BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ ĐỊA CHẤT PHẠM HÙNG ĐẶC ĐIỂM QUẶNG HÓA VÀ PHÂN VÙNGTRIỂN VỌNG VÀNG GỐC KHU VỰC MƯỜNG HUM, LÀO CAI LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC HÀ NỘI - 2013 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ ĐỊA CHẤT PHẠM HÙNG ĐẶC ĐIỂM QUẶNG HÓA VÀ PHÂN VÙNGTRIỂN VỌNG VÀNG GỐC KHU VỰC MƯỜNG HUM, LÀO CAI LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC ……… Chuyên ngành: Địa chất khống sản thăm dị Mã số: 60.44.59 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: TS Lương Quang Khang TS Nguyễn VănNguyên HÀ NỘI – 2013 -1- LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng tơi; số liệu, kết luận văn trung thực chưa công bố cơng trình Hà Nội, ngày 10 tháng năm 2013 Tác giả Phạm Hùng -2- MỤC LỤC Trang DANH MỤC CÁC BẢNG………………………………………………………….……4 DANH MỤC CÁC HÌNH…………………………………………………………… …5 MỞ ĐẦU…………………………………………………………… …… ………….…6 CHƯƠNG : TỔNG QUAN VỀ VÀNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 10 1.Tổng quan vàng phân loại mỏ…………………………………………10 1.1 Tổng quan vàng……………………………………………………… … 10 1.2 Phương pháp nghiên cứu……………………… ……………… ………… 20 CHƯƠNG 2: ĐẶC ĐIỂM ĐỊA CHẤT VÀ KHOÁNG SẢN KHU VỰC MƯỜNG HUM……………………………………… …………………………………… 22 2.1.Khái quát vị trí địa lý lịch sử nghiên cứu địa chất khu vực Mường Hum… 22 2.2 Đặc điểm địa chất khu vực Mường Hum…………………………………… 27 2.2.1 Địa tầng…………………………………………………………… 27 2.2.2 Magma xâm nhập…………………………………………………….37 2.2.3 Cấu trúc - kiến tạo………………………………………… ……… 44 2.2.4 Khống sản…………………………………………………….…… 46 CHƯƠNG 3: ĐẶC ĐIỂM QUẶNG HỐ VÀNG GỐC KHU VỰC MƯỜNG HUM…………………………………………………………………………… 49 3.1 Đặc điểm phân bố, hình thái, kích thước đới khống hố thân quặng gốc………………………………………………………………………………….49 3.2 Đặc điểm vành phân tán trọng sa……………….………………………….….62 3.3 Đặc điểm vành phân tán địa hoá…………………………………… ……….63 3.4 Đặc điểm biến đổi nhiệt dịch quặng………………………………………… 65 3.5 Đặc điểm thành phần vật chất quặng……………………………………… 65 3.5.1 Đặc điểm thành phần khoáng vật quặng …………………………….65 3.5.2 Đặc điểm thành phần hóa học…………….…………… ………… 70 3.5.3 điểm cấu tạo, kiến trúc quặng………………………… ……………70 3.5.4 Thứ tự sinh thành tổ hợp cộng sinh khoáng vật………………… 75 3.5.5 Một số nhận định nguồn gốc quặng…………………… ……….79 -3- 3.6 Các yếu tố địa chất liên quan khống chế quặng hố…………… ……… 79 3.7 Tiền đề dấu hiệu tìm kiếm…………………………………………… … 81 CHƯƠNG 4: DỰ BÁO TÀI NGUYÊN VÀ PHÂN VÙNG TRIỂN VỌNG VÀNG GỐC KHU VỰC MƯỜNG HUM…………………………………………………84 4.1 Nghiên cứu lựa chọn phương pháp dự báo tài nguyên vàng gốc khu vực Mường Hum……………………………………………………………………………… 84 4.1.1 Lựa chọn phương pháp dự báo tài nguyên………………………… 84 4.1.2 Kết dự báo tài nguyên vàng gốc khu vực nghiên cứu………… 87 4.2 Phân vùng triển vọng vàng gốc khu vực Mường Hum…………………… 89 4.2.1 Tiêu chuẩn phân vùng triển vọng…………………………………….89 4.2.2 Kết khoanh định diện tích triển vọng vàng gốc khu vực nghiên cứu………………………………………………………………………………….90 4.3 Định hướng công tác tìm kiếm, thăm dị………………………………………92 4.3.1 Cơng tác điều tra, tìm kiếm đánh giá vàng gốc khu vực nghiên cứu………………………………………………………………………………….92 4.3.2 Định hướng cơng tác thăm dị……………………………………… 95 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ………………………………… ………….….100 TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………… …… ……………….103 -4- DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu Nội dung bảng 1.1 1.2 Tên gọi, cơng thức khống vật mức độ phổ biến khoáng vật vàng Phân loại loại hình, nhóm thành hệ, kiểu thành hệ/kiểu quặng vàng Việt Nam Trang 14 19 3.1 Các khoáng vật quặng vàng khu vực Mường Hum 66 3.2 Bảng thứ tự sinh thành THCSKV vàng khu vực Mường Hum 78 4.1 Tổng hợp kết dự báo tài nguyên quặng vàng gốc 88 thân quặng khu vực Mường Hum 4.2 Tổng hợp kết dự báo tài nguyên quặng vàng gốc đới khoáng hoá khu vực Mường Hum 89 -5- DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ VÀ ẢNH Số hiệu Nội dung hình Trang 2.1 Sơ đồ vị trí giao thơng vùng nghiên cứu 24 2.2 Bản đồ địa chất khu vực Mường Hum, Lào Cai 36 3.1 Thiết đồ hào H.404C, điểm quặng vàng Dền Sáng 52 3.2 Sơ đồ địa chất khoáng sản điểm quặng vàng Dền Sáng 52 3.3 Thiết đồ hào H.505, điểm quặng vàng Mường Hum 55 3.4 Sơ đồ địa chất khoáng sản điểm quặng vàng Mường Hum 55 3.5 Thiết đồ hào H.306, điểm quặng vàng Can Hồ Mèo 59 3.6 Sơ đồ địa chất khoáng sản điểm quặng vàng Can Hồ Mèo 59 3.7 Thiết đồ hào H.306, điểm quặng vàng Lao Chải 61 3.8 Sơ đồ địa chất khoáng sản điểm quặng vàng Lao Chải 61 4.1 Sơ đồ phân vùng triển vọng vàng gốc khu vực Mường Hum 92 3.1 Quặng sulfur đặc sít Can Hồ Mèo 58 3.2 Ánh khoáng tướng 72-73 -6- MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Trong q trình đo vẽ đồ địa chất điều tra khoáng sản nhóm tờ Lào Cai thuộc tờ đồ tỷ lệ 1:50.000 F-48-40-C Bản Ngải Chồ, F-4852-A Bản Mường Hum, F-48-52-B Bát Xát, F-48-52-C Bản Giang Ma, F-4852-D Lào Cai, F-48-64-A Bản Mường Mới, F-48-64-B Bản Pho, nhà địa chất thuộc Liên đoàn Intergeo phát hàng loạt điểm quặng vàng có ý nghĩa phân bố thành tạo địa chất khác nhau, có khu vực Mường Hum, Lào Cai Tuy nhiên, chưa có cơng trình nghiên cứu đề cập cách đầy đủ có hệ thống đặc điểm địa chất quặng hoá vàng gốc khu vực Mường Hum; đặc biệt việc nghiên cứu làm rõ cấu trúc địa chất liên quan đến trình tạo khống vàng, biến đổi thứ sinh, kiểu khống hóa, từ đánh giá tiềm năng, triển vọng quặng vàng gốc làm sở định hướng cho cơng tác điều tra, thăm dị Vì vậy, việc nghiên cứu làm sáng tỏ đặc điểm quặng hoá phân vùng triển vọng làm sở định hướng cho cơng tác điều tra, thăm dị quặng vàng gốc khu vực Mường Hum, Lào Cai nhiệm vụ cấp thiết Đề tài: “Đặc điểm quặng hoá phân vùng triển vọng quặng vàng gốc khu vực Mường Hum, Lào Cai” đặt giải nhằm đáp ứng yêu cầu Mục đích, nhiệm vụ luận văn a Mục đích: Nghiên cứu làm sáng tỏ đặc điểm địa chất, đặc điểm quặng hoá phân vùng triển vọng quặng vàng gốc khu vực Mường Hum, Lào Cai làm sở dự báo tiềm phân vùng triển vọng định hướng cho công tác điều tra, thăm dò, hợp lý b Nhiệm vụ: -7- Để đạt mục tiêu trên, nhiệm vụ giải luận văn là: - Nghiên cứu làm sáng tỏ đặc điểm phân bố, xác lập yếu tố địa chất liên quan khống chế quặng hố sở phân tích tổng hợp tài liệu địa chất khoáng sản tài liệu khác có liên quan đến khống sản khu vực nghiên cứu - Xác lập tiền đề, dấu hiệu tìm kiếm vàng gốc khoáng sản vùng - Dự báo tài nguyên, khoanh vùng triển vọng vàng gốc làm sở đề xuất nhiệm vụ Đối tượng phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: vàng gốc khu vực Mường Hum, tỉnh Lào Cai - Phạm vi nghiên cứu: khu vực nghiên cứu thuộc phạm vi hành xã Dền Sáng, Sàng Ma Sáo, Mường Hum, Nậm Pung, huyện Bát Xát; xã Ô Quy Hồ, Lao Chải, Sa Pả, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai Diện tích nghiên cứu 850km³ Phương Pháp nghiên cứu Để thực tốt nhiệm vụ nêu trên, học viên sử dụng hệ phương pháp nghiên cứu sau: - Phương pháp tiệm cận có hệ thống, kết hợp với phương pháp nghiên cứu địa chất truyền thống - Thu thập, tổng hợp, xử lý tài liệu có liên quan tới vàng gốc vùng nghiên cứu - Sử dụng phương pháp dự báo định lượng để đánh giá tiềm tài nguyên vàng gốc vùng nghiên cứu -8- - Phương pháp kinh nghiệm kết hợp phương pháp chuyên gia để khoanh định phân vùng triển vọng làm sở định hướng cơng tác điều tra, thăm dị Ý nghĩa khoa học giá trị thực tiễn a Ý nghĩa khoa học: Kết nghiên cứu luận văn góp phần nhận thức đầy đủ tồn diện đặc điểm quặng hố, tiềm tài nguyên vàng gốc khu vực Mường Hum, đồng thời góp phần hồn thiện phương pháp dự báo tài ngun phân vùng triển vọng vàng gốc khu vực nghiên cứu b Giá trị thực tiễn: Kết nghiên cứu luận văn nguồn tài liệu tham khảo có giá trị cho nghiên cứu lập quy hoạch tổng thể điều tra, thăm dò khai thác hợp lý vàng gốc khu vực nghiên cứu thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội khu vực Cung cấp cho sản xuất hệ phương pháp dự báo đánh giá tiềm vàng gốc khu vực nghiên cứu có khả áp dụng khu vực tương tự Điểm luận văn a Nghiên cứu làm rõ thêm cấu trúc địa chất đặc điểm quặng hóa vàng gốc khu vực Mường Hum b Đánh giá tổng thể quặng hoá vàng gốc khu vực Mường Hum, khoanh định diện tích triển vọng vàng gốc Trên sở định hướng cơng tác tìm kiếm, thăm dị quặng vàng gốc khu vực nghiên cứu Cơ sở tài liệu Luận văn hoàn thành sở nguồn tài liệu thực tế đa dạng phong phú, thu thập công tác đo vẽ đồ điều tra khoáng sản tỷ lệ 1:50.000; 1:10.000 Các báo cáo kết tìm kiếm chi tiết hóa khu vực nghiên cứu - 89 - Bảng 4.2 Tổng hợp kết dự báo tài nguyên quặng vàng gốc đới khoáng hoá khu vực Mường Hum Stt Điểm quặng Đới Kích thước Thể đới khoáng hoá trọng khoáng Dài Rộng Sâu hoá đá chứa quặng Hàm Hệ số lượng chứa trung quặng bình (g/t) (t/m3) TNDB cấp 334b (kg) Dền I 2200 90 50 2,5 0,15 1,53 2840 Sáng II 1400 80 50 2,5 0,18 1,45 1827 III 800 70 50 2,5 0.20 1,25 875 Mường I 550 50 50 2,5 0,16 2,34 643 Hum II 700 60 50 2,5 0,21 1,84 1014 Can 1000 300 50 2,5 0,21 1,72 6772 500 50 50 2,5 0,25 1,25 488 Hồ I Mèo Lao Chải I Tổng tài nguyên dự báo cấp 334b 14459 Qua bảng cho thấy: Tổng tài nguyên dự báo cấp 334a cho thân quặng khu vàng vực Mường Hum là: 1953kg Tổng tài nguyên dự báo cấp 334b cho đới khoáng hoá khu vàng vực Mường Hum là: 14459kg - 90 - 4.2 Phân vùng triển vọng vàng gốc khu vực Mường Hum 4.2.1 Tiêu chuẩn phân vùng triển vọng Trên sở tổng hợp phân tích yếu tố địa chất liên quan khống chế quặng hoá vàng vùng nghiên cứu, dựa vào tiền đề dấu hiệu tìm kiếm trực tiếp gián tiếp phân khu vực Mường Hum thành diện tích có triển vọng vàng gốc khác -Diện tích triển vọng cấp A (cấp A): Là diện tích có triển vọng quặng vàng Trong diện tích này, tập trung nhiều thân khoáng vàng gốc phổ tra, tìm kiếm chi tiết hố cơng trình khai đào xác định chúng có ý nghĩa cơng nghiệp Có tiền đề thuận lợi cho tạo khống (yếu tố kiến tạo, địa tầng, thạch học) dấu hiệu trực tiếp gián tiếp thân quặng, vành phân tán khống vật Đây diện tích có điều kiện thuận lợi cho công tác nghiên cứu địa chất chế biến khoáng sản sau - Diện tích có triển vọng cấp B (cấp B): Là diện tích triển vọng thấp so với vùng A, có đặc điểm địa chất tương tự vùng A, có vị trí đá biến đổi, có mặt vành phân tán vàng bậc I có hàm lượng vàng từ 1-3hạt - Diện tích có triển vọng cấp C (cấp C): Là diện tích chưa rõ triển vọng có tiền đề thuận lợi cho tạo khống vàng, đới cà nát, dập vỡ dọc theo đứt gãy bị biến đổi chlorit hố, sericit hố, thạch anh hóa 4.2.2 Kết khoanh định diện tích triển vọng vàng gốc khu vực nghiên cứu Trên sở nguyên tắc trên, vùng nghiên cứu khoanh định diện tích triển vọng vàng gốc mà khống sản khác *Diện tích triển vọng cấp A: Phân bố phía bắc phía tây nam khu Dền Sáng, phía đơng Can Hồ Mèo, Mường Hum, Lao Chải, diện tích có triển vọng quặng vàng Trong diện tích tập trung thân quặng vàng gốc tìm kiếm chi tiết hố cơng trình khai đào xác định chúng có ý nghĩa cơng nghiệp Có tiền đề thuận lợi cho tạo khoáng (yếu tố kiến tạo, địa tầng, thạch học), dấu - 91 - hiệu trực tiếp gián tiếp thân quặng, vành phân tán khoáng vật vàng bậc 1, vành phân tán pyrit bậc 3, vành phân tán nguyên tố đồng, chì, kẽm, dải dị thường địa vật lý Đây diện tích cần đầu tư tìm kiếm đánh giá thăm dị Trong diện tích cần ý cơng tác tìm kiếm sâu nhằm phát quặng ẩn, thân quặng sâu cần sử dụng kết hợp phương pháp tìm kiếm mặt tìm kiếm sâu - Phần phía bắc phía tây nam khu Dền Sáng Quặng vàng hình thành đới sericit hoá, thạch anh hoá, epidot hoá, calcit hoá Đá vây quanh quặng chủ yếu đá phiến thạch anh mica, đá phiến sét, cát kết, bột kết, đá vôi thuộc hệ tầng Bản Nguồn Các đá bị cà nát dập vỡ theo đứt gãy phương tây bắc-đông nam Trong khu Dền Sáng phát đới khống hố phần phía bắc diện tích nghiên cứu - Đới khoáng hoá số 1: Phát triển theo phương tây bắc-đông nam, dài khoảng 2000m, rộng khoảng 150m Có thân quặng khoanh nối đới Các thân quặng có chiều dài từ 70÷350m, chiều dày từ 1,7÷2,5m, có phương kéo dài trùng với phương đới biến đổi - Đới khoáng hoá số 1: Phát triển theo phương tây bắc-đông nam, chiều dài khoảng 1400m, chiểu rộng 100m Có thân quặng khoanh nối đới Các thân quặng có chiều dài từ 90÷250m, chiều dày từ 0,9÷1,7m, có phương kéo dài trùng với phương đới biến đổi - Đới khống hố số 3: Phát triển theo phương tây bắc-đơng nam, chiều dài khoảng 1000m, chiều rộng 80m Có thân quặng khoanh nối đới .Thân quặng có chiều dài 80m, chiều dày 1,5m, có phương kéo dài trùng với phương đới biến đổi - Khu Mường Hum Trong khu phát đới khoáng hoá - Đới khoáng hoá số 1: Phát triển theo phương tây bắc-đông nam, đới dài 550m, rộng 50m Đới khoáng hoá phân bố đá biến chất hệ tầng Bản - 92 - Nguồn Có thân quặng khoanh nối đới Các thân quặng có chiều dài từ 150÷160m, chiều dày từ 1,2÷1,6m, có phương kéo dài trùng với phương đới biến đổi - Đới khoáng hoá số 2: Phát triển theo phương đông bắc – tây nam, đới dài khoảng 700m, rộng khoảng 50m Đới khoáng hoá phân bố đá biến chất hệ tầng Bản Nguồn Có thân quặng khoanh nối đới Thân quặng có chiều dài từ 80m, chiều dày 2,5m, có phương kéo dài trùng với phương đới biến đổi - Phần phía đông khu Can Hồ Mèo Trong khu phát đới khoáng hoá Đới khoáng hoá khu vực có quy mơ rộng, phân nhánh kéo dài theo phương tây bắc - đông nam 1000m, chiều rộng đới 700mét Đới khoáng hoá phân bố đá biến chất hệ tầng Bản Nguồn Có thân quặng khoanh nối đới Các thân quặng có chiều dài từ 70÷200m, chiều dày từ 1,2÷2,5m, có phương kéo dài trùng với phương đới biến đổi - Khu Lao Chải Kết tìm kiếm khoanh định đới khoáng hoá phát triển dải đá lục nguyên bị biến đổi thuộc hệ tầng Bản Nguồn nằm gần ranh giới tiếp xúc với granitoid phức hệ Ye Yen Sun Đới rộng 50 mét, dài 270m Có thân quặng khoanh nối đới Các thân quặng có chiều dài từ 90÷250m, chiều dày từ 1,3÷1,5m, có phương kéo dài trùng với phương đới biến đổi *Diện tích triển vọng cấp B: Chỉ có phần phía đơng Dền Sáng, nằm đới khống hố phần phía bắc phía tây nam Dền Sáng Đây diện tích điều tra chi tiết 1/10.000 chưa thi cơng nhiều cơng trình khai đào Diện tích vùng 3,5km2, diện tích có mặt vành phân tán vàng bậc I pyrit bậc III đá bị biến đổi: thạch anh hố, sericit hố, epidot hố, calcit hố có đặc điểm địa - 93 - chất tương tự với diện tích phần phía bắc tây nam Dền Sáng Đây vùng có triển vọng thấp vùng *Diện tích triển vọng cấp C: Nằm tây nam điểm quặng Can Hồ Mèo Trong diện tích đá bị cà nát dập vỡ mạnh bị biến đổi sericit hoá, epidot hoá, thạch anh hoá mạnh dọc theo đứt gãy phương tây bắc – đông nam, có diện tích 1,75km2 Trong diện tích tiến hành lấy mẫu địa hoá khoanh định vành địa hóa thứ sinh Pb, Zn, Cu Với kết có vùng có triển vọng thấp vùng hy vọng sau qua công tác khảo sát phát thân quặng 4.3 Định hướng cơng tác tìm kiếm, thăm dị Kết điều tra, tìm kiếm chi tiết hố phát diện tích có biểu khống hố vàng gốc với quy mơ triển vọng khác Trên sở nghiên cứu áp dụng phương pháp dự báo sinh khống định lượng (phương pháp tính thẳng theo thơng số quặng hố, phương pháp tương tự địa chất) xác định tổng tài nguyên cho thân quặng khu vực Mường Hum cấp 334a đạt 1953kg vàng cho đới khoáng hoá 14459kg vàng Khu vực nghiên cứu ngồi vàng cịn có graphit, molypden, kaolin,…đây khoáng sản cần quan tâm Kết nghiên cứu cho phép đánh giá khu vực Mường Hum có triển vọng vàng gốc, vùng có điều kiện giao thơng thuận lợi Khi tiến hành thăm dò địa chất cần phải ý vàng khống sản khác 4.3.1 Cơng tác điều tra, tìm kiếm đánh giá vàng gốc khu vực nghiên cứu Cơng tác tìm kiếm đánh giá trước mắt cần tập chung vào diện tích triển vọng cấp A, diện tích cấp B, cấp C cần tiếp tục đánh giá chi tiết Trong giai đoạn tìm kiếm cần áp dụng tổ hợp phương pháp sau: a Phương pháp lộ trình địa chất kết hợp với phương pháp tìm kiếm trọng sa - Lộ trình đồ địa chất - 94 - Hiệu phương pháp đo vẽ địa chất điều tra khoáng sản làm rõ cấu trúc địa chất vùng, xác hoá ranh giới thành tạo địa chất, hệ thống phá huỷ kiến tạo Đặc biệt phát tập đá trầm tích lục nguyên chứa mạch thạch anh sulfur vàng Trong trình đo vẽ đồ địa chất kết hợp tìm kiếm khoáng sản phương pháp trọng sa + Phương pháp trọng sa tự nhiên nhằm phát vành phân tán khống vật theo dịng chảy mà chủ yếu theo nhánh suối cấp II cấp III Khoanh định miền bóc mịn, miền tích tụ Miền bóc mịn nơi cung cấp khống vật có ích chứa trầm tích bở rời sở cho việc lựa chọn diện tích tìm kiếm chi tiết hoá + Phương pháp trọng sa nhân tạo nhằm phát khống vật có ích mạch quặng đới biến đổi, xác định nguồn cung cấp khống vật nặng có ích cho vành phân tán trọng sa, đặc biệt vàng b Các phương pháp địa vật lý + Phương pháp đo điện: Có thể áp dụng phương pháp, mặt cắt đối xứng điện trở, đo phân cực lưỡng cực trục liên tục đều, mặt cắt phân cực kích thích - Phương pháp mặt cắt phân cực kích thích Nhằm xác định hiệu ứng phân cực đới có biểu chứa quặng sulfur, sở đó, khống chế chiều rộng, truy đuổi khống chế theo phương kéo dài đới biến đổi, biểu khoáng hoá sulfur liên quan vàng giúp cho việc chọn vị trí mở cơng trình khai đào việc khoanh định thân quặng có triển vọng cho giai đoạn - Phương pháp mặt cắt đối xứng điện trở Nhằm xác định dị thường điện trở xuất biểu kiến, mối quan hệ chúng xác định mối quan hệ chúng với khoáng hoá vùng - Phương pháp đo phân cực lưỡng cực trục liên tục Đánh giá phát triển theo chiều sâu đối tượng gây dị thường phân cực toàn mặt cắt - 95 - c Phương pháp phân tích mẫu - Mẫu lát mỏng: xác định tổ hợp khoáng vật tạo đá, cấu tạo, kiến trúc đặc điểm chúng, đặc biệt đá chứa quặng biến đổi nhiệt dịch - Mẫu khoáng tướng: xác định đặc điểm thành phần, kiến trúc, cấu tạo quặng, xác lập tổ hợp cộng sinh khoáng vật để phân chia giai đoạn thành tạo, tìm hiểu nguồn gốc thành tạo kiểu quặng hố diện tích nghiên cứu - Mẫu quang phổ hấp thu nguyên tử: xác định hàm lượng nguyên tố tạo quặng đá quặng, gồm Au, Ag, Cu, Pb, Zn, As - Mẫu nung luyện: xác định hàm lượng vàng, bạc quặng tính trữ lượng, tài nguyên đối tượng nghiên cứu - Mẫu giã đãi: xác định đặc điểm thành phần khoáng vật quặng có diện tích nghiên cứu - Mẫu quang phổ plasma (ICP): xác định đồng thời 25-30 nguyên tố có mặt quặng - Mẫu hố: xác định hàm lượng đánh giá chất lượng quặng chì kẽm 4.3.2 Định hướng cơng tác thăm dị a Sơ nhận định nhóm mỏ thăm dị Trong vùng nghiên cứu, cấu trúc địa chất phức tạp, quặng hoá phân bố không đồng đều, thân quặng dạng mạch, mạng mạch, thấu kính, chuỗi thấu kính quy mơ từ nhỏ đến trung bình Với đặc điểm trên, tác giả cho điểm quặng vàng gốc diện tích nghiên cứu chủ yếu thuộc nhóm mỏ thăm dị III Vì vậy, trữ lượng tính cần đạt thăm dị phục vụ lập dự án đầu tư cơng trình khai thác cần đạt trữ lượng cấp 122 Mạng lưới bố trí cơng trình thăm dị nên áp dụng dạng tuyến song song với khoảng cách 50m trữ lượng cấp 122 80-100m tài ngun 333 b Lựa chọn cơng trình thăm dị - Cơng trình hào - 96 - Nhằm phát thân quặng lớp phủ, khống chế thân quặng đới khống hố để xác định chiều dày, hình thái, kích thước thân quặng theo phương phát triển chúng Xác định nằm mối quan hệ khoáng hoá với đá vây quanh Lấy mẫu nghiên cứu thành phần chất lượng quặng Cơng trình hào khống chế bố trí theo tuyến song song, gần song song, khoảng cách tuyến hào 50m cho khối trữ lượng cấp 122 80m cho cấp tài nguyên 333 Cần bố trí số hào tuyến khống chế hết đới khống hố - Cơng trình giếng Các cơng trình thi cơng vùng có địa hình dốc khơng thể bố trí khoan, cơng trình giếng kết hợp sử dụng lấy mẫu công nghệ bố trí khối tính trữ lượng cấp 122 Giếng có kích thước 1,2x1,0m, thi cơng sâu tối đa 20-25m -Cơng trình lị Áp dụng cho địa hình phân cắt mạnh, thân quặng dốc biến đổi mạnh Trong trường hợp để đánh giá quặng hoá sâu cần sử dụng phối hợp cơng trình lị, giếng khoan Đồng thời cơng trình lị sử dụng để lấy mẫu nghiên cứu cơng nghệ Kích thước: Chiều rộng đáy 2,0m, chiều rộng 1,5m, chiều cao 1,7m - Cơng trình khoan Cơng trình khoan sử dụng nhằm mục đích nghiên cứu quặng theo chiều sâu để xác định chiều dày thân quặng, đới khoáng hoá lấy mẫu nghiên cứu chất lượng quặng, nghiên cứu địa chất thuỷ văn-địa chất cơng trình phục vụ cơng tác đánh giá chất lượng, tính trữ lượng làm sở thiết kế khai thác sau Nếu thân quặng nằm dốc35° áp dụng chế độ khoan xiên, độ nghiêng so với phương thẳng đứng 15°-25° c Công tác địa vật lý * Mục đích - 97 - Nhằm phát đới khống hố chứa quặng vàng gốc diện tích thăm dò xác định hướng cắm khả trì thân quặng, đới khống hố theo chiều sâu, xác định đới dập vỡ, đứt gãy ranh giới lớp đá vây quanh thân quặng * Lựa chọn phương pháp Từ đặc trưng tham số vật lý đá quặng, dựa đặc điểm khả phương pháp đo địa vật lý, đảm bảo giải nhiệm vụ đặt đề án đạt hiệu kinh tế cao, lựa chọn tổ hợp phương pháp địa vật lý sau: -Phương pháp đo mặt cắt phân cực kích thích đo theo thiết bị đối xứng AB=90m; MN=10; d=10m Nhằm xác định vị trí đới khống hố phục vụ cho cơng tác kiểm tra cơng trình khai đào - Phương pháp đo sâu phân cực kích thích thiết bị lưỡng cực trục liên tục đối xứng phân cực nhằm theo dõi khả tồn tại, trì thân quặng theo chiều sâu Phương pháp đo chủ yếu tuyến có phát quặng mặt có thiết kế khoan điều kiện địa hình cho phép - Lấy đo mẫu tham số địa vật lý phòng xác định tiêu tham số gồm: độ phân cực điện trở suất, mục đích làm sở cho việc phân tích tài liệu địa vật lý - Mẫu tham số lấy vết lộ, cơng trình hào gặp quặng vàng; đới biến đổi cạnh mạch, đất đá thuộc hệ tầng chứa quặng - Đo karota lỗ khoan: lỗ khoan tiến hành: + Đo phổ gamma + Đo điện trở suất đất đá quặng + Đo đường kính lỗ khoan + Đo độ lệch phương vị lỗ khoan d Kim lượng đá gốc - 98 - Lẫy mẫu kim lượng đá gốc theo mặt cắt chuẩn, theo chiều sâu lỗ khoan lị thăm dị (nều có) nhằm mục đích nghiên cứu tính phân đới theo chiều ngang, chiều thẳng đứng, nghiên cứu mức độ bóc mịn thân quặng Đồng thời cho phép xác định dị thường địa hoá nguyên sinh liên quan đến thân quặng ẩn, nằm sâu e Lấy mẫu - Mẫu quan sát lát mỏng: Lấy trình đo vẽ đồ địa chất cơng trình thăm dị gặp đá gốc chưa bị phong hố phong hoá yếu Lấy loại đá đặc trưng màu sắc, cấu tạo, kiến trúc, mức độ biến đổi nhằm phục vụ cho công tác lập đồ địa chất thạch học, làm sở khoanh nối thân quặng xác hố vị trí cơng trình thăm dị khai thác mỏ sau Mẫu quan sát có kích thước (3x9x12cm) Mẫu quan sát lấy tất điểm đá gốc tươi Mẫu lát mỏng lấy đá gốc cịn tươi, kích thước (2x3x4cm) Mẫu rãnh: mục đích đánh giá hàm lượng quặng vàng thân quặng - Mẫu lấy cơng trình khai đào Mẫu dài 0,5-1,0m, tuỳ thuộc vào chiều dày thân quặng Ranh giới sâu 5-10cm, rộng 10-15cm Sử dụng phương pháp thủ công tạo rãnh lấy mẫu Trọng lượng mẫu 10-15kg Trường hợp thân quặng mỏng hàm lượng giàu dự đốn theo kinh nghiệm mẫu dài 0,30,5m - Mẫu lõi khoan, lấy theo phương pháp chia đôi lõi khoan gặp quặng, nửa lưu thùng mẫu, nửa gia cơng gửi phân tích Chiều dài mẫu thay đổi tuỳ thuộc vào biến đổi chiều dày thân quặng đới biến đổi có biểu khoáng hoá Mạch quặng lấy riêng, đá biến đổi vách trụ có biểu khống hố lấy riêng, chiều dài mẫu 0,5-1,0m - Mẫu khoáng tướng: lấy điểm gặp quặng gốc tươi nhằm mục đích xác đích tổ hợp cộng sinh khoáng vật, thứ tự sinh thành, cấu tạo kiến trúc quặng…vv Tại vị trí lấy 2-3 mẫu mạch phần rìa tiếp xúc có - 99 - biểu khống hố, kích thước 2x3x4cm Lấy đại diện cho thân quặng có mặt diện tích thăm dị - Mẫu cơng nghệ: lấy thân quặng, có thành phần vật chất đặc điểm thân quặng đại diện, có quy mơ lớn Mẫu cơng nghệ lấy sau có kết phân tích Trọng lượng vị trí lấy mẫu tuỳ thuộc mục đích, u cầu giai đoạn thăm dị chủ đầu tư, trọng lượng mẫu không nhiều Yêu cầu nghiên cứu xác định khả thu hồi Ag, Au khoáng sản kèm thân quặng Đưa dây chuyền tuyển làm giàu thu hồi Au, Ag khoáng sản hợp lý, hiệu quả, khơng ảnh hưởng tới mơi trường - Mẫu thể trọng nhỏ độ ẩm: lấy vị trí lấy mẫu phân tích nung luyện Chỉ lấy thân quặng tính trữ lượng 122, phân bố theo loại quặng (hàm lượng cao, thấp, quặng gốc tươi, quặng oxy hoá) - Mẫu thể trọng lớn: lấy để xác định thể trọng quặng kiểm tra mẫu thể , trọng nhỏ, làm sở thiết kế khai thác mỏ sau Mẫu lấy cơng trình thăm dị, 1m3, mẫu lấy cân thực địa Sau xác định trọng lương, mẫu thể trọng lớn giã, đãi xác định khoáng vật hàm lượng vàng Mẫu lấy cách đào giếng đoạn lò gặp quặng lấy vào đoạn quặng xác định - Mẫu giã đãi: mẫu giã đãi lấy mạch quặng nhằm phân tích tồn diện khống vật hàm lượng vàng Các mẫu gặp vàng tự sinh tách riêng vàng để phân tích tuổi vàng Lấy theo phương pháp mẫu rãnh cơng trình khai đào mẫu lõi khoan Vị trí trùng vị trí lấy mẫu nung luyện Phân tích mẫu: - Mẫu phân tích nung luyện vàng bạc: lấy mẫu rãnh mẫu lõi khoan, nghiền tới độ hạt 0,074mm, phân tích xác định Au, Ag - Mẫu phân tích plasma nguyên tố Au Ag số nguyên tố (Sb, Cu, Zn, As), lấy từ phần lưu mẫu phân tích nung luyện Au, Ag - Mẫu xác định tuổi vàng: phân tích microzon để xác định độ tinh khiết vàng, lấy theo phương pháp nhặt đơn khoáng mẫu giã đãi có gặp hạt vàng - 100 - KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Kết luận Từ nghiên cứu rút kết luận sau: - Tham gia vào cấu trúc chung khu vực gồm thành tạo lục nguyên xen carbonat hệ tầng Bản Nguồn gồm đá phiến sét phân lớp mỏng xen kẽ cát kết, bột kết có chứa vơi Các thành tạo magma xâm nhập phát triển phong phú, granit kiềm phức hệ Mường Hum granit biotit amphibol phức hệ Ye Yen Sun Trong phạm vi vùng nghiên cứu hệ thống đứt gãy kiến tạo phát triển phong phú làm phức tạp thêm bình đồ cấu trúc địa chất vùng chúng đóng vai trị quan trọng hoạt động magma sinh khoáng Đặc biệt hệ thống đứt gãy có phương tây bắc – đơng nam chiếm ưu Dọc theo hệ thống đứt gãy đá thuộc hệ tầng Bản Nguồn bị dập vỡ, nứt nẻ tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển dung dịch tạo quặng cư trú quặng Các đới khống hóa khu vực Mường Hum phân bố dọc theo đứt gãy Nhìn chung đặc điểm địa tầng, hoạt động magma xâm nhập, hoạt động kiến tạo vùng tiền đề thuận lợi quan trọng cho trình hình thành quặng hoá vùng nghiên cứu - Quặng vàng khu vực Mường Hum nằm đới khoáng hoá sulfur biến đổi thành tạo lục nguyên tuổi Devon hệ tầng Bản Nguồn (D1bn) Khoáng hoá vàng phân bố dọc theo hệ thống đứt gẫy Y Tý - Mường Hum - Mường Bo, từ Lao Chải đến Dền Sáng Đá trầm tích hệ tầng Bản Nguồn nằm gần kề ranh giới xuyên cắt thể lớn granit biotit phức hệ Ye Yen Sun thường bị biến chất tiếp xúc, đồng thời bị biến đổi nhiệt dịch chồng lên với tổ hợp khoáng vật thường gặp chlorit sericit, epidot, actinolit Kết tìm kiếm xác nhận đới khống hố sulfur có quy mơ rộng kéo dài với độ phân cực cao Tổ hợp khoáng vật quặng phong phú đa dạng - Về đặc điểm phân bố không gian, quặng vàng khu vực Mường Hum nằm dải sinh khoáng Sa Pa, dải kéo dài từ nam Sa Pa đến Y Tý Thành phần dải liên quan đến q trình tạo khống gồm thành tạo hệ tầng Bản Nguồn Các thành tạo bị xuyên cắt granit kiềm - 101 - phức hệ Mường Hum granit biotit amphibol phức hệ Ye Yen Sun thể đai mạch có thành phần khác - Về quy luật thời gian, quặng vàng khu vực hình thành giai đoạn sinh khống Paleogen Giai đoạn gắn liền với chu kỳ kiến tạo tạo núi nội lục với hoạt động núi lửa - magma thành phần granitoid phức hệ Ye Yen Sun, phát triển thể mạch lamprophyr, lamproid Khoáng sản chủ yếu liên quan đến trình nhiệt dịch - biến chất hình thành đới sulfur vàng Lao Chải, Can Hồ Mèo, Mường Hum, Dền Sáng - Quặng vàng khu vực Mường Hum xếp vào thành hệ vàng - thạch anh - sufphur với hai kiểu quặng đặc trưng vàng-thạch anh-pyrit vàng sufphur -đa kim Hai kiểu quặng sản phẩm tiến trình tạo quặng thống Biến đổi nhiệt dịch phổ biến sericit hoá, chorit hoá, thạch anh hoá, calcit hoá - Khu vực Mường Hum có tiềm vàng gốc Trên sở phân tích yếu tố địa chất liên quan khống chế quặng hoá, tiền đề dấu hiệu tìm kiếm, đặc điểm phân bố điểm quặng, thân quặng vàng phát ghi nhận diện tích triển vọng vàng gốc Trong diện tích triển vọng khu Lao Chải, Mường Hum, phía bắc tây nam Dền Sáng, phía đơng Can Hồ Mèo Kiến nghị Từ kết nghiên cứu cho phép học viên đưa số kiến nghị sau: - Kết nghiên cứu khu vực Mường Hum có triển vọng vàng gốc Vì vậy, cần có cơng trình nghiên cứu đồng tồn diện để đánh giá triển vọng vàng gốc điều kiện nguồn gốc thành tạo chúng, đặc biệt ý thân quặng ẩn sâu - Ngoài vàng gốc vùng cịn có biểu vàng sa khống khoáng sản khác cần quan tâm như: kaolin, molypden, đất hiếm, graphit…Vì vây, trình nghiên cứu địa chất, điều tra đánh giá tài nguyên khoáng sản vùng cần tiến hành toàn diện cần thiết phải đánh giá đồng thời quy mô, chất lượng khống sản có mặt diện tích nghiên cứu - 102 - Học viên xin bày tỏ lòng cảm ơn tới Ban giám hiệu trường Đại học Mỏ-Địa Chất, Phòng Đào tạo sau Đại học, Khoa Địa chất, Bộ mơn Tìm kiếmThăm dị Liên đoàn Intergeo, bạn đồng nghiệp Đặc biệt bảo, giúp đỡ tận tình thầy giáo hướng dẫn TS.Lương Quang Khang TS.Nguyễn Văn Nguyên giúp đỡ học viên suốt trình học tập, nghiên cứu hoàn thành luận văn - 103 - TÀI LIỆU THAM KHẢO 1- Nguyễn Văn Chữ (1992), Các thành hệ quặng, vai trò chúng phân loại mỏ khống phân tích sinh khống, lưu trữ Trường đại học Mỏ - Địa chất 2- Nguyễn Văn Hoành nnk, (2001), Địa chất khoáng sản tờ Lào CaiKim Bình, tỷ lệ 1: 200.000, lưu trữ Cục Địa chất Khoáng sản Việt Nam 3- Dương Quốc Lập n.n.k, (2002), báo cáo kết “đo vẽ đồ địa chất tìm kiếm khống sản tỷ lệ 1:50.000 nhóm tờ Lào Cai”, lưu trữ Liên đồn intergeo 4- Nguyễn Văn Nguyên nnk, (2005), báo cáo kết “đo vẽ đồ địa chất điều tra khống sản nhóm tờ Lai Châu tỷ lệ 1:50.000”, lưu trữ Liên đoàn intergeo 5- Vũ Văn Vấn, (1996), Đá kiềm Mường Hum Tây Bắc Việt Nam số vấn đề điều kiện thành tạo chúng Tạp chí Địa chất số 237, trang 3443 ... hoá phân vùng triển vọng làm sở định hướng cho cơng tác điều tra, thăm dị quặng vàng gốc khu vực Mường Hum, Lào Cai nhiệm vụ cấp thiết Đề tài: ? ?Đặc điểm quặng hoá phân vùng triển vọng quặng vàng. .. quặng quặng (kiểu quặng) Quặng vàng thực thụ Quặng chứa vàng Đá chứa vàng 22 Quặng vàng cộng sinh 18 21 Kiểu thành hệ quặng Vàng - thạch anh Sulfur Vàng - sulfur Vàng - bạc 20 Nhóm thành hệ Vàng. .. phân loại quặng hoá vàng Việt Nam sau: - Vàng gốc thực thụ - Vàng sa khoáng - Quặng đá loại có chứa vàng (vàng cộng sinh) - Vàng biểu sinh Riêng với kiểu vàng gốc thực thụ, tác giả đưa bảng phân