơng trái trái phiếu phủ) - Người mua trái phiếu, hay trái chủ, cá nhân doanh nghiệp phủ Tên trái chủ ghi trái phiếu (trường hợp gọi trái phiếu ghi danh) không ghi (trái phiếu vô danh) Trái chủ người cho nhà phát hành vay họ không chịu trách nhiệm kết sử dụng vốn vay người vay Nhà phát hành có nghĩa vụ phải tốn theo cam kết nợ xác định hợp đồng vay - Mệnh giá trái phiếu hay gọi giá trị danh nghĩa trái phiếu giá trị ghi trái phiếu Giá trị coi số vốn gốc Mệnh giá trái phiếu để xác định số lợi tức tiền vay mà người phát hành phải trả Mệnh giá thể số tiền người phát hành phải hoàn trả trái phiếu đến hạn - Lãi suất danh nghĩa: Lãi suất trái phiếu thường ghi trái phiếu người phát hành công bố gọi lãi suất danh nghĩa Lãi suất xác định theo tỷ lệ phần trăm so với mệnh giá trái phiếu để xác định lợi tức trái phiếu - Thời hạn trái phiếu khoảng thời gian từ ngày phát hành đến ngày người phát hành hoàn trả vốn lần cuối Trái phiếu có thời hạn khác nhau, trái phiếu trung hạn có thời gian từ năm đến năm Trái phiếu dài hạn, có thời gian từ năm trở lên - Kỳ trả lãi khoảng thời gian người phát hành trả lãi cho người nắm giữ trái phiếu Lãi suất trái phiếu xác định theo năm, việc toán lãi suất trái phiếu thường năm hai lần - Giá phát hành giá bán trái phiếu vào thời điểm phát hành Thông thường giá phát hành xác định theo tỷ lệ phần trăm (%) mệnh giá Tùy theo tình hình thị trường người phát hành để xác định giá phát hành cách thích hợp Có thể phân biệt trường hợp: giá phát hành mệnh giá (ngang giá), giá phát hành mệnh giá (giá chiết khấu)và giá phát hành mệnh giá (giá gia tăng) - Dù trái phiếu bán với giá (ngang giá, giá chiết khấu hay giá gia tăng), lợi tức ln xác định theo mệnh giá trái phiếu đáo hạn, người có trái phiếu toán theo mệnh giá trái phiếu 1.1.2 Phân loại  Phân loại theo người phát hành - Trái phiếu Chính phủ: Đáp ứng nhu cầu chi tiêu Chính phủ, phủ phát hành trái phiếu để huy động tiền nhàn rỗi dân tổ chức kinh tế, xã hội Chính phủ ln coi Nhà phát hành có uy tín thị trường; Vì vậy, Trái phiếu Chính phủ coi loại chứng khốn có rủi ro - Trái phiếu doanh nghiệp trái phiếu doanh nghiệp nhà nước, công ty cổ phần công ty trách nhiệm hữu hạn phát hành để tăng vốn hoạt động Trái phiếu doanh nghiệp có nhiều loại đa dạng - Trái phiếu ngân hàng tổ chức tài chính: tổ chức phát hành trái phiếu để tăng thêm vốn hoạt động  Phân loại lợi tức trái phiếu - Trái phiếu có lãi suất cố định loại trái phiếu mà lợi tức xác định theo tỷ lệ phần trăm (%) cố định tính theo mệnh giá - Trái phiếu có lãi suất biến đổi (lãi suất thả nổi) loại trái phiếu mà lợi tức trả kỳ có khác tính theo lãi suất có biến đổi theo lãi suất tham chiếu - Trái phiếu có lãi suất không loại trái phiếu mà người mua không nhận lãi, mua với giá thấp mệnh giá (mua chiết khấu) hoàn trả mệnh giá trái phiếu đáo hạn  Phân loại theo mức độ đảm bảo toán người phát hành - Trái phiếu bảo đảm loại trái phiếu mà người phát hành dùng tài sản có giá trị làm vật đảm bảo cho việc phát hành Khi nhà phát hành khả tốn, trái chủ có quyền thu bán tài sản để thu hồi lại số tiền người phát hành nợ Trái phiếu bảo đảm thường bao gồm số loại chủ yếu sau: + Trái phiếu có tài sản cầm cố loại trái phiếu bảo đảm việc người phát hành cầm cố bất động sản để bảo đảm toán cho trái chủ Thường giá trị tài sản cầm cố lớn tổng mệnh giá trái phiếu phát hành để đảm bảo quyền lợi cho trái chủ + Trái phiếu bảo đảm chứng khoán ký quỹ loại trái phiếu bảo đảm việc người phát hành thường đem ký quỹ số chứng khốn dễ chuyển nhượng mà sở hữu để làm tài sản bảo đảm + Trái phiếu không bảo đảm loại trái phiếu phát hành khơng có tài sản làm vật bảo đảm mà bảo đảm uy tín người phát hành  Phân loại dựa vào hình thức trái phiếu - Trái phiếu vơ danh loại trái phiếu không ghi tên người mua sổ sách người phát hành Trái chủ người hưởng quyền lợi - Trái phiếu ghi danh loại trái phiếu có ghi tên người mua sổ sách người phát hành  Phân loại dựa vào tính chất trái phiếu - Trái phiếu chuyển đổi loại trái phiếu công ty cổ phần mà trái chủ quyền chuyển sang cổ phiếu cơng ty Việc quy định cụ thể thời gian tỷ lệ mua trái phiếu - Trái phiếu có quyền mua cổ phiếu loại trái phiếu có kèm theo phiếu cho phép trái chủ quyền mua số lượng định cổ phiếu công ty - Trái phiếu mua lại loại trái phiếu cho phép nhà phát hành quyền mua lại phần hay tồn trước trái phiếu đến hạn tốn Trái phiếu Chính phủ 1.2.1 Khái niệm Trái phiếu phủ trái phiếu Chính phủ phát hành nhằm mục 1.2 đích bù đắp thâm hụt ngân sách, tài trợ cho cơng trình phúc lợi cơng cộng trung ương địa phương làm công cụ điều tiết tiền tệ Đặc điểm trái phiếu phủ khơng có rủi ro tốn có độ khoản cao Do đó, lãi suất trái phiếu phủ xem chuẩn ấn định mức lãi suất công cụ nợ khác có kỳ hạn - Chủ thể phát hành trái phiếu Chính phủ Bộ Tài - Trái phiếu Chính phủ phát hành cho mục đích sau: + Đầu tư phát triển kinh tế - xã hội thuộc nhiệm vụ chi ngân sách trung ương theo quy định Luật Ngân sách nhà nước; + Bù đắp thiếu hụt tạm thời ngân sách nhà nước từ vay trái phiếu ngắn hạn; + Cơ cấu lại khoản nợ, danh mục nợ Chính phủ; + Cho doanh nghiệp, tổ chức tài chính, tín dụng, quyền địa phương vay lại theo quy định pháp luật; + Các mục đích khác nhằm bảo đảm an ninh tài quốc gia Ngồi đặc điểm chung trái phiếu, trái phiếu phủ cịn có đặc điểm sau: - TPCP loại trái phiếu có độ rủi ro thấp có nguồn Ngân sách Nhà nước đảm bảo - Quy mô phát hành giao dịch lớn, TPCP có ảnh hưởng lớn đến TTCK nói riêng thị trường tài nói chung - Chủ yếu trung gian tài nắm giữ cơng cụ an tồn, khối lượng phát hành lớn 1.2.2 Phân loại trái phiếu Chính phủ Theo quy định Thơng tư 01/2011/NĐ-CP ngày 05/01/2011, Trái phiếu Chính phủ gồm loại: - Tín phiếu kho bạc loại trái phiếu Chính phủ có kỳ hạn 13 tuần, 26 tuần 52 tuần đồng tiền phát hành đồng Việt Nam Các kỳ hạn khác tín phiếu kho bạc Bộ Tài định tùy theo nhu cầu sử dụng vốn tình hình thị trường không vượt 52 tuần - Trái phiếu kho bạc loại trái phiếu Chính phủ có kỳ hạn từ (01) năm trở lên đồng tiền phát hành đồng tiền Việt Nam ngoại tệ tự chuyển đổi - Công trái xây dựng Tổ quốc loại trái phiếu Chính phủ có kỳ hạn từ (01) năm trở lên, đồng tiền phát hành đồng Việt Nam phát hành nhằm huy động nguồn vốn để đầu tư xây dựng cơng trình quan trọng quốc gia cơng trình thiết yếu khác phục vụ sản xuất, đời sống, tạo sở vật chất, kỹ thuật cho đất nước 1.2.3 Điều kiện phát hành trái phiếu phủ nói chung a Điều kiện kinh tế Trái phiếu quốc tế Chính phủ sản phẩm bậc cao kinh tế thị trường Sự đời phát triển gắn liền với hình thành phát triển chế thị trường Lịch sử ghi nhận hình thức nhận nợ đời kỷ thứ VII ý với phương pháp giản đơn người vay đưa cho người vay tờ giấy nhận nợ có ghi rõ số tiền vay tiền lãi có ngày trả nợ tiền vay hai bên thoả thuận tờ giấy nhận nợ Đối với quốc gia phát triển sau, phát hành trái phiếu phủ thị trường quốc tế tận dụng kinh nghiệm từ lần phát hành trái phiếu Chính phủ quốc gia khác để huy động vốn quốc tế hiệu Ví dụ, nhà nước cải thiện mơi trường kinh tế, trị, pháp luật, văn hóa, xã hội… để nâng cao mức tín nhiệm quốc gia trường quốc tế Các chuyên gia kinh tế cho rằng, để phát hành trái phiếu Chính phủ nước phát triển, vấn đề hoạch định kinh tế xem xét tình hình phát triển kinh tế cần thiết Bởi vì, nhà đầu tư quốc tế, tình hình phát triển, mức độ ổn định nước phát triển, biến động kinh tế (hiện tương lai) ảnh hưởng tức đến định đầu tư họ vào trái phiếu Chính phủ nước Với quốc gia có ổn định kinh tế đời sống, thu nhập toàn xã hội nâng cao, phần tích lũy lớn dẫn đến nhu cầu đầu tư tăng cao, Chính phủ tiến hành thu hút vốn phục vụ cho mục đích đầu tư phát triển cách phát hành trái phiếu Chính phủ nước nhà đầu tư an tâm việc bỏ vốn vào đầu tư trung dài hạn Việc tiến hành mua bán trái phiếu Chính phủ thường xuyên thị trường sơ cấp giúp cho tính khoản trái phiếu Chính phủ nâng cao làm nguồn vốn khả dụng tổ chức nắm giữ trái phiếu Chính phủ tăng lên, từ tạo khung lãi suất chuẩn cho loại trái phiếu khác giúp nhà đầu tư có lựa chọn đầu tư xác hiệu b Điều kiện trị - xã hội - văn hóa Thị trường quốc tế có độ nhạy cảm cao biến đổi hay bất ổn định trị, xã hội, văn hóa nước phát hành trái phiếu Chính phủ Sự ổn định trị- xã hội tiền đề cho ổn định đầu tư; người đứng đầu máy nhà nước ảnh hưởng tới luồng chu chuyển vốn ngành khu vực kinh tế Sự ổn định không dừng lại phạm vi lãnh thổ quốc gia mà cịn ổn định trị quốc gia trường quốc tế Về trị - xã hội - văn hóa giới, nhà đầu tư giới quen thuộc với trái phiếu Chính phủ hoạt động thị trường hiệu Với văn hóa động, nắm bắt nhanh việc phát hành trái phiếu Chính phủ thị trường quốc tế nhanh chóng hấp dẫn c Điều kiện luật pháp Các đợt phát hành trái phiếu Chính phủ thị trường quốc tế khơng có tài sản cụ thể, vấn đề rủi ro yếu tố quan trọng Để đảm bảo quyền lợi cho bên liên quan xử lý vấn đề tranh chấp, phải có quy định cụ thể Trong phần này, cần lưu ý thêm quy định cụ thể việc phát hành trái phiếu Chính phủ Các quốc gia có điều kiện cụ thể tùy thuộc vào tình hình nước ln phải tn thủ thông lệ luật pháp quốc tế Để thị trường trái phiếu Chính phủ hoạt động phát triển điều kiện trước tiên phải có hệ thống quy định luật pháp sách phát triển kinh tế theo giai đoạn cụ thể Để môi trường pháp lý phát huy hiệu lực hoạt động thị trường, cần thiết phải có phối hợp nhịp nhàng quản quản lý nhà nước đảm bảo có khung pháp lý đầy đủ, đồng thống Mỗi thay đổi sách kéo theo tác động tốt xấu tới thị trường chứng khốn nói chung thị trường trái phiếu phủ nói riêng, thời điểm nhạy cảm d Điều kiện công nghệ Công nghệ phát triển đặc biệt cơng nghệ máy tính, viễn thơng góp phần thúc đẩy phát triển mạnh mẽ thị trường chứng khốn nói chung thị trường trái phiếu Chính phủ nói riêng Nhờ có phát triển công nghệ, giao dịch đặt mua, khớp lệnh… đợt phát hành trái phiếu Chính phủ giới thực lưu trữ cách nhanh chóng phạm vi rộng lớn tồn giới Mọi nhà đầu tư từ khắp nơi giới giao dịch trái phiếu Chính phủ nước nhanh chóng dễ dàng e Điều kiện người Con người trung tâm giao dịch trái phiếu Đầu tiên, nhu cầu đầu tư thu hút vốn mà người tụ tập nhau, hình thành nên hình thái sơ khai thị trường trái phiếu Sau đó, để tăng mức độ hiệu Chính phủ nước phát hành trái phiếu thị trường quốc tế, xuất thêm đơn vị quản lý, giám sát, xử phạt, nhà bảo lãnh, nhà tư vấn… Từng nhóm riêng biệt cần phải đạt yêu cầu định theo quy định pháp luật Nhìn chung, nhóm, cá nhân có kiến thức tốt thực tham gia vào trình phát hành trái phiếu Chính phủ nước làm cho việc phát hành trái phiếu Chính phủ hiệu hơn, ngược lại thiếu kiến thức, sơ ý gây hậu nghiêm trọng Để thị trường trái phiếu Chính phủ hoạt động cách có hiệu quả, cần có sách tạo dựng lòng tin cho nhà đầu tư, giảm thiểu bất ổn định hay biến động xấu thị trường Thêm vào đó, để trì lịng tin nhà đầu tư trái phiếu phát hành phải đảm bảo Chính phủ phải thực cách nghiêm chỉnh cam kết với nhà đầu tư 1.2.4 Khả phát hành trái phiếu phủ Các điều kiện ảnh hưởng trực tiếp đến khả phát hành trái phiếu Chính phủ Khi kinh tế nước ngày phát triển, nhu cầu vốn kinh tế tăng lên, hội nhiều vụ phát hành trái phiếu Chính phủ xuất kênh huy động với khối lượng lớn, lãi suất ổn định, đáp ứng kỳ vọng nhiều nhà đầu tư quốc tế Khi công nghệ phát triển, nhà đầu tư có nhiều lựa chọn bỏ vốn vào trái phiếu Chính phủ nước khác toàn giới, nước thu hút thêm nhiều vốn bên ngồi lãnh thổ thơng qua phát hành trái phiếu Chính phủ thị trường quốc tế CHƯƠNG II THỰC TRẠNG VỀ ĐIỀU KIỆN VÀ KHẢ NĂNG PHÁT HÀNH TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ TẠI VIỆT NAM 2.1 Mục đích Thị trường trái phiếu Chính phủ (TTTPCP) đóng vai trị quan trọng phát triển thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam quy trình huy động vốn cho kinh tế Đặc biệt, theo quy định pháp luật hành (Nghị định số 01/2011/NĐ-CP) thì, trái phiếu phủ phát hành nhằm mục đích sau: a) Đầu tư phát triển kinh tế - xã hội thuộc nhiệm vụ chi ngân sách trung ương theo quy định Luật Ngân sách nhà nước; b) Bù đắp thiếu hụt tạm thời ngân sách nhà nước từ vay trái phiếu ngắn hạn; c) Cơ cấu lại khoản nợ, danh mục nợ Chính phủ; d) Cho doanh nghiệp, tổ chức tài chính, tín dụng, quyền địa phương vay lại theo quy định pháp luật; đ) Các mục đích khác nhằm bảo đảm an ninh tài quốc gia 2.2 Nguyên tắc Về mặt ngun tắc, việc phát hành trái phiếu phủ cần phải đảm bảo nguyên tắc sau: - Việc phát hành trái phiếu phải đảm bảo công khai, minh bạch, công Việc phát hành trái phiếu phải tuân thủ quy định Nghị định quy - định khác pháp luật liên quan Chủ thể phát hành trái phiếu phải đảm bảo quản lý, sử dụng vốn trái phiếu - mục đích, hiệu bố trí nguồn vốn trả nợ đầy đủ, hạn 2.3 Điều kiện phát hành a Điều kiện kinh tế Hiện có nhiều điều kiện thuận lợi cho việc huy động trái phiếu quốc tế Việt Nam Cụ thể, tổ chức xếp hạng tín dụng Moody’s, Standard&Poor Fitch nhận định thời gian gần kinh tế Việt Nam có cải thiện tích cực Đặc biệt, đây, Moody's cơng bố xếp hạng tín nhiệm Việt Nam tiến lên bậc (từ B2 lên B1), qua góp phần giúp tăng độ hấp dẫn trái phiếu giới đầu tư thị trường quốc tế Theo ông Dan Svenssion, Giám đốc quản lý danh mục đầu tư Dragon Capital, bất chấp bất ổn trị xảy tồn cầu, nhiều nhà đầu tư muốn mua vào trái phiếu quốc tế Việt Nam, đặc biệt bối cảnh kinh tế nước trở nên ổn định nhiều so với năm trước Thực tế cho thấy, ngoại trừ tình hình nợ xấu cịn cao, số khác kinh tế Việt Nam kinh tế vĩ mô, lạm phát, dự trữ ngoại hối… hai năm qua cải thiện nhiều 10 2.5.2 Phát hành trái phiếu Quốc tế Bộ Tài chủ trì, phối hợp với Bộ, ngành tổ chức liên quan để tổ chức phát hành trái phiếu theo đề án Chính phủ phê duyệt Căn tình hình thực tế quy định pháp luật có liên quan, Bộ Tài định trình tự phát hành trái phiếu theo số bước sau: a) Lựa chọn tổ chức tổ hợp bảo lãnh phát hành: lựa chọn tổ chức tài chính, tín dụng đầu tư quốc tế hàng đầu giới, có kinh nghiệm lĩnh vực phát hành trái phiếu để bảo lãnh phát hành cho đợt phát hành sở chào thầu cạnh tranh theo tiêu chí cụ thể danh sách tổ chức tạp chí uy tín quốc tế bình chọn; b) Lựa chọn tư vấn pháp lý: chủ trì, phối hợp với tổ chức tổ hợp bảo lãnh phát hành lựa chọn tổ chức, cơng ty luật có uy tín kinh nghiệm nước làm tư vấn pháp lý nước, tư vấn pháp lý quốc tế cho Bộ Tài tổ chức tổ hợp bảo lãnh phát hành; c) Hồn thiện hồ sơ phát hành: chủ trì, phối hợp với tư vấn pháp lý nước tư vấn pháp lý quốc tế đàm phán, ký kết hợp đồng với tổ chức tổ hợp bảo lãnh phát hành, đại lý có liên quan chuẩn bị tài liệu hồ sơ phát hành phù hợp với thông lệ quốc tế luật pháp Việt Nam; d) Đánh giá hệ số tín nhiệm: chủ trì, phối hợp với quan liên quan làm việc với tổ chức đánh giá hệ số tín nhiệm để xác nhận hệ số tín nhiệm cho quốc gia; đ) Tổ chức quảng bá: việc tổ chức quảng bá chào bán trái phiếu Bộ Tài thực tùy thuộc yêu cầu phương thức phát hành trái phiếu Bộ Tài phối hợp với tổ chức tổ hợp bảo lãnh phát hành tổ chức quảng bá trái phiếu trung tâm tài lớn giới để tiếp xúc với cộng đồng nhà đầu tư quốc tế trước thực việc định giá để phát hành trái phiếu; 22 e) Tổ chức phát hành: Bộ Tài định điều kiện, điều khoản phát hành trái phiếu trình định giá trái phiếu sở tư vấn tổ chức tổ hợp bảo lãnh phát hành, phù hợp với điều kiện thị trường nguyên tắc nêu đề án phát hành trái phiếu Chính phủ phê duyệt; g) Tiếp nhận vốn: Bộ Tài tổ chức tiếp nhận nguồn vốn trái phiếu phát hành theo thỏa thuận ký; h) Hoàn tất giao dịch phát hành: sau nhận tiền bán trái phiếu, Bộ Tài hồn tất ký kết văn pháp lý kết thúc giao dịch phù hợp với thông lệ quốc tế, đồng thời báo cáo kết phát hành theo quy định hành 2.6 Khả phát hành trái phiếu phủ Ngày 24/9/2009, thị trường trái phiếu Chính phủ (TPCP) chuyên biệt thức triển khai Sở Giao dịch Chứng khoán (SGDCK) Hà Nội Sau 05 năm hoạt động, thị trường huy động cho Ngân sách Nhà nước (NSNN) 613.000 tỷ đồng, tương đương 17% GDP năm 2013, quy mơ giao dịch bình qn tăng từ mức 370 tỷ đồng/phiên năm 2010 lên mức 2.734 tỷ đồng/phiên tháng đầu năm 2014  Đấu thầu trở thành kênh phát hành chủ đạo Trong giai đoạn 2009 - 2014, thị trường TPCP chuyên biệt huy động thành công gần 613.400 tỷ đồng cho NSNN thông qua đấu thầu Đặc biệt, sau SGDCK Hà Nội đưa vào vận hành hệ thống đấu thầu điện tử từ ngày 06/8/2012, thị trường TPCP chuyên biệt sơ cấp có bước phát triển nhảy vọt giá trị huy động qua đấu thầu năm 2013 tăng gấp lần so với năm 2010 Lãi suất phát hành có mặt thấp khoảng 1,5% so với lãi suất huy động hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM), qua góp phần giảm chi phí huy động cho NSNN ngân hàng sách hàng chục tỷ đồng năm Lãi suất phát hành năm 2014 liên tục giảm kể từ đầu năm giảm khoảng - 4,5%/năm so với năm 2009 Hình thức 23 đấu thầu cơng khai, minh bạch qua Sở tổ chức phát hành sử dụng làm kênh phát hành Tỷ trọng phát hành TPCP thông qua đấu thầu tăng từ mức 49% năm 2009 lên 100% năm 2014 Thị trường bước đầu phát hành đa dạng kỳ hạn trái phiếu, trọng phát hành trái phiếu có kỳ hạn từ năm trở lên Việc phát hành trái phiếu kỳ hạn 10 năm trì 01 lần/01 tháng vào phiên đấu thầu cuối tháng Đặc biệt, tháng 6/2013, Kho bạc Nhà nước (KBNN) phát hành thành công trái phiếu kỳ hạn 15 năm theo phương thức bảo lãnh, qua tạo tiền đề để phát hành trái phiếu kỳ hạn dài Từ tháng 01/2013, hệ thống Thành viên đấu thầu (PD – Primary Dealers System) hình thành Hiện nay, 25 thành viên đấu thầu PD đồng thời thành viên thị trường thứ cấp dần đảm nhiệm việc thực chức tạo lập thị trường, đóng góp vào việc nâng cao hiệu minh bạch hóa hoạt động phát hành Với tư cách tổ chức phát hành lớn nhất, KBNN có nhiều nỗ lực việc đổi công tác phát hành Hoạt động phát hành tập trung vào hình thức phát hành lơ lớn phát hành bổ sung Lịch biểu phát hành công bố công khai từ đầu năm chi tiết đến phiên đấu thầu Song song với công tác đổi phát hành, KBNN triển khai chương trình hốn đổi trái phiếu, nhằm giảm số lượng mã trái phiếu, tăng quy mô niêm yết mã trái phiếu, giúp hình thành nên mã trái phiếu chuẩn Tổng cộng thực đợt hoán đổi TPCP nhằm tái cấu trúc thị trường TPCP với số mã hoán đổi 28 mã, khối lượng trái phiếu hoán đổi đạt gần 95 triệu trái phiếu, tương đương 9.500 tỷ đồng Có thể khẳng định, hoạt động đổi cơng tác phát hành hốn đổi trái phiếu KBNN thành công quan trọng thị trường TPCP 24 Giao dịch thứ cấp tăng mạnh lượng chất Thị trường giao dịch TPCP có thay đổi mạnh mẽ chất lượng Toàn TPCP phát hành qua kênh đấu thầu bảo lãnh thực niêm yết giao dịch thị trường TPCP chuyên biệt theo quy định Quy mô thị trường mở rộng, chất lượng khoản dần cải thiện Tính đến thời điểm 30/6/2014 có 533 mã trái phiếu tương đương với giá trị niêm yết đạt khoảng gần 600.000 tỷ đồng Như vậy, quy mô niêm yết tăng 275% từ mức 159.545 tỷ đồng cuối năm 2009 Tổng quy mô thị trường TPCP niêm yết thời điểm 31/12/2013 đạt 14,51% GDP năm 2013 Nhờ chương trình cải cách phát hành hốn đổi trái phiếu, quy mơ niêm yết bình qn tồn thị trường mã trái phiếu đạt gần 1.124 tỷ đồng/mã tính đến ngày 30/06/2014, tăng tới 3,52 lần so với mức 319 tỷ đồng/mã năm 2009 Trong đó, TPCP KBNN phát hành đạt khoảng gần 4.108 tỷ đồng/mã, phần lớn đạt tiêu 25 chí quy mơ khoản giúp hình thành hệ thống mã Benchmark chuẩn đường cong lợi suất tham chiếu cho thị trường Quy mô giao dịch thị trường tăng mạnh qua năm: tính đến cuối năm 2013, tổng giá trị giao dịch (GTGD) đạt 404.993 tỷ đồng, tăng 4,37 lần so với năm 2010 GTGD bình quân phiên tăng từ mức 370 tỷ đồng/phiên năm 2010 lên mức 1.619 tỷ đồng/phiên năm 2013 tăng mạnh lên mức 2.734 tỷ đồng/phiên tháng đầu năm 2014 Hệ số giá trị khoản quy mơ niêm yết bình qn tăng từ mức 0,35 năm 2010 lên mức 0,6 năm 2012 đến cuối năm 2013 vượt lên mức 0,9 Chỉ tiêu cho thấy chất lượng khoản thị trường cải thiện nguyên nhân quan trọng giúp thị trường TPCP Việt Nam tổ chức quốc tế đánh giá số thị trường có tốc độ phát triển nhanh Đông Á năm 2013 Sau khủng hoảng tài khu vực năm 2009, nhà đầu tư nước (ĐTNN) ạt rút vốn khỏi thị trường trái phiếu nước Đến năm 2010, tham gia nhà ĐTNN dè dặt với tỷ trọng chưa đến 13% GTGD toàn thị trường Tuy nhiên, từ năm 2011 đến nay, nhà ĐTNN bắt đầu tham gia trở lại với tỷ trọng giao dịch ổn định chiếm khoảng 23% GTGD thị trường trái phiếu Từ 29 thành viên ban đầu năm 2009, đến thị trường TPCP chuyên biệt có 54 thành viên, 27 thành viên NHTM 27 thành viên cơng ty chứng khốn (CtyCK) Ngày 18/03/2013, hệ thống giao dịch TPCP phiên hai SGDCK Hà Nội đưa vào sử dụng, cho phép hỗ trợ giao dịch đa thị trường, đa tiền tệ, tích hợp hoạt động đấu thầu, giao dịch tín phiếu, trái phiếu công bố thông tin, tạo liên thông thị trường nợ sơ cấp thứ cấp công bố hệ thống đường cong lợi suất cho thị trường TPCP 26 Với mục tiêu mở rộng phạm vi hoạt động giao dịch thị trường TPCP thông qua việc thiết lập chế trao đổi thông tin hai chiều, trực tuyến hệ thống trái phiếu Sở hệ thống giới, SGDCK Hà Nội tích cực triển khai kết nối với Hệ thống Bloomberg phát triển cổng thông tin điện tử Internet cho nhà đầu tư, dự kiến hoàn thành tháng 9/2014 Tiếp sau việc đời hệ thống giao dịch TPCP chuyên biệt ngày 24/09/2009, bước ngoặt quan trọng mục tiêu hoàn thiện dần cấu trúc thị trường TPCP việc đưa tín phiếu kho bạc niêm yết giao dịch tập trung thị trường vào tháng 8/2012, góp phần tập trung thơng tin giao dịch TPCP đầu mối, xây dựng tranh tổng thể diễn biến tình hình thị trường nợ cơng Sau gần 02 năm vận hành, thị trường tín phiếu bước đầu ghi nhận kết khả quan GTGD tăng từ 909 tỷ đồng năm 2012 lên 12.114 tỷ đồng năm 2013 đạt 5.392 tỷ đồng 06 tháng đầu năm 2014  Phát triển thị trường với nhiều sản phẩm Ngày 18/03/2013, SGDCK Hà Nội triển khai thành công Hệ thống Đường cong lợi suất TPCP Sau năm triển khai, hệ thống cho thấy vai trò quan trọng thị trường TPCP sơ cấp thứ cấp việc phân tích, dự báo xu hướng biến động lãi suất TPCP theo điều kiện kinh tế vĩ mô công cụ phổ biến giúp nhà đầu tư xác định giá trị thị trường cơng cụ tài kỳ hạn, định hình khung lãi suất phát hành trái phiếu Bộ Tài chính, hỗ trợ KBNN lựa chọn lãi suất trúng thầu Bên cạnh đó, cơng cụ giao dịch thị trường sơ cấp, thị trường thứ cấp giao ngay, kỳ hạn thị trường phái sinh trái phiếu Zero Coupon, sản phẩm Repo (gồm Sell/buy back Repo, Borrowing - Lending Repo, Cross currency Repo) đưa vào nghiên cứu có báo cáo trước thị trường đón nhận quan tâm lớn thành viên thị trường công chúng đầu tư Các công tác 27 nghiên cứu sản phẩm hồn tất Cơng tác triển khai liệt thực với mục tiêu hoàn thành tiến hành áp dụng giai đoạn 2015 - 2016 Trong nỗ lực phát triển minh bạch thị trường, SGDCK Hà Nội xây dựng hệ thống hỗ trợ tối đa cho hình thức giao dịch Repo để hình thức phát triển chất hoạt động tín dụng Chính sách thuế, phí hỗ trợ thị trường Bộ Tài ban hành Đến nay, giao dịch Repo tách biệt với giao dịch thông thường (Outright), giúp lành mạnh hóa thơng tin thị trường Năm 2013, quy mơ (Outstanding) hoạt động tín dụng qua thị trường Repo ghi nhận thời điểm cao năm 2013 đạt 13.238 tỷ đồng, thời điểm cao tính tháng đầu năm 2014 đạt 35.938 tỷ đồng Quy mơ bình qn tháng đầu năm 2014 đạt 22.449 tỷ đồng Như vậy, sau 05 năm hoạt động phát triển, thị trường TPCP chuyên biệt đạt bước phát triển đáng ghi nhận, hình thành nên thị trường đấu thầu TPCP có xu hướng cạnh tranh, minh bạch giá, hệ thống đấu thầu trái phiếu điện tử đại Thị trường TPCP thứ cấp xây dựng quy định pháp lý thị trường giao dịch TPCP có tiêu chuẩn quốc tế hệ thống giao dịch, thơng tin, tốn bù trừ ngày hồn thiện, đại hóa, phù hợp với điều kiện thị trường tăng tính khoản đáp ứng nhu cầu khắt khe công chúng đầu tư, tạo sân chơi công cho tất thành viên với nguyên tắc đảm bảo tính cạnh tranh việc hình thành giá Sự kết nối thị trường thứ cấp sơ cấp trái phiếu ngày củng cố chặt chẽ thông qua gắn kết lãi suất hai thị trường quy trình phát hành – niêm yết rút ngắn, giảm từ 11 ngày xuống ngày làm việc đến ngày làm việc, đẩy nhanh trình tạo hàng thị trường thứ cấp hội đầu tư cho thành viên Thị trường trái phiếu quốc tế bộc lộ nhiều tiềm 28 Thực Nghị số 66/NQ-CP ngày 16/10/2014 Chính phủ, Bộ Tài phát hành thành cơng trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 10 năm thị trường vốn quốc tế với tổng khối lượng tỷ USD theo hình thức 144A/Quy chế S Đợt chào bán trái phiếu lần diễn đồng thời với giao dịch hốn đổi hai trái phiếu Chính phủ phát hành thị trường vốn quốc tế trước với đến hạn tốn vào năm 2016 2020 Với điều kiện thị trường vốn quốc tế diễn biến thuận lợi nhu cầu nắm giữ trái phiếu Chính phủ Việt Nam nhà đầu tư quốc tế đạt mức kỷ lục so với khối lượng phát hành, trái phiếu quốc tế Chính phủ đạt mức lãi suất cố định 4,8%/năm, thấp mức dự kiến 5,125%/năm, mức lãi suất thấp đợt phát hành từ trước đến (lần lượt 6,875%/năm 6,755/năm trái phiếu phát hành năm 2005 2010) Cùng với việc Fitch nâng hệ số tín nhiệm quốc gia Việt Nam lên bậc (từ B+ lên BB-) Moody (từ B2 lên B1), thành công đợt phát hành trái phiếu Chính phủ thị trường vốn quốc tế lần giúp thiết lập mức lãi suất chuẩn thấp nhiều so với trước, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam huy động vốn thị trường quốc tế với lãi suất hợp lý so với trước Đồng thời, đợt phát hành trái phiếu lần giúp giảm rủi ro tái cấp vốn rủi ro lãi suất danh mục nợ nước ngồi Chính phủ Đây việc chủ động thực nghiệp vụ quản lý rủi ro danh mục nợ công, tiếp cận với thông lệ quản lý nợ công quốc tế Tổng trị giá đăng ký mua trái phiếu Chính phủ từ 437 nhà đầu tư quốc tế 10,6 tỷ USD, gấp 10 lần so với lượng chào bán tỷ USD, có 17% nhà đầu tư Châu Á, 28% nhà đầu tư Châu Âu 55% nhà đầu tư Mỹ 29 Nếu phân loại theo loại hình nhà đầu tư, có 84% nhà đầu tư công ty quản lý quỹ đầu tư, 12% nhà đầu tư ngân hàng 4% nhà đầu tư công ty bảo hiểm quỹ hưu trí Tổng mệnh giá đăng ký hốn đổi lại trái phiếu phát hành chấp nhận mua lại 726.626.000 USD, mua lại 436.452.000 USD trái phiếu phát hành năm 2005 290.174.000 USD trái phiếu phát hành năm 2010 Thành công đợt phát hành trái phiếu 2014 thể chỗ lãi suất phát hành thấp (4,8%/năm so với mức lãi suất dự kiến ban đầu chào bán 5,125%/năm), tiết kiệm khoảng 32,5 triệu USD tiền toán lãi trái phiếu Chính phủ (trong 10 năm) Đồng thời, hốn đổi 54,4% giá trị gốc trái phiếu quốc tế 2005 25,4% giá trị gốc trái phiếu quốc tế 2010 với tổng lợi ích sau hốn đổi 13,9 triệu USD; góp phần cấu lại nợ công theo hướng kéo dài thời hạn vay giảm áp lực nghĩa vụ trả nợ theo tinh thần đạo Chính phủ  Hạn chế: Tuy nhiên, bên cạnh mặt đạt được, thị trường cịn tồn hạn chế: Quy mơ thị trường cịn nhỏ, hàng hóa thị trường cịn Cơ cấu thị trường chưa hoàn chỉnh, thị trường phái sinh chưa thiết lập Chưa hỗ trợ nhiều chế phòng ngừa rủi ro, chưa thực giúp thành viên tìm kiếm đối tác dễ dàng có nhu cầu Cơ chế toán bù trừ giao dịch trái phiếu nhiều hạn chế; Cơ cấu thành viên thị trường chưa đa dạng 30 CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG PHÁT HÀNH TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ Ở VIỆT NAM 3.1 Biện pháp nâng cao khả phát hành trái phiếu phủ 3.1.1 Giải pháp lâu dài Trong điều kiện chế quản lý kinh tế – xã hội bước đổi mới, đặt u cầu phải hồn thiện mơi trường pháp lý, chế sách huy động vốn phải không ngừng bổ sung, sửa đổi cho phù hợp để đảm bảo tính hiệu Qua q trình triển khai thực hiện, sách huy động vốn bộc lộ số điểm không phù hợp như: công tác phát hành trái phiếu Chính phủ chưa chuẩn hố, việc hoạch định lãi xuất, mua bán, chuyển nhượng giao dịch cịn nhiều hạn chế Vì vậy, thời gian tới cần tiếp tục nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm nước giới để bổ sung, hoàn thiện văn pháp quy, chế sách cơng tác huy động vốn Trước mắt, phối hợp với ngành có liên quan để hồn thiện văn hướng dẫn phát hành trái phiếu phủ, cần quy định điều kiện để trái phiếu Chính phủ giao dịch mua bán thuận lợi, thúc đẩy phát triển thụ trường vốn, thị trường chứng khoán - Tiếp tục cải tiến hoàn thiện chế phát hành trái phiếu nhằm thu hút 31 nguồn vốn nhàn rỗi kinh tế, đặc biệt vốn dân cư, kết hợp đồng thời hai phương pháp phát hành: bán lẻ loại trái phiếu có in sẵn mệnh giá với lãi suất cố định bán theo phương thức chiết khấu, bảo đảm cho loại trái phiếu đợt phát hành có ngày đáo hạn, mức lãi suất nhằm tạo điều kiện cho loại trái phiếu giao dịch thị trường chứng khốn Đối với vốn nhàn rỗi có tài liệu cho nguồn vốn nhàn rỗi tầng lớp dân cư có hàng ngàn tỷ đồng, số cần điều tra thực tế biết xác Nhưng kết phát hành tín phiếu, trái phiếu, trái phiếu ngân hàng trái phiếu doanh nghiệp cho thấy vốn nhàn rỗi tầng lớp dân cư phong phú với lợi người Việt Nam có truyền thống u nước, có tinh thần đồn kết trí cao nghiệp xây dựng tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam Nhưng việc huy động vốn nhàn rỗi tầng lớp dân cư phải dựa nguyên tắc đảm bảo lợi ích cho hai phía nhà nước nhân dân, tạo điều kiện cho người bỏ vốn đầu tư lúc tạm thời nhàn rỗi lúc cần sử dụng vốn nhàn rỗi cho nhanh chóng thuận lợi 3.1.2 Giải pháp ngắn hạn: - Nền kinh tế phải trì tốc độ tăng trưởng kinh tế từ 8% - 10% năm để tạo nhu cầu sử dụng vốn đầu tư thực sự, đảm bảo ổn định bước nâng cao giá trị đồng tiền Việt Nam, nâng dần sức mua đồng Việt Nam - Nghiên cứu cải tiến chế, sách để nâng cao hiệu huy động vốn, khai thác tối đa nguồn vốn nhàn rỗi nước, đặc biệt nguồn vốn nhàn rỗi tầng lớp dân cư - Tiếp tục trì mở rộng thị trường đấu thầu trái phiếu, mở rộng thêm 32 đối tượng địa bàn đấu thầu trái phiếu thành phố lớn - Nghiên cứu chế huy động vốn cho cơng trình trọng điểm kinh tế có vốn đầu tư lớn, vừa đảm bảo tôn trọng quyền lợi kinh tế bản, vừa động viên đóng góp tự nguyện tầng lớp dân cư, tổ chức kinh tế, đơn vị toàn xã hội tham gia xây dựng đất nước phù hợp với điều kiện khả -Về sách huy động vốn cần phải mặt đổi đồng sách, thể chế thủ tục có liên quan đến môi trường điều kiện sản xuất kinh doanh nhằm thực khuyến khích tầng lớp nhân dân, doanh nghiệp cần kiệm, hăng hái bỏ vốn sản xuất kinh doanh làm giàu cho cho xã hội, mặt khác cần đa dạng hố hình thức huy động vốn, nhằm đẩy mạnh tích tụ vốn nằm rải rác dân - Các đơn vị Kho bạc cần bố trí địa điểm hợp lý, chuẩn bị đầy đủ phương tiện phục vụ cho công tác phát hành trái phiếu Chính phủ đảm bảo vừa thuận lợi cho người mua mua trái phiếu vừa an toàn tiền bạc tài sản nhà nước nhân dân Thực tốt công tác báo cáo phát hành trái phiếu Chính phủ, kể báo cáo với Cấp uỷ, quyền địa phương, có vướng mắc phát sinh trình triển khai nên kịp thời xin ý kiến cấp để khắc phục 3.1.3 Một số kiến nghị khác: 1- Nghiên cứu định tỷ lệ lãi suất huy động hợp lý nhằm khuyến khích người mua trái phiếu kho bạc, không nên qui định theo chế cứng mà phải linh hoạt phù hợp với tình hình biến động lãi suất thị trường 2- Cần trì hình thức bán lẻ trái phiếu kho bạc thường xuyên, liên tục, không dứt đợt năm Cách làm vừa tạo thuận lợi cho công tác hạch toán kế toán vừa tạo điều kiện cho người sở hữu trái phiếu kho bạc yên tâm quyền lợi bảo đảm chuyển sổ qua loại trái phiếu đợt điều kiện đến kho bạc lĩnh tiền trái phiếu đến hạn 33 3- Để thuận lợi cho người mua trái phiếu muốn gửi tiếp vào Kho bạc Nhà nước (trường hợp phát hành trái phiếu theo đợt) ngày phát hành đợt nên trùng vào ngày đáo hạn trái phiếu cũ Cách làm giúp cho việc hình thành trì lượng khách hàng thường xuyên cho Kho bạc Nhà nước 4- Công bố trước cách rộng rãi kế hoạch phát hành năm, cụ thể hình thức phát hành, kỳ hạn, lãi suất để người dân rõ, tạo thuận lợi cho người dân có thời gian chuẩn bị mua trái phiếu tạo điều kiện để đơn vị Kho bạc chủ động bố trí lao động, giảm chi phí phát hành 5- Về kỳ hạn trái phiếu: Nên đa dạng linh hoạt lúc phát hành trái phiếu với nhiều kỳ hạn khác để người mua lựa chọn định bỏ tiền đầu tư qua việc mua trái phiếu, tạo hấp dẫn cho người mua Tóm lại, nhu cầu vốn NSNN ngày lớn, khả cung ứng vốn nước tiềm tàng, tốc độ tăng trưởng kinh tế đà thuận lợi, nhiên tiềm lực kinh tế - tài chưa đủ đảm bảo chắn cho nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội thời kỳ cơng nghiệp hố, đại hố Vì vậy, ngành Kho bạc cố gắng để góp phần thực nhiệm vụ quan trọng hàng đầu huy động vốn cho NSNN cho đầu tư phát triển tăng cường tiềm lực tài quốc gia, đáp ứng đầy đủ vốn cho nhu cầu phát triển kinh tế tăng trưởng mức cao, ổn định, thực thắng lợi mục tiêu trị Đảng Nhà nước ta là: Xây dựng nước Việt Nam dân giàu nước mạnh, xã hội văn minh, công bằng, dân chủ 3.2 Giải pháp nâng cao tính hiệu thị trường trái phiếu phủ Để hướng tới thị trường trái phiếu Chính phủ ngày phát triển, qua đóng góp thêm vào tăng trưởng kinh tế hỗ trợ thêm cho thành viên tham gia thị trường công cụ thực hoạt động kinh doanh, số giải pháp khuyến nghị cần thực sau: 34 Một là, Bộ Tài xem xét phối hợp với Ngân hàng Nhà nước để thống xây dựng hệ thống toán giao dịch trái phiếu Chính phủ thực Ngân hàng Nhà nước thay NHTM để tránh rủi ro tốn khoản xảy Hai là, công bố thống lịch phát hành trái phiếu bao gồm: khối lượng, kỳ hạn, ngày phát hành định kỳ hàng năm, quý, tháng, tuần làm sở cho nhà đầu tư xem xét bố trí nguồn vốn phù hợp Bên cạnh đó, lãi suất đấu thầu cần kết hợp hài hòa định hướng lãi suất Nhà nước với mức lãi suất giao dịch kỳ hạn thị trường sơ cấp Ba là, phát hành trái phiếu Chính phủ chiết khấu (zero coupon bond) sở lãi suất chiết khấu sơ cấp lãi suất chiết khấu thị trường thứ cấp loại hình hàng hóa có sở chuẩn cho thành viên việc định giá tài sản tài khác định giá sản phẩm phái sinh có tài sản gốc trái phiếu Chính phủ Bốn là, hồn thiện qui chế xây dựng khung pháp lý cho phép thành viên thị trường Trung tâm lưu ký chứng khoán tạo chế cho vay mượn trái phiếu Chính phủ bên trường hợp bán mà chưa có trái phiếu Từ hướng tới việc cho phép thực hoạt động bán khống trái phiếu Chính phủ, cung cấp cơng cụ cho thành viên phịng ngừa rủi ro, tìm kiếm hội kinh doanh thúc đẩy khoản thị trường trường hợp lãi suất chiết khấu Chính phủ tăng ngược trở lại Năm là, Sở giao dịch chứng khốn Hà Nội (HNX) nâng cao hồn thiện hệ thống giao dịch trái phiếu Chính phủ tập trung kết nối với hệ thống giao dịch trái phiếu chấp nhận toàn cầu Bloomberg tạo tiền đề hội nhập với thị trường quốc tế nhà đầu tư nước ngồi Bên cạnh hệ thống giao dịch trái phiếu tập trung cần mở rộng nâng cấp trước mặt công nghệ đảm bảo cho việc phát triển sản phẩm phái sinh trái phiếu tương lai gần 35 Sáu là, Bộ Tài phối hợp với Hiệp hội thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA) xây dựng quy tắc ứng xử thị trường (Market conversion) tiêu chuẩn đạo đức (Code of conduct) thống quy chuẩn giao dịch ứng xử thị trường Bảy là, VBMA làm đầu mối xây dựng hợp đồng khung thống trước tiên giao dịch mua bán hẳn trái phiếu Chính phủ sau tiến dần tới việc xây dựng hợp đồng khung giao dịch Repo theo chuẩn GMRA toàn cầu, qua rủi ro pháp lý giảm thiểu công việc liên quan tới giấy tờ giao dịch, thúc đẩy việc tiêu chuẩn hóa giao dịch trái phiếu Chính phủ làm sở cho giao dịch phái sinh phức tạp Tám là, VBMA làm đầu mối tổ chức buổi làm việc thành viên với quan quản lý, qua giúp quan nắm bắt tốt nhu cầu thị trường Ngồi ra, qua chế đối thoại góp thêm tiếng nói phản biện quy định thị trường văn bổ sung, hoàn thiện khung pháp lý thị trường trái phiếu Việt Nam Chín là, hồn thiện sở pháp lý, công nghệ để đưa vào sản phẩm phái sinh trái phiếu Chính phủ Bond Index, Bond Forward, Bond Option, Cross repos currency Bộ Tài xem xét phối hợp với VBMA thực chế thí điểm cho phép số thành viên tạo lập thị trường thực giao dịch với số sản phẩm phái sinh nêu trên sở tự nguyện Trên thực tế tổng kết từ chế thí điểm này, hồn thiện bổ sung để áp dụng cho toàn thị trường 36 ... chế: Tuy nhiên, bên cạnh mặt đạt được, thị trường cịn tồn hạn chế: Quy mơ thị trường cịn nhỏ, hàng hóa thị trường cịn Cơ cấu thị trường chưa hoàn chỉnh, thị trường phái sinh chưa thiết lập Chưa... phối hợp với Hiệp hội thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA) xây dựng quy tắc ứng xử thị trường (Market conversion) tiêu chuẩn đạo đức (Code of conduct) thống quy chuẩn giao dịch ứng xử thị trường. .. đa thị trường, đa tiền tệ, tích hợp hoạt động đấu thầu, giao dịch tín phiếu, trái phiếu công bố thông tin, tạo liên thông thị trường nợ sơ cấp thứ cấp công bố hệ thống đường cong lợi suất cho thị