ĐƠN VỊ NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG ĐẠI HỌC OXFORD PHÒNG KẾT NỐI KHOA HỌC VỚI CƠNG CHÚNG Chương trình Xây dựng Năng lực PHƯƠNG PHÁP VÀ KỸ NĂNG TẬP HUẤN Training for Trainer (TOT) Nhóm biên soạn: Ths Nguyễn Thị Kim Ngọc Ths Nguyễn Quốc Giang BS Phạm Ngọc Thanh Contents Học tập gì? Người lớn học nào? a) Người lớn học cách làm b) Người lớn học họ cần học c) Người lớn học cách giải vấn đề d) Người lớn khác học theo nhiều cách khác e) Người lớn thích đa dạng hoạt động học tập Chuẩn bị kế hoạch khóa học Các bước chuẩn bị kế hoạch khóa học gì? Nguồn công cụ hỗ trợ cần thiết để tập huấn? Môi trường tập huấn có cần phải lên kế hoạch khơng? Chọn phòng tập huấn Chỗ ngồi Tầm nhìn Sự xếp vật lý Nguồn điện 10 Kế hoạch giảng dạy 10 Kế họach giảng dạy gì? 10 Triển khai kế hoạch 10 Lợi ích kế hoạch giảng dạy 11 Đối tượng tham dự lớp tập huấn 11 Tham dự viên tác động đến định tập huấn viên nào? 11 Một số phương pháp tập huấn 12 Một số phương pháp phổ biến gì? 12 Các phương pháp sử dụng tập huấn – Những thuận lợi hạn chế 12 Các nguồn tài liệu hỗ trợ cho công tác tổ chức tập huấn 15 Những cách thức sử dụng thuyết trình? 15 Cân nhắc cách sử dụng nguồn tài liệu 15 Sự khác biệt phương pháp thuyết trình cơng cụ trợ giúp 15 Những vấn đề hậu cần nên xem xét? (Ngày, Địa điểm vật liệu giảng dạy khác) 15 Một số kỹ thuật hỗ trợ cho tập huấn viên 16 Điều tạo nên thuyết trình hiệu quả? 16 Các tín hiệu lời không lời 16 Các lưu ý tập huấn 16 Bài tập phát âm 18 Âm lượng 18 Tốc độ 18 Tạm dừng 18 Sự chuyển điệu 18 Sự nhấn mạnh 18 Cách phát âm rõ ràng 19 Sử dụng cách kể chuyện để truyền tải thông tin 19 Bài thuyết trình lượng 19 Làm thuyết trình 20 Làm để trình bày hiệu 20 Lời khuyên 1: Chuẩn bị cho thân 21 A Thư giãn 21 B Ấn tượng 21 c Kế hoạch 22 d Ngôn ngữ thể 22 e Giao tiếp mắt 22 f Giọng nói 22 Lời khuyên 2: Những Phương tiện Thuyết Trình 22 a Công cụ trực quan 22 b Bản đồ, biểu đồ, tài liệu phát tay tài liệu khác 23 c Tài liệu phát tay cho tham dự viên 23 Lời khuyên cách thiết kế slides 24 Đặt câu hỏi 24 Lời khuyên 3: Giao tiếp không lời 25 Cử ngôn ngữ thể 25 Cử 25 Bàn tay 25 Gương mặt 26 Không gian 26 Nhạy cảm văn hóa 26 Lời khuyên 4: Giao tiếp ngôn ngữ 27 Tốc độ giọng nói 27 Tạm dừng 28 Giai điệu tốc độ đa dạng 28 Lời khuyên 5: Sử dụng câu hỏi 28 Ba kỹ đặt câu hỏi quan trọng cho người thuyết trình là: 28 Đặt câu hỏi hiệu 28 Những điều nên làm không nên làm cho câu hỏi câu trả lời 29 Lời khuyên 6: Trả lời xử lý câu hỏi 30 Thế tôn trọng 30 Nên làm rõ câu hỏi trả lời 30 Làm để kiểm soát người hỏi dai dẳng? 30 Xử lý câu hỏi 30 Lời khuyên 7: Tóm tắt kết luận 31 Thiết kế trình bày bố trí 31 Nguyên tắc thiết kế tốt 31 Bố trí 32 PHƯƠNG PHÁP SẮM VAI 33 Khái niệm 33 Mục tiêu 34 Các bước thực 35 Một số điểm lưu ý: 35 KỸ NĂNG ĐIỀU PHỐI TRONG TẬP HUẤN 35 Người điều phối 35 Vai trò người điều phối 35 Đặc điểm người điều phối tốt 35 Những kỹ người điều phối tập huấn 36 + Ngôn ngữ không lời: 36 + Ngơn ngữ có lời: 36 Học tập gì? Bản thân việc học khơng thể quan sát trực tiếp, đốn cách quan sát hiệu suất cá nhân Nếu cá nhân thực nhiệm vụ với tiêu chuẩn ấn định, giả định việc học tập diễn có số thay đổi hành vi Học tập bao gồm thay đổi người học Sự thay đổi bao gồm thay đổi kiến thức, kỹ thái độ cá nhân Kiến thức đề cập đến việc học tậpnhững kiện, nguyên tắc, khái niệm, quy tắc lý thuyết cần thiết để giải vấn đề Kỹ đề cập đến thao tác đồ vật, công cụ, thiết bị máy móc Kỹ có khía cạnh vật chất lẫn tinh thần Thái độ đề cập đến việc phát triển cảm nhận, giá trị cảm xúc Trong tình học tập phức tạp, ln có tích hợp việc học kiến thức, kỹ thái độ Người lớn học nào? Nguyên tắc học tập người lớn Một thay đổi lớn việc đào tạo người lớn năm gần tái khám phá cách người lớn học hỏi Những người không quen thuộc với ngành công nghiệp đào tạo tự hỏi phải lâu để ngành công nghiệp thừa nhận thực tế họ đối phó với người lớn khơng phải với em học sinh Cho dù kiểm tra thiết kế chương trình đào tạo thực quan sát việc đào tạo diễn ra, có số nguyên tắc cần hiển nhiên: a) Người lớn học cách làm Người lớn ghi nhớ kiến thức kỹ tốt họ có hội để hành động theo họ học Kỹ nên thực hành kiến thức sử dụng cho số mục đích thơng minh giải vấn đề Các hoạt động học tập nên cấu trúc để tạo điều kiện thuận lợi cho việc Vì vậy, kiến thức / kỹ đạt được, cần có hội cho ứng dụng b) Người lớn học họ cần học Người lớn thích học thứ có liên quan đến nhu cầu họ - hội chứng “có tơi” Họ muốn tìm hiểu có liên quan đến họ, khơng phải có liên quan đến sinh viên khác người trình bày Điều có nghĩa tập huấn viên phải nỗ lực đáng kể để tìm hiểu họ muốn học Mơ hình đào tạo hướng đến người học khác với hầu hết tập huấn viên thiếu kinh nghiệm cảm thấy thoải mái Sở thích họ thường dành cho chương trình hướng đến giáo viên mang lại cho họ cảm giác kiểm sốt an tồn Thật khơng may, cách tiếp cận có khả kết nối học viên làm cho việc học trở thành chuyện lộn xộn c) Người lớn học cách giải vấn đề Đào tạo nhằm cải thiện lực làm việc phần khó khăn cơng việc khía cạnh giải vấn đề Vì vậy, theo cách hay cách khác, phần lớn đào tạo cải thiện khả người học để giải vấn đề Điều hợp lý người lớn thích giải vấn đề, đặc biệt người lấy trực tiếp từ kinh nghiệm cá nhân họ Việc đào tạo phải phản ánh mong muốn tạo hội thường xuyên cho người học áp dụng việc học họ vào vấn đề sống thực, minh họa kiến thức trừu tượng d) Người lớn khác học theo nhiều cách khác Không phải học theo cách Có khác biệt phong cách sở thích học tập tập huấn viên cần tính đến khác biệt Ví dụ, số người học tốt cách chủ động làm; người khác thích cách tiếp cận phản chiếu Một số người có hiệu xử lý với kinh nghiệm cụ thể; người khác tiếp cận học tập thông qua q trình khái niệm trừu tượng Do đó, tập huấn viên cần phải nhạy cảm với khác biệt để tất loại người học đại diện nhóm có hội tích hợp việc học theo cách họ ưa thích e) Người lớn thích đa dạng hoạt động học tập Người lớn khó chịu đựng đơn điệu; họ có thói quen biểu với đơi chân mình, khơng đơn giản tham dự giảng nhàm chán Điều có nghĩa kỹ thuật đào tạo thú vị hiệu phải người thuyết trình sử dụng Cũng giảng (ngắn gọn), sử dụng thảo luận nhóm, tập nhóm, đóng vai, thăm thực địa, nghiên cứu ca, viết nhật ký, đọc, thời gian phản chiếu, cơng cụ phân tích, mơ phỏng, cơng việc dự án, buổi thực hành, trị chơi giảng dạy, thí nghiệm, tập giải vấn đề, đào tạo dựa máy tính, thứ khác hỗ trợ việc học Có phong cách học tập nào? Theo lý thuyết phong cách học tập, có ba cách riêng biệt mà người học Hơn nữa, người học qua thị giác, qua thính giác, qua vận động, kết hợp ba Người học qua thị giác cần xem điều xảy Người học qua thị giác xác định họ thích đọc xem truyền hình thích xem ảnh, kế hoạch phim hoạt hình Họ thu hút trình đào tạo với từ “nhìn, xem, xuất hiện, hình ảnh, làm rõ tổng quan” Hơn nữa, họ có khả có kỹ đọc viết tốt Họ khơng nói nhiều khơng thích nghe q lâu họ bị xao nhãng lộn xộn chuyển động Người học qua thị giác đào tạo tốt cách sử dụng: • Áp phích, biểu đồ đồ thị • Hiển thị hình ảnh • Tập sách nhỏ, tài liệu phát tờ rơi • Nhiều màu sắc hình dạng • Bố cục rõ ràng với tiêu đề nhiều khoảng trắng Người học qua thính giác học cách lắng nghe Người học qua thính giác xác định họ thích nói chuyện, bị thu hút âm (và bị phân tâm tiếng ồn), thích nghe đọc Họ đọc theo phong cách ‘nói’, nghe văn họ xuất mơ mộng ‘nói’ đầu họ Hơn nữa, họ thường thích thú điện thoại âm nhạc Một người học qua thính giác đào tạo tốt cách sử dụng: • • • • • • Câu hỏi trả lời Bài giảng câu chuyện Băng âm Các cặp nhóm thảo luận Đa dạng giọng nói, tốc độ, giọng cao thấp âm lượng Âm nhạc hay hiệu Người học qua vận động học cách làm Người học qua vận động xác định họ di chuyển xung quanh nhiều, gõ bút đổi tư chỗ ngồi họ Họ muốn nghỉ ngơi nhiều, chơi game khơng thích đọc sách Ngồi ra, họ nhớ hiệu thông qua thực hành Một người học qua vận động đào tạo tốt cách sử dụng: • Hoạt động nhóm • Trải nghiệm thực hành • Sắm vai • Ghi chép • Thảo luận cảm xúc Chuẩn bị kế hoạch khóa học Các bước chuẩn bị kế hoạch khóa học gì? Có bảy bước để thành cơng việc viết kế hoạch khóa học hiệu Xác định kết / mục tiêu Chọn nội dung hỗ trợ mục tiêu Tạo chuỗi nội dung (ví dụ: giới thiệu, thân bài, kết luận) Quyết định cách bạn cung cấp nội dung (ví dụ: giảng, sắm vai, video, nghiên cứu ca, minh họa, v.v.) 5) Phân bổ thời gian (bao gồm thời gian cá nhân cho mục nội dung) 6) Phân bổ tài nguyên 7) Xác định đánh giá 1) 2) 3) 4) Chuẩn bị nguồn cần thiết để tập huấn Nguồn công cụ hỗ trợ cần thiết để tập huấn? Nguồn điều sử dụng cho đào tạo, chẳng hạn vật liệu, thiết bị, tờ rơi, v.v Thiết bị công cụ tập huấn đồ vật mà tập huấn viên sử dụng tiến hành khóa tập huấn Chúng bao gồm thứ bảng trắng, máy chiếu, máy tính, biểu đồ lật, máy chiếu video, biểu đồ áp phích Mơi trường tập huấn có cần phải lên kế hoạch không? Để việc học diễn hiệu quả, môi trường học tập thoải mái cần tạo Để điều xảy ra, tập huấn viên cần lập kế hoạch xếp mơi trường nguồn cần thiết cho khóa tập huấn Cho dù tập huấn công việc phịng tập huấn, có số điều cần phải xem xét trước lớp tập huấn bắt đầu • Có người tham gia khóa tập huấn? • Kích thước vị trí có phù hợp khơng? • Địa điểm tập huấn có sẵn khơng? • Bàn ghế xếp nào? • Khu vực có đủ ánh sáng khơng? • Diện tích có đủ n tĩnh khơng? • Nhiệt độ có thoải mái khơng? Có thơng gió đầy đủ khơng? • Địa điểm tiếp cận khơng? • Nơi đặt sở - ví dụ, nhà vệ sinh? • Địa điểm có đủ ổ cắm điện khơng? • Có cơng cụ hỗ trợ tập huấn khơng? Chọn phịng tập huấn Nên tổ chức tập huấn phòng phù hợp với số người học Nếu có lựa chọn phòng nhỏ phòng lớn, chọn sau Có nhiều cách để làm cho phịng lớn trơng nhỏ ấm cúng hơn, khơng thể làm tình trạng tải Điều quan trọng phải biết cách bố trí phịng để xác định vị trí tốt người Chỗ ngồi Hãy chắn ghế thoải mái Ghế khơng thoải mái làm giảm ý tham dự viên Sử dụng ghế có tay vịn Có đủ ghế bàn cho số lượng người dự kiến tham gia không? Lối hiểm có rõ ràng thiết kế xong phịng học khơng? Tầm nhìn Tránh giảm thiểu cột trụ cản trở tầm nhìn diễn giả, hình video thành viên nhóm Mọi người nhìn thấy ngồi Tránh đặt lối trung tâm tham dự viên Nên đặt ghế ngồi phịng, bố trí lối hai bên Sự xếp vật lý Sự xếp vật lý khơng gian ảnh hưởng lớn đến mức độ kiểm soát tập huấn viên ảnh hưởng đến tầm nhìn (người tham dự nhìn thấy nhau, nhìn tập huấn viên, phương tiện trực quan nào) Dưới sáu cách xếp phổ biến sử dụng thuyết trình chương trình tập huấn ảnh hưởng chúng tham gia nhóm (C = Cao; T = Trung bình; TH = Thấp) Lớp học Quản lý Tầm nhìn Sự tham gia C TH TH Hình chữ Nửa vịng Hình bánh Hình chữ Hình hộp U trịn kếp nhật chữ nhật C T T T T T C C T T T C C TH T Lớp học Hình bánh kếp Hình hộp chữ nhật Hình chữ U Nửa vịng trịn Hình chữ nhật Ánh sáng Hãy chắn phòng chiếu sáng tốt không sáng làm tham dự viên tập trung Căn phòng nên đủ tối để chiếu, đủ sáng để ghi Nguồn điện Các ổ cắm điện có đầy đủ vị trí thuận tiện khơng? Cần dây nối dài để mang điện cho thiết bị? Có đủ để dung cho thiết bị không? Kế hoạch giảng dạy Kế họach giảng dạy gì? Nói cách đơn giản, thiết kế tập huấn viên để thành công! Đây tài liệu cấu trúc có vạch kết quả, nội dung, trình tự, truyền tải, nguồn, thời gian đánh giá cho đợt tập huấn Triển khai kế hoạch Bảy bước để triển khai kế hoạch giảng dạy thành công Xác định mục tiêu Bạn muốn tham dự viên tiếp nhận sau buổi học? Như ông Stephen Covey viết “bắt đầu với kết thúc tâm trí” Chọn nội dung hỗ trợ mục tiêu Chia nội dung thành hai phần “những điều cần biết” “những điều thú vị để biết” Điều giúp chọn ưu tiên thông tin cần dạy Tạo nối tiếp cho nội dung Một kết cấu lý tưởng cho kế hoạch giảng dạy bao gồm mở, thân kết Vai trò mở để nắm bắt ý tham dự viên định hướng họ đến mục đích phương hướng dạy Thân cần phân nhỏ thành mục dễ hiểu bao gồm nội dung, hoạt động xếp theo trình tự có logic Quyết định cách truyền tải nội dung Phân bố thời gian Kết luận nên đề cập lại mục tiêu, ý chính, cung cấp liên kết đến khóa học hành động thời gian tới Tạo khóa học mang tính kết nối cao, với phối hợp phương pháp truyền tải (vd: giảng, sắm vai, phim ảnh, nghiên cứu trường hợp, minh họa nên sử dụng Tính tương quan tập huấn viên tham dự viên cần cân Về mặt thời gian, có hai cân nhắc chính, “thời lượng”, mục kéo dài “thời điểm” mục giảng 10 c Kế hoạch Bạn nên chuẩn bị sẵn trước kế hoạch, nguồn tài nguyên dụng cụ Bạn đừng đọc từ kế hoạch Bạn nên tự phát, sử dụng bảng kế hoạch hướng dẫn lời nhắc d Ngôn ngữ thể Di chuyển tự nhiên bình thường, sử dụng cử phù hợp với lời nói bạn Hãy nhận biết cách người diễn giải ngôn ngữ thể, đừng chầm chậm khoanh tay đừng qua lại sàn nhà Điều làm xao lãng tham dự viên Hãy nhớ đứng khơng che khuất hình để tất tham dự viên nhìn thấy hình Hãy nhớ đứng đối diện với tham dự viên bạn e Giao tiếp mắt Phân phối ý bạn thường xuyên quanh phòng giao tiếp mắt với tất người tham dự f Giọng nói Bạn nói chuyện với nhiệt tình Bạn biết nhiều chủ đề bạn truyền cảm hứng cho tham dự viên Sử dụng giọng nói bạn để thu hút trì ý người       Nói rõ ràng Nói với tốc độ hợp lý Cố gắng không ‘umm’ ‘ah’ nhiều Tạm dừng vào thời điểm thích hợp Điều chỉnh âm lượng chuyển điệu để nhấn mạnh điểm quan trọng Nếu bạn vị trí - đừng hoảng sợ; cần nhìn vào bảng kế hoạch để hướng dẫn bạn Thuyết trình giống trị chơi ghép hình, nơi tất mảnh ghép lại với để tạo trải nghiệm thú vị cho tham dự viên cho bạnlà người thuyết trình Lời khuyên 2: Những Phương tiện Thuyết Trình a Cơng cụ trực quan Cơng cụ trực quan tăng cường thuyết trình cách bổ sung chiều kích thú vị mang tính thơng tin Những cơng cụ nhấn mạnh điểm mà bạn muốn thực Sử dụng cơng cụ trực quan bạn muốn: • Tập trung ý tham dự viên vào điểm cụ thể • Củng cố tài liệu lời nói bạn • Kích thích quan tâm • Minh họa yếu tố khó hình dung • Duy trì thứ tự hợp lý điểm Bạn chuẩn bị cẩn thận công cụ Nếu không đạt tiêu chuẩn cao, công cụ làm giảm giá trị thuyết trình bạn lãng tham dự viên bạn Tài nguyên 22 chất lượng phản chiếu hình ảnh tổng quan Tham dự viên nghĩ tài nguyên chất lượng đại diện cho tất tính khác thuyết trình Bạn đảm bảo thiết bị cần thiết để hiển thị công cụ trực quan nguồn lực vật lý khác mơ hình, xếp theo thứ tự, để bạn dễ tiếp cận bạn biết cách sử dụng Có nhiều cơng cụ sử dụng hiệu thuyết trình, chẳng hạn như: • PowerPoint, ý • Video DVD / CD • Clip Youtube • Âm nhạc • Chụp hình • Tài liệu phát tay • Bản đồ biểu đồ • Bảng trắng, bảng lật• Mơ hình sơ đồ b Bản đồ, biểu đồ, tài liệu phát tay tài liệu khác Khi thực công cụ trực quan, quy tắc - giữ cho đơn giản Nếu bạn cần cung cấp kiện hình ảnh phức tạp cho tham dự viên, bạn cung cấp chúng dạng tài liệu phát tay dạng phông chữ dễ đọc Cho phép tham dự viên có đủ thời gian để xử lý thơng tin phức tạp Ngồi ra, thời gian vấn đề, bạn yêu cầu tham dự viên nghiên cứu tài liệu phát tay thời gian riêng họ chấm dứt thuyết trình Thay cung cấp tài liệu phát tay, bạn gửi email slides sau thuyết trình c Tài liệu phát tay cho tham dự viên Tài liệu phát tay có số hình thức khác phát trước thuyết trình, lúc thuyết trình cuối buổi thuyết trình Giống slides, tài liệu phát nên chứa thơng tin xác, gọn gàng phù hợp 23 Lời khuyên cách thiết kế slides Bắt đầu với slide sườn thuyết trình Sử dụng câu ngắn có dấu chấm Không sử dụng câu dài Quy tắc 6/6 ý slide từ ý Sử dụng cở chữ nhỏ 18 Không sử dụng mẫu chữ phức tạp NẾU CHỈ DÙNG CHỮ HOA THÌ RẤT KHĨ ĐỌC Hiển thị lần ý Sử dụng hình ảnh, biểu đồ, sơ đồ Thận trọng với màu sắc hình ảnh động Những tổ hợp phím tắt cho trình bày (trên Power Point) Bắt đầu thuyết trình từ đầu Đi đến slide Thể trang đen, quay lại thuyết trình từ trang đen Thể trang trắng, quay lại thuyết trình từ trang trình bày màu trắng trống Dừng khởi động lại thuyết trình tự động Kết thúc thuyết trình F5 Số + Enter B or DẤU CHẤM W or DẤU PHẨY S ESC or DẤU GẠCH NỐI Đặt câu hỏi Đặt câu hỏi cách tuyệt vời để rút từ kinh nghiệm người tham dự cách tuyệt vời để tạo môi trường hòa nhập cho việc học tập Bạn chắn biết câu trả lời để bạn cố gắng làm cho câu hỏi sử dụng để đạo thảo luận đến điểm kết thúc định trước  Các câu hỏi dựa kiện có thật: sử dụng để gợi thông tin thực tế từ người khác chủ đề bên Một 'chủ đề bên ngồi' chủ đề kiện khám phá, xác minh chia sẻ độc lập với giáo viên học sinh Ví dụ câu hỏi dựa kiện có thật bao gồm: ‘Mục đích lớp vật lý gì?’ ‘Làm để bạn thay đổi cài đặt bảo mật?’ 24    Câu hỏi dựa trải nghiệm: sử dụng để tìm hiểu trải nghiệm người khác với sản phẩm cố để thăm dị tình cụ thể Ví dụ bao gồm "anh/ chị gặp phải vấn đề với cài đặt bảo mật người dùng anh/ chị?" Và "anh/ chị xây dựng ứng dụng nào, dựa thực tiễn lập trình anh/ chị?" Câu hỏi dựa ý kiến: sử dụng để lấy ý kiến suy xét giá trị từ người khác Câu ‘Anh/ chị nghĩ sao?’ ví dụ điển hình loại Có thể khơng có câu trả lời sai cho câu hỏi này, ý kiến khơng u cầu sở thực tế Câu hỏi gây ấn tượng: Một câu hỏi gây ấn tượng câu hỏi có câu trả lời rõ ràng ‘ai muốn kiếm thêm tiền mà không cần phải nỗ lực nhiều nữa?” Ngay lập tức, bạn thu hút ý Lời khuyên 3: Giao tiếp khơng lời Có nhiều khía cạnh giao tiếp không lời , bao gồm ngôn ngữ thể, giúp bạn nói chuyện hiệu với tham dự viên bạn Giao tiếp không lời bao gồm cách bạn sử dụng giọng nói, cử chỉ, nét mặt khơng gian xung quanh bạn để thể thân cách hiệu Các ví dụ ngơn ngữ thể sau ảnh hưởng đến thuyết trình ?        Mỉm cười Cau mày Tập trung Nâng cao lông mày Gật đầu Cử Đứng yên bước Một số điều hữu ích để trình bày rõ ràng quan điểm bạn Trong số trường hợp, chúng cần thiết Ngơn ngữ thể thích hợp khơng phải phần bổ sung đơn Biểu khuôn mặt chuyển động thể cung cấp cho tham dự viên manh mối quan trọng để diễn giải bạn nói Cử ngơn ngữ thể Cử • Đừng dùng hồi cử Một số người làm điều mà không nhận (đặc biệt họ có chút lo lắng) gây tập trung • Thực hành cử bạn việc thuyết trình bạn Chọn cử đặc hiệu bao gồm, chẳng hạn sử dụng ngón tay bạn (được giơ cao) để đếm số, cho biết ‘cao’ ‘thấp’ bàn tay cánh tay bạn, v.v Bàn tay • Suy nghĩ nơi bạn đặt bàn tay bạn không sử dụng chúng để tạo cử Nó cảm thấy lạ bắt đầu giữ bàn tay bạn thả lỏng hai bên trơng đẹp Chụm hai bàn tay phía trước mang lại nhìn " vả", siết chặt phía làm bạn lúng túng 25 • Nếu bạn cầm tờ ghi thẻ gợi ý, điều giải việc bạn làm với bàn tay (mặc dù gây khó khăn cho cử chỉ) Một bàn tay giữ tờ ghi bạn ngang phần eo Nếu bạn cảm thấy lo lắng, bàn tay bạn bắt đầu rung , cử động bị phóng đại giấy bạn Chỉ cần chuyển giấy ghi sang bàn tay Như ổn tránh động tác rung • Để bàn tay khỏi túi Đừng đưa đẩy nhẹ, lắc lư, đu đưa Lưu ý động tác phân tâm khác Gương mặt • Giao tiếp mắt với tham dự viên bạn Điều giúp họ tin bạn nói, cung cấp cho bạn thông tin phản hồi họ suy nghĩ Tạm dừng nhìn xung quanh tham dự viên bạn điểm khác thuyết trình chiến lược hiệu để sử dụng • Với lượng tham dự viên nhỏ hơn, nét mặt quan trọng Với địa điểm lớn lượng lớn tham dự viên, cử lớn cần thiết Không gian Cách bạn sử dụng không gian phần giao tiếp không lời Tiếp cận gần gũi với tham dự viên làm cho thuyết trình bạn trở nên riêng tư di chuyển xung quanh trì ý họ Tuy nhiên, điều lúc phù hợp mặt văn hóa hiệu - đặc biệt với nhóm lớn Bạn phải luôn nhận thức quy định cộng đồng mà bạn tiếp cận Một bục giảng hữu ích thận trọng, cản trở thuyết trình Bạn thấy bạn dựa vào nhiều rào cản bạn tham dự viên xuất trang trọngcủa Có lẽ bạn sử dụng bục giảng để đặt giấy ghi để bạn đơi liếc qua quay lại để kiểm tra ghi bạn cần thiết Nếu bạn định sử dụng bụcgiảng, bạn đừng trốn sau nó, đừng bám lấy khơng dựa vào Nhạy cảm văn hóa Điều quan trọng phải nhận thức khác biệt văn hóa liên quan đến hành vi phi ngơn ngữ khác Ví dụ, số văn hóa, dấu hiệu tôn trọng không tiếp xúc mắt trực tiếp với người lớn tuổi Trong văn hóa khác, điều ngược lại - thiếu tiếp xúc mắt cho thấy thiếu tôn trọng Bạn cần phải nhận thức nhạy cảm văn hóa thuyết trình Các loại giao tiếp phi ngôn ngữ mà bạn sử dụng thuyết trình phụ thuộc vào bạn, chủ đề tham dự viên Mục tiêu bạn tạo quan tâm đến chủ đề bạnchứ không lãng tham dự viên Bạn chắn giọng nói, cử chỉ, nét mặt cử động bạn phù hợp với chủ đề củng cố thơng điệp lời nói Hãy nhớ rằng, điều quan trọng thực hành thuyết trình bạn trước gương với bạn bè đồng nghiệp Xác định hoạt động tốt - khơng hiệu Bạn muốn xuất tự tin thoải mái 26 Âm (ví dụ: tiếng cười) Sự gần gũi (ví dụ: đứng gần) Cách nói chuyện (vd: dừng lại, nhấn mạnh) Giao tiếp phi ngơn ngữ/ Ngơn ngữ thể Bề ngồi (vd: ăn mặc xoạch xạc) Cử động đầu (vd: gật đầu) Tiếp xúc thể (ví dụ: bắt tay) Biểu khn mặt (vd: nhăn mặt) Tư (vd: khom người) Cử động mắt (vd: chớp mắt) Cử động tay (vd: vẩy tay) Lời khuyên 4: Giao tiếp ngôn ngữ Giọng nói bạn nên mạnh mẽ rõ ràng trình bày Nói đủ to để người nghe thấy bạn Tham dự viên phải thấy giọng nói bạn thoải mái để lắng nghe gây tập trung Nói nhẹ nhàng tạo ấn tượng bạn khơng chắn bạn nói, làm cho tham dự viên bạn khó tin bạn Từ khóa khái niệm quan trọng Nói với họ từ từ rõ ràng, cho tất nghe Xem ngôn ngữ mà bạn sử dụng Ví dụ, bạn đừng nên sử dụng biệt ngữ tiếng lóng trừ bạn trình bày cho tham dự viên đại diện cho loại ngơn ngữ phù hợp trường hợp Giữ ngơn ngữ bạn đơn giản Mục đích bạn để giao tiếp, khơng phải để thể vốn từ vựng bạn! Diễn giả chuyên nghiệp thường đào tạo giọng nói Họ tập thể dục để cải thiện giọng nói - sức mạnh, phạm vi, phát âm giọng điệu Bạn nên thực hành nhận phản hồi cách bạn phát âm Tốc độ giọng nói Bí là, đừng nói q chậm khơng thành viên tham dự viên hứng thú, đừng nói nhanh họ bỏ lỡ điểm Một số người nói q chậm thuyết trình nghĩ tham dự viên cần thời gian để hiểu nói Tuy nhiên, nói chậm, có xu hướng để tâm trí lang thang Vì đừng nói chậm Mặt khác, bạn có xu hướng nói nhanh, cố gắng đừng chạy đua qua tài liệu bạn Thần kinh thường khiến người nói nhanh bình thường Đừng lo lắng nhiều 27 cần cố gắng nói với tốc độ bình thường bạn, đừng vội vàng Và nhớ rằng, người thường lắng nghe hiểu nhanh nói Tạm dừng Sự im lặng thu hút ý Tạm dừng bạn muốn cho tham dự viên thời gian để suy nghĩ bạn nói Nói chậm lại tạm dừng bạn giải thích thơng tin khó khăn bạn muốn tham dự viên phản ánh bạn nói Tạm dừng nhấn mạnh đến điểm quan trọng Bạn tạm dừng trước điểm tham dự viên nắm bắt sau điểm để dành thời gian suy nghĩ nói Tạm dừng thêm quan tâm phần thưởng bổ sung cho bạn, cho bạn thời gian để suy nghĩ bạn nói Giai điệu tốc độ đa dạng Thay đổi chất lượng giọng nói bạn; khơng sử dụng âm lượng độ cao suốt thuyết trình Nhằm mục đích 'ánh sáng bóng râm' để giữ quan tâm tham dự viên Tham dự viên bạn 'tắt' bạn liên tục nói to, nhẹ nhàng giọng nói đơn điệu Bạn phải chắn giọng nói bạn khơng đơn điệu Bạn nói to nhẹ nhàng để nhấn mạnh Nói nhanh để thể phấn khích để tốc độ kiện; nói chậm để tầm quan trọng, thứ di chuyển chậm để nhấn mạnh Giọng điệu bạn phải phù hợp với lời nói, ngơn ngữ thể chủ đề bạn Lời khuyên 5: Sử dụng câu hỏi Câu hỏi đóng vai trị việc làm rõ ý tưởng khái niệm Các câu hỏi mời tham dự viên tham gia khiến người suy nghĩ vấn đề từ quan điểm khác Chúng cho phép người trình bày nhận phản hồi từ tham dự viên cho phép tham dự viên làm rõ củng cố điểm Họ giúp đạt tín nhiệm người thuyết trình Nếu thuyết trình bạn chứa nội dung phức tạp thông tin kỹ thuật, khái niệm kỹ đào tạo phức tạp, bạn cần kiểm tra hiểu biết tham dự viên Kỹ thuật câu hỏi trả lời hiệu cho phép bạn làm điều Ba kỹ đặt câu hỏi quan trọng cho người thuyết trình là: Đặt câu hỏi hiệu cho tham dự viên Quản lý câu trả lời họ cách thích hợp Trả lời hiệu câu hỏi đặt cho người trình bày Đặt câu hỏi hiệu Có hai loại câu hỏi: câu hỏi mở câu hỏi đóng Các câu hỏi đóng thường yêu cầu trả lời từ ‘có’ ‘khơng’ khơng hiệu cần chi tiết Câu hỏi đóng thường bắt đầu ‘có thể’, ‘bao nhiêu’ ‘khơng’ Giữ câu hỏi đóng mức tối thiểu chúng khơng đạt nhiều kết Mặt khác, câu hỏi mở, kích thích tư Các câu hỏi mở cách hiệu để gợi câu trả lời chi tiết tham gia lớn Câu hỏi mở bắt đầu ‘cái gì’ ‘như nào’, ‘khi nào’ ‘tại sao’ Cố gắng đặt “câu hỏi mở chín chắn” 28   Đặt câu hỏi bạn cách thích hợp Bạn nên rõ ràng súc tích tập trung vào vấn đề thời điểm Đặt câu hỏi hợp lý thích đáng dựa tham dự viên muốn biết Đừng hỏi câu hỏi mẹo Thách thức tham dự viên câu hỏi kích thích câu trả lời chín chắn Bạn hướng câu hỏi cho cá nhân cho tồn tham dự viên Ví dụ: 'Thưa anh Nam, kinh nghiệm bạn với gì?' bạn muốn anh Nam trả lời Tuy nhiên, bạn hỏi 'Bất kỳ anh/chị có kinh nghiệm ' sau mời người trả lời Hãy chắn bạn tôn trọng câu trả lời người cho câu hỏi Bạn muốn khuyến khích tham gia liên tục tham dự viên khơng làm nản lịng làm họ xấu hổ Cơng nhận nỗ lực họ cách tích cực, củng cố phần thích đáng câu trả lời họ giảm thiểu bối rối tiềm ẩn cho câu trả lời sai không đầy đủ Những điều nên làm không nên làm cho câu hỏi câu trả lời NÊN chuẩn bị câu hỏi NÊN lặp lại câu hỏi NÊN làm rõ câu hỏi NÊN cẩn thận ngôn ngữ thể NÊN trân trọng câu hỏi bất ngờ NÊN trì bình tĩnh NÊN thu hút tâm trí tham dự viên KHÔNG NÊN lạc đề NÊN cảm ơn người đặt câu hỏi Cố gắng dự đoán câu hỏi mà bạn nhận thực hành trả lời chúng Bạn tham dự viên chưa nghe câu hỏi đầu tiên, bạn nên lặp lại câu hỏi Bạn cần đăt lại câu hỏi cách khác để đảm bảo bạn người khác hiểu rõ câu hỏi Xem người đặt câu hỏi Cố gắng diễn giải ngôn ngữ thể họ Hãy nhận thức ngôn ngữ thể bạn Đôi câu hỏi nêu dẫn đến kết bất ngờ thích đáng tích cực Đừng hoảng hốt đặt câu hỏi mà bạn câu trả lời Bạn chuyển câu hỏi đến tham dự viên để giúp tìm câu trả lời bạn đề nghị tìm câu trả lời sau cho người đặt câu hỏi Tập trung vào toàn tham dự viên, không cá nhân Đừng bỏ qua người đặt câu hỏi, đừng bỏ qua tham dự viên lại Trả lời câu hỏi cách đơn giản tránh đưa thông tin không liên quan đến câu hỏi Vào cuối thời gian câu hỏi, cảm ơn tất người câu hỏi tham gia tuyệt vời họ 29 Lời khuyên 6: Trả lời xử lý câu hỏi Thế tơn trọng Khi họ có hội đặt câu hỏi bày tỏ quan điểm riêng họ, tham dự viên cảm thấy họ thực tham gia Là diễn giả, bạn nên tơn trọng người đặt câu hỏi Họ yêu cầu làm rõ vấn đề mà họ chưa nắm bắt được, họ muốn biết thêm thông tin ý kiến bạn số vấn đề liên quan đến buổi học Nên làm rõ câu hỏi trả lời Để giúp thiết lập mối quan hệ với tham dự viên bắt đầu thuyết trình, bạn nói cách bạn ứng xử với câu hỏi Ví dụ như: ‘Tơi dành thời gian kết thúc phần trình bày cho câu hỏi’, ‘Tơi mời tham dự viên đặt câu hỏi lúc nào’ Nếu câu hỏi đặt lời giải thích khó, bạn nói ‘Anh/ chị có phiền tơi trả lời câu hỏi sau khơng?’ Bạn nên ghi nhanh để đảm bảo bạn nhớ làm điều này! Nếu số câu hỏi không gây quan tâm đa số tham dự viên, bạn nói ‘Tơi vui trao đổi thêm vấn đề với bạn sau thuyết trình tơi.’ Làm để kiểm soát người hỏi dai dẳng? Những người hỏi dai dẳng muốn dành toàn thời gian cho họ cần phải có hội, sau bạn nói đến lượt người khác Nếu họ có thêm câu hỏi, bạn đề nghị trả lời họ sau Hãy nhận biết phản ứng tham dự viên Họ có bị kích thích quan tâm đến câu hỏi không? Hãy để mắt nhìn đồng hồ nhớ có diễn giả khác sau bạn, ngắn gọn câu trả lời bạn Xử lý câu hỏi • Diễn giải câu hỏi Bạn dễ dàng diễn giải câu hỏi cách sử dụng ngôn ngữ riêng bạn Điều đảm bảo bạn hiểu câu hỏi •Lặp lại câu hỏi Lặp lại câu hỏi giúp bạn đảm bảo bạn trả lời xác hỏi cho bạn thời gian để suy nghĩ Điều đảm bảo tất tham dự viên nghe câu hỏi • Trả lời câu hỏi với câu hỏi Sử dụng câu hỏi câu trả lời thúc đẩy tham dự viên suy nghĩ sâu khuyến khích thảo luận thêm •Kể câu chuyện Sử dụng câu chuyện thật mang lại tin cậy cho điều bạn nói thêm học viên phát triển thêm quan tâm cá nhân câu chuyện • Nêu rõ cố có thật Sự thật thường gây ấn tượng với tham dự viên - chắn chúng thật không tin đồn 30 Lời khuyên 7: Tóm tắt kết luận Phần thuyết trình phải có cấu trúc logic, mạch lạc liên kết với điểm mục đích giảng Tuy nhiên, kết luận phần bạn tóm tắt lại điểm để lại cho tham dự viên bạn tóm tắt rõ ràng điểm trình bày thuyết trình Trong phần kết luận, bạn không nên giới thiệu nội dung Bạn nên nhấn mạnh khía cạnh quan trọng suốt phần trình bày, bạn phải nhấn mạnh cho tham dự viên thấy yếu tố quan trọng kết luận Bạn muốn họ nhớ gì? Bạn muốn họ làm gì? Bạn muốn họ cảm thấy nào? Kết luận quan trọng để đạt mục tiêu đề phần đầu thuyết trình Trong thuyết trình mang tính thuyết phục, kết luận hội để thúc đẩy tham dự viên tiến tới quan điểm bạn Bạn chuyển quan điểm thành hành động mà bạn muốn học viên làm Mọi người thường nhớ họ nghe thấy cuối Họ thường lắng nghe chăm họ biết thuyết trình kết thúc Và bạn nên làm rõ kết luận Ví dụ: bạn sử dụng cụm từ như: ‘Vâng, để tóm tắt lại điểm ‘ , ‘Tóm lại’ ‘Hãy xem lại’ Bạn đừng nên bỏ qua sức mạnh việc sử dụng phương tiện trực quan kết luận Các phương tiện trực quan, sử dụng thành thạo, củng cố thơng điệp lời khơng lời họ Họ để lại cho học viên phản ứng mạnh mẽ lôi kéo hành động phía họ Các kết luận có hiệu ln quay trở lại phần giới thiệu, đặc biệt bạn sử dụng ‘điểm cần ý’ Giới thiệu kết luận giống đầu đuôi thể Họ thuộc kết nối Thiết kế trình bày bố trí Có nhiều thơng tin lời khuyên cách trình bày bố cục cho định dạng đặc hiệu phương tiện nguồn lực bạn Các nguyên tắc thiết kế áp dụng cho tất ngành thiết kế - viết, đồ họa nghệ thuật Các nguyên tắc thiết kế bạn sử dụng để phát triển trình bày slides tương tự nguyên tắc bạn sử dụng để hướng dẫn sinh viên, hướng dẫn điều phối viên clip trực quan Nguyên tắc thiết kế tốt Mục đích việc bố trí thiết kế tốt nguồn bạn để tối đa hóa tham gia trải nghiệm học viên Mục đích để truyền đạt nội dung cách thú vị, hấp dẫn thúc đẩy Tùy thuộc vào phạm vi dự án bạn, bạn tự sản xuất nguồn bạn có nhờ nhà xuất phận in ấn công ty thực cơng việc Có nhiều cách để trình bày thơng tin cách trực quan tốt nói chuyện với người có kỹ xuất máy tính để bàn để hướng dẫn Một số hướng dẫn chung là:  Khi định dạng, sử dụng phơng chữ tốt Tránh phơng chữ q kì dị nhiều chữ in đậm, gạch chân viết hoa Nói chung phơng chữ Times New 31  Roman phù hợp với số lượng lớn văn thể, chúng dễ đọc phông chữ Arial tốt cho nguồn hình Thiết kế khn mẫu (hoặc yêu cầu chuyên gia máy tính để bàn bạn giúp đỡ) để cung cấp khung tài liệu sử dụng để viết thảo nguồn Bố trí  Sử dụng tiêu đề, tiêu đề phụ, dấu đầu dịng đánh số để chia văn  Sử dụng biểu đồ đồ thị để trình bày rõ ràng số thống kê  Tạo đoạn văn mười dòng  Sử dụng kiểu tiêu đề văn quán  Sử dụng danh sách bảng để đơn giản hóa vật liệu phức tạp  Tạo danh sách cấu trúc (ví dụ: tất bắt đầu động từ câu đầy đủ)  Giữ bố cục rõ ràng sẽ, sử dụng khoảng trắng để cân bằng, để tránh tải  Sử dụng hình ảnh, hình chụp, đồ họa, sơ đồ, bảng  Sử dụng biểu tượng để điều hướng nhanh chóng dễ dàng xung quanh nguồn đảm bảo bạn giải thích điều từ đầu  Sử dụng phông chữ serif cho phần thân tác phẩm in phông chữ sansserif cho tiêu đề thích văn hình  Màu tối màu sáng dễ đọc loại màu sáng tối Serif (phơng chữ có đi) Sans serif (phơng chữ khơng có Book Antiqua đi) Century Arial Georgia Calibri Wide Latin Times New Roman Verdana 32 PHƯƠNG PHÁP SẮM VAI Sắm vai phương pháp tập huấn tạo có tham gia, kích thích sáng tạo từ người học Với phương pháp sắm vai cho phép người học thể cảm xúc, hành động việc đưa ý tưởng giải vấn đề cá nhân, tập thể hay cộng đồng Khái niệm Sắm vai phương pháp để tham dự viên đóng vai nhân vật tình liên quan đến chủ đề học Sắm vai trình diễn vấn đề gặp thực tế sống để tạo thấu cảm, trao đổi tìm giải pháp cho vấn đề Trong phương pháp sắm vai, người học tham gia thực vai trò nhiệm vụ vai diễn cụ thể thực hành giải vấn đề thực tế sống Học viên hồn tồn sáng tạo, thể khả quan trọng vận dụng kinh nghiệm, hiểu biết để giải vấn đề Sắm vai khác với kịch truyền thống Kịch có kịch trước, người tham gia phải tuân thủ theo kịch nội dung, lời thoại vai diễn Đặc điểm tương đồng khả diễn xuất điều quan tâm tham gia diễn kịch Đối Sắm vai khơng có kịch trước, có ý tưởng Tham dự viên nhận ý tưởng từ hướng dẫn viên, nhóm tự đề nội dung phân vai diễn Tính sáng tạo thực tế cao họ diễn theo kinh nghiệm có thực cộng đồng họ Một hình thức khác đảm bảo tham gia khơng “diễn viên” tình diễn mà cịn phát huy tham gia tối đa từ người học Đó phương pháp kịch tương tác Phương pháp hồn tồn khơng có kịch trước, hướng dẫn Người tham gia thể theo cách hiểu cảm xúc Đặc biệt, “tham dự viênn” người xem, lên thay vai diễn tình nhằm tìm kiếm giải pháp vấn đề ổn Điểm mấu chốt phương pháp cung cấp cho người học cách hình đa diện tìm kiếm giải pháp giải vấn đề, tăng cường hội học hỏi lẫn Điểm giống phương pháp là: - Tái lại tình thực tế, vấn đề cần phải giải Người tham gia có hội thể thân (kiến thức, kinh nghiệm sống, cảm xúc, diễn xuất) Tìm kiếm giải pháp giải vấn đề Thu hút tham gia, quan tâm người xung quanh Đều có thảo luận sau kết thúc hoạt động 33 Sắm vai Có ý tưởng, tập huấn viên trưởng nhóm người phân cơng vai Người sắm vai thể vai diễn kinh nghiệm, kỹ kiến thức thân Kết mong đơi giải pháp đề nhằm giải vấn đề hay ý tưởng ban đầu    Kịch tương tác Kịch truyền thống  Có kịch cụ thể  Có ý tưởng ban đầu, học viên người phát triển ý tưởng  Người tham gia tuân thủ theo hướng dẫn: lời thoại, thể cảm xúc, hành động minh họa Kết thúc theo ghi rõ kịch bản, Khơng thay đổi kịch  Ai tham gia  Trong tiến trình diễn người sắm vai thay thành viên khác từ tham dự viên cách tín hiệu dừng Tình sắm vai dừng lại lúc có tín hiệu giải pháp học rút Khơng cần tập luyện trước “tơn trọng” Ngun tắc bắt buộc phương pháp    Cần thực hành trước, trước lên trình diễn  Cần nhiều thời gian để luyện tập   Mục tiêu Phương pháp sắm vai sử dụng tập huấn có tham gia nhằm:          Giúp tăng hội rèn luyện kỹ tương tác giao tiếp người với người Tìm kiếm giải pháp giải cho vấn đề hay tình cá nhân, cộng đồng Giúp thay đổi quan điểm, tư tưởng hay thái độ cá nhân, cộng đồng Giúp người thấy tác động việc làm (hay thái độ, lời nói) họ người khác Tạo điều kiện cho tham dự viên cảm nhận người khác thấy hay hành động hồn cảnh Tạo hội cho người đóng vai trải nghiệm tâm lý, thái độ, hành vi đối tượng đóng vai Tạo mơi trường an tồn, thân mật để tham dự viên tự tìm hiểu hay bộc lộ vấn đề mà bình thường họ thấy khó đề cập đến Sắm vai giúp tác viên phát triển cộng đồng hay lãnh đạo cộng đồng nhìn thực trạng nhiều góc độ khác góc độ thân Tạo hội cho người tham gia sáng tạo thể thân, đóng góp việc tìm kiếm giải pháp giải vấn đề 34 Các bước thực      Bước 1: chuẩn bị tình huống/ chủ đề Bước 2: Cho học viên thảo luận, phân vai, phân cảnh (nếu có) viết nhanh kịch Bước 3: Thơng báo thời gian sắm vai Bước 4: thực sắm vai Tập huấn viên lưu ý yêu cầu thành viên lại quan sát, lắng nghe, ghi nhận lại câu nói, hành động, chi tiết đáng quan tâm học hỏi Bước 5: Thảo luận sau kết thúc sắm vai Những câu hỏi thường đặt Cảm giác người tham gia sắm vai nào? Họ có suy nghĩ sau sắm vai? Thành viên khác quan sát/ nghe/ cảm nhận gì? Những học rút từ tình sắm vai? Một số điểm lưu ý:  Người tập huấn viên cần quản lý thời gian tốt  Đảm bảo cho thành viên sắm vai thoát hẳn hoàn toàn vai diễn trước thảo luận  Tập trung nhận xét vai diễn giải pháp Không tập trung vào nhận xét cá nhân diễn nhằm đảm ngun tắc tơn trọng tham gia gia cảm xúc cá nhân Ví dụ Bạn A sắm vai chủ tịch xã, nhận xét nêu “anh chủ tịch xã làm v.v… khơng nên nêu anh A làm….”  Sau lần sắm vai, cần phải có học kinh nghiệm thảo luận từ học viên KỸ NĂNG ĐIỀU PHỐI TRONG TẬP HUẤN Người điều phối Là người hỗ trợ cho thành viên nhóm/ tập thể, thúc đẩy tham gia thành viên, làm việc học hỏi lẫn suốt trình tập huấn Liên quan đến việc quản lý thời gian, đảm bảo tham gia mục tiêu đạt Vai trò người điều phối     Giúp thành viên nhóm động não, tương tác tìm cách giải vấn đề phù hợp Giúp nhóm định giải vấn đề dựa thảo luận chung, người điều phối không định thay cho nhóm hay học viên Khuyến khích thành viên tham gia, đóng góp vào tập thể theo khả năng, kinh nghiệm, hiểu biết cá nhân Tạo tin tưởng tôn trọng thành viên nhóm để khuyến khích tương tác giao tiếp vào trình học tập, giải vấn đề Điều dẫn đến thành viên nhóm có hội học hỏi lẫn Đặc điểm người điều phối tốt     Khiêm tốn Cởi mở Kiên nhẫn Biết thông cảm 35          Chấp nhận Biết khuyến khích (sự tham gia thành viên) Tổng hợp kiến thức/ ý kiến thành viên Bao quát nhận nhu cầu người khác Chấp nhận học hỏi từ sai lầm Năng động biết tạo động lực cho người khác Lắng nghe tốt Tự tin Giao tiếp tốt Những kỹ người điều phối tập huấn + Ngôn ngữ không lời:     Biết quan sát: Nên nhìn bao qt xung quanh khơng nên tập trung vào cá nhân Di chuyển xung quanh với nhịp độ vừa phải, không nên đứng lâu chỗ Sử dụng cử chỉ, hành động khuyến khích, tơn trọng người khác: vỗ tay họ phát biểu, hiệu hết cách lịch sự, v.v… Lắng nghe: + Ngơn ngữ có lời:       Nói chậm rõ ràng Đặt câu hỏi tạo tham gia cho thành viên Có thể câu hỏi bắt đầu “bạn gì điều này….? Bạn nghĩ nào, Điều xảy không thực hiện….? Hạn chế câu hỏi “Có” “Khơng” Diễn đạt lại ý thành viên trường họp họ trình bày chưa rõ ý, hay muốn xác nhận lại người hiểu hay chưa nội dung vừa chia sẻ Trình bày hiệu có thêm ví dụ hình ảnh/ biểu tượng cụ thể Giao tiếp khéo léo, không biến thảo luận, giải thích trở nên nghiêm trọng giận cải vã Tóm tắt lại nội dung trình bày, thảo luận để đảm bảo thành viên điều hiểu qua người điều phối đánh giá mức độ tham gia, cảm xúc thành viên 36 ... lớp tập huấn 11 Tham dự viên tác động đến định tập huấn viên nào? 11 Một số phương pháp tập huấn 12 Một số phương pháp phổ biến gì? 12 Các phương pháp sử dụng tập. .. soát tập huấn viên ảnh hưởng đến tầm nhìn (người tham dự nhìn thấy nhau, nhìn tập huấn viên, phương tiện trực quan nào) Dưới sáu cách xếp phổ biến sử dụng thuyết trình chương trình tập huấn ảnh... tương tác Các phương pháp sử dụng tập huấn – Những thuận lợi hạn chế Phương pháp Thuyết trình: Thuyết trình lời tập huấn viên Thuyết trình/ thảo luận: Thuyết trình kèm theo thảo luận nhóm lớn