Giáo án Giáo dục công dân 10 - Trường THPT Hoàng Văn Ơn được biên soạn với những bài học theo chương trình học môn Giáo dục công dân lớp 10 cho cả năm học. Đây là tài liệu hỗ trợ quý giáo viên trong công tác biên soạn giáo án phục vụ giảng dạy.
Trường THPT Hoàng Văn Ơn TIẾT PPCT :01 Bài : THẾ GIỚI QUAN DUY VẬT VÀ PHƯƠNG PHÁP LUẬN BIỆN CHỨNG (2 tiết) Tiết I MỤC TIÊU BÀI HỌC: Về kiến thức: - Nhận biết chức giới quan, phương pháp luận triết học - Nhận biết nội dung CNDV CNDT Về kỹ năng: Nhận xét đánh giá số biểu quan điểm vật tâm Về thái độ: Có ý thức trau dồi giới quan vật phương pháp luận biện chứng II CÁC NĂNG LỰC HƯỚNG TỚI PHÁT TRIỂN Ở HỌC SINH - Năng lực tự học, lực tư phê phán, giải vấn đề, lực hợp tác III PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC - Thảo luận nhóm - Xử lý tình - Kĩ thuật khăn phủ bàn IV.PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC - SGK, SGV GDCD líp 10, chuẩn kiến thức kĩ - Các câu chuyện liên quan đến kiến thức triết học - Máy chiếu phương tiện khác - Giấy khổ to, bút V TỔ CHỨC DẠY HỌC Ổn định tổ chức lớp (sĩ số, nếp) Kiểm tra cũ (kiểm tra vở,sgk) Học Hoạt động GV HS Nội dung học : KHỞI ĐỘNG * Mục tiêu : - Học sinh nhận biết vai trò TGQ- PPL Triết học - Rèn luyện lực đánh giá tình huống, vấn đề nảy sinh thực tiễn * Cách tiến hành : GV định hướng HS: GV cho học sinh đọc thông tin, xem hình ảnh gia đình có sống kì lạ Thạch Thành Gia đình sống gần tuyệt giao với xã hội Thanh Hóa: Giáp mặt người đàn ơng Ơng Thái ăn mặc kỳ dị đón khách Chị Thanh cầm dao đứng gác cổng - GV: Cho häc sinh đánh giá cách sống kì qi gia đình ơng Thái GV : Cho học sinh nhận định đánh giá, bao gồm ý kiến trái chiều hs GV nêu câu hỏi : 1) Em cho biết cách sống gia đình ơng Thái ? Nơi em sống có trường hợp kì lạ khơng ? 2) Từ tình cụ thể sống hàng ngày, cách giải quyết, ứng xử người có khác khơng ? 3) Làm để có cách ứng xử, lý giải, giải vấn đề cách phù hợp, đắn ? - GV gọi đến hs trả lời Lớp bổ sung có * GV chốt lại : Trong sống, vấn đề mồi người lại có cách giải quyết, ứng xử khác Vì lại ? Vì quan niệm người giới xung quanh ( hay goi giới quan) cách tiếp cận người giới ( phương pháp luận ) nhiều hoàn toàn khác Để đạt kết tốt hoạt động đòi hỏi người phải trang bị TGQ PPL khoa học, đắn Vậy tìm thấy TGQ- PPL môn khoa học ? TGQ – PPL coi đắn khoa học ? Làm để có cho TGQ – PPL khoa học ? Những câu hỏi tìm câu trả lời học : THẾ GIỚI QUAN KHOA HỌC VÀ PHƯƠNG PHÁP LUẬN BIỆN CHỨNG HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động : Thảo luận lớp tìm hiểu khái niệm Triết học, vai trị Triết học * Mục tiêu : - HS nắm đươc khái niệm Triết học vai trò Triết học - Hình thành kỹ tư * Cách tiến hành : - GV sử dụng phương pháp đàm thoại đưa câu hỏi gợi mở để HS hiểu Triết học triết học có vai trị việc hình thành TGQ PPL - Gv cho học sinh lấy ví dụ đối tượng nghiên cứu môn khoa học : Tốn, Lý, Hóa, Văn, Địa, Sử - HS tự nghiên cứu trả lời cá nhân - GV cho lớp nhận xét - GV đưa câu hỏi : 1) Để nhận thức cải tạo giới nhân loại phải làm ? 2) Triết học có phải môn khoa học không ? 3) Triết học ? 4) Triết học có vai trị ? * GV chốt lại nội dung: Để nhận thức cải tạo giới, nhân loại xây dựng nên nhiều môn khoa học Triết học môn khoa học Quy luât Triết học khái quát từ quy luật khoa học cụ thể, baao quát hơn, vấn đề chung nhất, phổ biến giới Cho nên Triết học có vai trị TGQ- PPl cho hoạt động thực tiễn hoạt động nhận thức người Thế giới quan phương pháp luận a, Vai trò giới quan phương pháp luận VD: * Về khoa học tự nhiên: + Toán học: Đại số, hình học + Vật lý: Nghiên cứu vận động phân tử + Hóa học: Nghiên cứu cấu tạo, tổ chức, biến đổi chất * Khoa học xã hội: + Văn học: Hình tượng, ngôn ngữ (câu, từ, ngữ pháp, ) + Lịch sử: Nghiên cứu lịch sử dân tộc, quốc gia, xã hội loài người + Địa lý: Điều kiện tự nhiên môi trường * Về người: + Tư duy, trình nhận thức + Khái niệm triết học: Triết - Hoạt động 2: Đưa tình huống… tìm hiểu nội dung học hệ thống quan điểm giới quan vật giới quan tâm lý luận chung giới * Mục tiêu : vị trí người - Hs biết thế giới quan Thế giới quan giới vật TGQ tâm - Biết nhân định đánh giá biểu tâm + Vai trò triết học: đời sống Triết học có vai trị thê giới - Biết đấu tranh phê phán biểu tâm quan, phương pháp luận cho * Cách tiến hành : hoạt động hoạt động - GV tiếp tục lấy tình gia đình có lối sống kì lạ nhận thức người Thạch Thành (chuẩn bị đoạn video) - GV đưa câu hỏi : 1) Gia đình có lối sống kì lạ ? Họ nhìn nhận giới xung quanh ? 2) Em thấy trường hợp nhiều người họ có quan điểm khác vấn đề hay không ? 3) Em có đồng tình với quan điểm gia đình Thạch Thành khơng ? ? 4) Thế TGQ, TGQ vật TGQ tâm ? TGQ đắn khoa học ? - GV sử dụng kĩ thuật dạy học tích cực : Kĩ thuật khăn phủ bàn Chia nhóm chuẩn bị giấy khổ A0, bút dạ, yêu cầu hs trình bày quan điềm cá nhân thảo luận thống nội dung trả lời nhóm Thư kí nhóm ghi nội dung vào tờ giấy - Gv gọi nhóm trình bày sản phẩm * GV chốt lại nội dung: Lịch sử triết học đấu tranh quan điểm vấn đề nói Cuộc đấu tranh phận đấu tranh giai cấp xã hội Đó thực tế thực tế khẳng định giới quan vật có vai trị tích cực việc phát triển xã hội, nâng cao vai trò người tự nhiên tiến xã hội Ngược lại giới quan tâm thường chỗ dựa lí luận cho lực lượng lỗi thời, kìm hãm phát triển xã hội 3.Hoạt động luyện tập *Mục tiêu: - Luyện tập để HS củng cố biết vật chất, giới quan biết ứng xử phù hợp tình giả định - Rèn luyện lực tự học, lực giao tiếp hợp tác, lực giải vấn đề cho học sinh * Cách tiến hành: - GV tổ chức cho HS làm tập 4, trang 14 SGK - GV đưa tình có câu trắc nghiệm - HS làm tập câu hỏi trắc nghiệm theo nhóm ( nhóm) -Đại diện nhóm báo cáo kết làm bài, lớp nhận xét, đánh giá thống đáp án b, Thế giới quan vật giới quan tâm * Thế giới quan * Thế giới quan người nguyên thủy: Dựa vào yếu tố cảm xúc lí trí, lí trí tín ngưỡng, thực tưởng tượng, thực ảo, thần người * Thế giới quan toàn quan điểm niềm tin, định hướng hoạt động người sống + Vấn đề triết học * Mặt thứ nhất: Giữa vật chất ý thức: Cái có trước, có sau? Cái định nào? * Mặt thứ 2: Con người nhận thức cải tạo giới khách quan không? - Thế giới quan vật cho rằng: Giữa vật chất ý thức vật chất có trước, định ý thức *GV xác hóa đáp án: Về giống khác Thế giới vật chất tồn khách pháp luật đạo đức quan, độc lập với ý thức -Sản phẩm: Kết làm việc nhóm học sinh người - Thế giới quan tâm cho rằng: ý thức có trước sản sinh giới tự nhiên Hoạt động vận dụng: * Mục tiêu: -Tạo hội cho HS vận dụng kiến thức kĩ có vào tình huống, bối cảnh – vận dụng vào thực tế sống -Rèn luyện lực tự học, lực công nghệ, lực cơng dân, khả quản lí phát triển thân, lực tự giải sáng tạo * Cách tiến hành: 1.GV nêu yêu cầu: a Tự liên hệ: -Nêu quan điểm đúng, quan điểm chưa đúng? Vì sao? -Hãy nêu cách khắc phục hành vi chưa làm tốt b.Nhận diện xung quanh: -Hãy nêu nhận xét em chấp hành pháp luật tốt bạn lớp số người khác mà em biết c GV định hướng HS: - HS tôn trọng thực quan điểm DVBC - HS làm tập SGK 2.HS chủ động thực yêu cầu 5.Hoạt động mở rộng -GV cung cấp địa hướng dẫn HS tìm hiểu mạng Internet - HS sưu tầm số ví dụ * Rút kinh nghiệm sau tiết giảng: - Về nội dung: - Về phương pháp: -Về phương tiện: - Về thời gian: - Về học sinh: Lang Chánh, ngày 01 tháng năm 2017 DUYỆT CỦA BGH DUYỆT CỦA TỔ TRƯỞNG NGƯỜI SOẠN Nguyễn Thị Hà Lê Thị Thúy TIẾT PPCT :02 Bài : THẾ GIỚI QUAN DUY VẬT VÀ PHƯƠNG PHÁP LUẬN BIỆN CHỨNG (2 tiết) Tiết I MỤC TIÊU BÀI HỌC: Về kiến thức: - Nhận biết ,phương pháp phương pháp luận triết học - Hiểu nội dung phương pháp luận biện chứng phương pháp luận siêu hình Về kỹ năng: - Phân biệt phương pháp luận biện chứng phương pháp luận siêu hình Về thái độ: Sống làm việc theo quan điểm vật biện chứng II CÁC NĂNG LỰC HƯỚNG TỚI PHÁT TRIỂN Ở HỌC SINH - Năng lực tự học, lực tư phê phán, giải vấn đề, lực hợp tác III PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC - Thảo luận nhóm - Xử lý tình IV.PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC - SGK, SGV GDCD lớp 10, chuẩn kiến thức kĩ - Các câu chuyện liên quan đến kiến thức triết học - Máy chiếu phương tiện khác - Giấy khổ to, bút V TỔ CHỨC DẠY HỌC Hoạt động GV HS KHỞI ĐỘNG * Mục tiêu : - Học sinh nhận biết phương pháp luận biện chứng phương pháp luận siêu hình - Rèn luyện lực tư * Cách tiến hành : -GV hướng dẫn học sinh thảo luận câu nói tiếng Hê – ra- clit : « Khơng tắm hai lần dịng sơng » - GV đặt câu hỏi : Câu nói muốn nói lên điều ? mang yếu tố biện chứng hay siêu hình ? ? -HS đưa ý kiến -GV KL : Yếu tố biện chứng câu nói Hêra-clit xem xét giới vận động, biến đổi khơng ngừng HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động : Thảo luận lớp tìm hiểu phương pháp phương pháp luận Triết học * Mục tiêu : - HS nắm đươc khái niệm phương pháp phương pháp luận - Hình thành kỹ tư * Cách tiến hành : - GV sử dụng phương pháp thảo luận lớp đưa câu hỏi gợi mở để HS hiểu phương pháp phương pháp luận -GV yêu cầu1 HS đọc truyện : « Một quạ thông minh » cho lớp nghe -GV đặt câu hỏi: Con quạ làm cách để uống nước bình? -GV:Ngồi cách theo em có cách khác khơng? -GV: Em hiểu PP PPL? - HS: Trả lời - GV: Nhận xét, giảng giải, kết luận Hoạt động : Thảo luận lớp tìm hiểu phương phápluận biện chứng phương pháp luận siêu hình Nội dung học Thế giới quan vật PPL biện chứng c PPL biện chứng PPL siêu hình - Phương pháp cách thức đạt tới mục đích đặt Ví dụ : Cách học bài, cách tạo cơng trình - Phương pháp luận khoa học phương pháp, phương pháp nghiên cứu * Mục tiêu : - HS nắm đươc khái niệm phương pháp luận biện chứng phương pháp luận siêu hình - Hình thành kỹ tư * Cách tiến hành : - GV sử dụng phương pháp thảo luận lớp đưa câu hỏi gợi mở để HS hiểu phương pháp luận biện chứng phương pháp luậnsiêu hình -GV yêu cầu1 HS đọc câu thành ngữ sau : « gieo nhân gặt ấy» cho lớp nghe -GV đặt câu hỏi: em yếu tố biện chứng câu thành ngữ trên? - HS: Thảo luận - GV: Nhận xét, giảng giải, kết luận -GV: Em hiểu PPL BC? - HS: Trả lời - GV: Nhận xét, giảng giải, kết luận * Phương pháp luận siêu hình - Cho học sinh đọc câu chuyện “Thầy bói xem voi” (SGK, tr.10) - Em có nhận xét kết luận ơng thầy bói hình thù voi? - Nhận xét, lý giải: ơng thầy bói sai vì: xem xét vật, tượng cách phiến diện, khơng nhìn thấy tổng thể áp dụng máy móc đặc trưng vật vào đặc trưng vật khác =>Cách xem xét, lý giải vật, tượng thuộc phương pháp luận siêu hình - Phương pháp luận siêu hình gì? - Nhận xét, chốt lại - Lấy thêm câu chuyện tình để minh họa nội dụng phương pháp luận siêu hình: “Đi qua dịng sơng mang túi muối lưng, la ngẫu nhiên bị vấp ngã, rốt túi muối bị thấm đầy - Phương pháp luận biện chứng: xem nước Nhận thấy muối bị hịa tan, trọng tải xét vật, tượng ràng giảm đáng kể, từ đó, gặp suối nào, buộc lẫn chúng, la đắm xuống với đồ đạc vận động phát triển khơng ngừng lưng; tiếp tục làm ông chủ chúng phát thói ranh mãnh lệnh chất đầy lên lưng kẻ ma lanh Bị thất bại, la khơng cịn sử dụng mẹo vặt nữa” -GV: Vậy theo em PP mang tính khoa học đắn giúp ngưịi nhận thức cải tạo giới? - HS: Trả lời - GV: Nhận xét, giảng giải, kết luận Hoạt động : Thảo luận lớp tìm hiểu Sự thống hữu TGQ DV PPL BC * Mục tiêu : - HS nắm thống hữu TGQDV PPLBC - Hình thành kỹ tư duy, phân tích * Cách tiến hành : - GV sử dụng phương pháp đàm thoại, gợi mở, dẫn dắt để học sinh nắm nội dung - GV kẻ bảng so sánh - GV hướng dẫn HS đọc hai VD SGK trang điền vào bảng (lập sẵn) phát phiếu học tập cho nhóm -GV đặt câu hỏi: Thơng qua bảng CN DVBC thống TGQ DV PPL BC -Phương pháp luận siêu hình: xem xét vật, tượng cách phiến diện, thấy chúng tồn trạng thái cô lập, không vận 3.Hoạt động luyện tập *Mục tiêu: động, không phát triển, áp dụng - Luyện tập để HS củng cố biết cách máy móc đặc tính phương pháp luận biện chứng phương pháp luận siêu hình., giới quan biết ứng xử phù hợp vật vào vật khác tình giả định - Rèn luyện lực tự học, lực giao tiếp hợp tác, lực giải vấn đề cho học sinh * Cách tiến hành: - GV tổ chức cho HS làm tập 5, trang 11 SGK để em thấy rõ khác PPLBC PPLSH -Như vậy: PPL BC mang tính đắn giúp người nhận thức cải tạo giới CNDV BC-Sự thống hữu TGQ DV PPL BC - Triết học Mác – Lênin khắc phục hạn chế giới quan tâm phương pháp luận siêu hình; đồng thời kế thừa, cải tạo, phát triển yếu tố vật biện chứng hệ thống triết học trước đó, thực thống hữu giới quan vật phương pháp luận biện chứng Hoạt động vận dụng: * Mục tiêu: -Tạo hội cho HS vận dụng kiến thức kĩ có vào tình huống, bối cảnh ,nhất vận dụng vào thực tế sống -Rèn luyện lực tư duy, phân tích * Cách tiến hành: 1.GV nêu yêu cầu: a Tự liên hệ: - Em lấy phân tích câu nói, câu chuyện PPLBC PPLSH b.Nhận diện xung quanh: -Hãy nêu nhận xét em quan điểm sống mang yếu tố PPLBC c GV định hướng HS: - HS tôn trọng thực quan điểm PPLBC - HS làm tập SGK ... giảng: - Về nội dung: - Về phương pháp: -Về phương tiện: - Về thời gian: - Về học sinh: Lang Chánh, ngày 10 tháng năm... bài, cách tạo cơng trình - Phương pháp luận khoa học phương pháp, phương pháp nghiên cứu * Mục tiêu : - HS nắm đươc khái niệm phương pháp luận biện chứng phương pháp luận siêu hình - Hình thành... giảng: - Về nội dung: - Về phương pháp: -Về phương tiện: - Về thời gian: - Về học sinh: Lang Chánh, ngày 04 tháng năm