ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KHOA ĐỊA LÝ TRỊNH THỊ THANH NGA PHÂN TÍCH CÁC ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP HUYỆN TRIỆU PHONG – TỈNH QUẢNG TRỊ MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC CHUYÊN NGÀNH: CỬ NHÂN ĐỊA LÝ Đà Nẵng, tháng 5/ 2014 ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KHOA ĐỊA LÝ TRỊNH THỊ THANH NGA PHÂN TÍCH CÁC ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP HUYỆN TRIỆU PHONG – TỈNH QUẢNG TRỊ MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC CHUYÊN NGÀNH: CỬ NHÂN ĐỊA LÝ Người hướng dẫn: ThS Hồ Phong Đà Nẵng, tháng 5/ 2014 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong LỜI CẢM ƠN Trên thực tế khơng có thành công mà không gắn liền với hỗ trợ, giúp đỡ dù hay nhiều, dù trực tiếp hay gián tiếp người khác Trong suốt thời gian từ bắt đầu học tập ghế giảng đường Đại học đến nay, em nhận nhiều quan tâm, giúp đỡ quý Thầy Cô, gia đình bạn bè Với lịng biết ơn sâu sắc nhất, em xin gửi đến quý Thầy Cô Khoa Địa Lí – Trường Đại Học Sư Phạm Đà Nẵng với tri thức, tâm huyết tình yêu bao la để truyền đạt vốn kiến thức quý báu cho chúng em suốt thời gian học tập trường Em xin chân thành cảm ơn thầy Th.S Hồ Phong tận tâm hướng dẫn em qua buổi học lớp buổi nói chuyện, trao đổi, sửa bài, đóng góp ý kiến giúp em hồn thiện làm tốt Nếu khơng có lời hướng dẫn, dạy bảo thầy em nghĩ khóa luận tốt nghiệp em khó hồn thiện Một lần nữa, em xin chân thành cảm ơn thầy Em xin chân thành cảm ơn cơ, chú, anh chị phịng Tài ngun Mơi trường, phịng Nơng nghiệp Phát triển nơng thơn, phịng Lao động thương binh xã hội, phịng Tài kế hoạch, phịng Kinh tế hạ tầng, phịng Nội vụ, phòng Thống kê huyện Triệu Phong tỉnh Quảng Trị, sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Quảng Trị, Trung tâm Khí tượng thủy Văn tỉnh Quảng Trị cung cấp số liệu, tài liệu cần thiết, đống góp xây dựng ý kiến giúp đỡ em trình hồn thành khóa luận Mặc dù có nhiều cố gắng để thực đề tài cách hoàn chỉnh, chắn luận văn em có nhiều thiếu sót Rất mong nhận góp ý thầy giáo, giáo bạn sinh viên khoa Địa lí trường Đại học Sư Phạm Đà Nẵng để đề tài hoàn thiện rút kinh nghiệm cho lần nghiên cứu sau Cuối em xin chúc thầy cô thật dồi sức khỏe, niềm tin để tiếp tục thực sứ mệnh cao đẹp truyền đạt kiến thức cho hệ mai sau Xin chân thành cám ơn! Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong MỤC LỤC A PHẦN MỞ ĐẦU .1 Lí chọn đề tài Mục tiêu nhiệm vụ nghiên cứu Lịch sử nghiên cứu .2 Phạm vi nghiên cứu Quan điểm nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu Cấu trúc đề tài .6 B NỘI DUNG Chương 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI 1.1 CÁC VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ NGÀNH NÔNG NGHIỆP .7 1.1.1 Khái niệm ngành nông nghiệp .7 1.1.2 Vai trị ngành nơng nghiệp phát triển kinh tế-xã hội 1.1.2.1 Nông nghiệp cung cấp lương, thực thực phẩm phục vụ nhu cầu người 1.1.2.2 Nông nghiệp ngành quan trọng cung cấp nguyên liệu để phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp tạo thêm việc làm cho dân cư .8 1.1.2.3 Nông nghiệp nông thôn thị trường rộng lớn tiêu thụ sản phẩm hàng hóa nơng nghiệp, cơng nghiệp dịch vụ .8 1.1.2.4 Nông nghiệp ngành cung cấp khối lượng hàng hóa lớn để xuất khẩu, mang lại nguồn ngoại tệ cho đất nước 1.1.2.5 Nông nghiệp khu vực cung cấp lao động phục vụ công nghiệp lĩnh vực hoạt động khác xã hội 1.1.2.6 Nông nghiệp trực tiếp tham gia vào việc giữ gìn cân sinh thái, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên môi trường 1.1.3 Đặc điểm ngành nông nghiệp 1.1.3.1.Đất đai tư liệu sản xuất chủ yếu đặc biệt 1.1.3.2 Đối tượng sản xuất nông nghiệp sinh vật, thể sống 10 Trang Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong 1.1.3.3 Sản xuất nông nghiệp có tính thời vụ 10 1.1.3.4 Nông nghiệp phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên 11 1.1.4 Các điều kiện tự nhiên ảnh hưởng đến phát triển nông nghiệp 11 1.1.4.1 Đất đai .12 1.1.4.2 Khí hậu .12 1.1.4.3 Nguồn nước 13 1.1.4.4 Sinh vật .13 1.1.5 Cơ cấu ngành nông nghiệp .13 1.1.5.1 Cơ cấu ngành nông nghiệp theo nghĩa rộng 13 1.1.5.2 Cơ cấu ngành nông nghiệp theo nghĩa hẹp .14 1.1.6 Đặc điểm sinh thái số đối tượng sản xuất nông nghiệp 14 1.1.6.1 Đặc điểm sinh thái lúa 14 1.1.6.2 Đặc điểm sinh thái ngô .15 1.1.6.3 Đặc điểm sinh thái sắn 16 1.1.6.4 Đặc điểm sinh thái lạc .17 1.1.6.5 Đặc điểm sinh thái cao su 18 1.1.6.6 Đặc điểm sinh thái lâm nghiệp 20 1.2 KHÁI QUÁT VỀ ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN VÀ KINH TẾ - XÃ HỘI HUYỆN TRIỆU PHONG TỈNH QUẢNG TRỊ .20 1.2.1 Vị trí địa lí 20 1.2.2 Đặc điểm tự nhiên huyện Triệu Phong 21 1.2.2.1 Địa hình 21 1.2.2.2 Khí hậu 21 1.2.2.3 Thuỷ văn .22 1.2.2.4 Thổ nhưỡng .23 1.2.2.5 Sinh vật 24 1.2.3 Đặc điểm kinh tế - xã hội huyện Triệu Phong .24 1.2.3.1 Tình hình phát triển kinh tế 24 1.2.3.2 Cơ cấu kinh tế .27 1.2.3.3 Dân cư lao động .28 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong Chương 2: PHÂN TÍCH CÁC ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP HUYỆN TRIỆU PHONG 31 2.1 PHÂN TÍCH CÁC ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN ẢNH HUONGR ĐẾN PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP HUYỆN TRIỆU PHONG TỈNH QUẢNG TRỊ 31 2.1.1 Địa hình .31 2.1.1.1 Đặc điểm địa hình huyện Triệu Phong 31 2.1.1.2 Ảnh hưởng địa hình đến phát triển nơng nghiệp 31 2.1.2 Khí hậu 33 2.1.2.1 Đặc điểm khí hậu huyện Triệu Phong .33 2.1.2.2 Ảnh hưởng khí hậu đến phát triển nơng nghiệp 36 2.1.3 Thổ nhưỡng .41 2.1.3.1 Đặc điểm thổ nhưỡng huyện Triệu Phong .41 2.1.3.2 Ảnh hưởng thổ nhưỡng đến sản xuất nông nghiệp 44 2.1.4 Nguồn nước 48 2.1.4.1 Đặc điểm nguồn nước huyện Triệu Phong .48 2.1.4.2 Ảnh hưởng nguồn nước đến phát triển nông nghiệp 50 2.1.5 Sinh vật 51 2.1.5.1 Đặc điểm sinh vật huyện Triệu Phong 51 2.1.5.2 Ảnh hưởng sinh vật phát triển nông nghiệp 52 2.2 ĐÁNH GIÁ SƠ BỘ ẢNH HƯỞNG CỦA ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN ĐẾN PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP HUYỆN TRIỆU PHONG TỈNH QUẢNG TRỊ 52 2.2.1 Thế mạnh .52 2.2.2 Hạn chế 54 Chương3: ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP ĐỂ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP HUYỆN TRIỆU PHONG 56 3.1 TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA NGÀNH NÔNG NGHIÊP HUYỆN TRIỆU PHONG 56 3.1.1 Cơ cấu ngành nông nghiệp địa bàn huyện Triệu Phong 56 3.1.2 Tình hình hoạt động ngành nông nghiệp huyện Triệu Phong 57 3.1.2.1 Ngành trồng trọt 57 3.1.2.2 Ngành lâm nghiệp .64 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong 3.2 ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP CỦA ĐỊA PHƯƠNG VỀ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TRIỆU PHONG TỈNH QUẢNG TRỊ 64 3.2.1 Đối với ngành nông nghiệp 65 3.2.2 Ngành lâm nghiệp 67 3.2.3 Các chương trình, sách phát triển nơng nghiệp 67 3.3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT NHẰM KHAI THÁC HIỆU QUẢ ĐKTN PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP .68 3.3.1 Giải pháp vốn 69 3.3.2 Giải pháp đất đai .69 3.3.3 Giải pháp môi trường 70 3.3.4 Giải pháp nguồn lao động .70 3.3.5 Giải pháp kĩ thuật, công nghệ 71 3.3.6 Giải pháp chế, sách .71 3.3.7 Giải pháp thị trường 71 C KẾT LUẬN 72 Kết luận 72 Kiến nghị .73 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 74 PHỤ LỤC HÌNH ẢNH 76 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu bảng Tên bảng Trang 1.1 Tình hình chuyển dịch cấu kinh tế huyện Triệu Phong, giai đoạn 2000 – 2013 27 1.2 Lao động công nghiệp địa bàn huyện Triệu Phong phân theo khu vực kinh tế giai đoạn 2003 – 2013 29 2.1 Gía trị số yếu tố khí hậu huyện, thành phố tỉnh Quảng Trị năm 2013 33 3.1 Cơ cấu giá trị sản xuất nông – lâm – ngư nghiệp huyện Triệu Phong, giai đoạn 2000 – 2013 57 3.2 Sự chuyển dịch cấu ngành nông nghiệp huyện Triệu Phong, giai đoạn 2000 – 2013 58 3.3 Diện tích gieo trồng lương thực huyện Triệu Phong qua năm 59 3.4 Năng suất lương thực huyện Triệu Phong qua năm 60 3.5 Sản lượng gieo trồng lương thực huyện Triệu Phong qua năm 61 3.6 Diện tích gieo trồng cơng nghiệp huyện Triệu Phong qua năm 62 3.7 Sự biến động diện tích rừng huyện Triệu Phong qua năm 64 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Số hiệu biểu đồ Biểu đồ Trang 1.1 Biểu đồ tình hình chuyển dịch cấu kinh tế huyện Triệu Phong, giai đoạn 2000 – 2013 27 2.1 Biểu đồ nhiệt độ lượng mưa huyện Triệu Phong năm 2013 34 3.1 3.2 Biểu đồ cấu giá trị sản xuất nông – lâm – ngư nghiệp huyện Triệu Phong năm 2013 Diện tích gieo trồng lương thực huyện Triệu Phong qua năm 56 59 3.4 Sản lượng gieo trồng lương thực huyện Triệu Phong qua năm 62 3.6 Biểu đồ sản lượng số công nghiệp huyện Triệu Phong qua năm 63 DANH MỤC CÁC BẢN ĐỒ Số hiệu đồ Bản đồ Trang 1.1 Bản đồ hành huyện Triệu Phong tỉnh Quảng Trị 20b 2.1 Bản đồ phân vùng địa hình huyện Triệu Phong tỉnh Quảng Trị 31b 2.2 Bản đồ mạng lưới sông, hồ huyện Triệu Phong tỉnh Quảng Trị 48b Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong DANH MỤC HÌNH ẢNH Số hiệu hình ảnh Tên hình ảnh Trang 2.2 Sơng Thạch Hãn đoạn chảy qua Thị trấn Ái Tử, huyện Triệu Phong 49 3.3 Cánh đồng lúa xã Triệu Giang, huyện Triệu Phong 61 3.5 Vườn cao su xã Triệu Ái huyện Triệu Phong 63 3.7 Ruộng ngô xã Triệu Long, huyện Triệu Phong 76 3.8 Cánh đồng lạc xã Triệu Thượng, huyện Trệu Phong 76 3.9 Người dân làm cỏ cho sắn xã Triệu Thành, huyện Triệu Phong 76 3.10 Người dân làm cỏ cho rừng tràm xã Triệu Ái huyện 77 Triệu Phong 3.11 Người dân gieo sạ lúa đất ruộng Trang 77 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong khoa học kĩ thuật đẩy mạnh thâm canh, nâng cao suất, chất lượng giá trị sản xuất nơng sản hàng hóa đơn vị diên tích Đẩy mạnh tốc độ phát triển chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản kinh tế trang trại, bước chuyển hướng tăng trường ngành nông nghiệp từ chiều rộng sang chiều sâu, nâng cao giá trị hàng hóa phát triển bền vững, tập trung đạo hồn thành cơng tác dồn điền đổi thửa, cải tạo đồng ruộng, xây dựng mơ hình cánh đồng mẫu lớn, hình thành vùng sản xuất chuyên canh tập trung gắn với phát triển khâu bảo quản, chế biến sản phẩm sau thu hoạch thị trường tiêu thụ sản phẩm nông sản.Cũng cố, chuyển đổi nâng cao hiệu kinh tế tập thể, tập trung nguồn lực giải pháp đẩy nhanh tiến độ thực chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nơng thơn 3.2.1 Đối với ngành nông nghiệp Trong thời gian tới huyện Triệu Phong cần tiến hành chuyển đổi cấu nông nghiệp: Giảm tỉ trọng ngành nông nghiệp, tăng tỉ trọng ngành lâm nghiệp, đặc biệt ngư nghiệp (trong ni trồng thủy hải sản cần đầu tư phát triển xứng đáng với tiềm nó) Trong cấu ngành nông nghiệp (theo nghĩa hẹp) cần giảm tỉ trọng ngành trồng trọt, tăng tỉ trọng ngành chăn nuôi dịch vụ nông nghiệp, đặc biệt ngành chăn ni Cịn cấu nội ngành trồng trọt cần tiến hành giảm tỉ trọng trồng lương thực, tăng tỉ trồng công nghiệp, ăn rau màu Đối với ngành trồng trọt: Diện tích gieo trồng ngày tăng cao lên 15.885ha vào năm 2015 đó: - Cây lúa: Tập trung đạo biện pháp kĩ thuật đảm bảo yêu cầu chuyển đổi cấu trồng thâm canh tăng suất chất lượng để đạt suất lúa bình quân 53tạ/ha + Về cấu giống: Thực chuyển đổi theo hướng cấu giống lúa ngắn ngày suất, sản lượng cao chiếm 65% tổng diện tích Với giống lúa chủ yếu: HC95, HT1, P6,OM6976, RVT, khang dân số giống lúa khảo nghiệm khác OM4218, OM2395 Tổ chức sản xuất giống xác nhận 130 – 150ha giống lúa chủ lực 100 – 120ha, giống lúa TBKT 30ha + Về thời vụ: Bám sát lịch thời vụ tỉnh huyện để bố trí điều chỉnh lúa trổ tập trung khung an tồn nhất, khơng tùy tiện bố trí gieo cấy sớm lịch thời vụ làm ảnh hưởng đến sâu bệnh hạ thiệt hại rét Trang 65 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong + Ứng dụng rộng rãi tiến khoa học kĩ thuật tiên tiến vào thâm canh lúa, kết hợp khâu làm đất, tăng cường mở rộng diện tích cày lật để tăng độ màu mỡ cho đất Thực tốt cơng tác bảo vệ chăm sóc kiểm tra đồng ruộng, dự tính dự báo sâu bệnh hại, sinh vật hại, tổ chúc phòng chống dịch bệnh để đảm bảo an toàn dịch cho trồng, nâng cao suất, hiệu trồng + Khuyến khích HTX, nơng dân mua sắm máy móc ứng dụng giới hóa tất khâu quy trình sản xuất, đẩy nhanh tốc độ cơng nghiệp hóa, đại hóa nông nghiêp Tăng cường xây dựng, nâng cấp hệ thống kênh mương, quản lí vận hành cơng trình đầu tư để phòng chống hạn phục vụ tưới tiêu đảm bảo khoa học, tiết kiệm nước - Cây ngơ: mở rộng diện tích ngơ địa bàn huyện giống ngô lai Bioced, VN10, C919, HN88 để sản xuất hàng hóa ngơ nếp ngắn ngày bán tươi giảm bớt phần khó khăn năm Kết hợp hình thức trồng thuần, trồng xen canh để tăng diện tích, tăng hệ số sử dụng đất Những địa phương có điều kiện đất đai trồng gối vụ tranh thủ trồng ngô sớm để tăng giá trị hàng hóa Tập trung trồng ngô đất màu mỡ, bãi bồi ven sông, chuyển phần diện tích đất trồng lúa vàn cao khó tưới, suất thấp sang trồng ngô - Cây sắn: Tăng cường giống sắn mang lại hiệu kinh tế cao cho người dân, bên cạnh chuyển đổi phần diện tích trồng sắn sang trồng hoa màu lạc Cây sắn triển khai trồng thêm nhiều giống trồng nhiều xã vùng trung du, tăng cường trồng xen canh với loại khác để đạt hiệu kinh tế cho người dân - Cây lạc: Chỉ đạo nông dân chủ động nguồn giống để mở rộng diện tích lạc vùng, mạnh dạn đưa vào sản xuất giống lạc cho suất cao vào thâm canh Tập trung đạo giảm dần diện tích trồng sắn đồng để chuyển sang trồng lạc số hoa màu khác có giá trị kinh tế cao hơn, hạn chế thối hóa đất, khơng trồng sắn mà phải trồng xen, tập trung chủ yếu vùng gò đồi Đặc biệt ứng dụng quy trình cải tiến thâm canh lạc mật độ dày 45 - 60 cây/m2 Trung tâm khuyến nông Quảng Trị khuyến cáo Tăng cường diện tích lạc, chuyển phần diện tích màu với biện pháp trồng xen canh, luân canh với loại khác ngô, sắn, ớt để nâng cao hiệu đơn vị diện tích Trang 66 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong - Cây cao su: Hiện cao su đưa vào trồng xã Triệu Ái Triệu Thượng bước đầu cho thấy cao su phát triển nhanh, gặp sâu bệnh hại Trong năm huyện triển khai trồng thêm cao su vùng có điều kiện thuận lợi thích hợp cho cao su phát triển 3.2.2 Ngành lâm nghiệp Tăng cường công tác quản lí, chăm sóc, bảo vệ rừng, khơng để xảy cháy rừng, ngăn chạn việc khai thác rừng trái phép, thực tốt công tác khoanh nuôi xúc tiến tái sinh rừng sách cho người trồng cao su theo quy định UBND huyện 3.2.3 Các chương trình, sách phát triển nơng nghiệp - Cơng tác khuyến nơng khuyến ngư bảo vệ thực vật + Tích cực đạo đồng biện pháp kĩ thuật thâm canh trồng vật nuôi giống lúa mới, giống khoai Nhật Bản giống có suất chất lượng cao đưa vào sản xuất + Tiếp tục khảo nghiệm đối tượng tổ chức hội thao nhân rộng mơ hình phải giảm sản xuất lúa chất lượng cao, mơ hình cải tạo đàn bồ theo hướng chun thịt, mơ hình sinh kế thủy sản, mơ hình nơng – lâm kết hợp, mơ hình vật ni + Thực sách khuyến khích phát triển đề nghị chuyên đề Huyện ủy, đề án UBND huyện nhằm thúc đẩy sản xuất phát triển, nâng cao giá trị sản xuất đơn vị diện tích + Thường xuyên thực tốt cơng tác dự tính, dự báo xác diễn biến đối tượng sâu bệnh hại, tổ chức đạo hướng dẫn nhân dân phòng trừ hiệu quả, loại sâu bệnh hại lúa môt số đối tượng gây hại khác để bảo đảm suất, chất lượng hiệu kinh tế trồng - Công tác dồn điền đổi Tập trung đạo hồn thành cơng tác dồn diền đổi thửa, phối hợp chặt chẽ với trung tâm kĩ thuật Tài nguyên Môi trường để đo đạc, lập hồ sơ địa chính, cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo kết dồn điền đổi cho hộ nông dân Huy động tốt nguồn lực để cất bốc, quy tập mồ mã, cải tạo đồng ruộng, xây dựng nâng cấp tuyến giao thông, kênh mương nội đồng theo quy hoạch xây dựng nông Trang 67 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong thơn Chỉ đạo xây dựng mơ hình cánh đồng mẫu lớn hợp tác xã Triệu Thuận để nhân rộng địa bàn huyện năm tới - Kinh tế hợp tác xã Tiếp tục đổi phát triển kinh tế tập thể theo kết luận hội nghị lần thứ BCH Đảng huyện khóa XVIII Tập trung đạo HTX xây dựng tổ chức thực phương án sản xuất kinh doanh dịch vụ phân phối thu nhập theo tinh thần HTX kiểu bảo đảm yêu cầu dịch vụ bắt buộc, dịch vụ mở ( cung ứng vật tư, tiêu thụ sản phẩm, phát triển ngành nghề, tín dụng nội ) thực hiệu + Hướng dẫn HTX phương pháp hạch tốn kinh doanh thống gắn với sách tiền lương, bảo hiểm, kết hợp với sách hỗ trợ nhà nước kinh tế tập thể đảm bảo mức tiền lương tối thiểu cho cán quản lí HTX Tăn cường đào tạo cán đạt chuẩn để nâng cao lực quản lí HTX + Từng bước mở rộng quy mô địa bàn HTX nơi có điều kiện, củng cố nâng chất lượng hoạt động HTX, sát nhập, giải thể HTX quy mô nhỏ, yếu kém, vận động thành lập HTX lĩnh vực thủy lợi, phát triển ngành nghề, chế biến tiêu thụ sản phẩm + Chỉ đạo tổ chức Hội nghị xã viên hàng vụ, Đại hội toán hàng năm Đại hội chuyển đổi HTX theo luật HTX năm 2012 Giải xử lí kịp thời công nợ, huy động vốn cổ phần đáp ứng yêu cầu sản xuất kinh doanh dịch vụ theo chế thị trường định hướng XHCN, hỗ trợ phát triển kinh tế trang trại gia trại - Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nơng thơn Lồng ghép chương trình mục tiêu huy động nội lực nhân dân để đáp ứng yêu cầu đầu tư tiến độ tổ chức xây dựng Nông thơn xã, trọng tâm xã điểm 3.3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT NHẰM KHAI THÁC HIỆU QUẢ ĐKTN PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP Trên sở phân tích điều kiện thuận lợi khó khăn ĐKTN, tình hình phát triển nông nghiệp, định hướng giải pháp phát triển nông nghiệp địa phương Đề tài xin đưa số giải pháp đề xuất nhằm khai thác mạnh sẵn có để phát triển nơng nghiệp huyện nhà Trang 68 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong 3.3.1 Giải pháp vốn Huyện Triệu Phong có nhiều tiềm để phát triển ngành nơng nghiệp nguồn vốn đầu tư vấn đề cần trọng Đây giải pháp quan trọng định mức tăng trưởng kinh tế vấn đề xã hội Nguồn vốn sử dụng đầu tư hiệu phát huy nững tiềm mạnh sãn có huyện nhà để phát triển ngành kinh tế, đặc biệt ngành nông nghiệp Tất phân ngành nông nghiệp - lâm nghiệp cần có nguồn vốn để khai thác tiềm có sẵn Trong ngành nơng nghiệp cần có nguồn vốn để mở rộng, cải tạo diện tích đất trồng, lai tạo thêm nhiều giống cho suất chất lượng cao phù hợp với điều kiện tự nhiên vùng Bên cạnh ngành nông nghiệp cần nhiều nguồn vốn để xây dựng cơng trình thủy lợi kênh mương, hồ chứa nước, đập chứa nước, đường giao thông nhằm khai thác hiệu tiềm sẵn có phục vụ phát triển nông nghiệp Trong ngành lâm nghiệp nguồn vốn sử dụng để trồng thêm diện tích rừng, lai tạo nhiều giống mới, mua thêm giống để trồng nhằm nâng cao diện tích rừng trồng huyện Ngành lâm nghiệp cần nhiều vốn phục vụ công tác bảo vệ rừng có việc trang bị thiết bị phòng cháy chữa cháy rừng Hiện kinh tế huyện phát triển chậm chủ yếu phát triển nơng nghiệp nên nguồn thu ngân sách cịn hạn chế chủ yếu dựa vào nguồn vốn hỗ trợ ngân sách từ cấp trên, nguồn thu khác không đáng kể 3.3.2 Giải pháp đất đai Hiện với phát triển chung xã hội, dân cư ngày tăng lên diện tích đất nơng nghiệp thu hẹp thay vào nhà cửa, cơng trình xã hội, khu vui chơi, giải trí Vì cần phải bố trí tài ngun đất cách hợp lí ngành kinh tế nhằm mang lại hiệu sản xuất cao Cần có sách, phương hướng quy hoạch sử dụng đất cách hợp lí, vừa đảm bảo phát triển kinh tế cách ngành vừa đảm bảo phát triển bền vững ngành nông nghiệp Các xã vùng ven biển cửa sông đất dễ bị ngập mặn, phèn cần có sách cải tạo đất chọn giống trồng vật nuôi phù hợp với điều kiện nơi nhầm khai thác tốt mang lại hiệu kinh tế cao Các xã phía tây huyện Triệu Ái, Triệu Thượng có phần diện tích đất bị xói mịn rữa trơi Trang 69 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong nên cần có biện pháp cải tạo chọn giống trồng phù hợp nhằm khai thác tốt nguồn đất 3.3.3 Giải pháp môi trường Hiện ngành kinh tế có xu hướng phát triển theo hướng kinh tế bền vững,đặc biệt ngành nông nghiệp điều vơ cần thiết, ngành khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên để đưa vào sản xuất ngành phụ thuộc lớn vào nguồn tài nguyên thiên nhiên Sản xuất nông nghiệp sử dụng nhiều phân bón hóa học, thuốc trừ sâu để phát triển sản xuất, phân bón, thuốc trừ sâu, diệt cỏ sử dụng nhiều gây ảnh hưởng đến môi trường, dễ gây nên ô nhiễm môi trường nước, đất, khơng khí, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người dân cần sử dụng lượng phân bón, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ cách hợp lí, tránh sử dụng số lượng lớn để tránh gây ảnh hưởng đến moi trường xung quanh Khuyến khích người dân sử dụng phân bón tự nhiên phân chuồng, phân xanh để đưa vào sản xuất nhằm giảm thiểu ô nhiễm giảm bớt chi phí sản xuất cho người dân Sử dụng nguồn đất sản xuất nơng nghiệp hợp lí phù hợp với điều kiện sinh thái loại trồng, vật nuôi đảm bảo cân sinh thái, không gây suy giảm, ô nhiễm môi trường, tránh gây thối hóa nguồn tài ngun đất nguồn tài ngun khác Khai thác tốt đa, hợp lí có hiệu quỹ đất huyện, đặc biệt sử dụng tốt loại đất phù sa, đất phèn, mặn, đất trơ sỏi đá nhằm nâng cao suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa nơng sản Phủ xanh đất trống đồi trọc, khuyến khích người dân trồng gây rừng tăng độ che phủ rừng huyện, tăng cuờng công tác bảo vệ chăm sóc rừng tự nhiên vốn có, có sách phục hồi rừng tự nhiên đảm bảo ngành lâm nghiệp phát triển bền vững 3.3.4 Giải pháp nguồn lao động Nguồn lao động huyện Triệu Phong tương đối dồi dào, tỉ suất sinh năm lớn Điều tạo nên nguồn lao động bỏ sung dồi phục vụ cho phát triển ngành kinh tế nói chung ngành nơng – lâm – ngư nghiệp nói riêng Vấn đề cần đáng quan tâm trọng hiên vấn đề chất lượng nguồn lao động thấp, trước việc phát triển kinh tế nông – lâm – ngư nghiệp chủ yếu trồng trọt chăn nuôi, kinh nghiệm sản xuất chủ yếu kinh nghiệm truyền Trang 70 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong thống từ bao đời Hình thức canh tác, sản xuất nơng nghiệp ngày đại hóa nhiên lạc hậu Nâng cao chất lượng nguồn lao động vấn đề cần ưu tiên phát triển Ngành nông nghiệp yêu cầu nguồn lao động đông có kinh nghiệm sản xuất chất lượng lao động nâng cao, kinh nghiệm sản xuất với máy móc thiết bị tiên tiến tạo điều kiện cho phát triển nơng nghiệp Bên cạnh chất lượng lao động nâng cao, máy móc thiết bị đưa vào sản xuất giảm bớt thời gian lao động người dân, dân cư sử dụng thời gian lao động rảnh rỗi lại để phát triển sản xuất ngành kinh tế khác Muốn nâng cao chất lượng lao động sản xuất nơng nghiệp cần có sách phát triển khuyến nơng, khuyến ngư, buổi tập huấn cho người dân nhằm nâng cao hiểu biết họ phát triển sản xuất nâng cao trình độ nguồn lao động nhằm phát triển sản xuất cách có hiệu 3.3.5 Giải pháp kĩ thuật, công nghệ Đây giải pháp nhằm khai thác có hiệu nguồn tài nguyên thiên nhiên sử dụng đồng thơi khai thác tốt điều kiện tự nhiên dạng tiềm Đối với việc khai thác nguồn tài nguyên khai thác, sử dụng thông qua việc tạo nên giống cây, phù hợp với tính chất, đặc điểm đối tượng sản xuất nông nghiệp nhằm khai thác đạt hiệu kinh tế cao đơn vị diện tích 3.3.6 Giải pháp chế, sách Chính quyền địa phương cần có sách khuyến khích phát triển kinh tế thúc đẩy phát triển sản xuất Nghiên cứu lai tạo nhiều giống trồng phù hợp với điều kiện sinh thái huyện nâng cao suất sản lượng trồng Nhiều giống trồng người dân không chịu canh tác mà chủ yếu giống bà nơng dân cần có sách phát triển giống tạo điều kiện cho người dân, khuyến khích vốn cho người dân phát triển sản xuất 3.3.7 Giải pháp thị trường Sản phẩm ngành nông nghiệp địa phương chủ yếu phục vụ cho nhu cầu tiêu thụ tỉnh Bên cạnh cần mở rộng thị trường tỉnh, thành phố lân cận cần nâng cao chất lượng đa dạng hóa sản phẩm nông nghiệp Thị trường tiêu thụ mở rộng đầu sản phẩm thuận lợi nông sản hàng hóa tạo nhiều hơn, tạo điều kiện việc làm tăng thêm nguồn thu nhập cho người dân Trang 71 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong C KẾT LUẬN Kết luận - Qua trình nghiên cứu đề tài phân tích ĐKTN nhằm phục vụ phát triển nông nghiệp địa bàn huyện Triệu Phong tỉnh Quảng Trị như: địa hình, khí hậu, thổ nhưỡng, thủy văn, sinh vật thấy điều kiện thuận lợi, khó khăn ĐKTN ảnh hưởng đến phát triển nông nghiệp huyện Qua trình nghiên cứu cho thấy Huyện Triệu Phong có nhiều tiềm lợi ĐKTN để phát triển nông nghiệp với cấu ngành đa dạng + Đề tài tìm hiểu thực trạng phân ngành nông nghiệp theo nghĩa rộng (nông – lâm – ngư nghiệp), ngành nông nghiệp theo nghĩa hẹp ( trồng trọt chăn ni) Từ đề tài có đánh giá sơ tình thực trạng khai thác tiềm sẵn có địa phương với lợi có sẵn ĐKTN + Trên sở phân tích thuận lợi khó khăn ĐKTN, tình hình phát triển ngành nông nghiệp địa bàn huyện, định hướng giải pháp phát triển nông nghiệp địa phương đề tài đề xuất số giải pháp nhằm khai thác có hiệu lợi sẵn có ĐKTN nhằm phục vụ cho phát triển nông nghiệp huyện nhà - Những hạn chế đề tài: Do nguyên nhân khách quan chủ quan nên đề tài chưa nghiên cứu sâu phân hóa ĐKTN, tình hình phát triển nông nghiệp cụ thể xã - Hướng nghiên cứu đề tài: Từ hạn chế đề tài hướng đề tài nghiên cứu sâu phân hóa điều kiện tự nhiên, tình hình phát triển nơng nghiệp cụ thể xã, nghiên cứu tìm hiểu sâu điều kiện tự nhiên khác, nghiên cứu thực trạng cụ thể phân ngành nông- lâm nghiệp để có đánh giá xác, khách quan thực trạng phát triển ngành nông nghiệp khả khai thác điều kiện tự nhiên vào phát triển nông nghiệp huyện Triệu Phong tỉnh Quảng Trị Trang 72 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong Kiến nghị Huyện Triệu Phong huyện có diện tích chủ yếu đồng địa hình vùng đồi thấp ảnh hưởng điều kiện khí hậu bão, áp thấp nhiệt đới, lũ lụt gây ảnh hưởng lớn đến việc sản xuất nông nghiệp người dân Vì quyền địa phương cần có phương hướng thích hợp cho phát triển nơng nghiệp dự báo thời tiết, xây dựng cấu mùa vụ hợp lí nhằm hạn chế thấp ảnh hưởng xấu khí hậu việc sản xuất nơng nghiệp Các quan ban ngành có liên quan cần phải có kế hoạch khai thác, cải tạo số diện tích đất chưa khai hoang nhằm mở rộng diện tích dất canh tác Hiện việc áp dụng thành tựu khoa học kĩ thuật vào sản xuất nông nghiệp huyện Triệu Phong phổ biến mang lại hiệu kinh tế cao cho người dân nơi đây, nhiên số giống trồng, vật ni quyền địa phuong người dân áp dụng vào sản xuất chưa đạt chuẩn nên gây ảnh hưởng đến sản xuất người dân, cụ thể giống ngô thời gian gần quyền địa phương cần có nghiên cứu kĩ, điều kiện sinh thái huyện để chọn giống trồng đạt chuẩn phù hợp với điều kiện tự nhiên nơi để không làm ảnh hưởng đến mùa vụ bà nơng dân Chính quyền thường xuyên mở lớp công tác khuyến nông để nâng cao trình độ cho người dân Triệu Phong huyện trọng điểm lương thực, hình thành vùng chuyên canh tập trung nên đòi hỏi người dân cần có trình độ để đáp ứng u cầu phát triển tương lai Chính quyền địa phương cần nghiên cứu thị trường tiêu thụ sản phẩm nơng nghiệp địa bàn huyện giá nơng sản cịn bấp bênh gây tâm lí hoang mang cho người dân chi phí sản xuất nơng nghiệp cao đặc biệt phân bón, thuốc trừ sâu giá nông nghiệp giảm ảnh hưởng lớn đến đời sống bà nơng dân Trang 73 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Nguyễn Văn Chinh (2002), Viện Khí tượng Thủy văn, Đánh giá đặc điểm khí hậu tỉnh Quảng Trị [2] Nguyễn Ngọc Đệ, Trường ĐH Cần Thơ, Giáo trình lúa [3] Đậu Thị Hịa (2008), Đề cương giảng Điạ lí tự nhiên Việt Nam, Trường ĐHSP Đà Nẵng [4] Nguyễn Duy Hịa (2008), Đề cương giảng Địa lí kinh tế - xã hội Việt Nam, Trường ĐHSP Đà Nẵng [5] Phan Nguyên Hồng, Phùng Ngọc Lan Hệ sinh thái rừng tự nhiên Việt Nam, Bộ Nông nghiệp Phát triển nơng thơn – Chương trình hỗ trợ ngành lâm nghiệp đối tác [6] Vũ Tự Lập (2005), Địa lí tự nhiên Việt Nam NXB Đại học sư phạm, Hà Nội [7] Lê Năm (2003), Đánh giá điều kiện tự nhiên phục vụ đề xuất sử dụng đất đai nông - lâm nghiệp vùng đồi núi tỉnh TT - Huế, Tạp chí khoa học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội [8] Hồ Phong (2010), Đề cương giảng Đánh giá tổng hợp điều kiện tự nhiên, Trường ĐHSP Đà Nẵng, [9] Nguyễn Minh Tuệ (2007), Địa lí kinh tế - xã hội đại cương, NXB Đại học sư phạm, Hà Nội [10] Trương Đình Trọng, Hà Văn Hành(2005), Định hướng quy hoạch sử dụng hợp lí lãnh thỗ cho phát triển nông – lâm nghiệp bền vững huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị, Báo cáo nghiên cứu khoa học, Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế [11] Ngơ Văn Hữu (2013), Phân tích điều kiện tự nhiên ảnh hưởng tới phát triển nông nghiệp huyện Krông Nô - Tỉnh Đắk Nông Một số giải pháp đề xuất Khóa luận tốt nghiệp ĐHSP – ĐHĐN năm 2013 [12] Đàm Tuấn Anh (2003), Tiểu Luận Trồng trọt chủ đề - Cây Lạc Trường ĐH Khoa học Tự nhiên Hà Nội [13] Niêm giám thống kê huyện Triệu Phong năm 2014 Trang 74 Khóa luận tốt nghiệp  GVHD: ThS Hồ Phong Các văn bản: [14] Báo cáo kinh tế - xã hội huyện Triệu Phong năm 2010, 2011, 2012, 2013 [15] Báo cáo tình hình phát triển nơng nghiệp huyện Triệu Phong năm 2013, Phương hướng nhiệm vụ năm (Phịng Nơng nghiệp Phát triển nơng thơn) [16] Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội huyện Triệu Phong tỉnh Quảng Trị [17] Chương trình bố trí giống trồng, vật ni hợp lí huyện Triệu Phong, năm 2012  Trang web: http://ebook.ringring.vn/chi-tiet/dac-diem-sinh-truong-phat-trien-va-yeu-causinh-thai-cua-cay-cao-su/45/82102.html http://ebook.ringring.vn/xem-tai-lieu/dieu-kien-sinh-thai-va-dinh-duong-cayngo/81746.html http://iasvn.org/chuyen-muc/Dieu-kien-sinh-thai-cay-lac-4504.html http://trieuphong.quangtri.gov.vn Trang 75 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong PHỤ LỤC HÌNH ẢNH Hình 3.7: Ruộng ngơ xã Triệu Long, huyện Triệu Phong Người chụp: Trịnh Thị Thanh Nga, ngày chụp: 20/4/2014 Hình 3.8: Cánh đồng lạc xã Triệu Thượng, huyện Trệu Phong Người chụp: Trịnh Thị Thanh Nga, ngày chụp: 20/4/2014 Hình 3.9: Người dân làm cỏ cho sắn xã Triệu Thành, huyện Triệu Phong Người chụp: Trịnh Thị Thanh Nga, ngày chụp: 20/4/2014 Trang 76 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong Hình 3.10: Người dân làm cỏ cho rừng tràm xã Triệu Ái huyện Triệu Phong Nguồn: http://trieuphong.quangtri.gov.vn Hình 3.11: Người dân gieo sạ lúa đất ruộng xã Triệu Thuận, huyện Triệu Phong Người chụp: Trịnh Thị Thanh Nga, ngày chụp: 17/5/2014 Trang 77 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong Trang 78 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong Trang 79 ... 2: PHÂN TÍCH CÁC ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP HUYỆN TRIỆU PHONG 31 2.1 PHÂN TÍCH CÁC ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN ẢNH HUONGR ĐẾN PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP HUYỆN TRIỆU PHONG TỈNH QUẢNG... tốt nghiệp GVHD: ThS Hồ Phong Chương 2: PHÂN TÍCH CÁC ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP HUYỆN TRIỆU PHONG 2.1 PHÂN TÍCH CÁC ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN ẢNH HƯỞNG ĐẾN PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP... điểm tự nhiên, kinh tế xã hội phục vụ cho cơng việc tơi sau Chính tơi chọn để tài” Phân tích điều kiện tự nhiên phục vụ phát triển nông nghiệp huyện Triệu Phong Tỉnh Quảng Trị Một số giải pháp đề