BÀI CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN TRONG C++ Giảng viên: Nguyễn Quỳnh Diệp– Khoa CNTT – ĐH Thủy Lợi Email: diepnq@tlu.edu.vn Bài giảng: goo.gl/BhqmYZ NỘI DUNG  Thuật toán phương pháp biểu diễn thuật toán  Sử dụng Dev-C++  Cấu trúc chương trình C++  Các khái niệm C++  Định danh phép gán  Dữ liệu  Biểu thức, khối lệnh  Toán tử  Hàm thư viện C++ THUẬT TOÁN  Thuật toán: tập hữu hạn thị (bước) thực thi chuyển thông tin đầu vào thành thông tin đầu  Tại cần thuật tốn? Máy tính giải vấn đề có hướng dẫn giải rõ ràng  Các đặc trưng: Tính hữu hạn  Tínhđúng Đầu vào, đầu  Tính hiệu quả: dựa khối lượng tính tốn, khơng gian thời gian  Tính tổng quát: áp dụng cho trường hợp THUẬT TỐN  Ví dụ: Thuật tốn để giải phương trình bậc : ax + b = c (a,b,c số thực): Đầu vào: hệ số a, b, c Đầu ra: nghiệm phương trình Các bước thuật giải: Cho giá trị a, b, c Nếu a = • Nếu b = c “phương trình có vơ số nghiệm” • Nếu b ≠ c “phương trình vơ nghiệm” Nếu a ≠ •Phương trình có nghiệm x = (c-b)/a PHƯƠNG PHÁP BIỂU DIỄN THUẬT TOÁN Bằng ngôn ngữ tự nhiên: Liệt kê lời bước thuật tốn Đơn giản, khơng cần kiến thức tảng  Dài dòng Bằng mã giả: Là mơ tả ngắn gọn, giúp người hiểu dễ dàng Độc lập với môi trường phát triển *Ví dụ: giải phương trình bậc a*x2 + b*x + c =0 PHƯƠNG PHÁP BIỂU DIỄN THUẬT TOÁN Yêu cầu nhập giá trị a, b, c if a = then if b= then if c = then xuất kết quả: phương trình vơ số nghiệm else xuất kết quả: phương trình vơ nghiệm else xuất kết quả: phương trình có nghiệm –c/b 10 else 11 Tính giá trị delta = b2 – 4*a*c 12 If delta>0 then 13 X1 = (-b-sqrt(delta))/(2*a) 14 X2 = (-b+sqrt(delta))/(2*a) 15 xuất kết quả: phương trình có nghiệm x1 b 16 else 17 if delta = then 18 xuất kết quả: Phương trình có nghiệm kép –b/(2*a) 19 else 10 xuất kết quả: phương trình vơ nghiệm PHƯƠNG PHÁP BIỂU DIỄN THUẬT TOÁN Bằng lưu đồ: - sử dụng khối để biểu diễn thuật toán Kiểm tra điều kiện Begin Bắt đầu thuật toán Vào liệu Sai B Đúng A End Kết thúc thuật toán Tùy vào trạng thái B hay sai mà rẽ nhánh thích hợp Thực công việc A PHƯƠNG PHÁP BIỂU DIỄN THUẬT TỐN Ví dụ: Lưu đồ tính tổng N số nguyên với thuật toán khác nhau? Begin Đầu vào: số nguyên N Đầu ra: tổng N số Begin Đọc số N S= Đọc số N i= S = N*(N+1)/2 S= S+ i i = i+ i >N Sai In S Đúng In S End End PHƯƠNG PHÁP BIỂU DIỄN THUẬT TOÁN Bằng ngơn ngữ lập trình • Được thiết kế chuẩn hóa để truyền thị cho máy tính • Mơ tả đầy đủ rõ ràng thuật toán BÀI TẬP  Bài 1:Xây dựng thuật toán tính tổng số chẵn tổng số lẻ dãy gồm n số nguyên nhập  Bài 2: Xây dựng thuật tốn tìm giá trị lớn dãy số ngun có N số 10 TỐN TỬ SỐ HỌC  Tốn tử ngơi – tăng/giảm tiền tố: tăng giảm giá trị trước sử dụng giá trị tốn hạng  Ví dụ: a = 10; b = 5; c = a * ++b; // c= ?  Tốn tử ngơi – tăng/giảm hậu tố: tăng giảm giá trị sau sử dụng giá trị tốn hạng  Ví dụ: a = 10; b = 5; c = a * b++; // c= ? 42 TỐN TỬ LOGIC Tốn tử (Xem mục 3.2 giáo trình) Chức && Trả kết True toán hạng True || Trả kết True toán hạng True ! Chuyển đổi giá trị từ True thành False ngược lại Ví dụ ( (5 == 5) && (3 > 6) ) // trả false ( true && false ) ( (5 == 5) || (3 > 6) ) // trả true ( true || false ) !(5 == 5) !(6 3) ? a : b // ? (a>b) ? a : b // ? 44 TỐN TỬ QUAN HỆ Tốn tử (Xem mục 3.2 giáo trình) Mơ tả == So sánh != Ví dụ Khác == (b=2) == ( != 2) // trả false // trả false // trả true < Nhỏ ( < 5) // trả false > Lớn ( > 2) // trả true = +2) // trả true 45 TOÁN TỬ BIT Tốn tử Mơ tả Ví dụ AND 0&0=0 1&0=0 | OR ^ XOR ~ NOT 0|0=0 1|0=1 0^0=0 1^0=1 ~0 = ~1 = & 0&1=0 1&1=1 0|1=1 1|1=1 0^ 1=1 1^1=0 >1 = 0100 46 ĐỘ ƯU TIÊN CỦA TỐN TỬ Tốn tử STT Mô tả ++ () Tăng, giảm hậu tố, dấu ngoặc ++ ~ ! Tăng, giảm tiền tố, NOT bit, phủ định Tốn tử STT Mơ tả ^ XOR 10 | OR 11 && Toán tử logic AND */ Nhân, chia 12 || Toán tử logic OR +- Cộng, trừ 13 = *= /= %= += -= Toán tử gán > Dịch bit sang trái, Dịch bít sang phải < > = So sánh == != So sánh bằng, khác & AND bít 47 Tính giá trị biến sau? int a= 10; int b = ++a + 10; // b=? int a =10; int b = 10 + a++; // b=? int a= 10, b=5; b= ((a*3 > 27) && (b+5 && < 8) (4 > && true) (3 >= || false) (true || false) ? : 5 / 14 % / -2 -5 % 2; 49 CÁC HÀM TOÁN HỌC (Xem mục 2.5.1 giáo trình)  Thêm khai báo #include phần tiền xử lý  Hàm lượng giác: Hàm Mơ tả cos (x) Tính cosin góc x đo radian sin (x) Tính sin góc x đo radian tan (x) Tính tag góc x đo radian acos (x) Tính acos trả giá trị radian asin(x) Tính asin trả giá trị radian atan(x) Tính actag trả giá trị radian 50 CÁC HÀM TỐN HỌC  Ví dụ: /* cos example */ #include #include using namespace std; /* cos */ #define PI 3.14159265 int main () { double param, result; param = 60.0; result = cos ( param * PI / 180.0 ); cout