Khóa luận tốt nghiệp Họ và tên: Nguyễn Thị Thùy Lớp QT1101K 1 LI NểI U Cựng vi s phỏt trin ca xó hi loi ngi, cỏc hot ng sn xut kinh doanh ca cỏc doanh nghip ngy cng m rng v phỏt trin khụng ngng kộo theo s thay i v hot ng qun lý v c ch qun lý k toỏn luụn luụn tn ti gn lin vi qun lý. Do vy ngy cng cú nhiu ci tin i mi v mi mt. ỏp ng yờu cu qun lý ngy cng cao i vi s phỏt trin ca nn sn xut xó hi. Trong ú tin lng c coi l hng u ca chớnh sỏch kinh t xó hi. Nú liờn quan trc tip n cuc sng lao ng. Tin lng tỏc ng n sn xut khụng ch t phớa sc lao ng m nú cũn chi phi tỡnh cm, s nhit tỡnh ca ngi lao ng. Chớnh vỡ vy m cụng tỏc t chc tin lng trong cỏc doanh nghip l mt vn ht sc quan trng, nú ũi hi phi gii quyt hi ho gia 3 loi li ớch sau. Nh nc, cỏc doanh nghip v ngi lao ng nhm to ra iu kin thỳc y cỏc doanh nghip phỏt trin sn xut. Trong c ch qun lý kinh t, tin lng l mt ũn by quan trng vỡ vy cựng vi s i mi c ch kinh t hin nay ũi hi tin lng cng khụng ngng i mi sao cho phự hp thc s l ũn by kinh t mnh m trong cỏc doanh nghip. i mi cụng tỏc tin lng khụng ch l yờu cu i vi c quan cp trờn m cũn l yờu cu ca tng c s sn xut, ca tng doanh nghip. Vic chi tr lng hp lý cho ngi lao ng s kớch thớch ngi lao ng quan tõm n sn xut, to iu kin phỏt trin sn xut ca ton b nn kinh t quc dõn. T chc tt cụng tỏc hch toỏn tin lng giỳp cho doanh nghip qun lý tt qu lng, bo m vic chi tr lng v tr cp bo him xó hi ỳng nguyờn tc, ỳng ch . Vỡ vy hch toỏn kinh doanh tr thnh mt vn cp thit cú tm quan trng trong ton b nn sn xut ca nc ta hin nay núi chung v cỏc doanh nghip núi riờng. Vic thanh toỏn ly thu bự chi cú lói va l ng lc va l mc tiờu ca cỏc nh sn xut ũi hi phi quan tõm ti cỏc khõu trong quỏ trỡnh sn Khóa luận tốt nghiệp Họ và tên: Nguyễn Thị Thùy Lớp QT1101K 2 xut, c bit i vi chi phớ lao ng phi c chỳ ý quan tõm nhiu nht. Bi vỡ nú l mt trong nhng chi phớ cu thnh nờn giỏ tr sn phm. Vic s dng lao ng hp lý s tit kim c chi phớ lao ng sng, gúp phn h thp giỏ thnh sn phm, tng doanh thu cho doanh nghip, ci thin nõng cao i sng vt cht, v tinh thn cho ngi lao ng. Kt hp gia kin thc ó hc nh trng v qua thi gian thc tp, v cựng vi s hng dn ca cỏn b phũng k toỏn cụng ty TNHH may Yes Vina em ó chn chuyờn : Hon thin cụng tỏc Hch toỏn tin lng v cỏc khon trớch theo lng lm ti nghiờn cu. Ni dung chuyờn gm 3 chng: Chng I: C s lý lun chung v tin lng v cỏc khon trớch theo lng trong doanh nghip. Chng II: Thc trng cụng tỏc hch toỏn tin lng v cỏc khon trớch theo lng ti Cụng ty TNHH May Yes Vina Chng III: Mt s ý kin v kin ngh nhm hon thin cụng tỏc k toỏn tin lng v cỏc khon trớch theo lng ti Cụng ty TNHH May Yes Vina Khóa luận tốt nghiệp Họ và tên: Nguyễn Thị Thùy Lớp QT1101K 3 CHNG I: C S Lí LUN CHUNG V TIN LNG CC KHON TRCH THEO LNG. I. NHNG VN CHUNG V TIN LNG V CC KHON TRCH THEO LNG I.1. Khỏi nim, vai trũ v chc nng ca tin lng. I.1.1. Khỏi nim v bn cht ca tin lng. Lao ng l mt hot ng chõn tay v trớ úc ca con ngi nhm bin i tỏc ng mt cỏch t nhiờn thnh nhng vt phm ỏp ng cho nhu cu sinh hot ca con ngi. Trong mi ch xó hi, vic sỏng to ra ca ci vt cht u gn lin vi lao ng. Do vy lao ng l cn thit cho s tn ti v phỏt trin ca xó hi loi ngi, l yu t c bn nht, quyt nh nht trong quỏ trỡnh sn xut. Sn xut dự di hỡnh thc no thỡ ngi lao ng, t liu sn xut v i tng lao ng u l nhng nhõn t khụng th thiu m bo tin hnh liờn tc quỏ trỡnh tỏi sn xut xó hi núi chung v quỏ trỡnh sn xut kinh doanh ca cỏc doanh nghip núi riờng thỡ mt vn thit yu l phi tỏi sn xut sc lao ng. Vỡ vy khi h tham gia lao ng sn xut cỏc doanh nghip thỡ ũi hi cỏc doanh nghip phi tr thự lao cho h. Trong nn kinh t th trng thỡ vic tr thự lao cho ngi lao ng c biu hin bng thc o giỏ tr v c gi l tin lng. Nh vy tin lng l biu hin bng tin ca hao phớ lao ng sng cn thit m doanh nghip tr cho ngi lao ng theo thi gian, theo khi lng cụng vic m ngi lao ng ó cng hin cho doanh nghip V bn cht tin lng l biu hin bng tin ca giỏ c sc lao ng. Mt khỏc tin lng cũn l ũn by kinh t khuyn khớch tinh thn lm vic hng hỏi ca ngi lao ng, kớnh thớch v to mi quan tõm ca ngi lao ng n kt qu cụng vic ca h. Núi cỏch khỏc tin lng l mt nhõn t thỳc y tng nng sut lao ng. Khóa luận tốt nghiệp Họ và tên: Nguyễn Thị Thùy Lớp QT1101K 4 I.1.2. Vai trũ v chc nng ca tin lng. Tin lng l mt phm trự kinh t, nú gn lin vi lao ng v nn sn xut hng hoỏ. Trong iu kin cũn tn ti nn sn xut hng hoỏ v tin t thỡ tin lng cũn l mt yu t ca chi phớ sn xut kinh doanh. Tin lng l ngun thu nhp ch yu ca ngi lao ng, cỏc doanh nghip thng s dng tin lng lm ũn by khuyn khớch tinh thn tớch cc lao ng l nhõn t thỳc y tng nng sut lao ng. Vỡ vy tin lng cú cỏc chc nng sau: I.1.2.1 Chc nng tỏi sn xut sc lao ng. Cựng vi quỏ trỡnh tỏi sn xut ca ci võt cht, sc lao ng cng cn phi c tỏi to. Trong cỏc hỡnh thỏi kinh t xó hi khỏc nhau vic tỏi sn xut sc lao ng cú s khỏc nhau. S khỏc nhau ny th hin bi quan h sn xut thng tr. Song nhỡn chung quỏ trỡnh tỏi sn xut sc lao ng din ra trong lch s th hin rừ s tin b ca xó hi. S tin b ny gn lin vi s tỏc ng mnh m v sõu sc ca nhng thnh tu khoa hc - k thut m nhõn loi sỏng to ra. Chớnh nú ó lm cho sc lao ng c tỏi sn xut ngy cng tng c v s lng v c v cht lng. Quỏ trỡnh tỏi sn xut sc lao ng c thc hin bi vic tr cụng cho ngi lao ng thụng qua tin lng. Sc lao ng l sn phm ch yu ca xó hi, nú luụn luụn c hon thin v phỏt trin nh thng xuyờn c duy trỡ v khụi phc. Nh vy bn cht ca tỏi sn xut sc lao ng ngha l m bo cho ngi lao ng cú mt s lng tin lng sinh hot nht nh h cú th: - Duy trỡ v phỏt trin sc lao ng ca chớnh mỡnh. - Sn xut ra sc lao ng mi. - Tớch ly kinh nghim, nõng cao trỡnh hỡnh thnh k nng lao ng, tng cng cht lng lao ng. Khóa luận tốt nghiệp Họ và tên: Nguyễn Thị Thùy Lớp QT1101K 5 I.1.2.2. Chc nng l ũn by kinh t. Thc t cho thy rng khi c tr cụng xng ỏng thỡ ngi lao ng s lm vic tớch cc, s khụng ngng hon thin mỡnh hn na v ngc li, nu ngi lao ng khụng c tr lng xng ỏng vi cụng sc ca h b ra thỡ s cú nhng biu hin tiờu cc khụng thun li cho li ớch ca doanh nghip. Thm chớ nú s cú nhng cuc ỡnh cụng xy ra, bo lon gõy nờn xỏo trn v chớnh tr, mt n nh xó hi. mt mc nht nh thỡ tin lng l mt bng chng th hin giỏ tr, a v v uy tớn ca ngi lao ng trong gia ỡnh, ti doanh nghip cng nh ngoi xó hi. Do ú cn thc hin ỏnh giỏ ỳng nng lc v cụng lao ng ca ngi lao ng i vi s phỏt trin ca doanh nghip, tớnh tin lng tr thnh cụng c qun lý khuyn khớch vt cht v l ng lc thỳc y sn xut phỏt trin. I.1.2.3. Chc nng iu tit lao ng. Trong quỏ trỡnh thc hin k hoch phỏt trin cõn i gia cỏc ngnh, ngh cỏc vựng trờn ton quc, nh nc thng thụng qua h thng thang bng lng, cỏc ch ph cp cho tng ngnh ngh, tng vựng lm cụng c iu tit lao ng. Nh ú tin lng ó gúp phn to ra mt c cu hp lý to iu kin cho s phỏt trin ca xó hi. I.1.2.4. Chc nng thc o hao phớ lao ng xó hi. Khi tin lng c tr cho ngi lao ng ngang vi giỏ tr sc lao ng m h b ra trong quỏ trỡnh thc hin cụng vic thỡ xó hi cú th xỏc nh chớnh xỏc hao phớ lao ng ca ton th cng ng thụng qua tng qu lng cho ton th ngi lao ng. iu ny cú ngha trong cụng tỏc thng kờ, giỳp nh nc hoch nh cỏc chớnh sỏch iu chnh mc lng ti thiu m bo hp lý thc t luụn phự hp vi chớnh sỏch ca nh nc. Khóa luận tốt nghiệp Họ và tên: Nguyễn Thị Thùy Lớp QT1101K 6 I.1.2.5. Chc nng cụng c qun lý nh nc. Trong quỏ trỡnh hot ng sn xut kinh doanh ngi s dng lao ng ng trc hai sc ộp l chi phớ sn xut v kt qu sn xut. H thng tỡm mi cỏch cú th lm gim thiu chi phớ trong ú cú tin lng tr cho ngi lao ng. B lut lao ng ra i, trong ú cú ch tin lng, bo v quyn lm vic, li ớch v cỏc quyn khỏc ca ngi lao ng ng thi bo v quyn li ngi lao ng v li ớch hp phỏp ca ngi lao ng, to iu kin cho mi quan h lao ng c hi ho v n nh gúp phn phỏt huy trớ sỏng to v ti nng ca ngi lao ng nhm t nng sut, cht lng v tin b xó hi trong lao ng, sn xut, dch v, tng hiu qu s dng v qun lý lao ng. Vi cỏc chc nng trờn ta cú th thy tin lng úng mt vai trũ quan trng vic thỳc y sn xut v phỏt trin phỏt huy tớnh ch ng, sỏng to ca ngi lao ng, tng nng sut lao ng v tng hiu qu sn xut kinh doanh. I.2. Mc ớch, nhim v ca k toỏn tin lng v cỏc khon trớch theo lng. - T chc ghi chộp, phn ỏnh, tng hp cỏc s liu v s lng lao ng, thi gian v kt qu lao ng. Tớnh lng v trớch cỏc khon theo lng, phõn b chi phớ nhõn cụng ỳng i tng s dng lao ng. - Hng dn, kim tra cỏc nhõn viờn hch toỏn cỏc b phn sn xut kinh doanh, cỏc phũng ban thc hin y cỏc chng t ghi chộp ban u v lao ng, tin lng, m s cn thit v hch toỏn nghip v lao ng tin lng ỳng ch , ỳng phng phỏp. - Tớnh toỏn phõn b chớnh xỏc i tng chi phớ tin lng, cỏc khon trớch theo lng vo chi phớ sn xut kinh doanh ca cỏc b phn, n v s dng lao ng. - Lp cỏc bỏo cỏo v lao ng, tin lng thuc phn vic do mỡnh ph trỏch. Khóa luận tốt nghiệp Họ và tên: Nguyễn Thị Thùy Lớp QT1101K 7 - nh k tin hnh phõn tớch tỡnh hỡnh qun lý, s dng thi gian lao ng, chi phớ nhõn cụng, nng sut lao ng, xut cỏc bin phỏp nhm khai thỏc s dng trit , cú hiu qu mi tim nng lao ng sn cú trong doanh nghip. I.3. Phõn loi tin lng. Do cú nhiu hỡnh thc tin lng vi tớnh cht khỏc nhau, chi tr cho cỏc i tng khỏc nhau nờn cn phõn loi tin lng theo tiờu thc phự hp. Trờn thc t cú rt nhiu cỏch phõn loi tin lng nh: Phõn loi tin lng theo cỏch thc tr lng (lng sn phm, lng thi gian), phõn theo i tng tr lng (lng giỏn tip, lng trc tip), phõn loi theo chc nng lao ng tin lng (lng sn xut, lng bỏn hng, lng qun lý) Mi mt cỏch phõn loi u cú nhng tỏc dng nht nh trong qun lý. V mt hch toỏn tin lng c chia lm hai loi l: Tin lng chớnh v tin lng ph. - Tin lng chớnh: B phn tin lng tr cho ngi lao ng trong thi gian thc t cú lm vic, bao gm c tin lng cp bc, tin thng v cỏc khon ph cp cú tớnh cht lng. Tin lng chớnh ca cụng nhõn sn xut c hch toỏn trc tip vo chi phớ sn xut sn phm, cú quan h trc tip vi khi lng sn phm sn xut v gn vi nng sut lao ng. I.4. Nguyờn tc hch toỏn. Trong ch xó hi ch ngha thỡ phõn phi theo lao ng l nguyờn tc c bn nht. - Trong iu kin nh nhau, lm vic ngang nhau thỡ tr cụng ngang nhau, lao ng khỏc nhau thỡ tr cụng cng khỏc nhau. - Trong iu kin khỏc nhau. lao ng nh nhau cú th tr cụng khỏc nhau, hoc lao ng khỏc nhau cú th tr cụng bng nhau. Hin vic tớnh toỏn v thanh toỏn tin lng t phớa doanh ghip, cho ngi lao ng ch yu l a vo cỏc ngh nh v cỏc iu khon, iu l trong B lut Khóa luận tốt nghiệp Họ và tên: Nguyễn Thị Thùy Lớp QT1101K 8 lao ng ca nc Cng Ho Xó Hi Ch Ngha Vit Nam ngy 05/07/1994. iu 55 trong B lut lao ng cú quy nh: "Tin lng ca ngi lao ng do hai bờn tho thun trong hp ng lao ng v c tr theo nng sut lao ng, cht lng v hiu qu cụng vic. Mc lng ca ngi lao g khụng thp hn mc lng ti thiu do nh nc quy nh". iu 8 ca Ngh nh 26/CP ngy 23/05/1993 ca chớnh ph quy nh: - Lm cụng vic gỡ, chc v gỡ hng lng theo cụng vic ú thụng qua hp ng lao ng v tho c lao ng tp th. i vi cụng nhõn viờn trc tip sn xut kinh doanh, c s xp lng l tiờu chun cp bc k thut, i vi viờn chc tiờu chun l nghip v chuyờn mụn, i vi qun lý doanh nghip l tiờu chun xp hng doanh nghip theo phc tp v qun lý v hiu qu sn xut kinh doanh. - Vic tr lng phi theo kt qu sn xut kinh doanh v doanh nghip phi bo m cỏc ngha v i vi nh nc khụng c thp hn quy nh hin hnh, nh nc khụng h tr ngõn sỏch thc hin ch tin lng mi. Tt c cỏc quy nh trờn iu phc v cho vic: + m bo tỏi sn xut sc lao ng v khụng ngng nõng cao i sng vt cht, tinh thn cho ngi lao ng. + Lm cho nng sut lao ng khụng ngng c nõng cao. + m bo tớnh n gin d hiu. Xột trong mi liờn h vi giỏ thnh sn phm, tin lng l mt b phn quan trng ca chi phớ, vỡ vy vic thanh toỏn, phõn b chớnh xỏc tin lng vo giỏ thnh sn phm, tớnh ỳng, tớnh v thanh toỏn kp thi tin lng cho ngi lao ng s gúp phn hon thnh k hoch sn xut, h giỏ thnh sn phm, tng nng sut lao ng, tng tớch lu v ci thin i sng ngi lao ng. Nhỡn chung, cỏc doanh nghip do tn ti trong nn kinh t th trng, li nhun c coi l mc tiờu hng u nờn vic tit kim c chi phớ tin lng l Khóa luận tốt nghiệp Họ và tên: Nguyễn Thị Thùy Lớp QT1101K 9 mt nhim v quan trng. Trong ú cỏch thc tr lng c la chn sau khi nghiờn cu thc t cỏc loi cụng vic trong doanh nghip l bin phỏp c bn nht, cú hiu qu cao tit kim khon chi phớ ny. Thụng thng trong doanh nghip thỡ cỏc phn vic phỏt sinh a dng vi quy mụ ln nh khỏc nhau. Vỡ vy cỏc hỡnh thc tr lng hin nay c cỏc doanh nghip ỏp dng linh hot, phự hp vi mi trng hp, hon cnh c th cú c hiu qu kinh t cao nht. I.5. Hỡnh thc tr lng, ni dung qu tin lng v cỏc khon trớch theo lng. I.5.1. Cỏc hỡnh thc tr lng. Tin lng l thu nhp chớnh ca ngi lao ng, do ú phi m bo bự p sc lao ng ca ngi lao ng ó b ra v ỏp ng c nhu cu thit yu ca h. Trong cỏc doanh nghip mi thnh phn kinh t khỏc nhau ca nn kinh t th trng cú rt nhi loi lao ng khỏc nhau, tớnh cht vai trũ ca tng loi lao ng i vi mi quỏ trỡnh sn xut kinh doanh li khỏc nhau. Vỡ th mi doanh nghip phi la chn hỡnh thc tr lng no cho ngi lao ng sao cho phự hp vi c im cụng ngh, vi trỡnh nng lc qun lý ca mỡnh. Mt khỏc vic la chn hỡnh thc tr lng ỳng n cũn cú tỏc dng tho món li ớch ngi lao ng, chp hnh tt k lut lao ng nõng cao nng sut lao ng giỳp doanh nghip tit kim c chi phớ nhõn cụng h c giỏ thnh sn phm. Trong cỏc doanh nghip nc ta hin nay ch yu ỏp dng hỡnh thc tr lng sau: Hỡnh thc tr lng theo thi gian. - Hỡnh thc tr lng theo sn phm. - Hỡnh thc tr lng khoỏn. Khãa luËn tèt nghiÖp Hä vµ tªn: NguyÔn ThÞ Thïy – Líp QT1101K 10 I.5.1.1. Hình thức trả lương theo thời gian. Hình thức trả lƣơng theo thời gian là thực hiện việc tính trả lƣơng cho ngƣời lao động theo thời gian làm việc thực tế, theo ngành nghề và trình độ thành thạo nghiệp vụ kỹ thuật chuyên môn của ngƣời lao động. Tuỳ theo tính chất lao động khác nhau, mỗi ngành nghề cụ thể có một tháng lƣơng riêng. Trong mỗi tháng lƣơng lại tuỳ theo trình độ thành thạo nghiệp vụ kỹ thuật chuyên môn mà chi làm nhiều bậc lƣơng, mỗi bậc lƣơng có một mức tiền lƣơng nhất định. Tiền lƣơng theo thời gian có thể tính theo: Tháng, tuần, ngày, giờ. a. Lương tháng. Tiền lƣơng tháng là tiền lƣơng trả cố định hàng tháng trên cơ sở hợp đồng lao động. Lƣơng tháng thƣờng đƣợc áp dụng để trả lƣơng cho nhân viên làm công tác quản lý kinh tế, quản lý hành chính là các nhân viên thuộc các ngành hoạt động không có tính chất sản xuất. Cách tính: Lƣơng tháng = Ltt *(Hcb +Hpc) Trong đó: Ltt: Mức lƣơng tối thiểu do nhà nƣớc quy định Hcb: Hệ số thang bậc lƣơng của từng ngƣời Hpc: Hệ số các khoản phụ cấp b. Lương tuần: Tiền lƣơng tuần là tiền lƣơng trả cho 1 tuần làm việc Lƣơng tuần = Mức lƣơng tháng * 12 52 . Cụng ty TNHH May Yes Vina Chng III: Mt s ý kin v kin ngh nhm hon thin cụng tỏc k toỏn tin lng v cỏc khon trớch theo lng ti Cụng ty TNHH May Yes Vina Khóa. tháng lƣơng lại tuỳ theo trình độ thành thạo nghiệp vụ kỹ thuật chuyên môn mà chi làm nhiều bậc lƣơng, mỗi bậc lƣơng có một mức tiền lƣơng nhất định. Tiền lƣơng