THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC MƠN TỐN CỦA HỌC SINH CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ, HUYỆN THỦY NGUYÊN, HẢI PHÒNG THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC Khái quát giáo dục huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng Tình hình kinh tế - xã hội Thủy Nguyên nằm cửa ngõ phía Bắc thành phố Hải Phịng; Diện tích tự nhiên: 26.186,7ha; Dân số 327.932 người “Có 35 xã, 02 thị trấn, có 06 xã miền núi; huyện lớn nằm bên dịng sơng Bạch Đằng lịch sử Phía Bắc, Đơng Bắc giáp thành phố Hải Phịng; phía Tây Nam giáp huyện An Dương nội thành Hải Phịng; phía Đơng Nam cửa biển Nam Triệu Địa hình Thủy Nguyên đa dạng, dốc từ phía Tây Bắc xuống Đơng Nam, vừa có núi đất, núi đá vơi, vừa có đồng hệ thống sơng hồ dày đặc Đây điều kiện tự nhiên thuận lợi để huyện Thủy Nguyên phát triển kinh tế đa dạng ngành nghề bao gồm nông nghiệp, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thủy sản du lịch Thủy Nguyên đánh giá huyện giàu có miền bắc”[42] Phát triển kinh tế - xã hội nhiệm vụ trọng tâm huyện nhằm đưa địa phương phát triển nhanh chóng, bền vững Do đó, thời gian qua, huyện Thủy Ngun ln quan tâm đến tiềm để phát triển kinh tế, nhằm tạo bước đột phá, rút ngắn thời gian, đẩy mạnh tốc độ phát triển Phong trào xây dựng nông thơn (NTM) triển khai tích cực, huy động hệ thống trị nhân dân chung sức xây dựng NTM Tổng giá trị đầu tư cho xây dựng NTM năm (2012 - 2016) 4.347 tỷ đồng, nhân dân đóng góp 57,3 tỷ đồng; tồn huyện bình qn đạt 14,5 tiêu chí/xã (tăng 1,5 tiêu chí/xã so với mặt chung thành phố) Hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội có bước thay đổi bản.,trên địa bàn huyện xây dựng nhiều cơng trình vó ý nghĩa quan trọng phát triển kinh tế - xã hội Khu đô thị, công nghiệp, dịch vụ VSIP Hải Phòng, Nhà máy Nhiệt điện Hải Phòng, Nhà máy đóng tàu Damen - Sơng Cấm, Dự án đường điện 110KV Bến Rừng - Bắc sông Cấm, Dự án đường điện 220KV Tam Hưng - Vật Cách, Tam Hưng - Đình Vũ, bên cạnh dự án giao thông, phúc lợi xã hội, mang lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng Việc thực quy hoạch phát triển đô thị; quy hoạch khu, cụm, điểm công nghiệp, dịch vụ làng nghề tập trung đưa Thủy Nguyên trở thành địa phương có cơng nghiệp phát triển mạnh thành phố Công tác quản lý, sử dụng đất đai, tài ngun khống sản; giải phóng mặt phục vụ dự án tập trung cao, góp phần cải thiện mơi trường; trở thành động lực tích cực để đẩy nhanh tiến trình cơng nghiệp hóa, đại hóa huyện; tạo đà đưa Thủy Nguyên trở thành địa phương đứng đầu thành phố thu hút vốn đầu tư nước Đến năm 2020 Thủy Nguyên trung tâm đô thị lớn thành phố Cảng xinh đẹp Đến với Thủy Nguyên hôm bạn nhận thấy thay đổi mặt Nhiều nhà máy xí nghiệp mọc lên, hệ thống điện, đường, trường trạm nâng cấp đồng Không trọng phát triển công nghiệp, nông nghiệp, xây dựng nơng thơn mà Thủy Ngun có đầu tư định cho ngành du lịch dịch vụ Thủy Ngun huyện có mơi trường, khí hậu lành, đời sống nhân dân cải thiện, trình độ học thức nâng cao mở rộng, người Thủy Nguyên cởi mở, chân thành tất điều để lại dấu ấn sâu đậm lòng bạn bè du khách lần đến Thủy Nguyên Tình hình Giáo dục Đào tạo huyện Thủy Nguyên Phát huy tinh thần hiếu học huyện nhà, công tác GD&ĐT tiếp tục cấp ngành quan tâm, Ban thường vụ huyện ủy ban hành nghị chuyên đề số19-NQ/HU "phát triển giáo dục - đào tạo huyện Thủy Nguyên đến năm 2015, định hướng đến năm 2020" Với tâm nỗ lực, sáng tạo tâm huyết đội ngũ cán quản lý, thầy giáo, cô giáo ngành GD&ĐT huyện khắc phục khó khăn để tiếp tục gặt hái nhiều thành cơng cấp học Phịng GD&ĐT huyện quán triệt, đạo sát việc thực nhiệm vụ công tác chuyên môn cách nghiêm túc; theo tất trường xây dựng kế hoạch, chương trình giảng dạy, học tập cách chi tiết, khoa học, yêu cầu đề Ngành Giáo dục Đào tạo huyện Thủy Nguyên coi trọng tới công tác xây dựng sở vật chất,các trường tăng cường đầu tư sở, vật chất, trường chuẩn quốc gia, trang thiết bị đồ dùng dạy học đáp ứng yêu cầu đổi giáo dục Đội ngũ nhà giáo tiếp tục bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, lĩnh trị, phẩm chất đạo đức Ngành làm tốt công tác luân chuyển, cân đối số lượng cấu, chế độ sách cho đội ngũ giáo viên người lao động đảm bảo theo quy định Nhà nước, đời sống nhà giáo quan tâm Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi giáo viên dạy giỏi đặc biệt quan tâm, số học sinh giỏi ngày nâng lên số lượng chất lượng năm học 2017 - 2018 tồn huyện có 83/95 học sinh dự thi học sinh giỏi thành phố cấp Trung học sở đạt giải (gồm 07 Giải nhất; 29 Giải nhì; 29 Giải ba; 18 Giải khuyến khích), đứng thứ thành phố công tác học sinh giỏi Để phục vụ Kỳ thi THPT Quốc gia năm 2018 tuyển sinh vào Lớp 10 năm học 2018-2019, Huyện tập trung chuẩn bị tốt điều kiện kế hoạch, nhân lực, sở vật chất, đảm bảo kỳ thi diễn nghiêm túc, an toàn, hiệu Sau số thành tựu giáo dục cấp THCS năm gần đây: Khảo sát thực trạng Mục đích khảo sát Tiến hành hoạt động khảo sát, thu thập thơng tin hoạt động tự học mơn Tốn quản lý hoạt động tự học mơn Tốn để có sở đánh giá thực trạng quản lý học động tự học mơn Tốn học sinh THCS theo định hướng phát triển lực địa bàn huyện Thủy Nguyên để từ đề xuất biện pháp nâng cao hiệu công tác quản lý hoạt động tự học mơn Tốn học sinh theo định hướng phát triển lực trường THCS huyện Thủy Nguyện, Hải Phịng Đối tượng quy mơ khảo sát Đề tài tập trung khảo sát đối tượng sau hai phần ba số trường THCS địa bàn huyện Thủy Nguyên, để có sở liễu, phân tích thực trạng quản lý hoạt động tự học mơn Tốn học sinh địa bàn huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng theo định hướng phát triển lực: - CBQL: 30 CBQL - GV dạy Toán: 75 GV - HS: 1200 học sinh khối 6,7,8,9 - Cha mẹ HS: 200 người Nội dung khảo sát Khảo sát thực trạng hoạt động tự học mơn Tốn theo định hướng phát triển lực HS 15 trường THCS huyện Thủy Nguyên – Hải Phòng Khảo sát thực trạng quản lý GV dạy Toán hoạt động tự học mơn Tốn học sinh trường THCS huyện Thủy Nguyên – Hải Phòng Phương pháp khảo sát Tác giả tiến hành khảo sát thực trạng hoạt động thực trạng quản lý hoạt đọng tự học mơn Tốn học sinh trường THCS địa bàn huyện Thủy Nguyên phiếu điều tra (phụ lục 01, 02) Từ đề tài đánh giá mức độ thực quản lý hoạt động tự học nói chung hoạt động tự học mơn Toán riêng Sau thu thập phiếu, số liệu khảo sát phân tích phương pháp thống kê xử lý toán học Thời gian, địa điểm khảo sát - Tiến hành khảo sát từ năm học 2017 – 2018 - Khảo sát trường THCS địa bàn huyện Thủy Ngun, Hải Phịng gồm có: THCS An Sơn; THCS Cao Nhân; THCS Hoàng Động; THCS Hợp Thành; THCS Kỳ Sơn; THCS Lại Xuân; THCS Lâm Động; THCS Liên Khê; THCS Mỹ Đồng; THCS Phù Ninh; THCS Quảng Thanh; THCS Thủy Sơn; THCS Chính Mỹ, THCS Tân Dương; THCS Lập Lễ, Thực trạng hoạt động tự học mơn Tốn theo định hướng phát triển lực học sinh trường THCS, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng Để đánh giá thực trạng hoạt động tự học mơn Tốn học sinh trường THCS cách đầy đủ, khách quan, tác giả tìm hiểu văn hướng dẫn cấp quản lý giáo dục, nội quy nhà trường, tổng kết năm học trường THCS Thông qua quan sát việc học tập HS, hỏi chuyện cán QL GV giảng dạy, từ đưa đánh giá ban đầu “hoạt động học tập” HS nay, tác giả đưa mẫu phiếu hỏi tiến hành xin ý kiến 1200 HS; 105 CB, GV Toán trường THCS số HS vấn đề học tập HS; đồng thời phân tích kết thu để đánh giá thực trạng việc học tập phát huy NLTH HS trường trung học sở Thực trạng hoạt động tự học mơn Tốn nhà Vấn đề tự học nhà có vai trị vô quan trọng HS trước em đến lớp học tập, HS có ý thức nghiên cứu chu đáo trước đến lớp, HS chủ động tiếp cận trước đơn vị kiến thức học mới, sở cịn phần kiến thức chưa hiểu em có nhiều thời gian để đề xuất, tranh luận, giải điều chưa hiểu nhờ thầy giải thích việc tiếp thu kiến thức HS hiệu Để điều tra thực trạng tự học mơn Tốncủa HS nhà nào, dùng câu hỏi xin ý kiến HS nhà trường Kết khảo sát: Ý kiến học sinh hoạt động tự học mơn Tốn nhà Mức độ đánh giá Nội dung Thường Thỉnh Chưa xuyên thoảng quan tâm SL HS tự đọc lại kiến thức toán học ghi HS có ý thức tự làm tập SGK toán 804 744 % SL % 67 36 30 0 62 43 36 SL % 36 3.0 24 2.0 HS có ý thức đọc tự 17 22 19 16 8 11 28 24 53 36 30 0 HS có kế hoạch thời 108 90 12 10 gian học tập nhà 0 50 25 21 35 50 42 27 làm tập sách 204 tham khảo HS tự nghiên cứu làm tập sách Tốn 132 nâng cao HS có ý thức nghiên cứu trước lên lớp HS chủ động, tự giác hoạt động học tập 636 600 Ở nhà HS viết lại giảng GV theo ý hiểu 420 để tự làm tập 768 78 65 0 20 17 0 0.0 34 29 23 Từ bảng số liệu trên, thấy có 90% em có ý thức học tập nhà, điều tỏ HS có kế hoạch, thời gian, ý thức tự học nhà tốt Tuy nhiên việc học tập Phương pháp ghi chép hiệu Phương pháp học nhóm Phương pháp tự KT-ĐG kiến thức, kỹ thân Phương pháp đọc, nghiên cứu, tìm hiểu tài liệu, SGK Phương pháp hệ thống kiến thức bảng Vẽ sơ đồ tư Phương pháp sử dụng thiết bị, đồ dùng, kỹ thuật phục vụ học tập Phân tích, so sánh kiến thức học với thực tế đời sống Nhận xét: BAO XUYÊN THOẢNG SL SL % SL 8,6 22 20,9 18 17,2 8,6 31 29,5 17 16,2 19 18,1 18 17,1 19 18,1 24 22,9 13 12,4 46 43,8 74 83 65 69 78 62 46 % 70, 79, 61, 65, 74, 59, 43, GIỜ Thực tiễn dạy Toán trường THCS địa bàn huyện Thủy Nguyên, GV dạy Tốn tiếp cận nhanh chóng đổi PPDH, từ làm chuyển biến nhận thức học sinh phương pháp học, coi trọng hướng dẫn dạy cách tự học cho HS Tuy nhiên thực đổi PPDH khơng GV dạy Tốn chưa có hiệu cao, trọng tiết thao giảng, lên lớp công khai, thi giáo viên giỏi, thực tế tiết học thường nhật GV dừng lại việc truyền thụ kiến thức Toán học cách chiều, chưa ý đến việc rèn luyện cách vận dụng kiến thức, việc quan tâm GV đến đối tượng HS, chưa thường xuyên, nội dung học thường có xu hướng dạy tái nội dung SGK Đây tình hình giáo dục chương trình giáo dục cịn nặng, GV ngại cải tiến phương pháp, phương pháp truyền thống vân ăn sâu tiềm thức GV Thầy thay đổi cách dạy trị % 3,8 8,6 phải thay đổi cách học, đổi phương pháp dạy học tác động mạnh tới cách học HS, hướng tới tự học Thực trạng đạo hoạt động tổ chuyên môn nhằm quản lý hoạt động động tự học học sinh theo hướng phát triển lực Thực trạng hoạt động tổ chuyên môn nhằm quản lý hoạt động động tự học học sinh theo hướng phát triển lực MỨC ĐỘ CÁC HOẠT ĐỘNG CHƯA THƯỜNG THỈNH XUYÊN THOẢNG SL SL % SL % 0.0 0.0 0.0 10 9.5 0.0 0.0 4.8 3.8 0.0 % QUAN TÂM Tổ chuyên môn đạo xây dựng kế hoạch dạy học mơn Tốn theo hướng 105 100 tăng cường tự học (giao nhiệm vụ) Tổ chuyên môn tổ chức chuyên đề đổi phương pháp dạy học mơn Tốn theo định dướng PTNL hướng 95 dẫn tự học Tổ chuyên môn tổ chức hội thảo tiết dạy Toán theo định hướng nghiên cứu 48 học Tổ chuyên môn đổi công tác đề kiểm tra định kỳ theo hướng phát huy 16 lực tự học cho HS Tổ chun mơn khuyến khích GV dạy tốn tổ chức học phát huy tự 11 học cho HS ngồi lớp, ngồi nhà trường Tổ chun mơn tổ chức sinh hoạt chuyên môn, dự giờ, đánh giá, điều chỉnh GV hướng dẫn HS tự học 53 90 45 15 10 50 57 84 90 52 54 80 85 49 Tổ chuyên môn tạo điều kiện thời gian để GV bồi dưỡng chuyên môn đổi phương pháp dạy học nhằm phát 105 100 10 0.0 0.0 huy lực tự học Vai trò trách nhiệm tổ chuyênn môn là: “Xây dựng thực kế hoạch hoạt động chung tổ, hướng dẫn xây dựng quản lý kế hoạch cá nhân tổ viên theo kế hoạch dạy học, phân phối chương trình hoạt động giáo dục khác nhà trường; Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ; tham gia đánh giá, xếp loại thành viên tổ theo quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học quy định khác hành; Giới thiệu tổ trưởng, tổ phó; Đề xuất khen thưởng, kỷ luật giáo viên Tổ chuyên môn sinh hoạt hai tuần lần họp đột xuất theo yêu cầu công việc hay Hiệu trưởng yêu cầu”[2, tr.9] Hoạt động tổ chuyên môn trường THCS thường tổ chức vào chiều thứ năm tuần hai tuần bốn tháng Sinh hoạt chuyên môn đổi mới, chủ yếu đề cập vấn đề như: thống chương trình dạy học cách thích hợp; dạy học theo chủ đề; Tìm hiểu thảo luận nội dung SGK mới, Thực bồi dưỡng thường xuyên theo môđun, Giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm ĐMPP, đổi KT, ĐG theo định PTNL học sinh Nề nếp sinh hoạt tổ chuyên môn trì thường xuyên, nhiên hiệu sinh hoạt không cao chủ yếu trao đổi vấn đề mang tính hành Thống kê khảo sát có 100% ý kiến đánh giá tổ chun mơn có kế hoạch ĐMPP dạy học phát huy NLTH cho học sinh; công tác tập huấn nhằm nâng cao nhận thức PPDH học phát huy NLTH trọng chiếm 100%; biện pháp khác quan tâm mức độ cịn thấp thể cơng tác khuyến khích GV tổ chức học phát huy tự học học sinh lớp, nhà trường mức độ chưa quan tâm đạt 3.8%; công tác đạo đổi đề kiểm tra định kỳ theo hướng phát huy lực tự học HS, mức độ chưa quan tâm đạt 4.8% làm hạn chế phát huy NLTH học sinh Thực tế khẳng định cấp tổ chun mơn chưa quan tâm nhiều tới việc quản lí HĐTH theo hướng phát huy lực cho HS Chỉ đạo tổ chuyên môn đổi phương pháp dạy học mơn Tốn theo định hướng phát triển lực hướng dẫn học sinh tự học trạng đạo tổ chun đổi PPDH mơn Tốn theo định hướng phát triển hướng dẫn học sinh tự học MỨC ĐỘ TT NỘI DUNG Thường Thỉnh Chưa xuyên SL % thoảng SL % SL % 21 20,0 31 29,5 53 50,5 0 11 10,5 94 89,5 0 22 20,9 83 79,1 11 10,5 74 70,5 20 19,0 69 65,7 23 21,9 13 12,4 Yêu cầu hướng dẫn GV dạy Toán thiết kế giáo án theo hướng phát triển lực học sinh Chỉ đạo GV dạy Toán thực dạy học theo chủ đề(chủ đề mơn học, chủ đề tích hợp) Chỉ đạo GV dạy Toán sử dụng PP kỹ thuật dạy học tích cực nhằm phát huy lực tự học Chỉ đạo GV dạy Toán sử hiệu đồ dùng dạy học Yêu cầu, khuyến khích GV dạy Toán ứng dụng CNTT vào dạy học Chỉ đạo Gv dạy Toán thực tốt tiết luyện tập, 47 44,8 34 32,4 24 22,8 0 16 15,2 89 84,8 58 55,2 35 33,3 12 11,4 61 58,1 26 24,8 18 17,1 61 58,1 23 21,9 21 20,0 thực hành Khuyến khích GV dạy Toán tổ chức cho HS thực tế, làm thực hành Yêu cầu GV dạy Toán hướng dẫn HS cách tự học Chỉ đạo GV dạy Toán đánh giá khả tự học HS tiết học Chỉ đạo GV dạy Toán KT- 10 ĐG học sinh hình thức khác Bảng kết khảo sát 105 CBQL GV dạy Toán cho thấy: Nội dung đánh giá BGH nhà trường thường xuyên quan tâm, đạo là: - Yêu cầu, khuyến khích GV dạy Tốn ứng dụng CNTT vào dạy học có tỉ lệ thường xuyên 65,7% Yêu cầu GV dạy Toán hướng dẫn HS cách tự học đánh giá 55,2% đạo GV mơn Tốn thường xuyên KT-ĐG học sinh nhiều hình thức khác 58,1% Như BGH nhà trường phát huy mạnh dụng cụ dạy học, có kế hoạch đạo, hướng dẫn GV dạy Toán nâng cao lực ứng dụng CNTT vào dạy học, tăng cường hướng dẫn HS cách học, chủ động lĩnh hội kiến thức thông qua dạy GV, tài liệu, internet … Các nội dung khác BGH nhà trường nhiều hạn chế việc đạo, hướng dẫn GV dạy Toán soạn theo định hướng PTNL học sinh thấp (có 20,0% đánh giá thường xuyên), Chuẩn bị dạy học theo PTNL học sinh khâu soạn giáo án thầy quan trọng Chỉ đạo GV dạy Toán thực dạy học theo chủ đề(chủ đề mơn học, chủ đề tích hợp), việc đạo GV dạy Tốn tích cực sử dụng phương pháp kỹ thuật dạy học tích cực để phát huy lực HS, việc khuyến khích GV mơn Tốn tổ chức cho HS thực tế gần không thực có đạo khơng kiểm tra, đơn đốc GV có làm thường xun hay khơng Điều cho thấy việc đạo GV dạy Toán thực nội dung ĐMPP dạy học mơn tốn theo định hướng PTNL hướng dẫn HS tự học cịn có hạn chế, bất cập… Quản lý công tác tự kiểm tra, đánh giá kết tự học mơn Tốn học sinh THCS theo định hướng phát triển lực Trong tự học, vấn đề tự KT, ĐG việc làm cần thiết, quan trọng , đảm bảo chất lượng tự học HS, qua chất lượng học tập tự điều chỉnh tiêu giao khoán Quản lý việc thực KT, ĐG giá kết tự học mơn Tốn học sinh trường THCS gắn liền với ĐMPP dạy học hướng dẫn học sinh tự học, gắn liền KT, ĐG giá kết tự học lên lớp Thực tế thầy giáo dạy Tốn tiến hành KT, ĐG việc tự học HS với hình thức khác kiểm diện HS, ý thức học tập nhà, việc chuẩn bị (các kiến thức, cơng thức Tốn học, dạng tập liên quan đến học hay chuẩn bị giải dạng tập mới, học sinh nắm kiến thức mức độ nào, ) Việc câu hỏi, tập, đề kiểm tra mơn Tốn liên quan đến nội dung tự học, tự tìm hiểu nào? cho thấy kết khảo sát QL thực kiểm tra đánh giá kết tự học mơn Tốn HS thể sau: Thực trạng QL việc thực việc kiểm tra, đánh giá kết tự học mơn Tốn học sinh trường THCS huyện Thủy Nguyên MỨC ĐỘ TT Nội dung THƯỜNG THỈNH CHƯA BAO XUYÊN THOẢNG GIỜ SL GV dạy Toán kiểm tra kế hoạch tự học HS Kiểm tra việc thực thời gian tự học HS Kiểm tra chất lượng giải tập Toán giao nhà HS Ra đề kiểm tra 15 phút, kiểm tra 45 phút hay kiểm tra hoc kỳ Tốn có liên quan đến kiến thức tự học sách tham khảo, đọc tài liệu Giáo viên động viên, khen thưởng kịp thời Giáo viên dạy Toán kiểm tra, đánh giá qua sản phẩm, báo cáo theo nhóm, tổ, cá nhân Kiểm tra khả thực hành giải toán, vận dụng kiến thức học sinh Giáo viên dạy Toán đánh giá lực 46 37 75 55 74 62 55 35, 71, 52, 70, 59, 52, 43, SL 28 % 26, SL % 31 29,5 50 47,6 18 17,1 27 25,7 2,9 10 9,5 18 17,1 25 23,8 37 35,2 46 43,8 40 13 18 13 13 Nhận xét: bảng khảo sát 105 CBQL GV cho thấy tự học học sinh 46 % 43, 38, 12, 17, 12, 12, Vấn đề quản lý KT, ĐG theo định hướng PTNL thúc đẩy việc tự học sinh cấp THCS, chất lượng học tập môn Toán nâng cao Việc kiểm tra kế hoạch tự học mơn Tốn HS nhận xét khơng thường xun Việc giáo viên dạy Toán chưa quan tâm kiểm tra kế hoạch tự học HS nên rõ học sinh tự học nội dung gì, thời gian thực sao?…điều nguyên nhân hạn chế hạn chế dến việc HS tự học nâng cao kiến thức, Nếu thầy dạy Tốn khơng định hướng nội dung kế hoạch tự học chi tiết khó kiểm tra HS thực kế hoạch tự học nào? Đa số CBQL giáo viên dạy Toán thống ý kiến mức độ thường xuyên “việc kiểm tra chấp hành thời gian tự học HS” Đây ưu điểm bật giáo viên dạy Toán việc giám sát thời gian tự học HS, nội dung hoạt động quy định nội quy học tập lớp nhà trường, mặt khác nhiệm vụ mà giáo viên phải theo dõi hàng ngày để quản lý HS Làm tốt vấn đề giúp HS khơng cịn thiếu thời gian tự học Đối với việc kiểm tra lời giải tập Toán giao nhà HS, nhiều CBQL GV dạy Tốn khơng đánh giá nội dung Đa số ý kiến CBQL GV dạy Toán cho việc kiểm tra nội dung giải tập nhà chủ yếu tiến hành thông qua việc truy đầu HS tiết lên lớp GV Theo tác giả nguyên nhân dẫn đến tự học học sinh chưa tốt Phần nhiều ý kiến nhận xét hoạt động KT, ĐG kết tự học mức độ thường xuyên Kiểm tra chất lượng giải tập Toán giao nhà HS 71,4% ý kiến hỏi cho thường xuyên; 25,7% CBQL GV dạy Toán đánh giá mức độ Kiểm tra việc tiếp thu kiến thức HS chủ yếu thông qua việc kiểm tra miệng đầu học, kiểm tra viết 15 phút hay tiết Ra đề kiểm tra 15 phút, 45 phút hay học kỳ mơn Tốn có liên quan đến kiến thức tự học, sách tham khảo, có 52,4% ý kiến đánh giá làm thường xuyên, 38,1% mức độ thỉnh thoảng, 9,5% cịn lại khơng thực Kiểm tra lớp thầy dạy Tốn HS chủ yếu kiến thức học, chưa có mở rộng kiến thức, địi hỏi HS phải tìm tịi, suy nghĩ sâu Như vậy, GV dạy mơn Tốn chưa thực đổi tư duy, đặt niềm tin vào tinh thần tự học HS, nên chưa mạnh dạn đề kiểm tra có chứa kiến thức HS tự học mà có Thầy dạy Tốn ln động viên, khích lệ, khen thưởng kịp thời qua hình thức như: tuyên dương trước lớp, trước tồn trường, có giấy khen, trao phần thưởng, điều có ý nghĩa thúc đẩy HS học tập mơn tốt Nội dung có 70,5%, đánh giá thực mức độ thường xuyên; mức độ 12,4% nội dung Tuy nhiên, giáo viên dạy Tốn CBQL cịn gặp nhiều khó khăn, hạn chế kiểm tra HĐTH HS, chủ yếu kiểm tra nếp, thức tự học Còn nội dung HS tiến hành tự học mơn Tốn mức độ hồn thành chưa đánh giá Trong khóa lớp, thầy dạy Tốn qua hoạt động khởi động hay kiểm tra cũ tiến hành kiểm tra kiến thức tự học, kiến thức cần dùng để chuẩn bị học Song, kiến thức chương trình nhà trường cịn nặng, việc thực ĐMPP dạy học chưa triệt để, tâm lí dạy cháy giáo án cịn, nên việc giám sát tự học HS không thực hàng ngày, cịn hạn chế nhiều tính giáo dục, uốn nắn điều chỉnh kịp thời, đối tượng đa số HS học thuộc lòng để đối phó kiểm tra, từ làm hạn chế việc tự học, tìm tịi, sáng tạo HS nói chung Thực trạng phương tiện, thiết bị dạy học điều kiện đảm bảo cho hoạt động tự học mơn Tốn học sinh trường THCS Khảo sát thực trạng phương tiện, thiết bị dạy học điều kiện đảm bảo cho hoạt động tự học mơn Tốn cho HS địa bàn huyện Thủy Nguyên kết cho bảng 2.18 sau: Thực trạng phương tiện, thiết bị dạy học điều kiện đảm bảo cho hoạt động tự học mơn Tốn HS địa bàn huyện Thủy Nguyên TT Nội dung Phòng thư viện , SGK, sách tham khảo Tốn học Phịng máy vi tính, két nối mạng internet Phịng đồ dùng, thiết bị dạy Tốn Cơ sở vật chất lớp học Mức độ đáp ứng đầy đủ CBQL, GV HS SL % SL % 102 97,1 1094 91,2 92 87,6 1023 85,3 94 105 89,5 100 953 1165 79,4 97,1 Nhận xét : Các đánh giá CBQL, GV trí đánh giá phương tiện, thiết bị trường THCS địa bàn huyện tương đối đầy đủ phục vụ học tập cho mơn Tốn như: xây dựng đủ số lượng phòng học đảm bảo 01 buổi/ngày, với đầy đủ hệ thống đị dùng dạy học, bảng chống lóa, điện, đèn ánh sáng, quạt; compa, thước kẻ, mơ hình, máy tính, máy projecter Việc đảm bảo CSVC phục vụ tự học đa số CBQL, giáo viên đánh giá tạm đủ, đảm bảo tối thiểu yêu cầu dạy học Từ kết cho thấy năm gần đây, địa bàn huyện trường THCS bổ sung SGK, đồ dùng hỗ trợ học tập giảng dạy theo kịp với đổi Tuy nhiên, công tác QL thiết bị, hỗ trợ cho HĐTH mơn Tốn nhà trường cịn có vấn đề tồn tại: Nhiều đồ dùng dạy học mơn Tốn mua sắm từ lâu nên xuống cấp, chất lượng sử dụng không cao, đặc biệt việc thiếu sách nâng cao, chuyên đề tài liệu tham khảo làm cho HS hạn chế việc cập nhật thơng tin, tra cứu tài liệu không thu hút HS đến thư viện tìm tài liệu Phịng thư viện hoạt động chưa khoa học, học sinh gặp khó khăn việc tìm hiểu thêm tri thức học lớp, điều gây cản trở đến HĐTH HS Phòng tin học xuống cấp, chưa có tác dụng nhiều đến học tập tự học mơn Tốn, chưa tạo điều kiện cho HS vào khai thác mạng internet, tìm kiếm tập, tổ chức thi qua mạng… Việc sử dụng cơng cụ dạy học mơn Tốn chưa phát huy tác dụng, nhiều thời gian để trống, tượng giáo viên “dạy chay”, không sử dụng, dùng lúng túng, chưa tạo điều kiện giành thời gian để HS thực hành, áp dụng kiến thức Tốn học vào thực tiễn Học sinh khơng thầy cô bảo cách học tự học chưa thể vai trò tự chủ, sáng tạo học tập Thực trạng phối kết hợp gia đình nhà trường quản lý hoạt động tự học mơn Tốn học sinh THCS Qua trao đổi với 150 đồng chí tổ trưởng, tổ phó chun mơn, tổng phụ trách đội GVCN lớp trường THCS huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng, kết sau: Có 92,7% cán bộ, giáo viên hỏi cho BGH nhà trường quan tâm đạo công tác phối hợp với cha mẹ học sinh để nâng cao hiệu giáo dục HS Tuy nhiên, mục tiêu kế hoạch riêng cộng tác phối hợp gia đình nhà trường để phát huy lực tự học HS hỏi có đến 78% cán bộ, GV hỏi cho BGH nhà trường chưa thực có đạo rõ ràng, nhà trường đề số yêu cầu phối hợp kế hoạch hoạt động chung năm học, tháng kế hoạch phận kế hoạch chủ nhiệm, kế hoạch hoạt động lên lớp (hoạt động vui chơi, văn nghệ, thể dục thể thao, thi hay hội thảo, đại hội đoàn Nội dung hoạt động phối hợp với cha mẹ học sinh nhà trường chủ yếu nhằm thống biện pháp để thực tốt việc trì mức độ chuyên cần học tập bảo ban đạo đức HS, việc HS nghỉ học khơng có lý hay hạn chế tối đa HS bỏ học Song nhà trường chưa thực coi trọng đến việc: “nâng cao nhận thức vai trò tự học học sinh cho bậc cha mẹ HS” hỏi có đến 83,3% đồng ý vấn đề Nhà trường thực phối hợp với cha mẹ HS chủ yếu cách trực tiếp ban giám hiệu GV dạy Toán liên hệ với gia đình hình thức mời họp, điện thoại đến nhà gặp cha mẹ HS Ngồi ban giám hiệu trường ln tham gia họp ban đại diện cha mẹ HS nhà trường để báo cáo tình hình trường, đề xuất nội dung biện pháp phối hợp hoạt động với ban đại diện Cha mẹ học sinh Tuy nhiên buổi trao đổi, họp với ban đại diện cha mẹ học sinh chủ yếu bàn chủ trương nhà trường lĩnh vực thu, chi tài chính, giải vụ, giáo dục HS chưa ngoan chưa bàn để đề biện pháp “phối hợp nhằm thúc đẩy hoạt động tự học HS nhà trường” Từ điều khảo sát được, tác giả mong muốn nhà trường cần có biện pháp phối hợp với gia đình cách cụ thể nhằm QL việc học tập cho HS Đánh giá chung thực trạng quản lý hoạt động tự học học sinh trường THCS, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng Những mặt mạnh Các nhà trường ý quán triệt vấn đề tự học cho toàn thể đội ngũ GV, HS gia đình HS quan tâm thực như: tổ chức hội thảo, tọa đàm, tuyên truyền thơng qua sinh hoạt cộng đồng… Trình độ chun mơn GV dạy Toán nâng cao đạt chuẩn chuẩn, tập huấn đầy đủ chuyên mơn Giáo viên dạy mơn tốn ý tới việc QL học sinh tự học quy định ghi nhớ kiến thức học, chuẩn bị mới, giới thiệu tài liệu tham khảo, cách khai thác mạng internet Vấn đề ĐMPP dạy học triển khai sâu rộng nhiều năm học trường THCS CSVC phục vụ hoạt động học tập tự học mơn Tốn đảm bảo đầy đủ, phịng học trang bị máy tính, máy chiếu projecter, kết nối mạng internet Những mặt hạn chế Đa số GV dạy toán chưa nhận thức sâu sắc ý nghĩa việc tự học học sinh, số GV cho “Tự học hoạt động học tập nhà, ngồi lên lên lớp khơng có người hướng dẫn”, số GV đổi PPDH cịn chậm; cơng tác KT, ĐG giá hướng tới người họcvà tiến HS chưa quan tâm, đổi GV thể hết trách nhiệm Thực ĐMPP dạy học KT, ĐG hướng dẫn học sinh tự học mơn Tốn cịn số khó khăn, hạn chế là: hiểu biết HS tự học chưa đầy đủ sâu sắc; cách thức học tập HS chưa khoa học; việc đổi PPDH thầy cô giáo chuyển biến chậm, chưa thường xuyên, thiết bị dạy học quan tâm chưa đồng lạc hậu, việc KT, ĐG kết học tập HS theo hướng thúc đẩy hoạt động tự học HS chưa thực ăn sâu vào tiềm thức GV nên hiệu chưa cao; phong trào thi đua nhằm khuyến khích HS say mê, chủ động học tập cho HS chưa đủ mạnh để thu hút HS tích cực tự học Cơng tác QL hoạt động dạy học trường THCS có thay đổi nhằm thích ứng với hướng ĐMPP dạy học Tuy nhiên, biện pháp QL chưa triển khai, thực đồng bộ, chưa cụ thể, khoa học, nên chưa phát huy hết lực QL học sinh đội ngũ GV dạy Toán Tổ chuyên mơn chưa có biện pháp đột phá để nâng cao chất lượng dạy học; đặc biệt khâu soạn giáo án chưa thể rõ PPDH tích cực, thực hướng dẫn HS hoạt động nhóm cịn lúng túng học HS khối 6, nội dung hướng dẫn tự học cho HS sau tiết học mờ nhạt chưa thường nhật Dự đồng nghiệp, rút kinh nghiệm chưa đáp ứng tinh thần đổi kỹ tự quản HS chưa phát huy; có GV chưa tâm huyết, yếu lực quản lý lớp học Phần đông học sinh trường THCS huyện Thủy Nguyên vùng nông thôn, điều kiện khó khăn, trang bị tài liệu phương tiện hỗ trợ học tập thiếu thốn, tiếp cận với biện pháp tự học hạn chế, tiếp thu kiến thức thụ động, tư việc học chưa đổi có tư tưởng đối phó Một phận cha mẹ học sinh nhà trường chưa thực sâu, sát việc quản lý hoạt động tự học HS nên kết học tập chưa cao Chạy đua thành tích giáo dục cịn, áp lực cơng tác phổ cập giáo dục, chưa trọng nhiều đến thực chất Nguyên nhân kết đạt hạn chế: Nguyên nhân kết đạt BGH tổ chun mơn trường THCS có nhiều biện pháp, nhiệt tình, tâm huyết với nghề, song đạo chưa khoa học, phụ thuộc vào kinh nghiệm nên dẫn đến hiệu thấp Đội ngũ GV trẻ hóa, trường động, tiếp cận nhanh việc sử dụng CNTT, nên đáp ứng yêu cầu ĐMPP đặc biệt dạy học PTNL tự học cho học sinh HS nhà trường ngoan, dễ bảo, lời, tích cực tham gia hoạt động học tập CSVC đầu tư tiệm cận với tiêu chuẩn trường đạt chuẩn quốc gia có tác dụng hỗ trợ tốt việc đổi PPDH Nguyên nhân hạn chế Lí luận tự học quản lý HĐTH chưa nghiên cứu đầy đủ, hệ thống vận dụng vào thực tiễn cách chắp vá dẫn đến hiệu chưa cao Nhận thức tác dụng hoạt động tự học phận GV, học sinh gia đình HS chưa sâu sắc, có gia đình coi vấn đề học tập HS giao khốn cho nhà trường Về mặt lí luận PPDH đại, kỹ thuật dạy học tích cực đáp ứng yêu cầu dạy học PTNL tự học mờ nhạt, vận dụng lúng túng; tập huấn ví dụ minh họa Đổi KT, ĐG tiến triển chậm chưa thật tiến HS Các trường THCS địa bàn huyện chủ yếu nơng thơn, cịn thiếu thốn lạc hậu, HS chủ yếu xuất thân từ gia đình nơng nên tiếp thu kiến thức chậm, đặc biệt lĩnh vực CNTT CSVC thiếu đồng bộ, nhiều thiết bị hư hỏng nhà trường khơng có kinh phí sửa chữa ... động động tự học học sinh theo hướng phát triển lực Thực trạng hoạt động tổ chuyên môn nhằm quản lý hoạt động động tự học học sinh theo hướng phát triển lực MỨC ĐỘ CÁC HOẠT ĐỘNG CHƯA THƯỜNG THỈNH... sát thực trạng hoạt động tự học mơn Tốn theo định hướng phát triển lực HS 15 trường THCS huyện Thủy Nguyên – Hải Phòng Khảo sát thực trạng quản lý GV dạy Tốn hoạt động tự học mơn Tốn học sinh trường. .. THCS, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng theo hướng phát triển lực Thực trạng xây dựng kế hoạch dạy học tự học mơn Tốn theo hướng phát triển lực học sinh trường THCS Toán học môn khoa học, nên việc xây