THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RÈN LUYỆN KỸ NĂNG TỰ HỌC CHO HỌC SINH LỚP Ở HUYỆN CẨM GIÀNG, TỈNH HẢI DƯƠNG Khái quát tình hình kinh tế - xã hội giáo dục tiểu học huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương Huyện Cẩm Giàng nằm phía Tây thành phố Hải Dương, dọc theo Quốc lộ 5A nối thành phố lớn Hà Nội Hải Phòng với diện tích tự nhiên 109km2 Dân số gần 130 ngàn người, gồm 17 xã thị trấn Mảnh đất gập trung nhiều di tích lịch sử văn hóa Có đền thờ danh y Tuệ Tĩnh nhiều danh lam thắng cảnh đẹp * Về kinh tế Sau nhiều năm hình thành phát triển, kinh tế huyện có bước phát triển mạnh mẽ, đời sống kinh tế nhân dân huyện cải thiện cách rõ rệt Từ chỗ huyện nông đến địa bàn có khu cơng nghiệp Trong có khu cơng nghiệp vào hoạt động sản xuất, kinh doanh, cụm công nghiệp có cụm cơng nghiệp làng nghề với tổng số 340 doanh nghiệp đăng ký đầu tư Các làng nghề truyền thống quan tâm phát triển đầu tư tạo công ăn việc làm cho nhân dân vùng nên đời sống nhân dân dần vào ổn định * Về xã hội Hệ thống trường, mạng lưới y tế ưu tiên đầu tư, hệ thống hạ tầng giao thông tập trung đẩy mạnh với xã hội hóa đường giao thơng thực hiệu Cơng tác phịng chống lụt bão trọng đầu tư Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư” gắn liền với nếp sống văn minh đô thị Công tác đền ơn đáp nghĩa, chăm lo cho gia đình sách, có cơng ln quan tâm Cơng tác cải cách hành nhiệm vụ trọng tâm tập trung triển khai, đạt kết định Lĩnh vực giáo dục đào tạo chăm sóc sức khỏe cộng đồng, xóa đói giảm nghèo, giải việc làm, nỗ lực chăm lo đời sống cho nhân dân Tình hình trị an trị giữ vững ổn định Về giáo dục: Toàn ngành có 64 trường, 1000 nhóm lớp 31239 học sinh So với năm học 2017-2018, lớp cấp học, bậc tiểu học tăng Cụ thể: - Giáo dục mầm non có 23 trường (19 trường cơng lập trường tư thục), 364 nhóm lớp so với năm học trước tăng trường tư thục, 25 nhóm lớp với 319 học sinh (trong cơng lập tăng 11 lớp với 186 học sinh) Giáo dục tiểu học có 21 trường, 418 lớp, 12673 học sinh So với năm học trước tăng 17 lớp 800 học sinh Giáo dục trung học sở 20 trường, 218 lớp, 7524 học sinh, so với năm học trước tăng 10 lớp 444 học sinh Tình hình phát triển quy mơ trường lớp Nhìn chung số học sinh số lớp năm sau nhiều năm trước Cụ thể năm 2018 – 2019 sau: Mạng lưới trường, lớp, quy mô học sinh STT Tên trường Cẩm Hưng Số học sinh 508 Số lớp 14 STT Tên trường Số học sinh Số lớp Ngọc Liên 733 21 Cẩm Giàng 306 Lương Điền 1138 33 Kim Giang 405 12 Thạch Lỗi 252 Cẩm Sơn 276 8 Cẩm Hoàng 564 17 Cẩm Định 603 18 10 Cẩm Vũ 725 21 11 Cẩm Văn 641 19 12 Đức Chính 557 16 13 Cao An 773 23 14 Lai Cách 1380 40 STT Tên trường Số học sinh Số lớp 15 Cẩm Đoài 406 12 16 Cẩm Đông 712 21 17 Tân Trường 884 26 18 Tân Trường 405 12 19 Cẩm Phúc 889 26 20 Cẩm Điền 474 14 Tổng 12.631 * Kết chất lượng giáo dục tiểu học - Về hạnh kiểm 12624 em, thực đầy đủ: 99.9% - Chưa thực đầy đủ em 0.1% * Về văn hóa: Thống kê kết học lực học sinh Xếp Giỏi loại giáo SL dục học 1023 sinh Tỷ lệ (%) 81 Khá SL Tỷ lệ (%) T.Bình SL Tỷ lệ (%) 1110 8,8 1100 8,7 Yếu SL 190 Tỷ lệ (%) 1,5 Kết thi - Hội thi viết chữ đẹp cấp huyện có 280 học sinh dự, thi, đạt 160 giải, có 11 giải nhất, 39 giải nhì, 59 giải ba 51 giải khuyến khích - Thi Olimpic Tiếng Anh cấp huyện có 37 học sinh đạt giải, giải nhất, giải nhì, 11 giải ba 23 giải khuyến khích - Thi giao lưu học sinh giỏi lớp cấp huyện có 97 học sinh tham gia, có giải có giải nhất, 12 giải nhì, 14 giải ba 24 giải khuyến khích Thực trạng rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương Về kỹ lập kế hoạch học tập Như biết học sinh lớp thời gian học tập em vô q giá, khơng thể lãng phí Các em phải cân thời gian ôn tập kiến thức cũ, tiếp thu kiến thức mới, đồng thời có thời gian vui chơi giải trí cho thân Với phương pháp giảng dạy, phát huy tính thích cực, tự giác học sinh nay, đa số học sinh lớp biết bày tỏ ý kiến, nhận xét cách mạnh dạn rõ ràng q trình học tập với thầy cơ, bạn bè trường với người xung quanh Chúng tiến hành khảo sát suy nghĩ nhận xét em mức độ thực công việc cần thiết việc rèn luyện kỹ lập kế hoạch học tập Việc khảo sát thực 2213 học sinh lớp trường tiểu học thuộc địa bàn huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương Chúng thu thập kết sau: Tổng hợp mức độ thực thao tác cần thiết việc rèn luyện kỹ lập kế hoạch học tập cho học sinh lớp Mức độ thực thao tác cần thiết việc rèn luyện kỹ lập kế hoạch học tập Các thao thác Thành thạo Chưa thành Không biết thạo làm cần thiết Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ lượng (%) lượng (%) lượng (%) công việc cần 1109 50% 706 32% 398 18% 27% 1250 56,5% 362 16,5% 9% 1425 64,4% 598 26,6% Xác định đầy đủ làm Xác định yêu cầu công 601 việc Sắp xếp công việc cách 190 hợp lý Phân phối thời gian hợp lý cho 301 13,6% 1384 62,54% 662 23,86% công việc Nắm yêu 515 23% 1140 52% 558 25% Mức độ thực thao tác cần thiết việc rèn luyện kỹ lập kế hoạch học tập Các thao thác Thành thạo Chưa thành Không biết thạo làm cần thiết Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ lượng (%) lượng (%) lượng (%) cầu kế hoạch Qua kết khảo sát trên, công việc cần thiết cần rèn luyện kỹ tự lập Kế hoạch học tập 50% học sinh lớp cho biết xác định đầy đủ công việc cần làm trình tự học cách thành thạo Tuy nhiên, cịn số cơng việc học sinh đánh giá chưa thực thành thạo làm xác định yêu cầu công việc, phân phối thời gian hợp lý cho công việc, xếp công việc cách hợp lý, nắm yêu cầu kế hoạch Các công việc khơng phần quan trọng q trình học tập, giúp học sinh xếp hoạt động tự học, làm chủ thời gian Về kỹ tìm kiếm, chọn lọc thơng tin nghiên cứu tài liệu Trong trình học tập, tìm kiếm tài liệu, khai thác thông tin liên quan đến học học sinh lớp việc làm khơng thể thiếu Có tìm kiếm, chọn lọc thơng tin nghiên cứu tài liệu giúp em nâng cao hiểu biết Tuy nhiên, để biết thêm học sinh lớp có vận dụng tốt kỹ hay không Chúng khảo sát 2213 học sinh lớp trường tiểu học địa bàn khảo sát cho kết sau: Tổng hợp mức độ thực thao tác cần thiết việc rèn luyện kỹ tìm kiếm, chọn lọc thông tin nghiên cứu tài liệu học tập cho học sinh lớp - Giáo viên yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi SGK làm tập - Giáo viên yêu cầu học sinh nhận xét câu hỏi làm bạn - Giáo viên kiểm tra lại, sửa chữa nhận xét chung Tương tự tất mơn học, trình tự hoạt động dạy học giáo viên học sinh lặp lại Nếu dạy học theo trình tự vai trị giáo viên chính, giáo viên người điều khiển tiết học, học sinh người thực theo yêu cầu giáo viên học sinh không làm chủ kiến thức, chưa có hội để phát triển lực tư chưa thấy việc học sinh lớp vận dụng kỹ tự học vào trình học tập Chúng tiến hành khảo sát việc xây dựng kế hoạch rèn luyện cho học sinh lớp 47 giáo viên trường tiểu học thuộc địa bàn khảo sát thu thập kết sau: Tổng hợp việc tổ chức rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp Mức độ tổ chức rèn luyện giáo viên Các nhóm kỹ T tự học cần T rèn luyện cho học sinh Thường xuyên Không thường xuyên Số Số Tỷ lệ Tỷ lệ Không thực Số lượn lượn lượn g % g % g Tỷ lệ % Kỹ lập kế hoạch học tập 35 74 12 25, 0 Kỹ kiếm, chọn thông tin nghiên cứu liệu 15 31, 32 68, 0 tìm lọc tài Kỹ hiểu ghi nhớ thông tin 47 100 0 0 Kỹ tự kiểm tra kiến thức 19 40, 24 51 8,6 Qua khảo sát trên, nhận thấy đa số giáo viên thường xuyên rèn luyện cho học sinh kỹ lập kế hoạch học tập kỹ ghi nhớ thông tin Bên cạnh cịn số giáo viên chưa trọng quan tâm mức đến việc rèn luyện cho học sinh thực kỹ tìm kiếm chọn lọc thơng tin nghiên cứu tài liệu, kỹ tự kiểm tra kiến thức Thực trạng chứng tỏ giáo viên có thực việc rèn kỹ tự học cho học sinh lớp đa số làm theo suy nghĩ thân mà chưa thực thường xuyên khơng theo trình tự khoa học hay kế hoạch Xây dựng đội ngũ giáo viên có lực rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp Nhìn chung đội ngũ giáo viên phân cơng giảng dạy lớp nghiệp vụ sư phạm vững vàng, có nhiều kinh nghiệm tâm huyết với nghề Hiện phải vừa đảm bảo chất lượng dạy học lớp chủ nhiệm vừa phải thực đồng thời nhiều công tác khác như: Công tác giảng dạy, công tác chủ nhiệm lớp, thực hồ sơ sổ sách, tổ trưởng chuyên môn, Bí thư chi đồn, chủ tịch Cơng đồn… Vì giáo viên không đủ thời gian để đầu tư cho cơng việc tự nghiên cứu tài liệu sưu tầm lưu trữ tài liệu bổ ích đưa biện pháp tích cực để rèn luyện kỹ cần thiết cho học sinh lớp Qua việc sử dụng phiếu điều tra thực trạng việc rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp 238 giáo viên trường tiểu học thuộc địa bàn khảo sát Chúng thu thập kết sau: Thực trạng nhận thức công tác rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp STT Mức độ, lý Ý kiến đánh giá Tỷ lệ (%) Rất quan trọng 194 81,5 Quan trọng 52 21,8 Không quan trọng 0 Rèn luyện kỹ học cho học sinh lớp quan trọng vì: Học sinh xác định mục tiêu, yêu cầu nội dung học 238 100 Học sinh hứng thú tìm tịi, nghiên cứu kiến thức 214 90 Giáo viên có hội phát học sinh có lực, kỹ tốt học tập để từ bồi dưỡng, phát triển nguồn học sinh giỏi nhà trường 215 90,3 Thể lực sư phạm người giáo viên 194 81,5 STT Mức độ, lý Ý kiến đánh giá Rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp điều kiện để nâng cao chất lượng dạy học trường tiểu học 233 97,8 Tạo uy tín, niềm tin cho học sinh phụ huynh học sinh 201 84,4 Tỷ lệ (%) Qua việc khảo sát, nhận thấy đa số giáo viên nhận thức tầm quan trọng việc rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp Tất giáo viên khảo sát nhận thấy quan trọng việc rèn luyện kỹ tự học có tới 100% giáo viên cho việc giúp cho em học sinh nắm vững mục tiêu, yêu cầu nội dung học Bên cạnh có tới 90% giáo viên cho việc rèn luyện kỹ tự học tạo động lực học tập cho em, giúp học sinh hứng thú học tập tìm tịi kiến thức Đồng thời có đến 90,3% giáo viên xác định vai trò quan trọng việc rèn luyện kỹ tự học việc làm giúp cho người giáo viên phát học sinh có lực học tập tốt để bồi dưỡng thành nhân tài cho đất nước Thực tế cho thấy, có 97,8 giáo viên cho việc tìm biện pháp cần thiết để rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp 5, góp phần nâng cao chất lượng dạy học cho học sinh lớp góp phần nâng cao chất lượng dạy học nhà trường Qua thấy thực tế cơng tác giảng dạy địi hỏi người giáo viên đứng lớp với yêu cầu cao tồn diện Người giáo viên khơng dạy cho học sinh kiến thức mà phải hướng dẫn rèn luyện cho em kỹ cần thiết để giúp em tự tin có hành trang vững vàng bước sang cấp học Quản lý công tác kiểm tra, đánh giá kết rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp Tổ chức, đạo thực rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp Để kiểm tra đánh giá công tác tổ chức, đạo thực rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp 5, khảo sát 113 cán quản lý giáo viên dạy lớp địa bàn khảo sát thu kết sau: Tổ chức đạo công tác giáo dục rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp TT Các hoạt động Thi Thườn thoản g xuyên g SL % SL % 12 Ban giám hiệu bố trí 101 nhân lực hợp lý 89,3% 10,7% Phân công nhiệm vụ đến cán bộ, giáo viên tổ chức nhà trường Sắp xếp tạo điều kiện tốt 101 cho hoạt động tự 89,3% học học sinh Xây dựng đội ngũ giáo viên có lực giáo 102 dục rèn luyện kỹ tự 90,2% học cho học sinh Giám sát hoạt động người tham gia 85 18 giáo dục rèn luyện kỹ tự học cho học 75,3% 15,9% sinh Không thường xuyên SL % 0% 95 15 84% 13,2% 2,8% 7,9% 2,8% 7,9% 1,9% 10 8,9% Việc tổ chức, đạo hoạt động giáo dục rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp địa bàn khảo sát diễn tương đối tốt Hầu hết hoạt động nêu cán quản lý giáo viên thường xuyên làm công tác quản lý giảng dạy Cán quản lý giáo viên tham gia trực tiếp nhận thức đắn tầm quan trọng tổ chức, đạo công tác giáo dục rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp 5, nhờ mà nâng cao chất lượng dạy học tập thể nhà trường Quản lý công tác kiểm tra, đánh giá kết rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp Để đánh giá thực trạng mức độ thực biện pháp rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp tiến hành khảo sát cán quản lý giáo viên địa bàn khảo sát thống cách tính điểm mức độ: thường xuyên, thỉnh thoảng, không thực hiện, thu kết bảng Thực trạng mức độ thực biện pháp rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp Thườn SL Thườn SL 85 66, 64, 47, Theo bảng thống kê ta thấy việc kiểm tra, đánh giá thường xuyên hoạt động rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp trường địa bàn khảo sát huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương diễn thường xuyên, song việc khen thưởng, động viên, phê bình nhắc nhở cịn chưa kịp thời Cho dù giáo viên hay học sinh việc khen che hợp lý, kịp thời đồng viên người tham gia hoạt động rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp Chính thế, người cán quản lý cần thường xuyên xem xét, quan tâm đến khâu kiểm tra đánh giá đẻ thúc đẩy hiệu việc tổ chức rèn luyện kỹ tự học cho học sinh Quản lý hoạt động phối hợp gia đình - nhà trường- xã hội việc rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp Việc quản lý rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp cần có phối kết hợp chặt chẽ gia đình nhà trường xã hội Song thực tế việc tổ chức, xếp điều khiển kết hợp nhiều hạn chế bất cập Các biện pháp phối kết hợp chưa chặt chẽ thiếu đồng nhiều yếu tố Gia đình tổ chức xã hội chưa thực quan tâm đến việc rèn kỹ tự học cho học sinh lớp 5, chưa nhận thức đắn vấn đề mà đại đa số giao khoán cho nhà trường thầy cô giáo Cán quản lý ý đến cơng tác có nhận thức đắn tầm quan trọng việc giáo dục rèn luyện kỹ tự học cho học sinh Nhưng thực tế, cơng tác cịn bộc lộ số điểm sau: Việc quản lý mang tính chiều, có vấn đề liên quan đến gia đình, lực lượng xã hội nhà trường phổ biến, chủ động tổ chức có phản ánh tham gia tích cực gia đình lực lượng ngồi gia đình Hình thức quản lý phối hợp gia đình - nhà trường - xã hội nghèo nàn, chưa bám vào thực tế địa phương nên chưa thu hút quan tâm người Như vậy, nhà trường cần có biện pháp phối kết hợp sâu sắc phù hợp với thực tiễn địa phương, đặc biệt cần tư vấn cho gia đình học sinh biện pháp, kỹ để giúp em họ trình tự học nhà Quản lý sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động rèn luyện kỹ tự học nhà Qua bảng khảo sát điều tra thu kết vô khả quan Công tác quản lý sở vật chất trường địa bàn khảo sát quản lý tốt sở vật chất phục vụ tích cực cho cơng tác dạy học nhà trường Đây tín hiệu đáng mừng qua sách quan tâm Đảng nhà nước, cấp quyền sở đầu tư kinh phí, đồng hóa sở vật chất cho trường học địa phương phục vụ điều kiện tốt cho công tác giáo dục Đánh giá chung thực trạng quản lý rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương Thành cơng Nhìn chung q trình dạy học, cán quản lý giáo viên nhận thức tầm quan trọng việc rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp việc nâng cao chất lượng học tập, hướng học sinh phát triển theo hướng tự giác, chủ động, tích cực trình học tập Tất giáo viên thực việc rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp để giúp em hồn thành chương trình học, giúp cá em có tảng kiến thức vững để chuẩn bị bước sang cấp học khác Đa số học sinh nắm kỹ để tự học tốt Hạn chế Qua thực tế khảo sát, nhận thấy việc quản lý rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp cán quản lý giáo viên thực cách chủ quan, theo nhận thức kinh nghiệm thân Chưa có kế hoạch cụ thể rõ ràng Giáo viên chưa trọng vào việc rèn luyện kỹ cần thiết cho học sinh cách khoa học theo trình tự định Kết khảo sát cho thấy hoạt động tự học học sinh lúng túng sử dụng kỹ tự học Nguyên nhân Sau nghiên cứu khảo sát thực trạng việc quản lý rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp huyện Cẩm Giàng tỉnh Hải Dương, nhận thấy hạn chế vấn đề em chưa có ý thức tự giác trình học tập phần em chưa định hướng cách cụ thể hoạt động thân, em chưa thấy tầm quan trọng việc rèn luyện kỹ tự học, thân chưa tích cực học khơng nắm vững phương pháp tự học Mặt khác, chưa có biện pháp phù hợp để quản lý rèn luyện kỹ tự học cho học sinh Hơn việc học học sinh lớp chưa thực quan tâm mức từ phía gia đình, cha mẹ em Đây vấn đề khó giải nhiều trường tiểu học tỉnh nói chung huyện Cẩm Giàng nói chung Đây nơi vừa sản xuất nơng nghiệp lại vừa có ác khu cơng nghiệp đóng địa bàn, thu hút nhiều lao động từ nơi đến làm việc sinh sống Nhiều cha mẹ bận việc mưu sinh nên phó mặc việc học hành cho cái, cho nhà trường, cho giáo viên Sự quan tâm, hướng dẫn, kiểm tra giúp đỡ cho em trình học tập nhà quan trọng, số gia đình cịn nhãng khơng kiểm sốt việc học em vơ hình chung tạo cho em thói quen xấu; khơng chủ động việc học, không tự giác ôn tập, lười suy nghĩ, ngại khó Trong xu đổi phương pháp giáo dục thời đại mới, ý thức việc hình thành rèn luyện kỹ tự học cho học sinh trình học tập cần thiết, đặc biệt học sinh lớp bước vào giai đoạn chuyển cấp Việc làm giúp học sinh tích cực học tập góp phần hình thành lực cho em sau bước vào đời Từ nghiên cứu quản lý rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp địa bàn huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương, nhận thấy việc quản lý rèn luyện cho học sinh chưa giáo viên thực theo quy trình hợp lý Chưa có kế hoạch cụ thể rõ ràng khoa học mang tính chung chung, dựa kinh nghiệm cá nhân Vấn đề tự học học sinh vấn đề không đơn giản Muốn hoạt động học tập đạt kết cao đòi hỏi học sinh phải tự giác, khơng ngừng tìm tịi học hỏi Ngồi định hướng, người thầy đóng vai trị định thúc đẩy thành công việc chiếm lĩnh tri thức người học Do đó, chúng tơi nhận thấy việc đề xuất thực số biện pháp quản lý rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp cần thiết nhằm hỗ trợ cho giáo viên học sinh tạo hoạt động dạy học trường nhà ... tổ chức rèn luyện kỹ tự học cho học sinh Quản lý hoạt động phối hợp gia đình - nhà trường- xã hội việc rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp Việc quản lý rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp cần... Quản lý công tác kiểm tra, đánh giá kết rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp Tổ chức, đạo thực rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp Để kiểm tra đánh giá công tác tổ chức, đạo thực rèn luyện kỹ tự. .. dục rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp 5, nhờ mà nâng cao chất lượng dạy học tập thể nhà trường Quản lý công tác kiểm tra, đánh giá kết rèn luyện kỹ tự học cho học sinh lớp Để đánh giá thực trạng