BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ ĐỊA CHT NGUYN KHNH HONG HOàN THIệN CÔNG TáC QUảN Lý THU B¶O HIĨM X· HéI cđA B¶O HIĨM X· HéI THµNH PHè Hµ NéI LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI - 2015 BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ ĐỊA CHẤT NGUYỄN KHÁNH HỒNG HOµN THIƯN CÔNG TáC QUảN Lý THU BảO HIểM XÃ HộI củA BảO HIểM XÃ HộI THàNH PHố Hà NộI Ngnh: Qun lý kinh tế Mã số : 60340410 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS: Nguyễn Văn Bưởi HÀ NỘI - 2015 i LỜI CAM ĐOAN Những nội dung luận văn thực hướng dẫn trực tiếp TS.Nguyễn Văn Bưởi Mọi tham khảo nội dung luận văn trích dẫn rõ ràng tên tác giả, tên cơng trình, thời gian, địa điểm cơng bố, chép không hợp lệ vi phạm quy chế đào tạo tơi xin chịu hồn tồn trách nhiệm Hà Nội, ngày 08 tháng 08 năm 2015 Tác giả luận văn Nguyễn Khánh Hoàng ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, tác giả giúp đỡ nhiệt tình tạo điều kiện nhiều người, sau lời cảm ơn chân thành tác giả Trước hết, xin cảm ơn sâu sắc thầy giáo hướng dẫn TS.Nguyễn Văn Bưởi hướng dẫn nhiệt tình cho tơi q trình xây dựng đề cương, tìm kiếm tài liệu, tổ chức nghiên cứu hoàn thành luận văn; Xin chân thành cảm ơn Thầy, Cô giáo Khoa Kinh tế Quản trị kinh doanh, Trường Đại học Mỏ - Địa chất truyền đạt kiến thức chương trình cao học; Xin chân thành cảm ơn chuyên gia lĩnh vực quản lý thu BHXH tư vấn, hướng dẫn suốt q trình xây dựng hồn thành luận văn; Tác giả trân trọng cảm ơn người thân gia đình, bạn lớp ln động viên, ủng hộ, tạo điều kiện, trao đổi thông tin, tài liệu, chia sẻ khó khăn suốt q trình học tập thời gian nghiên cứu hoàn thành Luận văn Tôi xin chân thành cảm ơn! Tác giả luận văn Nguyễn Khánh Hoàng iii MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa Lời cam đoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục chữ viết tắt vi Danh mục bảng vii Danh mục hình vẽ, sơ đồ viii MỞ ĐẦU Chương 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VỀ BẢO HIỂM XÃ HỘI VÀ QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI 1.1 Tổng quản lý luận BHXH thu BHXH 1.1.1 Khái niệm bảo hiểm xã hội 1.1.2 Vai trò bảo hiểm xã hội 1.1.3 Khái niệm quản lý thu bảo hiểm xã hội 10 1.1.4 Nội dung quản lý thu bảo hiểm xã hội 13 1.1.5 Các nhân tố ảnh hưởng đến thu bảo hiểm xã hội 20 1.2 Tổng quan thực tiễn quản lý thu BHXH nước nước 23 1.2.1 Kinh nghiệm quản lý thu BHXH nước 23 1.2.2 Kinh nghiệm quản lý thu BHXH địa phương nước 28 1.2.3 Bài học kinh nghiệm cho quan BHXH thành phố Hà Nội 29 1.3 Tổng quan cơng trình nghiên cứu có liên quan 30 Chương 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI CƠ QUAN BẢO HIỂM XÃ HỘI THÀNH PHỐ HÀ NỘI GIAI ĐOẠN 2010-2014 33 2.1 Giới thiệu chung quan bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội 33 2.1.1 Sự hình thành phát triển 33 iv 2.1.2 Chức năng, nhiệm vụ quyền hạn BHXH thành phố Hà Nội 38 2.1.3 Kết thực số tiêu chủ yếu BHXH thành phố Hà Nội 40 2.2 Thực trạng công tác quản lý thu BHXH quan BHXH thành phố Hà Nội giai đoạn 2010-2014 43 2.2.1 Thực trạng công tác lập kế hoạch thu bảo hiểm xã hội giai đoạn 2010-2014 43 2.2.2 Thực trạng hoạt động thu BHXH giai đoạn 2010-2014 45 2.2.3 Đánh giá máy thu lực cán quản lý 66 2.2.4 Thực trạng công tác tra, kiểm tra thu BHXH thành phố Hà Nội 67 2.3 Đánh giá chung công tác quản lý thu BHXH quan BHXH thành phố Hà Nội giai đoạn 2010-2014 73 2.3.1 Những kết đạt 73 2.3.2 Những hạn chế cần khắc phục 75 Chương 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI CƠ QUAN BHXH THÀNH PHỐ HÀ NỘI 78 3.1 Định hướng phát triển bảo hiểm xã hội mục tiêu quản lý hoạt động thu bảo hiểm xã hội bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội đến năm 2020 78 3.2 Giải pháp tăng cường công tác quản lý thu BHXH thành phố Hà Nội 79 3.2.1 Giải pháp khai thác mở rộng đối tượng, phát triển nguồn thu BHXH 79 3.2.2 Giải pháp hồn thiện quy trình thu thủ tục giải chế độ sách BHXH 81 3.2.3 Kiện toàn nâng cao hiệu hệ thống tổ chức máy BHXH địa bàn thành phố Hà Nội 84 3.2.4 Đào tạo,bồi dưỡng nâng cao lực nghiệp vụ cho cán làm công tác quản lý thu BHXH 85 v 3.2.5 Đẩy mạnh hoạt động thông tin, tuyên truyền thiết thực có hiệu quản lý thu BHXH 86 3.2.6 Đẩy mạnh công tác tra, kiểm tra giám sát việc chấp hành pháp luật BHXH 87 3.2.7 Phát triển công tác nghiên cứu khoa học hợp tác quốc tế 88 3.3 Những kiến nghị 89 3.3.1 Đối với Nhà nước 89 3.3.2 Đối với quan ban ngành hữu quan 90 3.3.3 Đối với BHXH Việt Nam 91 KẾT LUẬN 92 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 93 vi DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Tên đầy đủ BHXH…………………… Bảo hiểm xã hội BHTN…………………… Bảo hiểm thất nghiệp BHYT…………………… Bảo hiểm y tế CNTT…………………… Công nghệ thông tin DN……………………… Doanh nghiệp ĐTNN…………………… Đầu tư nước ngồi ĐV……………………… Đơn vị HCSN…………………… Hành nghiệp KCB……………………… Khám chữa bệnh KD……………………… Kinh doanh LĐ-TBXH……………… Lao động thương binh xã hội NLĐ…………………… Người lao động NQD…………………… Ngoài quốc doanh SDLĐ…………………… Sử dụng lao động TAND…………………… Tòa án nhân dân TNHH…………………… Trách nhiệm hữu hạn TNLĐ-BNN……………… Tại nạn lao động – Bệnh nghề nghiệp UBND…………………… Ủy ban nhân dân vii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Đối tượng nghiên cứu tham gia BHXH BHXH Hà Nội đến năm 2020 41 Bảng 2.2: Số lượng đơn vị SDLĐ tham gia BHXH giai đoạn 2010 - 2014 47 Bảng 2.3: Người lao động tham gia BHXH giai đoạn 2010 - 2014 .49 Bảng 2.4: Tổng quỹ lương làm đóng BHXH giai đoạn 2011-2014 52 Bảng 2.5: Tình hình thu BHXH giai đoạn 2010 - 2014 54 Bảng 2.6: Tình hình nợ đọng BHXH theo khối loại hình quản lý giai đoạn 2010 - 2014 57 Bảng 2.7: Nợ BHXH phân theo tuổi nợ giai đoạn 2012-2014 .58 Bảng 2.8: Nợ BHXH phân theo khả thu hồi giai đoạn 2010-2014 60 Bảng 2.9: Trình độ chun mơn cán BHXH thành phố Hà Nội năm 2014 66 viii DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ Hình 2.1 Cơ cấu tổ chức quản lý BHXH thành phố Hà Nội……………… 40 Hình 2.2 Sơ đổ kế hoạch thu BHXH thành phố Hà Nội giai đoạn 2010-2014 44 Hình 2.3: Tổng quỹ lương giai đoạn 2011-2014 53 Hình 2.4: Tỷ trọng khoản nợ BHXH phân theo tuổi nợ giai đoạn 2012-2014 .59 80 - Quản lý chặt chẽ NLĐ người SDLĐ + Thực báo tăng, giảm kịp thời, xác, quản lý chặt chẽ nguồn thu Thường xuyên kiểm tra giám sát đơn vị sử dụng lao động việc chấp hành Bộ luật lao động Thực Quyết định số 02/2006/QĐ - BLĐTBXH sử dụng Chú trọng công tác kiểm tra, giám sát, bám sát đơn vị SDLĐ NLĐ thuộc khối ngành kinh tế khác địa bàn chịu trách nhiệm quản lý, đặc biệt khu vực quốc doanh để tham mưu với Thành ủy, UBND kịp thời triển khai việc tham gia BHXH cho đối tượng thuộc diện phải tham gia, hạn chế tiến đến chấm dứt tình trạng né tránh tham gia BHXH đơn vị SDLĐ làm ảnh hưởng đến quyền lợi NLĐ phiếu tự kiểm tra thực pháp luật lao động + Thực hiệu phối hợp chặt chẽ với quan ban ngành liên quan như: Thanh tra lao động, Ban quản lý khu công nghiệp… Xây dựng chương trình phối hợp với ngành chức Sở kế hoạch Đầu tư, Sở Lao động - Thương binh Xã hội, Liên đồn Lao động thành phố để nắm bắt thơng tin số doanh nghiệp đăng ký kinh doanh, sử dụng lao động làm sở cho việc khai thác mở rộng đối tượng tham gia; nắm đầy đủ số lượng đơn vị SDLĐ số lao động địa bàn, phát đơn vị khai báo thiếu số lao động thực tế đơn vị chưa khai báo đăng kí tham gia để bắt đưa vào diện đóng BHXH bắt buộc, đồng thời có chương trình xúc tiến thơng tin tun truyền phổ biến sách đến sở chưa tham gia BHXH đầy đủ cho NLĐ + Giữ mối liên hệ mật thiết với tổ chức Cơng đồn DN, tổ chức kinh tế - xã hội Thơng qua tổ chức Cơng đồn, tiến hành buổi giao lưu, tuyên truyền, phổ biến sách, pháp luật BHXH sâu rộng vào quần chúng NLĐ + Làm tốt công tác cải cách thủ tục hành tất phận đơn vị theo phương châm nhanh gọn, thuận tiện để tạo niềm tin đơn 81 vị SDLĐ NLĐ quan BHXH, tránh tâm lý ngần ngại người tham gia đến quan BHXH thực nghĩa vụ, tạo mối liên kết chặt chẽ quan BHXH với đối tượng tham gia địa bàn quản lý - Quản lý tiền lương làm thu BHXH Bởi tiền lương - tiền cơng NLĐ quan trọng để tiến hành thu BHXH NLĐ người SDLĐ nên công tác quản lý đối tượng tham gia cần phải quan tâm đến vấn đề quản lý tiền lương làm thu BHXH Để quản lý tốt vấn đề này, BHXH thành phố cần thực số công tác sau: + Theo dõi thường xuyên diễn biến tiền lương - tiền công đơn vị SDLĐ NLĐ Nếu phát dấu hiệu bất thường, biểu tiêu cực cần tiến hành công tác kiểm tra kịp thời để xác minh lại thông tin mà đơn vị SDLĐ khai báo cho quan BHXH, tránh thất thu cho BHXH + Tích cực vận động, khuyến khích chủ SDLĐ thực chi trả tiền lương - tiền công cho NLĐ thông qua thẻ ATM nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho quan BHXH dễ dàng nắm diễn biến tiền lương, tiền công đơn vị tham gia BHXH + Khi có thay đổi, điều chỉnh tiền lương tối thiểu chung phủ, BHXH thành phố đặc biệt cán làm cơng tác quản lý thu cần có thơng báo cụ thể, hướng dẫn cán làm công tác chuyên trách BHXH đơn vị SDLĐ thay đổi để tiến hành trích nộp theo quy định hành 3.2.2 Giải pháp hoàn thiện quy trình thu thủ tục giải chế độ sách BHXH Hồn thiện cơng tác tổ chức thu biện pháp quan trọng nhằm gia tăng đối tượng tham gia BHXH huyện Công tác tổ chức thu có hợp lý BHXH phát triển, thủ tục tham gia, trình cấp sổ, 82 trình chi trả diễn nhanh chóng tạo niềm tin cho người tham gia, thu hút thêm nhiều đối tượng tham gia BHXH Hơn thực tế, cơng tác tổ chức thu BHXH cịn mang tính hành chưa thực trọng, kiểm sốt đối tượng cịn lỏng lẻo, tách rời, chưa quan tâm nhiều đến việc mở rộng đối tượng tham gia Do vậy, hiệu cơng tác thu cịn chưa cao việc thực sách BHXH cịn nhiều thiếu sót Nên việc đổi tăng cường cơng tác thu địi hỏi cấp thiết BHXH thành phố Hà Nội cần tăng cường công tác đốc thu từ ngày đầu, tháng đầu, quý đầu Cơ quan BHXH Quận Nam Từ Liêm cần bám sát sở để đôn đốc tuyên truyền hướng dẫn chủ sử dụng lao động biết trách nhiệm việc thực BHXH theo quy định Phân công cán theo dõi sát sao, quản lý chặt đơn vị, đôn đốc nhắc nhở thường xuyên người trực tiếp làm BHXH đơn vị, thuyết phục họ tác động tới DN nhanh chóng đóng BHXH có điều kiện Phải kịp thời có chế độ khen thưởng họ làm tốt công tác đôn đốc để DN tham gia BHXH, đóng BHXH đầy đủ Đảm bảo thu BHXH đúng, đủ, kịp thời đơn vị sử dụng lao động NLĐ, quản lý chặt chẽ nguồn thu BHXH tạo niềm tin người SDLĐ, NLĐ đối tượng hưởng chế độ BHXH Góp phần ổn định tình hình kinh tế, trị - xã hội Ngoài quan nên sử dụng kết đóng BHXH đơn vị tiêu để xét thi đua hàng năm Tiến hành hình thức khen thưởng, biểu dương đơn vị thường xuyên nộp BHXH theo quy định Làm giúp khuyến khích đơn vị đóng đủ thời gian quy định từ đảm bảo cơng tác thu đạt hiệu Bên cạnh quan BHXH cần xếp tổ chức cán phận thu theo hướng chuyên sâu Phân định rõ chức năng, nhiệm vụ quyền 83 hạn cá nhân để tạo chế phối hợp chặt chẽ, tránh chồng chéo, bỏ sót cơng việc lại vừa nâng cao trách nhiệm cá nhân giao giải công việc Nâng cao chất lượng cho đội ngũ cán quan nói chung cán làm cơng tác thu nói riêng yếu tố quan trọng để giúp hoàn thành tốt cơng tác tổ chức thu BHXH Vì quan BHXH Quận Nam Từ Liêm cần tổ chức lớp đào tạo bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ BHXH cho cán bảo hiểm Các cán muốn làm tốt cơng tác chun mơn giao địi hỏi họ phải hiểu sâu chế độ sách, nắm vững nghiệp vụ cụ thể việc giao thực Mỗi cán cần tự học tập để nâng cao trình độ chuyên môn, để bổ xung thêm kiến thức Trong thời đại khoa học kỹ thuật phát triển, ứng dụng công nghệ thông tin phổ biến vào lĩnh vực cơng tác có lợi ích to lớn địi hỏi cán cần tự giác tìm hiểu học tập để sử dụng phần mền cài đặt phục vụ cho công việc nhờ mà quản lý chặt chẽ loại đối tượng tham gia BHXH, để giải cơng việc nhanh chóng, xác khơng nhầm lẫn cho đối tượng đến làm việc Trong công việc cán cần có tinh thần trách nhiệm Nếu cán có trình độ nghiệp vụ tốt chưa đủ mà cần phải có tinh thần trách nhiệm phải tuyên truyền, giải thích sách xã hội thực gắn với tài kinh tế Để động viên khuyến khích tinh thần làm việc cán quan nói chung cán thuộc phận thu nói riêng quan cần có thêm chế độ hỗ trợ vật chất hỗ trợ chi phí lại (tiền xăng xe, tiền ăn) cho cán để họ xuống sở đôn đốc, nhắc nhở, kiểm tra việc thực BHXH đơn vị, đặc biệt khuyến khích cán tính cực cơng tác tuyên truyền vận động đơn vị tham gia BHXH 84 3.2.3 Kiện toàn nâng cao hiệu hệ thống tổ chức máy BHXH địa bàn thành phố Hà Nội Trong hoạt động thu, Bảo hiểm xã hội thành phố phải xây dựng mối quan hệ chặt chẽ BHXH cấp Trung ương với địa phương, BHXH với quan chức năng, Sở, ban, ngành để hoàn thành tốt nhiệm vụ, mối quan hệ thể hiện: - Với Bảo hiểm xã hội Việt Nam Cần có văn hướng dẫn cụ thể, kịp thời chủ trương sách Đảng, Nhà nước; kịp thời xử lý vướng mắc địa phương, giúp đỡ địa phương công tác đào tạo cán bộ, đào tạo lại kiến thức chuyên môn nghiệp vụ - Với Thành uỷ, HĐND, UBND Thành phố Chỉ đạo phối hợp BHXH thành phố với Sở, ban, ngành thành phố để đôn đốc, nhắc nhở, tra, kiểm tra việc đăng ký tham gia trích nộp BHXH Chỉ đạo cấp uỷ Đảng quyền địa phương cấp việc phối hợp với quan BHXH địa bàn Cấp đất bố trí nơi làm việc đủ diện tích, tạo điều kiện sở vật chất đảm bảo phục vụ cho người tham gia BHXH nhanh chóng, thuận tiện - Với Sở, ban, ngành, quan liên quan thành phố + Phối hợp với Sở Lao động - Thương binh xã hội việc kiểm tra doanh nghiệp chấp hành pháp luật ký kết hợp đồng lao động, quan hệ tiền công, tiền lương giải sách BHXH cho người lao động lập hồ sơ tham gia BHXH cho người lao động Phối hợp với Liên đoàn Lao động thành phố để tuyên truyền phổ biến nhằm nâng cao nhận thức người lao động sách BHXH Qua họ hiểu nghĩa vụ, quyền lợi trách nhiệm tự giác tham gia + Phối hợp với Sở Kế hoạch Đầu tư việc điều tra, thống kê đơn vị doanh nghiệp đăng ký kinh doanh cung cấp thông tin kịp thời danh sách doanh nghiệp địa bàn cấp phép; 85 + Phối hợp với Thanh tra lao động, Thanh tra Nhà nước tra việc thực Bộ Luật Lao động, Luật BHXH xử lý vi phạm với đơn vị sử dụng lao động thực không + Phối hợp với Cục Thuế Hà Nội Chi cục Thuế địa bàn việc thực thủ tục toán với doanh nghiệp, để xác định chi phí tiền lương, số tiền trích nộp BHXH, số lao động, quỹ tiền lương tham gia BHXH; + Phối hợp với Tòa án, quan Thi hành án việc khởi kiện để có tác động tích cực đến ý thức chấp hành pháp luật doanh nghiệp, tạo lòng tin người lao động + Phối hợp quan BHXH với tổ chức Cơng đồn việc tun truyền sách pháp luật cho người lao động 3.2.4 Đào tạo,bồi dưỡng nâng cao lực nghiệp vụ cho cán làm công tác quản lý thu BHXH Trong năm qua nguồn nhân lực làm công tác BHXH tăng cường Tuy nhiên, BHXH sách xã hội cịn mới, tính chất cơng việc phức tạp, thường xuyên biến động hoàn thiện theo cải cách chế độ sách Nhà nước, theo kịp với công nghệ tiên tiến nước khu vực, nguồn nhân lực chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu phát triển tương lai Do đó, Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội cần ưu tiên công tác đào tạo, bồi dưỡng lại cho số viên chức có theo nghiệp vụ chuyên ngành, cụ thể nghiệp vụ thu, chi BHXH Điều khơng nhằm mở rộng đối tượng tham gia BHXH tăng nguồn thu, mà nâng cao chất lượng phục vụ, giảm bớt sai sót trình tác nghiệp Về lâu dài, điều kiện cho phát triển ổn định, bền vững ngành BHXH Việt Nam, BHXH nước nói chung BHXH thành phố Hà Nội nói riêng Cụ thể: 86 Thứ nhất: Nâng cao lực lãnh đạo, điều hành tổ chức phận phù hợp đảm bảo thực tốt công tác quản lý hoạt động thu BHXH Thứ hai: Nâng cao nhận thức sách, nghiệp vụ thu BHXH ngành Thứ ba: Nâng cao chất lượng đào tạo huấn luyện nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, công nhân viên chức BHXH qua nhiều hình thức đào tạo Thứ tư: Khi tuyển dụng viên chức cần có tiêu chuẩn tối thiểu rõ ràng công việc, chức danh để đảm bảo cho họ có đủ lực đảm bảo cơng việc 3.2.5 Đẩy mạnh hoạt động thông tin, tuyên truyền thiết thực có hiệu quản lý thu BHXH Thực tế cho thấy, phận NLĐ người SDLĐ chưa nhận thức đầy đủ vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng việc thực BHXH Xuất phát từ thực trạng trên, nên việc tuyên truyền, phổ biến chế độ, sách pháp luật BHXH cho người dân, đặc biệt NLĐ việc làm cần thiết Đẩy mạnh, đa dạng hố cơng tác thơng tin tun truyền theo chiều rộng chiều sâu nhằm thay đổi nhận thức phận khơng nhỏ NLĐ, NSDLĐ lâu cịn nặng nề việc tham gia BHXH Để đẩy mạnh tăng tính hiệu cơng tác cần thực số biện pháp sau: - Sử dụng phương tiện thơng tin tun truyền báo, tạp chí, đài phát thanh, đài truyền hình để thơng tin thường xuyên chế độ sách, thủ tục hồ sơ đóng hưởng chế độ BHXH - Mở rộng nội dung trang Web quan Bảo hiểm xã hội thành phố để cung cấp văn sách BHXH thơng tin hoạt động thu, hướng dẫn thủ tục, tiếp nhận thông tin phản hồi người tham gia để xem xét kịp thời điều chỉnh, nhằm nâng cao tính hấp dẫn BHXH - Tổ chức hội nghị, hội thảo BHXH: phổ biến điển hình hay, kinh nghiệm quý báu, kiến nghị với Đảng, Nhà nước 87 vấn đề khó khăn, vướng mắc chế, sách có liên quan Đồng thời, định kỳ tổ chức hội nghị, hội thảo với chủ sử dụng lao động, đặc biệt đơn vị sử dụng lao động khối doanh nghiệp NQD, tổ chức kinh tế xã hội để phổ biến giới thiệu sách chế độ BHXH Cách làm nhiều quận, huyện tiến hành, chưa thường xuyên - Tranh thủ lãnh đạo, đạo cấp uỷ, có phối hợp chặt chẽ với ban ngành quyền địa phương: thông qua buổi giao lưu định kỳ cấp uỷ, quyền địa phương để phổ biến sách chế độ BHXH Đảng Nhà nước tổ chức giao lưu ban ngành, đơn vị sản xuất có địa bàn để tuyên truyền sâu rộng sách BHXH giúp họ hiểu rõ BHXH phân biệt với BHTM Cần có biện pháp tuyên truyền, giáo dục nhằm tạo chuyển biến sâu sắc nhận thức với mục tiêu làm cho NLĐ hiểu rõ quyền lợi nghĩa vụ tham gia Mở rộng hoạt động thơng tin, tuyên truyền cần thiết để ngành BHXH hoạt động có hiệu Tuy nhiên, tư tưởng hành hoạt động BHXH cịn phổ biến, không cấp lãnh đạo quan tâm mức chi phí cho hoạt động Để sách BHXH tới với người lao động, cần phải sớm thay đổi tư tưởng Đẩy mạnh cơng tác thơng tin tun truyền góp phần thực tốt sách xã hội lớn Đảng Nhà nước 3.2.6 Đẩy mạnh công tác tra, kiểm tra giám sát việc chấp hành pháp luật BHXH Công tác tra, kiểm tra biện pháp nhằm tăng cường pháp chế việc thực sách BHXH đảm bảo cho người lao động quyền tham gia BHXH Đồng thời qua công tác để phát vi phạm việc thực chế độ, sách BHXH qua có biện pháp xử lý kịp thời buộc họ phải chấp hành nghiêm chỉnh chế độ, sách 88 Các hành vi vi phạm quy định Luật sau: - Khơng đóng, đóng khơng thời gian quy định, khơng mức quy định, đóng khơng đủ số người thuộc diện phải tham gia - Sử dụng tiền đóng quỹ BHXH trái quy định pháp luật, báo cáo sai thật, cung cấp sai lệch thông tin, số liệu - Gian lận, giả mạo hồ sơ, cấp giấy chứng nhận, giám định sai Bảo hiểm xã hội thành phố cần tăng cường công tác tra, kiểm tra liên ngành: tra lao động, tra tài chính, tổ chức liên đồn kiểm tra quan BHXH Xây dựng hoàn thiện quy định pháp luật việc xử phạt trường hợp vi phạm sách BHXH nói chung nghĩa vụ đóng BHXH nói riêng phải theo hướng có chế thực chịu trách nhiệm cụ thể, không chồng chéo, mức xử phạt phải tăng cao; Nhà nước điều chỉnh lại mức phạt hành vi vi phạm chế độ trích nộp BHXH theo nguyên tắc: Mức phạt phải lớn mức thu lợi bất chính, phải tăng nặng theo số lượng người lao động bị vi phạm; Giao cho quan BHXH quyền xử phạt vi phạm sách BHXH, có vậy, ngăn chặn kịp thời xử lý nghiêm trường hợp cố tình vi phạm Đây bước đột phá nhằm làm tăng thêm hiệu lực pháp luật để đảm bảo quản lý thu BHXH đạt hiệu cao 3.2.7 Phát triển công tác nghiên cứu khoa học hợp tác quốc tế Do xuất phát điểm kinh tế nước ta lên từ nghèo nàn, lạc hậu, dân trí thấp hiểu biết BHXH người dân cịn hạn chế Để tiếp cận với trình độ khoa học tiến tiến cần hợp tác quan BHXH với nước Hiện nay, BHXH Việt Nam thành viên tích cực có trách nhiệm Hiệp hội An sinh xã hội ASEAN; thành viên sáng lập Diễn đàn Ðền bù cho người lao động châu Á BHXH Việt Nam tích cực học tập, trao đổi kinh nghiệm thông tin thực sách với tổ chức an sinh xã hội nước ngoài, tổ chức quốc tế, như: Tổ chức Lao động quốc tế, Tổ chức Y tế giới, Ngân hàng Thế giới, Quỹ Tiền tệ quốc tế 89 Các hoạt động hợp tác quốc tế hỗ trợ kỹ thuật đối tác quốc tế giúp BHXH Việt Nam có đóng góp quan trọng vào q trình xây dựng hồn thiện sách, pháp luật sách BHXH, BHYT Việt Nam Đồng thời đẩy mạnh trình nghiên cứu khoa học để nâng cao hiệu hoạt động quản lý thu BHXH, đưa giải pháp nhằm nâng cao hiệu khắc phục mặt hạn chế công tác thu bảo hiểm xã hội 3.3 Những kiến nghị 3.3.1 Đối với Nhà nước - Hoàn thiện hệ thống văn đạo luật: cụ thể hoá, đồng để tạo điều kiện đầy đủ, thuận tiện cho công tác quản lý thu BHXH Đồng thời ban hành sách kinh tế, tài chính, thuế cần có điều khoản quy định trách nhiệm nghĩa vụ thực BHXH Kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật BHXH, cần quy định nâng mức xử phạt hành chính; giao cho quan BHXH chức tra, kiểm tra; - Đề nghị Chính phủ đạo Bộ, Ngành chức tăng cường công tác quản lý Nhà nước BHXH địa phương, gắn trách nhiệm phối hợp quan liên quan quyền địa phương cấp với quan BHXH việc quản lý đối tượng tham gia từ thành lập doanh nghiệp - Kiến nghị Chính phủ nâng mức xử phạt hành trốn nộp BHXH lên tương xứng với mức độ vi phạm, nâng lãi suất chậm đóng lãi suất quy định Luật Quản lý Thuế; tiến hành truy cứu trách nhiệm hình hành vi trốn đóng BHXH với số lượng lớn Nghiên cứu đưa vào Bộ Luật Hình tội danh trốn đóng BHXH để xử lý hình số hành vi vi phạm nghiêm trọng Luật BHXH - Chỉ đạo quan chức rà soát văn hướng dẫn thi hành pháp luật BHXH khắc phục sớm bất cập, chồng chéo, đồng thời xem xét tính khả thi văn hướng dẫn ban hành 90 - Kiến nghị Chính phủ cho phép BHXH Việt Nam tổ chức hệ thống tra để trực tiếp thực chức tra, xử lý vi phạm chế độ trích nộp BHXH đơn vị sử dụng lao động - Đề xuất phương án giao quan Thuế làm đầu mối tập trung thu bảo hiểm xã hội Việc đơn giản hóa giúp tránh gian lận, trốn thuế, trốn đóng bảo hiểm xã hội kê khai nộp thiếu khoản Mặt khác, giảm chi phí quản lý hành cho quan quản lý nhà nước, giảm chi phí tuân thủ cho cá nhân, tổ chức - Đề nghị Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tăng cường biện pháp để nâng cao chất lượng hoạt động cơng đồn cấp sơ sở, bảo vệ quyền lợi người lao động nói chung, quyền tham gia BHXH nói riêng - Đối với đơn vị chấp hành tốt sách BHXH, đề nghị Nhà nước cần có sách, tạo điều kiện thuận lợi cho đơn vị hoạt động sản xuất kinh doanh ưu đãi việc vay vốn, trụ sở làm việc , đồng thời coi tiêu thi đua khen thưởng để làm mơ hình nhân rộng nước Trước thực trạng nợ đọng BHXH gia tăng, cần có chế tài xử lý mạnh doanh nghiệp vi phạm, Luật BHYT 3.3.2 Đối với quan ban ngành hữu quan Tăng cường hoạt động giám sát tình hình thực Luật BHXH địa phương việc thực sách, chế độ BHXH cho người lao động; hoạt động tra, kiểm tra BHXH; hoạt động tổ chức BHXH địa phương nhằm kịp thời có giải pháp khắc phục để việc thực thi Luật BHXH địa phương đáp ứng yêu cầu đặt Tăng cường lãnh đạo thực chế độ BHXH, phát huy vai trò lãnh đạo tổ chức Đảng doanh nghiệp quốc doanh việc thực chế độ BHXH người lao động 91 3.3.3 Đối với BHXH Việt Nam - Sớm thí điểm thành lập số văn phòng tư vấn ngành BHXH để tăng cường công tác tuyên truyền, nhằm nâng cao hiệu hoạt động thu BHXH - Xây dựng đề án trình Chính phủ cho phép thành lập Ngân hàng Cơng ty đầu tư tài để sử dụng số tiền nhàn rỗi quỹ đầu tư vào số dự án, nhằm tăng lợi nhuận, tăng thu cho quỹ - Tăng cường phối hợp với Bộ Lao động - Thương binh Xã hội ngành liên quan hướng dẫn giải kịp thời vướng mắc việc thực cơng tác thu BHXH Thường xun rà sốt, hồn chỉnh văn hướng dẫn ngành cho phù hợp với văn hướng dẫn cấp trên, với thực tiễn thực - Tăng cường đầu tư thoả đáng cho công tác tổ chức tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức người lao động, người sử dụng lao động BHXH - Xây dựng chương trình phần mềm tổng thể quản lý từ đầu vào (thu BHXH) đến đầu (chi trả BHXH) Thực quản lý hoạt động BHXH, BHYT công nghệ thông tin - Cần cải tiến phương thức phục vụ đối tượng cán công chức ngành BHXH, xây dựng chế sách thoả đáng để thực tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng cán đáp ứng yêu cầu ngày phát triển ngành 92 KẾT LUẬN Từ nghiên cứu chung BHXH thực tiễn hoạt động quản lý thu BHXH, luận văn làm rõ thêm vai trò quan trọng công tác quản lý thu BHXH công đổi đất nước Trên sở phân tích thực trạng cơng tác thu BHXH thuộc phạm vi quản lý quan BHXH thành phố Hà Nội, luận văn xác khách quan kết đạt được; hạn chế, tồn phát sinh trình tổ chức thực hiện; tìm ngun nhân để có giải pháp nhằm góp phần hồn thiện công tác quản lý thu BHXH địa bàn thời gian tới, tập trung vào giải pháp: Tăng cường công tác phổ biến tuyên truyền pháp luật BHXH, mở rộng đối tượng tham gia BHXH; Hoàn thiện tổ chức máy, nâng cao lực đội ngũ cán làm công tác bảo hiểm xã hội; Tăng cường có hiệu mối quan hệ phối hợp với ngành liên quan; Thực tốt cơng tác thống kê BHXH; Sử dụng có hiệu công nghệ thông tin vào hoạt động quản lý thu BHXH; Tăng cường công tác tra, kiểm tra; nâng cao hiệu hoạt động kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật BHXH 93 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Bảo hiểm xã hội Hà Nội (2010), Báo cáo kết thực công tác thu, thu hồi nợ đọng tiền BHXH Bảo hiểm xã hội Hà Nội (2011), Báo cáo kết thực công tác thu, thu hồi nợ đọng tiền BHXH Bảo hiểm xã hội Hà Nội (2012), Báo cáo kết thực công tác thu, thu hồi nợ đọng tiền BHXH Bảo hiểm xã hội Hà Nội (2013), Báo cáo kết thực công tác thu, thu hồi nợ đọng tiền BHXH Bảo hiểm xã hội Hà Nội (2013), Báo cáo tình hình thực kế hoạch năm 2013, phương hướng nhiệm vụ năm 2014 Bảo hiểm xã hội Việt Nam (2008), Quyết định 4857/QĐ-BHXH Quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn cấu tổ chức bảo hiểm xã hội địa phương Bảo hiểm xã hội Việt Nam (2011), Quyết định 1111/QĐ-BHXH Về việc ban hành quy định quản lý thu BHXH, BHYT, quản lý số BHXH, thẻ bảo hiểm y tế Chính phủ (2010), Nghị định số 86/2010/NĐ-CP Quy định xử phạt vi phạm hành lĩnh vực bảo hiểm xã hội Chính phủ (2013), Nghị định số 95/2013/NĐ-CP Quy định xử phạt vi phạm hành lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội,đưa người lao động Việt Nam làm việc nước theo hợp đồng 10 Phạm Minh Huân (2010), “Thực trạng số định hướng công tác quản lý Nhà nước lĩnh vực bảo hiểm xã hội thời gian tới”, Tạp chí lao động – xã hội 11 Liên bộ: Lao động thương binh xã hội, Tài chính, Ngân hàng nhà nước (2008), Thơng tư liên tịch số 03/TTLT-BLĐTBXH-BTC-NHNN 94 12 Chu Ngọc Mai (2009), Thực trạng đề xuất giải pháp nâng cao kết hoạt động thu - chi BHXH quan BHXH thành phố Hà Nội, Luận văn Thạc sỹ Đại học Bách Khoa Hà Nội 13 Đỗ Văn Sinh (2005), Quỹ BHXH giải pháp đảm bảo cân đối ổn định giai đoạn 2000-2020, Luận án Tiến sĩ kinh tế 14 Quốc Hội (2008), Luật BHXH số 71/2006/QH 11, NXB Chính trị Quốc gia 15 Dương Xuân Triệu, Nguyễn Văn Gia (2009), Giáo trình quản trị BHXH, NXB Lao động - Xã hội, Hà Nội 16 Trần Thị Thanh Thủy (2011), “Thực trạng giải pháp xử lý tình trạng nợ đọng BHXH địa bàn”, Chuyên đề nội 17 www.bhxhhn.com.vn 18 www.tapchibaohiemxahoi.gov.vn 19 www.vneconomy.vn ... CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI CƠ QUAN BẢO HIỂM XÃ HỘI THÀNH PHỐ HÀ NỘI GIAI ĐOẠN 2010-2014 2.1 Giới thiệu chung quan bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội. .. LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI CƠ QUAN BHXH THÀNH PHỐ HÀ NỘI 78 3.1 Định hướng phát triển bảo hiểm xã hội mục tiêu quản lý hoạt động thu bảo hiểm xã hội bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội đến... cứu bảo hiểm xã hội quản lý thu bảo hiểm xã hội Chương 2: Thực trạng công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội quan BHXH thành phố Hà Nội giai đoạn 2010-2014 Chương 3: Giải pháp hồn thiện cơng tác quản