ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC – MẦM NON - - LÊ THỊ HỒNG THANH Giáo dục kĩ sống thân thiện với môi trường cho học sinh lớp 4, thông qua học Kĩ thuật Tiểu học KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP LỜI CẢM ƠN Lời khóa luận, em xin chân thành cảm ơn tồn thể thầy giáo Khoa Giáo dục Tiểu học - Mầm non Ban giám hiệu nhà trường, thầy cô giáo em học sinh trường tiểu học Trần Cao Vân thời gian qua có hỗ trợ tốt để em hồn thành khóa luận Xin bày tỏ lịng cảm ơn sâu sắc đến cô giáo - ThS Trần Thị Kim Cúc, người hết lịng động viên, khuyến khích hướng dẫn tận tình để em hồn thành khóa luận Do lần đầu nghiên cứu khoa học, tránh thiếu sót, vậy, em kính mong nhận thơng cảm, góp ý bổ sung từ q thầy giáo bạn để khóa luận hoàn thiện Em xin chân thành cảm ơn! Đà Nẵng, tháng năm 2012 Sinh viên Lê Thị Hồng Thanh DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT GV : Giáo viên HS : Học sinh KNS : Kĩ sống BVMT : Bảo vệ môi trường CN : Công nghiệp MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU Trang 1 Lí chọn đề tài Trang Mục đích nghiên cứu Trang Khách thể đối tượng nghiên cứu Trang Giả thuyết khoa học Trang Nhiêm vụ phạm vi nghiên cứu Trang 5.1 Nhiệm vụ nghiên cứu Trang 5.2 Phạm vi nghiên cứu Trang Phương pháp nghiên c ứu Trang Dự kiến cấu trúc công trình nghiên cứu Trang PHẦN NỘI DUNG Trang Chương 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI Trang 1.1 Cơ sở lí luận Trang 1.1.1 Kĩ Trang 1.1.1.1 Khái niệm Trang 1.1.1.2 Kĩ sống Trang 1.1.1.3 Kĩ sống thân thiện với môi trường Trang 1.1.1.4 Quá trình hình thành kĩ Trang 1.1.2 Đặc điểm môn TC – KT Trang 1.1.2.1 Tính c ụ thể, trừu tượng mơn học Trang 1.1.2.2 Tính tổng hợp môn học Trang 10 1.1.2.3 Tính thực tiễn môn học Trang 10 1.1.2.4 Ngôn ngữ thuật ngữ môn học Trang 10 1.1.3 Đặc điểm tâm lí học sinh Tiểu học Trang 11 1.1.3.1 Những đặc điểm tâm lí chung học sinh Tiểu học Trang 11 1.1.3.2 Đặc điểm nhận thức học sinh Tiểu học Trang 12 1.1.3.3 Đặc điểm nhân cách học sinh Tiểu học Trang 15 1.1.4 Đặc điểm hình thành kĩ học sinh Tiểu học Trang 16 1.2 Cơ sở thực tiễn Trang 16 1.2.1 Nội dung môn TC – KT Tiểu học Trang 16 1.2.2 Thực tế việc giáo dục bảo vệ môi trường Tiểu học Trang 18 1.2.2.1 Đối tượng điều tra Trang 18 1.2.2.2 Nội dung điều tra Trang 19 1.2.2.3 Phương pháp điều tra Trang 19 1.2.2.4 Kết điều tra Trang 20 CHƯƠNG : XÂY DỰNG HỆ THỐNG KĨ NĂNG HÌNH THÀNH CHO HỌC SINH THÔNG QUA MÔN TC – KT Trang 31 2.1 Mục tiêu môn TC – KT Tiểu học Trang 31 2.2 Hệ thống kĩ xây dựng theo chương trình học lớp Trang 31 2.3 Một số biện pháp giáo dục kĩ sống thân thiện với môi trường cho học sinh: Trang 49 2.3.1 Cơ sở đề xuất biện pháp Trang 49 2.3.2 Một số biện pháp giáo dục kĩ sống thân thiện với môi trường cho học sinh Trang 52 2.3.2.1 Phương pháp hình thức dạy học giúp hình thành kĩ sống thân thiện với môi trường cho học sinh Trang 52 2.3.2.2 Thiết kế hoạt động giáo dục ngồi lên lớp có nội dung giáo dục kĩ sống thân thiện với môi trường Trang 57 2.3.2.3 Xây dựng trị chơi có nội dung giáo dục kĩ sống thân thiện với môi trường cho học sinh Trang 59 CHƯƠNG : THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM Trang 62 3.1 Mục đích thực nghiệm Trang 62 3.2 Chuẩn bị thực nghiệm Trang 62 3.2.1 Địa điểm thực nghiệm Trang 62 3.2 2.Nội dung thực nghiệm Trang 62 3.2.3 Tiêu chí đánh giá Trang 63 3.3 Tiến hành thực nghiệm Trang 63 3.4 Kết thực nghiệm Trang 75 PHẦN KẾT LUẬN Trang 79 Kết luận Trang 79 Kiến nghị Trang 80 2.1 Đối với giáo viên Tiểu học Trang 81 2.2 Đối với cấp lãnh đạo Trang 81 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC PHẦN MỞ ĐẦU Lí chọn đề tài Từ 17/10/2001, Bộ giáo dục Đào tạo chủ trương đưa kiến thức giáo dục bảo vệ môi trường vào hầu hết môn học bậc Tiểu học Đây nói chuyển biến lớn việc nhận thức tầm quan trọng BVMT sống người tương lai giáo dục Việt Nam Nền kiến thức bước đầu tích hợp q trình giảng dạy lớp thơng qua học mơn Tiếng Việt, Lịch sử, Địa lí, TN&XH, Đạo đức hay Khoa học Nói tài liệu Bộ GD&ĐT : “…Giáo dục BVMT cho học sinh Tiểu học tức làm cho 10% dân số hiểu biết môi trường BVMT” Con số 10% khơng chỉ nói riêng tới học sinh mà bao gồm đội ngũ Giáo viên giảng dạy cán quản lí giáo dục Do tảng việc giáo dục hợp lí lại khơng thật cải thiện hiệu việc giáo dục ý thức BVMT em Hầu hết việc tích hợp giảng dạy dừng lại mức liên hệ suy nghĩ phát biểu phải làm em chưa phải thật hành động, phải có làm giáo dục mơi trường em có hiệu Có thể nói việc giáo dục BVMT ta chưa cho em biết phải “làm” mà em nhìn nhận thực tế từ đặt câu hỏi : “ Nếu em em sẽ làm gì?” Việc giơ tay để phát biểu - số em cũng nói đúng, nói hay gặp tình thực tế, liệu em làm lời nói? Nền giáo dục nước ta bắt đầu việc thay đổi nhận thức BVMT cho học sinh cấp học thấp hệ thống giáo dục phổ thông đồng thời cũng cấp học tảng – cấp Tiểu học Để việc giáo dục thật hiệu hơn, phải giáo dục cho thay đổi em, khơng chỉ bằng suy nghĩ mà hành động TC – KT môn học giáo dục cho em tảng kĩ tốt Không chỉ việc gấp máy bay, cắt hoa, lắp ráp mơ hình đồ chơi, trồng rau mà môn học đưa em vào môi trường làm việc bằng lao động chân tay trí óc Từ hành động dẫn đến hành động, q trình này, việc liên hệ từ học tới giáo dục cho em hành động cụ thể để hình thành kĩ sống thân thiện với môi trường điều hợp lí mang lại hiệu cao Chính lí tơi định chọn đề tài : “Giáo dục kĩ sống thân thiện với môi trường cho học sinh lớp 4, thông qua học Kĩ thuật Tiểu học” Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu đề tài chúng tơi nhằm xây dựng hệ thống kỹ giáo dục hình thành em lối sống thân thiện với mơi trường cách có hiệu quả, thiết thực từ học chương trình TC – KT lớp 4, thơng qua giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1 Khách thể : Nội dung giáo dục bảo vệ môi trường 3.2 Đối tượng nghiên cứu : Biện pháp hình thành kĩ sống thân thiện với môi trường học sinh lớp 4, môn học TC – KT Giả thuyết khoa học Kĩ sống học sinh Tiểu học nói chung cịn yếu, chưa hình thành nhiều Vì nói đến cụm từ “ sống thân thiện với môi trường” nhiều em xa lạ “lạ” sẽ khiến em thích thú hành động theo Cộng với kỹ chỉ dẫn cụ thể đơn giản, mơi trường áp dụng lại mơi trường sống em, khơng khó để thực Các em sẽ hào hứng với việc thực hành động này, bước trở thành người sống hành động mơi trường tương lai Nhiệm vụ phạm vi nghiên cứu 5.1 Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu sở lí luận việc GD BVMT cho học sinh Tiểu học nói chung - Nghiên cứu thực trạng hiệu GD BVMT học sinh - Xây dựng hệ thống kĩ cụ thể cho việc giáo dục em thành người sống thân thiện, có trách nhiệm với mơi trường - Tổ chức thực nghiệm nhằm đánh giá cụ thể trình triển khai đề tài 5.2 Phạm vi nghiên cứu - Các học TC – KT lớp 3, 4, nội dung bảo vệ môi trường vào học Phương pháp nghiên cứu - Nghiên cứu lí luận GD BVMT - Điều tra bằng trắc nghiệm để xác định thực trạng hiệu GD BVMT học sinh việc dạy học - Thực nghiệm sư phạm hệ thống kĩ xây dựng để thấy hiệu cách dạy - Quan sát sư phạm để thấy chuyển hóa hành động em sau học - Phương pháp thống kê tốn học nhằm xử lí số liệu điều tra định lượng Dự kiến cấu trúc cơng trình nghiên cứu Ngồi phần mở đầu phần kết luận, phần nội dung gồm chương Chương 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN Chương 2: XÂY DỰNG HỆ THỐNG KĨ NĂNG HÌNH THÀNH CHO HỌC SINH THÔNG QUA MÔN TC – KT Chương 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM 10 - GV quan sát, uốn nắn, chỉ dẫn thêm cho HS nhắc nhở đảm bảo an toàn lao động Hoạt động (5’) Đánh giá kết học tập - GV gợi ý cho HS đánh giá kết thực hành theo tiêu - HS tự đánh giá theo tiêu chuẩn chuẩn sau: + Chuẩn bị dụng cụ thực hành đầy đủ + Thực thao tác kỹ thuật + Chấp hành an toàn lao động có ý thức hồn thành cơng việc giao, vệ sinh dụng cụ sẽ, đảm bảo thời gian qui định - GV tích hợp GD kĩ năng: Khi rửa, rửa rau hay cọ rửa dụng cụ, đồ vật, nên hứng sẵn chậu nước Nước rửa lần cuối dùng lại vào việc khác cọ rửa lau nhà Chỉ rửa trực tiếp vòi nước chảy thật cần thiết (chẳng hạn rửa tay…) 74 - HS lắng nghe Củng cố, - GV nhận xét đánh giá kết - HS lắng nghe thực dặn dò (2’) học tập HS - Nhận xét tinh thần thái độ học tập HS - HS chuẩn bị vật liệu, dụng cụ học tiết sau Phiếu học tập Đánh dấu X vào ô trống trước câu trả lời Ta nên tưới nào?  Tưới thường xuyên để tránh cho không thiếu nước  Nên tưới ngày lần vào thời gian sáng 7-8h chiều từ 16-17h ngày Làm để hạn chế thoát nước hoa trồng?  Khơng nên để ngồi nắng nhiều  Phủ lớp mùn xung quanh Ta nên thay phần sân cỏ nhà, vườn bằng sân gỗ hay sân xi-măng để:  Hạn chế tưới cây, cách tiết kiệm lượng nước đáng kể  Sân gỗ hay sân xi-măng bền Khi vệ sinh dụng cụ, ta nên:  Rửa dụng cụ vòi nước chảy  Cho tất vào xô hay chậu rửa để75 hứng nước rửa hết lần 3.3.2 Bài 2: LẮP MÁY BAY TRỰC THĂNG Lớp thực nghiệm: 52 Ngày dạy: 29/02/2012 I/ Mục tiêu : HS cần phải : -Chọn đủ chi tiết để lắp máy bay trực thăng - Lắp phận lắp ráp máy bay trực thăng kĩ thuật, qui trình - Rèn luyện tính cẩn thận thao tác lắp, tháo chi tiết máy bay trực thăng - Biết thêm kĩ việc tái sử dụng sản phẩm từ nhựa nói chung II/ Đồ dùng dạy học : -Mẫu máy bay trực thăng lắp sẵn -Bộ lắp ghép mơ hình kĩ thuật III/ Các hoạt động dạy học : Tiến trình Hoạt động thầy Hoạt động trò dạy học A Ổn định - Cho lớp hát tập thể tổ chức (2’) B Hoạt động dạy học 76 - Cả lớp thực Giới thiệu bài (1’) - Cho HS quan sát tranh hình - HS quan sát lắng máy bay trực thăng thật, giới nghe thiệu vào bài: Lắp máy bay trực thăng (tiết 1) Hoạt động (5’) Quan sát, nhận xét mẫu - GV cho HS quan sát mẫu máy bay trực thăng lắp sẵn Hỏi: Để lắp máy bay trực thăng, theo em cần phải lắp phận ? Kể tên phận 77 -HS quan sát kĩ phận trả lời -Cần lắp phận : thân đuôi máy bay, sàn ca bin giá đỡ, ca ? bin, cánh quạt, máy bay - GD tích hợp kĩ năng: Các dụng - HS lắng nghe ghi cụ để lắp ghép mơ hình kĩ thuật nhớ làm từ ngun liệu hạt nhựa Đây cũng nguyên liệu để sản xuất bao ni-lon Ta biết rằng để bao ni-lon sau sử dụng để phân hủy phải hàng ngàn năm sau Nếu sáng tạo, bạn sử dụng túi nilon cũ để làm nhiều việc, chẳng hạn: + Băng dán đầu gối: Nếu bạn phải quỳ hai đầu gối xuống lau sàn, dọn đồ gầm gường, gầm tủ dọn dẹp sân vườn, hai túi nilon cũ quanh đầu gối cách tốt giúp bạn giữ quần áo không bị đau + Găng tay đa năng: Khi bạn phải dùng tay để vứt số đồ vật bẩn làm số công việc không nên để tay tiếp xúc trực tiếp, bạn khơng cần phải 78 hoang phí đơi găng tay nhựa Hoạt động (25’) Hướng dẫn thao tác kĩ thuật a) Hướng dẫn chọn chi tiết - Nêu yêu cầu - HS chọn đúng, đủ b) Lắp phận loại chi tiết xếp vào nắp hộp +Lắp thân đuôi máy bay - HS quan sát H.2 (SGK) chọn chi tiết để lắp - Cho HS lên lắp mẫu trước lớp + Lắp sàn ca bin giá đỡ (H.3SGK) - HS lên lắp 79 +Lắp ca bin (H.4-SGK) - HS lên chọn chi tiết lắp ca bin - HS quan sát hình , HS lên lắp + Lắp cánh quạt (H.5-SGK) -1 HS lên bảng lắp, lớp nhận xét, bổ sung +Lắp máy bay (H.6-SGK) - Cho HS lên thực lắp ghép 80 c) Lắp ráp máy bay trực thăng (H.1-SGK) - GV tiến hành lắp máy bay trực thăng theo bước SGK - HS quan sát tổng thể - Cho 1-2 HS lên bảng thao tác liên tiếp để lắp máy bay - HS lên bảng lắp 1-2 d) Hướng dẫn tháo rời chi bước tiết xếp gọn vào hộp - GV hướng dẫn cách tháo xếp chi tiết vào hộp - HS thực hành tháo rời chi tiết bỏ vào 4, Củng cố, dặn dò (2’) hộp - Nhận xét tiết học - Chuẩn bị tiết sau thực hành Lắp -Vài HS đọc nội dung ghi nhớ SGK máy bay trực thăng - Cả lớp lắng nghe 3.4 Kết thực nghiệm Sau tiến hành thực nghiệm hai khối lớp 5, thu kết sau: 81 3.4.1 Bài “CHĂM SÓC CÂY HOA” (Lớp 4) Lớp thực nghiệm Lớp đối chứng (Lớp 44) (Lớp 45) Tỉ lệ Tỉ lệ Hoàn thành phiếu học tập 92.5% 83.33% Chưa hoàn thành 7.5% 16.67% Mức độ Kết cụ thể biểu đồ sau: Trong tiết thực nghiệm này, q trình dạy, chúng tơi linh hoạt lồng ghép giảng dạy kĩ cho HS học Đó khơng hẳn 82 dạy mà chỉ đơn giản thêm cách, mẹo nhỏ q trình chăm sóc hoa (phủ lớp mùn quanh để tăng dộ giữ ẩm, hạn chế thoát nước) hay trình em vệ sinh dụng cụ, việc giáo dục kĩ chỉ đơn giản nói em nên tập trung hết đồ cần vệ sinh lại chậu mở nước để rửa lần, không rửa lắt nhắt dụng cụ, vừa thời gian lại gây lãng phí nước nhiều Bài dạy đến với hoạt động thực tế mà em học nên em ghi nhớ nhanh, thể qua việc em chọn kĩ thể nắm bắt tích cực với môi trường phiếu học tập Tại lớp đối chứng, kĩ không đưa lồng ghép vào học mà chỉ vào trọng tâm mà học yêu cầu Giờ học tiến hành bình thường phiếu học tập thu vào với kết không khả quan lớp thực nghiệm, 83.33%, đa phần em khơng hồn thành tốt phiếu học tập câu liên quan đến kĩ 3.4.2 Bài “ LẮP MÁY BAY TRỰC THĂNG” (Lớp 5) Lớp thực nghiệm Lớp đối chứng (Lớp 53) (Lớp 54) Tỉ lệ Tỉ lệ Hoàn thành xuất sắc A+ 60.01% 58.97% Hoàn thành A 36.58% 35.89% Chưa hoàn thành 3.41% 5.14% Mức độ Kết cụ thể qua biểu đồ sau: 83 Kết từ sơ đồ cho ta thấy mức độ hoàn thành sản phẩm hai lớp tương đương nhau, nhiên lớp thực nghiệm, tiết học khơng chỉ em học cách lắp mơ hình máy bay trực thăng mà em học kĩ nhỏ việc bảo vệ môi trường, cụ thể việc tái sử dụng túi ni-lon, làm từ hạt nhựa - nguyên liệu để làm tiết lắp ghép mơ hình kĩ thuật em Hệ thống kĩ cung cấp liên tục có hệ thống theo tiến trình học em Mục tiêu học không đổi, tiết học tiến hành cách đầy đủ hiệu song lớp thực nghiệm biết thêm số cách nhỏ việc sử dụng vật dụng thường gặp gia đình Tiểu kết chương Qua kết trình thực nghiệm ta thấy rằng việc đưa kĩ vào trình dạy học Kĩ thuật thu kết tích cực: nâng cao hiểu biết, trình tự thực không làm giảm hiệu tiết học, kể học lí thuyết hay thực hành Tất nhiên, việc đưa hệ thống kĩ môi trường vào học Kĩ thuật điều mẻ, 84 địi hỏi kết hợp cách hợp lí với mục tiêu bài, linh hoạt mềm dẻo cách lồng ghép, tích hợp giáo viên để học diễn cách tự nhiên Sự kết hợp tất yếu hỗ trợ việc sử dụng phương pháp dạy học, hình thức dạy học mà giáo viên chọn việc triển khai dạy Một học hay thực hành kĩ thuật không chỉ cung cấp nội dung sách giáo khoa mà cịn vốn sống thực tế có ý nghĩa với giới 85 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Kết luận Trong thời đại ngày nay, môi trường vần đề quan trọng không chỉ người lớn quan tâm mà cần phải giáo dục cho trẻ em chủ nhân tương lai đất nước thấy quan trọng vấn đề bảo vệ môi trường Trong giáo dục, biện pháp tốt tác động vào nhận thức, việc tích hợp kiến thức bảo vệ môi trường thực việc tích hợp lồng ghép vào tiết dạy hầu khắp môn, môn Thủ cơng - Kĩ thuật nói chung mơn Kĩ thuật nói riêng tính thực hành cao nên việc tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường không đơn cung cấp kiến thức mà cung cấp kĩ cho học sinh, em sẽ biết sẽ phải làm gì, làm cơng việc thường gặp, thường làm gia đình Điều cũng góp phần khơng nhỏ việc chung tay bảo vệ mơi trường mà sinh sống, quan trọng điều thực em lại có ý nghĩa nhiều Từng hệ học sinh giáo dục ngày với trách nhiệm bảo vệ môi trường lớn lên, em sẽ chủ nhân “xanh” xã hội Q trình địi hỏi tâm lớn người làm nghề giáo, chỉ cần bỏ phút học để giáo dục em trách nhiệm mơi trường kết thu sẽ lớn Trong hệ thống giáo dục gồm nhiều môn học cấp học nay, môn Kĩ thuật môn học đánh giá không cho điểm trước nhận nhiều nhận xét có ích cho học sinh mơn học khác tính sáng tạo thư giãn mà môn học mang lại Do vậy, việc lồng ghép nội dung giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh thông qua môn học này, trực tiếp bằng việc cung cấp kĩ sẽ phần giáo dục em thành người bảo vệ môi trường cách 86 dần dần, từ từ cách hiệu Một xã hội xanh sẽ tạo nên chủ nhân “xanh” - hệ học trò em Việc dạy học kết hợp lồng ghép giảng dạy kĩ sống thân thiện với môi trường điều mẻ, áp dụng q trình lồng ghép, tích hợp để đưa kĩ đến với học sinh tương lai sẽ tạo hệ trẻ động, sáng tạo học tập mà vững vàng với vốn sống tích lũy, từ kĩ sống nhỏ mà em tiếp nhận Đặc biệt kĩ lại gắn liền với môi trường Để làm điều này, đòi hỏi cố gắng nỗ lực lớn đội ngũ giáo viên cán quản lí giáo dục Xã hội ngày thay đổi, khoa học ngày tiến giáo viên hệ trồng người hạt nhân tạo nên tảng tương lại thật vững cho đất nước bằng việc “vun xới” cho em kĩ Ngoài ra, giúp đỡ, ủng hộ từ ban, ngành dành cho người giáo viên trình thực điều thiếu Kiến nghị 2.1 Đối với giáo viên Tiểu học - Kĩ thuật mơn học trọng môn học khác lại môn học thiếu hệ thốn giáo dục để đào tạo nên hệ trẻ phát triển toàn diện Do vậy, người giáo viên cần ln tự bổ sung tri thức cần thiết, vừa bản, vừa chuyên sâu cấu trúc cũng phương pháp triển khai môn Kĩ thuật Tiểu học - Người giáo viên ln đặt trách nhiệm khơng chỉ dạy chữ cho học sinh mà phải dạy cho em cách sống thể trách nhiệm thân sống, cụ thể giảng dạy cho em cách sống thân thiện với môi trường, ta hướng cho em trở thành người sống có trách nhiệm từ cịn nhỏ tuổi 87 - Giáo viên nên dành thời gian chuẩn bị trước tiết dạy để việc lồng ghép diễn sn sẻ, hợp lí, học sinh tiếp thu cách tốt dễ nhớ - Thường xuyên nắm bắt thông tin môi trường nói chung để tự hình thành hệ thống kĩ giảng dạy cho học sinh cách phù hợp với thực tế môi trường thời điểm giảng dạy - Người giáo viên nên chủ động trao đổi với đồng nghiệp vấn đề liên quan việc triển khai, khuyến khích đồng nghiệp nên áp dụng việc giảng dạy 2.2 Đối với cấp lãnh đạo - Nên quan tâm, khuyến khích giáo viên việc áp dụng giảng dạy kĩ sống cho học sinh - Tạo điều kiện để giáo viên có sơ hội tham gia ngày hội thông tin môi trường, giúp giáo viên nhận rõ cần thiết việc cá nhân phải tự hành động mơi trường, từ thấy quan trọng cần thiết việc giảng dạy cho học sinh 88 ... kĩ sống thân thiện với môi trường học sinh lớp 4, môn học TC – KT Giả thuyết khoa học Kĩ sống học sinh Tiểu học nói chung cịn yếu, chưa hình thành nhiều Vì nói đến cụm từ “ sống thân thiện với. .. mơn học liên quan nhằm giúp học sinh không chỉ vững mặt lí luận mà mặt thực tiễn 1.1.1.3 Kĩ sống thân thiện với mơi trường Có nhiều kĩ sống khác ? ?kĩ sống thân thiện với môi trường? ?? kĩ sống quan... giáo dục kĩ sống thân thiện với môi trường cho học sinh: Trang 49 2.3.1 Cơ sở đề xuất biện pháp Trang 49 2.3.2 Một số biện pháp giáo dục kĩ sống thân thiện với môi trường cho học sinh