BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT BÙI TIẾT CƯỜNG NGHIÊN CỨU GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC LAO ĐỘNG VÀ TRẢ LƯƠNG TẠI ĐIỆN LỰC THỊ XÃ QUẢNG YÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI - 2013 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT BÙI TIẾT CƯỜNG NGHIÊN CỨU GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC LAO ĐỘNG VÀ TRẢ LƯƠNG TẠI ĐIỆN LỰC THỊ XÃ QUẢNG YÊN Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60340410 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC PGS.TS Đỗ Hữu Tùng HÀ NỘI - 2013 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn với đề tài: “Nghiên cứu giải pháp hoàn thiện tổ chức lao động trả lương Điện lực Thị xã Quảng n” cơng trình nghiên cứu khoa học độc lập riêng tơi, số liệu có nguồn gốc rõ ràng, kết nghiên cứu nêu luận văn trung thực chưa công bố cơng trình nghiên cứu khoa học trước Hà Nội, ngày 02 tháng 10 năm 2013 Tác giả Bùi Tiết Cường MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục Danh mục chữ viết tắt Danh mục bảng, hình MỞ ĐẦU CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TỔ CHỨC LAO ĐỘNG VÀ TRẢ LƯƠNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP .5 1.1 Tổng quan lý luận công tác tổ chức lao động, trả lương cho người lao động doanh nghiệp 1.1.1.Công tác tổ chức lao động 1.1.2 Công tác tiền lương 10 1.2 Tổng quan thực tiễn công tác tổ chức lao động , trả lương cho người lao động Điện lực 15 1.2.1 Công tác tổ chức lao động 15 1.2.2 Công tác trả tiền lương 20 1.2.3 Mối quan hệ lao động tiền lương 29 CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG CƠNG TÁC TỔ CHỨC LAO ĐỘNG VÀ TRẢ LƯƠNG TẠI ĐIỆN LỰC THỊ XÃ QUẢNG YÊN 31 2.1 Khái quát Điện Lực Thị Xã Quảng Yên 31 2.1.1 Quá trình hình thành phát triển 31 2.1.2 Lĩnh vực phương thức hoạt động kinh doanh 33 2.1.3 Đặc điểm sản phẩm thị trường 34 2.1.4 Đặc điểm công nghệ sản xuất 35 2.1.5 Kết sản xuất kinh doanh 36 2.2 Phân tích tình hình tổ chức lao động Điện Lực Thị Xã Quảng Yên 37 2.2.1 Quy mô, chất lượng cấu lao động 37 2.2.2 Tình hình tổ chức chế độ cơng tác, lao động tập thể Điện Lực 39 2.2.3 Bố trí tổ chức nơi làm việc phục vụ nơi làm việc 42 2.2.4 Tổ chức công tác định mức lao động 42 2.2.5 Các giải pháp quản lý, phân công lao động áp dụng Điện Lực Thị xã Quảng Yên 48 2.3 Phân tích tình hình tổ chức công tác trả tiền lương Điện lực thị xã Quảng Yên 49 2.3.1.Công tác kế hoạch hóa quỹ lương 49 2.3.2 Phương pháp hình thức trả lương áp dụng điện lực thị xã Quảng Yên 52 2.3.3 Quản lý quỹ lương công tác chi trả tiền lương Điện Lực 59 2.3.4 Các biện pháp khuyến khích nâng cao hiệu lao động tiền lương, tiền thưởng 67 CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC TỔ CHỨC LAO ĐỘNG VÀ TRẢ LƯƠNG TẠI ĐIỆN LỰC THỊ XÃ QUẢNG YÊN 74 3.1 Tình hình thực tế định hướng phát triển Điện lực thị xã Quảng Yên 74 3.1.1 Tình hình thực tế 74 3.1.2 Định hướng phát triển Điện lực Thị Xã Quảng Yên 74 3.1.3 Định hướng cho công tác tổ chức lao động trả lương Điện Lực Quảng Yên thời gian tới 76 3.2 Một số giải pháp hồn thiện cơng tác tổ chức lao động Điện Lực Thị xã Quảng Yên 77 3.2.1 Hồn thiện việc phân cơng lao động hợp tác lao động 77 3.2.2.Cải tiến việc tổ chức phục vụ nơi làm việc 78 3.2.3 Hoàn thành định mức lao động 80 3.2.4 Quy định khơng ngừng hồn thiện hình thức kích thích vật chất tinh thần người lao động Đào tạo nâng cao trình độ cho người lao động 81 3.2.5 Đảm bảo an toàn lao động không ngừng cải thiện điều kiện lao động 82 3.2.6 Tăng cường kỷ luật lao động phát huy tính sáng tạo người lao động 83 3.3 Một số giải pháp hoàn thiện công tác trả lương Điện lực Thị Xã Quảng Yên 84 3.3.1 Xây dựng quản lý tiền lương tối thiểu 84 3.2.2 Hoàn thiện xây dựng quản lý quỹ tiền lương 86 3.2.3 Tiến hành phân tích cơng việc xây dựng bảng tiêu chuẩn cấp bậc công việc 87 3.2.4 Củng cố phận chuyên trách làm công tác lao động tiền lương đơn vị 88 3.2.5 Xây dựng chế trả lương 89 KẾT LUẬN 93 TÀI LIỆU THAM KHẢO DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ ATĐ An toàn điện BHXH Bảo hiểm xã hội CBCNV Cán công nhân viên ĐL Điện lực DVBLĐN Dịch vụ bán lẻ điện KKHTNV Khuyến khích hồn thành nhiệm vụ KTV Kỹ thuật viên QTL Quỹ tiền lương SCL Sửa chữa lớn SCTX Sửa chữa thường xuyên SXKD Sản xuất kinh doanh TBA Trạm biến áp TX Thị xã DANH MỤC CÁC BẢNG, HÌNH Bảng 2.1 Bảng kết hoạt động sản xuất kinh doanh 36 Bảng 2.2 Tình hình phân bổ lao động Điện lực Thị Xã Quảng Yên năm 2010 – 2012 37 Bảng 2.3 Cơ cấu độ tuổi lao động Điện lực Thị Xã Quảng Yên 38 Bảng 2.4 Tình hình thực mức lao động năm 2010 – 2012 Điện lực Thị Xã Quảng Yên 44 Bảng 2.5 Kết cấu mức lao động năm 2011 47 Bảng 2.6: Tiêu chí đánh giá mức độ hồn thành cơng việc 58 Bảng 2.7 Lương thu ngân viên điện Điện lực Thị xã Quảng Yên tháng 8/2013 59 Hình 2.1 Sơ đồ tổ chức máy Điện lực thị xã Quảng Yên 39 MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Trong kinh tế thị trường doanh nghiệp đặt cạnh tranh liệt Vì để tồn phát triển doanh nghiệp phải thường xuyên tìm cách nâng cao hiệu sản xuất kinh doanh Trong cơng việc phải quan tâm hàng đầu tổ chức lao động Những việc làm khác trở nên vô nghĩa công tác quản lý lao động không ý mức khơng thường xun củng cố Thậm chí khơng có hiệu quả, khơng thể thực chiến lược hoạt động không đôi với việc hồn thiện cải tiến cơng tác quản lý lao động Một doanh nghiệp dù có điều kiện thuận lợi kinh doanh, có đầy đủ điều kiện vật chất kĩ thuật để kinh doanh có lãi, đội ngũ công nhân viên đủ mạnh khoa học quản lý khơng áp dụng cách có hiệu doanh nghiệp khơng tồn phát triển Ngược lại doanh nghiệp có nguy sa sút, yếu để khôi phục hoạt động nó, cán lãnh đạo phải xếp, bố trí lại đội ngũ lao động doanh nghiệp, sa thải nhân viên yếu kém, thay đổi chỗ, tuyển nhân viên nhằm đáp ứng tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp phù hợp với khả làm việc người Tiền lương loại giá hàng hoá khác thị trường, tiền lương tiền công người lao động khu vực sản xuất kinh doanh thị trường định Nguồn tiền lương thu nhập người lao động bắt nguồn từ kết hoạt động sản xuất kinh doanh Sự quản lý vĩ mô Nhà nước lĩnh vực bắt buộc doanh nghiệp phải đảm bảo cho người lao động có mức thu nhập thấp phải mức lương tối thiểu Nhà nước quy định Trong yếu tố trình sản xuất, sức lao động yếu tố mang tính định Do nói tiền lương phạm trù sản xuất, yêu cầu phải tính đúng, tính đủ trước trả cấp phát cho người lao động Cũng sức lao động yếu tố trình sản xuất cần phải bù đắp sau hao phí, nên tiền lương phải thơng qua trình phân phối phân phối lại thu nhập quốc dân dựa hao phí, hiệu lao động Và tiền lương lại thể phạm trù phân phối Sức lao động hàng hoá loại hàng hoá khác nên tiền lương phạm trù trao đổi Nó địi hỏi phải ngang giá với giá tư liệu tiêu dùng, sinh hoạt cần thiết nhằm tái sản xuất sức lao động sức lao động cần phải tái sản xuất thông qua quỹ tiêu dùng cá nhân tiền lương lại phạm trù thuộc lĩnh vực tiêu dùng Vấn đề lao động tiền lương thực tế nghiên cứu nhiều, với góc độ khác Nhưng phạm vi đề tài học viên đưa việc thực giải pháp hoàn thiện tổ chức lao động, trả lương Điện lực thị xã Quảng Yên, với đặc thù riêng doanh nghiệp nhà nước, hoạt động sở thực chưa theo chế thị trường Trong năm xu hướng có thị trường điện cạnh tranh yêu cầu tất yếu, ngồi vấn đề khác thì, việc bố trí tổ chức nhân lực phù hợp với tình hình thực tế, việc trả lương với khả công việc người lao động sở áp dụng thực tiến khoa học phần tất yếu phải diễn Để phát triển môi trường thị trường điện cạnh tranh nay, trình đào tạo phát triển nguồn nhân lực, trả lương Điện lực thiết phải có nghiên cứu khoa học kỹ thuật, yêu cầu cần thiết Nghiên cứu, xây dựng giải pháp nhằm không ngừng phát triển chất lượng, đổi mạnh mẽ, sâu sắc mang lại hài lòng cho khách hàng sử dụng điện đóng góp vào phát triển xã hội nói chung Mà EVN lấy năm 2013 năm “Nâng cao hiệu công tác kinh doanh dịch vụ khách hàng” Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn nêu trên, nhận thức vấn đề này, trình tìm hiểu Điện lực thị xã Quảng Yên, học viên chọn nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu giải pháp hoàn thiện tổ chức lao động trả lương Điện lực Thị xã Quảng Yên” cần thiết Luận văn thạc sỹ tập trung nghiên cứu thực trạng đưa giải pháp hồn thiện cơng tác tổ chức lao động trả lương, mà điển hình đội ngũ cán công nhân viên Điện lực thị xã Quảng Yên đồng thời đưa số giải pháp nhằm đóng góp cho hoạt động phát triển đội ngũ cán công nhân viên Điện lực ngày trở nên hiệu quả, động linh hoạt hơn, đảm bảo trách nhiệm xã hội, nhanh chóng thích ứng trước cạnh tranh khốc liệt thị trường điện thời gian tới 81 kết người lao động cảm thấy hài lòng với cơng sức mà bỏ Mức lao động hợp lỹ giúp doanh nghiệp tổ chức lao động khoa học nhằm khai thác hết lực sản xuất, giảm giá thành sản phẩm để nâng cao khả cạnh tranh thị trường 3.2.4 Quy định không ngừng hồn thiện hình thức kích thích vật chất tinh thần người lao động Đào tạo nâng cao trình độ cho người lao động Để kích thích vật chất tinh thần người lao động Điện lực thị xã Quảng yên đạt hiệu cao, cần phải kết hợp vận dụng cách linh hoạt chế độ tiền lương, hình thức trả lương, trả thưởng an tồn, thưởng khuyến khích hồn thành nhiện vụ, thưởng suất, thưởng sáng kiến cải tiến kỹ thuật, đãi ngộ tiền không tiền Cơ chế đãi ngộ không tiền như: giấy khen, khen, danh hiệu thi đua cần thực thường xuyên Ngoài lãnh đạo điện lực cần chăn no nhiều đến hoạt động văn hóa thể thao phong trào văn hóa văn nghệ, trận thi đấu thể thao cán công nhân viên ( bóng đá, cầu lơng, bóng chuyền…) Tổ chức thăm quan học hỏi giao lưu, du lịch di tích lịch sử, danh thắng cảnh Để người tăng cường sức khỏe, có hội đồn kết hiểu biết hơn, thỏa mái tinh thần sau lao động, để tiếp tục sản xuất có hiệu Cơng tác đào tạo nâng cao trình độ cho người lao động yêu cầu, cần thiết Điện Lực Thị Xã Quảng Yên Bởi lẽ theo xu hướng phát triển kinh tế nước ta thời gian tới nhanh, đặc biệt ngành điện thay đổi với tốc độ nhanh chóng để, trước bước tạo đà cho kinh tế nước ta Muốn ngành điện nói chung, Điện Lực Quảng Yên nói riêng phải tạo phát triển bền vững, kinh doanh có lãi tiếp tục tái đầu tư thay thiết bị có cơng nghệ cao, tự động hóa dây truyền sản xuất Gắn với đội ngũ lao động cần phải đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ khai thác, kỹ sử dụng, cập nhật công nghệ sản xuất 82 Thực trạng lao động Điện lực Thị xã Quảng Yên chưa cao, để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ thời gian tới cần phải thực cụ thể sau Đề nghị tuyển dụng nhân viên có trình độ thực sự, đào tạo quy trường đại học có chuyên ngành điện, ngành có liên quan Tổ chức lớp bồi dưỡng ngắn hạn, dài hạn nghiệp vụ chuyên môn, đào tạo lại cho cán nhân viên phù hợp vị trí cơng việc Hàng năm lập kế hoạch cho cơng tác đào tạo với đối tượng nâng cao trình độ ngoại ngữ, tin học, nghiệp vụ kinh doanh, công tác giao tiếp khách hàng, tiếp cận thay đổi công nghệ mới, công tác quản lý… Tiếp tục liên hệ với sở đào tạo ngành điện để cử người học Cùng với việc tổ chức đào tạo theo kế hoạch, xây dựng trước, việc đào tạo đột xuất chỗ cần trú trọng quan tâm Điện Lực Cần tổ chức thường xuyên đánh giá chất lượng lao động sau khóa học kết thúc, để có biện pháp điều chỉnh phù hợp Đề nghị cấp tăng cường bổ xung kinh phí đào tạo cho Điện lực 3.2.5 Đảm bảo an tồn lao động khơng ngừng cải thiện điều kiện lao động Ngành điện ngành nguy hiểm, đội ngũ cán công nhân viên thường xuyên phải tiếp xúc với cấp điện áp từ cao đến hạ áp, vị trí cơng việc tiến hành cao Với nhiều nguy tai nạn tiềm ẩn, cơng tác an tồn bảo hộ lao động, cải thiện điều kiện lao động yêu cầu hàng đầu ngành điện nói chung, Điện Lực Quảng Yên nói riêng Do thời gian tới Điện Lực Quảng Yên cần tiếp tục trì thực nghiêm túc công việc sau Hàng năm tổ chức bồi huấn, sát hạch quy trình quy phạm an tồn kỹ thuật điện cho tất cán công nhân viên điện lực cá nhân phải tự xây dựng cho thân phương án phịng chống tai nạn thương tích với cơng việc thường xun tiếp xúc Các cá nhân từ tuyển dụng đến giao việc phải qua bước huấn luyện quy trình an tồn Hàng tuần phải tổ chức giao ban an toàn từ cấp tổ sản xuất đến cấp điện lực Hàng tháng điện lực phải tổ chức bồi huấn quy trình an tồn với chun đề cụ thể 83 Hàng năm phải tổ chức bồi huấn cơng tác phịng chống cháy nổ, vệ sinh cơng nghiệp, mua sắm trang bị huấn luyện sử dụng trang bị bảo hộ cá nhân Tổ chức diễn tập cố, lưới điện, phòng chống cháy nổ Tuyệt đối không để cán công nhân viên làm việc mà thiếu trang bị bảo hộ lao động, trang bị bảo hộ lao động phải thử nghiệm định kỳ theo quy định Tuyên truyền giáo dục công tác an tồn bảo hộ lao động, băng nhiều hình thức huấn luyện định kỳ đột xuất, tổ chức thi thực hành, hình ảnh hiệu trực quan, sử lý vi phạm hình thức lương thưởng kỷ luật, mời giáo viên chuyên ngành hướng dẫn giảng dạy toàn điện lực Cải thiện điều kiện lao động cho người lao động cách trang bị đầy đủ phương tiện, thiết bị máy móc ngày đại cho công việc nặng nhọc độc hại, quan tâm nhiều đến môi trường làm việc người lao động 3.2.6 Tăng cường kỷ luật lao động phát huy tính sáng tạo người lao động Thực tế việc chấp hành kỷ luật lao động cán công nhân viên Điện lực Thị xã Quảng Yên tốt Tuy nhiên để trì cơng tác địi hỏi cố gắng cao tồn thể điện lực, cơng tác tăng cường kỷ luật lao động cần nâng cao Phải tăng cường việc giáo dục nhận thức kỷ luật lao động tuyên truyền phổ biến nội quy lao động, thảo luận kiểm điểm tình hình kỷ luận lao động họp tổ sản xuất, đội sản xuất, phịng chức năng, tồn điện lực, thơng báo kịp thời tình hình kỷ luật điện lực, tồn cơng ty Khi biện pháp giáo dục, thuyết phục khơng có tác dụng người vi phạm kỷ luận, bắt buộc phải áp dụng biện pháp hành phê bình, cảnh cáo, hạ bậc lương, buộc việc… Tuy nhiên người phạm lỗi có thái độ thành khẩn nên giảm nhẹ hình thức kỷ luận Nâng cao trình độ văn hóa khoa học kỹ thuật cho người lao động để người lao động hiểu dõ quy trình cơng nghệ, kỹ thuật an tồn Để phát huy tính sáng tạo người lao động, việc vân động tổ chức phong trào thi đua Điện lực cần phải thực sau 84 Thực theo lời Bác Hồ “ Thi đua yêu nước” thi đua tất yếu khách quan, nảy sinh lao động tập thể, gắn liền với phong trào quần chúng, nhân tố thông qua phong trào thi đua để đào tạo xây dựng đội ngũ, biện pháp tích cực để thực tốt công tác quản lý, sở để khen thưởng đích thực có tác dụng động viên giáo dục nêu gương Đề sách thi đua khen thưởng phù hợp, tạo phong trào thi đua sâu rộng, liên tục tất lĩnh vực Điện Lực, Tạo thêm khí sơi nổi, tinh thần sức khỏe thực tốt công việc giao Đồng thời biện pháp hình thức tổ chức động viên thi đua đa dạng, vượt khó người lao động Xây dựng nội dung mục tiêu thi đua phải bám sát chủ trương đường nối sách Đảng nhà nước, ngành Phù hợp có lợi cho tình hình đặc điểm Điện Lực Phải có tổng kết khen thưởng sau phong trào thi đua động viên lúc người Xây dựng hoàn thiện áp dụng tốt quy chế khen thưởng công ty Điện Lực Quảng Ninh, khên thưởng mặt vật chất tinh thần để nâng cao tác dụng động viên khuyến khích Điện Lực cần tập trung phát động cho cán cơng nhân viên thấy rõ trách nhiệm mình, phấn đấu xây dựng phát triển ngành điện ngày phát triển, đáp ứng tốt nhu cầu phát triển kinh tế đất nước 3.3 Một số giải pháp hồn thiện cơng tác trả lương Điện lực Thị Xã Quảng Yên Trên sở tồn ngun nhân Cơng ty có số giải pháp sau: 3.3.1 Xây dựng quản lý tiền lương tối thiểu Khi xác định mức lương tối thiểu doanh nghiệp phải đảm bảo không thấp mức lương tối thiểu chung nhà nước không thấp mức lương tối thiểu chung ngành Khi xây dựng mức lương tối thiểu Điện Lực thiết phải tính đến khả cạnh tranh thị trường lao động Vì cạnh tranh doanh nghiệp 85 nên kinh tế thị trường cạnh tranh chiếm lĩnh nguồn lực có chất lượng cao trước hết nguồn nhân lực Ưu doanh nghiệp trước hết ưu đội ngũ nhân lực trình độ cao mà có Mức lương sách đãi ngộ nhân tố có tính định để doanh nghiệp thu hút giữ chân đội ngũ nhân lực Lương tối thiểu phải thoả mãn: Tái sản xuất mở rộng sức lao động, tức lương tối thiểu cho người lao động nâng cao trình độ văn hoá, khoa học kỹ thuật, kỹ năng, tay nghề Phải đảm bảo mức sống tối thiểu cho người lao động làm công việc giản đơn Điện lực đảm bảo ni thêm người gia đình phải sống nhờ vào thu nhập người lao động ngành điện Chi phí cho suất ăn theo tuỳ thuộc vào mức hiệu đạt sản xuất kinh doanh khả tài Điện lực Được điều chỉnh kịp thời có biến động mức giá hàng hố tiêu dùng Thời gian điều chỉnh hệ số điều chỉnh tập đoàn ấn định phải cao mức điều chỉnh nhà nước không dài thời gian lần điều chỉnh nhà nước Bảo đảm tỷ lệ tích luỹ Lương tối thiểu điều chỉnh sửa đổi khi: Mức sống chung xã hội tăng lên Mặt giá công lao động thị trường lao động quốc gia khu vực thay đổi Tạo ưu thu hút đội ngũ nhân lực chất lượng cao so với ngành nghề khác Lương tối thiểu doanh nghiệp phải tính đến yếu tố vùng miền điều kiện lao động khác nhau, doanh nghiệp dự tính hệ số điều chỉnh cho lương tối thiểu doanh nghiệp Tổng hệ số điều chỉnh phải cân đối mức tổng chi phí tiền lương mà doanh nghiệp chịu đựng Ngành điện không nên khống chế loại hệ số điều chỉnh giống cho doanh nghiệp có điều kiện lao động khác vùng lãnh thổ khác đất nước LminDN = Lmin x (1+Kđc) Trong đó: (3.1) 86 LminDN: Là tiền lương tối thiểu doanh nghiệp, Công ty thành viên tập đoàn Lmin: tiền lương tối thiểu Kđc: hệ số điều chỉnh tăng lương tối thiểu Công ty Kđc = KV +Kđcng x Kđchtnv (3.2) Trong đó: Kv: hệ số điều chỉnh lương bình qn theo vùng Kđcng: hệ số điều chỉnh tăng lương tối thiểu Cơng ty gắn với tính chất cơng việc, mức độ nặng nhọc, độc hại yêu cầu trình độ người lao động Theo đó: Kđcng đơn vị phát điện 1,2 Kđng đơn vị truyền tải điện 1,1 Kđcng đơn vị kinh doanh phân phối điện phục vụ phụ trợ 1,0 Kđchtnv: Là hệ số điều chỉnh tăng lương tối thiểu Công ty gắn với mức độ hoàn thành nhiệm vụ theo chức nhiệm vụ 3.2.2 Hồn thiện xây dựng quản lý quỹ tiền lương Theo quan điểm mở rộng, quỹ tiền lương tổng số tiền mà doanh nghiệp phải trả cho chi phí lao động, bao gồm khoản chi cho cơng nhân chính, phụ, phụ trợ, cho lao động quản lý, khoản phụ cấp mà người lao động doanh nghiệp hưởng Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trả cho người lao động làm thêm giờ, thêm ca Chi trả cho hợp đồng công nhật, lao động làm việc không thường xuyên, làm việc theo thời vụ Quỹ tiền lương phận tổng chi phí nên phải dự tốn kiểm sốt chặt chẽ Các doanh nghiệp thiết phải xây dựng kế hoạch quỹ tiền lương vừa nhằm chủ động việc trả công lao động, thiết kế phương án phân phối thu nhập, vừa hạch toán đúng, hợp lý chi phí để lập kế hoạch giá thành Kiểm sốt chi phí dự tốn giá thành điện yêu cầu quan trọng Theo nguyên tắc chung, quỹ tiền lương phụ thuộc vào mức đơn giá đăng kỹ, mức chi phí lao động, khối lượng sản xuất kinh doanh hồn thành Cơng ty điện lực xác lập quỹ tiền lương kế hoạch theo thông số: Doanh thu chi phí tiền lương đơn vị 87 doanh thu, tính khối lượng điện thương phẩm sản xuất mức chi phí tiền lương đơn vị điện thương phẩm vào đặc thù sản phẩm dịch vụ để lựa chọn đơn vị thể tổng Trên sở thực tế hoạt động sản xuất kinh doanh thực tế sử dụng nhân lực tương lai để xây dựng đơn giá tiền lương hợp lý, từ cơng ty chủ động tính tốn đơn giá tiền lương kế hoạch quỹ tiền lương trình lên tổng cơng ty Những u cầu vơ để hồn thiện phương pháp, quy trình lập kế hoạch quỹ tiền lương tóm tắt sau: Một là, hoàn thiện hệ thống định mức lao động để xác định đúng, hợp lý nhu cầu số lượng, chất lượng loại lao động Hai là, thiết kế hệ thống lương tối thiểu xác, hợp lý Ba là, xác lập hệ thống phụ cấp theo lương hợp lý Bốn là, tính tốn xác quy mơ sản xuất kinh doanh dự toán kết đạt sản xuất kinh doanh Năm là, lựa chọn hợp lý đơn vị thể mức chi phí tiền lương lập kế hoạch quỹ tiền lương 3.2.3 Tiến hành phân tích cơng việc xây dựng bảng tiêu chuẩn cấp bậc cơng việc - Phân tích cơng việc Đối với cơng việc giản đơn: Cơng ty cử cán quản lý làm công tác tiền lương phối hợp với quản lý phận cơng nhân có tay nghề bậc cao để tiến hành phân tích cơng việc Đối với cơng việc phức tạp: Nếu cán công ty không đủ khả để tiến hành phân tích cơng việc mời cán tổng công ty xuống phân tích - Xây dựng bảng tiêu chuẩn cấp bậc cơng việc Bảng tiêu chuẩn cấp bậc công việc vừa giảm tổn thất cho Công ty, vừa tạo điều kiện cho người lao động làm lực có điều kiện để nâng 88 cao tay nghề Hệ thống tiêu chuẩn cấp bậc cơng việc góp phần thực định mức lao động đề Khi có bảng tiêu chuẩn cấp bậc cơng việc, người lao động có vào để làm việc tạo nên bình đẳng cho người tránh đố kỵ lẫn Ai làm nhiều chất lượng hưởng nhiều ngược lại Bên cạnh đơn vị phải bố trí cấp bậc cơng nhân cho phù hợp với cấp bậc cơng việc Các đơn vị tổ chức thi tay nghề cho công nhân để xác định tay nghề từ bố trí cơng việc cho phù hợp, đồng thời cơng ty tổ chức khoá học cho người lao động học trường học, trung tâm để nâng cao tay nghề Đối với lao động quản lý, phân ban việc bố trí lao động không trái ngành, trái nghề phổ biến Để xếp bố trí tiêu chuẩn cần phải cử họ học thêm nghiệp vụ để họ đảm nhận tốt cơng việc 3.2.4 Củng cố phận chuyên trách làm công tác lao động tiền lương đơn vị Để tính lương cho người lao động Đơn vị cần phải có số liệu từ đơn vị gửi lên Công ty Tiền lương người lao động nhận phụ thuộc phần vào ý muốn chủ quan cá phận phụ trách tiền lương đơn vị Do việc củng cố phận chuyên trách lao động tiền lương cầm thiết, đồng thời đưa dần công tác tiền lương vào nề nếp chặt chẽ, tổ chức sử dụng lao động có hiệu thực sách, chế độ nhằm khuyến khích người lao động sản xuất góp phần tăng suất hiệu công tác Để thực điều Đơn vị cần phải: Quan tâm đạo, chấn chỉnh phận chun trách làm cơng tác tiền lương bố trí cán đủ lực để thực công việc Tuyển cán làm công tác tiền lương phải tuyển dụng từ hệ đào tạo quy thuộc trường Cao đẳng đại hoạc thuộc chuyên ngành: Kinh tế lao động, quản trị nhân lực Hàng năm phải tổ chức tập huấn bồi dưỡng nghiệp vụ lao động tiền lương gửi lao động thương binh xã hội đào tạo bồi dưỡng công tác tiền lương 89 3.2.5 Xây dựng chế trả lương Cơ chế trả lương mối quan tâm hàng đầu người lao động Công ty Một chế trả lương phù hợp có tác dụng nâng cao suất chất lượng lao động, giúp doanh nghiệp thu hút, trì cán bộ, nhân viên giỏi * Các vấn đề cần xem xét việc xây dựng chế trả lương Để đảm bảo chế trả lương phát huy tính hiệu thực tiễn, thực trở thành đòn bẩy kinh tế, công ty Điện lực Quảng Ninh cần nghiên cứu cân nhắc kỹ lưỡng tới yếu tố sau: - Mặt lương chung xã hội ngành khu vực: phải xác định mặt mức lương bình qn vị trí lao động ngành khu vực địa lý Điều giúp đưa mức tiền lương cạnh tranh, có khả thu hút lưu giữ nhân viên - Quy định pháp luật: Tìm hiểu tuân thủ quy định pháp luật vấn đề lao động trước xây dựng chế trả lương việc làm bắt buộc Công ty cần lưu ý đến vấn đề mức lương tối thiểu nhà nước quy định hợp đồng, lương thử việc, lương thời vụ, lương kỳ thai sản, ốm đau, nghỉ việc - Chính sách phát triển nhân lực Cơng ty: Cơng ty cần phải xác định rõ cần loại lao động Và từ theo ngun tắc Cơng ty phải áp dụng để tăng suất lao động - Tính chất đặc thù cơng việc mức độ ưu tiên vị trí chức danh: Cơng ty tiến hành liệt kê sơ phân loại lao động theo đặc thù công việc yêu cầu lực, trình độ khác Loại lao động hay nhóm vị trí chức danh then chốt doanh nghiệp cần có mức độ ưu tiên thích đáng Tuy nhiên, dù lương cao trả lương cào bằng, khơng gắn với tính chất cơng việc, mục tiêu kết lao động lại khơng phát huy hiệu chí phản tác dụng Việc phân loại lao động thành nhóm có vị trí tính chất cơng việc, mức độ trách nhiệm khác để trả lương giúp bạn việc xác lập nên chế trả lương công 90 - Quan điểm ý kiến người lao động: thông qua trưng cầu ý kiến người lao động, Công ty biết ưu nhược điểm chế trả lương vấn đề cần khắc phục Từ nắm rõ mong muốn nguyện vọng quan điểm họ tính hợp lý, cơng cách tính lương Điều giúp Cơng ty tránh sai lầm mang tính chủ quan, áp đặt Mặt khác làm cho người lao động cảm thấy tôn trọng việc trả lương họ xây dựng định * Các bước xay dựng quy chế trả lương Công ty cần cụ thể hoá chế trả lương văn bản, công bố áp dụng doanh nghiệp Văn thường gọi quy chế trả lương hay quy chế tiền lương doanh nghiệp Các bước xây dựng nên tiến hành theo trình tự sau: Bước Xác định đơn giá quỹ tiền lương kế hoạch năm Xác định Công ty cần cho tiền lương tỷ lệ doanh thu đơn giá tiền lương năm Đơn giá sở để xác định lương cho nhóm chức danh, để tính lương khốn doanh thu hay đơn vị sản phẩm Bước Xây dựng hệ thống chức danh Ở bước này, Điện lực cần liệt kê nhóm cơng việc có tính chất, mức độ phức tạp trách nhiệm thành nhóm chức danh Việc địi hỏi cần có mơ tả cơng việc u cầu chi tiết cho vị trí chức danh theo nhóm yếu tố Ví dụ trình độ đào tạo, kinh nghiệm chuyên môn, kiến thức kỹ cần có để thực cơng việc Tính trách nhiệm áp lực công việc thực tế đảm nhận Trên sở yếu tố này, Điện lực xác định hệ số số điểm tương ứng với chức danh Bước Xác định cách thức tính trả lương đến lao động Với loại tính chất lao động, với phận doanh nghiệp mà Điện lực áp dụng cách tính trả lương phù hợp Hiện nay, tiền lương hàng tháng người lao động tính là: 91 Vtháng = V1 + V2 (3.3) Trong V1,V2 tính: V1 = Hsl *1.150.000 x N tt Nbq (3.4) V2 = (1.700.000  1.150.000) * hi *80%* ki x N tt Nbq (3.5) Trong đó: V1: Tiền lương bản, người lao động thứ i nhận kỳ V2: Tiền lương suất theo kết SXKD người lao động thứ i nhận kỳ H sl: Hệ số lương người lao động N tt: Ngày công làm việc thực tế người lao động N bq: Ngày cơng làm việc bình qn người lao động (được tính 22 ngày) hi: Hệ số công việc người lao động ki: Hệ số hồn thành cơng việc người lao động Lương doanh nghiệp tính 1.700.000 đồng Lương tối thiểu nhà nước tính 1.150.000 đồng V2 tiền lương suất tính dựa vào hệ số cơng việc mức độ hồn thành cơng việc lao động Việc tính lương cịn mang tính chất áp đặt, tính theo kinh nghiệm Bước Xây dựng hệ thống đánh giá hồn thành cơng việc, khen thưởng xử phạt Đảm bảo tính khuyến khích công quy chế trả lương Điện lực cần xây dựng tiêu chuẩn hồn thành cơng việc, đặc biệt vị trí lao động khối văn phòng gián tiếp sản xuất Việc đòi hỏi mô tả công việc xây dựng tương đối sát thực tế, công tác lập giám sát kế hoạch làm việc phận, cá nhân thực triển để nghiêm túc Mức độ hồn thành cơng việc quy đổi thành mức hệ số ( ki) sau: Mức A 1,5 Mức B 1,2 Mức C 0,8 Mức D 0,5 92 Theo cách khác lỗi sai phạm công việc chất lượng, số lượng tiến độ hoàn thành cơng việc mà có điểm giảm trừ tương ứng Bước Quy định thời điểm quy trình tính trả lương sách lương đặc biệt Người lao động cần biết rõ quy trình tính lương thời điểm họ trả lương hàng tháng Bên cạnh đó, quy chế cần xác định rõ trường hợp trả lương người lao động Điện lực cử học, lương làm thêm giờ, lương thời kỳ thai sản lao động nữ Bước Ban hành, áp dụng liên tục đánh giá, sửa đổi, bổ sung quy chế với quy định nhà nước phù hợp với tính chất ngành điện Quy chế cần viết ngắn gọn, xúc tích, dễ hiểu Trước ban hành thức, Điện Lực cần họp phổ biến lấy ý kiến người lao động Cơ chế lương rõ ràng minh bạch tinh thần động lực nhân viên cao Mức trả cho người khơng cần bí mật cách tính lương Điện lực phải rõ ràng dễ hiểu Mỗi người lao động Điện lực phải biết rõ cách tính lương cho cá nhân, phận mình, sách khuyến khích đãi ngộ Điện lực./ 93 KẾT LUẬN Tổ chức lao động, trả lương vấn đề tồn tai song song có mối liên hệ tương hỗ, qua lại Tổ chức lao động định tiền lương, tiền lương tác động đến mức sống người lao động Tổ chức lao động công cụ quan trọng để tăng cường khả cạnh tranh doanh nghiệp Ngày nay, chất lượng sản phẩm quan tâm hàng đầu việc khơng ngừng hồn thiện cơng tác tổ chức lao động xem nghệ thuật cạnh tranh sản xuất kinh doanh sản phẩm Nền kinh tế phát triển, mức sống dân cư tăng nhu cầu đòi hỏi họ đa dạng phong phú Các doanh nghiệp ln tìm cách đáp ứng tốt nhu cầu nên họ không ngừng phải cải thiện, nâng cao chất lượng đội ngũ lao động, trang thiết bị tiện nghi để nâng cao chất lượng sản phẩm giảm tối đa chi phí sản xuất Tiền lương vấn đề quan tâm xã hội, tiền lương nguồn thu nhập người lao động Mục đích chủ yếu lao động tiền lương, tiền lương cao giúp cho sống họ gia đình sung túc đầy đủ Đứng góc độ người khác tiền lương lại có vai trị khác Nếu người lao động tiền lương lợi ích họ người sử dụng lao động tiền lương lại chi phí Cần phải lựa chọn cơng tác tiền lương phù hợp với đối tượng lao động, khơng trả trả đủ mà cịn tạo động lực cho người lao động Do vậy, để có sách trả lương hợp lý, có lợi cho người lao động người sử dụng lao động vấn đề quan tâm Tiền lương hợp lý tạo động lực mạnh mẽ, đòn bẩy giúp người lao động làm việc hăng say, nâng cao suất chất lượng công việc, giúp doanh nghiệp đạt mục tiêu mong muốn “Con người sống làm việc có nhu cầu khác Đó nhu cầu vật chất, nhu cầu tinh thần, nhu cầu xã hội nhu cầu hoạt động, làm việc Đây đòi hỏi khách quan người để đảm bảo tồn phát triển họ điều kiện định Động có tác dụng chi phối, thúc đẩy người ta suy nghĩ hành động Đó sức 94 mạnh bên thúc đẩy người hoạt động, đạo hành vi làm gia tăng lòng tâm bền bỉ giành lấy mục tiêu Như vậy, động làm việc sẵn sàng dồn tâm trí, sức lực theo đuổi mục tiêu tổ chức để đáp ứng, thỏa mãn nhu cầu cá nhân Những nhu cầu làm việc cá nhân phục vụ mục tiêu chung, có lợi cho doanh nghiệp, cho xã hội, đem lại điều tốt đẹp cho người xem động sáng, tốt đẹp” Bên cạnh đó, Điện lực gặp khơng khó khăn hạn chế vốn đầu tư cải tạo lưới điện, đặc biệt khu vực lưới điện nông thôn tiếp nhận, lượng khách hàng tăng Nhân lực lao động thiếu vậy, Điện Lực đưa số giải pháp để hoàn thành nhiệm vụ Vấn đề tổ chức lao động Điện Lực đề cao chưa thực quan tâm hàng đầu chưa truyền đạt tới tất nhân viên Trong thời gian tới, Điện Lực nên có biện pháp cụ thể hướng tới chất lượng tổ chức lao động hiệu hơn, tạo phát triển bền vững lâu dài Điện Lực Thị Xã Quảng Yên trải qua 30 năm, phát triển Với nhiệm vụ trị cung cấp điện phục vụ đủ nhu cầu điện cho địa phương, đảm bảo an ninh trị địa bàn Thị Xã, tạo điều kiện tốt cho phát triển ngành nghề Điện lực Thị Xã Quảng Yên xác định rõ nhiệm vụ mình, phát huy nội lực, lao động sáng tạo nhằm cung cấp điện an toàn ổn định cho khách hàng với sản lượng điện năm sau cao năm trước Luận văn làm rõ số khái niệm liên quan đến công tác tổ chức lao động, trả lương, phản ánh đánh giá công tác tổ chức lao động, trả lương Điện lực Thị Xã Quảng Yên dựa số liệu cụ thể Điện Lực, từ đưa số giải pháp, kiến nghị để Điện Lực tham khảo, nghiên cứu thời gian tới Luận văn với giải pháp hồn thiện cơng tác, tổ chức lao động trả lương Điện lực thị xã Quảng Yên dựa ý kiến chủ quan tác giả nên khó tránh khỏi thiếu sót định, mong góp ý thầy cô bạn bè để nghiên cứu tác giả hoàn thiện Tác giả xin chân thành cám ơn Thầy hướng dẫn NGƯT PGS.TS Đỗ Hữu Tùng Thầy giáo, Cô giáo Khoa Kinh tế - QTKD tạo điều kiện giúp đỡ tơi hồn thành luận văn TÀI LIỆU THAM KHẢO Nguyễn Minh Đạo (1997), Cở sở khoa học quản lý, NXB Chính trị QG Ngơ Đình Giao (1997), Công nghệ quản lý kinh doanh, NXB Giáo Dục Đồn Thị Thu Hà (2000), Chính sách kinh tế XH, NXB Khoa học & Kỹ thuật Nguyễn Thị Ngọc Huyền (1998), Lý thuyết quản trị kinh doanh, NXB Khoa học & Kỹ thuật; Huỳnh Đức Lộng (1998), Phân tích hoạt động kinh doanh, NXB Thống Kê Phạm Minh (2005), Phương pháp quản lý tài nhân sự, NXB Lao Động Nguyễn Đình Phan (1997), Kinh tế Quản lý công nghiệp, NXB Giáo Dục Nguyễn Tiệp, Lê Thanh Hà (2003), Giáo trình tiền lương, tiền công, NXB Lao động xã hội Công ty Điện lực Quảng Ninh (2008), Báo cáo Tài Cơng ty Cơng ty Điện lực Quảng Ninh năm 2008-2012 10 Công ty Điện lực Quảng Ninh (2012), Báo cáo Quản trị 11 Điện lực TX Quảng Yên (2013), Quy chế quản lý phân phối quỹ tiền lương, tiền thưởng 12 Điện lực TX Quảng Yên (2013), Quy định sơ đồ tổ chức, chức nhiệm vụ 13 Tạp chí Điện lực số 5+7/2012 14 Tổng Công ty Điện lực Miền Bắc (2013), Quy chế tổ chức hoạt động Điện lực 15 Joseph E Stiglitz, 1995, Kinh tế Công Cộng, NXB Khoa học & Kỹ thuật; 16 Karl Marx & LeNin, 1971, Bàn tiết kiệm tăng suất Lao động, NXB Sự Thật ... hiểu Điện lực thị xã Quảng Yên, học viên chọn nghiên cứu đề tài: ? ?Nghiên cứu giải pháp hoàn thiện tổ chức lao động trả lương Điện lực Thị xã Quảng Yên? ?? cần thiết Luận văn thạc sỹ tập trung nghiên. .. Tổng quan tổ chức lao động trả lương doanh nghiệp Chương 2: Phân tích thực trạng công tác tổ chức lao động trả lương điện lực Thị xã Quảng Yên Chương 3: Các giải pháp hoàn thiện tổ chức lao động. .. TÁC TỔ CHỨC LAO ĐỘNG VÀ TRẢ LƯƠNG TẠI ĐIỆN LỰC THỊ XÃ QUẢNG YÊN 2.1 Khái quát Điện Lực Thị Xã Quảng Yên Điện Lực Thị Xã Quảng Yên doanh nghiệp nhà nước hạng 3, hoạch toán phụ thuộc (báo sổ) vào